POSTNEOKANTYZM ONTOLOGIZM
RADA NAUKOWA Władysław Stróżewski (przewodniczący), Grzegorz Dziamski, Bohdan Dziemidok, Tadeusz Gadacz, Maria Gołaszewska, Teresa Kostyrko, Andrzej J. Nowak, Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Zofia Rosińska, Beata Szymańska, Anna Zeidler-Janiszewska, Bogusław Żyłko
POSTNEOKANTYZM ONTOLOGIZM Redaktorzy tomu: Barbara Czardybon, Leszek Augustyn, Michał Bohun Estet yk a i Krytyka Nr 26 (4/2012)
REDAKCJA NAUKOWA Leszek Sosnowski (redaktor naczelny), Franciszek Chmielowski, Anna M. Kłonkowska, Janusz Krupiński, Marcin Lubecki, Piotr Mróz, Józef Tarnowski, Paulina Tendera (sekretarz redakcji), Andrzej Warmiński (z-ca red. naczelnego) RECENZENCI dr hab. Janusz Mizera dr hab. Marian Broda, prof. UŁ PROJEKT OKŁADKI Katarzyna Migdał Na okładce wykorzystano pracę Joanny Janowskiej-Augustyn pt. Kolej rzeczy III, druk cyfrowy, 100 x 140 cm, 2011 REDAKCJA JĘZYKOWA Marcin Lubecki, Katarzyna Migdał SKŁAD Marcin Lubecki Adres redakcji: Instytut Filozofii, Uniwersytet Jagielloński ul. Grodzka 52, 31-004 Kraków-PL eik@iphils.uj.edu.pl tel./fax (48-12) 422-49-16 Copyright by Uniwersytet Jagielloński Książka ani żaden jej fragment nie mogą być przedrukowywane bez pisemnej zgody Wydawcy. W sprawie zezwoleń na przedruk należy zwracać się do redakcji czasopisma. ISSN 1643-1243 ISBN 978-83-62196-81-4 Wydawca: Instytut Filozofii UJ, ul. Grodzka 52, 31-004 Kraków Druk: Wydawnictwo LIBRON, ul. Ujejskiego 8/1, 30-102 Kraków Nakład: 220 egz.
SPIS TREŚCI Wprowadzenie 9 Część pierwsza ANDRZEJ J. NORAS O periodyzacji filozofii uwag kilka. Neokantyzm a postneokantyzm 15 TOMASZ KUBALICA Johannes Volkelt a problem metafizyki 27 DOROTA LESZCZYNA LESZEK KOPCIUCH DARIUSZ RYMAR Zadania filozofii postneokantowskiej w interpretacji José Ortegi y Gasseta 51 Stosunek Nicolaia Hartmanna do Immanuela Kanta w kontekście zagadnień aksjologiczno-etycznych 61 Jakościowe wymiary sztuki w koncepcji Nicolaia Hartmanna 77 KATARZYNA HAMELA-DUDEK Dwa filary Cassirerowskiej koncepcji kultury 97 ŁUKASZ J. PIKUŁA Znaczenie marburskiej szkoły neokantyzmu dla polskiej teorii i filozofii prawa 109 ALICJA PIETRAS Emil Lask: między neokantyzmem a postneokantyzmem 119 MAGDALENA HOŁY-ŁUCZAJ ANNA MUSIOŁ ANDRZEJ SERAFIN Kolistość rozumienia a dwoistość poznania, czyli po co Heideggerowi Kant 135 Interpretacja myśli Immanuela Kanta w ramach II Davoser Hochschulkursen. Ernst Cassirer Martin Heidegger 151 Cohen Rosenzweig Heidegger. O zmianie frontu w Davos 161 MARCIN FURMAN Filozofia Richarda Hönigswalda jako teoria ważności 173 IWONA ALECHNOWICZ-SKRZYPEK Czy teorię przedmiotowości Richarda Hönigswalda można uznać za ontologię? 191 JAKUB SZCZEPAŃSKI Kantyzm Szkoły Jaspersa 205 Część druga SŁAWOMIR MAZUREK Rosyjski renesans religijno-filozoficzny wobec filozofii Kanta 215 JAN KRASICKI Mikołaj Bierdiajew a neokantyzm 223
BARBARA CZARDYBON Rosyjski wariant neokantyzmu i postneokantyzmu 237 TERESA OBOLEVITCH NATALIA DANIŁKINA W stronę ontologizmu. Ewolucja twórcza Siemiona Franka 259 Filozofia i metafizyka w rozumieniu Sergiusza Hessena (tłum. Daniel Wańczyk) 275 MARCIN ZIOMEK Neokantyzm Fiodora Stiepuna 287 MICHAŁ BOHUN LESZEK AUGUSTYN HALINA RAROT Nowa ontologia czy prywatna metafizyka? Kilka uwag na marginesie syntezy krytycznej Fiodora Stiepuna 295 Wartość bytu: Ontologizm etyczny w filozofii rosyjskiej. Rozważania wokół filozofii Borysa Wyszesławcewa 309 Zagadnienie ontologizmu w filozoficznym traktacie O ponimanii Wasyla Rozanowa 325 Noty o autorach 337
CONTENTS Introduction 9 Part One ANDRZEJ J. NORAS Some Comments on the Periodisation of the Philosophy Neo-Kantianism and Post-Neo-Kantianism 15 TOMASZ KUBALICA Johannes Volkelt and the Problem Of Metaphysics 27 DOROTA LESZCZYNA LESZEK KOPCIUCH DARIUSZ RYMAR The Objectives of Post-Neo-Kantian Philosophy in José Ortega y Gasset s Thought 51 The Relation Between Hartmann and Kant in the Context of Axiological-Ethical Problems 61 Qualitative Dimensions of Art in Nicolai Hartmann s Conception 77 KATARZYNA HAMELA-DUDEK Two Pillars of Cassirer s Philosophy Of Culture 97 ŁUKASZ J. PIKUŁA ALICJA PIETRAS MAGDALENA HOŁY-ŁUCZAJ ANNA MUSIOŁ ANDRZEJ SERAFIN MARCIN FURMAN The Meaning of Marburg School of Neo-Kantianism for Polish Theory and Philosophy of Law 109 Emil Lask: Between Neo-Kantianism and Post-Neo- -Kantianism 119 Circularity of Understanding and Duality of Perception or Why Heidegger Needs Kant 135 Interpretation of the Immanuel Kant's Thought Within The Framework of II Davoser Hochschulkursen. Ernst Cassirer Martin Heidegger 151 Cohen Rosenzweig Heidegger. Reversal Of Fronts in Davos 161 Richard Hönigswald s Philosophy as the Theory of the Importance 173 IWONA ALECHNOWICZ-SKRZYPEK Could the Richard Hőnigswald s Theory of Objectivity Be Considered an Ontology? 191 JAKUB SZCZEPAŃSKI Kantianism and the School of Jaspers 205 Part Two SŁAWOMIR MAZUREK Russian Religious-Philosophical Renaissance and Immanuel Kant s Philosophy 215
JAN KRASICKI Nicolai Berdyaev and Neo-Kantianism 223 BARBARA CZARDYBON TERESA OBOLEVITCH NATALIA DANILKINA The Russian Variant of Neo-Kantianism and Post-Neo-Kantianism 237 Towards Ontologism Creative Evolution of Semyon Frank 259 Philosophy and Metaphysics in Sergey Hessen s Interpretation 275 MARCIN ZIOMEK Fyodor Stepun s Neo-Kantian Philosophy 287 MICHAŁ BOHUN LESZEK AUGUSTYN HALINA RAROT The New Ontology or The Private Methaphisics? Some Remarks on Fyodor Stepun s Critical Synthesis 295 The Value of Being: Ethical Ontologism in Russian Philosophy. Reflections on the Philosophy of Boris Vysheslavtsev 309 The Problem of Ontologism in Vasyl Rozanov s Philosophical Treatise O Ponimanii 325 Notes on Authors 337