Powiatowy Urząd Pracy ul. Andersa 2 59 220 Legnica RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE LEGNICKIM W 2008 ROKU MARZEC 2009
1.Wstęp. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 Nr 69 poz. 415 z późniejszymi zmianami) opracowanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. W zawiązku z powyższym w celu stosowania ujednolicenia zasad prowadzenia monitoringu, w Departamencie Rynku Pracy zostały opracowane zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, określające m.in. zakres oraz terminy sporządzania półrocznych i rocznych raportów powiatowych, wojewódzkich i raportu krajowego. Pod pojęciem monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy. Dotyczą one kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz. Są one niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania systemów kształcenia zawodowego oraz szkolenia bezrobotnych. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Natomiast zawód nadwyżkowy to ten, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Statystyka zgłoszonych wolnych miejsc pracy sporządzana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 2004 r. Nr 265, poz. 2644 z póź. zmianami). Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Grupuje poszczególne zawody (specjalności) w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Specjalizację kwalifikacji zdefiniowano natomiast przez rodzaj koniecznej wiedzy czy umiejętność posługiwania się określonymi urządzeniami i narzędziami lub przez rodzaj stosowanych materiałów czy produkowanych wyrobów albo rodzaj świadczonych usług. Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu 2
(specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Wymienione kryteria posłużyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielkie. W efekcie struktura klasyfikacji obejmuje: 10 grup wielkich, 30 grup dużych (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 116 grup średnich (jako wewnętrzny podział grup dużych) i 392 grup elementarnych (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 1770 zawodów i specjalności. Tabela 1. Struktura grup wielkich klasyfikacji i poziomy kwalifikacji Lp. 1 Nazwa grupy wielkiej Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Liczba grup w ramach grupy wielkiej dużych średnich elementarnych Liczba zawodów i specjalności Poziom kwalifikacji 3 6 33 43-2 Specjaliści 4 20 65 475 4 3 Technicy i inny średni personel 4 17 69 314 3 4 Pracownicy biurowi 2 7 20 54 2 lub 3 5 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 2 7 21 80 2 lub 3 6 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 4 8 13 42 2 7 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 4 17 74 330 2 8 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 3 20 72 338 2 9 Pracownicy przy pracach prostych 3 10 21 90 1 10 Siły zbrojne 1 4 4 4 - RAZEM 30 116 392 1170 Niniejszy raport jest półrocznym raportem za okres od stycznia do grudnia 2008 roku i składa się z następujących rozdziałów : Wstęp Rozdział I. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów) Rozdział II. Analiza oferty pracy wg zawodów (grup zawodowych) Rozdział III. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz ranking 30 zawodów deficytowych i 30 zwodów nadwyżkowych. Wnioski 3
Rozdział I. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów). Powiatowy Urząd Pracy w Legnicy swoim zasięgiem obejmuje: - 6 gmin wiejskich: Legnickie Pole, Kunice, Krotoszyce, Miłkowice, Ruję i Chojnów - miasto i gminę Prochowice - miasto Legnicę i Chojnów. Miasto Chojnów i gmina Chojnów obsługiwane są przez Filię Powiatowego Urzędu Pracy mieszczącą się w Chojnowie, a pozostałe jednostki przez Urząd Pracy w Legnicy Na koniec grudnia 2008 r. stopa bezrobocia w Polsce wynosiła 9,5 %, natomiast w powiecie legnickim 14,1 % i w mieście Legnica 6,7 %. Zarejestrowanych w PUP w Legnicy było 5.216 osób bezrobotnych w tym 2.837 kobiet. W porównaniu do stanu z grudnia 2007 r. obserwujemy spadek liczby bezrobotnych o 951 osób. Liczba bezrobotnych w podziale na posiadane wykształcenie na koniec grudnia 2008 i 2007 przedstawia się następująco: Wykształcenie wykształcenie wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjum i poniżej Liczba osób bezrobotnych na koniec grudnia 2008 462 osoby (w tym 296 kobiet) 1.058 osób (w tym 697 kobiet) 368 osób (w tym 277 kobiet) 1.592 osoby (w tym 734 kobiet) 1.736 osób (w tym 833 kobiet) Liczba osób bezrobotnych na koniec grudnia 2007 414 osób (w tym 251 kobiet) 1.332 osoby ( tym 906 kobiet) 397 osób (w tym 286 kobiet) 1.865 osób ( w tym 873 kobiet) 2.159 osób (w tym 1.070 kobiet) Tabela 2. Bezrobotni w podziale na wykształcenie stan na koniec roku 2008 i 2007 W podziale, gdzie kryterium stanowi wiek zarejestrowanych osób bezrobotnych, struktura (stan na koniec grudnia 2008 r.) przedstawia się następująco: 4
18 24 lata 776 osób ( w tym 467 kobiety) 25-34 lata 1.457 osób ( w tym 900 kobiet) 35 44 lat 891 osób ( w tym 542 kobiet) 45 54 lata 1.453 osoby ( w tym 755 kobiet) 55 59 lat 520 osób ( w tym 173 kobiet) 60-64 lata 119 osób Analizując strukturę bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Legnicy zauważamy, że najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształcenie podstawowym (33 %) oraz zasadniczym zawodowym (30,5 %). Najniższy udział procentowy występuje w grupie bezrobotnych z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (7 %) i wyższym (8,8 %) Wśród osób bezrobotnych z wykształceniem podstawowym obserwujemy najdłuższy czas pozostawania bez pracy powyżej 24 miesięcy zarejestrowanych było 125 osób. Natomiast w grupie wiekowej między 45, a 54 rokiem życia 137 osób bezrobotnych zarejestrowanych jest powyżej 24 miesięcy. Najbardziej mobilna zawodowo grupa wiekowa to osoby między 18, a 24 rokiem życia. Jedynie 10 osób pozostawało bez pracy w okresie powyżej 24 miesięcy. Kształtowanie się napływu osób bezrobotnych na przestrzeni poszczególnych miesięcy 2008 roku ilustruje tabela 3. Miesiące Bezrobotni zarejestrowani w miesiącu sprawozdawczym Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w miesiącu sprawozdawczym 2008 rok 2007 rok 2008 rok 2007 rok STYCZEŃ 1.420 1.566 1.242 1.991 LUTY 1.065 1.234 1.224 1.725 MARZEC 1.053 1.586 1.316 2.035 KWIECIEŃ 1.097 1.404 1.438 2.210 MAJ 1.172 1.304 1.351 1.613 CZERWIEC 1.065 1.244 1.458 1.635 LIPIEC 1.126 1.256 1.189 1.528 SIERPIEŃ 1.037 1.233 1.149 1.467 WRZESIEŃ 1.376 1.499 1.349 1.615 PAŹDZIERNIK 1.363 1.420 1.325 1.782 5
LISTOPAD 1.262 1.311 1.163 1.434 GRUDZIEŃ 1.127 1.032 910 946 SUMA 14.163 16.089 15.114 19.981 Tabela 3. Napływ bezrobotnych na przestrzeni 2008 i 2007 roku Kształtowanie się napływu bezrobotnych wg zawodów w 2008 roku przedstawia tabela 4 KOD ZAWODU NAZWA ZAWODU LICZBA BEZROBOTNYCH Bez zawodu 3.315 522107 Sprzedawca 1.007 341902 Asystent ekonomiczny 434 712102 Murarz 337 743604 Szwaczka 323 311502 Technik mechanik 262 913207 Sprzątaczka 257 722204 Ślusarz 257 723105 Mechanik samochodów osobowych 245 743304 Krawiec 218 419101 Pracownik biurowy 208 311204 Technik budownictwa 204 244204 Politolog 193 931301 Robotnik budowlany 163 512201 Kucharz 156 247901 Specjalista administracji publicznej 124 713604 Monter instalacji wod.i kan. 119 514102 Fryzjer 119 222108 Specjalista ochrony środowiska 106 Tabela 4. Napływ bezrobotnych wg zawodów w 2008 6
Podobnie jak w na koniec roku 2007 zdecydowanie najliczniejszą grupę osób napływających do PUP stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych 23,4 %. Pokazuje to, ze mimo znacznego spadku bezrobocia, osoby z najniższym wykształceniem wciąż mają największe trudności w znalezieniu i utrzymaniu zatrudnienia i licznie rejestrują się w PUP. Nieodłączną częścią sprawozdawczości lokalnego rynku pracy jest statystyka bezrobotnych sporządzana według zawodów. Jako skalę obliczeń ustalono, iż analizowane są zawody, w których zarejestrowanych jest powyżej 50 osób. Wyjątek stanowi I i VI grupa zawodowa. W obecnym układzie klasyfikacyjnym istnieje 10 wielkich grup zawodowych. Zgodnie z hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności liczba bezrobotnych na koniec roku 2008 r. przedstawiała się następująco: I. PRZEDSTAWICIELE WŁADZ PUBLICZNYCH, WYŻSI URZĘDNICY I KIEROWNICY Kierownik wew. jednostki działalności podstawowej w handlu 8 Kierownik działu marketingu i sprzedaży 4 Kierownik małego przedsiębiorstwa w handlu hurtowym i detalicznym - 4 II. SPECJALIŚCI Politolog - 193 Specjalista administracji publicznej 124 Specjalista ochrony środowiska 114 Specjalista ds. marketingu i handlu 106 Inżynier systemów komputerowych 74 Inżynier organizacji i planowania produkcji 71 Ekonomista - 57 Pedagog - 57 III. TECHNICY I INNY ŚREDNI PERSONEL Asystent ekonomiczny 434 Technik mechanik - 262 Technik budownictwa 204 7
Technik technologii odzieży 105 Handlowiec 85 Technik elektryk 81 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 81 Technik rolnik 76 Pracownik administracyjny 73 Księgowy 52 IV. PRACOWNICY BIUROWI Pracownik biurowy - 208 Magazynier 90 V. PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I SPRZEDAŻY Sprzedawcy 1007 Kucharz 156 Fryzjer 100 Kelner - 59 VI. ROLNICY, OGRODNICY, LEŚNICY I RYBACY Ogrodnik terenów zielonych 30 Rolnik produkcji zwierzęcej i roślinnej - 28 VII. ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY Murarz 337 Szwaczka - 323 Ślusarz - 257 Mechanik pojazdów samochodowych 245 Krawiec - 218 Malarz budowlany - 111 Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 119 Piekarz - 103 Elektromonter zakładowy - 107 8
Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych - 97 Stolarz budowlany - 67 Betoniarz zbrojarz 55 Rzeźnik wędliniarz - 52 VIII. OPERATORZY I MONTERZY MASZYN I URZĄDZEŃ Kierowca samochodu ciężarowego - 102 Kierowca samochodu osobowego 62 IX. PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH Sprzątaczka 257 Robotnik budowlany 163 Robotnik gospodarczy - 80 Dozorca - 72 Pomoc kuchenna 66 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 56 Salowa - 53 X. SIŁY ZBROJNE Brak zarejestrowanych osób. Już na wstępie należy zauważyć, że największa grupę stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych 22 %. Poza osobami bez kwalifikacji zawodowych najliczniejsza grupę stanowią VII. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 21 %. Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uzyskiwania i obróbki surowców, wytwarzania i naprawy towarów oraz budowy, konserwacji i naprawy dróg, konstrukcji i maszyn. Następnie grupa III. Technicy i średni personel 15 % - to zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do wykonywania głównie prac technicznych i podobnych, związanych z badaniem i stosowaniem metod naukowych oraz artystycznych i grupa V. Pracownicy usług osobistych i sprzedaży 15 %. to zawody związane ze świadczeniem usług ochrony, usług osobistych dotyczących podróży, prowadzenia gospodarstwa domowego, dostarczania żywności, opieki osobistej oraz sprzedawania i demonstrowania towarów w sklepach hurtowych lub detalicznych. Następna 9
grupa to II. Specjaliści 10 % - obejmująca zawody wymagające wysokiego poziomu wiedzy zawodowej w zakresie nauk technicznych, przyrodniczych, społecznych humanistycznych i pokrewnych. Grupa IX. Pracownicy przy pracach prostych gdzie zarejestrowanych jest 7 % zarejestrowanych osób bezrobotnych. Praca wykonywana jest przy zastosowaniu prostych narzędzi ręcznych i przy ograniczonej własnej inicjatywie i ocenie. W niektórych przypadkach wymaga wysiłku fizycznego. Na kolejnym miejscu co do wielkości znajduje się grupa VIII. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4 %. Na następnym miejscu co do liczebności znajduje się grupa IV. Pracownicy biurowi stanowi 3 % do całości zarejestrowanych osób. Kolejna grupa VI. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1 %, zaś najmniejszą grupę stanowią Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy czyli Grupa I. 0,2 %. Reasumując powyższe zestawienie zauważamy, że najliczniejszą grupę zawodową zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych. Kolejną co do wielkości grupę stanowi -VII. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. I podobnie jak we wcześniejszych badanych okresach najmniejszy odsetek stanowią Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy czyli grupa I. RANKING 10 ZAWODÓW WG. NAJWIEKSZEJ LICZBY OSÓB BEZROBOTNYCH ZAREJESTROWNYCH W PUP ( stan na koniec grudnia 2008 ) 1. Sprzedawcy 1.007 ( w tym 194 powyżej 12 miesięcy) 2. Asystent ekonomiczny - 434 ( w tym 68 powyżej 12 miesięcy) 3. Murarz 337 ( w tym 68 powyżej 12 miesięcy) 4. Szwaczka 323 (w tym 88 powyżej 12 miesięcy) 5. Technik mechanik 262 (w tym 23 powyżej 12 miesięcy) 6. Ślusarz 257 ( w tym 32 powyżej 12 miesięcy) 7. Sprzątaczka 257 ( w tym 83 powyżej 12 miesięcy) 8. Mechanik samochodów osobowych 245 ( w tym 16 powyżej 12 miesięcy) 9. Monter instalacji wod. i kan. 219 ( w tym 8 powyżej 12 miesięcy) 10. Krawiec 218 ( w tym 47 powyżej 12 miesięcy) Brak jest natomiast w ewidencji osób bezrobotnych zarejestrowanych w zawodach tj. kierownik działu zaopatrzenia, projektant stron internetowych (webmaster), programista, 10
inżynier budowy dróg, farmaceuta, diagnosta laboratoryjny, położna, specjalista ds. rekrutacji pracowników, kosztorysant budowlany, operator kamery, monter mebli. Rozdział II. Analiza oferty pracy wg zawodów (grup zawodowych) w 2008 roku W 2008 roku w PUP w Legnicy zostało zgłoszonych 7.852 ofert pracy, o 2.382 ofert więcej niż w roku 2007. 2008 Liczba ofert Styczeń 855 Luty 576 Marzec 605 Kwiecień 703 Maj 653 Czerwiec 704 Lipiec 806 Sierpień 644 Wrzesień 711 Październik 810 Listopad 477 Grudzień 308 RAZEM = 7.852 Tabela 5. Ofert pracy zgłaszane w poszczególnych miesiącach 2008 roku Najczęściej zgłaszano ofert pracy w następujących zawodach.: Robotnik gospodarczy 688 Sprzedawca - 608 Pracownik biurowy 550 Robotnik budowlany - 367 Sprzątaczka - 361 Murarz 337 Magazynier 199 Pracownik ochrony mienia i osób 170 Robotnicy pomocniczy przy pracach prostych - 145 Spawacz - 136 Kasjer handlowy - 136 Pracownik administracyjny - 130 Telemarketer 114 Pomoc kuchenna - 106 11
Strukturę pozyskanych ofert pracy wg sekcji PKD przedstawiona została w poniższej tabeli. ILOSĆ ZGŁOSZONYCH SEKCJA PKD OFERT PRACY W 2008 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo 60 Rybactwo 2 Górnictwo 7 Przetwórstwo przemysłowe 887 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię 41 elektryczną, gaz, wodę Budownictwo 885 Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz art. użytku 1.471 osobistego i domowego Hotele i restauracje 251 Transport, gospodarka magazynowa i łączność 223 Pośrednictwo finansowe 212 Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gosp. 1.175 Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społ. i powszechne 948 bez. zdrowotne Edukacja 567 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 585 Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna 538 Tabela 5. Oferty pracy zgłoszone w roku 2008 wg sekcji PKD 12
Rozdział III. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych w 2008 roku 4.1. Zawody deficytowe i nadwyżkowe W wyniku przeprowadzonej analizy osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP oraz ofert pracy zgłoszonych w Urzędzie wyodrębniono zawody nadwyżkowe i deficytowe w powiecie legnickim. Operując wskaźnikiem intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów można ustalić pułap możliwości popytowych na określone zawody. W konsekwencji sporządzono ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych powiatu legnickiego. Wartości wskaźników intensywności deficytu lub nadwyżki można przedstawić następująco: W > 1,1 to zawody deficytowe 0,9 W 1,1 to zawody w równowadze W < 0,9 to zawody nadwyżkowe Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, czyli wskaźnik (>1,1) ofert pracy jest zdecydowanie wyższy niż ilość osób bezrobotnych. W oparciu o ww. wskaźnik intensywności wyodrębniono ranking 30 zawodów deficytowych na poziomie 6 cyfrowego kodu zawodu 1. Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 2. Pracownik biurowy 3. Telemarketer 4. Pomocniczy robotnik przy konserwacji terenów zieleni 5. Monter/składacz okien 6. Fakturzystka 7. Bibliotekarz 8. Operator myjni 9. Glazurnik 10. Recepcjonistka 11. Strażnik miejski 12. Robotnik gospodarczy 13. Nauczyciel przedszkola 13
14. Brukarz 15. Pokojowa (w hotelu) 16. Szatniarz 17. Woźny 18. Sekretarka 19. Kelnerzy 20. Portier 21. Konserwator części 22. Robotnik budowlany 23. Kierownik działu marketingu i sprzedaży 24. Przedstawiciel handlowy 25. Rejestratorka medyczna 26. Masażysta 27. Barman 28. Specjalista ds. finansów 29. Mechanik pojazdów samochodowych 30. Pomoc kuchenna Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności mniejszy od 0,9. W oparciu o ww. wskaźnik intensywności wyodrębniono ranking 30 zawodów nadwyżkowych na poziomie 6 cyfrowego kodu zawodu : 1. Pielęgniarka 2. Szwaczka 3. Specjalista ds. marketingu i handlu 4. Technik budownictwa 5. Handlowiec 6. Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 7. Tokarz 8. Mechanik samochodów osobowych 9. Cukiernik 10. Piekarz 11. Stolarz 12. Kierowca autobusu 14
13. Kierowca samochodu ciężarowego 14. Salowa 15. Krojczy 16. Murarz 17. Asystent rachunkowości 18. Pracownik socjalny 19. Technik fizjoterapii 20. Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 21. Politolog 22. Pedagog 23. Specjalista administracji publicznej 24. Specjalista ochrony środowiska 25. Specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 26. Technik mechanik 27. Fotograf 28. Technik technologii żywności 29. Opiekunka domowa 30. Krawiec Zawody zrównoważone ( wskaźnik w przedziale od 0,9 do 1,1), w których maksymalnie wykorzystano zasoby ludzie w stosunku do zapotrzebowania na rynku pracy, czyli takie, które wykazują równowagę na lokalnym rynku pracy. W zawodach tych istnieje równowaga, czyli zasoby ludzkie maksymalnie zostają wykorzystane na rynku pracy, a tym samym nie generują długotrwałego bezrobocia. Specjalista kontroli jakości Kosmetolog Nauczyciel nauczania początkowego Dziennikarz Grafik komputerowy Inżynier ogrodnictwa Specjalista bankowości Specjalista ds. organizacji i rozwoju transportu Asystent prawny Psycholog 15
Instruktor tańca 4.2. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodzie Oprócz zestawienia zawodów deficytowych i nadwyżkowych kolejnym elementem monitoringu jest badanie zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Jako narzędzie służy do tego następujący wskaźnik : W = Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy, wg stanu na końcu 2008 roku X 100 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie wg stanu na końcu 2008 roku W oparciu o ww. wskaźnik utworzono ranking zawodów grup zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najwyższego do najniższego wskaźnika - generujących długotrwałe bezrobocie : Kod Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Lp. grupy Nazwa grupy zawodów zawodów Grodzki Ziemski 1. 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,25 0,25 2. 93 3. 64 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,20 0,23 0,20 0,00 4. 23 Specjaliści szkolnictwa 0,18 0,11 16
5. 41 Pracownicy obsługi biurowej 0,18 0,37 6. 91 7. 73 8. 34 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Pracownicy pozostałych specjalności 0,17 0,33 0,16 0,42 0,16 0,18 9. 71 Górnicy i robotnicy budowlani 10. 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 11. 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 12. 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,15 0,27 0,15 0,26 0,14 0,19 0,12 0,08 13. 31 Średni personel techniczny 0,11 0,14 14. 15. 83 74 Kierowcy i operatorzy pojazdów Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 0,10 0,22 0,10 0,28 17
16. 42 Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów 17. 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 18. 22 Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia 0,09 0,21 0,07 0,19 0,07 0,15 19. 24 Pozostali specjaliści 0,06 0,05 20. 32 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 0,06 0,19 Tabela 6. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w PUP w Legnicy w 2008 roku Jako uzupełnienie powyższej tabeli sporządzono wykaz zwodów wyuczonych lub wykonywanych przez zarejestrowanych bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy. Wybrano te zawody, w których zarejestrowanych jest powyżej 50 osób. - Sprzedawca 194 - Szwaczka 88 - Sprzątaczka - 85 - Asystent ekonomiczny - 68 - Murarz - 68 - Pracownik biurowy - 51 18
WNIOSKI 1/ W roku 2008 liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszyła się o 15,4% w porównaniu do stanu na koniec 2007 roku. Podobnie, jak w latach poprzednich większy spadek miał miejsce wśród bezrobotnych posiadających zawód niż w całej populacji bezrobotnych. Oznacza to, że nadal w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy pozostają osoby bez zawodu. 2/ Nieznacznie zmieniła się struktura bezrobotnych w podziale na wykształcenie. W grupie osób z wykształceniem średnim zawodowym, zasadniczym zawodowym i gimnazjalnym obserwujemy zbliżony ilościowo spadek zarejestrowanych bezrobotnych. 3/ W strukturze bezrobotnych uwzględniającej wiek zarejestrowanych osób najliczniejszy spadek zanotowano w grupie wiekowej 45 54 lat. 4/ Największym napływem do bezrobocia, a tym samym największą liczbą zarejestrowanych bezrobotnych charakteryzuje się niezmiennie grupa VII. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 21%. Grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uzyskiwania i obróbki surowców, wytwarzania i naprawy towarów oraz budowy, konserwacji i naprawy dróg, konstrukcji i maszyn. W grupie tej występują zawody tj. murarz, betoniarz zbrojarz, stolarz budowlany, monter instalacji wod. i kan., malarz budowlany, ślusarz, mechanik, elektromonter, piekarz, krawiec i szwaczka. 5/ W poszczególnych miesiącach roku 2008 napłynęło do Urzędu Pracy o 1.926 osób bezrobotnych mniej niż w roku 2007, natomiast wyłączono z ewidencji o 4.867 osób mniej niż w roku 2007. 6/ Obserwacja struktury i ruchu bezrobotnych w 2008 roku pozwala wyróżnić kilka zawodów, które cechuje zarówno wysoki poziom bezrobocia, jak i duża skala napływu. Zawody te to przede wszystkim : sprzedawca, asystent ekonomiczny, murarz, szwaczka, technik mechanik, ślusarz czy krawiec. Porównując legnicki rynek pracy w tym zakresie do ogólnej tendencji na rynku krajowym widzimy, że jest to zjawisko analogiczne. Te same zawody cechują się wysokim poziomem napływu i bezrobocia także w skali całego kraju. 19
7/ W porównaniu do roku 2007 znacznie wzrosła liczba zgłaszanych w Urzędzie Pracy ofert pracy o 43,5%. Najliczniej zgłaszano oferty w miesiącu styczniu, październiku i lipcu 2008. 8/ Najczęściej poszukiwano do pracy robotnika gospodarczego 8,7% zgłaszanych ofert pracy, sprzedawcę 7,7%, pracownika biurowego 7% oraz robotnika budowlanego 4,6%. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że nazwy zawodów stanowią tylko umowne ich znaczenie, gdyż w rzeczywistości oferty dotyczące jednego zawody mogą posiadać znaczne różnice co do wymagań pracodawcy, kwalifikacji kandydata do pracy czy charakteru wykonywanych zadań. 9/ Najbardziej deficytowym zawodem w 2008 roku byli robotnicy przy pracach prostych, pracownicy biurowi i telemarketerzy. Jednak obserwacje empiryczne pokazują, że do każdego z zawodów deficytowych i nadwyżkowych wymagany byłby dodatkowy komentarz. Ponieważ obowiązująca klasyfikacja zawodów nie przystaje do rzeczywistości. 10/ Najbardziej nadwyżkowym zawodem w 2008 roku były pielęgniarki, szwaczki, specjalista ds. marketingu i handlu czy technik budownictwa. 11/ Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych bazujący głównie na danych statystycznych bezrobocia rejestrowanego nie oddaje w pełni rzeczywistych relacji w zakresie popytu i podaży na regionalnym rynku pracy. Prawie każdy wygenerowany zawód czy dana liczbowa wymagają szerszego omówienia uwzględniając całość złożonych procesów zachodzących na legnickim rynku pracy. Sporządziła: Otylia Tułacz Kostrzycka Teresa Pasternak Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Legnicy 20
21