KULTURA FIZYCZNA XIII NR 1



Podobne dokumenty
KULTURA FIZYCZNA XII. nr 1

KULTURA FIZYCZNA XIV NR 1

KULTURA FIZYCZNA XII. nr 2

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Ma olepszego Cz stochowa 2012

EDUKACJA PLASTYCZNA VI

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Ma olepszego Cz stochowa 2011

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA. pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Ma olepszego.

GUBERNACULUM ET ADMINISTRATIO 2(6)/2012

Przegląd Prawa i Administracji

KULTURA FIZYCZNA XIII NR 2

TEMATY PRAC Dr inż. Waldemar Kozaczyński Zarządzanie kryzysowe i ochrona ludności 1. Systemy zarządzania kryzysowego w państwach NATO 2.

Wprowadzenie, Komitet naukowy i organizacyjny, Program, Zaproszone referaty, Rejestracja, Opłata konferencyjna, Artykuly, Kontakt

PROTOKÓŁ Nr 1/2014 Z OBRAD I SESJI RADY GMINY MRĄGOWO Z DNIA 1 GRUDNIA 2014 ROKU

PROJEKTY UCHWAŁ na WALNE ZGROMADZENIE AKCJONARIUSZY SPÓŁKI Danks Europejskie Centrum Doradztwa Podatkowego S.A. na dzień 30 marzec 2012 r., godz.12.

SYLABUS. politologia studia I stopnia stacjonarne

SPRAWOZDANIE ZA ROK 2009

ZESZYTY NAUKOWE 3 (47) 2007

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA. pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Ma olepszego.

Wójt Gminy Ustronie Morskie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej

ROCZNIKI NAUKOWE WYŻSZEJ SZKOŁY BANKOWEJ W TORUNIU

Komunikat końcowy imprezy sportowo-rekreacyjnej p.n. Otwarty Integracyjny Turniej w Bowlingu przeprowadzonej w dniu r.

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie KULTURA FIZYCZNA VI. Pod redakcj Joanny Rodziewicz-Gruhn i Eligiusza Ma olepszego

SPIS TREŚCI. Zespół autorski Słowo wstępne Wprowadzenie Bezpieczeństwo transportu drogowego... 49

I Międzynarodową konferencję

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Program działań Sekcji Fizyki Budowli Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN w kadencji Prof. dr hab. inż.

KARKONOSKA PAŃSTWOWA SZKOŁA WYŻSZA w Jeleniej Górze. Jelenia Góra 2012

Spis tre ci. Przedmowa Wst p... 15

UCHWAŁA Nr XXXIV/302/2014 RADY POWIATU ZIELONOGÓRSKIEGO

REGULAMIN FUNDUSZU STYPENDIALNEGO im. Jerzego Danielaka ODDZIAŁU KONIŃSKIEGO STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKICH. 1 Postanowienia ogólne

Organizacja imprez turystycznych i rekreacyjnych

Regulamin konkursu na logo POWIATU ŚREDZKIEGO

1 W Uchwale Nr XVII/140/2004Rady Gminy w Mieścisku z dnia 28 grudnia 2004 roku w sprawie: Budżetu Gminy na 2005 r. wprowadza się następujące zmiany:

GODZENIE YCIA ZAWODOWEGO I RODZINNEGO W POLSCE

3 Nazwa modułu Praktyka wdrożeniowo-asystencka w szkole podstawowej

Polskie Stowarzyszenie Turystyki TURYSTYKA W POLSCE W OKRESIE KRYZYSU

REALIZACJA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH ZA I PÓŁROCZE 2015 ROKU Dochody budżetu miasta według działów prezentuje poniższe zestawienie:

Edward Grott Sprawozdanie z IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej "Wyzwania i potrzeby wobec edukacji dla bezpieczeństwa" : Ełk, 13 listopada 2012

SZKOLNY ZESTAW PODRĘCZNIKÓW OBOWIĄZUJĄCYCH W PUBLICZNEJ SZKOŁE PODSTAWOWEJ W BEŁCZNIE rok szkolny 2014/2015

OBWIESZCZENIE KOMISARZA WYBORCZEGO W ZIELONEJ GÓRZE I z dnia 23 pa dziernika 2018 r. o wynikach wyborów do rad na obszarze województwa lubuskiego

INSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW PROGRAM DEDYKOWANY DLA AKADEMICKIEGO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO W ŚWIECIU

Współpraca polsko-ukraińska (gospodarka oświata zdrowie - turystyka)

zaprasza do składania ofert na zakup samochodu dostawczego na potrzeby tworzonego przedszkola i do innych usług.

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 07:13:52 Numer KRS:

UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSK.

P3/07/2014/ ZG PZL Warszawa, r. Protokół Nr 3 z zebrania Zarządu Głównego PZL Warszawa 07 lipiec 2014r.

Wojciech Jakiel XXX Kurs Języka i Kultury Polskiej Dla Slawistów. Biuletyn Polonistyczny 30/3-4 ( ),

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY LIBRARY REVIEW. Rocznik zeszyt 1 TREŚĆ

ASYSTENT OSOBISTY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ URZĄD MIASTA SZCZECIN

WALNE ZGROMADZENIE CZŁONKÓW STOWARZYSZENIA POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI Jachranka października 2007r.

Raport Carbon Invest S.A. za I kwartał 2011 r.

Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego. w sprawie stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną i upowszechnianiem kultury.

Mirosława Wasielewska Możliwości tworzenia zasobu mieszkań na wynajem we Wrocławiu. Problemy Rozwoju Miast 5/2-4,

Z dziejów wychowania fizycznego, sportu i turystyki w Polsce i w Europie

2. Subkonto oznacza księgowe wyodrębnienie środków pieniężnych przeznaczonych dla danego Podopiecznego.

b) dochody maj 0z, ej: w z otych

Przegląd filmowy Echa Wołynia 7 i 11 lipca 2013 r.

Uchwała Nr 1 z dnia 14 czerwca 2016 roku Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą: LOKATY BUDOWLANE S.A. z siedzibą w Warszawie

Skład Komisji Egzaminacyjnej Przewodniczący Członkowie Komisji Egzaminacyjnej

Lekarze uprawnieni do wykonywania badań profilaktycznych marynarzy województwo śląskie Aktualizacja z dnia r.

Protokół Nr 15/2015 posiedzenia Zarządu Powiatu z dnia 8 września 2015 roku. Starosta Działdowski Marian Janicki

Wiersze Pana JANA KUCHTY

GEOGRAPHIA STUDIA ET DISSERTATIONES


ZARZĄDZENIE NR 4/FK/13 BURMISTRZA MIASTA CHEŁMśY z dnia 24 stycznia 2013 r.

Studenckie zeszyty naukowe 1 (8) 2015 warszawa 2015

INSPIRUJEMY DO WIELKOŚCI SZKOŁA TUTORÓW X EDYCJA: GDAŃSK, GORZÓW WLKP., KATOWICE, LUBLIN, ŁÓDŹ, OLSZTYN, POZNAŃ, RZESZÓW, TORUŃ, WARSZAWA, WROCŁAW

Red. Ks. P. Goliszek

OŚWIADCZENIE MAJĄTKOWE. Skwierzyna. (miejscowość) CZĘŚĆ A. (miejsce zatrudnienia, stanowisko lub funkcja)

Wpływ zmian klimatu na sektor rolnictwa

Gdańsk, dnia 19 listopada 2014 r. Poz UCHWAŁA NR LVIII/1396/14 RADY MIASTA GDAŃSKA. z dnia 30 października 2014 r. w sprawie opłaty targowej

Oświadczenie o stanie kontroli zarz ądczej Starosty Powiatu Radomszcza ńskiego za rok 2014

MUZEUM TWIERDZY W KOSTRZYNIE NAD ODRĄ. Dział Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego. 1. Tabela planu i wydatków w 2010 r.

Jednostkowy raport roczny Spółki Lindorff S.A. (dawniej Casus Finanse S.A.) za okres

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 06:18:41 Numer KRS:

Protokół Nr 44/2014 z posiedzenia Zarządu Powiatu Skarżyskiego w dniu 6 listopada 2014 r.

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku OGŁOSZENIE O PRZETARGU NIEOGRANICZONYM < ,00 EURO

I. POSTANOWIENIE OGÓLNE

Korekta językowa Magdalena Rokicka (język polski) Weronika Mincer (język angielski)

[ leczenie nauka praktyka ]

Karta prywatyzacji Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego "AGROMECH" Spółka z ograniczona odpowiedzialnością z siedzibą w Sokółce

DZIAŁALNOŚĆ FORUM LIDERÓW BEZPIECZNEJ PRACY NA RZECZ PROMOWANIA BEZPIECZEŃSTWA PRACY

Protokół Nr X/2015 z dnia 9 grudnia 2015 roku Komisji Oświaty, Kultur}' i Sportu Rady Gm iny Dąbrówka

Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Spółki PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.,

Zakupy poniżej euro Zamówienia w procedurze krajowej i unijnej

SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA / SCENARIUSZ 3 / KARTA PRACY NR. Karta pracy nr 1

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 14

Uchwała Nr XX/133/2016 Rady Gminy Łyse z dnia 31 marca 2016 r.

REGULAMIN X GMINNEGO KONKURSU INFORMATYCZNEGO

Rola Narodowego Banku Polskiego w polityce gospodarczej Polski w latach

Protokół z Walnego Zgromadzenia Członków PECA/PSS Belfast z dnia 05/12/2015

REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE SZKÓŁ W W PIETROWICACH WIELKICH

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

AKADEMIA MUZYCZNA IM. I.J. PADEREWSKIEGO W POZNANIU WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY

SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ IMPERA CAPITAL S.A.

UCHWAŁA NR XXXI/204/14 RADY GMINY JABŁOŃ. z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie zmiany uchwały budżetowej na rok 2014

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 03:12:07 Numer KRS:

KONKURS PLASTYCZNY. Kiedy pomagamy innym, pomagamy sobie, ponieważ wszelkie dobro, które dajemy, zatacza koło i wraca do nas.

UCHWAŁA NR VI/133//15 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO z dnia 23 marca 2015r.

Transkrypt:

KULTURA FIZYCZNA XIII NR 1

RADA NAUKOWA Ryszard ASIENKIEWICZ (Uniwersytet Zielonogórski) Tomáš DOHNAL (Uniwersytet Techniczny w Libercu) Karol FE (Uniwersytet Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach) Elena GODINA (Rosyjski Pa stwowy Uniwersytet Wychowania Fizycznego, Sportu i Turystyki) Wiktor W adimirowicz GRIGORIEWICZ (Grodzie ski Uniwersytet Pa stwowy im. Janki Kupa y) Jerzy KOSIEWICZ (Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie) Wojciech LIPO SKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Akademia Wychowania Fizycznego w Poznaniu) Andrzej MALINOWSKI (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Eligiusz MA OLEPSZY (Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie) Josef OBORNÝ (Uniwersytet Kome skiego w Bratys awie) Miros aw PONCZEK (Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach) Joanna RODZIEWICZ-GRUHN (Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie) Lidia TEHAKO (Narodowa Akademia Nauk Bia orusi) Barbara WOYNAROWSKA (Uniwersytet Warszawski) LISTA RECENZENTÓW doc. PaedDr. Jaroslav BRO ÁNI, PhD.; doc. MUDr. Mirianna BRTKOVÁ, PhD.; dr hab. prof. URz Wojciech CYNARSKI; dr hab. prof. URz Wojciech CZARNY; Doc. PaedDr. Rastislav FE, PhD.; dr hab. prof. AWF Tomasz JUREK; dr hab. prof. UZ Piotr GODLEWSKI; doc. PaedDr. Janka KÁNASOVÁ, PhD.; prof. dr hab. Jerzy KOSIEWICZ; dr hab. prof. AWF Maciej UCZAK; dr hab. prof. AWF Leonard NOWAK; dr hab. prof. UwB Artur PASKO; dr hab. prof. OSW Jerzy URNIA ; prof. dr hab. Stanis aw ZABORNIAK; doc. PaedDr. Klaudia ZUSKOVÁ, PhD. Nades ane do redakcji artyku y s oceniane anonimowo przez dwóch Recenzentów

PRACE NAUKOWE AKADEMII IM. JANA D UGOSZA W CZ STOCHOWIE KULTURA FIZYCZNA TOM XIII NR 1 Cz stochowa 2014

Redaktor Naczelny Eligiusz MA OLEPSZY Redaktorzy naukowi Joanna RODZIEWICZ-GRUHN, Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Sekretarz redakcji Arkadiusz P OMI SKI Redaktor statystyczny Paulina UCIEKLAK-JE Redaktorzy j zykowi Dariusz JAWORSKI Andrzej W TROBA Redaktor Naczelny Wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta Dariusz JAWORSKI Redaktor techniczny Piotr GOSPODAREK Projekt ok adki S awomir SADOWSKI PISMO RECENZOWANE Pierwotn wersj periodyku jest publikacja papierowa Strona internetowa czasopisma http://www.wp.ajd.czest.pl/kultura-fizyczna Copyright by Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie Cz stochowa 2014 ISSN 1895-8680 Wydawnictwo im. Stanis awa Podobi skiego Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie 42-200 Cz stochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (34) 378-43-29, faks (34) 378-43-19 www.ajd.czest.pl e-mail: wydawnictwo@ajd.czest.pl

SPIS TRE CI Wst p... 9 CZ I DZIEJE KULTURY FIZYCZNEJ W POLSCE I NA WIECIE Ewa POLAK, Maciej HUZARSKI Participation of Members of Polish Gymnastic Society Sokol in Rzeszow in Polish and International Sokol Slets until 1939... 13 Tomasz SIWI SKI, Maciej UCZAK Sport w Nowym Tomy lu do 1939 roku (zarys problematyki)... 29 Eligiusz MA OLEPSZY Wychowanie fizyczne i sport w dzia alno ci organizacji m odzie owych i spo ecznych na wsi w województwie ódzkim w latach 1919 1939... 43 Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Women s World Games (1922 1934)... 59 Maciej UCZAK, Julian JAROSZEWSKI Zbigniew Czajkowski praktyk i teoretyk szermierki... 75 Jerzy URNIA, Marzena JURGIELEWICZ-URNIA Studium o pocz tkach rozwoju pi ki no nej na Warmii i Mazurach (1945 1956)... 99 Daniel BAKOTA, Arkadiusz P OMI SKI Sport w dzia alno ci Zrzeszenia Ludowe Zespo y Sportowe w Polsce w latach 1975 1998. Zarys problematyki... 113 Arkadiusz P OMI SKI, Daniel BAKOTA Wybrane uwarunkowania rozwoju kultury fizycznej w województwie sieradzkim w latach 1975 1998... 125 CZ II TEORIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU Jacek W SIK Wp yw ilo ci podejmowanych dzia a ofensywnych i defensywnych na rezultat walki sportowej w taekwon-do... 141

CZ III UWARUNKOWANIA ZDROWIA, POSTAWY PROZDROWOTNE Peter LOPATA The Impact of Compensation Exercises on the Muscle Imbalance at 15-Year-Old Students... 151 Oliver RÁCZ Ništiar FRANTIŠEK, Peter DOMBROVSKÝ, Krzysztof JAKUBOWSKI, Zuzana KÜCHELOVÁ, Denisa MACEKOVÁ, Iveta CIMBOLÁKOVÁ, Daniela KUZMOVÁ Obesity, the Pandemic of XXI st Century... 161 CZ IV BIOGRAMY, DYSKUSJE, POLEMIKI, RECENZJE, PRZEGL D WYDAWNICTW Eligiusz MA OLEPSZY Biogram Miros awa Ponczka (1947 2014)... 177 Tomasz JUREK [rec.] Wojciech Lipo ski, Historia sportu. Na tle rozwoju kultury fizycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, ss. 765... 181 Artur PASKO [rec.] Daniel Bakota, Sport w województwie cz stochowskim w latach 1975 1998, Wydawnictwo AJD, Cz stochowa 2013, ss. 461... 185

CONTENTS Introduction... 9 PART I THE HISTORY OF PHYSICAL CULTURE IN POLAND AND WORLDWIDE Ewa POLAK, Maciej HUZARSKI Participation of Members of Polish Gymnastic Society Sokol in Rzeszow in Polish and International Sokol Slets until 1939... 13 Tomasz SIWI SKI, Maciej UCZAK From the History of Sport in Nowy Tomysl before 1939... 29 Eligiusz MA OLEPSZY Physical Education and Sport in Activity of Youth and Social Organizations in Rural Areas in the Lodzkie Voivodeship in the Years 1919 1939... 43 Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Women s World Games (1922 1934)... 59 Maciej UCZAK, Julian JAROSZEWSKI Zbigniew Czajkowski Fencing Coach and Academic Teacher... 75 Jerzy URNIA, Marzena JURGIELEWICZ-URNIA Study of the Beginnings of Football in the Warmia and Masuria (1945 1956)... 99 Daniel BAKOTA, Arkadiusz P OMI SKI Sport in the Activities of the Association of Rural Sports Teams in Poland in the Years 1975 1998. Outline of the Issues... 113 Arkadiusz P OMI SKI, Daniel BAKOTA Selected Conditions for the Development of Physical Culture in the Sieradzkie Province in the Years 1975 1998... 125 PART II THE THEORY OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT Jacek W SIK The Effect of Offensive and Defensive Actions on Taekwon-do Sparring... 141

PART III DETERMINANTS OF HEALTH, PRO-HEALTH ATTITUDES Peter LOPATA The Impact of Compensation Exercises on the Muscle Imbalance at 15-Year-Old Students... 151 Oliver RÁCZ Ništiar FRANTIŠEK, Peter DOMBROVSKÝ, Krzysztof JAKUBOWSKI, Zuzana KÜCHELOVÁ, Denisa MACEKOVÁ, Iveta CIMBOLÁKOVÁ, Daniela KUZMOVÁ Obesity, the Pandemic of XXI st Century... 161 PART IV BIOGRAPHIES, DISCUSSIONS, POLEMICS, REVIEWS, OVERVIEW OF PUBLICATIONS Eligiusz MA OLEPSZY Miroslaw Ponczek Biography (1947 2014)... 177 Tomasz JUREK [rev.] Wojciech Lipo ski, Historia sportu. Na tle rozwoju kultury fizycznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, pp. 765... 181 Artur PASKO [rev.] Daniel Bakota, Sport w województwie cz stochowskim w latach 1975 1998, Wydawnictwo AJD, Cz stochowa 2013, pp. 461... 185

WST P XIII tom czasopisma Prace Naukowe Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie. Kultura Fizyczna ukazuje si w drugim roku edycji periodyku jako pó rocznika. W pierwszym tegorocznym numerze zosta y zaprezentowane prace Autorów z ró nych o rodków naukowych krajowych i zagranicznych. Cz I pracy Dzieje kultury fizycznej w Polsce i na wiecie odnosi si do nast puj cej problematyki: udzia cz onków Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokó w Rzeszowie w Zlotach Sokolstwa Polskiego i S owia skiego do 1939 roku; dzieje sportu w Nowym Tomy lu do 1939 roku; wychowanie fizyczne i sport w dzia alno ci organizacji m odzie owych i spo ecznych na wsi w województwie ódzkim w latach 1919 1939; wiatowe Igrzyska Kobiet (1922 1934); Zbigniew Czajkowski jako praktyk i teoretyk szermierki; pocz tki rozwoju pi ki no nej na Warmii i Mazurach (1945 1956); sport w dzia alno ci Zrzeszenia Ludowe Zespo y Sportowe w Polsce w latach 1975 1998; uwarunkowania rozwoju kultury fizycznej w województwie sieradzkim w latach 1975 1998. Cz ci II czasopisma Teoria wychowania fizycznego i sportu zawiera artyku dotycz cy wp ywu ilo ci podejmowanych dzia a ofensywnych i defensywnych na rezultat walki sportowej w taekwon-do. W III cz ci Uwarunkowania zdrowia, postawy prozdrowotne zosta y ukazane nast puj ce aspekty: wp yw wicze kompensacyjnych na brak równowagi mi niowej u 15-latków; oty o pandemia XXI wieku. W ko cowej cz ci pt. Biogramy, dyskusje, polemiki, recenzje, przegl d wydawnictw zosta ukazany biogram prof. zw. dr. hab. Miros awa Ponczka który wchodzi w sk ad Rady Naukowej czasopisma Prace Naukowe Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie. Kultura Fizyczna, oraz przedstawiono opinie i informacje o wydawnictwach z zakresu dziejów sportu w Polsce i na wiecie.

10 Wst p Pragn z o y serdeczne podzi kowania Recenzentom za cenne, yczliwe uwagi, sugestie i spostrze enia podnosz ce warto niniejszego periodyku. Dzi kuj za wspó prac Autorom publikacji zamieszczonych w czasopi mie naukowym. Jednocze nie wyra am nadziej, e liczba osób zainteresowanych publikowaniem w asnych osi gni naukowych w kolejnych wydaniach Prac Naukowych Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie. Kultura Fizyczna b dzie stale wzrasta. Eligiusz Ma olepszy