URZĄD PRACY POWIATOWY URZĄD PRACY W JAROSŁAWIU Dział ds. Pośrednictwa Pracy i Kontaktów z Pracodawcami MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE JAROSŁAWSKIM w 2009 roku CZĘŚĆ II JAROSŁAW lipiec 2010
Analiza absolwentów szkół w powiecie jarosławskim w 2009 r. Część prognostyczna monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie jarosławskim w 2009 r. dotyczy podaży absolwentów szkół ponadgimnazjalnych na terenie powiatu jarosławskiego w roku szkolnym 2009/2010. Prezentowany poniżej raport w drugiej części Monitoringu zawodów deficytowych nadwyżkowych zawiera diagnozę przeprowadzoną w szkołach ponadgimnazjalnych, tj. w szkołach policealnych, średnich technicznych (technika, licea zawodowe), liceach ogólnokształcących i zasadniczych szkołach zawodowych. Celem badania jest dostarczenie niezbędnych informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w roku 2009 oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów w roku 2010. W kontekście przeprowadzonej analizy szkół ponadgimnazjalnych, głównym celem monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest koordynacja kierunków kształcenia i doskonalenia zawodowego i osób poszukujących pracy z potrzebami i możliwościami rynku pracy. Źródłem informacji do opracowania raportu są: - dane zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, - dane GUS o studentach i absolwentach szkół wyższych 2009/2010 - dane firmy Sygnity z SIO MEN o uczniach szkół ponadgimnazjalnych. Na koniec grudnia 2009 r. w powiecie jarosławskim zarejestrowanych było 9515 osób, w tym 2355 osób w wieku 18 24 lata co stanowi 25% ogółu zarejestrowanych. Z ogólnej liczby zarejestrowanych 7653 osoby posiadało zawód a 1862 osoby nie posiadało wyuczonego lub nabytego zawodu tworząc osoby bez zawodu. Strukturę osób wg wykształcenia ( stan na koniec grudnia danego roku) przedstawia poniższa tabela: Wykształcenie w 2003 r. w 2004 r. w 2005 r. w 2006 r. w 2007 r. w 2008 r. w 2009 r. Wyższe 550 614 695 810 786 740 1210 Policealne i średnie zawodowe 2651 2392 2402 2249 2082 1764 2235 Średnie 625 618 670 668 658 645 817 ogólne Zasadnicze 4372 3794 3652 3299 2852 2506 2976 zawodowe Gimnazjalne 2807 2672 2644 2543 2285 1996 2277 i poniżej Ogółem 11005 10091 10063 9569 8663 7651 9515 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Jarosławiu Pozytywnym zjawiskiem jest spadek udziału posiadających wykształcenie zasadnicze zawodowe. Ich udział zmniejszył się o 8.4 punktu procentowego na przestrzeni ostatnich 7 lat. Jednak porównując dane 2009 r. z rokiem poprzednim, liczba ta zwiększyła się o 470 osób. 2
Inaczej wygląda sytuacja wśród z wykształceniem wyższym, których z roku na rok przybywa (stanowili oni 5.0% ogółu w 2003 r. a w 2009 r. 12.7%). Taka sama sytuacja przedstawia się w grupie osób posiadających wykształcenie średnie (5.7% - 2003 r. i 8.6% - w 2009 r.). W Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu wg stanu na koniec 2009 r. zarejestrowanych było 738 absolwentów szkół ponadgimnazjalnych, w tym: 575 absolwentów po szkołach mających siedzibę na terenie powiatu jarosławskiego (tj. szkoły wyższe, policealne, technika i licea zawodowe, licea ogólnokształcące i zasadnicze szkoły zawodowe). Pozostałe osoby są po szkołach nie będących na terenie powiatu. Poniżej przedstawiono wykres obrazujący procentowy udział absolwentów do ogółu zarejestrowanych w latach 2003 2009 (wg stanu na dzień 31.12): 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 4,6% * 7,2% 6,6 % 7,3 % 5,3% 7.7% 0 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. bezrobotni 11 005 10 091 10 063 9 569 8 663 7651 9515 absolwenci 513 0 732 636 636 410 738 *brak danych Na terenie powiatu jarosławskiego funkcjonują szkoły wszystkich etapów kształcenia ( podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne zasadnicze zawodowe, średnie techniczne, licea profilowane, licea ogólnokształcące, policealne i wyższe). Na terenie powiatu znajdują się ponadto: Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Fryderyka Chopina i Niepubliczna Szkoła Muzyczna II stopnia prowadzona przez Towarzystwo Muzyczne, Punkt Informacyjno-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Humanistyczno- Ekonomicznej w Łodzi kształcącej na kierunkach pedagogika oraz zarządzanie i marketing, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych o specjalności filologia angielska, będąca placówką niepubliczną oraz Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Ks. Bronisława Markiewicza na kierunkach: budownictwo, europeistyka, filologia, geodezja i kartografia, informatyka, pedagogiczna, pielęgniarstwo, turystyka i rekreacja i zarządzanie. Duże znaczenie posiada Centrum Kształcenia Ustawicznego (CKU) w Jarosławiu, gdzie osoby bezrobotne mogą uzupełnić wykształcenie w 2 letnim Uzupełniającym Liceum Ogólnokształcącym, w 3 letnim Uzupełniającym Technikum Handlowym, w 3 letnim Uzupełniającym Technikum Mechanicznym, w 3 letnim Uzupełniającym Technikum Budowlanym, w 3 letnim Uzupełniającym Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego, w 3 letnim Liceum Ogólnokształcącym na podbudowie szkoły podstawowej i gimnazjum oraz w Szkole Policealnej w zawodzie technik BHP na podbudowie szkoły średniej. Szkolnictwo ponadgimnazjalne powiatu skoncentrowane jest w Jarosławiu, Radymnie i Pawłosiowie. 3
Przedstawione poniżej dane dotyczą liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych zarejestrowanych na koniec grudnia 2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu. Analizą objęto absolwentów, którzy ukończyli szkoły na terenie powiatu jarosławskiego. W poniższym raporcie nie zostały uwzględnione osoby, które ukończyły szkołę w 2009 r. i do końca roku wyrejestrowały się ze względu na podjęcie zatrudnienia czy dalszej nauki, braku gotowości do pracy, nie stawienia się w PUP w wyznaczonym przez urząd terminie. Również nie zostały ujęte osoby, które zarejestrowały się w 2010 r. a szkoły kończyły w 2009 r. Ogółem szkoły średnie i zasadnicze z naszego powiatu w roku 2009 ukończyło 1921 absolwentów, w tym: - szkoły policealne 98 - szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) 538 - licea ogólnokształcące 895 - zasadnicze szkoły zawodowe 390 W Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. Ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu, wg danych GUS Absolwenci szkół wyższych wg szkół i grup kierunków (łącznie z cudzoziemcami), wg stanu na 30.11.2009 r. było 3847 studentów, w tym o specjalności : - zarządzanie 676 - informatyka 438 - pielęgniarstwo 498 - turystyka i rekreacja 609 - budownictwo 380 - europeistyka 344 - filologia 99 - geodezja i kartografia 444 - pedagogiczna 359 Absolwenci według poziomu szkół : L.p. Rodzaj szkoły Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku Bezrobotni absolwenci ze szkół powiatu jarosławskiego * w końcu roku 2007 2008 2009 2007 2008 2009 1. Szkoły wyższe 1970 1786 3846 103 95 213 2. Szkoły policealne x 111 98 4 3 12 3. Technika, licea zawodowe 644 685 538 74 84 168 4. Licea ogólnokształcące 1105 988 895 57 58 53 5. Zasadnicze szkoły zawodowe 384 356 390 41 38 103 Źródło: - firma Sygnity z SIO MEN, * - PowiatowyUrząd Pracy w Jarosławiu, x brak danych Wśród absolwentów, którzy ukończyli szkołę w 2009 r. przeważającą liczbę stanowili absolwenci szkół wyższych i porównując do analogicznego okresu ubr. ich liczba jest większa o 2060 absolwentów. Drugą dużą grupą są absolwenci liceów ogólnokształcących. W tej grupie liczba absolwentów zmniejszyła się o 93 absolwentów w porównaniu do 2008 r. 4
Analizując absolwentów, którzy ukończyli szkołę według poziomu wykształcenia i zawodów (bez szkół wyższych) w 2009 r., największą liczbę stanowiły osoby mające wykształcenie: - licealne - policealne i średnie zawodowe - zasadnicze zawodowe Biorąc pod uwagę absolwentów według szkół i zawodów, najwięcej absolwentów ukończyło szkoły (bez szkół wyższych) po: - liceach ogólnokształcących - szkołach średnich technicznych (technika i licea zawodowe) - zasadniczych szkołach zawodowych Z powyższych danych można wywnioskować, że zdecydowana większość młodzieży dąży do zdobycia wykształcenia co najmniej średniego. Upowszechnia się także wykształcenie wyższe. Spada rola wykształcenia zasadniczego zawodowego. Jednak najwięcej osób uczy się w szkole wyższej. W 2009 r. zasadnicze szkoły zawodowe ukończyło 390 uczniów, z tego 60 zarejestrowało się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu, a przewidywana przez szkoły liczba absolwentów w 2010 r. to 442 osoby (tj. o 52 osoby więcej). Z kolei licea ogólnokształcące ukończyło w 2009 r. 895 osób, z tego 57 osób zarejestrowało się w urzędzie jako osoby bezrobotne. Przewiduje się, że liczba absolwentów liceów ogólnokształcących w 2010 r. wyniesie 1009 osób (liczba ta wzrośnie o 114 absolwentów). Natomiast szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) i policealne w 2009 r. ukończyło 636 absolwentów, z których 34 zarejestrowało się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jarosławiu. Według przewidywań liczba absolwentów szkół średnich i policealnych w 2010 r. w powiecie wzrośnie o 141 osób. Opisane poniżej prognozy dotyczą kolejno szkół policealnych, średnich zawodowych, ogólnokształcących oraz zasadniczych zawodowych. W tabeli nr 1 zaprezentowano liczbę absolwentów szkół policealnych z terenu powiatu jarosławskiego w 2009 r. oraz ich przewidywaną liczbę w 2010 r. według zawodów. Tabela 1. osób, które ukończyły szkołę policealną i średnią zawodową z terenu powiatu jarosławskiego w 2009 r. i przewidywania na 2010 r. L.p. Nazwa zawodu absolwentów w 2009 r. Przewidywana liczba absolwentów w 2010 r. Wzrost/ spadek 1. Bez zawodu 17 0-17 2. Technik geodeta 28 41 +13 3. Technik budownictwa 26 30 +4 4. Technik budownictwa wodnego 0 10 +10 5. Technik drogownictwa 0 31 +31 6. Technik inżynierii środowiska i 30 12-18 melioracji 7. Technik ochrony środowiska 21 17-4 8. Technik urządzeń sanitarnych 17 22 +5 9. Technik elektronik 23 33 +10 10. Technik mechanik 40 20-20 11. Technik mechanizacji rolnictwa 36 24-12 5
12. Technik technologii odzieży 19 19 0 13. Technik informatyk 37 93 +56 14. Inspektor bezpieczeństwa i 0 10 +10 higieny pracy (zawód szkolny: technik bezpieczeństwa i higieny pracy 15. Technik architektury krajobrazu 0 17 +17 16. Technik ogrodnik 27 17-10 17. Technik rolnik 0 11 +11 18. Technik technologii żywnościcukrownictwo 32 28-4 19. Technik żywienia i 66 65-1 gospodarstwa domowego 20. Handlowiec (zawód szkolny: 25 22-3 technik handlowiec) 21. Przedstawiciel handlowy 0 17 +17 (przedstawiciel regionalny) 22. Asystent ekonomiczny (zawód 92 121 +29 szkolny: technik ekonomista) 23. Pracownik administracyjny 20 0-20 (zawód szkolny: technik administracji) 24. Plastyk 37 33-4 25. Pracownik do spraw osobowych 0 8 +8 26. Fryzjer (zawody szkolne: fryzjer, 0 22 +22 technik usług fryzjerskich) 27. Kosmetyczka (zawód szkolny: 0 23 +23 technik usług kosmetycznych) 28. Pracownik ochrony mienia i osób (zawód szkolny: technik ochrony fizycznej osób i mienia) 43 31-12 Źródło: - firma Sygnity S.A., - materiały własne Powiatowego urzędu pracy w Jarosławiu Analizując powyższe dane można zaobserwować, że największy wzrost liczby osób, które ukończą naukę w szkołach policealnych i średnich zawodowych ze szkół z terenu powiatu jarosławskiego w 2010 r. nastąpi w następujących zawodach: technik informatyk, technik drogownictwa, asystent ekonomiczny (zawód szkolny: technik ekonomista) oraz kosmetyczka (zawód szkolny: technik usług kosmetycznych). Według prognoz w 2010 r. zmniejszy się liczba osób, które ukończą szkołę policealną i średnią zawodową w takich zawodach jak: technik mechanik, pracownik administracyjny (zawód szkolny: technik administracji), technik inżynierii środowiska i melioracji, bez zawodu oraz technik mechanizacji rolnictwa i pracownik ochrony mienia i osób (zawód szkolny: technik ochrony fizycznej osób i mienia). Z kolei analizując absolwentów szkół Liceów Ogólnokształcących naszego powiatu prognozuje się, że w 2010 r. liczba ta zwiększy się o 114 osób (tj. Licea Ogólnokształcące w 2009 r. ukończyło 895 absolwentów) W tabeli nr 2 przedstawiono prognozy na 2010 r. dotyczące absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. 6
Tabela 2. osób, które ukończyły zasadniczą szkołę zawodową z terenu powiatu jarosławskiego w 2009 r. i przewidywania na 2010 r. L.p. Nazwa zawodu absolwentów w 2009 r. Przewidywana liczba absolwentów w 2010 r. Wzrost/ spadek 1. Kucharz małej gastronomii 82 67-15 2. Sprzedawca 60 69 +9 3. Ogrodnik-uprawa warzyw polowych 0 19 +19 4. Murarz 27 27 0 5. Betoniarz-zbrojarz 0 14 +14 6. Posadzkarz 28 25-3 7. Monter izolacji budowlanych 10 13 +3 8. Monter izolacji gazowych 18 16-2 9. Malarz-tapeciarz 14 13-1 10. Blacharz samochodowy 12 13 +1 11. Mechanik pojazdów samochodowych 26 29 +3 12. Mechanik-operator pojazdów i maszyn 16 28 +12 rolniczych 13. Elektromechanik pojazdów 0 29 +29 samochodowych 14. Elektromonter instalacji elektrycznych 15 15 0 15. Rzeźnik wędliniarz 13 8-5 16. Cukiernik 13 16 +3 17. Stolarz 12 14 +2 18. Krawiec 23 0-23 19. Monter maszyn i urządzeń przemysłowych 21 27 +6 Źródło: - firma Sygnity S.A.,-materiały własne Powiatowego urzędu pracy w Jarosławiu W powyższej tabeli zaprezentowano prognozy dotyczące absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. Z analizy tabeli wynika, iż największy wzrost liczby osób, które ukończą naukę w zasadniczych szkołach zawodowych w 2010 r. nastąpi w następujących zawodach: elektromechanik pojazdów samochodowych, ogrodnik-uprawa warzyw polowych i betoniarzzbrojarz. Natomiast w najmniejszym stopniu zmniejszy się liczba absolwentów w zawodach: krawiec, kucharz małej gastronomii i rzeźnik wędliniarz. Na uwagę zasługują absolwenci zarejestrowani w tutejszym urzędzie pracy, którzy kończą szkołę będącą poza terenem powiatu jarosławskiego. Łączna liczba absolwentów, którzy ukończyli wszystkie typy szkół według stanu na koniec grudnia 2009 r. wynosi 738 osób; z tego 302 osoby były zarejestrowane po szkołach z powiatu jarosławskiego, z tym, że 151 absolwentów można było wprowadzić do aplikacji MZ pochodzących z SIO MEN a przekazanych do firmy Sygnity S.A., która wprowadzała dane o uczniach i absolwentach szkół ponadgimnazjalnych do aplikacji. Również absolwentów, którzy ukończyli szkoły zawodowe (zasadnicze, technika, policealne), a nie potwierdzili dyplomem kwalifikacji zawodowych w wyuczonym zawodzie, są osobami zarejestrowanymi jako bezrobotne bez zawodu i nie można ich było przyporządkować do żadnej grupy zawodowej. Według prognoz, przewiduje się, iż w 2010 r. szkoły ukończy 2885 absolwentów. 7
Największy napływ wystąpi w zawodach takich jak: - bez zawodu 1127 - asystent ekonomiczny (zawód szkolny: technik ekonomista) 257 - technik informatyk 136 - sprzedawca 79 - kosmetyczka (zawód szkolny: technik usług kosmetycznych) 71 - kucharz małej gastronomii 67 - technik żywienia i gospodarstwa domowego 65 - handlowiec (zawód szkolny: technik handlowiec) 60 - technik mechanik 48 - technik budownictwa 45 - technik geodeta 41 - pracownik administracyjny (zawód szkolny: technik administracji) 38 - technik rolnik 36 - plastyk 33 - technik elektronik 33 - mechanik pojazdów samochodowych 32 - muzyk 32 Podsumowanie Jeszcze kilka lat temu osoby z wyższym wykształceniem stanowiły niewielki odsetek populacji. W ciągu kilku lat liczba osób w wyższym wykształceniem zwielokrotniła się, a chłonny rynek pracy dawał zatrudnienie właściwie wszystkim kończącym uczelnie, niezależnie od kierunków studiów. Dzisiejszy rynek pracy jest nie tylko bardziej nasycony, ale i wymagający. Pozycja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych na rynku pracy wciąż się zmienia. Powstają coraz to nowe zawody i specjalności. W bieżącym roku obserwuje się wzrost zainteresowania przez uczniów kończących gimnazjum, kontynuowaniem nauki w technikach bądź zasadniczych szkołach zawodowych, a także w szkołach wyższych. Obecni absolwenci wykazują dużą mobilność zarówno przestrzenną jak i kwalifikacyjną, a ponadto wierzą, że tylko odpowiednie wykształcenie daje im możliwość zaistnienia na rynku pracy i odniesienia sukcesu. Ponadto znaczny odsetek absolwentów wyjeżdża w poszukiwaniu pracy do krajów Unii Europejskiej. 8