Fundusze na Naukę i Szkolnictwo Wyższe. Biuletyn Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

12 Fundusze na Naukę i Szkolnictwo Wyższe Biuletyn Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

SŁOWO WSTĘPU O WDRAŻANIU I I II PRIORYTETU POIG ORAZ XIII PRIORYTETU POIIŚ W 2009 ROKU Drodzy Czytelnicy, Koniec roku to moment podsumowań podejmowanych w tym czasie działań. Dla Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego był to okres szczególnie intensywnego wdrażania m.in. programów operacyjnych Innowacyjna Gospodarka oraz Infrastruktura i Środowisko. Niniejszy biuletyn stanowi podsumowanie przebiegu oraz wyników organizowanych w ich ramach konkursów. Bieżące wydanie rozpoczynamy sprawozdaniem z wdrażania POIG. Dowiedzą się Państwo jaka ilość aplikacji wpłynęła do MNiSW oraz które działania i poddziałania cieszyły się największym zainteresowaniem. Podliczamy również ile projektów zakwalifikowano do wsparcia oraz ile podpisano do tej pory umów, a także jaka jest łączna wartość przyznanych dotacji. Przedstawiamy ponadto najbardziej aktywnych w pozyskiwaniu funduszy Beneficjentów. Leszek Grabarczyk Dyrektor Departamentu Wdrożeń i Innowacji O odczuciach resortu nauki w związku z aktywnością uczelni wyższych w konkursach w ramach POIiŚ oraz poziomem proponowanych projektów, opowie Państwu Pan Daniel Maksym, zastępca dyrektora Departamentu Finansowania Szkół Wyższych. Polecam również wywiady z Beneficjentami omawianych programów. Dowiedzą się z nich Państwo między innymi jak Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN zamierza zmniejszyć kruchość ceramiki, a także czemu mają służyć tzw. clean room oraz komora akustyczna, które powstaną w ramach Centrum Technopolis na Politechnice Wrocławskiej. Niniejszy biuletyn stanowi dwunaste, a zarazem ostatnie wydanie informatora. Jest mi niezmiernie miło, że możemy pochwalić się dużym zainteresowaniem, jakim biuletyn cieszył się u Państwa przez cały miniony rok. Dziękuję za wszystkie wskazówki oraz pytania kierowane do pracowników Ministerstwa. Tak żywy odbiór pozwala nam wierzyć, że podjęta przez nas inicjatywa okazała się potrzebna. Życzę Państwu przyjemnej i pożytecznej lektury. Z poważaniem, Leszek Grabarczyk Dyrektor Departamentu Wdrożeń i Innowacji

W NUMERZE TEMAT MIESIĄCA n Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka podsumowanie wdrażania w 2009 roku I i II Osi Priorytetowej 3 n Rekordowe nakłady, rekordowa frekwencja 3 n Ranking najlepszych 3 n Najbardziej innowacyjne regiony Polski 4 n O planach na przyszłość jeszcze nic straconego 4 ROZMOWY O PROJEKTACH n Wywiad z Danielem Maksymem, z-cą Dyrektora Departamentu Finansowania Szkół Wyższych MNiSW na temat podsumowania wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w 2009 roku. 5 INNOWACJA W REGIONIE n Rozmowa z doc. dr. hab. Michałem Basistą z Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Beneficjenta Działania 1.3 PO IG. 8 n Rozmowa z prof. dr. hab. Markiem Tłaczała oraz prof. dr. hab. inż. Czesławem Smutnickim z Politechniki Wrocławskiej, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. 10 n Rozmowa z prof. dr. hab. inż. Andrzejem Karbownikiem, Rektorem Politechniki Śląskiej, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. 13 n Rozmowa z dr. hab. Marcinem Pałysem, Prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. 14 KALENDARIUM 17

TEMAT MIESIĄCA PROGRAM OPERACYJNY INNOWACYJNA GOSPODARKA podsumowanie wdrażania w 2009 roku I i II Osi Priorytetowej. Innowacyjna Gospodarka to jeden z trzech programów operacyjnych, we wdrażaniu których uczestniczy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z budżetu, jakim resort nauki dysponuje na lata 2007-2013, największa część przeznaczona jest na realizację I i II Osi Priorytetowej POIG. Pula środków wynosi 2,6 mld euro (według obecnego kursu euro około 10,8 mld zł), po około 1,3 mld euro na każdy priorytet. W związku ze zbliżającym się końcem roku czas na podsumowanie stanu wdrażania programów podliczenie zgłoszonych oraz zatwierdzonych w ciągu ostatnich dwóch lat wniosków, podpisanych umów oraz określenie wartości przyznanych dofinansowań. Fundusze strukturalne w MNiSW dla nauki oraz szkolnictwa wyższego n REKORDOWE NAKŁADY, REKORDOWA FREKWENCJA W 2008 i 2009 roku w ramach I i II Priorytetu Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło łącznie 32 konkursy, na które przeznaczyło ponad 4 mld zł. W tym czasie do MNiSW oraz Instytucji Wdrażających wpłynęła rekordowa liczba 2293 wniosków o wartości 25,6 mld zł. Zdecydowanie większym zainteresowaniem wśród wnioskodawców cieszył się Priorytet I: Badania i rozwój nowoczesnych technologii ; w jego ramach złożono 1733 aplikacje, z których do tej pory pozytywnie rozpatrzono 587. Natomiast o dofinansowanie w ramach Priorytetu II, Infrastruktura sfery B+R, walczyło 499 projektów, z czego do tej pory do wsparcia zakwalifikowano 86. Do 24 grudnia 2009 roku, w ramach obydwu priorytetów podpisano 461 umów o dofinansowanie projektów kluczowych oraz konkursowych, na łączną wartość ponad 6,5 mld zł. W efekcie pozwoliło to na zakontraktowanie ponad 60% całego budżetu. n RANKING NAJLEPSZYCH Zdecydowanym faworytem wśród działań, w ramach których możliwe było zdobycie dotacji, okazało się działanie 1.4 Podniesienie innowacyjności przedsiębiorców dzięki wykorzystywaniu rezultatów prac B+R. W konkursach organizowanych w ramach tego działania wniosków wpłynęło niemal trzykrotnie więcej (1089), niż w ramach sklasyfikowanego na drugim miejscu pod kątem popularności (366 aplikacji) poddziałania 1.3.1 Projekty rozwojowe projekty mające na celu wykonanie zadania badawczego stanowiącego podstawę do zastosowania w praktyce. Zaledwie dwa wnioski mniej wpłynęły w ramach działania 2.1 Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym. Natomiast najmniejsze zainteresowanie odnotowano w konkursach organizowanych do Poddziałania 1.3.2 Wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w jednostkach naukowych w wyniku prac B+R (82 złożone wnioski). Wielu spośród Beneficjentów otrzymało dofinansowanie na więcej niż jeden projekt. Prym wiedzie Akademia Górniczo-Hutnicza już 15 projektów (12 w ramach I Priorytetu i 3 w ramach II Priorytetu) zgłoszonych przez tę uczelnię zakwalifikowano do wsparcia. Jeden z największych udziałów w budowie gospodarki opartej na wiedzy będzie miał również Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN; dofinansowanie otrzymało już 12 pomysłów na innowacyjne badania i rozwój nowoczesnych technologii zgłoszonych przez Instytut w ramach Priorytetu I. Natomiast przedsiębiorstwem, które realizuje największą liczbę projektów, jest Celon Pharma Sp. z o.o. 8 podpisanych umów. 3

TEMAT MIESIĄCA Największą część Beneficjentów funduszy stanowią przedsiębiorcy (179) oraz jednostki naukowe (168). Podmioty te otrzymały odpowiednio 900 mln i 2,3 mld zł dofinansowania. Natomiast projekt, który otrzymał największą dotację w ramach POIG, realizowany jest w ramach II osi priorytetowej (Działanie 2.1) przez Politechnikę Warszawską. Zakłada stworzenie Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii CEZAMAT. Całkowity koszt realizacji przedsięwzięcia wynosi 385 mln zł. Dotacja unijna pokryje całkowity koszt wydatków kwalifikowanych i wyniesie 359 mln zł. n NAJBARDZIEJ INNOWACYJNE REGIONY POLSKI Fundusze cieszyły się największą popularnością w województwie mazowieckim, gdzie zawarto aż 153 umowy z Beneficjentami. Drugie w kolejności okazały się województwa małopolskie i wielkopolskie, ale liczba dofinansowanych projektów była duża mniejsza niż w przypadku Mazowsza odpowiednio 62 i 51. Najmniej przedsięwzięć realizowanych jest w województwie podlaskim i świętokrzyskim zaledwie 4 i 3. Liczba podpisanych umów w ramach I i II Priorytetu w podziale na województwa 4 n O PLANACH NA PRZYSZŁOŚĆ JESZCZE NIC STRACONEGO Ośrodki akademickie oraz jednostki naukowe, zainteresowane dotacjami na innowacyjne badania i rozwój nowoczesnych technologii bądź infrastrukturę sfery B+R, w roku 2010 będą mogły ubiegać się o środki w ramach wszystkich Działań I Osi Priorytetowej oraz Działań 2.1 i 2.3 II Priorytetu. Planowane jest również uruchomienie 2 nowych programów w ramach Działania 1.2 POIG: HOMING PLUS i POMOST. Pierwszy zakłada dofinansowanie projektów badawczych prowadzonych przez młodych uczonych przyjeżdżających do Polski, którzy realizowali swoje prace doktorskie lub staże podoktorskie za granicą. Drugi program natomiast ma za zadanie wspieranie powrotów do pracy naukowej wybitnych naukowców, którzy z powodu opieki nad dzieckiem lub ciąży musieli przerwać pracę lub ich sytuacja uniemożliwia wykonywanie niektórych zadań badawczych.

ROZMOWY O PROJEKTACH WYWIAD Z DANIELEM MAKSYMEM, z-cą Dyrektora Departamentu Finansowania Szkół Wyższych MNiSW na temat podsumowania wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w 2009 roku Daniel Maksym, z-ca Dyrektora Departamentu Finansowania Szkół Wyższych MNiSW Na jakiej zasadzie rozdzielane były fundusze w ramach XIII Priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko? Środki zostały rozdysponowane w ramach dwóch trybów wyboru projektów, czyli listy projektów indywidualnych i poprzez uruchomienie procedury konkursowej. Po zatwierdzeniu programu operacyjnego w grudniu 2008 r. stworzono wykaz kryteriów oceny projektów, obejmujący m.in. konieczność posiadania co najmniej pozytywnej oceny Państwowej Komisji Akredytacyjnej dla kierunków tzw. priorytetowych, uprawnienia do nadawania stopnia doktora minimum na dwóch kierunkach czy też dysponowanie odpowiednim potencjałem dydaktycznym, umożliwiającym prowadzenie studiów I i II stopnia. Warto zaznaczyć, iż pomimo dwóch różnych trybów wyboru projektów, wszystkie oceniane są na podstawie tych samych kryteriów. Indykatywna lista projektów kluczowych była tworzona na bazie wstępnych wniosków sondujących zapotrzebowanie uczelni na nowe inwestycje oraz w oparciu o listę inwestycji zgłoszonych przez uczelnie w ramach projektów finansowanych z budżetu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Prace nad konstrukcją Listy trwały od drugiej połowy 2006 roku. W wyniku jej weryfikacji w lutym 2008 roku, która wiązała się m.in. z przeliczeniem przewidzianego dla projektów wsparcia z euro na złotówki, lista obejmowała 25 projektów. Obecnie znajduje się na niej 26 projektów zaproponowanych przez 25 Beneficjentów i podlega aktualizacji co 6 miesięcy. W wyniku przeliczenia wartości projektów na złote, pozostałe w alokacji wolne środki zostały przeznaczone na uruchomienie procedury konkursowej. We wrześniu 2008 r. ukazało się ogłoszenie o naborze projektów, w ramach którego wnioski o dofinansowanie można było składać do końca grudnia 2008 roku. Wpłynęły 42 aplikacje, z których 19 po dokonaniu oceny formalnej i merytorycznej I stopnia zostało umieszczonych na liście rankingowej (ze statusem podstawowym i rezerwowym). Ile umów z uczelniami wyższymi podpisało już Ministerstwo? W ramach trybu indywidualnego Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jako Instytucja Pośrednicząca dla XIII Priorytetu PO IiŚ, wyraził zgodę na podpisanie 23 umów o łącznej wartości dofinansowania ponad 1,6 mld zł. Planujemy, iż w najbliższym czasie zostaną zawarte kolejne trzy umowy - z Akademią Medyczną we Wrocławiu, Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie oraz Politechniką Gdańską. Liczba projektów w ramach XIII Priorytetu PO IiŚ w podziale na województwa Uwzględniono projekty z Indykatywnej listy projektów kluczowych oraz projekty o statucie podstawowym z Listy projektów rekomendowanych do wsparcia w ramach konkursu 5

ROZMOWY O PROJEKTACH Rozpoczął się już także proces podpisywania pierwszych umów z Beneficjentami wyłonionymi w ramach ogłoszonego konkursu. Jeszcze w tym roku, tj. 22 grudnia 2009 roku, zostały zawarte umowy z Politechniką Świętokrzyską w Kielcach, Akademią Górniczo-Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie oraz Politechniką Łódzką. Łączna wartości dofinansowania przyznana tym trzem uczelniom przekracza 112 mln zł. Zakładamy, że w pierwszym kwartale przyszłego roku uda nam się podpisać umowy z pozostałymi Beneficjentami projektów konkursowych XIII Priorytetu PO IiŚ, którzy zakończą etap oceny merytorycznej z wynikiem pozytywnym. W maju 2009 roku resort nauki zwiększył o 300 mln zł pulę środków przeznaczonych na wsparcie dla uczelni wyższych w konkursie. Jaka łączna kwota została ostatecznie rozdysponowana pomiędzy zwycięzców konkursu? Z uwagi na fakt, iż konkurs nie został definitywnie rozstrzygnięty, gdyż ocena projektów nadal trwa, obecnie nie można wskazać jednoznacznie, jaka kwota została ostatecznie rozdysponowana pomiędzy zwycięzców konkursu. Zakończenie oceny jest uwarunkowane dostarczeniem przez Beneficjentów pełnej dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia oceny merytorycznej. Termin na uzupełnienie dokumentacji dla ostatniego z projektodawców upływa w I kwartale 2010 roku, wtedy też możliwe będzie dokonanie takiego podsumowania. Dodatkowe środki zostały wygospodarowane dzięki utrzymującemu się wysokiemu kursowi euro, który ma znaczenie dla przeliczenia alokacji na złotówki. Po uwzględnieniu kwot zarezerwowanych dla projektów kluczowych, zwiększona dzięki temu pula wolnych środków została przeznaczona na dofinansowanie projektów konkursowych. Dzięki zwiększeniu alokacji możliwość dofinansowania uzyskało 8 dodatkowych Beneficjentów, dzięki czemu na liście podstawowej umieszczono 10 projektów. Zgodnie z przepisami, zaplanowana alokacja pozwoli na dofinansowanie projektów, które mają obecnie status projektu podstawowego. W przypadku, gdy projekt podstawowy nie spełni wszystkich wymaganych kryteriów, może zostać zastąpiony projektem z listy rezerwowej. Z jakich przyczyn najczęściej odrzucano wnioski o dofinansowanie? Nie spełniały wymagań merytorycznych czy formalnych? W ramach konkursu złożono 42 wnioski o dofinansowanie, z czego na etapie oceny formalnej, 22 zostały ocenione negatywnie. Przyczynami odrzucenia wniosków były m.in. niekompletność załączników, brak odpowiednich danych czy niezgodność z założeniami programu. Mimo możliwości uzupełnienia wniosków, część z Beneficjentów nie zrobiła tego lub uczyniła w sposób niewystarczający. Na etapie oceny merytorycznej I stopnia został odrzucony tylko jeden wniosek, co oznacza, że pozostałe 19 zostało wpisanych na Listę projektów rekomendowanych do wsparcia z różnym statusem w zależności od dostępności środków. Czy są Państwo zadowoleni z aktywności uczelni wyższych w konkursach oraz poziomem proponowanych projektów? Cieszymy się, że na podstawie naszych analiz, ponad 80% wszystkich uczelni w Polsce, spełniających kryteria wyboru projektów, starało się o uzyskanie dofinansowania ze środków XIII Priorytetu PO IiŚ. Liczba ta obejmuje zarówno uczelnie starające się o wsparcie w trybie indywidualnym, jak i konkursowym. W konkursie złożono 42 wnioski przez 36 Beneficjentów, a w trybie indywidualnym 25 Beneficjentów zaproponowało 26 projektów. Wysoko ustawiona poprzeczka w postaci kryteriów wyboru projektów, już na etapie oceny formalnej spowodowała, że ponad połowa wniosków została odrzucona. Natomiast 19 na 20 wniosków o dofinansowanie projektów dopuszczonych do oceny merytorycznej I stopnia, zakończyło ten etap z wynikiem pozytywnym i przeszło do kolejnego etapu, co świadczy o wysokiej jakości zgłaszanych projektów. Spełniają one wysokie wymagania związane z jakością kształcenia, prowadzeniem lub rozwijaniem kierunków priorytetowych oraz zastosowaniem nowoczesnych technologii w dydaktyce. Oczywiście wysoka merytoryczna jakość wniosków o dofinansowanie musi wiązać się z wysoką jakością realizacji projektów, na co składają się także: sprawność organizacyjna zespołów projektowych, wsparcie ośrodka decyzyjnego na uczelni dla projektu, czy też terminowość w realizacji harmonogramu projektu. Mając na uwadze, iż konkurs w Działaniu 13.1 został ogłoszony po raz pierwszy, a niezbędne kryteria szczegółowo określone i niełatwe do spełnienia, zainteresowanie możliwością pozyskania wsparcia finansowego jest naprawdę duże. Tym bardziej, że wszystkie projekty zostały przygotowywane na wysokim poziomie. Czy są regiony, które szczególnie wyróżniają się pod względem ilości złożonych wniosków? Pozyskaniem dofinansowania w ramach Działania 13.1 zainteresowane były największe ośrodki akademickie z prawie wszystkich regionów kraju. Liderem okazało się województwo mazowieckie, z którego to uczelnie złożyły 10 wniosków o dofinansowanie. Istnieje szansa, że na Mazowszu zostanie zrealizowanych 5 projektów o łącznej wartości dofinansowania około 655 mln zł. Wsparcie infrastruktury dydaktycznej przez PO IiŚ cieszy się także powodzeniem w województwie śląskim, łódzkim, zachodniopomorskim oraz wielkopolskim, gdzie złożono łącznie 21 wniosków. 6

ROZMOWY O PROJEKTACH Czy wśród Beneficjentów POIiŚ znajdują się uczelnie, które otrzymały dofinansowanie na kilka projektów? Część uczelni wyższych, w celu zwiększenia szans na uzyskanie dofinansowania, złożyło więcej niż jeden wniosek i to w obu trybach konkursowym i indywidualnym. Przykładem mogą tu być trzy Politechniki Gdańska, Łódzka oraz Śląska, które złożyły aż po trzy wnioski jeden tzw. kluczowy oraz po dwa konkursowe. Na uwagę zasługuje także Uniwersytet Łódzki, którego dwa projekty ( Budowa i modernizacja Wydziałów Biologii, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Łódzkiego oraz Centrum Informatyczno- Ekonometryczne Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego ) znajdują się na liście indykatywnej. Dodam, że łącznie aż 7 uczelni będzie realizować projekty, zarówno w trybie indywidualnym, jak i konkursowym. Czy spodziewają się Państwo, że w przyszłym roku mogą być dodatkowe konkursy? W chwili obecnej nie jest planowane zorganizowanie dodatkowego konkursu w ramach XIII Priorytetu PO IiŚ, niemniej jednak nie można wykluczyć takiej możliwości. Jego ewentualne ogłoszenie zależeć będzie od dostępności środków alokacji po rozstrzygnięciu obecnego konkursu i zakończenia procesu kontraktacji środków dla projektów indywidualnych, a także od wahań kursu euro. 7 Ponieważ aktualny biuletyn ma charakter podsumowujący, proszę wskazać co pomaga Państwu w sprawnym wydatkowaniu środków PO IiŚ? Trudno przecenić rolę Pomocy Technicznej we wsparciu realizacji programów operacyjnych. Jej celem jest stworzenie odpowiedniego zaplecza organizacyjnego dla pracowników zajmujących się wdrażaniem projektów PO IiŚ. Do głównych działań PT należy m.in. zakup sprzętu komputerowego i biurowego oraz niezbędnych materiałów dydaktycznych, przeprowadzanie kontroli, promocja XIII Priorytetu w środkach masowego przekazu czy poprzez stronę internetową www.nauka.gov.pl/finansowanie/fundusze-europejskie/program-operacyjnyinfrastruktura-i-srodowisko/, a także obsługa Komitetu Monitorującego. W ramach XIV Priorytetu PO IiŚ, gdzie planowane i wydatkowane są środki PT, finansowane są również koszty przygotowania analiz i ekspertyz prawnych, a także działania informacyjne i szkoleniowe, mające na celu podnoszenie kwalifikacji pracowników. Pomoc Techniczna pokrywa również koszty związane z wynajęciem i eksploatacją pomieszczeń zajmowanych przez pracowników zaangażowanych w realizację projektów PO IiŚ.

INNOWACJE W REGIONIE ROZMOWA Z DOC. DR. HAB. MICHAŁEM BASISTĄ z Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN, Beneficjenta Działania 1.3 PO IG. Doc. dr hab. Michał Basista, Kierownik Zespołu Zaawansowanych Materiałów Kompozytowych IPPT PAN, koordynator projektu KomCerMet Konsorcjum, w którego skład wchodzi Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN, jest Beneficjentem funduszy europejskich w ramach POIG. Proszę powiedzieć, na jaki projekt przeznaczone zostały środki. Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN koordynuje czteroletni projekt kluczowy pt. Zaawansowane Kompozyty i Nanokompozyty Ceramiczno-Metalowe dla Przemysłu Lotniczego i Samochodowego (KomCerMet) w ramach Działania 1.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Oprócz IPPT PAN, w skład Konsorcjum KomCerMet wchodzą instytuty naukowo-badawcze, uczelnie i przedsiębiorstwa przemysłowe: Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych, Politechnika Warszawska, AGH, Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Politechnika Wrocławska, Politechnika Łódzka, Instytut Transportu Samochodowego, KGHM Ecoren, WSK PZL Rzeszów, GM Manufacturing Poland, Polska Izba Motoryzacji. Zdecydowaliśmy się na przygotowanie tego projektu, ponieważ istnieje na rynku pilna potrzeba stworzenia nowoczesnych materiałów inżynierskich, które byłyby w stanie wytrzymać ekstremalne warunki eksploatacyjne, takie jak wysoka i zmienna temperatura, wysokie ciśnienie, intensywne tarcie, korozja, obciążenia dynamiczne. Materiały stosowane obecnie w elementach konstrukcji lotniczych i samochodowych nie charakteryzują się jeszcze właściwościami, które satysfakcjonowałyby producentów. Dlatego właśnie otrzymane dofinansowanie projektu KomCerMet przeznaczone jest na kompleksowe opracowanie nowoczesnych materiałów kompozytowych i pokryć ceramiczno-metalowych odpornych na zużycie tarciowe, wysoką temperaturę, wysokie ciśnienie oraz korozję chemiczną. Otrzymane nowe materiały charakteryzować się będą wysoką wytrzymałością mechaniczną, twardością i odpornością na pękanie, a także posiadać będą dodatkowe właściwości wynikające z ich roli w elementach konstrukcji (np. wysokie przewodnictwo cieplne, przewodnictwo elektryczne). Co dokładnie jest przedmiotem Państwa badań? Metodologia badań w projekcie KomCerMet jest wzorowana na interdyscyplinarnym podejściu zastosowanym w innym projekcie koordynowanym przez IPPT PAN, zrealizowanym w ramach 6. Programu Ramowego UE pt. Knowledge-based Multicomponent Materials for Durable and Safe Performance (KMM-NoE, 2004-2009). Obejmuje ono wytwarzanie kompozytów oparte na projektowaniu ich mikro i nanostruktury, charakteryzację właściwości wytworzonych materiałów oraz modelowanie zachowania się materiałów w warunkach eksploatacji, a także weryfikację półprzemysłową próbek reprezentujących części rzeczywistej konstrukcji. W efekcie projekt składa się z trzech pakietów badawczych: Kompozyty ceramiczno- -metalowe typu przenikających się faz (interpenetrating network microstructure), Kompozyty na osnowie metalowej i ceramicznej (MMC, CMC) oraz Wielofunkcyjne pokrycia z nanokompozytów na podłożach metalowych lub ceramicznych. Jednym z ciekawych elementów badań jest zmniejszenie kruchości materiałów ceramicznych. Proszę wyjaśnić w jaki sposób chcą Państwo osiągnąć ten efekt? W przypadku ceramiki, podstawową wadą jest niska odporność na pękanie (kruchość), co mocno zawęża pole jej zastosowań. Aby poprawić właściwości tego materiału dodajemy do niego drugą fazę wzmacniającą w postaci włókien lub cząstek ciągliwego metalu. Spowoduje to, że odporność na pękanie powstałego kompozytu ceramiczno-metalowego będzie znacznie wyższa niż samej ceramiki, a jednocześnie materiał zachowa swoje właściwości takie jak twardość, czy mała ścieralność. Jakie korzyści będą płynęły z opracowania przez Konsorcjum wspomnianych materiałów? Opracowanie technologii ww. kompozytów powinno mieć bezpośredni wpływ na konkurencyjność firm z sektora lotniczego i motoryzacyjnego, gdyż problemy materiałowe są jedną z najważniejszych przyczyn ponoszonych przez nie strat. Jednak oprócz doskonałych cech technicznych, proponowane materiały muszą być atrakcyjne z ekonomicznego punktu widzenia, aby mogły zainteresować przemysł lotniczy, a zwłaszcza motoryzacyjny, dla którego czynnik kosztów jest decydujący z uwagi na masowa produkcję. Dlatego aspekt ekonomiczny opracowywanych technologii jest również brany pod uwagę w pracach projektu KomCerMet. 8

INNOWACJE W REGIONIE STRUKTURA PRZEŁOMÓW KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE AL2024-10% CERAMIKI (SAFFIL) Widok włókien z resztkami osnowy 2024 Czy opracowane w wyniku badań technologie będą wykorzystywane w produkcji przedmiotów użytku codziennego? Opracowane w ramach projektu KomCerMet kompozyty i powłoki kompozytowe KCM ukierunkowane są na wykorzystanie w przemyśle lotniczym i samochodowym. Przykładowe zastosowania to łopatki turbin w silnikach lotniczych, zawory, tłoki, pierścienie w silnikach spalinowych, elementy systemów wtryskowych w silnikach Diesla, tarcze i klocki hamulcowe, sprzęgła, układów wydechowe, łożyska. Nie są to zatem warunki typowe dla przedmiotów codziennego użytku. Ale nie należy wykluczać, że takie zastosowania w przyszłości również się pojawią. Zdarzało się bowiem, że materiały opracowane dla zupełnie innych potrzeb, znajdowały zastosowanie w urządzeniach codziennego użytku. Koszt technologii będzie tu miał decydujące znaczenie. Jaki jest koszt całej inwestycji i ile wydatków pokryje dofinansowanie w ramach PO IG? Kwota potrzebna na realizację projektu to 23 360 000 złotych. Fundusze Programu Innowacyjna Gospodarka w całości pokrywają ten koszt. Prace badawcze są w toku; odnotowali już Państwo pierwsze sukcesy, czy jeszcze za wcześnie na efekty? Na kiedy planowane jest zakończenie badań? Właśnie mija pierwszy rok realizacji projektu. Pierwsze serie próbek kompozytów KCM zostały już wytworzone. Obecnie badana jest ich mikrostruktura i właściwości fizyko-mechaniczne. Mamy już pierwsze pomyślne wyniki, w szczególności dotyczące technologii wytwarzania kompozytów typu wzajemnie przenikających się faz, gdzie częstym problemem technologicznym jest niska zwilżalność ceramicznej preformy przez ciekły metal podczas infiltracji. Zakończenie badań przewidziane jest na 30 września 2012. Czy mają Państwo już pomysły na następne badania i czy zamierzają Państwo ubiegać się o środki z programów operacyjnych w przyszłości? Pomysły są. Realizację jednego z nich w postaci projektu europejskiego w ramach 7. Programu Ramowego Micro and nanocrystalline functionally graded materials for transport applications (MATRANS), zaczynamy 1 lutego 2010. Planujemy również złożyć kolejne wnioski projektowe w ramach funduszy strukturalnych UE, tym razem w działaniu przeznaczonym na wspólne aplikacje z firmami przemysłowymi, gdyż nasza współpraca z krajowymi firmami poszukującymi innowacyjnych rozwiązań w zakresie materiałów zacieśnia się. 9 Kanał po wyłamanym włóknie z charakterystyczną strzępiatą powierzchnią Dziękuję za rozmowę

INNOWACJE W REGIONIE ROZMOWA Z PROF. DR. HAB. MARKIEM TŁACZAŁA ORAZ PROF. DR. HAB. CZESŁAWEM SMUTNICKIM z Politechniki Wrocławskiej, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. Prof. dr hab. Marek Tłaczała z Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej, autor projektu Technopolis Prof. dr hab. inż. Czesław Smutnicki, Prodziekan Politechniki Wrocławskiej Politechnika Wrocławska podpisała niedawno umowę o dofinansowywanie w ramach POIiŚ. Czy mogą Panowie krótko opisać projekt, na który przeznaczone zostaną zdobyte środki? Celem projektu jest powiększenie infrastruktury dydaktyczno-naukowej Politechniki Wrocławskiej o dwa nowoczesne, kompleksowe obiekty: Centrum Studiów Zaawansowanych Technik Informatycznych i Komunikacyjnych oraz Centrum Edukacyjno Technologiczne. Bazą obu Centrów są zaawansowane technologicznie laboratoria wyposażone w najnowszą aparaturę specjalistyczną z zakresu nanoi mikroelektroniki, informatyki, teleinformatyki, automatyki, robotyki oraz telekomunikacji. Całość infrastruktury przeznaczona jest do kształcenia studentów oraz doktorantów, poprzez ich bezpośredni udział w badaniach w priorytetowych obszarach ICT. Laboratoria będą ponadto wyposażone w komputerową sieć szkieletową, pozwalającą na kształcenie zdalne (e-learning) i realizację projektów międzynarodowych w oparciu o rozproszone zespoły naukowe. Zapewnią także dostęp do rozległych zasobów informatycznych PWr, w tym Wrocławskiej Akademickiej Sieci Komputerowej, Wrocławskiego Centrum Sieciowo Superkomputerowego, zasobów Biblioteki Głównej PWr, Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej oraz zasobów naukowych w kraju i za granicą. Rozwój bazy edukacyjno-technologicznej w ramach Centrum Edukacyjno Technologicznego, tworzonej z wykorzystaniem dotychczasowych zasobów Wydziału Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej, umożliwi intensyfikację kształcenia na poziomie II i III stopnia studiów. Dydaktyka będzie ściśle połączona z możliwością prowadzenia zaawansowanych prac badawczych w zakresie szeroko rozumianej mikroelektroniki i technologii informatycznych, nanotechnologii i inżynierii nowych materiałów półprzewodnikowych i fotonicznych, systemów laserowych oraz technik obserwacji i diagnostyki powierzchni. Są to dziedziny stanowiące o postępie technicznym i cywilizacyjnym oraz społeczno-gospodarczym Polski; mają istotne znaczenie dla wzrostu zainteresowania studiami technicznymi i podniesienia poziomu kształcenia kadr technicznych dla przemysłu high-tech. W nowym budynku powstanie clean room wraz z pełnym wyposażeniem technicznym, 10 laboratoriów technologiczno- -pomiarowych dla studentów, sala wykładowa na 120 miejsc i dwie sale seminaryjno- -ćwiczeniowe. Centrum Studiów Zaawansowanych Technik Informatycznych i Komunikacyjnych tworzone jest z wykorzystaniem dotychczasowej bazy Wydziału Elektroniki i przewiduje budowę nowego budynku dydaktycznego zawierającego 29 laboratoriów, 7 sal dydaktycznych, komorę akustyczną oraz tzw. ogródek antenowy na dachu. Umożliwi prowadzenie edukacji i badań m.in. w zakresie systemów laserowych, diagnostyki terahertzowej, systemów sterowania, automatyki i informatyki przemysłowej, inżynierii systemów cyfrowych i oprogramowania, budynków inteligentnych, przetwarzania obrazów i sygnałów, sieci komputerowych (w tym bezpieczeństwa), szeroko rozumianej teleinformatyki i telekomunikacji, akustyki oraz inteligentnych robotów autonomicznych i mobilnych. Technopolis to Międzyuczelniane Centrum Dydaktyczno - Technologiczne; na czym będzie polegał międzyuczelniany charakter? Laboratorium Badawcze Nanotechnologii i Struktur Półprzewodnikowych od wielu lat cieszy się dużym uznaniem wśród ośrodków akademickich, instytutów badawczych PAN i instytutów resortowych, zarówno krajowych, jak zagranicznych, umożliwiając realizację wspólnych badań i procesu dydaktycznego dla studentów i doktorantów. W ramach współpracy, realizują oni swoje badania związane z pracami habilitacyjnymi i doktoratami (np. Politechnika Śląska w Gliwicach, Instytut Badań Strukturalnych i Niskich Temperatur PAN, Instytut Technologii Elektronowej w Warszawie) dotyczącymi zaawansowanych procesów technologicznych z zakresu mikroelektroniki i niskowymiarowych struktur kwantowych. Oprócz realizowanej już 10

INNOWACJE W REGIONIE współpracy, od dłuższego czasu obserwujemy także wzrost zainteresowania udziałem laboratorium w procesie kształcenia na innych wydziałach Politechniki Wrocławskiej. Stworzenie nowej bazy dydaktycznej niewątpliwie wpłynie na poszerzenie istniejącej już współpracy z innymi polskimi i zagranicznymi uczelniami (w ramach podpisanych umów o wzajemnej współpracy), a także na wzrost poziomu badań związanych z realizacją prac naukowych. Centrum Studiów Zaawansowanych Technik Informacyjnych i Komunikacyjnych będzie otwarte dla wykonywania interdyscyplinarnych prac badawczych w zakresie zastosowań medycznych dla technik laserowych, przetwarzania obrazów dla potrzeb medycznych, symulacyjnego nauczania operacji laparoskopowych, sterowania protezami, projektowania robotów społecznych, systemów diagnostyki obrazowej dla kryminalistyki, systemów rozpoznawania obrazów, obrazowania graficznego, eksploracji danych dla analiz ekonomicznych oraz zarządzania informacją w GIS. Przewiduje się także współpracę w wyżej wymienionym zakresie z innymi wydziałami Politechniki Wrocławskiej. Wspominali Panowie, że w ramach Centrum Technopolis powstać ma tzw. clean room oraz komora akustyczna. Czemu mają one służyć? Clean room to niewątpliwie serce Międzyuczelnianego Centrum Dydaktyczno- -Technologicznego Technopolis. Wysoki poziom prac badawczych i rozwojowych w zakresie zaawansowanych procesów i technologii wymaga stworzenia idealnych warunków do ich realizacji. Clean room to pomieszczenie o kontrolowanej czystości, temperaturze i wilgotności. Tyko takie pomieszczenie gwarantuje prawidłową realizację skomplikowanych procesów technologicznych czy projektowych. Większość uczelni w świecie stara się budować takie pomieszczenia, żeby zagwarantować wysoki poziom prac doktorskich czy magisterskich. Z drugiej strony prowadzenie procesu dydaktycznego w takich pomieszczeniach od początku uczy wysokiej kultury technologicznej oraz umożliwia pełne zrozumienie przez studentów wpływu warunków, w jakich prowadzone są prace badawcze i technologiczne, na ich końcowy efekt. Clean room ma również istotny wpływ na jakość wytwarzanych elementów mikro- i nanoelektronicznych oraz na powtarzalność procesów technologicznych. Komora akustyczna natomiast jest specjalnym pomieszczeniem o unikalnej geometrii, chronionym od wpływu drgań, hałasu i zakłóceń środowiska, przeznaczonym do wykonywania precyzyjnych pomiarów akustycznych. Wykorzystywana jest m.in. do badań jakości sprzętu elektroakustycznego (kolumny głośnikowe, wzmacniacze, etc.), doskonałości instrumentów muzycznych, hałaśliwości urządzeń codziennego użytku oraz maszyn. Wyniki badań mają bezpośrednie zastosowania użytkowe. Jaki jest szacowany koszt całej inwestycji i jaką jego część pokryje dofinansowanie w ramach PO IiŚ? Całkowity koszt inwestycji, obejmujący wybudowanie dwóch budynków dydaktycznych wraz z planowaną infrastrukturą i wyposażeniem, wynosi 79 mln zł. Zgodnie z umową, koszt realizacji w 100% zostanie pokryty ze środków PO IiŚ (85% kosztów pokrywają środki UE, 15% budżet państwa) Koszt aparatury do wyposażenia obiektu, przeniesionej lub zakupionej poza kosztami projektu przez PWr, to 1,5-2 mln zł. Na kiedy zaplanowano rozpoczęcie prac i kiedy możemy spodziewać się zakończenia inwestycji? Powołany przez Rektora Politechniki Wrocławskiej zespół do realizacji projektu Technopolis pracuje nad nim już od dwóch lat. Dysponujemy projektami budowlanymi dla obydwu budynków, zakończono również prace nad projektami 11

INNOWACJE W REGIONIE 12 wykonawczymi. Obecnie przygotowujemy dokumentację niezbędną do ogłoszenia przetargu na realizację dwóch kolejnych zadań. Planujemy, jeżeli nie napotkamy komplikacji związanych z procedurą przetargową, że na przełomie kwietnia i maja będziemy mogli wbić w ziemię przysłowiową łopatę. Zakończenie budowy Centrum Technologiczno-Dydaktycznego planujemy na 30 września 2012 roku, a Centrum Studiów Zaawansowanych Technik Informacyjnych i Komunikacyjnych, na 30 czerwca 2013 roku. Czy zamierzają Państwo ubiegać się o środki unijne w przyszłości? Politechnika Wrocławska od początku ogłoszenia programów operacyjnych aktywnie ubiega się o środki unijne na rozwój kadry oraz infrastruktury dydaktycznej i badawczej. Jak dotąd, skuteczność uczelni w pozyskiwaniu środków jest bardzo duża. Uważamy, że jest to doskonały sposób na pozyskiwanie finansów niezbędnych do szybszego rozwoju naszej uczelni. Zapewnienie nowoczesnej infrastruktury dydaktycznej i badawczej jest niezbędne do kształcenia wysoko kwalifikowanej kadry naukowej i badawczej oraz stanowi czynnik zachęcający do studiowania na kierunkach priorytetowych. Dlatego Politechnika Wrocławska w dalszym ciągu będzie prowadzić starania mające na celu pozyskiwanie środków unijnych z programów operacyjnych. Te fundusze w znacznym stopniu pomagają w realizacji założeń programu strategicznego rozwoju PWr, przyjętego przez Senat Uczelni oraz realizacji procesu kształcenia zgodnie z Kartą Bolońską. Dziękuję za rozmowę

INNOWACJE W REGIONIE ROZMOWA Z PROF. DR. HAB. INŻ. ANDRZEJEM KARBOWNIKIEM, Rektorem Politechniki Śląskiej, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. Prof. dr hab. inż. Andrzej Karbownik, Rektor Politechniki Śląskiej Politechnika Śląska realizuje jeden z kluczowych projektów w POIiŚ. Proszę krótko opisać na czym polega to przedsięwzięcie. Naukowo-Dydaktyczne Centrum Nowych Technologii Politechniki Śląskiej będzie nowoczesnym obiektem, mającym realizować funkcje badawcze i edukacyjne. W skład obiektu wchodzić będą pomieszczenia laboratoryjne, dydaktyczne i naukowe trzech wydziałów Politechniki Śląskiej: Matematyczno-Fizycznego, Mechaniczno- Technologicznego oraz Inżynierii Środowiska i Energetyki. Całość ma mieć charakter tzw. "budynku inteligentnego"; co to oznacza? Obiekt będzie składał się z dwóch brył: od strony północnej siedmiokondygnacyjnego bloku, zawierającego pomieszczenia dydaktyczno-naukowe, a także od strony południowej - trójkondygnacyjnego bloku zawierającego pomieszczenia laboratoryjne. Pomiędzy nimi znajdą się przeszklone dziedzińce, które będą stanowić zieloną przestrzeń rekreacji dla użytkowników Centrum. Poza tradycyjnymi instalacjami wentylacyjno-klimatyzacyjnymi, budynek wyposażony będzie także w system odzysku energii, system zasilania w energię ekologiczną pozyskiwaną z ogniw fotowoltaicznych, które stanowić będą integralny element elewacji budynku, oraz energię cieplną z kolektorów słonecznych. Jaki jest koszt całej inwestycji i ile wydatków pokryje dofinansowanie w ramach PO IiŚ? Projekt budowy Centrum jest projektem kluczowym w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Koszt całkowity określony w umowie to kwota 82 711 600 zł, w tym koszty kwalifikowane to 75 460 000 zł, które zgodnie z umową w 100% pokrywa Ministerstwo. Czy prace już rozpoczęto? Na kiedy planowane jest zakończenie inwestycji? Uczelnia dysponuje obecnie wielobranżowym projektem budowlanym obiektu oraz zagospodarowania terenu, który uzyskał wszelkie wymagane prawem decyzje, uzgodnienia i opinie wraz z pozwoleniem na budowę. Realizacja projektu planowana jest na lata 2009-2014. Rozpoczęte już zostały prace wyburzeniowe przygotowujące miejsce pod inwestycje, natomiast rozpoczęcie zasadniczej budowy przewidziane jest na maj 2010 roku. Zakończenie budowy obiektu planowane jest na koniec II kwartału 2014 roku. 13 Projekt nie tylko będzie przyjazny dla środowiska, ale służyć ma również rozwojowi gospodarczemu naszego kraju... W Centrum realizowane będą prace naukowe oraz dydaktyczne w strategicznych kierunkach z punktu widzenia gospodarki kraju. To właśnie tutaj, mam nadzieję, realizowane będą projekty, które decydować będą o innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Czy zamierzają Państwo ubiegać się o środki unijne w przyszłości? Oczywiście, że tak. Środki unijne wspierają przecież m.in. rozwój infrastruktury uczelnianej i wpływają w istotnym stopniu na rozkwit nauki. Dziękuję za rozmowę

INNOWACJE W REGIONIE ROZMOWA Z DR. HAB. MARCINEM PAŁYSEM, Prorektorem Uniwersytetu Warszawskiego, Beneficjenta Działania 13.1 PO IiŚ. Dr hab. Marcin Pałys, Prorektor ds. rozwoju i polityki finansowej Uniwersytetu Warszawskiego Uniwersytet Warszawski otrzymał dofinansowanie w ramach programów operacyjnych na budowę kompleksu dydaktyczno-naukowego. Proszę w kilku zdaniach opisać projekt oraz przedstawić, jaki jest przewidywany wynik jego realizacji. Projekt kompleksu dydaktyczno-naukowego obejmuje kilka uzupełniających się przedsięwzięć, ujmowanych pod wspólną nazwą "Kampus Ochota". W jego skład wchodzą dwa budynki przeznaczone na działalność edukacyjno-naukową pod nazwą Centrum Nowoczesnych Technologii Ochota (tzw. CENT-I i CENT-II), Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych (tzw. CENT-III), konsorcjum Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii (CePT) oraz szereg mniejszych projektów wspomagających i uzupełniających. Od strony technicznej, Centrum Nowoczesnych Technologii obejmować będzie dwa budynki wyposażone w sale dydaktyczne, pracownie studenckie, nowoczesne, specjalistyczne laboratoria, pokoje do pracy i zaawansowaną infrastrukturę informatyczną. Prowadzone będą w nich studia licencjackie, magisterskie oraz doktoranckie w dziedzinach priorytetowych dla rozwoju naszej gospodarki. Przygotowywane w CeNT prace naukowe będą skupiać się na wykorzystaniu nowoczesnych metod do rozwiązywania problemów ważnych dla gospodarki, medycyny, zdrowia, ochrony środowiska i dziedzin pokrewnych. Jednocześnie kształcić się będzie w tych dziedzinach specjalistów, stanowiących potencjał ludzki dla przedsiębiorstw zainteresowanych wykorzystywaniem i rozwijaniem nowoczesnych technologii. W ramach studiów licencjackich chcemy zaproponować innowacyjne, interdyscyplinarne programy kształcenia, kładące nacisk na kierunki uznane za strategicznie ważne dla kraju. Naszym celem jest stworzenie kampusu, w którym realizowane byłyby zarówno cele edukacyjne, jak i badawcze, skoncentrowane na jednym obszarze i uzupełniające się funkcjonalnie. Otrzymane dofinansowanie pozwoli na realizację tego zamierzenia we względnie krótkim czasie, tworząc w ten sposób masę krytyczną o ponadregionalnym znaczeniu. Ponieważ w promieniu kilkuset metrów znajduje się także Warszawski Uniwersytet Medyczny oraz szereg instytutów PAN, istnieją bardzo atrakcyjne możliwości współpracy i współdziałania, zarówno w kształceniu, jak i w badaniach. Jak dotąd najbardziej spektakularnym przykładem wykorzystania tej szansy jest konsorcjum CePT, grupujące 3 uczelnie (WUM, UW, PW) oraz 7 instytutów PAN, zawiązane dla prowadzenia wspólnych przedsięwzięć oraz wzajemnego udostępniania aparatury i infrastruktury. Na swoje projekty badawcze konsorcjum to otrzymało dofinansowanie z PO IG. Do studentów jakich kierunków skierowana będzie oferta dydaktyczna Centrum? Kampus Ochota to skupienie przede wszystkim wydziałów i ośrodków z obszaru nauk ścisłych, przyrodniczych i eksperymentalnych. Dlatego obiekty CENT-I i CENT-II będą służyły kształceniu studentów oraz doktorantów z kierunków priorytetowych, takich jak technologie biomedyczne, nauki chemiczne, technologie informatyczne i informacyjne, nanotechnologie, analityka prozdrowotna i nowe materiały stosowane w medycynie i przemyśle, ochronie środowiska. Będą się również koncentrować na technologiach ważnych z punktu widzenia ochrony środowiska oraz dbałości o jakość życia. W ramach tych dziedzin prowadzone będą prace naukowe, wdrożeniowe, 14

INNOWACJE W REGIONIE eksperckie oraz badania na zlecenie z wykorzystaniem najnowocześniejszego sprzętu. W naszych planach jest także szereg przedsięwzięć dotyczących kształcenia interdyscyplinarnego, kierunków międzywydziałowych a także m.in. szkoły doktoranckie. Warto wspomnieć również o projektach łączących nauki ścisłe z naukami o charakterze społecznym, takich jak np. Centrum Nauk Sądowych, w których osiągnięcia badawcze łączone są z zastosowaniami na przykład w kryminalistyce czy badaniach dla celów sądowych. Szkoły doktoranckie, o których wspomniałem, mają być platformą dla najlepszych doktorantów Uniwersytetu, poszerzającą możliwości ich profesjonalnego rozwoju, wdrażającą najlepsze międzynarodowe standardy naukowo-badawcze, a jednocześnie zapewniające rozsądne i konkurencyjne w układzie międzynarodowym wsparcie finansowe. Chcielibyśmy, aby w programach tych szkół uwzględnić również elementy kształcenia ogólnego, ukierunkowanego na zarządzanie projektami i instytucjami naukowymi, informatycznymi, a także ogólniej gospodarczymi albo publicznymi. Ważnym aspektem jest formułowanie indywidualnych programów kształcenia, starannie dobranych do profilu badań i zrównoważonych z nimi czasowo. Centrum ma być odpowiedzią na potrzebę podniesienia poziomu innowacyjności naszej gospodarki oraz zatrzymania w kraju polskich naukowców? Podniesienie innowacyjności naszej gospodarki jest bardzo ważnym celem. Nasze przedsięwzięcia mają dostarczyć pomysłów oraz kadr, a także wspierać mechanizm przepływu jednego i drugiego do gospodarki. Sukces takiego projektu uzależniony jest również od tego, na ile gospodarka będzie chciała skorzystać z tych możliwości, innymi słowy - jaka będzie "siła ssąca" dla innowacyjnych pomysłów. Wierzę, że przemiany w naszej gospodarce polegające na przejściu od gospodarki konkurującej kosztami pracy do gospodarki konkurującej innowacyjnością, wywoła odpowiednio dużą "siłę ssącą", którą my będziemy wspierać "siłą tłoczącą". Nie wiem natomiast, czy powinniśmy koncentrować się tylko na zatrzymywaniu w kraju polskich naukowców. Wydaje mi się, że powinniśmy ściągać na uczelnię dobrych specjalistów i zdolnych naukowców z całego świata. Wśród nich na pewno dużą część stanowić będą Polacy, którzy dłuższy lub krótszy czas spędzili za granicą, zdobywając wiedzę i umiejętności w innych ośrodkach. Ten efekt widać już wśród kandydatów zgłaszających się do konkursów na stanowiska badawcze. Jeśli stworzymy konkurencyjne warunki pracy, ambitne otoczenie, możliwości rozwoju, to zapewnimy sobie doskonałe kadry, przyciągając dobrych polskich naukowców. Wspomniał Pan, że zakres prowadzonych w CeNT prac badawczych ma być silnie powiązany z potrzebami gospodarki oraz służyć ma ożywieniu współpracy na osi nauka-biznes. W jaki sposób realizowane będzie to zadanie? Chcielibyśmy, aby w prace w ramach projektów CENT zaangażować intelektualną czołówkę młodego pokolenia. Realizacja projektów przyczyni się do zwiększenia w kraju liczby wysoko wykwalifikowanych absolwentów specjalistów w zakresie kierunków ścisłych i przyrodniczych, których niedobór coraz silniej odczuwamy. Nie mam wątpliwości, że przyczyni się to do zwiększenia możliwości rozwoju dziedzin decydujących o konkurencyjności gospodarki. Jednocześnie chcielibyśmy położyć nacisk na kształcenie interdyscyplinarne i szybkie reagowanie na potrzeby gospodarki. Oczywiście szybkie w skali czasu trwania studiów pamiętajmy, że absolwenci nowootwartego kierunku studiów czy doktorzy po studiach doktoranckich, wchodzą na rynek pracy dopiero po kilku latach od wprowadzenia zmian. Również w projekcie Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych duży nacisk położony jest na współpracę z gospodarką. Już na etapie formułowania projektu wywołał on zainteresowanie przedsiębiorstw, tak krajowych jak i zagranicznych, współpracą w wielu dziedzinach, w tym w naukach związanych z ochroną zdrowia, diagnostyką medyczną czy zaawansowanymi technologiami. W planach Centrum jest również powołanie ośrodka eksperckiego, zajmującego się doradztwem, konsultingiem naukowym czy badaniami na zlecenie. 15

INNOWACJE W REGIONIE Kiedy w budynkach będą mogli uczyć się studenci? Według planu, budowa obiektów "Centrum Nowych Technologii" zakończy się w 2013 roku, zaś "Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych" (CENT III) rok później, w 2014. Budowa CeNT to olbrzymie przedsięwzięcie. Jaki jest szacowany koszt zarówno budowy wszystkich trzech budynków, jak wyposażenia ich? Jaką część niezbędnych wydatków pokryją fundusze europejskie? Całkowita wartość realizowanych inwestycji to 718,5 mln zł, z czego koszt budowy Centrum Nowoczesnych Technologii "Ochota" (CENT-I wraz z CENT-II) wynosi ponad 286,5 mln zł brutto. Wydatki pokrywane łącznie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz budżetu państwa wynoszą ponad 270 mln zł. Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych (CENT III) to inwestycja o wartości blisko 282 mln zł brutto i finansowana jest ona w całości z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. W tym projekcie na samą nowoczesną aparaturę naukową i wyposażenie przewidziana jest kwota blisko 127 mln zł. Do tego należy dodać wartość związanych z kampusem Ochota projektów wspomagających i uzupełniających o wartości około 150 mln zł. Czy zamierzają Państwo ubiegać się o środki unijne w przyszłości? Oczywiście. Projekty, o których rozmawiamy są największymi pod względem nakładów i rozmachu projektami Uniwersytetu, ale jednocześnie finalizujemy sprawę I etapu budynku dla wydziałów Neofilologii i Lingwistyki Stosowanej na Powiślu, naprzeciw Biblioteki Uniwersyteckiej. Inwestycja finansowana jest głównie z mazowieckiego regionalnego programu operacyjnego. W przyszłości chcemy zrealizować również jego II etap. Prócz tego szereg innych, czasem mniejszych, ale dla uczelni równie ważnych planów zawartych jest w naszej strategii rozwoju. To np. budynek dla specjalistycznych bibliotek Wydziału Historycznego (m.in. biblioteki muzycznej), nowa siedziba dla Wydziału Psychologii, obiekty Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na Bednarskiej, rewitalizacja budynku audytoryjnego, obecnie użytkowanego przez Warszawski Uniwersytet Medyczny. Oddzielną grupę stanowią natomiast projekty zorientowane na badania, oraz rozwój zawodowy naszych pracowników, na przykład projekty z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wydaje nam się, że sporo z tych planów można zrealizować w oparciu o środki z Unii Europejskiej. Dziękuję za rozmowę 16

KALENDARIUM HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁAŃ W TRYBIE KONKURSOWYM W RAMACH PO IG (nowe nabory w 2010 r.) Działanie POIG Poddziałania Data rozpoczęcia naboru Miejsce ogłoszenia naboru Termin ukończenia naboru Priorytet I Badania i rozwój nowoczesnych technologii Działanie 1.1 Wsparcie badań naukowych dla budowy gospodarki opartej na wiedzy Działanie 1.2 Wzmocnienie potencjału kadrowego nauki Działanie 1.3 Wsparcie projektów B+R na rzecz przedsiębiorców realizowanych przez jednostki naukowe Działanie 1.4 Wsparcie projektów celowych Priorytet II Infrastruktura sfery B+R Działanie 2.1 Rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym Działanie 2.3 Inwestycje związane z tworzeniem infrastruktury informatycznej nauki Poddziałanie 1.1.1 Projekty badawcze z wykorzystaniem metody foresight 15 lutego 2010 - ogłoszenie konkursu 1 marca 2010 - nabór wniosków www.nauka.gov.pl www.opi.org.pl 31 marca 2010 Projekt Fundacji na rzecz Nauki Polskiej tryb indywidualny Wsparcie dla odbiorców ostatecznych: Program VENTURES Styczeń 2010 Sierpień 2010 15 kwietnia 2010 31 października 2010 Program TEAM Styczeń 2010 Lipiec 2010 15 marca 2010 30 września 2010 Program Międzynarodowe Programy Doktoranckie Styczeń 2010 15 marca 2010 Program WELCOME Sierpień 2010 www.fnp.org.pl 15 kwietnia 2010 15 października 2010 Program HOMING PLUS Styczeń 2010 Sierpień 2010 31 marca 2010 15 października 2010 Program POMOST Styczeń 2010 Sierpień 2010 31 marca 2010 15 października 2010 Poddziałanie 1.3.1 Projekty rozwojowe (INFO, TECHNO, BIO) 15 lutego 2010 - ogłoszenie konkursu 1 marca 2010 - nabór wniosków 30 kwietnia 2010 Poddziałanie 1.3.2 Wsparcie ochrony własności przemysłowej Przewidziano dwie rundy aplikacyjne: 1) 15 lutego 2010 - ogłoszenie konkursu 1 marca 2010 - nabór wniosków 2) 18 sierpnia 2010 - ogłoszenie konkursu 1 września 2010 - nabór wniosków Przewidziano dwie rundy aplikacyjne: 1) 5 marca 2010 ogłoszenie konkursu 2 kwietnia 2010 - nabór wniosków 2) 3 września 2010 - ogłoszenie konkursu 1 października 2010 nabór wniosków 31 marca 2010 www.nauka.gov.pl www.opi.org.pl www.parp.gov.pl www.nauka.gov.pl www.nauka.gov.pl 1) 30 kwietnia 2010 2) 30 września 2010 1) 30 kwietnia 2010 (do wyczerpania alokacji na konkurs) 2) 30 października 2010 (do wyczerpania alokacji na konkurs) Maj 2010 26 lutego 2010 26 kwietnia 2010 17