Preferencje partyjne Polaków w połowie stycznia 2001 roku

Transkrypt

1 Preferencje partyjne Polaków w połowie stycznia 2001 roku Warszawa, styczeń 2001 roku Pełną gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu, gdyby miały się one odbywać w połowie stycznia, zadeklarowało 50% Polaków. Oznacza to, że frekwencja kształtowałaby się na poziomie połowy uprawnionych. Wśród pozostałych osób 19% sugerowało, że być może poszliby głosować, 10% odpowiadało, że raczej nie, a 16%, że na pewno nie wzięliby udziału w takich wyborach. Osobom, które wyraziły zamiar głosowania przedstawiliśmy listę partii (nie zawierała ona jeszcze Platformy Obywatelskiej) z pytaniem, które z ugrupowań by poparli. Nie umiało się zdecydować 12% osób, a wśród pozostałych (takich, które miały sprecyzowane preferencje) tylko 2% mówiło, że głosowałoby na ugrupowanie inne niż wymienione na karcie. Osoby o sprecyzowanych preferencjach najczęściej odpowiadały, że głosowałyby na SLD (45%). PSL wymieniło 14% osób, a AWS 12%. Co najmniej 5% wskazań otrzymały także UW (7%) i ROP (5%). O formację Andrzeja Olechowskiego pytaliśmy w sondażu realizowanym tydzień po wyborach prezydenckich (wówczas mówiło się o możliwości zagospodarowania elektoratu Andrzeja Olechowskiego przez powołanie Nowego Centrum, na którego czele miałby stanąć niedawny kandydat na prezydenta). Z uzyskanych wówczas danych wynikało, że ugrupowanie Andrzeja Olechowskiego (obok nazwy każdej partii umieszczamy informację o jej liderze) mogło liczyć na drugą pozycję w sondażach (otrzymało 16% poparcia). W porównaniu do wyników uzyskanych z wcześniejszego pytania zawierającego standardową listę ugrupowań (bez Nowego Centrum) mniej głosów zebrały wszystkie główne ugrupowania (SLD spadek z 36% do 32%, AWS z 15% do 11%, PSL z 14% do 11%, UW z 9% do 5% i ROP z 8% do 5%). Gdyby w październiku ub. r. rzeczywiście powstało Nowe Centrum, to w mniejszym stopniu przyciągnęłoby ono niezdecydowanych wówczas jak głosować; przede wszystkim spowodowałoby odchodzenie od istniejących ugrupowań. Wyników uzyskanych w październiku dla Nowego Centrum nie należy przekładać na aktualne poparcie dla Platformy Obywatelskiej, ale traktować jako informację o hipotetycznej sytuacji, jaka mogła mieć miejsce tuż po wyborach prezydenckich. TNS OBOP ul. Dereniowa 11, Warszawa Tel: (48 22) (-46), Fax: (48 22) obop@obop.com.pl Biura w ponad 40 krajach Grupa Taylor Nelson Sofres

2 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. W połowie stycznia przeprowadziliśmy kolejne badanie dotyczące preferencji partyjnych Polaków 1. W naszym sondażu nie została uwzględniona Platforma Obywatelska Andrzeja Olechowskiego, Macieja Płażyńskiego i Donalda Tuska, jako że powołano ją dopiero w późniejszym terminie. W związku z trwającymi spekulacjami na temat społecznych reakcji na ostatnie zmiany, pragniemy przedstawić wyniki, które uzyskaliśmy nieco wcześniej. Przypomnijmy, że zapowiedzi dotyczące powołania nowej na naszej scenie politycznej formacji pojawiały się od razu po wyborach prezydenckich. Wtedy też przeprowadziliśmy badanie mierzące poparcie dla partii politycznych, m.in. dla ewentualnej formacji tworzonej przez Andrzeja Olechowskiego Nowego Centrum. Uzyskanych wówczas wyników nie należy traktować, jako aktualnego zaplecza Platformy Obywatelskiej. Preferencje parlamentarne w styczniu Zdecydowaną gotowość wzięcia udziału w wyborach parlamentarnych wyrażała w połowie stycznia połowa Polaków. Wśród pozostałych osób, jedna piąta sugerowała, że być może poszłaby głosować, co dziesiąta stwierdzała, że raczej nie, a co szesnasta że na pewno nie poszłaby do wyborów. GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) PAN(I) W NICH UDZIAŁ? zdecydowanie tak 50% raczej tak 19% raczej nie 10% zdecydowanie nie 16% trudno powiedzieć 5% 1 Sondaż TNS OBOP z stycznia 2001 r., przeprowadzony na reprezentatywnej, losowej 1004-osobowej ogólnopolskiej próbie osób od 18 roku życia. Maksymalny błąd statystyczny dla takiej wielkości próby wynosi +/-3%, przy wiarygodności oszacowania równej 95%. 2

3 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Lista partii, którą zaprezentowaliśmy respondentom nie zawierała Platformy Obywatelskiej i nie różniła się od poprzednio wykorzystywanych w naszych badaniach. Osoby, które deklarowały gotowość uczestnictwa w wyborach do Sejmu spośród wyszczególnionych na przedstawionej karcie ugrupowań najczęściej wybierały SLD, jako partię, której udzieliliby poparcia (45%). Trzykrotnie gorszy wynik uzyskało drugie w kolejności PSL (14%). Niewiele mniej (12%) miała AWS. UW uzyskała 7% wskazań, a ROP 5%. XII 99 I 00 PREFERENCJE WYBORCZE POLAKÓW 2 I 00 III 00 IV 00 IV 00 V 00 V 00 VI 00 VII 00 VII 00 VIII 00 VIII 00 X 00 X 00 (Dane w proc.) XI 00 XII 00 I.01 Sojusz Lewicy Demokratycznej (L. Miller) Polskie Stronnictwo Ludowe (J. Kalinowski) Akcja Wyborcza Solidarność (M. Krzaklewski) Unia Wolności (L. Balcerowicz) Ruch Odbudowy Polski (J. Olszewski) Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) Unia Pracy (M. Pol) Unia Polityki Realnej (J. Korwin-Mikke) Samoobrona (A. Lepper) Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej (L. Wałęsa) Koalicja dla Polski (D. Grabowski) Polska Partia Socjalistyczna (P. Ikonowicz) Blok dla Polski (L. Zieliński) * ) inne partie * ) Do pierwszego pomiaru w maju 2000 r. podawano nazwisko A. Gąsienicy Makowskiego Po 3% wskazań uzyskały: KPEiR, UP i UPR. Po 2% osób wymieniało Samoobronę i ChD III RP. Jedna osoba na sto wybierała z listy KdP i PPS. Tylko 2% osób zadeklarowało, że głosowaliby na ugrupowanie inne niż wyszczególnione na liście - można przypuszczać, że wśród osób tych, część myślała o inicjatywie 2 Na kartach umieszczono partie w kolejności alfabetycznej; w nawiasach podano nazwiska liderów. Prezentowane w tabeli wyniki preferencji odnoszą się do wszystkich uprawnionych do głosowania osób, które zadeklarowały ( zdecydowanie lub raczej ) gotowość wzięcia udziału w wyborach i jednocześnie miały określone preferencje. 3

4 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Olechowskiego, Płażyńskiego i Tuska (tym bardziej, że opcja ta najczęściej wybierana była przez osoby, które głosowały na Andrzeja Olechowskiego). Z wyniku tego nie należy jednak wyciągać wniosków o znikomym poparciu dla tej formacji mając zaprezentowane warianty odpowiedzi, respondenci bardzo rzadko decydują się na spontaniczne wymienienie innego niż któryś z zaproponowanych. * * * Grupa osób, które nie były pewne, na jakie ugrupowanie by głosowały stanowiła 12%. Dane w proc. XII 99 I 00 I 00 III 00 IV 00 IV 00 V 00 V 00 VI 00 VII 00 VII 00 VIII 00 VIII 00 X 00 X 00 XI 00 XII 00 I 01 wahający się kogo poprzeć Symulacja poparcia dla nowej formacji politycznej preferencje Polaków tydzień po wyborach prezydenckich Tydzień po wyborach prezydenckich, pytając o preferencje parlamentarne, postanowiliśmy sprawdzić, jak duże byłoby poparcie dla ugrupowania, które zostałoby stworzone przez Andrzeja Olechowskiego. Przypomnijmy, że z kręgu osób, które zaangażowały się w kampanię prezydencką niedawnego kandydata zaczęły wówczas wypływać sugestie dotyczące ewentualnych sposobów zagospodarowania uzyskanego przez niego w wyborach poparcia. Wśród różnych informacji pojawiły się m.in. głosy mówiące o powołaniu Nowego Centrum, na którego czele miałby stanąć Olechowski. W badaniu tym, jak zwykle zapytaliśmy najpierw Polaków, czy zamierzają głosować, a następnie osoby, które wyraziły zamiar pójścia do urn jakie ugrupowanie by poparli (lista partii nie różniła się od dotychczasowych) 3. Kolejne pytanie brzmiało: A na kogo głosował(a)by Pan(i), gdyby lista partii wyglądała 3 Otrzymane wówczas rozkłady odpowiedzi przedstawione są w tabeli na str. 3 4

5 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. następująco:. Druga lista wręczana respondentom również ułożona była alfabetycznie i tak jak w standardowej obok nazwy każdego ugrupowania przedstawione było (w nawiasie, kursywą) nazwisko jego lidera. Od poprzedniej karty różniła się tylko tym, że na pozycji szóstej pojawiło się Nowe Centrum z Andrzejem Olechowskim. Okazało się, że tuż po wyborach prezydenckich formacja założona przez kandydata na prezydenta mogła liczyć na drugą pozycję w rankingu partii i zyskiwałaby więcej zwolenników niż AWS i PSL (kolejność dla tych czterech ugrupowań pokrywała się z wynikami wyborów prezydenckich przy innych jednak proporcjach). Poparcie dla UW wyniosło przy takim układzie 5%. Podobny rezultat był udziałem ROP (6%). PO WYBORACH PREZYDENCKICH MÓWI SIĘ, ŻE MOGĄ POWSTAĆ NOWE FORMACJE POLITYCZNE. NA JAKĄ PARTIĘ LUB UGRUPOWANIE GŁOSOWAŁ(A)BY PAN(I), GDYBY LISTA PARTII STARTUJĄCYCH W NAJBLIŻSZYCH WYBORACH DO SEJMU WYGLĄDAŁA NASTĘPUJĄCO 4 : Sojusz Lewicy Demokratyczne (L. Miller) 32% Nowe Centrum (A. Olechowski) 16% Akcja Wyborcza Solidarność (M. Krzaklewski) 11% Polskie Stronnictwo Ludowe (J. Kalinowski) 11% Ruch Odbudowy Polski (J. Olszewski) 6% Unia Wolności (L. Balcerowicz) 5% Samoobrona (A. Lepper) 5% Unia Pracy (M. Pol) 3% Unia Polityki Realnej (J. Korwin-Mikke) 3% Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T. Mamiński) 3% Polska Partia Socjalistyczna (P. Ikonowicz) 2% Koalicja dla Polski (D. Grabowski) 1% Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej (L. Wałęsa) 1% Blok dla Polski (L. Zieliński) 0% Inna partia 1% Wśród osób, które wyraziły gotowość uczestniczenia w wyborach do Sejmu, 11% osób nie było zdecydowanych, które z wymienionych tu ugrupowań poprzeć. Z dodatkowych analiz wynika, że tuż po wyborach prezydenckich, partia Andrzeja Olechowskiego mogła w znaczący sposób zmienić kształt sceny 4 Sondaż z października 2000 r. Wyniki obliczane były analogicznie jak poprzednie: dla pełnoletnich osób o sprecyzowanych preferencjach, które zdecydowanie lub raczej deklarowały zamiar uczestnictwa w wyborach do Sejmu. Karta przedstawiana respondentom ułożona była alfabetycznie, w nawisach, kursywą podano nazwiska liderów. 5

6 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. politycznej. Pojawienie się Nowego Centrum w mniejszym stopniu przyciągnęłoby niezdecydowanych wówczas na jaką partię głosować - osoby takie stanowiły mniej niż jedną ósmą potencjalnego zaplecza Nowego Centrum. W zdecydowanie większym stopniu powołanie wówczas tego ugrupowania spowodowałoby odchodzenie od innych istniejących partii politycznych, przy czym trudno było znaleźć ugrupowanie, w szeregach elektoratu którego nie zaszłyby jakieś zmiany. Proces ten najbardziej dotknąłby UW (połowa jej ówczesnego elektoratu deklarowała pozostanie przy UW, ale dwie piąte zdecydowałyby się na przeniesienie głosu na partię Olechowskiego), w nieco mniejszym stopniu AWS i ROP (do Nowego Centrum przechodziłoby po jednej czwartej ich ówczesnych zwolenników). W sumie osoby, które pierwotnie deklarowały poparcie dla AWS i UW, ale przy zmienionym układzie na scenie politycznej zdecydowały się wesprzeć Nowe Centrum stanowiły po jednej piątej w ewentualnym elektoracie ugrupowania Andrzeja Olechowskiego. TYDZIEŃ PO WYBORACH PREZYDENCKICH: SYMULACJA WIELKOŚCI POPARCIA DLA PARTII POLITYCZNYCH W SYTUACJI NIEPOWOŁYWANIA I POWOŁANIA NOWEJ FORMACJI POLITYCZNEJ 40% 35% 30% 36% 32% lista 1 lista 2 25% 20% 15% 10% 5% 16% 15% 11% 14% 11% 9% 5% 8% 6% 5% 4% 4% 3% 3% 3% 3% 3% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 0% SLD Nowe Centrum AWS PSL UW ROP Samoobrona UPR KPEiR UP ChD III RP KdP PPS inna * * * Na zakończenie trzeba jeszcze raz podkreślić, że uzyskane wówczas wyniki należy odczytywać wyłącznie przez pryzmat ówczesnej sytuacji. Październikowe badanie przeprowadzane było w specyficznej atmosferze wynik Andrzeja 6

7 TNS OBOP Preferencje partyjne Polaków..., sondaż z r. Olechowskiego był jego dużym sukcesem w wyborach prezydenckich. Upływ czasu i okoliczności, jakie towarzyszyły powołaniu Platformy Obywatelskiej mogły mieć duży wpływ na przekonania potencjalnych wyborców. Należy też pamiętać, że partia o którą pytaliśmy Nowe Centrum nigdy nie powstała, a powołana niedawno formacja jest nie tworzona, a współtworzona przez Andrzeja Olechowskiego, w którego najbliższym otoczeniu pojawiły się dwie inne postaci. Na jakie rzeczywiście poparcie może naprawdę liczyć Platforma Obywatelska dowiemy się dopiero w następnym badaniu, które uwzględni nową formację na naszej scenie politycznej. 7

8 GDYBY W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ ODBYŁY SIĘ WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIĄŁBY(ĘŁABY) W NICH UDZIAŁ? zdecydowanie tak raczej tak DANE W PROC. raczej nie zdecydowanie nie truno powiedzieć LICZB A OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni kobiety do 24 lat lata WIEK lata lata lata i więcej lat podstawowe WYKSZTAŁCENIE zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne wyższe z niepełnym wieś miasta do 20 tys MIEJSCE ZAMIESZKANIA SYTUACJA SPOŁECZNO- ZAWODOWA miasta tys. miasta tys. miasta pow. 500 tys. kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy

9 rolnicy robotnicy pracownicy fizycznoumysłowi gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni RELIGIJNOŚĆ wierzący i regularnie praktykujący wierzący i nieregularnie praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia zła ZAINTERESOWNIE POLITYKĄ w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani OCENA KIERUNKU ZMIAN dobry W KRAJU zły

10 trudno powiedzieć lewicowe centrolewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć KANDYDATÓW KTÓREJ PARTII LUB UGRUPOWANIA POPARŁ(A)BY PAN(I) W TAKICH WYBORACH? 1.Akcja Wyborcza "Solidarność" (M.Krzaklewski); 2.Blok dla Polski (L.Zieliński); 3.Chrześcijańska Demokracja III Rzeczypospolitej Polskiej (L.Wałęsa); 4.Koalicja dla Polski (D.Grabowski); 5.Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (T.Mamiński); 6.Polska Partia Socjalistyczna (P.Ikonowicz); 7.Polskie Stronnictwo Ludowe (J.Kalinowski); 8.Ruch Odbudowy Polski (J.Olszewski); 9.Samoobrona (A.Lepper); 10.Sojusz Lewicy Demokratycznej (L.Miller); 11.Unia Polityki Realnej (J.Korwin-Mikke); 12.Unia Pracy (M.Pol); 13.Unia Wolności (L.Balcerowicz); 14.inna DANE W PROC LICZB A OSÓB OGÓŁEM PŁEĆ mężczyźni kobiety do 24 lat lata WIEK lata lata lata i więcej lat WYKSZTAŁCENIE podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i pomaturalne

11 wyższe z niepełnym wieś miasta do 20 tys MIEJSCE ZAMIESZKANIA miasta tys. miasta tys. miasta pow. 500 tys. kierownicy i specjaliści prywatni przedsiębiorcy rolnicy robotnicy SYTUACJA SPOŁECZNO- ZAWODOWA pracownicy fizycznoumysłowi gospodynie domowe emeryci renciści uczniowie i studenci bezrobotni RELIGIJNOŚĆ wierzący i regularnie praktykujący wierzący i nieregularnie praktykujący wierzący lecz niepraktykujący niewierzący

12 SAMOOCENA SYTUACJI MATERIALNEJ dobra średnia zła ZAINTERESOWNIE POLITYKĄ w ogóle się nie interesują raczej się nie interesują raczej się interesują bardzo zainteresowani OCENA KIERUNKU ZMIAN W KRAJU dobry zły trudno powiedzieć lewicowe centrolewicowe POGLĄDY POLITYCZNE centroprawicowe prawicowe trudno powiedzieć