UCHWAŁA NR XX/226/12 Rady Miasta Otwocka z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. nr 142, poz. 1591 ze zmianami), w związku z art. 24 ust. 1 i ust. 5 ustawy 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 123, poz. 858 ze zmianami), Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886) Rada Miasta Otwocka uchwala, co następuje: 1 1.Odmawia się zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych, przedstawionych przez Otwockie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. na okres od 1 sierpnia 2012r. do 31 lipca 2013r. 2.Wykaz stwierdzonych niezgodności ustaleń taryf z przepisami prawa stanowi załącznik nr 1 do uchwały. 2 1.Niezatwierdzony wniosek wraz z przedstawioną taryfą, o której mowa w 1 tej uchwały przekazuje się Otwockiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w celu zmiany kalkulacji. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Otwocka. 3 4 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. P r z e w o d n i c zący Rady Miasta P i o t r K u d l i c k i
Uzasadnienie Otwockie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. złożyło do Rady Miasta Otwocka wniosek o zatwierdzenie taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków wprowadzanych do urządzeń kanalizacyjnych, na okres od 1 sierpnia 2012r. do 31 lipca 2013. W związku z art. 24 ust. 1 a szczególnie z ust. 5 ustawy 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 123, poz. 858 ze zmianami) Rada Miasta Otwocka może podjąć uchwałę o zatwierdzeniu przedstawionych taryf lub o odmowie zatwierdzenia, jeśli zostały one sporządzone niezgodnie z przepisami. Ze względu na stwierdzone niezgodności z przepisami, opisane w załączniku nr 1 do uchwały, Rada Miasta Otwocka powinna podjąć uchwałę o odmowie zatwierdzenia taryf.
Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Miasta Otwocka nr.xx/226/12 z dnia 31 maja 2012 r. w sprawie odmowy zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków 1.Ustalony w taryfie sposób naliczania opłat abonamentowych dla odbiorców posiadających więcej niż jeden wodomiar na przyłączu wodociągowym i korzystających z usług dostarczania wody we wszystkich grupach taryfowych z wyjątkiem IV jest niezgodny z lit. a pkt 1 3 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886). Przepis ten określa, że kalkulacja taryf ma zapewnić uzyskanie n i e z b ę d n y c h przychodów. W tymże rozporządzeniu, w p. 11 2 znajduje się definicja stawki opłaty abonamentowej oraz wskazanie jakiego rodzaju koszty powinna ona zawierać. Są to między innymi koszty utrzymania w gotowości do świadczenia usług urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych oraz jednostka usługi odczytu wodomierza. W przypadku korzystania przez odbiorcę z jednego wodomiaru naliczana opłata abonamentowa z taryfy będzie wynosiła np. 5,15 zł netto. Dla odbiorcy korzystającego z więcej niż jednego wodomiaru na jednym przyłączu opłata abonamentowa będzie iloczynem kwoty 5,15 zł netto i ilości wodomiarów. Oznacza to, że odbiorca taki będzie ponosił wielokrotnie koszty osobowe odczytu a przede wszystkim wielokrotnie koszty eksploatacji i utrzymania w gotowości urządzeń przedsiębiorstwa. Zasada taka wprowadza naliczanie nie tylko niezbędnych przedsiębiorstwu przychodów, ale także dodatkowych. Przepis wymieniony w p. 1. stanowi, iż sposób opracowania taryfy musi zapewnić uzyskanie niezbędnych przychodów. Kryterium niezbędności przychodów należy rozumieć zarówno jako taką wysokość przychodów, która pozwoli na wykonywanie usługi wg określonych norm, jak i taką, która nie stanowi przychodu dodatkowego, gdyż nie jest on już przychodem niezbędnym dla prowadzenia usługi lecz dodatkowym, nieuzasadnionym ponoszonymi kosztami. W innym miejscu uzasadnienia taryfy ustalono zasadę, że w przypadku gdy odbiorca podłączony jest zarówno do sieci kanalizacyjnej jak i wodociągowej, naliczana jest tylko jedna opłata abonamentowa w wysokości ustalonej dla grupy taryfowej. W taryfie brakuje kwotowego określenia opłaty abonamentowej w takim przypadku lub innego doprecyzowania, gdyż nie rozstrzygnięto lub nie jest to jasne, którą z opłat abonamentowych w takim przypadku będzie obciążany odbiorca. Można się domyślać, że skoro do grup taryfowych odbiorców, którzy nie rozliczani są ryczałtem za odprowadzanie ścieków tylko korzystają także z dostawy wody, nie jest doliczona opłata abonamentowa, to przedmiotowe rozstrzygnięcie skutkuje obciążaniem ich opłatą abonamentową za rozliczanie wody. Zasada taka ustanawia, że odbiorca korzystający z sieci zarówno wodociągowej jak i kanalizacyjnej, niejako zwolniony zostaje z ponoszenia kosztów na pokrycie niezbędnych przychodów związanych z utrzymaniem jednej z sieci. Skoro odbiorca wody płaci uzasadnioną opłatę abonamentową, a inny odbiorca korzystający z sieci kanalizacyjnej płaci również uzasadnioną opłatę abonamentową, co powoduje, że klient korzystający z dwóch sieci nie płaci jednej z opłat abonamentowych. W tym przypadku przedsiębiorstwo wg taryfy nie będzie pobierało części uzasadnionych kosztów, gdyż nie ma wątpliwości, że odbiorca korzystający z dwóch rodzajów sieci generuje większe koszty eksploatacji i utrzymania urządzeń dla przedsiębiorstwa niż odbiorca jednej z usług. Ponadto, w sytuacji ponoszenia przez odbiorcę z grupy taryfowej IV usługi odbioru
ścieków, (rozliczanego ryczałtem za korzystanie tylko z nieopomiarowanej sieci kanalizacyjnej) kosztów opłaty abonamentowej w takiej samej wysokości jak opłaty abonamentowej naliczanej odbiorcy z opomiarowaną siecią świadczy o niewłaściwym jej naliczeniu. Istotnym elementem stałej opłaty w postaci miesięcznego abonamentu są przychody pokrywające koszty rozliczania ilości medium. Są to koszty osobowe pracy polegającej na odczytywaniu wyniku wodomiaru w terenie oraz rozliczania rachunkowego tego wyniku. Obciążanie i rozliczanie ryczałtem z natury rzeczy nie skutkuje koniecznością poniesienia tych kosztów, zatem jest to kolejne naruszenie kryterium niezbędności pozyskiwanych przychodów poprzez pobieranie przychodów dodatkowych. 2.Przywołane argumenty w p. 1 tego załącznika stanowią uzasadnienie twierdzenia, że przedstawione taryfy naruszają przepis lit. b pkt 1 3 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886) mówiący iż taryfy muszą spełniać kryterium ochrony odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen i stawek opłat. Przepis ten narusza ustalona w taryfie zasada stanowiąca, iż w przypadku korzystania przez odbiorcę usług dostarczenia wody z przyłącza do sieci przedsiębiorstwa, który posiada więcej niż jeden wodomiar, obciążany jest opłatą abonamentową za każdy z wodomiarów. Jak czytamy w uzasadnieniu do wniosku w zakresie dostawy wody (...) Przedsiębiorstwo ponosi koszty stałe obsługi swoich klientów, co uzasadnia stawkę opłaty abonamentowej. Koszty te ponosi niezależnie od tego, czy poszczególny odbiorca w danym okresie będzie faktycznie pobierał wodę, czy też nie, a ponoszenie ich wymusza proces produkcji wody i gotowość do jej dostarczenia (...). Pobieranie więcej niż jednej opłaty abonamentowej, ale wszystkich w tej samej wysokości, jak od odbiorcy korzystającego z jednego wodomiaru oraz w świetle przytoczonego przez przedsiębiorstwo uzasadnienia stanowi naruszenie zasady wyrażonej w przywołanym wyżej przepisie. Skoro ustalenie taryf ma chronić odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen i stawek opłat, to tym bardziej przed nieuzasadnioną wysokością tych cen i stawek naliczanych na bieżąco. Jak stwierdzono, trudno przyjąć, że odbiorca korzystający z kilku wodomiarów generuje dla przedsiębiorstwa kilkakrotnie każdy ze składników kosztowych składający się na opłatę abonamentową. 3.Przedstawione taryfy nie zapewniają spełnienia przepisu lit. e pkt 1 3 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886), czyli łatwości obliczania i sprawdzania cen stawek i opłat. Jak powiedziano w p. 1 niniejszego załącznika, można się domyślać, że skoro do grup taryfowych odbiorców, którzy nie rozliczani są ryczałtem za odprowadzanie ścieków tylko korzystają także z dostawy wody, nie jest doliczona opłata abonamentowa, rozstrzygnięcie stanowiące o naliczaniu tylko jednej z opłat abonamentowych skutkuje obciążaniem ich opłatą abonamentową za rozliczanie wody. Ustalanie zasad naliczania i wysokości opłat w taryfie nie powinno opierać się o domysły, tylko zgodnie z przyjętym w Rozporządzeniu kryterium, winno skutkować łatwym obliczaniem i sprawdzaniem przez odbiorcę cen i stawek opłat. Pominąwszy ten argument ważniejsze jest to, że takim rozstrzygnięciem spowodowano brak uwzględnienia w ustalanych zasadach naliczania opłat abonamentowych grupy odbiorców, którzy korzystają wyłącznie z usługi odbioru ścieków do sieci przedsiębiorstwa, nie posiadając przyłącza wodociągowego, ale własne ujęcie, które jest opomiarowane i
rozliczane wg wskazań zużycia wody. Tym samym rozliczanych przez przedsiębiorstwo wg wskazań urządzenia pomiarowego. Skoro nie korzystają oni z sieci wodociągowej a ewentualna opłata abonamentowa ma pokrywać oprócz kosztów rozliczenia wody także koszty ponoszone ze względu na eksploatację, utrzymanie w gotowości urządzeń i inne, to opłata służąca jedynie pokryciu kosztów rozliczania powinna być adekwatnie niższa. Jeśli natomiast stawka abonamentowa związana ma być z korzystaniem z sieci kanalizacyjnej przez tego odbiorcę usług, to nie ma jej w taryfie, gdyż odbiorca taki nie znajduje się w grupie rozliczanej ryczałtowo. 4.Przedstawione taryfy są niezgodne z pkt. 7 5 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886). W przepisie tym ustalono, że taryfy (...) zawierają: 7) stawkę opłaty za przyłączenie do urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych, będących w posiadaniu przedsiębiorstwa, wynikającą z kosztów przeprowadzenia prób technicznych przyłącza wybudowanego przez odbiorcę usług (...). Przepis ten nie pozostawia możliwości wyboru, czy przedsiębiorstwo w taryfach ma umieścić wymienioną opłatę, czy nie. Stanowi wyraźne, niepozostawiające wątpliwości zobowiązanie przedsiębiorstwa do ustalenia takiej opłaty. Przedstawiona we wniosku przedsiębiorstwa taryfa nie zawiera opłaty wymienionej w przywołanym przepisie. 5.Naruszenie przepisu ust. 5 13 Rozporządzenia Ministra Budownictwa z 28 czerwca 2008r. w sprawie określenia taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków rozliczeń za zbiorowe odprowadzenie ścieków (Dz. U. z 2006r. nr 127, poz. 886). W przepisie tym uregulowano, iż koszty odczytu wodomierza lub urządzenia pomiarowego nie mogą być wliczone do opłaty abonamentowej kalkulowanej dla odbiorców usług rozliczanych na podstawie przepisów dotyczących przeciętnych norm zużycia wody. Cena opłaty abonamentowej w przypadku korzystania z nieopomiarowanego przyłącza kanalizacyjnego znacznie przekracza cenę opłaty naliczaną w przypadku konieczności opłacenia przez przedsiębiorstwo kosztów odczytów wodomiarów. Dodatkowo ze względu na współczynnik alokacji o symbolu D2, uwidoczniony w tabeli E taryfy wskazuje na procentowo największy udział w stosunku do zrzuconych metrów ścieków IV taryfowej grupy odbiorców w kosztach osobowych przedsiębiorstwa. Oznacza to, że udział IV grupy taryfowej w ogólnych kosztach osobowych przedsiębiorstwa jest znacznie zawyżony, gdyż koszty osobowe nie powinny dotyczyć tej grupy odbiorców w części dotyczącej obsługi odczytów. 6.Inne stwierdzone nieprawidłowości. -W tabeli E nie uwzględniono IV grupy taryfowej, dlatego podsumy poszczególnych wierszy nie sumują się do kwot wykazanych jako kwoty ogółem. To praktycznie uniemożliwia obiektywną ocenę prawidłowości danych. Jeśli przyjąć, że jest to błąd druku, to w czwartej kolumnie podsum należy wykazać różnicę pomiędzy kwotą ogółem sumą pozostałych trzech pozycji. Niestety daje to dane, które należy zakwestionować, ponieważ okaże się, że zadziwiająco duża część (445 007zł) kosztów osobowych zakładu na terenie Otwocka (1 115 305 zł ogółem) przypisana jest IV grupie taryfowej. Nie sposób odnieść to do ilości odebranych ścieków 219 598 m/3 IV grupy z ogólnej ilości 1 881 874 m/3. -Opłata abonamentowa (zgodnie z Rozporządzeniem par. 2 pkt 11) powinna być naliczana za okres rozliczeniowy. Faktycznym okresem rozliczeniowym w O.P.W.iK. Sp. z o. o. są dwa miesiące, natomiast wprowadza się opłatę miesięczną.
-W taryfach brakuje definicji zaopatrzenia na cele użyteczności publicznej. Obiekt świadczący lub wykonujący zadania użyteczności publicznej określany jest różnie w różnych aktach prawa. Bank, dom opieki społecznej, żłobek, dworzec kolejowy, mogą być różnie określane w zależności od potrzeb interpretacyjnych, dlatego definicja taka jest konieczna w taryfie. Stanowi to brak wypełnienia przepisu lit. e p. 1 3 Rozporządzenia. -Brakuje wyraźnego uzasadnienia naliczenia znacznie wyższej opłaty jednostkowej za metr sześcienny dla IV grupy taryfowej za ścieki, to jest 8,24zł do 5,06zł opłaty dla I grupy. To samo dotyczy opłaty abonamentowej, o czym mowa wyżej. Jeżeli użyć by tutaj argumentu, że jest to obciążenie kosztem straty wody zużytej w tej grupie w ilości większej niż 3 m/3 wg przypisanych norm, to biorąc pod uwagę inne straty wody, np. płukanie przewodów, używanie wody jako wody technologicznej do płukania urządzeń na terenie OPWIK, awarie itp. należałoby to wliczyć to ogólnych strat i podzielić kosztem proporcjonalnie wszystkie grupy. Okazuje się bowiem, że IV grupa taryfowa ponosi wszystkie koszty straty wody, niezależnie od przyczyny straty. W takim przypadku mamy do czynienia z niedozwolonym subsydiowaniem skrośnym.