I Chełmska Drużyna Harcerzy im księcia Józefa Poniatowskiego. Przyczynek do historii drużyny w świetle odnalezionych a nieznanych współcześnie dokumentach i fotografiach. Dziękuję Sławomirowi Kociubie za udostępnienie archiwalnych materiałów nieodzownych przy opracowaniu tego tematu. Celowo rozpoczynam skromnym wstępem poprzedzającym rzecz najistotniejszą, prezentację materiałów poniżej zamieszczonych. Być może tym opracowaniem rozbudzę wśród badaczy historii ZHP zainteresowanie do poszukiwań rozproszonych (moim zdaniem nie do końca zniszczonych) następnych dokumentów. Nie wykluczam, że w najbliższym czasie zamieszczę też materiały związane z I ChDH im. Józefa Poniatowskiego okresu okupacji niemieckiej. -----------------------------,, ------------------------------- Austriackie władze okupacyjne zezwalają na powołanie w dniu8 22 września 1915 roku średniej Szkoły Filologicznej w Chełmie. Po pewnym czasie przemianowanej na Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego. Na bazie tej szkoły 1 października 1916 roku dyrekcja szkoły podjęła decyzję o utworzeniu koedukacyjnej drużyny skautowej. Sformowanie jej powierzono nauczycielowi tej szkoły Ludwikowi Zajączkiewiczowi, który był zarazem jej pierwszym drużynowym. W wyniku lawinowego wzrostu jej szeregów podjęto decyzję na początku marca 1917 roku o podziale na dwie odrębne drużyny skautowe: żeńską i męską. Niebawem zaczęto używać nazwy drużyny harcerskie: I Chełmska Drużyna Żeńska im. Emilii Plater prowadzona przez drużynową Marię Świerkowską oraz I Chełmską Drużynę Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego. Po krótkim kierownictwie druha Zajączkiewicza drużynowym zostaje Artur Kostrzanowski. W latach następnych w Chełmie powstały następujące drużyny harcerskie: Żeńskie Drużyny Harcerskie w Chełmie. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Nr. Imienia Rok Szkoła Druzyny zalożenia --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- II Jadwigi Tejszerskiej 1922 Państwowe Seminarium Nauczycielskie Żeńskie III Pauliny Maciejowskiej 1921 Państwowa Szkoła Handlowa IV Marii Konopnickiej 1924 Szkoła Powszechna nr. 6 im. G. Piramowicza V Klementyny Hoffmanowej 1930 Szkoła Powszechna im. S. Konarskiego VI Marii Piłsudskiej 1929 Szkoła Powszechna im. Królowej Jadwigi VII!930 Szkoła Powszechna nr.3 im. Adama Mickiewicza Na czele Hufca Żeńskiego od połowy lat dwudziestych stały: Jadwiga Kubicka, Zofia Chrzanowska, Zofia Kruszewska, Waleria Szrejferowa ( Śreniawska), Jadwiga Ciszewska, Urszula Niewiadomska, Maria Rutkowska, Weronika Lasocka ( Barszczyńska), Maria Szelążek. Po za I Chełmską Drużyną Harcerzy istniały jeszcze; Męskie Drużyny Harcerskie w Chełmie -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Nr. Imienia Rok Szkoła
Druzyny zalożenia -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- II Józefa Piłsudskiego 1918 Państwowe Seminarium Nauczycielskie Męskie III Jana Kilińskiego 1921 Państwowa Szkoła Żemieślnicza IV Henryka Dąbrowskiego 1920 Szkoła Powszechna nr. 3 im. Adama Mickiewicza V Kazimierza Puławskiego 1921 Państwowa Szkoła Handlowa VI Szymona Konarskiego 1923 Szkoła Powszechna im. St. Staszica VII Andrzeja Małkowskiego 1923 Szkoła Powszechna nr. 6 im. G. Piramowicza VIII 1929 Szkoła Powszechna nr. 5 im. Tadeusza Kościuszki Na czele Hufca Męskiego od 1918 roku stali: Jan Szczawiej, Tadeusz Dąbrowski, Bronisław Głowacki, Eugeniusz Legaj, Władysław Donigilewicz, Aleksander Sarkisow, Jerzy Kruszewski, Jan Łęcki, Witold Zimmer, Marian Pilarski. Drużynę tworzyli: Ludwik Zajączkiewicz, Antoni Kostrzanowski, Piotr Jarzębowicz, Henryk Biernacki, Władysław Kubicz, Józef Biernacki, Wacław Sztajer, Józef Mazurek, Władysław Masłowski, Eugeniusz Legaj, Roman Głowacki, Piotr Durko, Piotr Szewczyk, Aleksander Sorkisow, Bolesław Zimmer, Zbigniew Walke, Zbigniew Raszul. Kolejno drużynowymi byli; Antoni Kostrzanowski, Piotr Jarzębkiewicz, Henryk Biernacki, Wacław Sztajer, Władysław Kupicz, Władysław Masłowski Z ramienia Rady Pedagogicznej opiekunem drużyny był nauczyciel Tadeusz Dąbrowski. ------------------------------,, --------------------------- Po latach z dużą dozą prawdopodobieństwa można wnioskować, że pierwszym, który ratował i przechował dokumentację I Chełmskiej Drużyny Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego przed zniszczeniem w czasie wojny był syn nauczyciela druh wywiadowca (14.03.37r.) Zbigniew Stefan Skorupa 1. 1 Fotografia pochodzi z paszportu wystawionego na wyjazd do obozu stałego drużynowych w Rumunii, rok 1938 28 dni. Złożył przyrzeczenie harcerskie 19.05.1936r. otrzymał Krzyż Harcerski o numerze 721 serii CXX i książeczkę służbową nr. 1112.
Rocznik 1921. Rozkazem L 1/37 mianowany gospodarzem izby drużyny. Księga sztandaru, w której zapisywano między innymi rozkazy mianowani chorążych I Chełmskiej Drużyny Harcerzy im. Księcia Józefa Poniatowskiego Ozdobna okładka Księgi Pamiątkowej Sztandaru, malowana ręcznie farbami olejnymi.
Wyklejka wstawka introligatorska Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski
Niedokończone malowidło w Księdze Sztandaru, które prawdopodobnie miało przedstawiać jego wzór.
Okolicznościowe wpisy zamieszczane w kolejności: Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski
Rozkazy mianowanych chorążymi sztandaru: Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski
Teczka przechowywania arkuszy harcerzy ze szczegółowymi danymi osobowymi oraz przebiegiem służby.
Czysty druk takiej karty (arkusza) strona 1 i strona 2. Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski
Zachowały się kartoteki: Stawarski Zbigniew Apolinary 01.04.2921r. 12.06.1933r.
Wasilewski Stanisław 20.01.1921r 20.01.1932r. Gilewicz Zbigniew 15.10.1921r 13.07.1934 Dobija Kazimierz 25.09.1923r. 07.01.1934r. Łucyszyn Sergiusz 24.02.1923r. 10.05.1936r. Sieniawski Zbigniew 08.08.1923r. 07.01.1934r. Kowalewski Jan Kyć Tadeusz 26.08.1919r. 07.01.1937r. Koło Kułak Czesław 03.06.1920r. 11.11.1934r. Koral Bolesław Kupczyński Mieczysław Bereza Bolesław 19.11.1920r. 05.12.1937r. Truchan Zdzisław Jan 07.07.1922r. 07.01.1934r. Kulczycki Tadeusz Jurkiewicz Józef Stryjewski Zbigniew 03.11.1922r. 25.01.1937r. Truchan Czesław Józef 23.02.1924r. 07.01.1934r. Skorupa Zbigniew Stefan 22.11.1921r. 19.10.1936r. Sochacki Jerzy Marian Stanisław 25.04.1924r 14.06.1936r. Osses Edward 15.01.1925r. 12.06.1937r. Niechaj Bogdan 23.01.1923r. 25.04.1937r. Muszka Włodzimierz 11.06.1923r. 25.05.1937r. Wiśniewski Szymon Stanisław 31.09.1922r. 30.01.1937r. Duda Tadeusz Jerzy 27.10.1925r. 14.06.1936r. Ludwików Tadeusz Jan 21.12.1925r. 14.06.1936r. Karandyszewski Zbigniew 15.05.1925r. 19.02.1937r. Jwanow Józef 17.02.1924r. 24.10.1936r. Kowalski Waldemar 22.05.1925r. 19.10.1935r Na podstawie analizy zachowanych kart osobowych harcerzy wynika, że ZHP organizowało wiele szkoleń, kursów na różne stopnie harcerskie. Prowadzono biwaki wycieczki, obozy. Odbywały się też zloty harcerskie na różnych szczeblach organizacyjnych. Wyczytać też można, że harcerze posiadali następujące stopnie: młodzika 9 wywiadowcy 7 ćwika 4 Harcerza Orlego 2 ( Tadeusz Kyć /30.05.1937r./, Zbigniew Apolinary Stawarski /13.02.1938r./) Harcerza Rzeczypospolitej - - brak wpisu w karcie - 6 Obozy i kursy szkoleniowe: 1934r Obóz drużynowych Nowe Troki k/wilna 28 dni 1934r Obóz stały pod namiotami Czerniówka 28 dni 1935r Obóz drużynowych Trawniki 10 dni 1935r Jubileuszowy Zlot Harcerzy Spała 14 dni 1936r. Obóz stały Porąbka pow. Zadowice 16 dni 1936r Obóz drużynowych Podlesie k/krzemieńca 28 dni 1936r. Zlot Hufca Chełm Kumowa Dolina 3 dni 1936r. Zimowisko Witów k/zakopanego 12 dni 1937r. Obóz Barcice 15 i 20 dni 1937r. Obóz stały Buczkowice pow. Bielsko 21 dni 1937r. Obóz harcerzy Hufca Chełm Zwierzyniec n/w. 13 dni
1937r Zlot jubileuszowy Hufca Lublin Zemborzyce 2 dni 1937r. Zlot Chorągwi Lublin Zemborzyce 2 dni 1937r. Obóz przygotowawczy Zwierzyniec n/w. 13 dni 1937r. Zlot Hufca Chełm Zawadówka 2 dni 1937r. Obóz drużynowych Porzecze k/grodna 21 dni 1937/1938r. Kurs zastępowych Kościelisko k/zakopanego 10 dni 1938r. Kurs harcerski Staroniele k/dubienki 7 dni 1938r. II zlot Hufca Chełm Zawadówka 3 dni 1938r. Obóz drużynowych Porzecze k/grodna 21 dni 1938r. Obóz stały drużynowych Rumunia Mamaja jad Wistente Constanta 28 dni 1938r Obóz harcerski Komendy Chorągwi Lublin Czuwajów k/puław 21 dni. Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski Księga inwentarzowa drużyny, w której znajdują się dane dotyczące wyposarzenia: izby, świetlicy (harcówki), biwakowo obozowego, kuchni, stołówki itp. Odnotowywano w niej też ubytki straty.
Zaświadczenie związane z organizowaniem i prowadzeniem obozu wędrowno kolarskiego na krótko przed wybuchem II wojny światowej.
---------------------------------,, ---------------------------- Copyright 2013 Zdzisław Kalinowski