WYTYCZNA DO ROZPORZĄDZENIA (WE) NR 304/2003 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY DOTYCZĄCA WYWOZU I PRZYWOZU NIEBEZPIECZNYCH CHEMIKALIÓW DYREKCJA GENERALNA DS. ŚRODOWISKA EUROPEJSKIE BIURO CHEMICZNE INSTYTUT OCHRONY ZDROWIA I KONSUMENTA, WSPÓLNE CENTRUM BADAWCZE KOMISJA EUROPEJSKA 2004
SPIS TREŚCI I. WSTĘP II. KONWENCJA ROTTERDAMSKA W SPRAWIE PROCEDURY ZGODY PO UPRZEDNIM POINFORMOWANIU W MIĘDZYNARODOWYM HANDLU NIEKTÓRYMI NIEBEZPIECZNYMI SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI I PESTYCYDAMI III. ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 304/2003 Artykuł 1: Artykuł 2: Artykuł 3: Artykuł 4: Artykuł 5: Artykuł 6: Artykuł 7: Artykuł 8: Artykuł 9: Artykuł 10: Artykuł 11: Artykuł 12: Artykuł 13: Artykuł 14: Artykuł 15: Artykuł 16: Artykuł 17: Artykuł 18: Artykuł 19: Artykuł 20: Artykuł 21: Artykuł 22: Artykuł 23: Artykuł 24: Cele Zakres Definicje Wyznaczone organy krajowe Udział Wspólnoty w Konwencji Chemikalia podlegające powiadomieniom o wywozie, kwalifikujące się do powiadomienia o PIC oraz podlegające procedurze PIC Powiadomienia o wywozie przekazywane Stronom oraz innym krajom Powiadomienia o wywozie przekazywane państwom trzecim Informacje dotyczące handlu chemikaliami Udział w powiadamianiu o zabronionych lub podlegających surowym ograniczeniom chemikaliach na podstawie Konwencji Informacje, jakie mają być przekazywane do Sekretariatu o zakazanych i surowo ograniczonych chemikaliach nie kwalifikujących się do powiadomienia o PIC Obowiązki w odniesieniu do przywozu chemikaliów Obowiązki w odniesieniu do wywozu chemikaliów inne niż powiadomienia o wywozie Kontrola wywozu niektórych chemikaliów oraz wyrobów zawierających chemikalia Informacje odnośnie ruchu tranzytowego Informacje towarzyszące wywożonym chemikaliom Obowiązki organów Państw Członkowskich dotyczące kontroli przywozu i wywozu Kary Wymiana informacji Pomoc techniczna Monitoring i sprawozdawczość Uaktualnianie załączników Uwagi techniczne w odniesieniu do pomocy Komitet IV. V. PRZYKŁADY EUROPEJSKIE BIURO CHEMICZNE ORAZ BAZA DANYCH DOTYCZĄCYCH WYWOZU I PRZYWOZU NIEKTÓRYCH NIEBEZPIECZNYCH CHEMIKALIÓW 2
3
ZAŁĄCZNIK 1: Załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 304/2003. ZAŁĄCZNIK 2: Załącznik III do rozporządzenia (WE) nr 304/2003 ZAŁĄCZNIK 3: Przegląd głównych zadań eksporterów dotyczących zgodności z rozporządzeniem (WE) nr 304/2003 ZAŁĄCZNIK 4: Wykaz zalecanych języków, które należy użyć przy dokonywaniu wywozu do określonych krajów ZAŁĄCZNIK 5: Wykaz wyznaczonych organów krajowych dla celów rozporządzenia (WE) nr 304/2003 I. WSTĘP Przemysł chemiczny Wspólnoty Europejskiej jest jednym z największych na świecie producentów chemikaliów. Zakres jego produktów obejmuje wiele substancji, wśród nich substancje niebezpieczne dla zdrowia i/lub środowiska, które muszą być wykorzystywane w warunkach kontrolowanych. Produkcja i stosowanie niektórych chemikaliów wytwarzanych na potrzeby wywozu i przeznaczonych do wykorzystania w innych krajach jest zabronione lub surowo ograniczone we Wspólnocie Europejskiej. Ważne jest, aby wiedzieć jak bezpiecznie magazynować, transportować i postępować z odpadami niebezpiecznych chemikaliów, co należy robić w sytuacjach awaryjnych, w jaki sposób szybko i skutecznie postępować w przypadkach wymagających pomocy medycznej oraz w przypadkach zagrażających środowisku. W dalszym ciągu jednak wiele krajów, zwłaszcza rozwijających się, nie ma wystarczających zdolności bezpiecznego obchodzenia się z chemikaliami. Bardzo często pracownicy nie są szkoleni, jak we właściwy sposób stosować niebezpieczne chemikalia i postępować z ich odpadami. Zdarza się, że rządy i przedsiębiorstwa działające w tych krajach nie dysponują odpowiednią infrastrukturą do magazynowania i pozbywania się takich chemikaliów. Czasami brakuje im wiedzy na temat zagrożenia, jakie stwarza dana substancja chemiczna i w jaki sposób zapobiegać zagrożeniu dla ludzi i środowiska. Rozporządzenie (WE) nr 304/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. 1 dotyczące wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów jest ostatnim z serii środków przyjętych w ciągu ostatnich lat mających na celu rozwiązanie przedmiotowej kwestii. Wdraża ono na obszarze Wspólnoty Konwencję Rotterdamską w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi substancjami chemicznymi i pestycydami (Konwencja PIC), celem ochrony zdrowia oraz środowiska przed potencjalnym zagrożeniem. Rozporządzenie to przyczynienia się także do przyjaznego dla środowiska wykorzystywania tego rodzaju chemikaliów. Wspomniane rozporządzenie jest potwierdzeniem zobowiązań Wspólnoty do zapewnienia właściwej kontroli w obrocie i stosowaniu niebezpiecznych chemikaliów na poziomie globalnym, 1 Dz.U. L 63 z 6.3.2003, str. 1 4
w oparciu o zasadę, że powinno ono zapewniać ochronę zdrowia i środowiska na terenie, jak i poza granicami Wspólnoty. Rozporządzenie nr 304/2003 zastępuje rozporządzenie Rady nr 2455/92, na mocy którego wdrożono poprzednie dobrowolne postanowienia, obecnie ujęte w Konwencji. Należy podkreślić, że nowe rozporządzenie obejmuje pewną liczbę przepisów wykraczających poza Konwencję. II. KONWENCJA ROTTERDAMSKA Celem Konwencji jest promowanie wspólnej odpowiedzialności oraz wysiłków jej Stron w międzynarodowym handlu niebezpiecznymi chemikaliami po to, aby chronić zdrowie i środowisko przed potencjalnym zagrożeniem, jak również przyczyniać się do ich przyjaznego wykorzystania dla środowiska naturalnego. Konwencja opiera się głównie na niewiążących prawnie przepisach Wytycznych Londyńskich na temat wymiany informacji dotyczących chemikaliów w handlu międzynarodowym Programu Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych (UNEP), zmienionego w 1989 r. oraz na Międzynarodowym Kodeksie Postępowania w sprawie dystrybucji i użytkowania pestycydów, zmienionego w 1990 r. Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Przepisy te określają dobrowolną procedurę PIC, którą obecnie na zasadzie dobrowolności stosuje ponad 165 państw. Wspólnota Europejska uczestniczyła w tych ustaleniach i wspomnianą dobrowolną procedurę uczyniła prawnie obowiązującą na mocy rozporządzenia Rady (EWG) nr 2455/92, obecnie zastąpionego rozporządzeniem 304/2003. Zgodnie z rezolucją w sprawie przejściowych ustaleń przyjętych przed wrześniową Konferencją Ministerialną w 1998 r., podczas której podpisano Konwencję, wcześniejsze dobrowolne procedury, z niezbędnymi zmianami, ujęto we wspomnianych ustaleniach przejściowych po to, aby zasady Konwencji można było przyjąć dobrowolnie przed ich wejściem w życie. Wspólnota Europejska w pełni bierze udział we wspomnianym systemie przejściowym. Zgodnie z podstawową zasadą Konwencji wywóz zakazanych lub podlegających surowym ograniczeniom chemikaliów wymienionych w Załączniku III do Konwencji może nastąpić wyłącznie za zgodą po uprzednim poinformowaniu (PIC) strony dokonującej przywozu. Ustanowiono procedurę dotyczącą formalnego otrzymywania i upubliczniania decyzji państw dokonujących przywozu dotyczących ich zamiaru otrzymywania przyszłych transportów niektórych chemikaliów oraz zapewniania, że państwa dokonujące wywozu będą stosować się do tych decyzji. W chwili obecnej procedurze PIC podlega 31 chemikaliów. Konwencja ustanawia mechanizm umożliwiający dodawanie kolejnych substancji, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów. Aby doprowadzić do poddania danej substancji chemicznej wspomnianej wyżej procedurze, strony muszą powiadomić Sekretariat o wszelkich ostatecznych regulacjach prawnych zakazujących lub surowo ograniczających użycie takiej substancji wchodzącej w zakres Konwencji. Po przedłożeniu do Sekretariatu powiadomień przez co najmniej dwie Strony należące do różnych regionów geograficznych ustalonych przez Konferencję Stron na mocy Konwencji, informacje są oceniane przez organ pomocniczy, Komitet ds. Przeglądu Chemikaliów. W skład Komitetu wchodzą wyznaczeni przez rządy specjaliści w zakresie zarządzania chemikaliami. Jeżeli zostaną spełnione odpowiednie kryteria, Komitet sporządza projekt wytycznych dla decyzji i zaleca Konferencji Stron objęcie danej substancji chemicznej procedurą PIC. Konferencja Stron podejmuje decyzję dotyczącą włączenia danej substancji do wspomnianej procedury. Następnie wszystkie Strony otrzymują projekt wytycznych, w którym znajdują się informacje umożliwiające im podjęcie decyzji dotyczącej przyjęcia lub odrzucenia przywozu, lub zezwolenia na przywóz pod pewnymi warunkami. Sekretariat co pół roku informuje wszystkie Strony o otrzymanych odpowiedziach (tak zwane okólniki PIC ), które zostają umieszczone również na stronie internetowej PIC 5
http://www.pic.int/. Strony dokonujące wywozu zobowiązane są do zapewnienia, aby ich eksporterzy przestrzegali wszystkich decyzji dotyczących przywozu. Kolejny kluczowy filar Konwencji odnosi się do wymiany pomiędzy Stronami informacji dotyczących potencjalnie niebezpiecznych chemikaliów, które mogą być przedmiotem wywozu i przywozu. Głównym przepisem w tym aspekcie jest wymóg, zgodnie z którym Strona planująca wywóz substancji chemicznej, której stosowanie na jej terytorium jest zabronione lub podlega surowym ograniczeniom, musi powiadomić Stronę dokonującą przywozu, że będzie miał miejsce tego rodzaju wywóz. Wymóg ten musi zostać spełniony przed dokonaniem pierwszego przewozu oraz corocznie po jego dokonaniu (tak zwana procedura powiadomienia o wywozie ), aż do momentu kiedy substancja ta stanie się przedmiotem procedury PIC, a Strona dokonująca przywozu przekaże odpowiedź dotyczącą przewozu substancji chemicznej dostarczoną stronom. Ponadto Strona dokonująca wywozu musi wymagać, aby wywóz chemikaliów objętych procedurą PIC podlegał przepisom dotyczącym oznakowania opakowań zapewniającym odpowiednią dostępność informacji dotyczących ryzyka i/lub zagrożeń dla zdrowia lub środowiska. Może ona również narzucić podobne wymogi dotyczące wywozu w odniesieniu do innych chemikaliów, które są zabronione lub podlegają surowym ograniczeniom w obrocie krajowym. Konwencja zawiera również przepisy dotyczące pomocy technicznej pomiędzy Stronami. Strony posiadające bardziej zaawansowane programy dotyczące zarządzania chemikaliami powinny udzielać pomocy technicznej, włącznie ze szkoleniami, innym Stronom, takim jak kraje rozwijające się, aby pomóc im stworzyć ich własną infrastrukturę i zdolności do zarządzania chemikaliami. W dniu 19 marca 2004 r. Konwencja miała siedemdziesięciu trzech sygnatariuszy, zaś sześćdziesiąt trzy Strony ratyfikowały Konwencję. (Wspólnota Europejska ratyfikowała Konwencję w dniu 20 grudnia 2002 r. (patrz decyzja Rady 2003/106/WE 2 )). Konwencja weszła w życie w dniu 24 lutego 2004 r. III. ROZPORZĄDZENIE (WE) nr 304/2003 Rozporządzenie (WE) nr 304/2003 przyjęto w dniu 28 stycznia 2003 r., weszło w życie w dniu 7 marca 2003 r. Zastąpiło ono rozporządzenie (EWG) nr 2455/92, które zostało uchylone. Poniżej opisano główne przepisy przedmiotowego rozporządzenia. Rozporządzenie ma kilka celów: Artykuł 1: CELE (i) wdrożenie Konwencji Rotterdamskiej (w niektórych przypadkach wychodzi poza jej przepisy); (ii) nałożenie takich samych wymagań dotyczących oznakowania opakowań na wywóz wszystkich niebezpiecznych chemikaliów, jakie mają zastosowanie na terytorium UE. 2 Dz.U. L 63 z 6.3.2003, str. 7. 6
Artykuł 2: ZAKRES Rozporządzenie obejmuje: Chemikalia objęte procedurą PIC; Chemikalia, które są zakazane lub podlegają surowym ograniczeniom we Wspólnocie Wszystkie chemikalia, w przypadku ich wywozu w zakresie oznakowania ich opakowań Rozporządzenie nie stosuje się do chemikaliów takich jak: leki, źródła promieniotwórcze, odpady, broń chemiczna, środki spożywcze oraz dodatki do żywności, środki żywienia zwierząt, organizmy genetycznie modyfikowane, produkty lecznicze (z wyjątkiem środków dezynfekujących, owadobójczych i pasożytobójczych) określonych w innych aktach prawnych Wspólnoty. Rozporządzenie nie stosuje się również do chemikaliów przeznaczonych do celów badań naukowych i rozwojowych, gdy nie stwarzają one zagrożenia dla zdrowia i środowiska oraz ich ilość nie przekracza 10 kg.. Artykuł 3: DEFINICJE Definicje najważniejszych terminów użytych w rozporządzeniu obejmują: chemikalia, preparaty, wyrób, pestycydy i chemikalia przemysłowe (w Konwencji posłużono się kategoriami, które w rozporządzeniu w każdym przypadku podzielone są na dwie podkategorie); chemikalia podlegające powiadomieniom o wywozie, chemikalia kwalifikujące się do powiadomienia o PIC, zakazane chemikalia oraz chemikalia podlegające surowym ograniczeniom. Na przykład: chemikalia oznaczają zarówno substancję jak i preparat, lub preparat wyprodukowany albo uzyskiwany w sposób naturalny niezawierający organizów żywych.. Pestycydy oznaczają chemikalia jednej z następujących podkategorii: stosowane jako środki ochrony roślin; lub pozostałe pestycydy, takie jak produkty biobójcze. Chemikalia przemysłowe oznaczają chemikalia jednej z następujących podkategorii: chemikalia do profesjonalnego zastosowania lub chemikalia do ogólnego zastosowania. Zakazane chemikalia oznaczają chemikalia zakazane dla każdego przeznaczenia jednej lub więcej kategorii lub podkategorii, która została zakazana przez bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa Wspólnoty, w celu ochrony zdrowia oraz środowiska. Obejmuje to przypadki chemikaliów, których nie zatwierdzono za pierwszym razem do zastosowania lub zostały wycofane przez przemysł z rynku wspólnotowego lub z dalszego rozpatrywania w powiadomieniu, rejestracji lub procedurze zatwierdzania oraz w przypadku gdy istnieje dowód, że chemikalia stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub dla środowiska. Chemikalia podlegające surowym ograniczeniom zdefiniowano podobnie jak chemikalia, które zakazano praktycznie dla każdego przeznaczenia w ramach jednej lub więcej kategorii. Powyższe definicje są niemal zupełnie zgodne z definicjami podanymi w Konwencji, zawierają jednakże pewne istotne różnice. Wprowadzenie podkategorii zastosowań celem ustalenia potrzeby powiadomienia o wywozie chemikaliów zakazanych lub podlegających surowym ograniczeniom we Wspólnocie oznacza, że więcej chemikaliów będzie podlegać powiadomieniom o wywozie niż gdyby miało to miejsce w innym przypadku. Wykaz tych chemikaliów zamieszczono w części 1 załącznika I do przedmiotowego rozporządzenia. Jednakże, po to aby zakwalifikować daną substancję chemiczną 7
do powiadomienia o PIC (część 2 Załącznika I) musi ona być zakazana lub podlegać surowemu ograniczeniu we Wspólnocie w ramach kategorii zastosowania określonej w Konwencji. Chemikalia oznaczają substancje w postaci własnej lub jako składnik preparatu tzn. mieszaniny lub roztwory składające się z dwóch lub więcej substancji chemicznych. Te ostatnie podlegają rozporządzeniu, jeżeli preparat podlega obowiązkowi oznakowania opakowań na mocy prawodawstwa wspólnotowego z powodu obecności w nim którejkolwiek z tych substancji. Definicje obejmują również pojęcie wyrobów. Wyroby oznaczają produkt gotowy zawierający chemikalia, których zastosowanie zostało zakazane lub surowo ograniczone przez prawodawstwo wspólnotowe w tym szczególnym produkcie. Wyroby zawierające tego rodzaju chemikalia w formie nieaktywnej podlegają procedurze powiadamiania o wywozie. Inne wyroby mogą podlegać zakazowi wywozu. Wreszcie, należy zauważyć, że definicja Strony Konwencji wybiega poza znaczenie tego terminu w rozumieniu Konwencji. Obejmuje ona bowiem kraje, które nie ratyfikowały Konwencji, ale w dalszym ciągu uczestniczą w procedurze PIC w okresie przejściowym, mającym być ustanowionym przez Konferencję Stron (planuje się, że będzie on trwał przez dwa lata od dnia wejścia w życie) Ponadto, należy podkreślić, że o ile nie stwierdzono inaczej, zobowiązania zawarte w rozporządzeniu obejmują wywóz do wszystkich państw niezależnie od tego, czy zostaną one Stronami Konwencji. Artykuł 4: WYZNACZONE ORGANY KRAJOWE Państwa Członkowskie mają obowiązek wyznaczyć jeden lub więcej organów krajowych, które będą sprawować funkcje administracyjne na mocy rozporządzenia oraz poinformować o tym Komisję. Artykuł 5: UDZIAŁ WSPÓLNOTY W KONWENCJI Komisja jest wspólnym wyznaczonym organem, poprzez który Wspólnota Europejska bierze udział w Konwencji, ściśle współpracującym z organami krajowymi Państw Członkowskich. Funkcja ta obejmuje przekazywanie powiadomień UE o wywozie, przedkładanie powiadomień o PIC, otrzymywanie powiadomień o wywozie z państw trzecich, składanie wspólnotowych decyzji dotyczących przywozu chemikaliów podlegających PIC oraz wymianę informacji z Sekretariatem PIC. Komisja również będzie koordynować wkład Wspólnoty we wszystkie kwestie techniczne związane z Konwencją, Konferencją Stron i jej organami podległymi, takimi jak Komitet ds. Oceny Chemikaliów. Komisja oraz Państwa Członkowskie będą starać się, aby Wspólnota była odpowiednio reprezentowana na forum różnych organów. Artykuł 6: CHEMIKALIA PODLEGAJĄCE POWIADOMIENIOM O WYWOZIE, KWALIFIKUJĄCE SIĘ DO POWIADOMIENIA O PIC ORAZ PODLEGAJĄCE PROCEDURZE PIC 8
Wykaz chemikaliów należących do powyższych kategorii zamieszczono w Załączniku I do rozporządzenia. Wykaz w stanie na dzień publikacji zamieszczono w Załączniku I do niniejszej wytycznej. Uaktualniony wykaz można znaleźć w bazie EDEXIM na stronie internetowej Europejskiego Biura Chemicznego http://www.ecb.jrc.it/edex. Załącznik podzielono na trzy oddzielne części, zgodnie z ustalonymi kategoriami. W części 1 znajdują się chemikalia lub grupy chemikaliów podlegające powiadomieniu o wywozie. Część ta obejmuje chemikalia zabronione lub surowo ograniczone w UE przynajmniej w jednej podkategorii zastosowania (tzn. pestycydy stosowane jako środki ochrony roślin, pozostałe pestycydy, takie jak produkty biobójcze, chemikalia przemysłowe do profesjonalnego zastosowania, chemikalia przemysłowe do ogólnego zastosowania). W części tej znajdują się również chemikalia kwalifikujące się do powiadomienia o PIC oraz chemikalia podlegające procedurze PIC (wymienione w Załączniku III do Konwencji). W części 2 wymieniono chemikalia kwalifikujące się do powiadomienia o PIC, ponieważ są one zakazane lub surowo ograniczone we Wspólnocie w kategoriach zastosowania Konwencji (tzn. pestycydy lub chemikalia przemysłowe). W części 3 znajdują się chemikalia lub grupy chemikaliów podlegające procedurze PIC (wymienione w Załączniku III do Konwencji). W przypadku każdej pozycji zaznaczono różne kategorie lub podkategorie zastosowania. W przypadku chemikaliów uznanych za zakazane lub surowo ograniczone we Wspólnocie, najważniejszymi źródłami odpowiednich działań regulacyjnych w chwili obecnej są dyrektywa Rady 79/117/EWG 3 zakazująca wprowadzania do obrotu i stosowania środków ochrony roślin zawierających niektóre substancje czynne; decyzja o niewłączaniu niektórych substancji do Załącznika I do dyrektywy Rady 91/414/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin 4 oraz dyrektywa Rady 76/769/EWG 5 ograniczająca wprowadzanie do obrotu i stosowanie niektórych substancji i preparatów niebezpiecznych. Należy zauważyć, że wykazy chemikaliów w różnych częściach Załącznika I pokrywają się. Wszystkie chemikalia wymienione w częściach 2 i 3 wymieniono również w części 1. Oprócz powiadomienia o wywozie, wywóz chemikaliów wymienionych w częściach 2 i 3 wymaga również wyraźnej zgody państwa dokonującego przywozu (patrz art. 13 poniżej). Załącznik I zmieniono po raz pierwszy na mocy rozporządzenia Komisji (WE) nr 213/2003 i będzie on stale uaktualniany w świetle dalszych działań regulacyjnych na mocy prawodawstwa wspólnotowego, jak również ustaleń przyjętych na mocy Konwencji. 3 Dz.U. L 33 z 8.2.79, str. 36. 4 Dz.U. L 230 z 19.8.1991, str. 1. 5 Dz.U. L 262 z 27.9.1976, str. 201. 9
Artykuł 7: POWIADOMIENIA O WYWOZIE PRZEKAZYWANE STRONOM ORAZ INNYM KRAJOM Obowiązek związany z powiadomieniami o wywozie dotyczy wszystkich chemikaliów w części 1 Załącznika na wywóz do jakiegokolwiek państwa nawet będącego Stroną Konwencji - oraz niezależnie od planowanego zastosowania chemikaliów. Preparat zwierający substancję chemiczną wymienioną w Załączniku I również podlega powiadomieniu o wywozie, jeżeli stężenie takiej substancji jest na tyle duże, aby podlegała ona obowiązkowemu oznakowaniu opakowań na mocy prawodawstwa wspólnotowego. Niektóre artykuły zawierające chemikalia wymienione w Załączniku I mogą również wymagać powiadomienia o wywozie (patrz art. 14). W przypadku, gdy eksporter z Państwa Członkowskiego UE zamierza dokonywać wywozu określonej substancji chemicznej podlegającej powiadomieniu z UE do państwa trzeciego po raz pierwszy każdego kolejnego roku, należy przeprowadzić procedurę powiadomienia o wywozie. Eksporter musi przedstawić powiadomienie o wywozie swojemu wyznaczonemu organowi krajowemu przynajmniej 30 dni przed dokonaniem pierwszego wywozu i nie później niż 15 dni przed takim wywozem chemikaliów w każdym kolejnym roku kalendarzowym. Nie wymaga się, aby dokonywać powiadomień odnośnie do kolejnych wywozów tej samej substancji chemicznej do tego samego państwa w tym samym roku kalendarzowym. Jednakże, wywóz tej samej substancji chemicznej do innego państwa trzeciego będzie uważany za pierwszy wywóz i również będzie podlegał procedurze powiadomienia o wywozie. Formularz powiadomienia o wywozie, który należy stosować zamieszczono w załączniku III rozporządzenia oraz załączono do niniejszej wytycznej jako załącznik 2. Wyznaczony organ krajowy, który może zażądać od eksportera pokrycia opłaty administracyjnej celem pokrycia jego kosztów, dokona kontroli powiadomienia i jeżeli nie będzie zadowolony z jej wyników skontaktuje się natychmiast z eksporterem, po to aby mógł on dostarczyć brakujących informacji. Z chwilą gdy eksporter przedstawi możliwe do przyjęcia powiadomienie swojemu wyznaczonemu organowi krajowemu, można rozpocząć procedurę wywozu po wygaśnięciu wyznaczonego czasu (o ile w przypadku chemikaliów wyszczególnionych również w częściach 2 lub 3 załącznika I należy najpierw uzyskać wyraźna zgodę państwa dokonującego przywozu patrz art. 13). Kiedy wyznaczony organ krajowy uzna powiadomienie za kompletne, przesyła je Komisji. Komisja wysyła powiadomienie o pierwszym wywozie ze Wspólnoty każdej substancji chemicznej do państwa dokonującego przywozu nie później niż na 15 dni przed pierwszym wywozem i następnie ponownie każdego roku przed pierwszym wywozem w danym roku. Komisja rejestruje wszystkie powiadomienia o wywozie w swojej bazie danych EDEXIM (patrz rozdział IV poniżej). Lista odnośnych chemikaliów oraz państw dokonujących przywozu na każdy rok jest dostępna publicznie. Jeżeli wywóz dotyczy nagłych przypadków związanych ze zdrowiem i środowiskiem i gdy opóźnienie mogłoby wpłynąć na pogorszenie sytuacji, wówczas Państwo Członkowskie (po konsultacji z Komisją) może zadecydować o całkowitym lub częściowym zniesieniu okresu oczekiwania lub wymogów dotyczących przekazania informacji. Rząd państwa dokonującego przywozu może odpowiedzieć na powiadomienie o wywozie UE wymagając przekazania dalszych informacji. Informacje te przekazuje eksporter, odpowiedni wyznaczony organ krajowy w zainteresowanym Państwie Członkowskim lub Komisja, jednakże nie mają one wpływu na prawo eksportera do dokonania wywozu danej substancji chemicznej. 10
Nowe powiadomienie wymagane jest w przypadku: (i) (ii) zmiany prawodawstwa UE dotyczącego wprowadzenia na rynek i stosowania lub oznakowania opakowań danej substancji chemicznej; gdy skład preparatu zmieniono tak, że stężenie chemikaliów uległo zmianie (na przykład w stopniu wymuszającym zmianę wymaganego oznakowania opakowań). Nowe powiadomienie musi odnosić się do oryginalnego powiadomienia. Komisja powinna wystosować kolejne powiadomienia w przypadkach, gdy nie otrzyma potwierdzenia od państwa dokonującego przywozu. W razie potrzeby złożona zostanie druga kopia powiadomienia. Jednakże, należy po raz kolejny podkreślić, że nie ma to bezpośredniego wpływu na wywóz. Powiadomienie o wywozie nie jest wymagane w przypadku, gdy substancja chemiczna podlega procedurze o PIC, natomiast dokonująca przywozu Strona Konwencji udzieliła odpowiedzi na przywóz, o ile Strona dokonująca przywozu nie będzie w dalszym ciągu wymagała powiadomienia. Wymóg ten traci ważność również w przypadku gdy państwo dokonujące przywozu oficjalnie zrzeka się prawa do otrzymywania powiadomień o wywozie. Artykuł 8: POWIADOMIENIA O WYWOZIE OTRZYMYWANE OD STRON I INNYCH KRAJÓW Istnieje również procedura dotycząca przywozu chemikaliów do Unii Europejskiej z innych państw. W przypadku gdy Komisja otrzymuje powiadomienie o wywozie substancji chemicznej od państwa trzeciego, którego wprowadzenie na rynek lub stosowanie jest zabronione lub znacznie ograniczone w kraju pochodzenia, rejestruje je w bazie EDEXIM. Potwierdza otrzymanie pierwszego powiadomienia dotyczące każdej substancji chemicznej z innego państwa. Komisja przekazuje kopię takiego powiadomienia wraz z wszystkimi dostępnymi informacjami do wyznaczonego organu krajowego Państwa Członkowskiego otrzymującego przywóz i na żądanie przesyła kopię innemu Państwu Członkowskiemu. W przypadkach gdy wyznaczony organ krajowy w danym Państwie Członkowskim otrzymuje powiadomienie, musi przesłać je do Komisji wraz z wszystkimi odnośnymi informacjami. Artykuł 9: INFORMACJE DOTYCZĄCE HANDLU CHEMIKALIAMI Podczas pierwszego kwartału każdego roku eksporter chemikaliów wymienionych w załączniku I powinien poinformować swój wyznaczony organ krajowy o ilości wywiezionych chemikaliów (substancji w postaci własnej i jako składnika preparatu) do każdej Strony lub innych krajów (włącznie z adresami importerów) w roku poprzednim. Importerzy powinni przekazać takie same informacje o chemikaliach wprowadzonych na rynek Wspólnoty. 11
Należy przedłożyć również wszystkie niezbędne dodatkowe informacje wymagane przez wyznaczony organ krajowy lub przez Komisję. Wyznaczone organy krajowe zbierają i przedstawiają otrzymane od eksporterów i importerów informacje w postaci formularza zamieszczonego w załączniku IV do rozporządzenia i przekazują je do Komisji, która publikuje w Internecie ogólnie dostępne streszczenie. 12
Artykuł 10: UDZIAŁ W POWIADAMIANIU O ZABRONIONYCH LUB PODLEGAJĄCYCH SUROWYM OGRANICZENIOM CHEMIKALIACH NA PODSTWIE KONWENCJI Chemikalia kwalifikujące się do powiadomienia o PIC (tzn. zakazane lub znacznie ograniczone we Wspólnocie w kategorii zastosowania ustanowionych w Konwencji) wymieniono w części 2 załącznika I. Po ich włączeniu Komisja powiadamia o nich Sekretariat PIC nie później niż 90 dni po dacie, kiedy zastosowano odpowiednie bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa wspólnotowego. Powiadomienie powinno zawierać informacje wymienione w załączniku II do rozporządzenia. Jeżeli Komisja nie dysponuje tego rodzaju informacjami, może wymagać ich dostarczenia od eksporterów/importerów. Powiadomienie należy uaktualnić w przypadku wystąpienia zmiany w przepisach prawa zakazujących lub znacznie ograniczających daną substancję chemiczną. Podczas określania priorytetów dla powiadomień, Komisja bierze pod uwagę czy dana substancja chemiczna podlega już procedurze PIC, zakres w jakim mogą być spełnione wymagania w odniesieniu do informacji, ustanowione w załączniku II, oraz stopień ryzyka powodowanego przez chemikalia, w szczególności dla krajów rozwijających się. Państwa Członkowskie mogą również przedstawić, za pośrednictwem Komisji, powiadomienia o chemikaliach zakazanych lub surowo ograniczonych przez krajowe bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa. W takich przypadkach wymaga się, aby dane Państwo Członkowskie dostarczyło odpowiednich informacji Komisji, która przekaże je wszystkim pozostałym Państwom Członkowskim. Mają one cztery tygodnie na przesłanie swoich uwag. Ostatecznie przekazujące Państwo Członkowskie decyduje czy prosić Komisje o przekazanie powiadomienia Sekretariatowi PIC lub o dostarczenie informacji zgodnie z art. 11. W przypadku gdy Komisja otrzyma informacje dotyczące powiadomień PIC od innych Stron Konwencji, przekazuje je niezwłocznie wszystkim Państwom Członkowskim i, w stosownych przypadkach, przygotowuje przyjęcie odpowiednich środków wspólnotowych. Artykuł 11: INFORMACJE JAKIE MAJĄ BYĆ PRZEKAZYWANE DO SEKRETARIATU O ZAKAZANYCH LUB SUROWO OGRANICZONYCH CHEMIKALIACH NIE KWALIFIKUJĄCYCH SIĘ DO POWIADOMIENIA O PIC Oprócz powiadomień o PIC rozporządzenie przewiduje inne środki upowszechniania informacji dotyczących zakazanych lub surowo ograniczonych chemikaliów, wykorzystując w tym celu przepisy Konwencji dotyczące wymiany informacji. Odnoszą się one, na przykład, do chemikaliów, które są zakazane lub surowo ograniczone we Wspólnocie jedynie w podkategorii stosowania i dlatego nie kwalifikują się do powiadomienia o PIC. Odnoszą się również do chemikaliów zakazanych lub surowo ograniczonych krajowymi przepisami bezwzględnie obowiązującymi w jednym lub więcej Państw Członkowskich, gdy stwierdzą one, po przeprowadzeniu wyżej wspomnianej procedury konsultacji, że powiadomienia o PIC nie byłyby stosowne. W takich przypadkach Komisja przekazuje odpowiednie informacje Sekretariatowi PIC, tak aby powiadomić o tym pozostałe Strony Konwencji. 13
Artykuł 12: OBOWIĄZKI W ODNIESIENIU DO PRZYWOZU CHEMIKALIÓW Przedmiotowe rozporządzenie określa również procedurę, poprzez którą Komisja, w ścisłej współpracy z Państwami Członkowskimi może ocenić i przyjąć decyzje dotyczące przywozu chemikaliów objętych procedurą o PIC. Komisja otrzymuje od Sekretariatu PIC projekty wytycznych, które następnie przekazuje Państwom Członkowskim. W okresie dziewięciu miesięcy od daty wysłania projektu wytycznych przez Sekretariat Komisja przyjmuje wspólnotowe decyzje dotyczące przywozu odnośnie do danej substancji chemicznej oraz odnoszące się do jednej lub więcej kategorii stosowania substancji chemicznej określonej w projekcie wytycznych, po otrzymaniu opinii Państw Członkowskich przy pomocy procedury komitetu doradczego, poprzez głosowanie w komitecie ustanowionym na mocy art. 29 dyrektywy Rady 67/548/EWG 6, ostatnio zmienionej dyrektywą Komisji 2001/59/WE 7. Zazwyczaj podstawę wspólnotowych decyzji o przywozie stanowi istniejące prawodawstwo wspólnotowe. W przypadku wprowadzania zmian do prawodawstwa lub zmiany prawnego statusu substancji chemicznej (np.: po zakończeniu oceny w ramach takiego prawodawstwa) decyzje o przywozie są korygowane. W stosownych przypadkach, na pisemny wniosek zainteresowanego Państwa lub Państw Członkowskich w decyzji o przywozie uwzględnione będą również inne, bardziej szczegółowe przepisy krajowe. Decyzje o przywozie będą się odnosić do kategorii stosowania określonej w Konwencji PIC odnośnie do danej substancji chemicznej. Wszystkie wspólnotowe decyzje o przywozie udostępnia się publicznie, szczególnie decyzje podjęte przez wyznaczone organy krajowe w Państwach Członkowskich. Publikowane są one również w regularnie wydawanym przez Sekretariat PIC Okólniku PIC (patrz poniżej) oraz na stronie internetowej PIC http://www.pic.int. Oceniając informacje zawarte w projekcie wytycznych dla decyzji, Komisja oraz Państwa Członkowskie rozważą potrzebę przyjęcia środków wspólnotowych i w przypadku, gdy uznają za niezbędne zmniejszenie zagrożenia dla zdrowia i środowiska, Komisja zaproponuje odpowiednie wspólnotowe przepisy prawne. Artykuł 13: OBOWIĄZKI W ODNIESIENIU DO WYWOZU CHEMIKALIÓW INNE NIŻ POWIADOMIENIA O WYWOZIE Eksporterzy UE muszą postępować zgodnie z decyzjami o przywozie (zarówno przejściowymi, jak i ostatecznymi) przyjętymi przez państwa trzecie, publikowanymi co sześć miesięcy w Okólniku PIC wydawanym przez Sekretariat PIC (i które również muszą być podane do wiadomości publicznej na stronach internetowych Konwencji http://www.pic.int). Komisja przekazuje Okólniki PIC wyznaczonym organom krajowym oraz eksporterom poprzez ich związki przemysłowe. Komisja również publikuje je do wiadomości publicznej w bazie danych EDEXIM na stronie internetowej http://www.jrc.it/edex/. Decyzje można uzyskać również w wyznaczonych organach krajowych. Obowiązek zgodności z decyzjami o przywozie wchodzi w życie w sześć miesięcy po przekazaniu informacji przez Sekretariat. 6 7 Dz.U. L 196 z 16.8.1967, str. 1. Dz.U. L 225 z 21.8.2001, str. 1. 14
W wielu przypadkach państwa dokonujące przywozu nie odpowiadają lub odpowiadają decyzją przejściową, która nie dotyczy przywozu. Celem rozwiązania tego problemu przedmiotowe rozporządzenie wymaga, aby uzyskać wyraźną zgodę państwa dokonującego przywozu przed dokonaniem wywozu. Ponadto wymóg ten ma zastosowanie nie tylko do chemikaliów podlegających procedurze PIC (tzn. chemikaliów wymienionych w części 3 załącznika I do przedmiotowego rozporządzenia), ale również do chemikaliów wymienionych w części 2 załącznika I (chemikaliów kwalifikujących się do powiadomienia o PIC). Należy wystąpić o wyraźną zgodę i uzyskać ją poprzez wyznaczony organ krajowy eksportera oraz wyznaczony organ krajowy lub inny właściwy organ w państwie dokonującym przywozu. Eksporter lub importer nie powinien w żaden sposób bezpośrednio kontaktować się ze wspomnianymi organami do momentu, gdy wyznaczony organ krajowy eksportera zwróci się do nich formalnie. W przypadku wystąpienia problemów związanych z określeniem właściwego organu w państwie dokonującym przywozu, lub gdy odpowiedź trudno jest uzyskać z innych powodów, można zwrócić się z wnioskiem o pomoc do Komisji. Zaleca się o wystąpienie o wyraźną zgodę z jak największym wyprzedzeniem daty planowanego wywozu. Przy pomocy kopii wstępnej powiadomienia o wywozie można by dostarczać niezbędnych informacji celem umożliwienia państwu dokonującemu przywozu podjęcia decyzji. O wyraźną zgodę na daną substancję chemiczną występuje się jednorazowo. Z chwilą otrzymania jej przez wyznaczony organ krajowy eksportera, eksporter UE nie potrzebuje jej do kolejnych przypadków wywozu. Wyraźna zgoda występuje w różnych formach. Na przykład może wystąpić w formie oficjalnej decyzji o przywozie przekazanej przez Sekretariat, dającej wyraźną zgodę państwa dokonującego przywozu na przywóz (w przypadku substancji chemicznej podlegającej procedurze PIC), lub w formie oficjalnego pisma potwierdzającego od właściwych władz w państwie dokonującym przywozu. Jeżeli, pomimo wszystkich odpowiednich prób, nie można uzyskać tego rodzaju potwierdzenia, przejściowo mogą wystarczyć inne dowody w formie dokumentów potwierdzających, że dana substancja chemiczna jest zarejestrowana lub uzyskano dla niej autoryzację w państwie dokonującym przywozu. Wyznaczone organy krajowe eksportera przesyłają i przechowują w bazie danych EDEXIM informacje na temat chemikaliów, dla których wystąpiono o wyraźna zgodę i uzyskano ją, i w odniesieniu do których państw. Dodatkowo do wyżej wspomnianych zobowiązań istnieją wymagania związane z jakością produktów przeznaczonych na wywóz. Eksporter musi zapewnić, że produkty podlegające wywozowi nie są wywożone później niż sześć miesięcy przed upływem daty ważności, kiedy taka data istnieje lub może być wywnioskowana na podstawie daty produkcji, chyba że istotne właściwości chemikaliów czynią to niewykonalnym. W przypadku pestycydów, eksporterzy zapewniają, że rozmiar oraz opakowanie zbiorcze pojemników pestycydów są zoptymalizowane tak, aby zminimalizować zagrożenie stworzenia przestarzałych zapasów, oraz że etykieta zawiera określone informacje o warunkach przechowywania i stabilności przechowywania zgodnie z warunkami klimatycznymi kraju dokonującego przywozu. Ponadto stopień czystości wywożonych pestycydów musi spełniać wymagania przepisów wspólnotowych. Artykuł 14: KONTROLA WYWOZU NIEKTÓRYCH CHEMIKALIÓW ORAZ WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH CHEMIKALIA Wywóz wyrobów zawierających określone chemikalia również podlega wymogom dotyczącym powiadomienia o wywozie określonym w art. 7. Mają one zastosowanie wyłącznie do wyrobów zawierających w formie nieaktywnej (tzn. takie, które mogłyby grozić wyciekiem) chemikalia 15
podlegające procedurze PIC lub chemikalia zakazane lub surowo ograniczone przez prawodawstwo wspólnotowe w przypadku gdy ich stosowanie jest ograniczone w tym konkretnym wyrobie. Ponadto wywóz niektórych chemikaliów i wyrobów wymienionych w załączniku V, których stosowanie jest całkowicie zabronione we Wspólnocie, nie jest dozwolony. Obecnie załącznik V obejmuje mydła zawierające rtęć oraz dziesięć chemikaliów lub grup chemikaliów wymienionych w Konwencji Sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych zgodnie z jej przepisami. Artykuł 15: INFORMACJE ODNOŚNIE RUCHU TRANZYTOWEGO W przypadku gdy Strona Konwencji wymaga informacji dotyczących ruchów tranzytowych substancji chemicznej podlegającej procedurze PIC, eksporter musi na tyle na ile jest to możliwe dostarczyć swojemu wyznaczonemu organowi krajowemu informacje określone w załączniku VI w terminie 30 dni przed wykonaniem pierwszego ruchu tranzytowego oraz w terminie przynajmniej 15 dni przed każdym następnym ruchem. Wyznaczony organ krajowy przekaże Komisji te informacje, wraz ze wszelkimi dostępnymi dodatkowymi informacjami, która następnie przekaże je wyznaczonemu organowi krajowemu wnioskującej Strony dokonującej wywozu w terminie nie później niż 15 dni przed pierwszym ruchem tranzytowym oraz przed każdym kolejnym ruchem. Obecnie żadna ze Stron Konwencji nie powiadomiła, że wymaga tego rodzaju informacji. 16
Artykuł 16: INFORMACJE TOWARZYSZĄCE WYWOŻONYM CHEMIKALIOM Eksporterzy wszystkich niebezpiecznych chemikaliów, określeni w prawodawstwie wspólnotowym, muszą oznakować opakowania swoich produktów tak samo, jakby mieli je sprzedawać na rynkach Unii Europejskiej, o ile państwo dokonujące przywozu nie ma swoich własnych, specyficznych reguł, przy równoczesnym uwzględnieniu odpowiednich standardów międzynarodowych. Odpowiednie przepisy wspólnotowe określono w następujących dyrektywach: (i) Dyrektywa Rady 67/548/EWG z dnia 27 czerwca 1967 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania substancji niebezpiecznych 8 ; (ii) Dyrektywa 1999/45/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 maja 1999 r. odnosząca się do zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do klasyfikacji, pakowania i etykietowania preparatów niebezpiecznych 9. Na oznakowaniu opakowania muszą znajdować się następujące dane: (i) (ii) standardowy symbol zagrożenia lub właściwa kombinacja symboli; standardowe zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia (zwroty R), jakie może spowodować stosowanie danej substancji chemicznej; (iii) standardowe zwroty S określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego oraz procedury bezpiecznego postępowania w nagłych sytuacjach (iv) tożsamość określonej substancji chemicznej lub innych składników preparatu, zgodnie z międzynarodowym systemem nomenklatury. 8 9 Dz.U. L 196 z 19.8.1967, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/59/WE (Dz.U. L 225 z 21.8.2001, str. 1). Dz.U. L 200 z 30.7.1999, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/60/WE (Dz.U. L 226 z 22.8.2001, str. 5). 17
Standardowe wzory znaków ostrzegawczych oraz napisy określające ich znaczenie i symbole stosowane w Unii Europejskiej E O F. F+. T PRODUKT PRODUKT PRODUKT PRODUKT PRODUKT TOKSYCZNY WYBUCHOWY UTLENIAJĄCY WYSOCE ŁATWO SKRAJNIE ŁATWO PALNY PALNY T+ C N. Xi N PRODUKT BARDZO PRODUKT PRODUKT PRODUKT PRODUKT NIEBEZPIECZNY TOKSYCZNY ŻRĄCY SZKODLIWY DRAŻNIĄCY DLA ŚRODOWISKA W stosownych przypadkach informacje na oznakowaniu opakowania powinny zawierać datę ważności (jeżeli jest to konieczne, dla różnych stref klimatycznych) oraz datę produkcji. Ponadto, wraz z substancją chemiczną, należy wysłać każdemu importerowi kartę charakterystyki. Informacje na oznakowaniu opakowania oraz w karcie charakterystyki podawane są, w takim zakresie w jakim jest to możliwe, w języku(-ach) urzędowym(-ych) kraju przeznaczenia (patrz załącznik 4 do niniejszej wytycznej zawierający listę zalecanych języków). Artykuł 17: OBOWIĄZKI ORGANÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH DOTYCZĄCE KONTROLI PRZYWOZU I WYWOZU Każde Państwo Członkowskie wyznacza organy takie jak organy celne, które są odpowiedzialne za kontrolowanie przywozu oraz wywozu chemikaliów wymienionych w załączniku I. Komisja oraz Państwa Członkowskie koordynują swoje działania kontrolne, zaś Państwa Członkowskie zobowiązane są do składania okresowych sprawozdań dotyczących tego rodzaju działań. Artykuł 18: KARY Państwa Członkowskie zapewniają właściwe wykonanie przepisów przedmiotowego rozporządzenia oraz tworzą system kar za naruszenie przepisów, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. 18
Artykuł 19: WYMIANA INFORMACJI Komisja oraz Państwa Członkowskie powinny ułatwiać przekazywanie innym państwom informacji dotyczących chemikaliów podlegających rozporządzeniu. W przedmiotowym rozporządzeniu uznano potrzebę związaną z określonymi środkami zapewniającymi poufność informacji. Za poufne nie można jednak uznawać poniższych informacji: a) informacji określonych w Załączniku II (wymóg dotyczący informacji o powiadomieniu o PIC) oraz w Załączniku III (wymóg dotyczący informacji o powiadomieniu o wywozie); b) informacji zawartych w karcie charakterystyki; (c) (d) (e) (f) daty wygaśnięcia ważności substancji chemicznej; daty produkcji substancji chemicznej; informacji odnośnie środków ostrożności, włączając klasyfikacje zagrożenia, charakter zagrożenia oraz informacje dotyczące środków ostrożności; oraz sumarycznych wyników testów toksykologicznych i ekotoksykologicznych. Artykuł 20: POMOC TECHNICZNA Komisja oraz Państwa Członkowskie powinny współpracować celem promowania pomocy technicznej, szczególnie celem umożliwienia państwom rozwijającym się oraz państwom o gospodarce w okresie transformacji wdrożenia Konwencji. Artykuł 21: MONITORING I SPRAWOZDAWCZOŚĆ Artykuł 21 jest standardowym artykułem w prawodawstwie wspólnotowym określającym wymogi dotyczące monitorowania i sprawozdawczości związanej z funkcjonowaniem i wdrażaniem przedmiotowego rozporządzenia. Zarówno Państwa Członkowskie, jak i Komisja będą monitorować rozwój sytuacji w ramach przedmiotowego rozporządzenia. Państwa Członkowskie muszą w regularnych odstępach przesyłać Komisji informacje dotyczące funkcjonowania różnych procedur, która musi w regularnych odstępach składać sprawozdania Parlamentowi Europejskiemu i Radzie dotyczące całościowego funkcjonowania przedmiotowego rozporządzenia. Przewiduje się, że tego rodzaju sprawozdania sporządzane będą co dwa trzy lata. Raz jeszcze należy podkreślić istnienie przepisów chroniących poufność handlową. Artykuł 22: UAKTUALNIANIE ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik I będzie poddawany przeglądowi przynajmniej raz do roku. Decyzja o uaktualnieniu tego załącznika będzie podejmowana w drodze procedury komitetu regulacyjnego, na mocy której 19
Państwa Członkowskie będą przyjmować wnioski Komisji kwalifikowaną większością głosów. Włączenie w ten sposób nowych chemikaliów do różnych części Załącznika I będzie skutkować, w stosownych przypadkach, wymaganiami związanymi z powiadomieniem o wywozie, przedstawieniem powiadomienia o PIC, wyraźnej zgody na wymogi związane z wywozem oraz obowiązek poszanowania decyzji o przywozie innych państw dotyczących chemikaliów podlegających procedurze PIC. Włączenie substancji lub wyrobów do załącznika V (oznaczające zakaz wywozu) spowoduje konieczność podjęcia wspólnej decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady na wniosek Komisji. Wszystkie inne zmiany do Załącznika I oraz do pozostałych załączników będą przyjmowane w drodze procedury komitetu doradczego. Artykuł 23: UWAGI TECHNICZNE W ODNIESIENIU DO POMOCY Komisja, w celu ułatwienia wdrażania przedmiotowego rozporządzenia, opracowuje noty techniczne w odniesieniu do wskazówek, których przykładem jest niniejsza wytyczna. Zostanie również stworzony ogólnie dostępny podręcznik decyzji, będący zbiorem konkretnych pytań i odpowiedzi uzgodnionych z wyznaczonymi organami krajowymi Państw Członkowskich. Wszystkie wskazówki zostaną podane do wiadomości publicznej w bazie danych EDEXIM. Artykuł 24: KOMITET Komisję wspiera Komitet ustanowiony na mocy art. 29 dyrektywy 67/548/EWG. Do jego głównych zadań należy głosowanie w sprawie decyzji Komisji o przywozie (art. 12) oraz w sprawie zmian do załączników do przedmiotowego rozporządzenia (art. 22). IV. EUROPEJSKIE BIURO CHEMICZNE ORAZ BAZA DANYCH DOTYCZĄCYCH WYWOZU I PRZYWOZU OKREŚLONYCH NIEBEZPIECZNYCH CHEMIKALIÓW EUROPEJSKIE BIURO CHEMICZNE - ECB Europejskie Biuro Chemiczne utworzono w 1992 r. jako specjalną jednostkę Instytutu Środowiska Naturalnego w ramach Wspólnego Ośrodka Badań (WOB) w Isprze we Włoszech. Obecnie jest ono częścią Instytutu Zdrowia i Ochrony Konsumenta WOB. Biuro wykonuje określone zadania naukowo-techniczne zlecone przez Komisję w kontekście prawodawstwa wspólnotowego dotyczącego kontroli chemikaliów. Większość zadań ma na celu wspieranie Departamentu Chemicznego oraz Departamentu Biotechnologicznego i Pestycydów Dyrekcji Generalnej ds. Środowiska. Grupa Wywozu/Przywozu w ramach ECB jest odpowiedzialna za codzienne wykonywanie przepisów rozporządzenia (WE) nr 304/2003. W ramach tego zajmuje się otrzymanymi 20
powiadomieniami o wywozie, powiadomieniami o przywozie oraz zapewnianiem punktualnej i właściwej wymiany odpowiednich informacji pomiędzy Komisją a wyznaczonymi organami krajowymi. 21
Europejska Baza Danych dotyczących wywozu i przywozu (EXportu i IMportu) - EDEXIM Celem ułatwienia wywozu i przywozu określonych niebezpiecznych chemikaliów z/do Unii Europejskiej w ECB stworzono bazę danych EDEXIM. Baza ta istnieje w trzech wersjach: w wersji przystosowanej do użytkowania przez ECB/DG ds. Środowiska, w wersji dla wyznaczonych organów krajowych Państw Członkowskich oraz w ogólnie dostępnej wersji zawierającej informacje dla przemysłu, zainteresowanych organizacji oraz dla wszystkich zainteresowanych, jak również dla wyznaczonych organów krajowych spoza Unii Europejskiej. Głównym celem bazy danych EDEXIM jest dostarczanie użytkownikom informacji dotyczących wykonywania przepisów rozporządzenia (WE) nr 304/2003 w Unii Europejskiej, odnoszących się do: powiadomień o wywozie chemikaliów wymienionych w załączniku I przedmiotowego rozporządzenia oraz decyzji o przywozie sporządzonych przez państwa biorące udział w międzynarodowej procedurze PIC dla chemikaliów wymienionych w części 3 załącznika I przedmiotowego rozporządzenia. Wersja informacyjna EDEXIM umożliwia: sprawdzenie istniejących powiadomień o wywozie dla pierwszego w danym roku wywozu określonych niebezpiecznych chemikaliów do państwa przeznaczenia; odnalezienie informacji dotyczących wymogów klasyfikacji i oznakowania opakowań niebezpiecznych chemikaliów podlegających przedmiotowemu rozporządzeniu oraz preparatów zawierających tego rodzaju chemikalia; odnalezienie informacji dotyczących decyzji o przywozie państw trzecich odnośnie do chemikaliów objętych PIC oraz statystyk dotyczących zarejestrowanych powiadomień o wywozie z Unii Europejskiej. Przykład 1 V. PRZYKŁADY Producent w jednym z Państw Członkowskich UE zamierza dokonać pierwszego wywozu heksachloroetanu do Kamerunu. Heksachloroetan jest wymieniony w części 1 do załącznika I do przedmiotowego rozporządzenia ponieważ jest on substancją surowo ograniczoną do stosowania przemysłowego. Wydaje się, że ta substancja chemiczna nie była wcześniej wywożona z UE do Kamerunu. Eksporter musi przedstawić powiadomienie o wywozie zawierające informacje określone w załączniku III do rozporządzenia swojemu wyznaczonemu organowi krajowemu nie później niż 30 dni przed datą wywozu. Po ustaleniu, że dane powiadomienie o wywozie jest kompletne, wyznaczony organ krajowy niezwłocznie przesyła powiadomienie o wywozie do ECB. Po sprawdzeniu, że do tej pory nie przedłożono żadnego powiadomienia o wywozie UE na ten rok kalendarzowy, ECB przesyła powiadomienie o wywozie do Kamerunu. Wywożona substancja chemiczna musi być zapakowana i oznaczona tak jak w UE. Eksporter przesyła importerowi kartę charakterystyki. Oznakowanie opakowania oraz karta charakterystyki powinny być wydrukowane w językach angielskim i francuskim. 22
Przykład 2 Przedsiębiorstwo Chemoproducts chce wywieźć trichlorek boru do Rosji. Trichlorek boru nie jest wymieniony w załączniku I do przedmiotowego rozporządzenia, jednakże został sklasyfikowany jako niebezpieczna substancja chemiczna na mocy dyrektywy Rady 67/548/EWG. Eksporter nie ma obowiązku przekazania jakichkolwiek informacji do swojego wyznaczonego organu krajowego. Wywóz może nastąpić bez powiadomienia o wywozie lub zgody państwa dokonującego przywozu. Wywożona substancja chemiczna musi być zapakowana i oznakowana zgodnie z prawodawstwem UE. Każdemu importerowi należy przesłać kartę charakterystyki. Wszystkie informacje powinny być w językach rosyjskim i angielskim. Przykład 3 Przedsiębiorstwo ABC Chemicals planuje wywieźć chloroform do Nigerii. Chloroform jest wymieniony w części 1 załącznika I do przedmiotowego rozporządzenia i był w tym roku wywieziony do Nigerii, jednakże nie przez przedsiębiorstwo ABC Chemicals. Eksporter musi przedstawić powiadomienie o wywozie zawierające informacje określone w Załączniku III do rozporządzenia swojemu wyznaczonemu organowi krajowemu nie później niż 30 dni przed datą wywozu. Po ustaleniu, że powiadomienie o wywozie jest kompletne, wyznaczony organ krajowy niezwłocznie przesyła powiadomienie o wywozie do ECB. Pod warunkiem że rzeczywiście przedłożono powiadomienie o wywozie UE na ten rok kalendarzowy, ECB nie podejmuje dalszych działań. Wywożona substancja chemiczna musi być zapakowana i oznakowana tak jak w UE. Eksporter przesyła każdemu importerowi kartę charakterystyki. Oznakowanie opakowania oraz karta charakterystyki powinny być wydrukowane w języku angielskim. Przykład 4 Przedsiębiorstwo LongShip planuje wywieźć PCT do Gambii, która jest Stroną Konwencji. PCT są wymienione w części 1 i 3 załącznika I do przedmiotowego rozporządzenia. Gambia przekazała decyzje o przywozie w ostatnim uaktualnieniu Okólnika PIC wyrażając swoją zgodę. Eksporter nie musi przedstawiać powiadomienia o wywozie i może dokonać wywozu. Wywożona substancja chemiczna musi być zapakowana i oznakowana zgodnie z prawodawstwem UE. Każdemu importerowi należy przesłać kartę charakterystyki. Wszystkie informacje powinny być w języku angielskim. Eksporter musi jednak pamiętać, że tak jak w przypadku wszystkich chemikaliów wymienionych w załączniku I, musi on podczas pierwszego kwartału każdego roku poinformować swój wyznaczony organ krajowy co do ilości PCT wywiezionego do Gambii w roku poprzednim (włącznie z nazwą i adresem każdego importera). 23