Komentarz tygodniowy 30.10-06.11.2015 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Decyzja w sprawie stóp procentowych Wskaźnik XI 2014 X 2015 XI 2015 Referencyjna stopa procentowa -0,6 % -0,8 % -0,8 % Inflacja wstępne dane GUS Wskaźnik X 2014 IX 2015 X 2015 Inflacja konsumentów, r/r -0,6 % -0,8 % -0,8 % RPP pozostawiła na listopadowym posiedzeniu decyzyjnym stopy procentowe bez zmian. Decyzja ta była zgodna zarówno z oczekiwaniami rynku, jak i z zapowiedziami władz monetarnych z marca br., kiedy zadeklarowano zakończenie cyklu obniżek stóp NBP. W komunikacie uzasadniającym decyzję znalazły się odniesienia do nowych, długoterminowych prognoz inflacji i PKB opracowanych przez ekspertów Instytutu Ekonomicznego NBP, którzy oczekują stabilizacji wzrostu gospodarczego w Polsce w najbliższych latach na poziomie 3,3-3,5 %, a także stopniowego wzrostu inflacji, która pozostanie jednak poniżej celu RPP (2,5 % w ujęciu rocznym). Biorąc pod uwagę oczekiwany, stabilny wzrost inflacji w kolejnych miesiącach, prawdopodobnie także nowy skład RPP (w styczniu i lutym 2016 r. kończą się kadencje 8 z 9 członków Rady) nie znajdzie argumentów za obniżką stóp NBP. Według wstępnych danych GUS, wskaźnik inflacji konsumentów wyniósł w październiku minus 0,8 % r/r (0,1 % m/m). Wstępne dane GUS nie zawierają informacji na temat zmian cen w poszczególnych kategoriach wskaźnika CPI, jednak można zakładać, iż (podobnie jak w poprzednich miesiącach) kluczowy wpływ na niski poziom cen miały ceny związane z transportem (w tym ceny paliw). Oznacza to, iż niskie odczyty inflacji nadal głównie są spowodowane czynnikami niezależnymi od Rady Polityki Pieniężnej (ceny surowców na światowych rynkach). W ubiegłym roku tempo spadku cen paliw na stacjach w Polsce przyspieszyło w listopadzie. Z tego względu można oczekiwać, iż w kolejnych miesiącach, ze względu na wygasający efekt bazy sprzed roku, wskaźnik inflacji powinien wzrastać. 1
WYDARZENIA Komisja Nadzoru Finansowego (rozpatrując wniosek SGB Banku SA) wyraziła zgodę na dokonanie zmian w Umowie Zrzeszenia Spółdzielczej Grupy Bankowej, zatwierdziła projekt Umowy Systemu Ochrony SGB (oraz) uznała System Ochrony SGB. Jest to pierwszy system ochrony instytucjonalnej (IPS) w polskiej bankowości spółdzielczej, zgodny z wymogami unijnego rozporządzenia CRR. Bank Gospodarstwa Krajowego podpisał umowy z 17 bankami w sprawie udzielania kredytów na innowacje technologiczne dla firm z sektora MŚP. Całkowita wartość środków na dofinansowanie innowacyjnych projektów wynosi 422 mln euro. Kredytów inwestycyjnych w programie będą udzielały następujące banki: Alior Bank, Bank BGŻ BNP Paribas, Bank BPH, Bank BPS i zrzeszone Banki Spółdzielcze, Bank Handlowy w Warszawie, Bank Millenium, Bank Pekao, Bank Zachodni WBK, Deutsche Bank Polska, BOŚ Bank, Idea Bank, ING Bank Śląski, Krakowski Bank Spółdzielczy, mbank, PKO Bank Polski, Raiffeisen Polbank, SGB-Bank i zrzeszone Banki Spółdzielcze. W serwisie internetowym UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego według stanu na koniec września 2015 r. Zysk netto sektora wyniósł 11,4 mld zł i w relacji do września 2014 r. spadł o 1,5 mld zł, tj. o 11,9 %. Na osiągnięcie niższego zysku wpływ miało m.in. pogorszenie wyniku z tytułu odsetek (o 2,3 mld zł, tj. o 8,1 % r/r). W analizowanym okresie sektor spółdzielczy osiągnął wynik na poziomie 442,9 mln zł, tj. był o 32,8 % (215,8 mln zł) niższy niż przed rokiem. Natomiast banki komercyjne osiągnęły wynik na poziomie 10,7 mld zł, który był niższy niż przed rokiem o 11,7 % r/r (1,4 mld zł). Należy podkreślić, iż wyższy wynik niż przed rokiem (o 45,5 %) osiągnęły oddziały instytucji kredytowych (265,9 mln zł), jednak ich udział w sumie bilansowej sektora jest niewielki (2,0 %). Według szacunkowych danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec października br. ukształtowała się na poziomie 9,6 % (tj. o 1,7 pp. mniej niż na koniec października 2014 r.). Jest to najniższe bezrobocie rejestrowane o tej porze roku od siedmiu lat. Na podstawie meldunków nadesłanych przez urzędy pracy oszacowano, iż liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec października br. wyniosła 1 518,3 tys. osób (tj. spadła o 21,1 tys. m/m i o 266,5 tys. r/r). Lepsza niż w poprzednich latach sytuacja na rynku pracy powinna wspierać wzrost konsumpcji, który w najbliższych kwartałach będzie decydował o tempie wzrostu PKB w Polsce. Warto odnotować, iż spadkowi bezrobocia w ostatnich latach sprzyja utrzymywanie dodatniej dynamiki zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (od 0,2 % r/r w lutym 2014 r. do wzrostu o 1,0 % r/r we wrześniu 2015 r.). Na poprawę sytuacji na rynku pracy w ostatnim roku wskazują także prowadzone przez GUS badania BAEL, które m.in. uwzględniają w statystykach pracujących także osoby, które są zatrudnione na czarno. Według tych danych, liczba pracujących na koniec II kwartału 2015 r. (dane publikowane są co kwartał) była wyższa niż przed rokiem o 1,2 %. Komisja Europejska opublikowała najnowsze prognozy gospodarcze dla Polski. Według raportu, tempo wzrostu polskiej gospodarki w najbliższych latach będzie stabilne i wyniesie 3,5 %. Wzrost PKB w latach 2016-2017 ma wspierać oczekiwany wzrost konsumpcji prywatnej w następstwie dalszej poprawy sytuacji na rynku pracy oraz wzrostu realnych wynagrodzeń przy utrzymującej się inflacji na niskim poziomie. Prognozy ekspertów Komisji Europejskiej dla Polski nie różnią się istotnie od oczekiwań innych instytucji (opublikowana w ubiegłym tygodniu prognoza Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju zakłada, iż wzrost gospodarczy w przyszłym roku wyniesie 3,3 %; także prognozy banku centralnego przewidują 3,3 % wzrost PKB w 2016 r.). 2
NE MAKROEKONOMICZNE Z POLSKI DANE MAKROEKONOMICZNE ZE ŚWIATA NE MAKROEKONOIZNE Z POLSKI USA stopa bezrobocia Według danych opublikowanych przez amerykański Departament Pracy stopa bezrobocia w październiku br. wyniosła 5,0 %, tj. spadła do najniższego poziomu od 2008 r. Dane zostały odebrane przez rynki finansowe jako argument za zaostrzeniem polityki pieniężnej w USA w najbliższych miesiącach. Taka interpretacja opublikowanych danych została wzmocniona przez publikowane wraz z danymi o bezrobociu zmiany zatrudnienia w sektorze pozarolniczym. Ten wskaźnik w październiku okazał się wyższy od oczekiwań (wzrost o 271 tys. osób, wobec oczekiwań w ankiecie Reutera na poziomie 180 tys.). RYNEK STÓP PROCENTOWYCH RYNKI FINANSOWE Rynkowe stawki WIBOR pozostały w ubiegłym tygodniu stabilne (wykres obok). Poziom stawek oraz nachylenie krzywej odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi w najbliższych miesiącach stopy NBP pozostaną bez zmian, zaś pierwszą decyzją zmieniającą poziom stóp procentowych banku centralnego będzie podwyżka. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 02 06.11.2015 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,67% -0,12% 0,19% -0,77% 0,51% 3M 1,73% -0,07% 0,34% -0,74% 0,58% 6M 1,80% 0,00% 0,56% -0,70% 0,74% 1Y 1,83% 0,10% 0,89% -0,60% 1,05% 3
RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 30.10.2015 06.11.2015 Zmiana USDPLN 3,8748 3,9075 0,8% EURPLN 4,2652 4,2458-0,5% CHF/PLN 3,9255 3,9246 0,0% Złoty w relacji wobec dolara jest najsłabszy od 2004 r. O sile amerykańskiej waluty decyduje bardzo dobra koniunktura gospodarcza w USA, która zwiększa szanse na podwyżki stóp procentowych w tym kraju przed końcem 2015 r. W ostatnich dniach oczekiwania te wsparła publikacja miesięcznych danych z rynku pracy, które wskazały, iż stopa bezrobocia ukształtowała się w październiku br. na poziomie 5,0 %, tj. najniżej od 2008 r. Ponadto, wzrost zatrudnienia w minionym miesiącu (o 271 tys. osób m/m), był znacznie lepszy od prognoz rynkowych, zakładających wzrost o 180 tys. m/m. Ponieważ dane z USA zostały opublikowane w piątek w godzinach popołudniowych wykres i tabela obok (uwzględniające dane ustalone na porannym fixingu NBP) nie uwzględniają rzeczywistej skali osłabienia złotego wobec dolara. Na fixingu NBP w poniedziałek (9 listopada) kurs USD/PLN został ustalony na 3,96 zł. RYNEK TOWAROWY Cena Cena Cena Cena ropy Data miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/lb) (USD/oz.) (USD/oz.) 30.10 49,56 5131,00 1142,00 15,52 02.11 48,79 5142,75 1133,35 15,39 03.11 50,54 5144,50 1117,21 15,27 04.11 48,58 5149,75 1107,06 15,04 05.11 47,98 5024,50 1103,55 14,96 06.10 47,42 4997,00 1088,26 14,73 Cena ropy Brent wyrażona w dolarach spadła w minionym tygodniu o 4,3 %. Oprócz czynników podażowych (wysoki poziom zapasów surowców), które są głównym powodem utrzymywania się cen surowców na niskim poziomie, spadkom cen sprzyjało w ostatnim tygodniu umocnienie dolara na rynku walutowym. Kluczowy wpływ czynników podażowych pozwala oczekiwać, iż bez konkretnych decyzji o ograniczeniu dotychczasowego wydobycia, cena ropy będzie utrzymywać się w najbliższych tygodniach na niskim poziomie. Wydaje się, iż spadkowa tendencja będzie także kontynuowana w notowaniach miedzi. Takie oczekiwania wspierają m.in. słabe odczyty z chińskiej gospodarki - opublikowany przez Markit 2 listopada finalny odczyt indeksu PMI (48,3 pkt) wskazuje na dalsze pogorszenie koniunktury w przemyśle. W tych słabych danych jest jednak pewien pozytywny sygnał, tzn. niewielki wzrost indeksu (o 1,1 pkt) w porównaniu z miesiącem poprzednim. Oznacza to, iż pogorszenie koniunktury w Chinach jest mniej dynamiczne niż we wrześniu. 4
RYNEK KAPITAŁOWY W minionym tygodniu WIG30 stracił 2,0 %, osiągając na zamknięciu w piątek poziom 2 247,81. Zmiany kursów w ostatnich tygodniach odbiegające od wydarzeń na głównych rynkach akcji (np. w USA) wskazują, iż jedną z przyczyn słabości polskiej giełdy są czynniki ryzyka związane z krajową polityką. W szczególności należy wskazać niepewność związaną z ostatecznym kształtem propozycji dotyczących kredytobiorców posiadających zobowiązania w walutach obcych (przewalutowanie), a także możliwe zaangażowanie spółek, w których udziały ma Skarb Państwa w proces restrukturyzacji górnictwa. KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (09-13.11.2015 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Prognoza BPS Wartość poprzednia 13 listopada Polska Produkt Krajowy Brutto (wstępny odczyt), r/r III kw. 3,3 % 3,3 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5