SUBIEKTYWNY SPACEROWNIK PO RADOŚCI

Transkrypt

1 Realizacja projektu: Dofinansowane ze środków: We współpracy z: 8 Róg ulic Mrówczej i Kli Borków tajemniczy krzyż z 19 cja ndrzej Steciuk, żołnierz po Partnerzy: SUBIEKTYWNY SPCEROWNIK PO RDOŚCI O PROJEKCIE: W lipcu i sierpniu 2015 mieszkańcy Radości w trakcie warsztatów dzielili się historiami ulubionych, ciekawych miejsc na terenie osiedla i umieszczali je na mapie. Tak powstał Subiektywny spacerownik po Radości, który pozwoli odkryć jej tajemnice. O OSIEDLU: Osiedle Radość to część warszawskiej dzielnicy Wawer, położone na linii otwockiej. Powstała pod koniec XIX wieku osada letniskowa nosiła początkowo nazwę Maciorowe Bagno, nazwę Radość zawdzięcza ponoć aktorowi ntoniemu Fertnerowi, który był właścicielem willi Pod kogutkiem. O ŚWIDERMJERZE: Świdermajer nazwa drewnianego budownictwa powstającego na przełomie XIX i XX wieku na tzw. linii otwockiej, czyli miejscowościach znajdujących się wzdłuż linii kolejowej od dzisiejszej dzielnicy Wawer po Śródborów. Świdermajery charakteryzują się drewnianymi ażurowymi zdobieniami werand i ganków, ze szpiczastymi zwieńczeniami dachów oraz bajkowym, nieco tajemniczym wyglądem. 1 Stacja PKP Radość zabytkowa wiata przystankowa, charakterystyczna dla linii otwockiej, z drugiej połowy lat 30. XX wieku. Prawdziwa perełka modernistycznej architektury użytkowej. Dla mnie po prostu piękne, tajemnicze, przywodzące na myśl dawne lata. 9 Skrzyżowanie ulic Panny postawiony przez rodzinę Kubaj dopodobnie cholery, która nawi koniec XIX wieku. fot. Julia Procka 2 ul. Junaków 32/34 dom rodziny Lech, czyli dom rodziny autora książki W Radości przy stacji. Wybudowany w latach 20. XX wieku, po wojnie na parterze domu mieściło się laboratorium medyczne, przez jakiś czas funkcjonowała tu także przychodnia. LEGEND: opisy pisane kursywą są cytatami z wypowiedzi mieszkańców opisy na mapie - opisy na odwrocie mapy Oficjalna wersja na krzyżu jest krzyż upamiętniający szer. n związana była z przygotowyw forsowania Wisły w nocy z 16 n od nieprzyjacielskiego ostrzału z Krzyż znajduje się na granicy R widziałem go w żadnej książce p 11 Róg ulic Mozaikowej i Kru budynek stacji Kolei Jabłonowsk Jabłonny do Karczewa, zwanego wojny przemycano do Warszawy do tej pory w Międzylesiu przy - bydynki w stylu świdermajer - przystanki autobusowe Opracowanie: Narodowy Instytut Dziedzictwa (gnieszka Gajc, nna Kozioł), na podstawie wypowiedzi mieszkańców i książki W Radości przy stacji ndrzeja Lecha. Opracowanie graficzne: Julia Procka Spacerownik powstał w ramach projektu Wizja Lokalna 3 ul. Junaków 33/35 zniszczony, ale bardzo piękny architektonicznie dom - willa Pod kogutkiem, która należała do przedwojennego aktora ntoniego Fertnera prowadził on ponoć dość swobodne życie. Kogutek stał się symbolem Stowarzyszenia Miłośników Radości oraz logo Klubu Kultury Radość Sam dom został wybudowany około 12 ul. Wielowiejska 10 sta wego Radość jego sekcja piłk

2 roku 1912, a Fertner zakupił go w roku Po wojnie dom został zasiedlony przez lokatorów kwaterunkowych. Od kilku lat stoi opuszczony, ulegając coraz większej degradacji, pomimo faktu, że wrócił do rąk spadkobierców aktora. 17 ul. Zasobna 56 do po najlepsze lody w okolicy, po któr Budka została otwarta w 194 następnie aż do zamknięcia lodz siostrzenicę, panią Hryń aktua galerię. fot. Kuba Słupski 4 ul. Junaków 24 miejsce po budynku, w którym od 1983 do 1991 roku mieścił się Dom Kultury. Na sąsiednich działkach do tej pory stoją budynki bliźniacze do nieistniejącego już świdermajera. Domy zostały wzniesione ok 1910 roku z przeznaczeniem na wynajem dla letników. Strawiły go dwa pożary w 1991 i 2000 roku. Poza domem kultury w budynku mieściły się: przedszkole, liceum oraz hotel pracowniczy. 18 Sklep Serek sklep mieści 1933 roku przez Kazimierza Kub ły tu m.in. restauracja, sklep z g Z tego okresu pochodzi zachow Ciastka kawa herbata mleko na fot. Kuba Słupski 6 ul. Słotna 21/25 Willa Henryka Serkowskiego, budynek nie istnieje. W latach mieściła się tu prywatna szkoła Pani Lewandowskiej. Szkoła miała trzy klasy podstawowe, uczęszczało do niej 150 dzieci. Obok klasycznych przedmiotów wiele godzin poświęcano na naukę języka francuskiego i angielskiego. Mieszkałam w tym domu od roku do roku. 19 ul. Patriotów muro 1925 roku, przed wojną na parte spożywczy.

3 matycznej, na skraju kolonii 44, na którym widnieje inskryplski, błędna tak na prawdę jest to toniego Steciuka. Jego śmierć aniem się oddziałów 6 DP do a 17 stycznia 1945 roku. Poległ za Wisły. Wodnej i Zasadowej - krzyż ków po epidemii choroby, prawedziła radościańskie tereny pod adości i nie jest popularny, nie oświęconej okolicy. fot. Julia Procka 20 ul. Izbicka 1 dom państwa Ptaszyńskich. Wybudowany w 1937 roku przez rzeźnika Kazimierza Ptaszyńskiego. Od 1938 roku funkcjonowała w nim apteka pana Bocheńskiego, sklep spożywczy oraz restauracja Gospoda Włóczęgów Janusza Ściwiarskiego, na piętrze znajdowały się mieszkania. W 1943 budynek został częściowo zajęty przez Niemców. W 1946 większość budynku została zajęta przez Milicję Obywatelską, piwnice budynku zostały zamienione na cele dla więźniów. W 1951 roku apteka pana Bocheńskiego została przymusowo upaństwowiona, a po 1989 ponownie sprywatyzowana, zyskując nowych właścicieli. 31 Róg ulic Rozszerzonej i Herbacianej kiedyś stał tu świdermajer, w którym w czasie wojny znajdował się skład broni rmii Krajowej. Został on wykryty przez Niemców dwóch z nich zginęło w trakcie obławy na żołnierzy rmii Krajowej. Z zemsty budynek został spalony. 35 Cmentarz żydowski Znam to miejsce od wielu lat i niestety od dawna obserwuję jego dewastację. Cmentarzem miała się opiekować szkoła w Radości, ale w tym momencie nie widać żadnych efektów. 38 ul. Bachusa w latach 60. na tej ulicy funkcjonował dom kultury, który organizował kino letnie. szwickiej w tym miejscu stał iej, która kursowała na trasie z Prosiakowem, skąd w czasie mięso. Bliźniaczy budynek stoi ul. Mrówczej. dion Parafialnego Klubu Sportoarska działa od 1934 r. 21 ul. Izbicka 2 dom państwa Sulińskich, wybudowany ok przez Stanisława Sulińskiego rzeźnika. Przed wojną w budynku funkcjonowała kawiarnia Irenówka. W 1946 roku budynek został zajęty przez urząd kwaterunkowy. Mieszkania zostały przydzielone milicjantom, którzy pracowali na komendzie po drugiej stronie ulicy. 23 ul. Tomaszowska 4 siedziba Ochotniczej Straży Pożarnej, funkcjonującej w Radości od 1926 roku. W budynku do końca lat 80. funkcjonowało tu kino Słowik, ze starymi, trzeszczącymi, drewnianymi krzesełkami. Podobne kina funkcjonowały w ninie Wrzos i w Falenicy Szpak. 40 ul. Planetowa 36 WCK Wawer Filia Radość (dawniej Klub Kultury Radość) miejsce, gdzie odbywają się spotkania mieszkańców, koncerty, zajęcia plastyczne, nauka śpiewu i panuje wspaniała atmosfera. 41 ul. Planetowa 18 stylizowany na zamek dom rotmistrza Włodzimierza Bernarda, znanego uczniom szkoły przy ul. Bajkowej z uroczystości związanych ze świętem szkoły. Do niedawna jeszcze mieściło się tu muzeum 19. Pułku Ułanów Wołyńskich.

4 oczątku lat 90. sprzedawano tu re ustawiały się ogromne kolejki. 46 roku przez panią Stolarską, ziarnia prowadzona była przez jej alnie prowadzi ona w tym miejscu fot. Julia Procka i się w budynku wzniesionym w bajka. Przed wojną funkcjonowagazetami, cukiernia i mydlarnia. wany na ścianie budynku napis a miejscu. 27 ul. Żwanowiecka 120/122 willa Diana z 1916 roku, wybudowana na zlecenie rosyjskiego oficera, który nazwał ją imieniem żony. Obecnie w prywatnych rękach, odkupiona od wnuka pierwszego właściciela. Przed wojną służyła jako pensjonat dla letników, po wojnie zasiedlona przez lokatorów. Jeden z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych świdermajerów w Radości. W tym domu kręcono serial Przyjaciółki. fot. Kuba Słupski fot. Kuba Słupski owana willa Wojciechowianka z erze budynku znajdował się sklep 30 ul. Herbaciana 6 drewniana willa Lodusieńka, wybudowana w 1934 roku na zamówienie Leokadii Piecyk jako pensjonat dla letników. Obecnie w rękach spadkobierców pierwszej właścicielki. Drugi z radościańskich świdermajerów wpisanych do rejestru zabytków. fot. Julia Procka 42 ul. Zbójnogórska 50 dom, w którym mieszkam od urodzenia (1938), zbudowany w 1937 roku przetrwał czas wojny. Mieszkała tu 4-pokoleniowa rodzina, ja i mój mąż mieszkamy do dziś. Przetrwaliśmy tu bardzo trudny czas wojny i okupacji. Mój ojciec, który wybudował ten dom, zginął. 43 Róg ulic Sobierajskiej i Ezopa willa państwa Chądzyńskich, za willą rozciągała się pustynia piachy, które były miejscem zabaw całego osiedla. W czasie wojny koło kościoła w Radości znajdował się cmentarz parafialny i żołnierskie groby przeniesione na cmentarz po ofiarowaniu miejsca przez Zagóźdź (wieś na zachód od Radości). W tym okresie w willi państwa Chądzyńskich odbywały się nabożeństwa, w maju majowe, w czerwcu czerwcowe oraz inne okolicznościowe spotkania mieszkańców. Pamiętam szacownych starszych panów (dla mnie) i nazwiska niektóre pozostały w pamięci: Bocheński, Fomin, Koryciński, Ptaszyński, Zawadzki. 44 ul. Wilgi 14 Kościół Matki Bożej nielskiej. Parafia w Radości została utworzona w 1931 roku. Strona internetowa podaje, że w 1963 roku ukończono budowę wieży kościoła, w której umieszczono dwa dzwony z 1936 roku był to dar Wincentego i Karoliny Zalewskich, dla uczczenia ich zmarłych w 1927 roku synów Wacława i Wojciecha.

5 uszewska Z Płn W 22 ul. Patriotów 160 jeszcze 24 Róg ulic Kąkolowej i Izbickiej do niedawna stał tu budynek, w którym funkcjonowała poczta w latach chowywany był sztandar Ochotnicze Pożarnej w czasie wojny. Wolęcińska Płd L Zagajnikowa Ezopa 43 Łosicka Borkowska Bajkowa 5 ul. Patriotów 227/231 dawna restauracja Polowa, która jeszcze w latach 70. serwowała wspaniałe dania. 7 ul. Wielostronna 12 - błękitny świdermajer, w którym wkrótce powstanie kawiarnia i przestrzeń do spotkań dla mieszkańców. Skwierzyńska Montażowa Żelechowska Króla Kazimierza WRSZW Warsztatowa Zbójnogórska Sobierajska Ł Pa 8 7 Klimatyczna Patriotów Planetowa 10 ul. Malwowa - dwa świdermajery. Jeden z nich został niedawno pięknie wyremontowany. 6 Wielostronna Pomologiczna leksandra Orłows Lawendowa Mrówcz kowa ynjii Słotna Ulanowska owojowa 5 1

6 Jan Lubiana a Baj Glic Wspomnień Junaków P Szreniawska 20 Izerska Zasadowa 13 Borowiecka 9 Dawny basen strażacki. 14 Ponoć był tu schron dla mieszkańców w czasie wojny. Ślimaka 10 Jaszczurcza Niezapominajki Panny Wodnej Malwowa Prymulki 11 Zasobna Wągrowiecka Mozaikowa Ślimaka Jagody 16 Kruszwicka Tadeusza Ragera Strzelińska Będzińska Rozkoszna Halki Garncarska Patriotów 14 Sielankowa Draceny Frezji Zasadowa Geranii Draceny Hortensji 15 Dziś stoi tu sklep K&M przed wojną była tu 16 ul. Zasobna 46/48 dom z 1929 roku, jeden z fabryka wody mineralnej. dwóch radościańskich świdermajerów wpisanych do rejestru zabytków. Wysokomazowiecka 12 Wielowiejska Lewkonii Rusałki Rus

7 Marty tu przej Straży 25 Róg ulic Izbickiej i Limby dawniej sprzedawano tu pieczywo wypiekane w Zbójnej Górze, budkę prowadziła rodzina Krawczyków. Przyleśna Wolęcińska 28 ul. Żwanowiecka 112 ponoć przed wojną znajdował się tu mały żydowski sklepik. Znalazłam dużo buteleczek i pojemniczków świadczących o tym. ipkowska 26 Róg ulic Izbickiej i Żwianowieckiej kiedyś był tu sklep 29 ul. Drwali 9 piękny, błękitny świdermajer.w tym budynku warzywny p. Marzec. Do końca lat 80. był to jeden z niewielu powstały zdjęcia do serialu Ojciec Mateusz. sklepików zaopatrujących mieszkańców Radości. abędzia 42 Żarecka Powiatowa jęcza Juliusza Osterwy Krasnoludków Szczytnowska Liścienia Bachusa Fromborska Fromborska kiego 39 Trakt Napoleoński dobrze zachowany fragment starej drogi. Jej wytyczenie związane było z działaniami wojennymi Napoleona Bonaparte. Gremplarska Trakt Napoleoński Wisełki 44 w

8 Osterwy Kąkolowa Tomaszowska Radłowska Strzegomska Drwali Limby OTWOCK 26 Żwanowiecka 23 Otawska 27 Pleciona Żeglarska Burzliwa 28 Tokarska Gierdawska Wilgi Izbicka Izbicka Stanisława Orzechowskiego 29 Śródborowska Herbaciana Olchy 30 Rozszerzona Serdeczna 31 Chylicka Hufcowa leksandrowska Zimowa Jontka 32 Sztygarów 32 ul. Sztygarów w jednym z budynków przy tej ulicy ukrywał się w czasie wojny Marceli Nowotko polski działacz komunistyczny, zrzucony na terytorium polskie razem z Grupą Inicjatywną w 1941 roku, która przyczyniła się do utworzenia Polskiej Partii Robotniczej i Gwardii Ludowej. Radłowa Radłowa Zabrzańska Kocka 37 Czołgistó Rawicka 34 Róg ulicy Kockiej i Izbickiej nieukończony Dom Emeryta, który miał powstać w latach Droga, która prowadzi do niesamowitej kawiarni na ul. Daków Koszęcińska ałki 13 Żołędziowa 33 ul. Radłowa osiedle bankowców, przeznaczone 37 Lej po czołgu, z którego dzisiaj zjeżdżają dzieci na dla pracowników banków. sankach. Jest to jedna z niewielu ocalałych polanek. Derwida Mszańska Średnia Truskolaska