Hereditas Monasteriorum, vol. 3. Spis treści Contents

Hereditas Monasteriorum, vol. 3 Spis treści Contents Od Redakcji..................................................................................... 15 From Editorial................................................................................... 16 Podstawy gospodarcze funkcjonowania klasztorów mendykanckich w Europie Środkowej (ok. 1220 ok. 1550) W stronę inwentarza źródeł pisanych Ludovic Viallet Introduction................................................................................. 19 Wstęp................................................................................................... 25 Introduction............................................................................................. 26 Christian-Frederik Felskau Economy-Related Written Sources of the Franciscans (and partially of the Poor Clares ) in Bohemia and Moravia, ca. 1230 ca. 1450................................................ 27 Źródła pisane dotyczące ekonomii franciszkanów (a także klarysek) w Czechach i na Morawach w latach około 1230 około 1450................................................................................. 53 Rafał Kubicki Sources for the history of mendicant economy in Royal Prussia from the 15 th till the beginning of the 16 th century........................................................................... 55 Źródła do dziejów ekonomii żebraczej w Prusach Królewskich w XV i początkach XVI w.................... 64 Gergely Kiss Les chartes de fondation des couvents mendiants en Hongroi médiévale avec clauses de dotation et les chartes de donation.................................................................. 67 Dokumenty fundacyjne klasztorów mendykanckich na Węgrzech z klauzulami dotyczącymi uposażenia oraz dotyczące nadań................................................................................... 75 Charters of foundation of of mendicant convents in Hungary with endowment clauses and charters of donation.............................................................................................. 76 Beatrix F. Romhányi Les sources comptables, documents de gestion et d administration des couvents mendiants en Hongrie médiévale....................................................................... 77 Źródła rachunkowe dokumentujące zarządzanie i administrację mendykanckimi domami zakonnymi w średniowiecznych Węgrzech........................................................................... 95 Accounting sources as documents of management and administration of mendicant friaries in medieval Hungary................................................................................................. 96 Carmen Florea Beyond the Late Medieval Economy of Salvation: the Material Running of the Transylvanian Mendicant Convents........................................................................ 97 Późnośredniowieczna ekonomia zbawienia: zarząd gospodarką w siedmiogrodzkich klasztorach mendykanckich.......................................................................................... 108

6 Spis treści Mária Lupescu Makó Poverty or Not? Economic Aspects of the Mendicant Friaries in Medieval Transylvania........ 111 Ubóstwo czy dostatek? Ekonomiczne aspekty działalności klasztorów mendykanckich w średniowiecznym Siedmiogrodzie.......................................................................................... 132 Marie-Madeleine de Cevins Conclusion.................................................................................. 135 Podsumowanie.......................................................................................... 139 Conclusion.............................................................................................. 140 ROZPRAWY DISSERTATIONS Patrycja Gąsiorowska Samowole i swawole żołnierzy frejkompanii Franciszka Teodora Denhoffa w dobrach klarysek krakowskich pod koniec XVII w............................................................... 143 Acts of lawlessness among the soldiers of Franciszek Teodor Denhoff s free company (frejkompania) in the estates belonging to the Cracow-based sisters of Saint Claire at the end of the 17 th century.................... 154 Sławomir Kościelak Jezuici w trzech wielkich miastach pruskich w XVI XVIII w.................................. 155 Jezuici w trzech wielkich miastach pruskich w XVI XVIII w................................................. 188 Marcin Jewdokimow, Barbara Markowska Miejsce klasztoru w Wąchocku w lokalnej pamięci zbiorowej................................. 189 The place of the Wąchock monastery in the local collective memory...................................... 216 MATERIAŁY MATERIALS Janina Dzik Dwa nieznane obrazy oraz widok Lwowa z biblioteki klasztoru franciszkanów reformatów przy kościele św. Antoniego Padewskiego w Przemyślu.......................... 219 Two unknown Marian images and a view of Lviv from the library of the Reformed Franciscan monastery at the Church of St. Anthony of Padua in Przemyśl....................................................... 230 Karol Maciejko Nieznane malowidło z 1805 r. pochodzące ze skasowanego klasztoru bernardynów w Barczewie................................................................................. 231 Unknown painting dating back to 1805 from the dissolved Franciscan monastery in Barczewo............ 239 Urszula Bończuk-Dawidziuk, Anna Jezierska, Arkadiusz Wojtyła Wykaz zawartości Akt Büschinga z lat 1810 1812............................................ 241 The contents of the Büsching Papers from 1810-1812..................................................... 299 Dorota Matyaszczyk Memoriał w sprawie klasztorów ks. Jana Kompałły z 1828 r. do Teofila Wolickiego, arcybiskupa archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej, i jego konsekwencje*.............................. 301 Fr Jan Kompałła s 1828 memorial concerning monasteries to Teofil Wolicki, archbishop of the Gniezno and Poznań archdiocese, and its consequences........................................................... 321

Contents 7 Czesław Hadamik Drugi etap badań archeologicznych w obrębie pobenedyktyńskiego klasztoru Świętego Krzyża na Łyścu w 2013 r.: wirydarz wschodni. Wstępne wnioski i interpretacje.............. 323 The second stage of archaeological works in the former Benedictine Abbey of the Holy Cross on Łysiec (Bald Mountain) in 2013. Preliminary conclusions and interpretations.................................... 334 EDYCJE ŹRÓDŁOWE SOURCE EDITIONS Konrad Morawski Wykaz przedmiotów z kościoła jezuitów w Połocku przetransportowanych w 1843 r. na zamek warszawski.................................................................................. 337 Inventory of objects from the Jesuit church in Połock transported to the Warsaw castle in 1843............ 345 Dorota Matyaszczyk Dekret króla Fryderyka Wilhelma II w sprawie zakonów mendykanckich na terenie Prus Południowych wydany 8 XI 1797 r........................................................ 347 King Frederick William II s decree concerning mendicant orders in South Prussia issued on 8 November 1797 354 Małgorzata Kośka Rys historyczny supresji niektórych Instytutów Duchownych w Królestwie Polskim [w] r. 1819 wykonanej.................................................................................. 355 Historical outline of the suppression of certain Religious Institutes in the Kingdom of Poland carried out [in] 1819..................................................................................... 364 ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE REVIEW ARTICLES AND REVIEWS Marek Robert Górniak (red.), Zakony i zgromadzenia zakonne na ziemi głogowskiej. Materiały z cyklu konferencji popularno-naukowych Z dziejów Kościoła katolickiego na ziemi głogowskiej zorganizowanych przez Towarzystwo Ziemi Głogowskiej oraz Klub Inteligencji Katolickiej w Głogowie w latach 2005 2008 (Biblioteka Encyklopedii Ziemi Głogowskiej, 69) Mateusz Gigoń............................................................................ 367 Dariusz Galewski, Anna Jezierska (red.), Silesia Jesuitica. Kultura i sztuka zakonu jezuitów na Śląsku i w hrabstwie kłodzkim 1580 1776. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Oddział Wrocławski Stowarzyszenia Historyków Sztuki Katarzyna Brzezina-Scheuerer... 371 Andrzej Włodarek (red.), Skarby krakowskich wizytek. Katalog. Wystawa z okazji jubileuszu 400-lecia założenia zakonu Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny oraz fundacji klasztoru Sióstr Wizytek w Krakowie. Muzeum Narodowe w Krakowie. Pałac biskupa Erazma Ciołka Janina Dzik................................................................................ 380 NOTKI RECENZYJNE BOOK NOTICES Giancarlo Andenna (cura), Dove va la storiografia monastica in Europa? Temi e metodi di ricerca per lo studio della vita monastica e regolare in età medievale alle soglie del terzo millennio. Atti del Convegno internazionale Brescia-Rodengo, 23 25 marzo 2000 ks. Janusz Królikowski................................................................................. 385 Marco Bartoli, Vestigia Franciesci. Studi di Storia del Francescanesimo ks. Janusz Królikowski. 386 David N. Bell, Understanding Rancé. The Spirituality of the Abbot of La Trappe in Context (Cistercian Studies Series, 205) ks. Janusz Królikowski.................................... 386

8 Spis treści Inos Bifii, La filosofia monastica: sapere Gesù (Inos Biffi Opera Omnia; Di Fronte e Attraverso, 859) ks. Janusz Królikowski.............................................................. 387 Tadeusz Bratkowski, Officium de tempore w rękopiśmiennych antyfonarzach zakonów benedyktyńskich w Polsce od XV do XIX wieku [Officium de tempore in the handwritten antiphonaries of Benedictine convents in Poland in 15 th -19 th centuries] Marek Derwich.... 388 Ilona Czamańska, Dokumenty klasztoru oo. Kamedułów z Pożajścia w Państwowym Archiwum Historycznym w Tbilisi. Katalog [Records from the monastery of Camaldolese fathers in Pożajście in the State Historical Archive in Tbilisi. Catalogue] Piotr Piętkowski........... 380 Veronika Čapská, Ellinor Forster, Janine Christina Maegraith and Christine Schneider (eds), Between Revival and Uncertainty. Monastic and Secular Female Communities in Central Europe in the Long Eighteenth Century / Zwischen Aufbruch und Ungewissheit. Klösterliche und weltliche Frauengemeinschaften in Zentraluropa im langen 18. Jahrhundert Marek L. Wójcik........................................................................... 380 Pietro De Leo (cura), L Ordine Certosino e il papato dalla fondazione allo schizma d Occidente Janusz Królikowski................................................................ 390 Pietro De Leo (cura), San Bruno di Colonia. Un eremita tra Oriente e Occidente, ks. Janusz Królikowski................................................................................. 391 Vera Fortunati (cura), Vita artistica nel monastero femminile. Exempla ks. Janusz Królikowski.. 392 Instrukcje, wytyczne, okólniki dyrektora Departamentu V MBP dotyczące działań przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1945 1953 [Instructions, Guidelines, Memoranda of the Deputy Head of the Ministry of the Public Security s V Department Against Catholic Church in the years 1945-1953], ed. Adam Dziurok, Józef Marecki, Filip Musiał Katarzyna Romanow..................................................................... 393 Inwentarz rękopisów do połowy XVI wieku w zbiorach Biblioteki Narodowej [Inventory of manuscripts from before the mid-16 th century in the collection of the National Library], ed. Jerzy Kaliszuk, Sławomir Szyller Piotr Piętkowski.................................... 393 Inwentarz rękopisów Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu XIII XX wieku [Inventory of manuscripts from the Archive of the Collegiate and Cathedral Chapter in Sandomierz from 13 th -20 th centuries], ed. Feliks Kiryk Piotr Piętkowski............... 394 Jan Książka, Tadeusz Olejnik (eds), 400-lecie klasztoru sióstr bernardynek na ziemi wieluńskiej [400 Years of the Monastery of the Bernardine Sisters in Wieluń] Patrycja Ziomek.......... 394 Louis-Albert Lassus, San Pier Damiani. L uomo dei deserti di Dio, Bresseo di Teolo ks. Janusz Królikowski................................................................................. 395 Guy Lobrichon, Les moines d Occident. L éternité de l Europe ks. Janusz Królikowski............ 395 Marian Małecki, Z Ziemi Świętej do Polski. Dzieje Zakonu Bożogrobców From Holy Land to Poland. The History of the Order of the Holy Sepulchre ks. Janusz Królikowski........... 396 Agata Mirek (ed.), Żeńskie zgromadzenia zakonne w Europie Środkowo-Wschodniej wobec totalitaryzmu komunistycznego [Female congregations in East-Central Europe during c ommunist and Nazi totalitarianism] (Przestrzeń Religijna Europy Środkowo-Wschodniej Otwarta na Wschód i Zachód, 3) Katarzyna Romanow.................................... 396

Contents 9 New catalogue of documents and letters from the KUL University Library (Catholic University of Lublin), Angelika Modlińska-Piekarz Piotr Piętkowski................................... 397 Nieruchomości miasta Krakowa w czasach Sejmu Czteroletniego. Opis z 1792 roku [Immovable Property of the City of Kraków during the Four-Year Sejm. A Description from 1792], edited by Kamila Follprecht Patrycja Ziomek............................................. 398 Fr. Mirosław Nowak, Kaplica błogosławionego Czesława we Wrocławiu [The Chapel of Blessed Ceslaus in Wrocław] Patrycja Ziomek...................................................... 398 Sabina Pavone, I gesuiti dalle origini alla soppressione 1540 177 Janusz Królikowski.......... 399 Abbé de Rancé, Vie et mort des moines de la Trappe, édition établie, présentée et annotée par Jean-Maurice de Montremy (Le Temps Retroué) ks. Janusz Królikowski..................... 399 Anna Maria Rapetti, Monachesimo medievale. Uomini, donne e istituzioni ks. Janusz Królikowski................................................................................. 400 Alessandro Sarcaro (cura), La Penitenzieria Apostolica e il suo archivio. Atti della giornata di studio, Roma, Palazzo della Cancelleria, 18 novembre 2011 ks. Janusz Królikowski................. 400 André Vauchéz, Francesco d Assisi e gli Ordini mendicanti ks. Janusz Królikowski.............. 401 Dariusz Wadowicki, Mit w społeczeństwie i kulturze [Myth in the society and culture] (Tożsamość Osób, Zbiorowości i Instytucji, 9) Angelika Lipka........................................... 401 Tomasz Węcławowicz, Cocto latere nobilitavit. O ceglanych murach kościołów średniowiecznego Krakowa [Cocto latere nobilitavit. Brick Walls of Medieval Churches in Kraków] Patrycja Ziomek...................................................................................... 403 W. Zawitkowska, W. P. Wlaźlak (eds), Archiwa i kancelarie w służbie Kościoła i nauki [Archives and offices in the service of the Church and science] Marek L. Wójcik....................... 403 Tu warto zajrzeć Recommended readings Marek Derwich, Anna Galar Cistercium Mater Nostra. Tradycja historia kultura................................. 407 KRONIKA NAUKOWA SCIENTIFIC CHRONICLE Marcin Jewdokimow Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji Memory, Culture and Religion Warszawa, 15 V 2013 r................................................................................... 413 Witold Guca Konferencja Interdyscyplinarnego Zespołu do Badań Dziedzictwa Kulturowego Świętego Krzyża Debaty świętokrzyskie I, Kielce-Święty Krzyż, 24 25 V 2013 r.*......................... 414 Waldemar Rozynkowski Konferencja Klasztor dominikański w Toruniu. W 750 rocznicę fundacji, Toruń, 4 X 2013 r...... 416 Marcin Jewdokimow Konferencja Religious Heritage and Tourism, Kowno, 17 X 2013 r.............................. 418

10 Spis treści KRONIKA PROJEKTU Dziedzictwo kulturowe po klasztorach skasowanych na ziemiach dawnej rzeczypospolitej oraz na śląsku w xviii i xix w.: losy, znaczenie, inwentaryzacja. Program Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą Narodowy Program Rozwoju Humanistyki w latach 2012 2016 CHRONICLE OF PROJECT Cultural heritage of dissolved monasteries on the territory of former Poland and in Silesia in 18 th and 19 th c.: fate, significance, cataloguing. Programme of the Ministry of Science and Higher Education under the name of the National Programme for the Development of Humanities in the years 2012 2016 Biuro Projektu Office of Project Angelika Lipka, Joanna Adamska, Katarzyna Romanow, Magdal ena Gawrońska Sprawozdanie z realizacji Projektu, 1 V 30 X 2013 r.*......................................... 423 Sławomir Kościelak Sprawozdanie z konferencji Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach jezuickich skasowanych na obszarze Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz jej znaczenie dla powstania i działalności Komisji Edukacji Narodowej (w 240 rocznicę kasaty zakonu jezuitów i powstania KEN), Jarosław, 11 14 VII 2013 r.................................................. 432 Katarzyna Romanow, Magdal ena Gawrońska Sprawozdanie z konferencji Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych na obszarze Galicji pod rządami austriackimi (w 230. rocznicę rozpoczęcia kasat józefińskich w Galicji), Nowy Sącz, 17 19 X 2013 r.1...................................................... 435 Witold Konopka Sprawozdanie z konferencji Losy i znaczenie dziedzictwa po klasztorach skasowanych na obszarze Prus Zachodnich i Wschodnich oraz Pomorza, Przysiek, 7 9 XI 2013 r............. 443 Zespół II Team II Piotr Oliński Sprawozdanie z prac w dniach 1 V 30 XI 2013 r............................................... 443 Zespół III Team III ks. Janusz Królikowski Sprawozdanie z prac w okresie od kwietnia do października 2013 r........................... 444 Zespół IV Team IV Małgorzata Milecka, Ewelina Widelska Sprawozdanie z prac nad losami założeń ogrodowych po skasowanych klasztorach w okresie od maja do października 2013 r.*............................................................... 448

Contents 11 Zespół V Team V Marcin Jewdokimow, Barbara Markowska Sprawozdanie z prac w dniach 1 V 31 X 2013 r.*............................................. 450 Zespół VI Team VI Małgorzata Kośka Sprawozdanie z prac zespołu w okresie od maja do listopada 2013 r.*........................ 452 Zespół VII Team VII Piotr Dymmel Sprawozdanie z prac w okresie od czerwca do listopada 2013 r.*............................. 453 Zespół X Team X Urszula Bończuk-Dawidziuk Sprawozdanie z postępu prac nad wydaniem Akt Büschinga w dniach 30 IV 30 X 2013 r...... 454 Zespół XI Team XI Alina Mądry Sprawozdanie z działalności w dniach 1 V 31 XII 2013 r...................................... 456 Zespół XII Team XII Ewa Hauptman-Fischer, Katarzyna Spurgjasz Sprawozdanie z inwentaryzacji muzykaliów poklasztornych w Gabinecie Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie w dniach 1 V 30 X 2013 r.*........................... 457 Zespół XIII Team XIII Andrzej Kozieł Sprawozdanie z prac w dniach 1 V 31 X 2013 r............................................... 465 Zespół XIV Team XIV Monika Kopeć, Dorota Rejman, Sprawozdanie z drugiego i trzeciego etapu prac inwentaryzacyjnych druków z bibliotek klasztornych znajdujących się w Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu...................... 469 Zespół XV Team XV Rafał Cholewa, Krzysztof Kleczek Sprawozdanie z drugiego i trzeciego etapu prac dokumentacyjno--informacyjnych nad drukami z XV XIX w. ze skasowanych klasztorów w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej w Cieszynie w dniach 1 IV 2013 30 XI 2013 r.............................................................. 471

12 Spis treści Zespół XVI Team XVI Łukasz Guldon Sprawozdanie z prac w dniach 1 V 30 IX 2013 r............................................... 478 Zespół XVII Team XVII Anna Gadomska Sprawozdanie z prac zespołu w dniach 1 V 31 X 2013 r....................................... 481 Badania indywidualne Individual research Andrzej Buczyło Sprawozdanie z wstępnej kwerendy w zespole Generalne Dyrektorium. Departament Prus Nowowschodnich w dniach 9 13 IX 2013 r................................................... 483 Agnieszka Fluda-Krokos Sprawozdanie z zakończenia prac nad dokumentacją i inwentaryzacją druków i archiwaliów pochodzących w części z dawnego klasztoru augustianów-eremitów w Książu Wielkim, znajdujących się w zakrystii miejscowego kościoła parafialnego............................. 485 Sławomir Kościelak Sprawozdanie z kwerendy w Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie w dniach 26 30 VIII 2013 r................................................................... 488 Beata Lorens Sprawozdanie z kwerendy w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie.................................................................................. 461 Dorota Matyaszczyk Sprawozdanie z prac w okresie od lipca do listopada 2013 r................................... 527 Alina Mądry Sprawozdanie z kwerendy w archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie w dniach 3 5 VII 2013 r....................................................................... 530 Olga Miriam Przybyłowicz Archiwalia klarysek gnieźnieńskich w Archiwum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, cz. 2: Sprawozdanie z kwerendy w dniach 9 12 VII 2013 r..................................... 535 Magdalena Ujma Sprawozdanie z kwerendy we Lwowie w dniach 07 29 VI 2013 r.............................. 552 Magdalena Ujma Sprawozdanie z kwerendy w w Centralnym Państwowym Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie w dniach 20 28 IX 2013 r......................................................... 571 Magdalena Walter-Mazur Poklasztorne rękopisy XVIII-wiecznej muzyki wokalno-instrumentalnej i instrumentalnej w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Sprawozdanie z cyklu kwerend: 16 18 I, 15 19 IV, 3 7 VI i 18 22 XI 2013 r............................................................. 576

Contents 13 Książki nadesłane Books received 589 Informacje o autorach Information about authors Autorzy tego tomu......................................................................... 601 Authors of this volume...................................................................... 605 INFORMACJE DLA AUTORÓW INFORMATION FOR AUTHORS Zasady dotyczące przygotowania nadsyłanych tekstów....................................... 611 Zasady recenzowania tekstów ukazujących się w Hereditas Monasteriorum................... 615 Zapora ghostwriting i guest authorship................................................... 616 Rules concerning the preparation of texts sent to Editorial..................................... 617 Peer review rules for papers published in Hereditas Monasteriorum........................... 621 Policy against ghostwriting and guest authorship............................................. 622