Scenariusz porady grupowej 1. Nazwa porady grupowej: Rozmowa kwalifikacyjna 2. Zakres porady grupowej Główne zagadnienia: Rola i znaczenie rozmowy kwalifikacyjnej w poszukiwaniu pracy Poznanie zasad autoprezentacji Poznanie zasad prowadzenia rozmów z pracodawcą Poszerzenie wiedzy dotyczącej komunikacji werbalnej, mowy ciała i relacji interpersonalnych Przygotowanie do prezentowania własnych możliwości, umiejętności i wiedzy Przygotowanie do prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej pytania od pracodawcy i pytania do pracodawcy Analiza najczęściej popełnianych błędów podczas rozmowy kwalifikacyjnej Warsztat przeznaczony jest dla osób, dla których przygotowanie się do rozmowy z pracodawcą lub sama rozmowa kwalifikacyjna sprawia trudności. Celem warsztatu jest nabycie wiedzy w zakresie autoprezentacji, sposobów komunikowania się, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej. 3. Czas trwania i sposób organizacji porady grupowej 4 godziny zegarowe: 09:13:00; Zajęcia jednodniowe warsztatowe odbywające się w siedzibie PUP w Nidzicy ul. Traugutta 23, sala nr 23. 4. Wymagania wstępne dla uczestników porady grupowej Osoby bezrobotne/poszukujące pracy zarejestrowane w PUP w Nidzicy. Grupa różnorodna pod względem płci, wieku, wykształcenia, liczebność grupy nie więcej, jak 16 osób.
5. Cele porady grupowej: W rezultacie udziału w zajęciach warsztatowych uczestnik: - przygotowanie uczestników do rozmowy kwalifikacyjnej niezbędnej podczas procesu poszukiwania pracy, - poznanie zasad autoprezentacji i znaczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie poszukiwania pracy, - kształtowanie umiejętności poprawnego przygotowania się do kontaktu z pracodawcą ( rozmowa wstępna, rozmowa telefoniczna, rozmowa kwalifikacyjna), 6. Opis przebiegu porady grupowej 09:00-09:10- Powitanie uczestników porady grupowej, omówienie przebiegu zajęć- ogólne zapoznanie z celami i tematem spotkania, jego organizacją i czasem trwania. 09:10-09:25- Zapoznanie uczestników z pojęciem rozmowa kwalifikacyjna, autoprezentacja, mowa ciała, omówienie znaczenia roli rozmowy kwalifikacyjnej w procesie poszukiwania pracy. 09:25 09:40 Praca zespołowa 3 zespoły pracują nad opracowaniem zasad prawidłowego zachowania się podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Po zakończeniu pracy przedstawiciele grup prezentują wypracowane zasady. 09:40-09:55 Podsumowanie poprzedniego zadania, wskazanie ważnych elementów zachowania podczas rozmowy kwalifikacyjnej - omówienie zasad i błędów 09:55-10:20- Film instruktażowy: Autoprezentacja 10:20-10:40- Zasady prowadzenia rozmów z pracodawcą umiejętność prowadzenia rozmowy 10:40-10:50- Przerwa. 10:50-11:30- Wywieranie pierwszego wrażenia podczas rozmowy z pracodawcą ( komunikacja werbalna i niewerbalna, znaczenie języka ciała) praca zespołowa
11:30-12:00- Rodzaje rozmów kwalifikacyjnych. Omówienie rodzajów z pracodawcą, najczęściej popełniane błędy. 12:00-12:45- Film instruktażowy: Rozmowa kwalifikacyjna. 12:45-13:00- Podsumowanie warsztatu. 7. Wykaz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych wykorzystanych podczas porady grupowej Proponowane narzędzia i materiały do wykorzystania w trakcie zajęć: - Umiejętność prowadzenia rozmowy - Rodzaje rozmów kwalifikacyjnych rozmowa swobodna, kompleksowa, w sytuacji stresu, grupowa, dla pozoru, według ustalonego wzorca, - Plan rozmowy kwalifikacyjnej - Bądź przygotowany - Pytania do pracodawcy - Pytania od pracodawcy - Komunikacja niewerbalna- Jak mówię, Język ciała, - Bariery w komunikowaniu się - Filmy instruktażowe Sporządził: Małgorzata Łaszczych
Załączniki I. Rozmowa kwalifikacyjna Rozmowa kwalifikacyjna jest kluczowym składnikiem procesu rekrutacji w większości firm, a ich skuteczność jest wynikiem szczegółowego planowania i przygotowania ze strony osób, które ją prowadzą. Rozmowy kwalifikacyjne są czasochłonne, więc osoba przeprowadzająca rekrutację stara się monitorować czas rozmowy i zarządzać nim, dlatego kandydaci powinni pamiętać, że mają do dyspozycji tylko ściśle określony czas na prezentację własnej osoby. Podczas rozmowy badane i wyjaśniane są wszelkie wątpliwe kwestie, czyli informacje lub braki w informacjach zawartych w dokumentach aplikacyjnych. Stosuje się najczęściej pytania otwarte i zamknięte, ale także i pytania rozwijające (zazwyczaj zaczynające się od wyrazów Dlaczego?, Jak?, Kiedy?, Jak często?, Kto? ), które mają na celu uzyskanie informacji o powodach działania kandydata, wyjaśnienie informacji lub sprawdzenie szczegółów. Stosuje się także coraz częściej pytania sytuacyjne, kiedy kandydat musi podać przykład postępowania z przeszłości w konkretnej sytuacji, gdyż w ten sposób określa się potencjalne przyszłe reakcje i sposób postępowania. Podczas trwania całej rozmowy, poprzez zadawanie określonych pytań, analizowanie przykładów osiągnięć zawodowych, zbiera się także informacje świadczące o spójności i wiarygodności kandydata. Badając jego reakcje, czasami w skrajnie różnych sytuacjach, pracodawca chce się przekonać, czy dana osoba jest taka naprawdę, czy tylko wyuczyła się roli kandydata. Jednak jak podkreśla wielu pracodawców tym, co w dużej mierze decyduje o zatrudnieniu jest ujawniony podczas rozmowy zapał i motywacja osoby starającej się o pracę. Dlatego pracę dostają nie zawsze ci, którzy osiągnęli najlepsze wyniki na studiach, ale kandydaci, którzy zaprezentowali prawdziwą pasję do pracy. II. Przygotowanie się do rozmowy kwalifikacyjnej 1. Przygotuj teczkę z najważniejszymi dokumentami: życiorys (CV), list motywacyjny, referencje i certyfikaty. 2. Dowiedz się jak najwięcej o firmie oraz postaraj się poznać nazwisko osoby, z którą będziesz rozmawiać. 3. Przeznacz czas na zaplanowanie, jak dojechać na rozmowę kwalifikacyjną musisz przewidzieć różne niespodzianki, np. autobus się spóźni, na ulicach będzie tłok.
4. Pamiętaj o swoim wyglądzie dzień wcześniej przygotuj ubranie na kilka wariantów pogodowych, dobierz odpowiednią fryzurę, makijaż, obuwie i subtelny zapach. Ten etap jest bardzo ważny, ponieważ ma wpływ na pierwsze wrażenie, ale decyduje również o Twoim samopoczuciu. 5. Przygotuj się do: odpowiedzi na pytania standardowe, rozwinięcia punktów napisanych w życiorysie, zadawania pytań pracodawcy, odpowiedzi na pytania o zarobki. III. Wskazówki do rozmowy kwalifikacyjnej 15 wskazówek, jak negocjować wynagrodzenie z przyszłym pracodawcą Negocjacje z pracodawcą zaczynasz od przygotowań, czyli zanim zaczniesz rozmawiać o pieniądzach powinieneś wiedzieć: - jaka jest średnia wysokość wynagrodzenia na podobnym stanowisku w firmach w danym rejonie; - jaki jest zakres wynagrodzeń w danej firmie oraz jaka była pensja osoby zatrudnionej wcześniej na tym stanowisku; - jakie są Twoje własne potrzeby i wymagania i jak to się ma do dwóch wcześniejszych podpunktów. 1. O ile to możliwe opóźniaj dyskusję na temat Twojego wynagrodzenia do momentu, kiedy pojawi się oferta pracy dla Ciebie. 2. Staraj się, aby zatrudniający wymienili ofertę pierwsi da Ci to lepszą pozycję przetargową. 3. Musisz wiedzieć jaka jest Twoja wartość i w jaki sposób Twoja osoba przysłuży się firmie. Ważne jest, aby zatrudniający Ciebie był świadom tej wartości. 4. Spraw, żeby pracodawca był entuzjastycznie nastawiony do Twojej kandydatury będzie Ci wtedy łatwiej z nim negocjować. 5. Pamiętaj, że w skład Twojego wynagrodzenia mogą wchodzić takie elementy jak: dodatkowy pakiet socjalny, samochód służbowy, plan podwyżek itp. One też mają swoją cenę.
6. Negocjacje muszą być wygrane przez obie strony jeśli nie są, to obie strony przegrywają w ostatecznym rozrachunku. 7. Bądź elastyczny nie zatrzymuj się przy błahych sprawach, zawsze szukaj kompromisu. 8. Staraj się przewidzieć trudne pytania i przygotuj sobie wcześniej odpowiedzi. 9. Nie obawiaj się, że przez negocjacje korzystnych warunków stracisz ofertę większość pracodawców oczekuje negocjacji. 10. Nie trać nad sobą kontroli. 11. To, czego nie uda Ci się wynegocjować na początku, jest bardzo trudne do odzyskania później, dlatego warto się dobrze przygotować do rozmowy. 12. Upewnij się, że ustalenia z negocjacji zostały zawarte w Twojej umowie o pracę. 13. Jeżeli to konieczne nie obawiaj się poprosić o dzień lub dwa do namysłu. 14. Zakończ negocjacje w przyjacielskiej i pogodnej atmosferze. IV. Bądź przygotowany Gdy zostajesz zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną, pamiętaj, by listownie lub telefonicznie skontaktować się z firmą i potwierdzić dzień, godzinę i miejsce spotkania. Następnie przygotuj się do rozmowy, powtarzając jeszcze raz ważne informacje dotyczące swojego życia zawodowego. Może się bowiem zdarzyć, że w sytuacji stresu spowodowanego rozmową, zapomnisz jakieś istotne fakty, które powinieneś podać pracodawcy. Przed odbyciem rozmowy powinieneś wyrobić w sobie nawyk notowania informacji o sobie, pracy i firmie. Pomogą Ci w tym poniższe sugestie: 1. Informacje o Tobie. Zanotuj wszystkie ważne informacje na swój temat. Będziesz dzięki temu przygotowany do odpowiedzi na dowolne pytanie dotyczące Ciebie, Twojej szkoły, zdanych egzaminów, doświadczenia zawodowego oraz szkoleń, które przeszedłeś. Chociaż informacje te zawarłeś już z pewnością w życiorysie, pracodawca zapewne jeszcze raz poruszy ten temat. 2. Twoje osiągnięcia. Wypisz na kartce swoje osiągnięcia oraz ważne funkcje, które sprawowałeś. Każde odpowiedzialne stanowisko, zarówno w miejscu pracy, jak i w klubie lub innej organizacji będzie przemawiało na Twoją korzyść.
3. Hobby i zainteresowania. Sporządź listę wszystkich swoich zainteresowań i bądź przygotowany, że będziesz musiał na ich temat rozmawiać. Pamiętaj, że nie warto kłamać tylko po to, by mieć o czym mówić. Pytający również może okazać się zapalonym kibicem sportowym lub ogrodnikiem i Twoje kłamstwo wyjdzie na jaw. Bądź uczciwy. 4. Praca. Zastanów się dobrze dlaczego starasz się o przyjęcie do tej właśnie pracy. Dlaczego uważasz, że będziesz w niej dobry? Pytający na pewno o to zapyta, powinieneś więc wcześniej przygotować sobie odpowiedź. Postaraj się, by nie odniósł wrażenia, że wybrałeś pierwszą ofertę z gazety, nawet jeśli tak było. 5. Firma. Zbierz jak najwięcej informacji na temat firmy, w której chcesz się zatrudnić. Dzięki temu być może uda Ci się przewidzieć przynajmniej część pytań, które zostaną Ci zadane. Czym się firma zajmuje? Ilu zatrudnia pracowników? Czy praca odbywa się w systemie zmianowym? Czy dojazd z Twojego domu jest łatwy? Czy pracuje w niej ktoś z Twoich znajomych? Jeśli tak, to co robi i czy odpowiada mu ta praca. V. PLAN ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ 1. Cechy fizyczne Jakie są wymagania dotyczące ogólnego stanu zdrowia, siły fizycznej, witalności, wzroku, słuchu, mowy, wyglądu, wieku, itp.? 2. Kwalifikacje Jakie są wymagania dotyczące wykształcenia, wiedzy technicznej, specjalistycznego przygotowania i praktyki zawodowej? 3. Inteligencja W jakim stopniu wymagana jest umiejętność logicznego myślenia oraz łatwość uczenia się? 4. Szczególne zdolności Czy wymagane są, a jeśli tak, to jakie, szczególne zdolności np. zdolności techniczne, łatwość posługiwania się liczbami, łatwość wyrażania swoich myśli, zdolności twórcze, zamiłowanie do pracy z ludźmi? 5. Zainteresowania Czy jakieś ogólne zainteresowania np. majsterkowaniem, sportem, działalnością artystyczną, pracą społeczną itp. mogą ułatwić otrzymanie pracy? 6. Cechy charakteru i umiejętności Czy wymagana jest umiejętność pracy w zespole, przejawianie inicjatywy, umiejętność samodzielnej pracy, branie na siebie odpowiedzialności, odporność na stres, upór, wywieranie wpływu na innych? 7. Wymagania dodatkowe Na jakie dodatkowe okoliczności musisz zwrócić uwagę np. dojazd do domu, opieka nad dziećmi, konieczność pracy po godzinach, praca małżonka itp.
VI. Błędy w rozmowie kwalifikacyjnej Błędy formalne i merytoryczne Pojawienie się na spotkaniu rekrutacyjnym w towarzystwie osób trzecich, np. współmałżonka, koleżanki, kolegów, rodziców. Przekładanie terminu spotkania w ostatniej chwili. Spóźnienie się na spotkanie bez uprzedniego powiadomienia osoby odpowiadającej za rekrutację. Zbyt wczesne przybycie na spotkanie. Brak odpowiedniego stroju. Niewyłączenie telefonu komórkowego. Niezapamiętanie imienia i nazwiska osoby, z którą miało się odbyć spotkanie. Zadanie na początku pytania o zwrot kosztów dojazdu, o wysokość wynagrodzenia. Niedokładne przygotowanie się do rozmowy, udzielanie niezbyt wyczerpujących, pobieżnych odpowiedzi. Informowanie rozmówcy, że dysponujemy określoną ilością czasu, jaką przeznaczyliśmy na spotkanie. Niezgodne z prawdą zawyżanie swojej znajomości języka obcego, co ujawniło się podczas konwersacji. Dodawanie sobie do zakresu obowiązków czynności, których nie wykonywaliśmy. Podawanie dość nietypowych, oryginalnych hobby, zainteresowań, które nie mają odbicia w rzeczywistości. Nieumiejętność uzasadnienia swoich odpowiedzi, brak konkretnych danych. Prezentowanie zachowań niezgodnych z naszym stylem bycia, odgrywanie roli kandydata poradnikowego. SUMA PUNKTÓW Popełniłem (-am) Nie popełniłem (-am)
VII. Wygląd kandydata Wygląd powinien być dopasowany do kultury firmy. Kobiety najlepiej prezentują się w kostiumach (spódnica umiarkowanej długości), mężczyźni w garniturach o stonowanych kolorach taki strój dowodzi szacunku dla rozmówcy. W pierwszym kontakcie (nie tylko podczas rozmowy kwalifikacyjnej) zwraca się uwagę na fryzurę, u pań na makijaż (dyskretny), stan paznokci oraz obuwie. Dobór stroju zależy od stanowiska, o które ubiegają się kandydaci. W mniej sformalizowanych firmach dopuszczalny jest u panów garnitur koordynowany, czyli marynarka innego koloru niż spodnie, panie garsonka, kostium, spódnica odrobinę powyżej kolan obowiązkowo rajstopy czy pończochy nawet latem i pełne buty (nie sandały). Należy zwrócić uwagę na wyważony dobór ozdób (szczególnie biżuteria u pań, sygnety u panów). Strój musi być wygodny, abyśmy się w nim dobrze czuli podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Generalnie najbardziej na ubiór powinni zwracać uwagę Ci, których na przyszłym stanowisku będzie czekać dużo formalnych kontaktów z innymi ludźmi handlowcy, sekretarki, akwizytorzy. Wizytówką naszej osoby jest także odpowiednie zachowanie niewerbalne. Należy zwrócić uwagę na odpowiedni sposób poruszania się (pewny siebie, wyprostowany i energiczny). Podczas rozmowy kwalifikacyjnej należy utrzymać kontakt wzrokowy z rozmówcą i przestrzegać zasady dopasowania się do głośności i tempa wypowiedzi prowadzącego rozmowę kwalifikacyjną. Niezależnie od płci ubiegający się o pracę nigdy nie podaje pierwszy ręki, nie siada bez uprzedniego zaproszenia pracodawcy. Podczas rozmowy należy zachowywać postawę wyprostowaną, nie krzyżować nóg, unikać nadmiernej gestykulacji. W dobrym tonie jest uśmiechać się przy powitaniu i pożegnaniu, a także odwzajemniać miłe i pozytywne sygnały płynące od pracodawcy.
VIII. GESTYKULACJA I UŁOŻENIE CIAŁA Rodzaje zachowania Głowa kiwanie głową (potakiwanie) kręcenie głową spuszczenie głowy Ramiona wzruszanie ramionami skulenie ramion do przodu garbienie się wychylenie ramion do przodu ( otwarte ramiona) Znaczenie zachowania - uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania - zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzam się - przygnębienie, smutek, zmęczenie - lekceważenie, irytacja - zamykanie się w sobie, przygnębienie - brak motywacji do kontaktu - uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt Ręce i dłonie ręce skrzyżowane ( zamknięte ręce ) dłonie drżące, ręce chaotycznie poruszające się nadgarstki rozluźnione, ręce gestykulują w związku z treścią mówienia ręce sztywne, dłonie nieruchome zaciśnięte pięści palce bębniące po stole Nogi i stopy nogi i stopy spokojne, równolegle oparte o podłoże szerokie rozstawienie nóg nerwowe poruszanie lub pukanie stopą nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg Całe ciało zwrócenie się całym ciałem wprost bez krzyżowania rąk i nóg ( otwarta postawa ) - opór, niechęć, unikanie porozumienia - lęk, tłumiona złość - otwartość, zainteresowanie, przekonywanie - napięcie, stres - złość, agresja - irytacja, lekceważenie, pośpiech - pewność siebie, spokój - duża pewność siebie, demonstrowanie swojej siły - niepokój, napięcie, zniecierpliwienie - zamykanie się w sobie, wycofywanie się z kontaktu - otwartość na kontakt, zainteresowanie rozmówcą i pewność siebie odwrócenie się bokiem lub - niepokój, niechęć rozmówcy, unikanie wiercenie się bezpośredniego kontaktu sztywne siedzenie na boku krzesła - niepewność, lęk, napięcie
IX. LISTA PRZYKŁADOWYCH PYTAŃ OD PRACODAWCY Obszar zawodowy ( merytoryczny) Dlaczego szuka Pan/i pracy? Na czym polegała Pana/i obecna /ostatnia praca? Co robił Pan/i pomiędzy (np.) 1999r. a 2001r.? Dlaczego Pan/i o tym nie napisał w CV? Jak Pan/i wyobraża sobie prace na tym stanowisku? Z jakich powodów zamieniał Pan/i poprzednie miejsca pracy? Proszę powiedzieć w jakich dziedzinach jest Pan/i najlepszy, a z czym radzi Pan/i sobie gorzej. Proszę to uzasadnić. Obszar motywacyjny Dlaczego zainteresował się Pan/i naszą ofertą? Czy nasza firma jest jedyną, do której wysłał Pan/i swoje CV? Czego spodziewa się Pan/i po pracy w naszej firmie? Jakie są Pana/i wymagania płacowe? W jakim stopniu jest Pan/i dyspozycyjny? Proszę opowiedzieć o swoim największym sukcesie / porażce? Co najbardziej lubił / nie lubił Pan/i w swojej ostatniej pracy? Jakiego typu ofertami pracy był Pan/i zainteresowany w przeszłości? Co dla Pana/i jest najsilniejszą motywacja do pracy? kto jest dla Pana/i autorytetem? Ile godzin pracował Pan/i średnio w tygodniu? Co zamierza Pan/i robić za kilka lat? Obszar osobowościowy Proszę opowiedzieć o sobie? Jakie są Pana/i mocne strony? Proszę opowiedzieć o jakiejś sytuacji stresowej, w której się Pan/i znalazł w ostatnim czasie? Czy podejmuje Pan/i ryzyko? Jeżeli tak, to w jakich sytuacjach? Z jakimi osobami pracuje się Panu/i najlepiej / najgorzej? Jakie cechy powinien mieć Pana/i szef? Jak spędza Pan/i wolny czas? Co Pan/i czytał ostatnio? Gdyby miał Pan/i miliard złotych, na co by Pan go przeznaczył? Jak by Pan/i zareagował w sytuacji, gdy...?