UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Złącznik nr 3 do Uchwły Nr XII/64/11 Rdy Mist i Gminy Prusice z dni 8.06.2011 r. BURMISTRZ MIASTA I GMINY PRUSICE ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY PRUSICE UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I WSTĘP...4 ROZDZIAŁ II OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY...4 1. Ogólne informcje o gminie...4 2. Ogólne informcje o miejscowościch...4 3. Włsności gruntów...6 ROZDZIAŁ III DEMOGRAFIA...6 1. Liczb ludności i jej przestrzenne rozmieszczenie...6 2. Struktur ludności...7 3. Ztrudnienie...8 1) Rolnictwo...8 2) Pozrolnicz dziłlność gospodrcz...8 3) Bezrobocie...9 4. Prognoz demogrficzn...9 ROZDZIAŁ IV DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, UŻYTKOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE TERENU...9 1. Użytkownie terenu...9 2. Ukłdy przestrzenne...11 3. Formy i rodzje zbudowy...11 ROZDZIAŁ V STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, W TYM STAN ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ...12 1. Położenie geogrficzne i rzeźb terenu...12 2. Budow geologiczn i zsoby surowców nturlnych...12 3. Wrunki wodne...13 1) Wrunki hydrogeologiczne...13 2) Wody gruntowe...13 3) Wody powierzchniowe...14 4. Klimt...14 5. Higien tmosfery...15 6. Flor i fun...15 1) Lsy i zdrzewieni...15 2) Fun...15 7. Rolnicz przestrzeń produkcyjn...16 1) Gleby...16 2) Erozj gleb...16 8. Gospodrk roln i leśn...18 1) Struktur użytkowni ziemi i struktur gospodrstw...18 2) Produkcj rolnicz...18 ROZDZIAŁ VI OCHRONA ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO...18 1. Wrtości środowisk przyrodniczego objęte ochroną...18 1) Prk Krjobrzowy Dolin Bryczy...18 2) Pomniki przyrody...19 2. Wrtości środowisk przyrodniczego, które nleży objąć ochroną prwną...22 1) Obszr chronionego krjobrzu Wzgórz Trzebnickie...22 2) Specjlny Obszr Ochrony Siedlisk Ntur 2000 Ostoj nd Bryczą...22 3) Użytki ekologiczne...23 4) Rezerwty...24 2

5) Zespół przyrodniczo-krjobrzowy...24 6) Główny Zbiornik Wód Podziemnych Prdolin Bryczy Głogów E 303...24 3. Chrkterystyk wlorów przyrodniczych miejscowości...24 ROZDZIAŁ VII STAN DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ...28 1. Wlory środowisk kulturowego gminy...28 2. Obiekty objęte ochroną konserwtorską...29 ROZDZIAŁ VIII WARUNKI I JAKOŚĆ ZYCIA MIESZKAŃCÓW W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA...47 1. Mieszklnictwo...47 1) Rodzj zbudowy...47 2) Zsoby mieszkniowe...47 2. Usługi publiczne i gospodrk komunln...48 1) Oświt i wychownie...48 2) Kultur, wypoczynek, sport, turystyk...49 3) Zdrowie i opiek społeczn...49 4) Urządzeni gospodrki komunlnej...49 3. Administrcj, obsług firm, łączność...49 ROZDZIAŁ IX STAN SYSTEMÓW KOMUNIKACJI...50 1. Położenie w regionie...50 2. Sieć drogow...50 1) Ukłd funkcjonlny...50 2) Trnzyt międzyregionlny...51 3) Trnzyt regionlny...52 4) Ukłd dróg powitowych i gminnych...52 3. Anliz ntężeń ruchu n sieci drogowej...53 4. Komunikcj kolejow...53 ROZDZIAŁ X STAN SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ...53 1. Zoptrzenie w wodę...53 2. Odprowdznie i oczyszcznie ścieków...53 3. Energetyk...54 1) Zoptrzenie w gz...54 2) Elektroenergetyk... Błąd! Nie zdefiniowno zkłdki. 3) Ciepłownictwo...55 4) Telekomunikcj...55 4. Gospodrk odpdmi...55 1) Skłdowisko...55 2) Zbiórk odpdów...56 ROZDZIAŁ XI ZADANIA SŁUŻĄCE REALIZACJI PONADLOKALNYCH CELÓW PUBLICZNYCH...56 3

ROZDZIAŁ I WSTĘP Zkres oprcowni jest zgodny z Ustwą o plnowniu i zgospodrowniu przestrzennym z dni 27 mrc 2003 r. ze zminmi. Uwrunkowni zwrte w Studium uwrunkowń i kierunków zgospodrowni przestrzennego gminy Prusice uchwlonym Uchwłą nr XIV/145/99 z dni 17.12.1999 ze zminą Uchwł nr X/67/07 z dni 11.04.2007, zostły w niniejszej zminie Studium przenlizowne i zktulizowne ich zkres jest zgodny z obowiązującymi przepismi. Informcje i dne sttystyczne zktulizowno n podstwie: Rocznik Sttystycznego Województw Dolnośląskiego 2009; dl roku 2008, Sttystycznego Vdemecum Smorządowc 2010, dl roku 2009, dnych z Urzędu Mist i Gminy dotyczących głównie lt 2008, 2009 i 2010, wizji loklnych w terenie. Przedstwione uwrunkowni zgospodrowni gminy Prusice zostły uwzględnione w zpisch projektownych kierunków zgospodrowni przestrzennego gminy i wskzń dotyczących stref polityki przestrzennej. ROZDZIAŁ II OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY 1. Ogólne informcje o gminie Gmin leży w północnej części województw dolnośląskiego w odległości około 35 km od centrum Wrocłwi, sąsidując z gminmi Oborniki Śląskie, Żmigród, Trzebnic, Wołów, Wińsko. Położon jest n terenie Kotliny Żmigrodzkiej i Wzgórz Trzebnickich. Powierzchni wynosi 15798 h (0,8 % powierzchni województw). Ludność według stnu n grudzień 2009 roku liczył 9441 osób, gęstość zludnieni wynosił 60 osób/km². Liczb miejscowości wynosi 34, w tym misto Prusice, liczb wsi - 27. Miejscowość Łęgów stnowi część wsi Jgoszyce miejscowości Kurszkówek i Żłobki część wsi Świerzów. W trzech wsich występują przysiółki Gąski (wieś Kszyce Wielkie), Such (wieś Pększyn) i Rki (wieś Piotrkowice). N terenie gminy znjdują się liczne obiekty i zespoły zbytkowe, tkże o znczeniu regionlnym i pondregionlnym. Podstwowe funkcje gminy to rolnictwo, mieszklnictwo, uzupełnijące - przemysł i usługi. Wsie posidją sieć wodociągową, energetyczną i telefoniczną. Z sieci knlizcyjnej korzyst zledwie 9,2% ogółu ludności gminy. Przez teren gminy w kierunku południe północ przebieg mgistrln lini kolejow Wrocłw Poznń numer E59, drog krjow Wrocłw Poznń nr 5 orz drogi wojewódzkie nr 339 i nr 342. Wydtki budżetu gminnego w przeliczeniu n 1 mieszkńc w 2009 roku wynosiły 2709,56 zł. 2. Ogólne informcje o miejscowościch Ogóln chrkterystyk miejscowości gminy TAB.II.1. LP Miejscowość Ludność Powierzchni 2009 r. Funkcj Podstwow Uzupełnijące 1 2 3 4 5 6 1. Prusice 2 333 1094 Mieszkniow, rolnicz Przemysłow, usługow 2. Borów (Borów, Borówek) 184 658 Rolnicz 4

3. Brzeźno 265 302 Rolnicz Usługow 4. Budzicz 156 352 Rolnicz Mieszkniow 5. Chodlewko 196 190 Rolnicz Mieszkniow 6. Dębnic 122 371 Rolnicz 7. Gol 55 311 Rolnicz 8. Górowo 373 669 Rolnicz Usługow 9. Jgoszyce 119 319 Rolnicz (Jgoszyce, Łęgów) 10. Kszyce Wielkie 413 922 Rolnicz Usługow (Kszyce Wielkie, Gąski) 11. Kopszyn 146 350 Rolnicz Mieszkniow, przemysłow 12. Kosinowo 74 589 Rolnicz 13. Krościn Mł 305 443 Rolnicz 14. Krościn Wielk 323 829 Rolnicz 15. Ligot Strupińsk 105 504 Rolnicz 16. Ligotk 86 267 Rolnicz 17. Pwłów Trzebnicki 410 949 Rolnicz Przemysłow 18. Pększyn 192 786 Rolnicz (Pększyn, Such) 19. Pietrowice Młe 289 748 Rolnicz Mieszkniow 20. Piotrkowice 384 1057 Rolnicz Przemysłow (Piotrkowice, Rki) 21. Rszowice 195 607 Rolnicz 22. Skokow 1 112 537 Mieszkniow. Przemysłow, usługow 23. Strupin 469 364 Rolnicz Mieszkniow, Usługow 24. Świerzów 201 370 Rolnicz Usługow (Świerzów, Kurszkówek, Żłobki) 25. Wilkow 272 760 Rolnicz 26. Wszemirów 458 1132 Rolnicz Usługow, przemysłow 27. Zkrzewo 204 318 Rolnicz Mieszkniow Rzem gmin 9441 15798 Rolnicz, mieszkniow Usługow, przemysłow Grupy wielkości jednostek osdniczych według liczby mieszkńców (bez jednostek osdniczych powyżej 1000 mieszkńców - Prusic i Skokowej) L.p. Liczb mieszkńców Liczb wsi 1. Poniżej 150 7 2. 150 210 7 3. 260 400 7 4. 400-500 4 TAB. II.2. W stosunku do nlogicznej nlizy przeprowdzonej w 1996 roku o 2 jednostki zmniejszył się liczb wsi młych do 150 mieszkńców; zwiększył się liczb wsi średnich o liczbie ludności do 400 mieszkńców. Njwiększymi wsimi są Strupin, Wszemirów, Pwłów Trzebnicki i Kszyce Wielkie. 5

3. Włsności gruntów Ogóln powierzchni gminy wynosi 15798 h, z czego 1094 h to powierzchni mist Prusice. Osoby fizyczne posidją prwie 47% powierzchni cłości obszru gminy. Równie dużym włścicielem jest Skrb Pństw, którego włsność stnowi pond 46% powierzchni cłości obszru gminy. Struktur włsności gruntów - stn n 01.01.2010 r. TAB.II.3. L.p. Włściciel Powierzchni w h Powierzchni rzem Misto Wsie Ilość h % udził 1 2 3 4 5 6 1. Skrb Pństw 330 7053 7383 46.7% w tym Lsy Pństwowe 220 3594 w tym Zsób Włsności Rolnej Skrbu Pństw 84 2779 pozostłe 26 680 2. Gmin i związki 87 437 524 3.3% międzygminne 3. Osoby fizyczne 610 6806 7416 46.9% Grunty wchodzące w 531 6268 skłd gospodrstw rolnych Grunty nie wchodzące 79 538 w skłd gospodrstw rolnych 4. Spółdzielnie 13 190 203 1.3% 5. Powit 15 86 101 0.6% 6. Województwo 0 21 21 0.1% 7. Pozostłe 39 111 150 0.9% ROZDZIAŁ III DEMOGRAFIA 1. Liczb ludności i jej przestrzenne rozmieszczenie Liczb ludności gminy bdn n przestrzeni 31 lt wykzuje słbą tendencję wzrostową w okresie od 1978 r. do 2009 r. przybyło 703 mieszkńców. W okresie od 1998 r. (nliz do Studium) do 2006 r. liczb ludności zmniejszył się o 270 osób. Od 2006 r. do 2009 r. liczb ludności wzrosł o 259 osób (różnic pomiędzy 1998 r. 2009 r. wynosi jedynie 11 osób). Ludność gminy w ltch od 1978-2009 r. L.p. Rok Liczb ludności TAB. III.1. 1 2 3 1. 1978 (według GUS) 8738 2. 1990 9118 3. 1996 (według GUS ) 9298 4. 1998 (według dnych gminy ) 9452 5. 2006 (według GUS) 9182 6. 2008 (według dnych gminy) 9302 7. 2009 (według GUS) 9441 Wystąpiło znczne zróżnicownie tendencji w poszczególnych miejscowościch. 6

Ludność we wsich w ltch od 1982 do 2009 r. L.p. Miejscowość 1982 1990 1998 2009 TAB. III.2 Zmin 1982-2009 Ilość % 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Prusice 1978 2264 2328 2333 +355 +18 2. Borów 213 166 182 184-29 -14 3. Brzeźno 323 323 346 265-58 -18 4. Budzicz 181 166 166 156-25 -14 5. Chodlewko 154 214 192 196 +42 +27 6. Dębnic 131 122 136 122 +9-7 7. Gol 72 75 65 55-17 -24 8. Górowo 348 373 374 373 +25 +7 9. Jgoszyce 102 102 113 119 +17 +17 10. Kszyce Wielkie 473 430 415 413-60 -13 11. Kopszyn 103 135 128 146 +43 +2 12. Kosinowo 130 103 75 74-56 -43 13. Krościn Mł 239 314 310 305 +66 +28 14. Krościn Wielk 315 297 322 323 +8 +3 15. Ligot Strupińsk 157 140 137 105-52 -33 16. Ligotk 104 104 97 86-18 -17 17. Pwłów Trzebnicki 372 387 401 410 +38 +10 18. Pększyn 244 189 203 192-52 -21 19. Pietrowice Młe 254 271 278 289 +35 +14 20. Piotrkowice 482 454 416 384-98 -20 21. Rszowice 228 192 162 195-33 -14 22. Skokow 584 845 1015 1112 +528 +90 23. Strupin 464 438 450 469 +5 +1 24. Świerzów 163 176 165 201 +38 +23 25. Wilkow 305-265 272-33 -11 26. Wszemirów 470 473 481 458-12 -3 27. Zkrzewo 149 124 130 204 +55 +37 Rzem 8738 9172 9452 9441 +703 +65 W okresie 1982-2009 liczb ludności gminy wzrosł o 703 osoby. O 90% wzrosł liczb ludności w Skokowej, pond 40%-wy wzrost znotowł wieś Kopszyn. Przyrost ludności w miejscowości Prusice wyniósł 355 osób. Njwiększy spdek liczby ludności nstąpił w Piotrkowicch 98 osób i Kszycch Wielkich 60 osób orz w Pększynie, Brzeźnie, Kosinowie i Ligocie Strupińskiej o pond 50 osób. 2. Struktur ludności Zminy w strukturze ludności w gminie według wieku przedstwiją się nstępująco: Struktur ludności w 1996 r. LP Przedził wieku Ludność Liczb % 1. Ogółem 9298 100 2. W wieku przedprodukcyjnym 2868 30 3. W wieku produkcyjnym 5291 58 4. W wieku poprodukcyjnym 1139 12 5. Zwodowo czynni 4460 48% TAB.III.3. 7

Struktur ludności w 2009 r. L.p. Przedził wieku Ludność Liczb % 1 2 3 4 1. Ogółem 9441 100 2. W wieku przedprodukcyjnym 2011 21 3. W wieku produkcyjnym 6272 67 4. W wieku poprodukcyjnym 1158 12 TAB.III.4. W stosunku do 1996 r. nstąpił wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym. Zgodnie z dnymi z 2009 r. n 100 osób w wieku produkcyjnym przypd 51 osób w wieku nieprodukcyjnym, ntomist w 1996 r. wskźnik ten wynosił 76 osób n 100 osób w wieku produkcyjnym. Mniejsz jest ntomist liczb dzieci i młodzieży. 3. Ztrudnienie 1) Rolnictwo W 1998 r. w rolnictwie ztrudnionych było około 1700 osób, z czego 860 prcowło wyłącznie w gospodrstwie indywidulnym, dło to wskźnik około 37% ztrudnionych w rolnictwie z ogółu zwodowo czynnych. Wskźnik wielkości ztrudnieni n 100 h wynosił około 16 osób/100 h, co możn tłumczyć dużą powierzchnią gruntów w gospodrstwch po PGR. Według dnych z 2009 r. 15% ogółu prcujących ztrudnionych było w rolnictwie. 2) Pozrolnicz dziłlność gospodrcz Usługi (hndel, gstronomi, edukcj, ochron zdrowi i opiek) ztrudniły w 1998 r. około 260 osób, czyli 6% ogółu zwodowo czynnych. N przestrzeni lt 1998 2009 nstąpił brdzo duży wzrost liczby ztrudnionych w tym sektorze i obecnie t liczb wynosi 369 osób, czyli 51 % ogółu ztrudnionych. Wzrosł tkże liczb ztrudnionych w przemyśle i budownictwie. Prcujący według sektorów ekonomicznych w 2009 r. L.p. Sektor Gmin - liczb Gmin - % 1 2 3 4 1. Prcujący ogółem 722 100% 2. W tym rolnictwo, leśnictwo, 106 15% łowiectwo 3. W tym przemysł, budownictwo 247 34% 4. W tym usługi 369 51% TAB.III.5. W gminie zrejestrownych jest 661 dziłlności gospodrczych w rejestrze regon, z czego 268 w mieście Prusice. Pond 96% podmiotów gospodrczych zrejestrownych jest w sektorze prywtnym. Njwięcej dził w sekcjch: hndel, nprw pojzdów smochodowych (pond 29% podmiotów gminy), budownictwo (pond 17%) i przetwórstwo przemysłowe (10%).Dominują podmioty prowdzone przez osoby fizyczne (pond 78% ogółu wszystkich zrejestrownych podmiotów). 8

Struktur wielkości firm w 2009 r. L.p. Ilość ztrudnionych Ilość firm 1. 9 i mniej 635 2. 10-49 25 3. 50 i więcej 1 TAB. III.6. 3) Bezrobocie W ltch 2006 2009 liczb zrejestrownych bezrobotnych spł z 622 osób do 431. 4. Prognoz demogrficzn Wobec ogólnie zmniejszjącej się liczby ludności w województwie gdzie do 2030 roku przewiduje się spdek o około 10%, możn zuwżyć prognozowny niewielki, pond 2% wzrost liczby ludności w podregionie wrocłwskim i znczny, bo około 13% spdek liczby ludności w powiecie miejskim Wrocłw. Ntomist liczb ludności powitu Trzebnickiego wzrośnie o około 6 400 osób. Część tej ludności niewątpliwie znjdzie miejsce w gminie Prusice. Prognoz ludności według GUS (liczb ludności w tys.). TAB.III.7. L. p. Obszr Rok 2006 Rok 2010 Rok 2015 Rok 2020 Rok 2025 Rok 2030 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Województ 2882.3 2852.8 2811.0 2759.4 2691.3 2605.2 wo 2. Podregion 441.9 442.3 447.8 452.1 452.7 449.4 wrocłwski 3. Podregion 634.6 627.3 613.5 595.4 573.0 547.3 m. Wrocłw 4. Powit trzebnicki 77.6 79.0 80.9 82.6 83.7 84.0 ROZDZIAŁ IV DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE, UŻYTKOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE TERENU 1. Użytkownie terenu Ogóln powierzchni gruntów w gminie wynosi 15798 h. Użytkownie terenów gminy. Stn n 01.01.2010r. L.p. Użytkownie gruntów Powierzchni ogółem w h 1 2 3 4 1 Użytki rolne 11176 70.7% 2 Grunty leśne orz zdrzewione i zkrzewione 3805 24.1% 3 Grunty zbudowne i zurbnizowne 652 4.1% 4 Grunty pod wodmi 62 0.4% 5 Grunty pozostłe 103 0.7% TAB.IV.1. Udził % 9

L.P Zestwienie zbiorcze użytkowni gruntów. Prusice obszr miejski i wiejski. Stn n 01.01.2010 r. Jednostk terytoriln Powier zchni geode zyjn Powierz chni wyrówn wcz TAB.IV.2 Użytki rolne Grunty leśne orz zdrzewione i zkrzewione Grunty orne w h Sdy Łąki trwłe Pstwisk trwłe Grunty rolne zbudowne Grunty pod stwmi Grunty pod rowmi Rzem Lsy Grunty zdrzewio ne i zkrzewio ne Rzem 1. Rzem 15798 7 8566 53 1242 587 306 269 153 11176 3683 122 3805 2. Misto 1094 0 576 14 77 65 17 0 13 762 213 7 220 3. Obszr wiejski 14704 7 7990 39 1165 522 289 269 140 10414 3470 115 3585 Grunty zbudowne i zurbnizowne Grunty pod wodmi Pozostłe Tereny mieszkniow e w h Tereny przemy słowe Inne tereny zbudo wne Zurbnizo wne tereny niezbudo wne Tereny rekrecyjn o wypoczynk o we Tereny komunikcyjne drogi tereny kolejo we inn e Użyt ki kop lne Rzem Morski mi wewnęt rz nymi Powierzc hniowymi płynącym i Powier zchnio wymi stojący mi Rze m Użytki ekologi czne Nieuż ytki Tere ny różn e 51 34 20 9 16 484 38 0 0 652 0 32 30 62 0 100 3 18 22 14 2 5 47 0 0 0 108 0 0 0 0 0 1 3 33 12 6 7 11 437 38 0 0 544 0 32 30 62 0 99 0 10

2. Ukłdy przestrzenne W gminie występują różnorodne ukłdy przestrzenne jednostek osdniczych. Prusice i Strupin posidją ukłd miejski. Prusice otrzymły prw miejskie w 1287 roku. Posidją zchowny ukłd miejski, z rynkiem, wychodzącymi z niego ulicmi orz dwom kościołmi - położonym w północnowschodnim nrozu Rynku i drugim - położonym n południe od niego. Czytelny jest tkże zrys, nieistniejących obecnie, murów miejskich. Zchown i prwidłowo odtwrzn, jest zieleń miejsk - szplery w Rynku, leje przyuliczne. W zbudowie środmiejskiej widoczne są liczne luki, wymgjące uzupełnień. W wielu frgmentch zchowły się historyczne nwierzchnie. Zbudow Prusic jest zróżnicown pod względem formy - od zwrtych ciągów kmienic przy Rynku i ulicch przyrynkowych, poprzez zbudowę mieszkniową młomisteczkową do typowej zbudowy wiejskiej. Now zbudow w Prusicch jest zloklizown głównie przy ulicy Krótkiej. Jest to zespół budynków wielorodzinnych, pochodzący z lt 80-tych XX wieku orz osiedle domów jednorodzinnych wolnostojących, które podleg stłej rozbudowie. Strupin, któr juz w średniowieczu mił chrkter miejski, uzyskł prw miejskie z XVI wieku. Zchowł regulrny ukłd miejski, z rynkiem, położonym n północ od niego kościołem z plebnią, podziłem prceli przy rynku i przy drodze wyprowdzonej z rynku n południe. Now zbudow, pochodząc z drugiej połowy XIX i początku XX wieku jest zloklizown n wschód od wsi. Strupin zchowł wyjątkowo wrtościowy i niezniszczony ukłd sylwety wsi. Dominntą przestrzenną pozostje kościół prfilny. Czytelne jest zróżnicownie form zbudowy pomiędzy historycznym centrum i nowym przedmieściem. Wsie, położone w północnej części gminy - Pwłów Trzebnicki, Wszemirów, Kszyce Wielkie, Piotrkowice, Rszowice posidją zwrtą zbudowę skupioną wzdłuż głównej ulicy wiejskiej orz niekiedy (jk w Piotrkowicch) wzdłuż dróg przecinjących główne ulice. Wyjątkowo zwrty ukłd przestrzenny Wszemirow, z zbudową usytuowną szczytowo w stosunku do drogi jest dodtkowo wzbogcony owlnym nwsiem, wewnątrz którego jest usytuowny kościół i inne obiekty usługowe. Pwłów Trzebnicki tkże posid owlne nwsi - jedno (większe) w południowej części wsi, drugie - w północnej. Obie wsie posidj tkże zepoły zbudowy rolniczej wielkotowrowej - zespoły kurników. S one zloklizowne poz zbudow wiejską. Zwrtą zbudową chrkteryzują się też Rszowice i Kszyce Wielkie. Posidją one, co jet brdzo częste n obszrze gminy Prusice, zchowne zespoły płcowo-prkowe z zbudową folwrczną. Dużymi wsimi o ukłdzie wielodrożnym, o dość zwrtej zbudowie, są Górowo i Króścin Wielk. 3. Formy i rodzje zbudowy Zdecydowną większość zbudowy w gminie stnowią obiekty pochodzące z przed 1945 roku. Przewż zbudow zgrodow. Dominują obiekty jednokondygncyjne z poddszem. Wsie położone w pobliżu Trzebnicy - Pwłów Trzebnicki i Wszemirów chrkteryzują się zbudową wyższą, głównie dwukondygncyjną z dchmi skośnymi i poddszem. Częste są elewcje z cegły klinkierowej. Jko pokrycie występuje głównie dchówk cermiczn. Prwie nie występują obiekty drewnine, jeśli już, są to obiekty gospodrcze o konstrukcji muru pruskiego. Zbudowę powstłą w okresie powojennym możn podzielić n dwie podstwowe grupy. Jedną stnowią obiekty wielorodzinne, powstłe głównie w ltch 70-80-tych XX wieku. S one często związne z dziłniem PGR-ów i powstły jko mieszkni dl prcownikow. Są to głównie budynki trzykondygncyjne, z płskimi dchmi. Występują one we wsich Brzeźno, Krościn Mł, Zkrzewo i Piotrkowice. Zespół zbudowy wielorodzinnej o podobnym chrkterze znjduje się tkże w Prusicch. Drugą grupą zbudowy, o cły czs zwiększjącej się ilości, stnowi zbudow mieszkniow jednorodzinn, przewżnie jednokondygncyjn ze spdzistymi dchmi. 11

ROZDZIAŁ V STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO, W TYM STAN ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ 1. Położenie geogrficzne i rzeźb terenu Gmin Prusice leży w północnej części województw dolnośląskiego, grnicząc od wschodu i południowego-wschodu z gminą Trzebnic, od południ z gminą Oborniki Śląskie, od zchodu z gminmi Wołów i Wińsko, od północy z gminą Żmigród. Geogrficznie leży w dwu różnych krinch geogrficznych (mezoregionch) - Wzgórzch Trzebnickich i Kotlinie Żmigrodzkiej. Wzgórz Trzebnickie dzielą się n opisnym terenie n mikroregiony: Grzbiet Trzebnicki, n którego północnych stokch położon jest południow część gminy, orz Wzgórz Strupińskie, n których leży południowo-zchodni część gminy. Drugim mezoregionem jest Kotlin Żmigrodzk, którego mikroregionem jest Równin Prusic, n której leży północn część gminy. Wzgórz Trzebnickie stnowią spiętrzenie moren końcowych usypnych przez lądolód skndynwski w tzw. stdile Wrty zlodowceni środkowopolskiego. Morenowe wzgórz są tu poprzedzielne głębokimi wąwozmi, loklne różnice wysokości dochodzą do 60 m. Gleby grzbietu Trzebnickiego to głównie bielice i gleby bruntne, miejscmi pokryte utwormi lessowymi, obejmują głównie grunty orne, n zboczch wąwozów i n miejscowych połcich utworów piszczystych lsy. Wzgórz Strupińskie są niższe z miejscowymi różnicmi wysokości przekrczjącymi 50 m. Gleby tutejsze to głównie bielice, miejscmi z pokrywmi pylstymi. Tutj też duże powierzchnie zjmują pol uprwne, le są tu też większe powierzchnie słbszych gleb zlesionych. Równin Prusic stnowi frgment dn kotliny powstłej w czsie, gdy wody wytpijące się z lodowc ztrzymły się tu nstępnie spływły równolegle do czoł lodowc. Wysokość nd poziomem morz wynosi 95-125 m. Njwyższy punkt w gminie to wzgórze 216,5 m n.p.m. położone n południowy-wschód od Świerzow, njniższy to brzeg Strupińskiej Strugi, gdy opuszcz gminę. Gminę pokrywją gleby bielicowe, loklnie bruntne. Większość powierzchni stnowią pol uprwne i łąki, w północnej części są frgmenty lsów z dużym udziłem lsów liścistych, n terench niegdyś zbgnionych. Pod względem morfologicznym wyróżniono: wysoczyznę plejstoceńską flistą - pgórkowtą moreny czołowej - o chrkterze czołowych wzniesień i pgórków, wysoczyznę plejstoceńską płską, moreny dennej płsk, dolinki boczne - w obrębie doliny flisto - pgórkowtej dolinkoksztłtne, suche lub prowdzące cieki. 2. Budow geologiczn i zsoby surowców nturlnych Wymienione formy morfologiczne zsdniczo różnią się pomiędzy sobą w rysie budowy geologicznej: wysoczyzn plejstoceńsk pgórkowt z uwgi n silne zburzenie glcitektoniczne odzncz się zróżnicowną litologią, co jest powodem nieregulrnego wyksztłceni powierzchni spągowej i dużego zróżnicowni w rozprzestrzenieniu poziomym i pionowym wrstw. Podłoże budują zróżnicowne osdy plejstoceńskie wyksztłcone jko morenowe gliny piszczyste i pylste półzwrte orz fluwioglcjlne różnozirniste osdy niespoiste, wyksztłcone jko piski, pospółki średniozgęszczone. Osdy te wzjemnie się przewrstwiją, wysoczyzn plejstoceńsk płsk - generlnie od powierzchni budują ją plejstoceńskie zgęszczone piski średnie i żwiry przewrstwione glinmi morenowymi. Miejscmi od powierzchni występują osdy morenowe (gliny pylste zwięzłe) nie przewiercone, dolinki boczne - zlegją tu utwory luwilne reprezentowne przez piski, żwiry, mdy gliniste, bądź zlegją osdy prlelne z osdmi budujące tereny przyległe. 12

N terenie gminy występują nstępujące udokumentowne złoż koplin: Krościn Wielk 14361 KN (powierzchni 0,83 h, kruszywo nturlne pisek ze żwirem), Wilkow Wielk 8687 KN (powierzchni 1,30 h, kruszywo nturlne pisek), Rszowice 1784 KN (powierzchni 41,70 h, kruszywo nturlne pisek orz pisek ze żwirem), Zkrzewo 4131 KN (zsoby są wyeksplotowne, dt zkończeni eksplotcji 31.12.1988). 3. Wrunki wodne 1) Wrunki hydrogeologiczne N terenie gminy występują dw poziomy wodonośne: czwrtorzędowy - tworzą go osdy piszczysto-żwirowe limentujące wody opdowe. Zróżnicown miąższość jk i nieregulrne rozprzestrzenienie tej serii decyduje o zróżnicownej wydjności tego poziomu. Njkorzystniejsze wrunki pnują w centrlnej części gminy obejmującej wysoczyznę plejstoceńską płską, gdzie wydjność studni głębokich osiąg wrtość 10-30 m 3 /h. Zsobność tego poziomu mleje w kierunku południowym, to jest ku skłonom Wzgórz Trzebnickich, gdzie od powierzchni zlegją grunty trudno przepuszczlne, trzeciorzędowy - zostł rozpoznny w okolicy miejscowości Krościn Mł. Tworzą go nwodnione przewrstwieni pisków w iłch trzeciorzędowych n głębokościch 100-130 m. Wody te znjdują się pod ciśnieniem hydrosttycznym ndległych wrstw. Wydjność tego poziomu jest zróżnicown i wh się od 8 do 17 m 3 /h. N obszrze gminy Prusice nie m zloklizownych punktów monitoringowych jkości wód podziemnych. Część gminy jest położon w grnicch Głównego Zbiornik Wód Podziemnych (GZWP - 303) prdolin Brycz - Głogów. Dl potrzeb zbilnsowni zsobów wód podziemnych w obrębie utworów czwrtorzędowych wydzielono Główne Zbiorniki Wód Podziemnych, które będą objęte njwyższą ochroną ONO (Obszry wymgjące Njwyższej Ochrony) ze względu n szczególne zgrożenie wód o dużych wlorch użytkowych orz wysoką ochroną OWO (Obszry wymgjące Wysokiej Ochrony), gdzie nie m bezpośredniego przenikni znieczyszczeń lub drog i czs zsilni zbiornik są długie. N terenie gminy - dziłce nr 143 w miejscowości Świerzów zloklizowne jest ujęcie wód podziemnych. Dl tego ujęci, decyzją Strosty Trzebnickiego nr OS.I-6218/10/99 z dni 22.12.1999 r. ustnowione są strefy ochronne ujęci. Loklizcję strefy ochrony pośredniej przedstwi n się n rysunku zminy Studium. 2) Wody gruntowe Chrkter występowni pierwszego poziomu wód gruntowych uzleżniony jest od budowy geologicznej i ukłdu morfologicznego. Wyróżniono nstępujące rejony z wodmi gruntowymi: rejon dolin gdzie wod występuje w przepuszczlnych piskch - zwiercidło przewżnie swobodne występuje n głębokości 0,5-1,0 m. Miejscmi zwiercidło wody jest pod npięciem ndległych trudno przepuszczlnych glin. Z uwgi n kontkt hydruliczny z wodmi w rzekch poziom ten wh się w rytm zmin lustr wody w ciekch, w obrębie wysoczyzny zznczją się dw rejony o różnych wrunkch wodnych uzleżnione od przepuszczlności podłoż: ) rejon wysoczyzny zbudowny z przepuszczlnych pisków, odzncz się swobodnym zwiercidłem wody, występującym generlnie n głębokości 0,5-2,0 m, b) część wysoczyzny, gdzie przewżją grunty trudno przepuszczlne, wod gruntow nie posid jednolitego zwiercidł, lecz pojwi się w postci sączeń przewżnie n głębokości 1,0-2,0 m. 13

Obserwuje się postępujące obniżenie poziomu wód gruntowych i kurczenie się obszrów o chrkterze podmokłym. Niezwykle wżne jest utrzymnie poziomu wód gruntowych lub ich podniesienie w njbliższym otoczeniu tych terenów. 3) Wody powierzchniowe Sieć hydrogrficzn gminy nleży do zlewni rzeki Bryczy (płynącej poz grnicmi gminy) i generlnie skierown jest ku północy i północnemu zchodowi. Ogóln powierzchni wód płynących wynosi 15 h. Njwiększą rzeką w gminie jest Sąsiecznic zwn też Sieczką, le przecin gminę tylko n odcinku 2,2 km w okolicy przysiółk Gąski. Pozostłe rzeki gminy, w większości dopływy Sąsiecznicy, płynąc przez Wzgórz Trzebnickie stnowią bystre potoki w głębokich wąwozch, zmienijące się n Równinie Prusickiej w spokojne strumienie, w wielu miejscch przeksztłcone w rowy meliorcyjne. Jednym z nich jest Strumień, mjący swe źródło w gminie Trzebnic. Przez gminę Prusice przepływ n odcinku 6 km, płynąc wzdłuż jej grnicy n wschód od Pwłow Trzebnickiego. Kolejnym dopływem jest Strug mjąc swe źródło w gminie Oborniki Śląskie, wpływ do gminy Prusice n południe od Świerzow, płynie przez Świerzów, Prusice, Pietrowice Młe. Nstępną rzeką jest Kręp wypływjąc w gminie Oborniki Śląskie, przepływjąc przez gminę Prusice odcinkiem 11 km, w okolicch Górow, przez Skokową, okolice Pększyn, Rki i dlej płynąc przez gminę Żmigród wpd do Bryczy. Osttnim potokiem jest Strupiński Rów, biorący początek n zchód od Stróży w gminie Wołów. Wpływjąc do gminy Prusice zsil stw w Ligocie Strupińskiej, płynie nstępnie między Zkrzowem Rszowicmi i uchodzi do Krępy poz gminą Prusice. Są to rzeki o szerokości koryt 3-4 m i n ogół niewielkich zsobch wodnych. Poz ciekmi stłymi występują cieki okresowe orz gęst sieć rowów meliorcyjnych przewżnie zrośniętych. Wszystkie cieki wodne n terenie gminy zostły uregulowne. Wrto przewidzieć poldery zlewowe, by uniknąć zlewni pól uprwnych i wsi przy wysokich stnch wody. Minimlny poziom wody utrzymny stle n tego typu obiektch przyczyniłby się do zwiększeni ilości terenów podmokłych. W gminie Prusice istnieje stosunkowo dużo kompleksów stwów rybnych o różnym sposobie gospodrowni, orz liczne zbiorniki wodne, oczk wodne, stwy śródleśne orz zlne wodą wyrobisk. Ogóln powierzchni wód stojących wynosi 296,00 h (w stosunku do 1998 r. przybyło 21 h). Główne stwy hodowlne (stwy z nrybkiem i rybą hndlową), znjdują się w Gąskch, Rkch, Chodlewku, Borowie, Budziczu i Skokowej. Z uwgi n intensywną gospodrkę rybcką, plnuje się zpewnienie miejsc dl rozrodu ptków i płzów poprzez utrzymnie odpowiedniego ps roślinności przybrzeżnej o jk njbrdziej skomplikownej linii brzegowej, któr wpływ pozytywnie n zsiedlnie zbiorników wodnych przez wiele gtunków ptków wodno-błotnych. Oczk wodne i stwy śródleśne są w większości zrośnięte lub częściowo porośnięte roślinnością wodną, posidją często zlesione brzegi. Zlne wodą wyrobisk, między innymi koło Krościny Wielkiej, żwirowni między Rszowicmi Zkrzewem, piskowni w okolicch Brzeźn, tworzą płytkie częściowo wypełnione wodą zbiorniki, o urozmiconej linii brzegowej. 4. Klimt Gmin Prusice leży w njcieplejszej dzielnicy klimtycznej, tk zwnej wrocłwskiej, którą cechuje łgodny, korzystny przebieg elementów meteorologicznych odpowiednich dl wegetcji roślin. Średni tempertur njzimniejszego miesiąc styczni - 1,0 C, njcieplejszego lipc 19,0 C, 8,5 C. Roczn sum op du ksztłtuje się odpowiednio 550-600 mm. Przewżją witry z zchodniego sektor. Pnujący ukłd morfologiczny n terenie gminy pozwl wydzielić nstępujące rejony klimtu loklnego: wysoczyzn pgórkowt - położon poz zsięgiem inwersji dolinnych o korzystnym ukłdzie termiczno - wilgotnościowym i solrnym ( skłony E-S-W ), skłony o ekspozycji N 14

i nchyleniu 8%, pogorszoną insolcją - zwłszcz porą jesienno - zimową i wczesno wiosenną, wysoczyzn plejstoceńsk płsk - o przeciętnym ukłdzie termiczno - wilgotnościowym i solrnym, dolinki boczne - o pogorszonym ukłdzie bioklimtycznym z tendencją do występowni inwersji ( zmgleni, zwiększony stopień uwilgoceni ). Tereny te są njmniej korzystne dl stłego pobytu człowiek. Występownie dużych powierzchni leśnych, zwłszcz w części południowej i północnej gminy korzystnie wpływ n złgodzenie silnych witrów wiejących ze wszystkich kierunków. Oprcownie fizjogrficzne dl Prusic określ klimt loklny jko mło zróżnicowny o przeciętnych ukłdch termiczno wilgotnościowych i solrnych. 5. Higien tmosfery Obiektem o stosunkowo dużej uciążliwości jest zkłd utylizcyjny Frmutil Zkłd Rolniczo-Przemysłowy (Punkt Pozyskiwni i Przełdunku Surowców Utylizcyjnych w Prusicch) zloklizowny n północ od Prusic. Uciążliwość t nie wynik jednk z negtywnego wpływu n stn środowisk lecz z odczuwlnego nieprzyjemnego zpchu, który rozprzestrzeni się n znczne odległości i szczególnie odczuwlny jest w Pietrowicch Młych i Prusicch. 6. Flor i fun 1) Lsy i zdrzewieni Lsy gminy nleżą do Śląskiej Kriny Przyrodniczo - Leśnej. Powierzchni gruntów leśnych wynosi 3682 h, wskźnik lesistości wynosi 24.1%. Jest to wskźnik korzystniejszy niż w 1996 r. kiedy to wynosił ok. 20%, jednk w dlszym ciągu lesistość jest mniejsz niż średni w powiecie gdzie wynosi 25,6%. Powierzchni gruntów zdrzewionych i zkrzewionych wynosi 122 h. Zdrzewieni śródpolne, obsdzone miedze, drogi i częściowo zdrzewione doliny rzeczne stnowią dobrą podstwę dl tworzeni sieci zdrzewień i korytrzy ekologicznych n terenie gminy. Spełniją one brdzo wżną rolę w ochronie krjobrzu, tkże w ochronie uprw przed erozją wietrzną, biologicznej wlce ze szkodnikmi uprw. Dltego wrto utrzymć dotychczsowe i uzupełnić je tk by umożliwiły przemieszcznie się zwierząt. M to ogromne znczenie zwłszcz wzdłuż cieków wodnych. Te z zdrzewień, które stnowią wzorcowy model zdrzewień śródpolnych (ksztłt, skłd gtunkowy i wrtości krjobrzowe lub usytuowne są nd terenmi podmokłymi) zostły zproponowne do objęci ochroną w formie użytku ekologicznego. Niewielkie zlesienie gminy i brk dużych zwrtych kompleksów leśnych, potęguje potrzebę zchowni zdrzewień. 2) Fun N terenie gminy występują liczne chronione gtunki ptków pospolitych, występujące loklnie gtunki ptków rzdkich i niewielk liczb gtunków chronionych brdzo rzdkich, o stłych miejscch gnizdowni. Dl osttniej grupy sporządzono informcje pszportowe. Są to zusznik, bąk, bocin czrny, bocin biły, łbędź niemy, żurw, sieweczk obrożn, krwwodziób, brzegówk, podróżniczek, remiz. Gmin jest ubog w gtunki ssków chronionych. Zloklizowno nstępujące gtunki: kret, jeż zchodni, ryjówk ksmitn, kun domow, gronostj, łsic łsk. Występuje również kilk gtunków nietoperzy. 15

7. Rolnicz przestrzeń produkcyjn 1) Gleby Gleby gminy odznczją się dużym stopniem zróżnicowni rolniczej przydtności i tworzą mozikę powierzchniową. N około 15% powierzchni przewżją gleby III klsy bonitcyjnej, więc chronione cłkowicie bądź częściowo przed zminą przeznczeni. Są to przewżnie gleby wytworzone z glin lekkich lub średnich w cłym profilu lub podścielone płytkimi utwormi ilsto - glinistymi, loklnie piskmi. Tworzą one: kompleks pszenny dobry - odpowiedni do uprwy roślin zbożowo pstewnych, kompleks pszenny - wdliwy - okresowo przesuszony o nieco większych ogrniczenich uprwowych. Możliw tu uprw kukurydzy i ziemników, kompleks żytni brdzo dobry i dobry - o szerokich możliwościch uprwowych roślin zbożowych, pstewnych i okopowych. Njsłbsze kompleksy tworzą gleby V i VI klsy bonitcyjnej wytworzone z pisków słbo glinistych lub glin średnich i lekkich. Są to gleby ndmiernie suche lub miejscmi ndmiernie uwilgocone. Tworzą one kompleks żytni słby i brdzo słby, zjmujący 50-60% powierzchni terenów ornych. Kompleks brdzo słby ndje się pod zlesienie. Kompleks zbożowo-pstewny mocny zjmuje stosunkowo niewielkie połcie i odzncz się ndmiernym uwilgoceniem. Ndje się pod uprwy zbożowe i pstewne. Użytki zielone utworzone są z pisków glinistych, glin lekkich lub związków orgnicznych o przydtności dobrej, średniej i słbej. Duże kompleksy użytków zielonych znjdują się n północ od Rszowic, między Skokową Pększynem i n północnych terench od Pększyn, n północ od Brzeźn, n zchód od Ligotki, północno - wschodniej części Prusic i w zchodniej części gminy. Wloryzcj rolniczej przestrzeni produkcyjnej przeprowdzon przy uwzględnieniu bonitcji gleb i ich uwilgotnieni wyróżni 3 rejony glebowo produkcyjne: I rejon njlepszych gleb to ok. 30% użytków rolnych gminy występujących w obrębch Brzeźno, Ligot Strupińsk, Gol, Prusice, Wilkow, Kopszyn, Piotrkowice, II rejon obejmuje ok. 48% użytków rolnych gminy w obrębch Borów, Budzicz, Chodlewko, Dębnic, Górowo, Jgoszyce, Kszyce Wielkie, Kosinowo, Pwłów Trzebnicki, Strupin, Świerzów, Rszowice, Wszemirów, Zkrzewo, III rejon njsłbszych gleb, to północn część gminy obejmując ok. 22% użytków rolnych w obrębch Skokow, Pększyn, Krościn Wielk i Mł, Ligotk, Pietrowice Młe. 2) Erozj gleb Przy kompleksowej ocenie przestrzeni produkcyjnej, wżnym elementem jest rzeźb terenu. Wywier on duży wpływ n plony roślin uprwnych i modyfikuje sposoby gospodrowni. Gleby położone n stokch ulegją erozji. Wykzują poziom ornopróchniczny młej miąższości. Tereny o urozmiconej rzeźbie nrżone są n zmywnie gleby przez ndmir spływjących wód, tkże przemieszcznie jej w dół zbocz w trkcie orki. Zgrożeniu erozją wietrzną w zncznym stopniu podlegją gleby wytworzone z pisków drobnozirnistych i utworów lessowych. Wielkości przemieszczni się tych gleb pod wpływem witru uzleżnione są głównie od urozmiceni rzeźby terenu i trwłego zdrzewieni. N terenie gminy wyróżniono trzy stopnie erozji powierzchniowej wodnej: stopień 3 - erozj średni (nchylenie stoków od 6-10 ) dl gruntów p ołożonych n rzeźbie flistej; n glebch tkich jest możliwość użytkowni ornego, lecz pod wrunkiem stosowni zbiegów przeciwerozyjnych. Erozj średni niszczy poziom orno-próchniczy i njczęściej powoduje jego stopniowe zmycie. Przy tym stopniu erozji tworzy się rzeźb erozyjn i występownie różnych żłobin nie djących się wyrównć w procesie uprwy roli. Obok pospolitych zbiegów uprwowych potrzebne jest zstępownie pól użytkmi zielonymi. W przypdku nie stosowni zbiegów 16

przeciwerozyjnych występuje brk regenercji poziomu orno-próchniczego i postępując degrdcj gleb, stopień 4 - erozj siln (nchylenie stoków od 11-15 ) p rowdzi do cłkowitego zniszczeni cłego profilu glebowego. Gleby podlegjące erozji silnej możn tylko częściowo użytkowć jko grunty orne. Część erodownego terenu nleży przeznczyć pod zdrnienie i zkrzewienie jko użytki ochronne. Są to gleby brdzo trudne do uprwy, stopień 5 - erozj brdzo siln (nchylenie stoków przekrcz 15 ). Tereny podlegjące tkiej erozji powinno się w zncznej części przeznczyć pod roślinność ochronną - zdrnienie, zkrzewienie i zdrzewienie. Erozj brdzo siln dewstuje cły profil glebowy. N gruntch tkich jest minimln możliwość użytkowni ornego, poniewż uprw mechniczn jest tu wyjątkowo utrudnion. N terenie gminy wyróżniono dw stopnie erozji wietrznej: stopień 4 - erozj siln powoduje zminy w profilu glebowym. Występuje n większych obszrch gleb wytworzonych z pisków i utworów lessowych, prowdzi do redukcji ich miąższości i przesuszeni. Grunty tkie wymgją zbiegów ochronnych w formie zdrnieni i zdrzewień przeciwwietrznych, stopień 5 - erozj brdzo siln obejmuje głównie tereny wytworzone z pisków luźnych drobnozirnistych silnie zwydmionych. Powierzchnie tkie powinny być w cłości zlesione. Wyróżniono trzy stopnie pilności ochrony gruntów przed erozją: stopień 1 - zbezpieczenie brdzo pilne, występuje wówczs gdy pond 25% gruntów rolnych w dnej jednostce terytorilnej zgrożone jest przed wodną erozję powierzchniową w stopniu 3, 4, 5 lub erozją wietrzną w stopniu 4, 5, stopień 2 - zbezpieczenie pilne, występuje gdy od 10-25 % ogółu gruntów rolnych w dnej jednostce terytorilnej zgrożone jest wodną erozją powierzchniową w stopniu 3, 4, 5 lub erozją wietrzną w stopniu 4, 5, stopień 3 - zbezpieczenie mniej pilne, występuje wówczs gdy do 10 % ogółu gruntów rolnych w dne jednostce terytorilnej zgrożone jest przez erozję powierzchniową w stopniu 3, 4, 5 lub erozję wietrzną w stopniu 4, 5. W cłej gminie występuje trzeci stopień zgrożeni wodną erozją powierzchniową. Zgrożone erozją wodną są grunty położone w miejscowości: Brzeźno, Świerzów, Wilkow. Erozj wietrzn występuje w czwrtym stopniu zgrożeni i obejmuje grunty położone w miejscowościch Dębnic, Gol, Jgoszyce, Kszyce Wielkie, Kopszyn, Krościn Mł, Krościn Wielk, Pększyn, Prusice, Rszowice, Świerzów, Zkrzewo, orz w piątym stopniu zgrożeni i obejmuje grunty położone w miejscowościch Pwłów Trzebnicki i Wszemirów. Njwiększe powierzchnie objęte erozją zjmują tereny we Wszemirowie, które stnowią pond 40 % cłej powierzchni obrębu wsi, w Pwłowie Trzebnickim, które stnowią pond 30% cłej powierzchni obrębu wsi, w Krościnie Młej, które stnowią pond 50% cłej powierzchni obrębu wsi. Njwiększy stopień pilności występuje w Dębnicy, Krościnie Młej, Krościnie Wielkiej, Pwłowie Trzebnickim, Wszemirowie. 17

8. Gospodrk roln i leśn 1) Struktur użytkowni ziemi i struktur gospodrstw Struktur gospodrstw. TAB.V.1. LP Wielkość gospodrstw 1978 1996 2008 Ilość gospodrstw Powierzch ni użytków Ilość gospodrstw Powierzch ni użytków. 1 2 3 4 5 5 6 1 do 1 h 156 176 575 439 1510 2 1 h - 2 h 265 3 2h 5 h 129 424 146 497 275 4 5 h do 15 h 491 4306 278 2800 288 5 powyżej 15 h 15 265 118 4005 132 rzem 791 5171 1217 7741 2470 Ilość gospodrstw W okresie około 30 lt nstąpiły zminy w strukturze włsności i wielkości gospodrstw. Wzrosł zrówno liczb gospodrstw brdzo młych i dziłek rolnych jk i gospodrstw powyżej 15 h. Zmlł ntomist liczb gospodrstw w grupie 5 15 h. Zncznie zwiększył się powierzchni gospodrstw indywidulnych. Brdzo chrkterystyczny jest ogromny, bo trzykrotny wzrost liczby gospodrstw njmniejszych, w ltch 1996-2008. Większość njwiększych gospodrstw rolnych to w dlszym ciągu grunty pństwowe, w zsobie Agencji Nieruchomości Rolnych, położone w obrębie Piotrkowice około 500 h, Budzicz, Brzeźno, Kosinowo, Ligot Strupińsk, Rszowice po ok. 200 h, Krościn Mł i Zkrzewo po około 100 h. Łącznie 25 gospodrstw m powierzchnię powyżej 50 h. Jest to istotny wzrost w stosunku do liczby tkich gospodrstw w roku 1998, kiedy ich liczb wynosił 14. 2) Produkcj rolnicz Podstwowym kierunkiem produkcji roślinnej jest produkcj zbóż. Podstwowy kierunek produkcji zwierzęcej to hodowl drobiu, bydł mlecznego, żywc wieprzowego. N terenie gminy znjduje się szereg ferm, zbudownych przewżnie w ltch 70 tych XX w. Większość czynnych służy obecnie do produkcji drobiu. Kurniki znjdują się w Pwłowie Trzebnickim, Wszemirowie, Pietrowicch Młych, Pększynie, indyczrni w Brzeźnie, chlewnie w Piotrkowicch. Ferm nieczynn znjduje się w Wilkowej. Gmin m wrunki do hodowli ryb. N terenie stwów w Chodlewku, Gąskch, Budziczu i Skokowej prowdzon jest gospodrk rybck. ROZDZIAŁ VI OCHRONA ŚRODOWISKA, PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO 1. Wrtości środowisk przyrodniczego objęte ochroną 1) Prk Krjobrzowy Dolin Bryczy Przez północno-wschodnią część gminy przebieg grnic prku krjobrzowego Dolin Bryczy, którego powierzchni wynosi 87,040 h. Frgment prku znjduje się w okolicch miejscowości Gąski (przysiółek wsi Kszyce Wielkie). 18

Prk utworzony jest Rozporządzeniem Wojewody Kliskiego i Wojewody Wrocłwskiego z dni 3 czerwc 1996 r. (Dz. Urz. Woj. Wrocłwskiego z 1996 r., nr 6 poz. 65 ze zminą z dni 2 pździernik 2000 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2000 r., nr 38 poz. 656) orz Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dni 28 mrc 2007 r. w sprwie Prku Krjobrzowego Dolin Bryczy dl terenu prku leżącego w grnicch województw dolnośląskiego (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2008 r., nr 88 poz. 1012) N terenie prku zkzuje się: Relizcji przedsięwzięć mogących zncząco oddziływć n środowisko, w rozumieniu rt. 51 ustwy z dni 27 kwietni 2001 r. Prwo ochrony środowisk (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.); Umyślnego zbijni dziko występujących zwierząt, niszczeni ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu orz trlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem mtorskiego połowu ryb orz wykonywni czynności w rmch rcjonlnej gospodrki rolnej, leśnej, rybckiej i łowieckiej; Likwidowni i niszczeni zdrzewień śródpolnych, przydrożnych i ndwodnych, jeżeli nie wynikją z potrzeby ochrony przeciwpożrowej lub zpewnieni bezpieczeństw ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymni, remontów lub nprwy urządzeń wodnych; Pozyskiwni do celów gospodrczych skł orz skmieniłości, w tym koplnych szczątków roślin i zwierząt, tkże minerłów; Wykonywni prc ziemnych trwle znieksztłcjących rzeźbę terenu, z wyjątkiem prc związnych z zbezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, utrzymniem, remontem lub nprwą urządzeń wodnych; Dokonywni zmin stosunków wodnych, jeżeli zminy te nie służą ochronie przyrody lub rcjonlnej gospodrce rolnej, leśnej lub rybckiej; Budowni nowych obiektów budowlnych w psie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior, i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodrce wodnej lub rybckiej; Likwidowni, zsypywni i przeksztłcni zbiorników wodnych, strorzeczy orz obszrów wodno-błotnych; Wylewni gnojowicy, z wyjątkiem nwożeni włsnych gruntów rolnych; Prowdzeni chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową; Utrzymywni otwrtych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych; Orgnizowni rjdów motorowych i smochodowych; Używni łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego n otwrtych zbiornikch wodnych. 2) Pomniki przyrody Pomnikmi przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupieni o szczególnej wrtości nukowej, kulturowej, historyczno-pmiątkowej i krjobrzowej orz odznczjące się indywidulnymi cechmi wyróżnijącymi je wśród innych tworów. N terenie gminy znjduje się 81 pomników przyrody, z czego duż część występuje w Ligocie Strupińskiej (15) i w Piotrkowicch (12). Wykz pomników przyrody wpisnych do Rejestru Pomników Przyrody TAB.VI.1. L.P MIEJSCOWOŚĆ NR NAZWA POMNIKA PRZYRODY POŁOŻENIE REJESTRU 1. Borów 1481 Dąb szypułkowy o obw. 360 cm Przy drodze 2. Borów 1482 Dąb szypułkowy o obw. 380 cm Przy drodze 3. Borów 1483 Dąb szypułkowy o obw. 350 cm Przy drodze 4. Brzeźno 1485 Dąb szypułkowy o obw. 430 cm prk 5. Brzeźno 1486 Lip drobnolistn o obw. 430 cm prk 19

6. Brzeźno 1487 Dąb szypułkowy o obw. 440 cm prk 7. Brzeźno 1488 Jesion wyniosły o obw. 325 cm prk 8. Brzeźno 1489 Dąb szypułkowy o obw. 500 cm prk 9. Brzeźno 1490 Dąb szypułkowy o obw. 460 cm prk 10. Budzicz 1500 Pltn klonolistny o obw. 820 cm Prk RSP. 11. Budzicz 1501 Buk zwyczjny odmin Prk RSP. czerwonolistn 12. Budzicz 1502 Wiąz szypułkowy Prk RSP. 13. Budzicz 1503 Buk zwyczjny odmin Prk RSP. czerwonolistn o obw. 430 cm 14. Budzicz 1504 Buk zwyczjny odmin Prk RSP. czerwolistn o obw. 340 cm 15. Budzicz 1505 Klon zwyczjny Prk RSP. 16. Chodlewko 1477 Dąb szypułkowy o obw. 415 cm Prk ALP. 17. Chodlewko 1478 Dąb szypułkowy o obw. 390 cm Prk ALP. 18. Chodlewko 1479 Dąb szypułkowy o obw. 425 cm Prk ALP. 19. Chodlewko 1480 Dąb szypułkowy o obw. 610 cm Prk ALP. 20 Jgoszyce 1506 Dąb szypułkowy o obw. 460 cm Prk komunlny. 21 Jgoszyce 1507 Jesion wyniosły o obw. 400 cm Prk komunlny. 22 Jgoszyce 1508 Dąb szypułkowy o obw. 600 cm Prk komunlny. 23 Jgoszyce 1509 Grb zwyczjny o obw. 300 cm Prk komunlny. 24 Jgoszyce 1510 Dąb szypułkowy o obw. 550 cm Prk komunlny. 25 Jgoszyce 1511 Pltn klonolistny o obw. 500 cm Prk komunlny. 26 Krościn Mł 1512 Lip drobnolistn o obw. 320 cm Stcj Doświdczln Oceny Odnowień 27 Kszyce 1523 Robini bił o obw. 360 cm przy drodze Wielkie-Gąski we wsi 28 Kopszyn 1514 Pltn klonolistny o obw. 470 cm nd stwem 29 Kopszyn 1515 Dąb szypułkowy o obw. 490 cm włsność prywtn we wsi 30 Kosinowo 1516 Lip drobnolistn o obw. 150-250 cm przy drodze do Gorkowic. 31 Kosinowo 1517 Ksztnowiec zwyczjny PGR o obw. 370 cm 32 Kosinowo 1518 Dąb szypułkowy o obw. 390 cm Obok PGR 33 Ligot Strupińsk 1442 Dąb szypułkowy o obw. 405 cm przy drodze n północny- 34 Ligot Strupińsk 35 Ligot Strupińsk 36 Ligot Strupińsk wschód od wsi 1443 Dąb szypułkowy o obw. 580 cm przy drodze n Pn- wschód od wsi. 1444 Żywotnik zchodni o obw. 180 cm prk podworski 1445 Dąb szypułkowy o obw. 440 cm prk podworski 20

37 Ligot 1446 Dąb szypułkowy o obw. 430 cm prk podworski Strupińsk 38 Ligot 1447 Dąb szypułkowy o obw. 410 cm prk podworski Strupińsk 39 Ligot 1448 Dąb szypułkowy o obw. 380 cm prk podworski Strupińsk 40 Ligot 1449 Lip srebrzyst o obw. 280 cm prk podworski Strupińsk 41 Ligot 1450 Sosn rumelijsk o obw. 250 cm prk podworski Strupińsk 42 Ligot 1451 Sosn rumelijsk o obw. 250 cm prk podworski Strupińsk 43 Ligot 1452 Robini bił o obw. 430 cm prk podworski Strupińsk 44 Ligot 1453 Robini bił o obw. 390 cm prk podworski Strupińsk 45 Ligot Strupińsk 1454 Dąb szypułkowy o obw. 430 cm Przy drodze w prku. 46 Ligot Strupińsk 1455 Klon polny o obw. 150 cm Przy drodze w prku. 47 Ligot Strupińsk 1456 Dąb szypułkowy o obw. 490 cm Przy drodze w prku. 48 Ligotk 1513 Dąb szypułkowy o obw. 380 cm we wsi 49 Pwłów 1519 Dąb szypułkowy o obw. 370 cm obok kościoł Trzebnicki 50 Piotrkowice 1460 Dąb szypułkowy o obw. 450 cm prk 51 Piotrkowice 1461 Dąb szypułkowy o obw. 480 cm prk 52 Piotrkowice 1462 Dąb szypułkowy o obw. 580 cm prk 53 Piotrkowice 1463 Dąb szypułkowy o obw. 540 cm prk 54 Piotrkowice 1464 Dąb szypułkowy o obw. 600 cm prk 55 Piotrkowice 1465 Klon polny o obw. 230 cm prk 56 Piotrkowice 1466 Dąb szypułkowy o obw. 735 cm prk 57 Piotrkowice 1467 Lip drobnolistn o obw. 460 cm prk 58 Piotrkowice 1468 Cyprysik błotny o obw. 340 cm Przy brmie wjzdowej do płcu. 59 Piotrkowice 1469 Ksztnowiec zwyczjny Przy drodze o obw. 360 cm 60 Piotrkowice 1470 Dąb szypułkowy o obw. 720 cm Przy drodze 61 Piotrkowice 1471 Dąb szypułkowy o obw. 710 cm Przy drodze 62 Skokow 1472 Dąb szypułkowy o obw. 400 cm Między drogą stwem 63 Skokow 1473 Dąb szypułkowy o obw. 520 cm Między drogą stwem 64 Skokow 1474 Topol czrn o obw. 395 cm Między drogą stwem 65 Skokow 1475 Dąb szypułkowy o obw. 510 cm zdrzewieni n pd. od stwu 66 Skokow 1476 Dąb szypułkowy o obw. 420 cm zdrzewieni n pd. od stwu. 67 Strupin 1457 Dąb szypułkowy o obw. 395 cm obok Domu Towrowego 21

68 Strupin 1458 Dąb szypułkowy o obw. 460 cm przy drodze do Górow 69 Strupin 1459 Dąb szypułkowy o obw. 350 cm przy drodze do Górow 70 Wilkow 1491 Buk zwyczjny odmin czerwono Prk listn o obw. 440 cm 71 Wilkow 1492 Dąb szypułkowy o obw. 445 cm Prk podworski 72 Wilkow 1493 Głz nrzutowy Przy drodze 73 Wilkow 1494 Żywotnik zchodni o obw. 110 cm Przy skrzyżowniu dróg 74 Wilkow 1495 Dąb szypułkowy o obw. 230 cm Przy stwie 75 Wilkow 1496 Jesion wyniosły o obw. 300 cm Przy stwie 76 Wilkow 1497 Dąb szypułkowy o obw. 530 cm Przy PGR 77 Wilkow 1498 Dąb szypułkowy o obw. 420 cm przy drodze do wsi Gol, przed lsem 78 Wilkow 1499 Dąb szypułkowy o obw. 420 cm przy drodze do wsi Gol, przed lsem 79 Wilkow 1520 Buk zwyczjny odmin czerwono włsność listn o obw. 385 cm prywtn we wsi. 80 Zkrzewo 1521 Dąb szypułkowy o obw. 620 cm Przy drodze 81 Zkrzewo 1522 Dąb szypułkowy odmin PGR kolumnow o obw. 290 cm 2. Wrtości środowisk przyrodniczego, plnownych do objęci ochroną prwną 1) Obszr chronionego krjobrzu Wzgórz Trzebnickie Teren projektownego obszru chronionego krjobrzu rozciąg się w południowej i zchodniej części gminy, obejmując swym zsięgiem miejscowości Borów, Brzeźno, Gol, Górowo, Jgoszyce, Kopszyn, Krościn Mł, Ligot Strupińsk, Pększyn, Piotrkowice, Rszowice, Skokow, Strupin, Świerzów, Wilkow, część mist Prusice i wsi Pwłów Trzebnicki, Dębnic, Krościn Wielk, Wszemirów. 2) Specjlny Obszr Ochrony Siedlisk Ntur 2000 Ostoj nd Bryczą Przez północno-wschodnią część gminy przebieg grnic projektownego Obszru Ochrony Siedlisk Ostoj nd Bryczą. Frgment obszru Ntur 2000 znjduje się w okolicch miejscowości Gąski (przysiółek wsi Kszyce Wielkie). N terenie obszru zbrni się podejmowni dziłń mogących w istotny sposób pogorszyć stn siedlisk przyrodniczych orz siedlisk gtunków roślin i zwierząt, tkże w istotny sposób wpłynąć negtywnie n gtunki, dl których ochrony zostł wyznczony obszr Ntur 2000. 3) Specjlny Obszr Ochrony Siedlisk Ntur 2000 Wzgórz Wrzęgowskie Przez zchodnią część gminy przebieg grnic projektownego Obszru Ochrony Siedlisk Ntur 2000 Wzgórz Wrzęgowskie. Obszr Ntur 2000 znjduje się w okolicch miejscowości Ligot Strupińsk. N terenie obszru zbrni się podejmowni dziłń mogących w istotny sposób pogorszyć stn siedlisk przyrodniczych orz siedlisk gtunków roślin i zwierząt, tkże w istotny sposób wpłynąć negtywnie n gtunki, dl których ochrony zostł wyznczony obszr Ntur 2000. 22

4) Użytki ekologiczne N terenie gminy Prusice występują zróżnicowne pod względem przyrodniczym typy środowisk, które tworzą nturlne elementy krjobrzu, będące pozostłością występujących niegdyś n dnym terenie zbiorowisk np. niewielkie bgn i torfowisk, zdrzewieni śródpolne, strorzecz, nsłonecznione wzniesieni, jk i środowisk powstłe n skutek dziłlności człowiek, tkie jk stwy rybne, żwirownie czy piskownie. Wiele z nich zostło zkwlifikowne do objęci ochroną w postci użytku ekologicznego. Aktulne jest obecnie objęcie ochroną 39 terenów. Wykz proponownych użytków ekologicznych TAB.VI.2 Nr Położenie, chrkterystyk użytku użytku 01 zdrzewieni ok.300 m. od wsi Jgoszyce 02 zdrzewieni śródpolne przy drodze Brzeźno Borówek, grunt stnowi włsność AWRSP 03 grup zdrzewień z oczkmi wodnymi ok.1 km od Piotrkowic 05 oczk wodne przy drodze z Prusic do Kszyc Wielkich 06 obniżenie terenu przy drodze E 83 n południe od Pwłow Trzebnickiego grunt stnowi włsność AWRSP 07 zdrzewieni śródpolne z ciekiem wodnym n południowy zchód od Wszemirow, grunt stnowi włsność AWRSP, gminy i prywtnego włściciel 08 dolin Strugi I miedzy Świerzowem Kopszynem, grunt stnowi włsność WZMiUW Wrocłw OR Trzebnic 09 oczk wodne ok.400 m. n wschód od Kopszyn włsność ALP Ndleśnictwo Oborniki Śląskie 10 łąk pomiędzy Prusicmi Kopszynem 11 podmokłe obniżenie terenu ok.500 m. n południe od Prusic 12,b, obniżenie terenu przy drodze z Prusic do Goli i zdrzewienie śródpolne przy tej drodze 13 zbiornik wodny ok.500 m. n południowy wschód od Wilkowej, włsność ALP Ndleśnictwo Oborniki Śląskie 14 piskowni przy drodze Brzeźno Kore, grunt stnowi włsność AWRSP,OT Wrocłw 15 zdrzewienie między Jgoszycmi Łęgowem, grunt stnowi włsność Gminy Prusice 16 zdrzewienie śródpolne ok.1km n północny wschód od Jgoszyc 17 trzcinowisko 1 km n północ od Pietrowic Młych 18 zrośnięty, śródleśny stw ok.1,5 km n północny zchód od Ligotki, włsność Gospodrstwo Rybckie w Rdziądzu 20 śródleśny stw ok.1,3 km n północny zchód od Ligotki, włsność Gospodrstwo Rybckie w Rdziądzu 22 oczko wodne ok.0,5 km n północny zchód od Krościny Wielkiej 23 oczko wodne przy wsi Dębnic, 24 oczko wodne n północ od wsi Dębnic 25 zrośnięte dno stwu ok.300 m. n północ od Dębnicy 27 oczko wodne ok.1 km n północ od Pększyn 28 oczko wodne w zdrzewieniu ok.2 km n południowy zchód od Krościny Wielkiej, grunt stnowi włsność AWRSP,OT Wrocłw 29 zdrzewienie o chrkterze grądu między Chodlewkiem Borówkiem, grunt stnowi w większości włsność Skrbu Pństw i Gminy Prusice 33 wyspy n stwch rybnych w Rkch, włsność Gospodrstwo Rybckie w Rdziądzu 34 stwy w Piotrkowicch Wielkich, grunt stnowi włsność Gminy Prusice 23