75 lat Wielkopolskiego Związku Szachowego 1936 2011 Kluby i szachiści Wielkopolski Paweł Dudziński - Komisja Historyczna PZSzach Już w latach 1923-1924, a więc jeszcze przed powołaniem do życia Polskiego Związku Szachowego w Warszawie (zał. 1926), podjęto w Poznaniu próby utworzenia ogólnopolskiej organizacji zrzeszającej kluby Ziem Zachodnich i Wolnego Miasta Gdańsk. Ostateczną nazwę Związku Towarzystw Szachowych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przyjęto w 1924 r. Prawdopodobnie ze względu na kontrowersje wokół narodowościowego charakteru klubów wchodzących w jego skład, działalność związku uległa jednak wyhamowaniu. W 1934 r. utworzony został Poznańsko Pomorski Związek Szachowy. Siedzibą związku był lokal Poznańskiego Klubu Szachistów (zał. 1839!) w kawiarni Ludwiżanka. Głównym inicjatorem powstania tej organizacji był Leon Widermański, niestrudzony działacz szachowy i gorący orędownik idei Związku, jak nazwano go w czasopiśmie Szachista (nr 10/1934). Wprowadzony przez Polski Związek Szachowy system wojewódzkich organizacji związkowych skłonił działaczy poznańskich i pomorskich do odejścia od przyjętego w 1934 r. systemu. Z inicjatywy trzech poznańskich klubów: Poznańskiego Klubu Szachistów, Sekcji Szachowej IV Oddziału Związku Strzeleckiego (Państwowy Monopol Tytoniowy) i Kolejowego Przysposobienia Wojskowego Ognisko Dyrekcja powstał Poznański Związek Szachowy, który we wrześniu 1936 r. wpisany został do rejestru stowarzyszeń i związków Poznańskiego Urzędu Wojewódzkiego. 1 Z roku na rok wzrastała liczba klubów i sekcji szachowych w Wielkopolsce, z których najprężniejszymi oprócz poznańskich były: Gnieźnieński Klub Szachistów (zał. 1922), Ostrowski Klub Szachistów 1930 Skoczek, Giermek Zduny, Szamotulski Klub Szachistów, Chodzieski Klub Szachistów, Krotoszyński Klub Szachistów, Śremski Klub Szachistów, czy też Sekcja Szachowa Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej w Koźminie Wlkp. W ciągu kilkudziesięciu lat aż do czasów współczesnych, kluby i szachiści wielkopolscy osiągnęli bardo wiele sukcesów. W naszym gronie zrodziły się wybitne talenty szachowe, z których wymienić należy: Ignacego Kopę, Romana Gostyńskiego, Zygmunta Gaworskiego, Leona Widermańskiego, czy też Antoniego Wojciechowskiego. Trzykrotnym mistrzem Poznańskiego Klubu Szachistów był z kolei niemiecki pastor Arthur Rhode. Po wojnie prym w województwie wiedli wielokrotni mistrzowie Polski: mistrz międzynarodowy Zbigniew Doda, arcymistrz Włodzimierz Schmidt i arcymistrzyni Hanna Ereńska-Radzewska (Ereńska-Barlo). W ostatnich latach jednym z najbardziej obiecujących zawodników młodego pokolenia jest mistrz międzynarodowy Jacek Tomczak, a do tradycji tytułów mistrzowskich Włodzimierza Schmidta nawiązali Ignacy Nowak (mistrz Polski 85) i Klaudiusz Urban (mistrz Polski 96). Zapraszam do szachowej wędrówki przez Poznań i Wielkopolskę... 1 A. Kwilecki, Szachy w Poznaniu, Poznań 1990, s. 62-65
Przedwojenna czołówka światowa w Poznaniu. Najlepszy polski szachista Akiba Rubinstein podczas symultany w kawiarni Dobskiego 15 III 1931 r. Wynik: +13,-8,=4. Zdjęcie ze zbiorów dr. A. Filipowicza. Mistrz świata Aleksander Alechin rozgrywa symultanę na 32 szachownicach w Białej Sali poznańskiego Bazaru, grudzień 1928 r. Wynik: +20,-6,=6. Źródło: Szachy w Poznaniu za zgodą autora prof. Andrzeja Kwileckiego.
Arcymistrzowie i mistrzowie wielkopolscy. Arthur Rhode Hanna Ereńska-Radzewska...i jego exlibris ze zbiorów T. Lissowskiego Zbigniew Doda Ryszard Bernard Danuta Adamczewska Antoni Wojciechowski Włodzimierz Schmidt Jacek Tomczak
Mecze KPW Poznań KPW Ostrów Wlkp. KPW Ostrów Wielkopolski KPW Poznań 3 : 5, styczeń 1934 r. KPW Ostrów Wielkopolski KPW Główne Warsztaty Poznań 4 : 2, 1 III 1936 r.
Wielkopolscy szachiści, kluby i sekcje. Sekcja Szachowa KKS Pogoń Nowe Skalmierzyce w 1959 r. (ze zbiorów Włodzimierza Wolendra) Turniej w Kaliszu w 1956 r. (ze zbiorów Ryszarda Pycha)
Reprezentacja OZSzach Kalisz podczas symultany z mistrzynią Tatianą Zatułowską z ZSRR w Polanicy Zdroju (ze zbiorów Piotra Maślińskiego). Mistrzostwa Polski w Szachach Błyskawicznych w 1979 r. w Kaliszu. Po prawej stronie siedzi poznański arcymistrz Włodzimierz Schmidt (wówczas Maraton Warszawa).
Po prawej stronie Edmund Kaczmarek z Gorzyc Wielkich. Oleśnica, 1959 r. Władysław Lelek z Krotoszyna (po lewej) i Jerzy Kątny z Gorzyc Wielkich podczas turnieju O złotą wieżę.
Prezes Janusz Woda Prezes Barbara Ryszkiewicz Prezes Marek Zboroń wraz z najlepszymi uczestniczkami Mistrzostw Wielkopolski w Szachach Błyskawicznych w 2011 r.
Wydawnictwa regionalnych miłośników historii gry szachowej. Kto następny??? Wykorzystanie ilustracji bez zgody autora jest zabronione. Swoje własne propozycje fotografii wysyłać należy na adres e-mail: pawel-dudzinski@tlen.pl. Info: 698 205 280