Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla uczniów klas I-III Gimnazjum im. Kazimierza Wielkiego w Wieliczce. nauczyciele: Aneta Bobek, Barbara Fudali Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego jest zgodny z: Rozporządzeniem MEN z dnia 31 marca 2009 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych) ( Dz. U. Nr 58, poz. 475), Podstawą programową kształcenia ogólnego (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17), Programem nauczania języka polskiego w gimnazjum - Słowa na czasie. Statutem szkoły. 1.WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE I NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy), nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych), wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur, czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając w logiczny sposób na pytania o jego treść, rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej, umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego, lirycznego i dramatycznego z autorem, przy pomocy nauczyciela tworzy proste wypowiedzi ustne i pisemne, stara się konstruować swą wypowiedź zgodnie z tematem oraz posługiwać się poprawną polszczyzną, zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, zna pojęcia: filozofia, rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, epos, tragedia antyczna, alegoria, symbol, liryka bezpośrednia i pośrednia, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), tragedia, komedia, amfiteatr, scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, hierarchia, rycerz, archaizm, symbolika, idealizacja, ironia, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, film długometrażowy, środki wyrazu, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, fraszka, tren, apostrofa, optymizm, pesymizm, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, intryga, kontrast, metafora, światopogląd, martwa natura, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, fantasy, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację. rozpoznaje zdanie pojedyncze i równoważnik zdania, na prostych przykładach wskazuje odmienne i nieodmienne części mowy, zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne, posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, 1
ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY wykazuje się znajomością lektur, czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając logicznie na większość pytań o jego treść, rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe i gatunkowe, wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej, umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego, lirycznego i dramatycznego z autorem, próbuje wskazać cechy większości gatunków literackich, zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, przenośnię, onomatopeję, powtórzenie, wyliczenie, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, apostrofę, stara się posługiwać w wypowiedziach ustnych i pisemnych różnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym, konstruować wypowiedź zgodnie z tematem, posługiwać się poprawną polszczyzną, zna i posługuje się pojęciami: filozofia, stoicyzm, tragizm, rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, epos, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, alegoria, symbol, liryka bezpośrednia i pośrednia, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), dionizje, tragedia, komedia, amfiteatr, orchestra, skene, chór, proskenion, scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, hierarchia, wzorzec osobowy, rycerz, patos, taniec śmierci, epos rycerski, archaizm, symbolika, idealizacja, ironia, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, kinematograf, kinematografia, film długometrażowy, środki wyrazu, ujęcie, scena, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenopis, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, humanizm, fraszka, tren, dramat szekspirowski, apostrofa, antologia, inspiracja, optymizm, pesymizm, euforia, depresja, ekspresja, terapia, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, intryga, strategia, stereotyp, kontrast, hiperbola, pytanie retoryczne, metafora, światopogląd, martwa natura, egzystencja, racjonalność, zaświaty, rytuał, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, maskarada, sielanka, fantasy, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację. rozpoznaje zdanie pojedyncze i równoważnik zdania, rysuje wykres zdania pojedynczego, określa części zdania, zna i stosuje zasady ortograficzne i interpunkcyjne, potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, przy niewielkiej pomocy nauczyciela rozróżnia odmienne i nieodmienne części mowy, właściwie stosuje ich formy gramatyczne. DOBRY czyta wszystkie lektury, samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych i gatunkowych dzieła literackiego, wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie próbuje określać dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich, prawidłowo posługuje się w wypowiedziach ustnych i pisemnych różnymi środkami językowymi (leksykalnymi, składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym, konstruuje wypowiedz zgodnie z tematem, posługuje się poprawną polszczyzną, analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: filozofia, stoicyzm, epikureizm, przepowiednia, proroctwo, tragizm, rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, epos, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, alegoria, symbol, sens symboliczny 2
i metaforyczny, przenośnia, porównanie, porównanie homeryckie, atrybut, werset, mitologizacja, liryka bezpośrednia i pośrednia, anafora, homonim, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), dionizje, katharsis, tragedia, komedia, amfiteatr, orchestra, skene, chór, proskenion, scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, uniwersalizm, hierarchia, wzorzec osobowy, asceza, rycerz, patos, taniec śmierci (dance macabre), epos rycerski, archaizm, symbolika., idealizacja, memento mori, miniatura, drzeworyt, ironia, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, X muza, kinematograf, kinematografia, film długometrażowy, środki wyrazu, ujęcie, scena, sekwencja, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenopis, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, humanizm, renesansowy stoicyzm i epikureizm, reformacja, erudycja, fraszka, tren, dramat szekspirowski, apostrofa, antologia, inspiracja, mecenas, optymizm, pesymizm, euforia, depresja, ekspresja, terapia, carpe diem, dziennik, ekslibris, demaskowanie, konceptyzm, retoryka, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, intryga, strategia, stereotyp, kontrast, hiperbola, pytanie retoryczne, metafora, peryfraza, konwenans, sarmatyzm, światopogląd, martwa natura. egzystencja, racjonalność, zaświaty, rytuał, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, maskarada, sielanka, fantasy, wskazuje cechy gatunków literackich, omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje), charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację, w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu. rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne, posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, samodzielnie dokonuje rozróżnienia odmiennych i nieodmiennych części mowy, właściwie stosuje ich formy gramatyczne, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny. BARDZO DOBRY zna bardzo dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur, samodzielnie potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego ze wskazywaniem faz akcji, odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych dzieła literackiego, wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje uogólnień, porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie określa dosłowne i przenośne znaczenie utworów literackich, poprawnie wskazuje cechy gatunków literackich, sprawnie posługuje się w wypowiedziach ustnych i pisemnych różnymi środkami językowymi (leksykalnymi i składniowymi), słownictwem o zabarwieniu emocjonalnym, konstruuje wypowiedź zgodnie z tematem, posługuje się poprawną polszczyzną, analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: filozofia, stoicyzm, epikureizm, przepowiednia, proroctwo, tragizm, rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, epos, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, alegoria, symbol, sens symboliczny i metaforyczny, przenośnia, porównanie, porównanie homeryckie, atrybut, werset, mitologizacja, liryka bezpośrednia i pośrednia, anafora, homonim, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), dionizje, katharsis, tragedia, komedia, amfiteatr, orchestra, skene, chór, proskenion, scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, happening, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, chałtura, nonsens, uniwersalizm, hierarchia, wzorzec osobowy, asceza, asceta, 3
rycerz, patos, taniec śmierci (dance macabre), tryptyk, epos rycerski, archaizm, symbolika. idealizacja, krucjata, święta wojna, memento mori, miniatura, drzeworyt, ironia, negacja, symptom, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, X muza, kinematograf, kinematografia, film długometrażowy, środki wyrazu, ujęcie, scena, sekwencja, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenopis, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, celebrowanie, angaż, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, humanizm, renesansowy stoicyzm i epikureizm, reformacja, erudycja, fraszka, tren, dramat szekspirowski, apostrofa, antologia, splendor, konwenans, inspiracja, mecenas, perspektywa zbieżna, pieta, optymizm, pesymizm, euforia, depresja, ekspresja, terapia, horacjanizm, carpe diem, dziennik, ekslibris, kontrreformacja, kaznodziejstwo, krasomówstwo, demaskowanie, konceptyzm, retoryka, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, intryga, strategia, stereotyp, kontrast, hiperbola, pytanie retoryczne, metafora, peryfraza, turpizm, konwenans, sarmatyzm, światopogląd, martwa natura. egzystencja, racjonalność, tożsamość, zaświaty, rytuał, ceremonia, żałoba, imaginacja, analogia, propaganda, maskarada, sielanka, fantasy, omawia budowę wiersza (stychiczną, stroficzną), rozpoznaje układ i rodzaje rymów, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis (wszystkie rodzaje), charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację, w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu, dokonuje stylizacji i parafrazy tekstu. rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, sprawnie i bezbłędnie odróżnia odmienne i nieodmienne części mowy, właściwie stosuje ich formy gramatyczne, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące, polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu, wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW WYMAGAŃ.* POSIADAJĄCYCH OPINIĘ PPP O DOSTOSOWANIU KLASA I NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy), nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych), wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur, 4
czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając w logiczny sposób na pytania o jego treść, z pomocą nauczyciela rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe (szczególnie osobę mówiącą w utworze) i wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej, umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego, lirycznego i dramatycznego z autorem, zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, dzwiękonaśladownictwo, powtórzenie, wykrzyknienie, zna pojęcia: pieśń, mit, mitologia, liryka bezpośrednia i pośrednia, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, tragedia, komedia, scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, rycerz, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, film długometrażowy, środki wyrazu, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, fraszka, tren, apostrofa, optymizm, pesymizm, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, metafora, światopogląd, martwa natura, ceremonia, żałoba, analogia, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: list, opis, wypracowanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie. z pomocą nauczyciela rozpoznaje zdanie pojedyncze, zna podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne, ponadto uczeń podejmuje starania w celu uzyskania oceny pozytywnej. DOSTATECZNY wykazuje się znajomością lektur, czyta ze zrozumieniem tekst literacki, odpowiadając na większość pytań o jego treść, rozpoznaje podstawowe cechy rodzajowe i gatunkowe, wskazuje elementy świata przedstawionego w dziele literackim oraz odróżnia świat realistyczny od fantastycznego i fikcję literacką od prawdy historycznej, umie połączyć tytuł omówionego utworu epickiego, lirycznego i dramatycznego z autorem, z pomocą nauczyciela próbuje wskazać cechy podstawowych gatunków literackich, zna podstawowe środki artystyczne: epitet, porównanie, dźwiękonaśladownictwo, powtórzenie, wykrzyknienie, zna i posługuje się pojęciami: rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, przypowieść (parabola), mit, mitologia, liryka bezpośrednia i pośrednia, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, tragedia, komedia, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, hierarchia, rycerz, archaizm, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, film długometrażowy, środki wyrazu, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, plakat filmowy, ranking, pseudonim, fraszka, tren, optymizm, pesymizm, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, kontrast, metafora, światopogląd, martwa natura, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, fantasy, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę. rozpoznaje zdanie pojedyncze, z pomocą nauczyciela wykonuje wykresy zdań pojedynczych, zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne, potrafi korzystać ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego. z pomocą nauczyciela posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych. DOBRY czyta lektury, potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego, odróżniania fikcję literacką od prawdy historycznej, świat fantastyczny od realistycznego, uwzględnienia główne cechy rodzajowe i gatunkowych dzieła literackiego, 5
z pomocą nauczyciela wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie próbuje określać dosłowne znaczenie utworów literackich, analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, liryka bezpośrednia i pośrednia, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), tragedia, komedia, amfiteatr scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, hierarchia, rycerz, archaizm, symbolika, idealizacja, ironia, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, film długometrażowy, środki wyrazu, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, fraszka, tren, apostrofa, optymizm, pesymizm, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, kontrast, metafora, światopogląd, martwa natura, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, fantasy, wskazuje cechy gatunków literackich, z pomocą nauczyciela omawia budowę wiersza rozpoznaje układ i rodzaje rymów, stara się poprawnie redagować formy wypowiedzi: opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację, w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku, stosuje związki frazeologiczne oraz środki artystycznego wyrazu. rozpoznaje i tworzy zdanie pojedyncze, zna i stosuje podstawowe zasady ortograficzne i interpunkcyjne, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych. BARDZO DOBRY zna dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur, potrafi analizować świat przedstawiony dzieła literackiego z odróżnianiem fikcji literackiej od prawdy historycznej, świata fantastycznego od realistycznego, uwzględnieniem cech rodzajowych dzieła literackiego, wskazuje wartości uniwersalne omawianych dzieł, motywy wspólne dla kilku utworów, dokonuje porównań, wyciąga wnioski na podstawie przeczytanego tekstu, samodzielnie określa dosłowne znaczenie utworów literackich, poprawnie wskazuje główne cechy gatunków literackich, analizuje treść i język artystyczny tekstu, posługując się terminami: filozofia, rodzaje literackie (epika, liryka, dramat), pieśń, hymn, przypowieść (parabola), mit, mitologia, epos, tragedia antyczna, alegoria, symbol, liryka bezpośrednia i pośrednia, fortuna, fatum, zabobon, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, puenta (pointa), tragedia, komedia, amfiteatr scena, widownia, przedstawienie, sztuka, spektakl, premiera, plakat teatralny, gra, kostium, charakteryzacja, kwestia, monolog, didaskalia, akt, kulisy, kurtyna, konwencja, aktor, reżyser, scenograf, dekorator, krytyk, hierarchia, rycerz, archaizm, symbolika, idealizacja, ironia, negacja, solidarność, wolontariat, wolontariusz, hospicjum, praca charytatywna, lojalność, film długometrażowy, środki wyrazu, zdjęcia, plan, montaż, plener, akcja, scenariusz, scenografia, reżyser, operator, kompozytor, producent, obsada aktorska, adaptacja, antyteza, plakat filmowy, ranking, pseudonim, fraszka, tren, apostrofa, optymizm, pesymizm, dziennik, komedia, komizm (słowny, sytuacyjny), tekst główny, didaskalia, intryga, kontrast, metafora, światopogląd, martwa natura, ceremonia, żałoba, analogia, propaganda, fantasy, omawia budowę wiersza, rozpoznaje układ i rodzaje rymów, zna i stosuje pojęcia : wiersz wolny, sylabiczny, poprawnie redaguje formy wypowiedzi: opis, charakterystykę, opowiadanie, opowiadanie z dialogiem, streszczenie, plan wydarzeń, ogłoszenie, zaproszenie, zawiadomienie, sprawozdanie, list, notatkę, dedykację, w tworzeniu samodzielnych tekstów wykorzystuje wiedzę o języku. rozpoznaje, tworzy i próbuje przekształcać zdanie pojedyncze, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii, 6
posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące, polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu, wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE II NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy), nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych), wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. DOPUSZCZAJĄCY zna co najmniej połowę tekstów z kanonu lektur, potrafi odnaleźć środki artystyczne w tekście, z pomocą nauczyciela ustala przesłanie utworu, stara się interpretować postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.:, bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, baśń, fantastyka, aforyzm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, dykcja, lektor, intencja, paradoks, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, karykatura, perspektywa, homilia, biografia, sonet, gwara, archaizm, onomatopeja, mowa zależna i niezależna, motto, pesymizm, optymizm, wymienia nazwy poznanych epok literackich, korzysta ze słowników, z pomocą nauczyciela interpretuje tekst, wyszukuje informacje, rozpoznaje wartości, którymi kieruje się bohater, samodzielnie tworzy zgodne z tematem prace pisemne, wzbogaca słownictwo, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, z pomocą nauczyciela stara się wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, uważne słucha, rozpoznaje intencje nadawcy, posiada właściwą technikę cichego czytania, posiada właściwą technikę głośnego czytania zachowanie odpowiedniej artykulacji, linii melodycznej itp. przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, zna nazwy rodzajów i gatunków literackich, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, umiejscawia tekst literackiego w konkretnej epoce, 7
posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, poprawnie buduje proste wypowiedzi, próbuje nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne wypowiedzi, zna zasady dyskusji, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania. zna i stara się rozpoznawać różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), zna większość terminów z zakresu wiedzy o języku, wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności; wskazuje zasady ich tworzenia, przeprowadza klasyfikację prostych zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, zna cechy głosek, dostrzega i stara się nazwać zjawiska fonetyczne ( uproszczenia, upodobnienia pod względem dźwięczności), odróżnia mowę niezależną od zależnej, przekształca wypowiedzi kierując się podanym wzorem, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, zna zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. DOSTATECZNY zna większość tekstów z kanonu lektur, potrafi odnaleźć środki artystyczne w tekście, ustala przesłanie utworu, interpretuje postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.:, bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, wiersz sylabiczny, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, reportaż, perswazja, kontrast, felieton, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, symbol, baśń, fantastyka, aforyzm, romantyzm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, paradoks, alegoria, dykcja, lektor, intencja, paradoks, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, pozytywizm, realizm, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, ironia, represja, obrazek, retrospekcja, absurd, karykatura, perspektywa, medytacja, homilia, biografia, Młoda Polska, sonet, gwara, archaizm, onomatopeja, mowa zależna i niezależna, motto, pesymizm, optymizm, spacja, dywiz, zna główne założenia filozoficzne omawianych epok literackich, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, korzysta ze słowników, interpretuje tekst, odczytuje treści przekazów medialnych, samodzielnie wyszukuje informacje, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracka do zrozumienia tekstów, rozpoznaje wartości uniwersalne wpisane w dzieła literackie, samodzielnie tworzy własne prace pisemne (praca jest zgodna z tematem, jest poprawna pod względem językowym, stylistycznym i ortograficznym), wzbogaca słownictwo, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym oraz dostrzega wpisane w nie wartości, stara się samodzielnie wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, uważne i wnikliwe słucha, rozpoznaje intencje nadawcy, posiada właściwą technikę cichego czytania, posiada właściwą technikę głośnego czytania zachowanie odpowiedniej artykulacji, linii melodycznej itp. przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, 8
rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracką do zrozumienia tekstów, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, umiejscawia tekst literackiego w konkretnej epoce, zna i rozumie podstawowe wyróżniki kodów charakterystycznych dla równych dziedzin sztuki (malarstwa, rzeźby, architektury, muzyki, teatru, filmu itp.), posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, poprawnie buduje wypowiedzi, umie nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne wypowiedzi, zna zasady dyskusji, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania. rozpoznaje różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), posługuje się większością terminów z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności; wskazuje zasady ich tworzenia, przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, potrafi określać cechy głosek wskazuje i nazywa zjawiska fonetyczne ( uproszczenia, upodobnienia pod względem dźwięczności), odróżnia mowę niezależną od zależnej, przekształca wypowiedzi w mowie niezależnej na zależną i odwrotnie, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, zna i stara się stosować zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. DOBRY zna dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur, potrafi określić funkcje środków artystycznych ukrytych w tekście, odczytuje uniwersalne i symboliczne treści zawarte w tekstach, ustala przesłanie utworu, interpretuje postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, słowa klucze, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.: racjonalizm, empiryzm, bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, wiersz sylabiczny, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, periodyk, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, reportaż, perswazja, kontrast, felieton, sielanka, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, symbol, baśń, fantastyka, aforyzm, romantyzm, indywidualizm, klasycyzm, orientalizm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, paradoks, alegoria, dykcja, lektor, intencja, paradoks, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, pozytywizm, praca u podstaw, praca organiczna, naturalizm, realizm, utylitaryzm, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, ironia, represja, obrazek, retrospekcja, absurd, karykatura, perspektywa, medytacja, homilia, biografia, sarkazm, Młoda Polska, cyganeria, sztuka dla sztuki, impresjonizm, symbolizm, secesja, sonet, gwara, archaizm, onomatopeja, mowa zależna i niezależna, motto, dekadentyzm, pesymizm, optymizm, spacja, dywiz, zna założenia filozoficzne omawianych epok literackich, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, korzysta ze słowników, interpretuje tekst na poziomie symbolicznym, interpretuje związki przyczynowo skutkowe, analizuje i odczytuje treści przekazów medialnych, samodzielnie wyszukuje i wartościuje informacje, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracka do zrozumienia tekstów, rozpoznaje wartości uniwersalne wpisane w dzieła literackie, odnajduje związki pomiędzy tekstami, 9
samodzielnie tworzy własne prace pisemne (praca jest zgodna z tematem i wyróżnia się samodzielnością sądów i wykorzystaniem kontekstów kulturowych i filozoficznych; pod względem językowym charakteryzuje ją sprawność językowa, jest poprawna pod względem stylistycznym i ortograficznym), posiada bogate słownictwo, samodzielnie, w stopniu dobrym, potrafi wykorzystać w wypowiedzi ustnej lub pisemnej konteksty kulturowe, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym oraz dostrzega wpisane w nie wartości, potrafi samodzielnie wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, analitycznie wykorzystuje informacje przekazywane przez środki masowego przekazu, uważne i wnikliwe słucha z nastawieniem na nadawcę, rozpoznaje intencje nadawcy, słucha ze świadomością możliwości manipulacji językowej, posiada właściwą technikę cichego czytania, rozwija umiejętność szybkiego tempa czytania cichego, posiada właściwą technikę głośnego czytania zachowanie odpowiedniej artykulacji, linii melodycznej itp. interpretuje głosowo tekst literacki, przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracką do zrozumienia tekstów, odnajduje związki pomiędzy tekstami, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, umiejscawia tekst literackiego w konkretnej epoce, zna i rozumie podstawowe wyróżniki kodów charakterystycznych dla równych dziedzin sztuki (malarstwa, rzeźby, architektury, muzyki, teatru, filmu itp.) praktycznie wykorzystuje tę wiedzę w odniesieniu do poznawanych epok literackich, posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, buduje wypowiedzi zgodnie z zamierzoną intencją i ze świadomością celowego wyboru środków językowych, umie nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne wypowiedzi, umie dyskutować, zna zasady dyskusji, dostrzega pozajęzykowe środki wyrazu, wykorzystuje je w wypowiedziach własnych, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania. rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), poprawnie posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych. rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę, omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, przydawki i dopełnienia, wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności; wskazuje zasady ich tworzenia, przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, poprawnie określa cechy głosek, wskazuje i nazywa zjawiska fonetyczne ( uproszczenia, upodobnienia pod względem dźwięczności), wyjaśnia proces ich powstawania, wykorzystuje funkcje stylistyczne mowy zależnej i niezależnej, stosuje mowę niezależną w swoich wypowiedziach, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. 10
BARDZO DOBRY zna bardzo dobrze wszystkie teksty z kanonu lektur, potrafi określić funkcje środków artystycznych ukrytych w tekście, odczytuje uniwersalne i symboliczne treści zawarte w tekstach, ustala przesłanie utworu, interpretuje postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, słowa klucze, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.: racjonalizm, empiryzm, bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, wiersz sylabiczny, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, weduta, pierwszy plan, drugi plan, periodyk, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, reportaż, perswazja, kontrast, felieton, sielanka, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, symbol, baśń, fantastyka, aforyzm, romantyzm, indywidualizm, klasycyzm, orientalizm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, paradoks, alegoria, dykcja, nonszalancja, lektor, intencja, paradoks, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, pozytywizm, praca u podstaw, praca organiczna, naturalizm, realizm, eklektyzm, scjentyzm, utylitaryzm, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, ironia, represja, obrazek, retrospekcja, absurd, karykatura, perspektywa, cynizm, medytacja, homilia, biografia, sarkazm, modernizm, Młoda Polska, fin de siecle, intucjonalizm, cyganeria, sztuka dla sztuki, impresjonizm, symbolizm, secesja, sonet, gwara, archaizm, onomatopeja, mowa zależna i niezależna, motto, dekadentyzm, pesymizm, optymizm, spacja, dywiz, zna założenia filozoficzne omawianych epok literackich, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, korzysta ze słowników, interpretuje tekst na poziomie symbolicznym, interpretuje związki przyczynowo skutkowe, świadomie, w sposób krytyczny analizuje i odczytuje treści przekazów medialnych, samodzielnie wyszukuje i wartościuje informacje, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracka do zrozumienia tekstów, rozpoznaje wartości uniwersalne wpisane w dzieła literackie, odnajduje związki pomiędzy tekstami, samodzielnie tworzy własne prace pisemne (praca jest zgodna z tematem i wyróżnia się samodzielnością sądów i wykorzystaniem kontekstów kulturowych i filozoficznych; pod względem językowym charakteryzuje ją wysoka sprawność językowa, jest poprawna pod względem stylistycznym i ortograficznym), posiada bogate słownictwo, samodzielnie, w stopniu bardzo dobrym, potrafi wykorzystać w wypowiedzi ustnej lub pisemnej konteksty kulturowe, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i symbolicznym oraz dostrzega wpisane w nie wartości, potrafi samodzielnie wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, analitycznie wykorzystuje informacje przekazywane przez środki masowego przekazu, uważne i wnikliwe słucha z nastawieniem na nadawcę, rozpoznaje intencje nadawcy, słucha ze świadomością możliwości manipulacji językowej. posiada właściwa technikę cichego czytania, rozwija umiejętność szybkiego tempa czytania cichego, posiada właściwą technikę głośnego czytania zachowanie odpowiedniej artykulacji, linii melodycznej itp. interpretuje głosowo tekst literacki i własny, przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi w takim porządku, w jakim występują one w tekście, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, wykorzystuje wiedzę teoretycznoliteracką do zrozumienia tekstów, odnajduje związki pomiędzy tekstami, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, umiejscawia tekst literackiego w konkretnej epoce dostrzega związek miedzy utworem a epoka, w której powstał, 11
zna i rozumie podstawowe wyróżniki kodów charakterystycznych dla równych dziedzin sztuki (malarstwa, rzeźby, architektury, muzyki, teatru, filmu itp.) praktycznie wykorzystuje tę wiedzę w odniesieniu do poznawanych epok literackich. posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, buduje wypowiedzi zgodnie z zamierzoną intencją i ze świadomością celowego wyboru środków językowych, umie nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne wypowiedzi z wykorzystaniem środków retorycznych, umie dyskutować, zna zasady dyskusji, dostrzega pozajęzykowe środki wyrazu, wykorzystuje je w wypowiedziach własnych, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania oraz poprawnie je konstruuje, samodzielnie rozpoznaje, tworzy i przekształca różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), posługuje się terminami z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych. rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę, omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, przydawki i dopełnienia, wyróżnia w zdaniu związki zgody, rządu, przynależności; wskazuje zasady ich tworzenia, przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, poprawnie określa cechy głosek, wskazuje i nazywa zjawiska fonetyczne ( uproszczenia, upodobnienia pod względem dźwięczności), wyjaśnia proces ich powstawania; znajduje i poprawia błędy w wymowie grup spółgłoskowych, wykorzystuje funkcje stylistyczne mowy zależnej i niezależnej, celowo i świadomie stosuje mowę niezależną w swoich wypowiedziach pisemnych korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, opanował w stopniu bardzo dobrym zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. CELUJĄCY Otrzymuje uczeń, który: wykazuje szczególne zainteresowania przedmiotem, spełniając kryteria oceny bardzo dobrej, systematycznie wykonuje prace nadobowiązkowe i otrzymuje z nich oceny celujące, polecenia nauczyciela wypełnia zawsze systematycznie i sumiennie, prezentując wzorowy stosunek do przedmiotu, wykracza poza obowiązkowy materiał oraz bierze udział w konkursach i olimpiadach, odnosząc znaczące sukcesy. KRYTERIA OCENIANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW WYMAGAŃ.* POSIADAJĄCYCH OPINIĘ PPP O DOSTOSOWANIU KLASA II NIEDOSTATECZNY Otrzymuje uczeń, który: nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą ( nie opanował minimum programowego, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy), nie podejmuje starań w celu uzyskania oceny pozytywnej (nie czyta lektur, nie pisze wypracowań, nie odrabia zadań domowych), wypowiada się niepoprawnie pod względem językowym i rzeczowym, nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności. 12
DOPUSZCZAJĄCY wykazuje się ogólną znajomością fragmentów lektur, z pomocą nauczyciela potrafi odnaleźć środki artystyczne w tekście, z pomocą nauczyciela ustala przesłanie utworu, stara się interpretować postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.:, bajka, morał, wers, rodzaje rymów, literatura dydaktyczna, uosobienie, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, baśń, fantastyka, aforyzm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, dykcja, lektor, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, karykatura, perspektywa, homilia, biografia, sonet, gwara, archaizm, dźwiekonaśladownictwo, mowa zależna i niezależna, motto, wymienia nazwy poznanych epok literackich, korzysta ze słowników, wyszukuje informacje we wskazanym fragmencie tekstu, rozpoznaje wartości, którymi kieruje się bohater, samodzielnie tworzy własne prace pisemne, wzbogaca słownictwo, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, z pomocą nauczyciela stara się samodzielnie wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, uważne słucha, doskonali technikę cichego czytania, doskonali technikę głośnego czytania, przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, rozróżnia rodzaje czytanych utworów, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, poprawnie buduje proste wypowiedzi, próbuje nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne proste wypowiedzi, zna podstawowe zasady dyskusji, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania. zna różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), zna połowę terminów z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, odróżnia zdania współrzędnie złożone od zdań podrzędnie złożonych, uzupełnia schematy wykresów prostych zdań złożonych, zna zasady klasyfikacji głosek, zna pojęcia mowa zależna i niezależna, próbuje wyodrębnić je w tekście, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, zna podstawowe zasady ortografii, stara się poprawnie stosować znaki interpunkcyjne, DOSTATECZNY zna większość tekstów z kanonu lektur, potrafi odnaleźć środki artystyczne w tekście, ustala przesłanie utworu, interpretuje postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.:, bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, wiersz sylabiczny, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, 13
dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, reportaż, perswazja, kontrast, felieton, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, narracja, akcja, wątek główny i poboczny, powieść, symbol, baśń, fantastyka, aforyzm, romantyzm, ballada, wieszcz, dramat, audycja, paradoks, alegoria, dykcja, lektor, intencja, paradoks, akt, scena, tekst główny, tekst poboczny, komizm postaci, komizm słowny, komizm sytuacyjny, komedia, tragedia, rekwizyt, scenografia, pozytywizm, realizm, punkt kulminacyjny, nowela, hipoteza, kontrargument, ironia, represja, obrazek, retrospekcja, absurd, karykatura, perspektywa, medytacja, homilia, biografia, Młoda Polska, sonet, gwara, archaizm, onomatopeja, mowa zależna i niezależna, motto, pesymizm, optymizm, spacja, dywiz, zna epoki literackie, cytuje odpowiednie fragmenty tekstu, korzysta ze słowników, samodzielnie wyszukuje informacje, rozpoznaje wartości wpisane w dzieła literackie, samodzielnie tworzy własne prace pisemne, wzbogaca słownictwo, odczytuje teksty kultury na poziomie dosłownym, stara się samodzielnie wypowiadać się na tematy związane ze sztuką, uważne i wnikliwe słucha, rozpoznaje intencje nadawcy, posiada właściwą technikę cichego czytania, posiada właściwą technikę głośnego czytania zachowanie odpowiedniej artykulacji, linii melodycznej itp. przedstawia najistotniejsze treści wypowiedzi, charakteryzuje postać mówiącą w utworze, odróżnia informacje o faktach od opinii, rozróżnia rodzaje i gatunki czytanych utworów, opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło, umiejscawia tekst literackiego w konkretnej epoce, posiada technikę poprawnego mówienia wymowa, dykcja, intonacja, poprawnie buduje wypowiedzi, umie nawiązać i podtrzymać kontakt w różnych sytuacjach z zachowaniem norm kultury, przygotowuje samodzielne wypowiedzi, zna zasady dyskusji, zna budowę wypowiedzi pisemnych przewidzianych jako obowiązkowe przez program nauczania. rozpoznaje różne typy wypowiedzeń (zdanie pojedyncze, równoważnik zdania, imiesłowowy równoważnik zdania), posługuje się większością terminów z zakresu wiedzy o języku i operuje nimi w wypowiedziach ustnych i pisemnych, przeprowadza klasyfikację prostych zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy, określa cechy głosek, odróżnia mowę niezależną od zależnej, korzysta ze słowników: języka polskiego, wyrazów obcych, wyrazów bliskoznacznych, ortograficznego, frazeologicznego, poprawnej polszczyzny, opanował w stopniu dobrym zasady ortografii, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne. DOBRY zna wszystkie teksty z kanonu lektur, potrafi określić funkcje środków artystycznych ukrytych w tekście, odczytuje uniwersalne treści zawarte w tekstach, ustala przesłanie utworu, interpretuje postawy bohaterów, tytuł, główny motyw, słowa klucze, samodzielnie definiuje i posługuje się pojęciami, np.: bajka, puenta, morał, wers, rodzaje rymów, wiersz sylabiczny, literatura dydaktyczna, personifikacja, pieśń, hymn, podmiot liryczny, sytuacja liryczna, teza, dialog, monolog, pierwszy plan, drugi plan, periodyk, gazeta, tygodnik, kwartalnik, miesięcznik, rocznik, reportaż, perswazja, kontrast, felieton, sielanka, świat przedstawiony, bohater pierwszoplanowy, bohater drugoplanowy, 14