PEDAGOGICZNA BIBLIOTEKA WOJEWÓDZKA W RZESZOWIE FILIA W ŁAŃCUCIE ul. Danielewicza 8 37-100 Łańcut tel. 017 225 2700 e-mail : lancut@pbw.org.pl www.pbw.org.pl www.biblioteka-lancut.prv.pl CZAS WOLNY DZIECI I MŁODZIEŻY ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE ZA LATA 2000 2009 PRZYGOTOWANE NA PODSTAWIE ZBIORÓW PEDAGOGICZNEJ BIBLIOTEKI WOJEWÓDZKIEJ W RZESZOWIE FILII W ŁAŃCUCIE Opracowała Ewa Chudzik nauczyciel bibliotekarz PBW Filia w Łańcucie Czas wolny jest jednym z najważniejszych problemów współczesnego człowieka, stanowi nieodłączny składnik życia, wpływający na jego jakość. Termin ten pojawił się i upowszechnił z chwilą uznania go przez Międzynarodową Konferencję UNESCO w 1957 r. Początkowo mianem czas wolny zastępowano termin wczasy lub rekreacja. Z biegiem czasu znaczenie tego określenia rozszerzyło się i zaczęło obejmować wiele sytuacji społecznych. W literaturze pedagogicznej najczęściej przyjmuje się, że czas wolny jest to czas do dyspozycji jednostki, po wykonaniu przez nią zadań obowiązkowych : pracy zawodowej, nauki obowiązkowej w szkole i w domu oraz niezbędnych zajęć domowych. Czas wolny racjonalnie wykorzystuje się do : - wypoczynku, to jest regeneracji sił fizycznych i psychicznych, - rozrywki, - działalności społecznej o charakterze dobrowolnym i bezinteresownym, rozwoju zainteresowań i uzdolnień jednostki prze zdobywanie wiedzy i amatorską działalność artystyczną, techniczną, naukową, sportową itp. Oprac. na podst. Encyklopedii Pedagogicznej XXI wieku. T. 1, s. 559-564 Poniższe zestawienie obejmuje wydawnictwa zwarte i artykuły z wydawnictw ciągłych dostępne w zbiorach Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Rzeszowie Filii w Łańcucie. Uzupełnia je wykaz przykładowych materiałów z Internetu, dotyczących problematyki czasu wolnego. 1
WYDAWNICTWA ZWARTE 1. CZEREPANIAK-WALCZAK, Maria Od próżniaczenia do zniewolenia w poszukiwaniu dyskursu czasu wolnego // W: Pedagogika społeczna : podręcznik akademicki. T. 2, Debata / red. nauk. Ewa Marynowicz-Hetka. Warszawa : Wydaw. Naukowe PWN, 2007. s. 219-236 2. CZEREPANIAK-WALCZAK, Maria Wychowanie do czasu wolnego : poszukiwanie miejsca dla homo ludens w świecie homo faber // W: Wychowanie : pojęcia, procesy, konteksty : interdyscyplinarne ujęcie. T. 2 / red. nauk. Maria Dudzikowa, Maria Czerepaniak-Walczak. Gdańsk : Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne, 2007. s. 303-323, bibliogr. 3. KRETSCHMANN, Rudolf Stres w zawodzie nauczyciela / Rudolf Kretschmann, Kornelia Kirschner. - Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003. - s. 46-61 : Między rodziną, czasem wolnym a przygotowaniami 4. MATYJAS, Bożena Czas wolny / Bożena Matyjas // W : Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. T. 1, A-F / red. Ewa Różycka [i in.]. Wydawnictwo Akademickie Żak, 2003. s. 559-564 5. ORŁOWSKA, Małgorzata Problemy czasu wolnego w pedagogice społecznej // W: Pedagogika społeczna : dokonania : aktualność : perspektywy : podręcznik akademicki dla pedagogów / koncepcja i red. nauk. Stanisław Kawula. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2007. s. 581-598, bibliogr. 6. PIĘTA, Jan Pedagogika czasu wolnego / Jan Pięta. - Warszawa : Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2004. 272 s. 7. PIĘTA, Jan Pedagogika czasu wolnego / Jan Pieta. Wyd. 2. - Warszawa : Wyższa Szkoła Ekonomiczna, 2008. 272 s. 8. SOKOŁOWSKA DZIOBA, Teresa Formy aktywności młodzieży w czasie wolnym // W : Aktywność dzieci i młodzieży / red. Sabina Guz, Teresa Sokołowska Dzioba, Andrzej Pilecki. - Warszawa : WSP TWP, 2008. s. 187 194, bibliogr. 9. ŻUKOWSKA, Hanna Czas wolny studentów // W: Wychowanie fizyczne : sport dzieci i młodzieży / pod red. A. Michalskiego, M. Napierały, M. Zasady. - Bydgoszcz : Akademia Bydgoska, 2005. s. 90-95 ARTYKUŁY Z WYDAWNICTW CIĄGŁYCH 1. AKTYWNOŚĆ fizyczna w stylu życia dzieci w wieku 10-13 lat w środowisku małomiejskim / Maria Gacek // Kultura Fizyczna. 2007, nr 3/4, s. 16-18 2. AKTYWNOŚĆ fizyczna w stylu życia studentek krakowskich uczelni / Urszula Miązek // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2005, nr 3, s. 12-19 2
3. AKTYWNOŚĆ ruchowa dzieci w czasie wolnym / Katarzyna Sępowicz Buczko // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2003, nr 12, s 32-35 4. AKTYWNOŚĆ ruchowa dziewcząt w czasie wolnym kończących naukę w szkołach ponadgimnazjalnych / Gabriela Karkoszka, Violetta Kozik, Danuta Palica // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2008, nr 10, s. 30-33 5. AKTYWNOŚĆ ruchowa młodzieży gimnazjalnej w czasie wolnym od nauki / Ewa Mędrala - Kuder // Kultura Fizyczna. 2007, nr 3/4, s. 19-20 6. AKTYWNOŚĆ ruchowa młodzieży w czasie wolnym : preferencje bariery uwarunkowania / Adam Jurczak // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2005, nr 12, s. 25-30 7. AKTYWNOŚĆ ruchowa nauczycieli w czasie wolnym / Grażyna Kosiba // Wychowanie Fizyczne i Sport. 2006, nr 3, s. 151-156, bibliogr. 8. AKTYWNY wypoczynek nad wodą / Aldona Zawalska, Krzysztof Zawalski // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 2004, nr 8-9, dod. s. 2-5 9. ALEKSANDER Kamiński kreatorem samorealizowania się młodzieży w aktywnych formach wypoczynku / Zofia Żukowska // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 2003, nr 4, s. 4-7 10. ASPIRACJE wolnoczasowe młodzieży / Kinga Musialska // Opieka, Wychowanie, Terapia. - 2009, nr 1-2, s. 64-65 11. CO robi uczeń w czasie wolnym? / Małgorzata Hamada // Wychowawca. - 2003, nr 7-8, s. 31-33 12. CZAS wolny / Leszek Kołosiński // Wychowawca. 2007, nr 4, s. 14 13. CZAS wolny / Lidia Lebioda // Wychowawca. - 2004, nr 7-8, s. 17 14. CZAS wolny a bezpieczeństwo dziecka / Joanna Karczewska // Nauczanie Początkowe. 2008/ 2009, nr 1, s. 7-14 15. CZAS wolny a zachowania ryzykowne młodzieży/ Ryszard Bobrowski // Alkoholizm i Narkomania. 2007, nr 3, s. 267-287, bibliogr. 16. CZAS wolny, czas stracony / Małgorzata Drost // Życie Szkoły. 2007, nr 4, s. 5-9 17. CZAS wolny dzieci i młodzieży / Sylwia Słupik // Polityka Społeczna. 2004, nr 9, s. 62-68 18. CZAS wolny małych dzieci w rodzinie / Helena Marzec // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. - 2004, nr 2, s. 38-39 19. CZAS wolny młodzieży głuchej zamieszkałej w internacie / Anna Marchewka // Kultura Fizyczna. 2000, nr 5-6, s. 30-32 20. CZAS wolny naszych pociech / Barbara Kownacka // Nauczanie Początkowe. 2000/2001, nr 6, s. 52-55 3
21. CZAS wolny to problem pedagogiczny / Katarzyna Świerzbińska // Edukacja i Dialog. 2004, nr 2, s. 37-41 22. CZAS wolny ucznia : nowe wyzwanie dla działalności edukacyjnej w szkole / Sylwia Toczek Werner // Wychowanie na co Dzień. 2007, nr 7/8, s. 6-12, bibliogr. 23. CZAS wolny uczniów szkół podstawowych / Monika Jurewicz // Nowa Szkoła. 2007, nr 9, s. 44-48 24. CZAS wolny uczniów w świetle aktywności ruchowej i zajęć sedenteryjnych / Feliks Rochowicz // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2008, nr 3, s. 16-20 25. CZAS wolny wychowanków Rodzinnych Domów Dziecka / Agnieszka Sadowska // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2004, nr 1, s. 53-54 26. FORMY spędzania czasu wolnego w zależności od cech osobowości młodzieży akademickiej / Maria Gacek // Kultura Fizyczna. 2005, nr 3/4, s. 31-32 27. JAK młodzież gimnazjalna spędza wakacje? : doniesienie z badań / Agnieszka Kalicińska // Opieka, Wychowanie, Terapia. 2007, nr 1/2, s. 40-41 28. JAK zorganizować czas wolny uczniów / Joanna Mudrak Nowak, Wojciech Nowak // Nowa Szkoła. 2005, nr 9, s. 52-55 29. KOMPENDIUM wiedzy nauczyciela nt. organizowania różnych form wypoczynku / aut. Bożena Dziurla [i in.] // Wychowanie na co Dzień. 2005, nr 7/8, wkładka, s. I-XII, bibliogr. 30. KREATYWNA rola rodziców w wychowaniu do aktywności ruchowej / Urszula Parnicka // Wychowawca. 2006, nr 6, s. 9-11 31. MIEJSCE wypoczynku wśród zajęć piątoklasisty / Ewa Kozak // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2004, nr 9, s. 23-30 32. MŁODZIEŻ a aktywne postawy w czasie wolnym studium badań o przyczynowości zachowań / Roman Chomicz // Lider. 2007, nr 6, s. 21-22 33. MODEL rodziny a aktywność fizyczna młodzieży szkół średnich z Głuchołaz / Kamila Czajka // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2006, nr 1, s. 17-21 34. MÓJ czas wolny : jaki wypoczynek jest wartościowy? : przykładowy scenariusz zajęć / Urszula Gieleciak // Biblioteka w Szkole. 2001, nr 10, s. 19 35. O CZASIE wolnym młodzieży / Iwona Grysko // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2009, nr 6, s. 50-56 36. O CZASIE wolnym młodzieży / Józef Kargul // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2001, nr 6, s. 3-8 37. O PROBLEMACH profilaktyki społecznej / Bogumiła Kostek Nita, Danuta Raś // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2005, nr 1, s. 20-23 4
38. ODPOCZYWAĆ z sensem/ Irena Dzierzgowska // Dyrektor Szkoły. 2006, nr 7, wkładka, s. I-VIII 39. OGNISKO pracy pozaszkolnej / Irena Federowicz // Życie Szkoły. - 2004, nr 3, s. 26-27 40. ORGANIZACJA czasu wolnego / Ewa Grzelak, Dorota Czajkowska // Nowe w Szkole. 2000/2001, nr 7, s. 23-24 41. ORGANIZACJA czasu wolnego w świetlicy szkolnej / Wioletta Barczak // Życie Szkoły. 2002, nr 4, s. 202-206 42. PEDAGOGICZNE aspekty czasu wolnego / Kazimierz Denek // Lider. 2006, nr 12, s. 8-14 43. PEDAGOGIKA czasu wolnego : wokół tradycyjnych i nowych zadań / Jadwiga Daszykowska // Kwartalnik Edukacyjny. 2006, nr 4, s. 25-33 44. PROGRAM profilaktyczno-wychowawczy Czas wolny inaczej / Zbigniew Głomski // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2001, nr 6, s. 20-21 45. PRZED nami wakacje nad morzem / Izabela Pluta, Barbara Rożek // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2003, nr 6-7, dod. s. 2-9 46. REFLEKSJA o czasie... (wolnym) / Zdzisław Piwoński // Edukacja i Dialog. - 2008, nr 2, s. 11-15 47. RODZICE i dzieci przed telewizorem / Beata Krajewska // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2004, nr 3, s. 44-45 48. REKREACJA fizyczna a czas wolny / Gabriela Błażejczyk // Lider. - 2008, nr 2, s. 15-16 49. RODZINA przed szklanym ekranem / Renata Fert // Nauczanie Początkowe. 2005/2006, nr 3, s. 38-41 50. RODZINA tradycyjna w przekazywaniu wzorców aktywnego spędzania czasu wolnego / Roman Chomicz // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2009, nr 1, s. 21-25 51. ROLA stowarzyszeń i organizacji społecznych w zagospodarowaniu czasu wolnego osób upośledzonych umysłowo / Anna Marchewka // Kultura Fizyczna. 2003, nr 1-2, s. 14-16 52. SAMODZIELNA aktywność ruchowa młodzieży w czasie wolnym / Adam Jurczak // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2004, nr 10, s. 20-27, bibliogr. 53. SPOSÓB na czas wolny / Marek Janas // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2002, nr 6, s. 21-22 54. SPRAWNOŚĆ fizyczna oraz sposoby spędzania czasu wolnego i podejmowane formy aktywności przez uczniów gimnazjum w Piotrowie/ Grażyna Adamin // Lider. 2006, nr 4, s. 18-19 55. SURVIVAL na wczasach dzieci i młodzieży : nowe spojrzenie na aktywny wypoczynek / Karol Kucharczyk, Rafał Szmytke // Kultura Fizyczna. 2000, nr 3-4, s. 24-25 5
56. SURVIVALOWY Tor Sprawności atrakcyjna propozycja wakacyjna / Paweł Różański, Michał Ołtuszyk // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2005, nr 8-9, dod. s. 2-4 57. SZKOŁA aktywnego spędzania czasu wolnego / Elżbieta Biernat // Kultura Fizyczna. - 2004, nr 9-10, s. 8-12 58. ŚWIAT bajek. Jak miło spędzić wolny czas? : scenariusz zajęć świetlicowych / Marzena Białkowska // Świetlica w Szkole. - 2008, nr 4, s. 12-13 59. UCZESTNICTWO w kulturze fizycznej na obozach letnich / Barbara Wikiera // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. - 2002, nr 3, s. 38-39 60. WAKACJE dzieci i młodzieży : cele postulowane i rzeczywiste / Tadeusz Łobożewicz. Kultura Fizyczna. 2000, nr 3-4, s. 24-25 61. WAKACJE letnie wydłużamy czy skracamy? Romana Szatkowska // Matematyka w Szkole. 2006, nr 35, s. 2-4 62. WOLONTARIAT w świetlicy szkolnej : alternatywa spędzania czasu wolnego przez młodzież / Renata Pulikowska // Świetlica w Szkole. 2008, nr 1, s. 12-13 63. WPŁYW rodziny na wykorzystanie czasu wolnego / Sebastian Taboł // Życie Szkoły. 2002, nr 3, s. 150-152 64. WSKAZYWANIE sposobów spędzania wolnego czasu metodą budzenia i rozwijania zainteresowań uczniów / Agnieszka Harasimiuk // Język Polski w Szkole IV-VI. 2005/2006, nr 4, s. 101-109 65. WSPÓŁCZESNA rodzina a aktywne spędzanie czasu wolnego studentów / Roman Chomicz // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2006, nr 6/7, s. 39-41 66. WYBRANE zagadnienia bezpiecznego wypoczynku dzieci na kąpielisku nadmorskim / Paweł Różański // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2005, nr 6-7, dod. s. 2-4 67. WYJAZDY turystyczne młodzieży a samowychowanie / Bożena Alejziak // Edukacja. 2005, nr 4, s. 48-61 68. WYPOCZYNEK młodzieży i jej rodziców / Ewa Kozak // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2000, nr 1, s. 38-39 69. Z BADAŃ nad czasem wolnym młodzieży gimnazjalnej a jej aktywnością ruchową / Izabela Szczechowicz - Kasza // Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne. 2007, nr 2, s. 29-33 70. ZAGOSPODAROWANIE czasu wolnego dzieci i młodzieży / Elżbieta Jatulewicz // Dyrektor Szkoły. 2008, nr 4, s. 20-22 71. ZARZĄDZANIE czasem a agresja w szkole / Piotr Zimolzak // Dyrektor Szkoły. 2008, nr 1, s. 37-39 72. ZNANE i nowe problemy czasu wolnego / Jadwiga Raczkowska // Problemy Opiekuńczo Wychowawcze. 2000, nr 6, s. 13-18 6
WYBRANE MATERIAŁY INTERNETOWE 1. http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=pv0098 2. http://bhp.zce.szczecin.pl/ Regulamin kąpieli wodnych i słonecznych. 3. http://pl.wikipedia.org/wiki/czas_wolny Hasło podane na internetowej stronie Wolnej Encyklopedii. 4. http://www.intur.com.pl/biblioteka/katalog.php?48,0,0,0,1,p~czas~czas%c2%a0wolny Zestawienie bibliograficzne na temat czasu wolnego. 5. http://www.opoka.org.pl/biblioteka/i/id/czas_wolny_dziecka.html Artykuł na temat wychowawczej roli czasu wolnego dziecka. 6. http://www.wychowawca.pl/miesiecznik/07-08_139-140/07.htm Artykuł na temat czasu wolnego młodzieży i jego wpływu na rozwój osobowości. 7