Krótki opis projektu Idea projektu Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji to nowa propozycja gry i zabawy dla dzieci i młodzieży oparta na zasadach gry w piłkę nożną. Wzbogacona została o dodatkowe reguły fair play ustalane przez samych uczestników tuż przed rozpoczęciem gry. Skierowana jest ona nie tylko do młodzieży grającej w piłkę nożną, ale przede wszystkim do tej, która chce uczestniczyć i brać aktywny udział w zabawie bez względu na umiejętności sportowe, warunki socjalne, pochodzenie społeczne, płeć (udział w grze zarówno chłopców jak i dziewcząt) itp. Słowo uliczna zawarte w nazwie proponowanej gry wskazuje na włączanie i zaangażowanie do zabawy młodzieży ze środowisk wykluczonych, defaworyzowanych i zagrożonych patologią. Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji dzięki swym szczególnym zasadom stwarza miejsce na treści pedagogiczne, takie jak: mediacja podczas konfliktów, propagowanie odwagi cywilnej, uczciwości, międzykulturowego poznania oraz aktywnego udziału w życiu społecznym. Rozwijanie umiejętności samodzielnego oraz społecznego działania staje się warunkiem tolerancyjnego współistnienia w kontekście europejskim i światowym. Umiejętność przestrzegania ustalonych reguł na boisku, ponoszenia odpowiedzialności za własne decyzje, rozwiązywania konfliktów
bez użycia siły, to tylko niektóre aspekty społecznych postaw i zachowań, które łatwo dają się przenosić z boiska w życie codzienne. Propozycja zarówno szkolnych, miejskich czy też ludowych klubów piłki nożnej nastawiona jest przede wszystkim na osiąganie wyników i skierowana do młodzieży wyróżniającej się sprawnością fizyczną. Nie ma tam miejsca dla osób słabszych fizycznie czy też mniej uzdolnionych sportowo. Niestety większość młodzieży należy do tej drugiej grupy, dla której nie ma żadnej zorganizowanej propozycji gry w piłkę nożną. Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji jest właśnie propozycją dla tej większości młodzieży, dla której nie ma miejsca w klubach piłkarskich, a która chce również grać w piłkę nożną i brać udział w turniejach. Zasady i reguły gry Gra rozpoczyna się od tzw. strefy dialogu, którą prowadzi animator gry. Pełni on również rolę obserwatora, mediatora i doradcy. Zaprasza wszystkich zawodników obydwu zespołów do strefy dialogu, w której spotkanie jest obowiązkowe i bez którego gra nie może się rozpocząć. W niej gracze ustalają 3 dodatkowe reguły fair play (gra bez ostrych zagrań, zakaz używania wulgarnych słów, przyjazne nastawienie zawodników obu drużyn do siebie, podanie ręki przeciwnikowi po nieczystym zagraniu itp.), które obowiązywać będą w czasie rozgrywania meczu. Dodatkowo obie drużyny wymyślają zadanie specjalne (wspólną celebrację np. wspólny okrzyk, fala meksykańska, pajacyk itp.), jakie wykonają wspólnie po zakończeniu meczu. Następnie animator gry rozpoczyna mecz wrzutem piłki na boisko. Kończy z kolei sygnałem gwizdka. Po wykonaniu ustalonego zadania specjalnego (wspólnej celebracji) obie drużyny zbierają się ponownie w strefie dialogu wokół animatora gry. Za aktywny w niej udział całej drużyny, przestrzeganie ustalonych przez siebie dodatkowych zasad fair play i wspólne wykonanie zadania specjalnego (wspólnej celebracji) drużyna otrzymuje 1 punkt specjalny, zwany punktem
fair play (o tym punkcie decyduje animator, który obserwuje cały przebieg spotkania). Następnie każdy zespół ma prawo zadecydować o przyznaniu kolejnego punktu specjalnego, jeżeli uzna np., że ekipa przeciwników zagrała uczciwie. Trzeci punkt specjalny przyznawany jest drużynie, w której grała, co najmniej, jedna dziewczyna przez pełny czas trwania meczu. To oznacza, że zespół zwycięski może zgromadzić maksymalnie 6 punktów (3 punkty wygrana plus 3 punkty fair play). Samo zwycięstwo gwarantuje lepszej drużynie jedynie 3 punkty. Bramki zdobywane przez dziewczyny liczone są podwójnie. Strefa dialogu Strefa dialogu to miejsce wokół boiska ustalone przez animatora gry w obrębie której prowadzony jest dialog pomiędzy drużynami biorącymi udział w grze. W niej biorą udział zawsze wszyscy zawodnicy przeciwnych drużyn. Ich aktywny udział w dialogu jest nagradzany. W strefie dialogu rozwiązuje się również konflikty, z którymi zawodnicy nie radzą sobie podczas meczu np. ustalenie czy było zagranie ręką. Wtedy animator gry wzywa wszystkich zawodników i prowadzi mediacje w celu rozwiązania problemu. Jest to również miejsce poznania się, powitania i nawiązania kontaktów. Animator gry Nie ma sędziego. Zastępuje go osoba zwana animatorem gry. Jest to młoda osoba, posiadająca specjalne kompetencje (umiejętność mediacji, prowadzenie dialogu, umiejętności motywowania młodzieży itp.) zdobyte podczas organizowanych przez Forum Kultur szkoleń. Animator gry odgrywa bardzo ważną rolę w przebiegu całego meczu, jak również przed i po jego zakończeniu. Rozpoczyna on dialog, kontroluje przebieg gry, rozpoczyna grę i na jego znak gra się kończy. Nie ma on bezpośredniego wpływu na przebieg gry (nie odgwizduje fauli, bądź innych przewinień). Jednak ma prawo zareagować, gdy zawodnicy, zawodniczki obu zespołów, nie mogą dojść do porozumienia samodzielnie. Zwołuje wtedy oba zespoły, dyskutuje, prowadzi mediacje, a jeżeli nie przynosi to efektu, rozstrzyga konflikt rzutem monety. Punktacja
Zwycięzca otrzymuje 3 punkty, 1 za porażkę, 2 gdy mecz kończy się remisem. Drużyny otrzymują również punkty fair play od 1 do 3 punktów. Punktacja fair play: 1 punkt za aktywny udział całej drużyny w strefie dialogu, dostosowanie się do ustalonych zasad fair play, wykonanie zadania specjalnego (wspólnej celebracji), 1 punkt za udział dziewczyny w spotkaniu, 1 punkt od drużyny przeciwnej, jeśli uzna, że rywale grali uczciwie. Boisko Piłka Nożna Uliczna dla Rozwoju i Tolerancji nie wymaga specjalistycznych boisk, kosztownego wyposażenia ani wielkich nakładów. Można w nią grać wszędzie. Zawsze jest zrozumiała i dostępna jednakowo dla wszystkich, a poza tym umożliwia prosty, przyjemny i zachęcający dostęp do sportu. Gra może się odbywać na mniejszej przestrzeni, boisku szkolnym, na szkolnym placu zabaw, placach trawiastych (np. boisko Orlik ) itp. Bramka może być np. o wymiarach bramki do hokeja na trawie. Z kolei przestrzeń otoczona np. bandami bądź ławkami, tak aby piłka nie opuszczała boiska. Możliwe jest również wykonywanie autów (np. piłka znajduje się na ziemi, wprowadza się ją do gry poprzez kopnięcie lub podanie do innego zawodnika). Czas gry Czas gry ustala się w zależności od wielkości boiska i od liczebności drużyn. Mecze rozgrywane są po 10 minut bez zmiany stron. Drużyny Zespoły składają się z 4 lub maksymalnie 8 zawodników w zależności od wielkości boiska (drużyny powinny być koedukacyjne: wspólna gra dziewcząt i chłopców). W grze nie musi uczestniczyć bramkarz. Jego rolę przejmują zawodnicy po wcześniejszych ustaleniach w strefie dialogu. Zmiany graczy odbywają się w formie hokejowej. Rola dziewczyn w zespole
Jednym z głównych założeń Piłki Nożnej Ulicznej dla Rozwoju i Tolerancji jest udział w grze dziewcząt. Ponieważ piłka nożna jest postrzegana głównie jako sport męski, to zmieniając to przekonanie i łamiąc stereotyp, postanowiono do gry zaprosić również dziewczęta. Aby zmotywować jednych i drugich do wspólnej gry ustalono, że bramki strzelone przez dziewczyny liczą się podwójnie. Jeśli dziewczyna bierze udział w całym spotkaniu, drużyna otrzymuje jeden punkt fair play. Reguły te są jednymi z centralnych w kontekście nauczania tolerancji, przeciwdziałania dyskryminacji wśród rówieśników przeciwnych płci oraz integracji młodzieży wokół piłki nożnej i sportu.