Andrzej Korona Nijman/Zeetank Sp. z o.o. doradca ds. bezpieczeństwa w zakresie transportu towarów niebezpiecznych (DGSA) PROCEDURA DOPUSZCZENIA CYSTERN DO PRZEWOZU TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Ustawa o transporcie drogowym towarów niebezpiecznych określa zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, wymagania w stosunku do kierowców i innych osób wykonujących czynności związane z tym przewozem, zasady dokonywania oceny zgodności ciśnieniowych urządzeń transportowych oraz organy właściwe do sprawowania nadzoru i kontroli w tych sprawach. Użyte określenia oznaczają: 1) umowa ADR - Umowę europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzoną w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629), wraz ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomości we właściwy sposób; 2) towar niebezpieczny - materiał lub przedmiot (rzecz), który zgodnie z umową ADR jest niedopuszczony do międzynarodowego przewozu drogowego lub jest dopuszczony do takiego przewozu na warunkach określonych w tej umowie; 3) przewóz drogowy - każde przemieszczenie towaru niebezpiecznego przy użyciu pojazdu po drodze publicznej i po innych drogach ogólnodostępnych; 4) zaświadczenie ADR - zaświadczenie o ukończeniu przez kierowcę, z wynikiem pozytywnym, kursu dokształcającego początkowego lub kursu dokształcającego doskonalącego dla kierowców przewożących towary niebezpieczne, zwanych dalej "kursami dokształcającymi". 5) ciśnieniowe urządzenia transportowe: a) naczynia takie jak: butle, zbiorniki rurowe, bębny ciśnieniowe, naczynia kriogeniczne, wiązki butli, b) cysterny, łącznie z cysternami odejmowalnymi, kontenerami-cysternami, pojazdami-bateriami, pojazdami cysternami -stosowane w transporcie gazów klasy 2 oraz w transporcie określonych towarów niebezpiecznych innych klas, łącznie z ich zaworami i innym wyposażeniem zgodnie z umowa ADR; 6) ocena zgodności - sprawdzanie, przed wprowadzeniem do obrotu, ciśnieniowego urządzenia transportowego, projektu lub procesu jego wytwarzania, w zakresie zgodności z wymaganiami określonymi w umowie ADR; 7) ponowna ocena zgodności - sprawdzanie znajdującego się w obrocie ciśnieniowego urządzenia transportowego, w zakresie zgodności z wymaganiami określonymi w umowie ADR, na zadanie właściciela, jego upoważnionego przedstawiciela albo użytkownika, w celu potwierdzenia zgodności z tymi wymaganiami; 8) okresowe badanie - badanie kontrolne znajdujących się w obrocie ciśnieniowych urządzeń transportowych stwierdzające ich zgodność podczas eksploatacji z wymaganiami określonymi w umowie ADR; 9) oznakowanie - oznakowanie potwierdzające zgodność ciśnieniowego urządzenia transportowego z wymaganiami określonymi w umowie ADR.
52 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA W sprawach nieuregulowanych ustawą do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych stosuje się umowę ADR. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do nadawcy, odbiorcy oraz innych osób wykonujących czynności związane z przewozem drogowym towarów niebezpiecznych. Jeżeli przepisy umowy ADR zobowiązują właściwą władzę krajową lub upoważnioną przez nią organizację do wykonania odpowiednich czynności administracyjnych, w przypadku gdy nie zostało to określone inaczej w innych przepisach ustawy, czynności tych dokonują: 1) Prezes Państwowej Agencji Atomistyki lub jednostka upoważniona przez niego w drodze zarządzenia - w sprawach warunków przewozu drogowego materiałów promieniotwórczych; 2) Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego - w sprawach: a) warunków technicznych cystern przeznaczonych do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, b) wydawania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych, c) warunków technicznych opakowań przeznaczonych do przewozu drogowego gazów, d) badań okresowych dużych pojemników do przewozu luzem; 3) Prezes Urzędu Dozoru Technicznego - w sprawach nadzoru nad wytwarzaniem i wykonywaniem badań okresowych butli; 4) Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej - w sprawach: a) sprawozdawczości wypadkowej, b) nadzoru nad czynnościami ładunkowymi i postojem pojazdów z towarami niebezpiecznymi; 5) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw gospodarki - w sprawach badań, klasyfikacji oraz warunków dopuszczania do przewozu towarów niebezpiecznych, niezastrzeżonych do kompetencji innych jednostek lub organów; 6) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw gospodarki - w sprawach warunków technicznych opakowań towarów niebezpiecznych, niezastrzeżonych do kompetencji innych jednostek lub organów; 7) jednostka upoważniona, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw zdrowia - w sprawach warunków przewozu materiałów zakaźnych; 8) minister właściwy do spraw transportu lub jednostka upoważniona przez niego, w drodze zarządzenia - w pozostałych sprawach. Pojazd przewożący towary niebezpieczne powinien być odpowiednio przystosowany, wyposażony i oznakowany zgodnie z umową ADR. Opakowania, kontenery i cysterny służące do przewozu towarów niebezpiecznych powinny odpowiadać postanowieniom umowy ADR. 1. Pojazdy, dla których umowa ADR wymaga wystawienia świadectwa dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych, zwanego dalej "świadectwem dopuszczenia pojazdu", podlegają sprawdzeniu w zakresie spełniania dodatkowych wymagań technicznych, określonych w umowie ADR, dotyczących wyposażenia lub przystosowania tych pojazdów. 2. Sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje, w drodze badania technicznego pojazdu, określona przepisami ruchu drogowego okręgowa stacja kontroli pojazdów, która następnie wystawia zaświadczenie o wyniku przeprowadzonego badania. 3. Transportowy Dozór Techniczny dokonuje na zasadach określonych w ustawie sprawdzenia, czy cysterny spełniają postanowienia umowy ADR, oraz wystawia zaświadczenie o wyniku przeprowadzonego badania. 4. Na podstawie pozytywnych wyników badań, stwierdzonych w zaświadczeniach, Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego odpowiednio wystawia świadectwo dopuszczenia pojazdu lub przedłuża jego ważność. 5. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze konieczność określenia czynności wykonywanych w ramach badań technicznych pojazdów, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb wystawiania i przedłużania świadectwa dopuszczenia pojazdów, a także jego wzór i sposób wypełniania.
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 53 Ciśnieniowe urządzenia transportowe przewożone transportem drogowym powinny odpowiadać określonym w umowie ADR wymaganiom technicznym. Ciśnieniowe urządzenia transportowe podlegają: 1) ocenie zgodności w przypadku wprowadzanych do obrotu nowych ciśnieniowych urządzeń transportowych; 2) ponownej ocenie zgodności - w przypadku ciśnieniowych urządzeń transportowych, 3) okresowym badaniom w przypadku wielokrotnego użytku: a) ciśnieniowych urządzeń transportowych, o których mowa w pkt. 1 i 2, b) butli do gazów oznakowanych znakiem zgodności e 1, e 2, e 3, zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. 1. Ocena zgodności 1. W procesie oceny zgodności uczestniczą producenci, ich upoważnieni przedstawiciele, importerzy oraz notyfikowane jednostki kontrolujące. 2. W procesie ponownej oceny zgodności uczestniczą właściciele, ich upoważnieni przedstawiciele, użytkownicy, importerzy oraz notyfikowane jednostki kontrolujące. 1. Zgodność wprowadzanych do obrotu ciśnieniowych urządzeń transportowych stwierdza notyfikowana jednostka kontrolująca w wyniku przeprowadzonych procedur oceny zgodności. 2. Zawory oraz inne wyposażenie stosowane w transporcie drogowym powinny spełniać wymagania dotyczące ciśnieniowych urządzeń transportowych. 3. Zawory oraz inne wyposażenie bezpośrednio spełniające funkcje zabezpieczeń w ciśnieniowych urządzeniach transportowych, w szczególności zawory bezpieczeństwa, zawory napełniania i opróżniania oraz zawory butli podlegają procedurze oceny zgodności o wymaganiach co najmniej takich, jak wymagania procedury, której zostało poddane ciśnieniowe urządzenie transportowe, do którego są one przytwierdzone. W zakresie, w jakim umowa ADR nie określa dla zaworów oraz innego wyposażenia stosowanego w transporcie wymagań i procedur. Ciśnieniowe urządzenia transportowe uznaje się za zgodne z wymaganiami, jeżeli umieszczono na nich oznakowanie. Ciśnieniowe urządzenia transportowe mogą być poddawane okresowym badaniom na obszarze każdego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. 2. Jednostki notyfikowane Do zadań notyfikowanej jednostki kontrolującej należy: 1) przeprowadzanie oceny zgodności; 2) przeprowadzanie ponownej oceny zgodności; 3) wykonywanie badań okresowych. 1. Notyfikowana jednostka kontrolująca, jej kierownik i pracownicy odpowiedzialni za wykonywanie zadań, nie powinni być projektantami, producentami, dostawcami, nabywcami, właścicielami, posiadaczami, użytkownikami lub serwisantami ciśnieniowych urządzeń transportowych i ich wyposażenia, które oceniają oraz upoważnionymi przedstawicielami którejkolwiek ze stron, a także być bezpośrednio zaangażowani w projektowanie, produkcje, reklamę lub obsługę serwisowa ciśnieniowych urządzeń transportowych z ich wyposażeniem oraz reprezentować stron zaangażowanych w takie czynności. 2. Przepis ust. 1 nie wyłącza możliwości wymiany informacji technicznych pomiędzy producentem ciśnieniowych urządzeń transportowych a notyfikowaną jednostka kontrolująca. 3. Pracownicy notyfikowanej jednostki kontrolującej przeprowadzają ocenę zgodności, wykazując najwyższy stopień rzetelności zawodowej i kompetencji technicznych.
54 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA 4. Pracownicy notyfikowanej jednostki kontrolującej podejmują działania w sposób niezależny, bezstronny i przestrzegają zasady równoprawnego traktowania podmiotów uczestniczących w procesie oceny zgodności. 5. Notyfikowana jednostka kontrolująca powinna zatrudniać wykwalifikowanych pracowników oraz posiadać odpowiednie wyposażenie, umożliwiające właściwe wykonywanie zadań administracyjnych i technicznych związanych z oceną zgodności, a także posiadać dostęp do sprzętu wymaganego do badań specjalistycznych. 3. Przepisy karne 1. Podmiot prowadzący kursy dokształcające, w szczególności: osoba zarządzająca tym podmiotem, przedsiębiorca, członek władz osoby prawnej, a także dowódca jednostki wojskowej, który nie wypełnia obowiązków określonych w ustawie podlega karze grzywny. 2. Przedsiębiorca, członek władz osoby prawnej będącej przedsiębiorcą oraz osoba zarządzająca innym podmiotem wykonującym przewóz drogowy towarów niebezpiecznych lub związany z tym przewozem załadunek lub rozładunek, która nie wypełnia obowiązków określonych w ustawie, podlega karze grzywny. 3. Doradca, który nie wypełnia obowiązków określonych w ustawie podlega karze grzywny. 4. Przewoźnik, nadawca towaru niebezpiecznego oraz członek władz osoby prawnej będącej przewoźnikiem lub nadawca towaru niebezpiecznego, który nie wypełnia obowiązków określonych w ustawie, podlega karze grzywny. 1. Kto wprowadza do obrotu ciśnieniowe urządzenia transportowe stosowane w przewozie drogowym niezgodne z wymaganiami dotyczącymi takich urządzeń, podlega grzywnie do 100 000 zł. 2. Kto umieszcza oznakowanie na ciśnieniowym urządzeniu transportowym stosowanym w przewozie drogowym, które nie spełnia wymagań dotyczących takich urządzeń albo dla którego producent lub jego upoważniony przedstawiciel nie wystawił deklaracji zgodności, podlega grzywnie do 100 000 zł. 3. Kto umieszcza na ciśnieniowym urządzeniu transportowym stosowanym w przewozie drogowym znak podobny do oznakowania, mogący wprowadzić w błąd nabywcę i użytkownika tego urządzenia, podlega grzywnie do 100 000 zł. 4. Kto wprowadza do obrotu ciśnieniowe urządzenie transportowe stosowane w przewozie drogowym podlegające oznakowaniu, a nieoznakowane takim oznakowaniem, podlega grzywnie do 100 000 zł. 4. Właściciele lub użytkownicy: 1) butli, wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 maja 2004 r., obowiązani są poddać je ponownej ocenie zgodności w terminie do dnia 30 kwietnia 2006 r.; 2) pozostałych ciśnieniowych urządzeń transportowych, wprowadzonych do obrotu przed dniem 1 lipca 2005 r., obowiązani są poddać je ponownej ocenie zgodności w terminie do dnia 30 czerwca 2007 r. Zgodność ciśnieniowych urządzeń transportowych, o których mowa w ust. 1, z wymaganiami ustala notyfikowana jednostka kontrolująca w wyniku przeprowadzonej procedury ponownej oceny zgodności. Ponownej ocenie zgodności nie podlegają ciśnieniowe urządzenia transportowe, które są napełniane i badane wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Badania, powyższe przeprowadzają, w zakresie swojej właściwości, organy i jednostki upoważnione.
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 55 Procedura wystawiania /przedłużania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (wymagania prawne) Poniżej przedstawiono procedurę wystawiania /przedłużania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych obowiązującą w 2007 r. (podstawa prawna rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie świadectwa dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych - Dz. U. nr 237, poz. 2011 z późn. zmianami). 1. Świadectwo wystawia/przedłuża się na pisemny wniosek właściciela lub użytkownika pojazdu (wzór wniosku). 2. Wniosek powinien zawierać podstawowe dane pojazdu (typ pojazdu, nr podwozia pojazdu (VIN), nr rejestracyjny-komunikacyjny pojazdu, a dla pojazdów-cystern również nr ewidencyjny Transportowego Dozoru Technicznego). 3. Wniosek powinien być złożony oddzielnie na każdy pojazd. 4. Wniosek wraz z załączonymi dokumentami powinien być złożony w sekretariacie oddziału terenowego TDT lub przesłany pocztą. 5. Do wniosku powinny być załączone: a). W przypadku ciągnika siodłowego: oryginał zaświadczenia o pozytywnym wyniku przeprowadzonego dodatkowego badania technicznego pojazdu przeznaczonego do przewozu towarów niebezpiecznych, wydanego przez okręgową stację kontroli pojazdów, dotychczas posiadane świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (nie dotyczy pojazdów, dla których świadectwo wystawiane jest po raz pierwszy), potwierdzenie wniesienia opłat (dowód wpłaty - np. bank, poczta), o których mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635) - w wysokości 132 zł, kserokopie dokumentów upoważniających wnioskodawcę do użytkowania pojazdu gdy o świadectwo występuje inna firma niż właściciel pojazdu, kserokopia dowodu rejestracyjnego. b) W przypadku pojazdów cystern (naczep, przyczep, autocystern), pojazdów baterii: oryginał zaświadczenia o pozytywnym wyniku przeprowadzonego dodatkowego badania technicznego pojazdu przeznaczonego do przewozu towarów niebezpiecznych, wydanego przez okręgową stację kontroli pojazdów, poświadczona (przez TDT, notariusza lub organ samorządowy) kserokopia protokołu z przeprowadzonego badania cysterny do przewozu towarów niebezpiecznych, wydany przez inspektora Transportowego Dozoru Technicznego, potwierdzenie wniesienia opłat, o których mowa w art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zmianami), potwierdzenie wniesienia opłat (dowód wpłaty - np. bank, poczta), o których mowa w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635) - w wysokości 132 zł, dotychczas posiadane świadectwo dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych (nie dotyczy pojazdów, dla których świadectwo wystawiane jest po raz pierwszy), kserokopia dowodu rejestracyjnego, kserokopie dokumentów upoważniających wnioskodawcę do użytkowania pojazdów gdy o świadectwo występuje inna firma niż właściciel pojazdu. c). Dodatkowo oprócz wymagań określonych w pkt. 5 lit. a) lub b) w przypadku pojazdów typu EX III, należy dołączyć: wyciąg ze świadectwa homologacji potwierdzający, że dany typ pojazdu przystosowany do przewozu towarów niebezpiecznych i jest pojazdem typu EX III,
56 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA w przypadku pojazdów wytworzonych w ilości jednej sztuki rocznie poświadczenie od producenta pojazdu potwierdzające ten fakt oraz oświadczenie o spełnieniu przez pojazd wymagań części 9 Umowy ADR w zakresie pojazdu typu EX III. Opłatę w wysokości 132 zł, należy wpłacić na nw. konto: Dzielnica Śródmieście m.st. Warszawy ul. Nowogrodzka 43, 00-961 Warszawa PEKAO S.A. V O/WARSZAWA 45 1240 1066 1111 0010 0317 1881 z zaznaczeniem, że wpłata dotyczy wystawienia/przedłużenia świadectwa dopuszczenia pojazdu do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych oraz z wpisaniem numeru rejestracyjnego pojazdu, którego ta wpłata dotyczy. Formularz wniosku do TDT
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 57 5. Jak dobrać w praktyce cysternę do przewozu paliwa Materiał podlegający ADR może być przewożony w cysternach stałych (pojazdach-cysternach) cysternach odejmowalnych, pojazdach-bateriach, kontenerach-cysternach, cysternach typu nadwozie wymienne i MEGC tylko wtedy, gdy w kolumnie (12) tabeli A w dziale 3.2 podany jest kod cysterny zgodny z postanowieniami podanymi pod 4.3.3.1.1 i 4.3.4.1.1. Aby towar niebezpieczny (np. paliwo) mógł być przewożony w cysternie, musimy dobrać odpowiednią cysternę a więc musimy sprawdzić w tabeli 3.2 ADR jaki kod cysterny odpowiada określonemu rodzajowi paliwa, którego chcemy przewieźć. I tak dla UN 1203 Paliwa silnikowe(benzyny) będzie to kod LGBF, a dla UN 1202(Paliwo do silników Diesla) będzie to też kod LGBF ale też LGBV w przypadku produktu dla którego temperatura zapłonu jest wyższa niż 61st.C ale niższa od 100 st.c. Ale skąd to wiemy skoro Paliwa do Silników Diesla mają taki sam numer UN1202. Zerkamy na kolumnę (6) tabeli 3.2 ADR i widzimy wtedy, że są przepisy szczególne 640K, 640L, 640M, których znaczenie jest następujące: Litery odpowiednio K,L,M oznaczają że produkty te mają zróżnicowane charakterystyki fizyczne i techniczne ale należą do tych samych grup pakowania. Dlatego z uwagi na swoje właściwości przypisano im różne kody cystern ADR. Informacja dotycząca przepisu szczególnego powinna być wpisana do dokumentu przewozowego. Zapis ten jednak może być pominięty w przypadku przewozu w cysternie spełniającej najostrzejsze wymagania określone dla materiałów należących do tego samego UN i danej grupy pakowania, w naszym przypadku może być pominięty, jeśli przewozimy UN1202 w cysternie o kodzie LGBF. Aby dokonać zakupu cysterny do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych prześledźmy poniższy proces:
58 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA PROCES ZAKUPY Dokumenty Opis Osoba odpowiedzialna Przegląd zarządzania, Procesy operacyjne Proces transport ADR Zapotrzebowanie na cysternę do przewozu t. n. Kierownik działu Dyrektor Lista dostawców Wybór dostawcy Dyspozytor Kierownik działu Wymagania N/Z w stosunku do dostawców Dostawca zatwierdzony Dostawca nie zatwierdzony Proces oceny dostawcy Ocena nowego dostawcy Kierownik działu Zamówienie Specyfikacja Zamówienie cysterny zgodnie ze specyfikacją Brygadzista warsztatu Kierownik działu Dyspozytor Koordynator ds. bezp. WZ, faktura, Paszport cysterny Odbiór cysterny Zgodnie ze specyfikacją Osoba zamawiająca WZ, faktura Zamówienie, NCR Sprawdzenie pod względem jakościowym i ilościowym zgodnie ze specyfikacją Reklamacja Kontakt z dostawcą Osoba zamawiająca Odesłanie wadliwej partii towaru do dostawcy Przyjęcie reklamacji przez dostawcę Nie przyjęcie reklamacji przez dostawcę Pisma do dostawcy Ponowna reklamacja na piśmie Osoba zamawiająca Pozew do sądu Wysłanie nie wadliwej partii towaru przez dostawcę Przy kwocie znaczącej kwocie zamówienia sprawa skierowana do sadu Dyrektor radca prawny Lista dostawców Rezygnacja z usług dostawcy Kierownik działu Faktura zakupu Akceptacja i zatwierdzenie otrzymanego towaru, usługi Kierownik działu Brygadzista warsztatu Dyspozytor księgowa STRONA 1 STRON 1 ZAKUPY CYSTERNY AUTOR: ANDRZEJ KORONA ZAKUPYCYSTERNY.DOC EDYCJA: 2.0 ZATWIERDZIŁ: ANDRZEJ KORONA SANDOMIERZ DATA: 16.04.2007
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 59 Przykład specyfikacji cysterny
60 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA Na co należy zwrócić uwagę przy składaniu zamówienia na zakup cysterny. Poniżej przedstawiono kilka zdaniem autora najistotniejszych rzeczy, które należy rozważyć podczas planowania zakupu cysterny. 1. Pojemność nominalna cysterny czy cysterna spełnia nasze oczekiwania w zakresie ilości produktów przewożonych jednorazowo. 2. Materiał cysterny - czy przewożone materiały niebezpieczne nie będą reagować niebezpiecznie przy zetknięciu ze zbiornikiem cysterny, uszczelnieniami, armaturą, osłonami ochronnymi. Jaka będzie grubość ścianki przy założonej średnicy zbiornika np. dla stopów aluminium minimalna grubość ścianki cysterny przy średnicy zbiornika powyżej 1,8 m wynosi 5 mm. 3. Dopuszczalna masa całkowita (DMC)cysterny czy załadowana produktem cysterna nie będzie przekraczać dopuszczalnych nacisków na osie składowe cysterny. 4. Ilość i pojemność poszczególnych komór - czy np. cysterna 5 czy może 6-komorowa, w zależności od charakteru jej pracy, czy ma być eksploatowana w systemie dystrybucyjnym czy przy przewozach hurtowych. Jeśli pojemności komór przekraczają 7500 l to taka komora cysterny powinna być wyposażona w odpowiednie przegrody lub falochrony dla zachowania stateczności jazdy cysterny. W przeciwnym wypadku stopień napełnienia takiej komory powinien być mniejszy od 20% lub większy od 80% jej pojemności. 5. Połączenia elektryczne w cysternach wraz z zamknięciami przeznaczonych do przewozu materiałów ciekłych o temperaturze zapłonu do 60 st. C powinny umożliwiać odprowadzenie ładunków elektrostatycznych. 6. Punkt uziemiający - cysterna powinna posiadać oznakowany punkt uziemiający. 7. Przekrój cysterny( okrągły, eliptyczny, kufrowy)- np. przekrój kufrowy zazwyczaj stosowany do przewozu materiałów ciekłych o gęstości zbliżonej do 1 kg/litr (np. paliwa). 8. Wyposażenie każdej komory: zawór denny, spustowy sterowany ręcznie, zaślepka króćca spustowego, urządzenia sterujące zaworami, zawory do napełniania, zawór kompensacyjny, zawory bezpieczeństwa (wyposażone w przerywacze płomienia), wyłącznik maksymalnego stopnia napełnienia. 9. Właz z wlewem - wykorzystywany przy napełnianiu od góry 10. Zbiornik cysterny - powinien być zabezpieczony przed skutkami bocznego uderzenia i przewrócenia się za pomocą: falochronów lub przegród, wewnętrznych lub zewnętrznych pierścieni, dodatkowej osłony lub w inny sposób gwarantujący jego wytrzymałość. 11. Poręcz i podest - służące do obsługi podczas napełniania cysterny od góry. 12. Zderzak - zabezpieczający przed uderzeniem od tyłu (powinien być odsunięty co najmniej 10 cm od ściany zbiornika i jego osprzętu. 13. Układ jezdny - czy powinien być wyposażony w podnoszoną oś przednią, jaki zastosowano rodzaj wózka, czy zawieszenie na poduszkach, czy układ hamulcowy dwuprzewodowy pneumatyczny, rodzaj hamulców np. tarczowe. 14. Układ dystrybucyjno- pomiarowy - gdy chcemy aby cysterna była wyposażona w układ dystrybucyjno- pomiarowy musimy wybrać czy z pompą czy grawitacyjny czy z liczydłem mechanicznym czy elektronicznym, czy układ posiada możliwość kompensacji przy 15 C. 15. Dokumentacja cysterny - producent ma obowiązek dostarczyć nam całą dokumentację cysterny w tym: instrukcję obsługi, paszport cysterny (zawierający między innymi odpowiednie dokumenty odbiorowe, rysunki cysterny, rysunki techniczne armatury, wyposażenia, schemat elektryczny, obliczenia, schemat dystrybucji itp. Kolejnym dokumentem musi być wyciąg ze świadectwa homologacji oraz jeśli cysterna posiada układ dystrybucyjno pomiarowy legalizacje Głównego Urzędu Miar na ten układ. Jeśli jednak zamawiający nie posiada wystarczającej wiedzy w tym zakresie należy skonsultować się z doświadczonym doradcą w tym zakresie albo z producentem, który przedstawi nam swoją propozycję. Aby producent nie wcisnął nam produktu, nie spełniającego do końca naszych oczekiwań wiedzę tę musimy pozyskać wcześniej, zanim złożymy zamówienie na określony typ cysterny.
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 61 : Cysterna o kodzie LGBF przeznaczona do przewozu paliw silnikowych Musimy sprawdzić czy cysterna posiada określone specyfikacją wyposażenie i czy posiada określone dane wymagane przepisami ADR na tabliczce znamionowej cysterny. Często przy cysternach eksploatowanych, tabliczki znamionowe są narażone na korodujące działanie środków służących do utrzymania dróg i są przez to mało czytelne co prowadzi do sytuacji konfliktowej z organami kontrolnymi. Jeśli już posiadamy cysternę, to nasuwa się pytanie, jakie czynności musimy wykonać w praktyce, aby cysterna i ciągnik zostały dopuszczone do transportu niektórych towarów niebezpiecznych?
62 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA Spróbujmy prześledzić jak wygląda typowy proces dopuszczenia pojazdów do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych zgodnie z wymaganiami ADR. PROCES DOPUSZCZENIA CYSTERNY DO PRZEWOZU NIEKTÓRYCH TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 63 PROCES DOPUSZCZENIA CIĄGNIKA SIODŁOWEGO DO PRZEWOZU TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH
64 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA ŚWIADECTWO DOPUSZCZENIA POJAZDÓW DO PRZEWOZU NIEKTÓRYCH TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Świadectwo stwierdza, że pojazd opisany poniżej odpowiada wymaganiom określonym w Umowie europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). 1. Świadectwo nr: 2. Producent pojazdu: 3. Nr identyfikacyjny pojazdu: 4. Nr rejestracyjny (jeśli występuje): 5. Nazwa i adres przewoźnika, użytkownika lub właściciela: 6. Opis pojazdu: 1 7. Oznaczenie(a) pojazdu, zgodnie z 9.1.1.2 ADR: 2 EX/II EX/III FL OX AT 8. Zwalniacz: 3 Nie dotyczy Skuteczność, zgodnie z 9.2.3.3 ADR, jest wystarczająca dla jednostki transportowej o masie całkowitej wynoszącej... t 4 9. Opis cysterny (cystern) stałej / pojazdu baterii (jeżeli występuje): 9.1 Producent cysterny: 9.2 Numer dopuszczenia cysterny / pojazdu-baterii: 9.3 Numer seryjny producenta cysterny / identyfikacja elementów pojazdu baterii: 9.4 Roku produkcji: 9.5 Kod cysterny, zgodnie z 4.3.3.1 lub 4.3.4.1 ADR: 9.6 Przepisy szczególne, zgodnie z 6.8.4 ADR (jeżeli mają zastosowanie): 10. Towary niebezpieczne dopuszczone do przewozu: Pojazd spełnia warunki wymagane do przewozu towarów niebezpiecznych przypisanych zgodnie z oznaczeniem (oznaczeniami) pojazdu podanym w pkt. 7. 10.1 W przypadku pojazdu EX/II lub EX/III: 3 materiały klasy 1 łącznie z grupą zgodności J materiały klasy 1 z wyłączeniem grupy zgodności J 10.2 W przypadku pojazdu cysterny / pojazdu-baterii: 3 mogą być przewożone jedynie materiały dopuszczone na podstawie kodu cysterny i przepisów szczególnych podanych w pkt. 9 5 lub mogą być przewożone jedynie następujące materiały (klasa, numer UN oraz - jeśli to konieczne - grupa pakowania i prawidłowa nazwa przewozowa): Mogą być przewożone jedynie materiały, które nie reagują niebezpiecznie z materiałem zbiornika, uszczelkami, osprzętem i wykładziną (jeśli występuje). 11. Uwagi: 12. Ważne do: Pieczęć organu wystawiającego Miejsce, data, podpis 1 2 3 4 5 Zgodnie z definicjami pojazdów samochodowych oraz przyczep kategorii N i O, podanymi w Załączniku 7 dotyczącej Konstrukcji Pojazdów (R.E.3) lub w Dyrektywie 97/27/WE. Niepotrzebne skreślić. Zaznaczyć właściwe Podać właściwą wartość. Wartość 44 t nie ogranicza rejestracyjnej/eksploatacyjnej dopuszczalnej masy całkowitej podanej w dowodzie rejestracyjnym. Są to materiały przypisane do kodu cysterny podanego w pkt. 9 lub do innego kodu cysterny dopuszczonego na podstawie hierarchii cystern podanej pod 4.3.3.1.2 lub 4.3.4.1.2, z uwzględnieniem mających zastosowanie wymagań szczególnych.
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 65 13. Przedłużenie ważności Termin ważności przedłuża się do Pieczęć organu wystawiającego, miejsce, data, podpis UWAGA: Świadectwo to powinno być zwrócone organowi wystawiającemu w przypadku, gdy pojazd jest wycofany z eksploatacji, przekazany innemu przewoźnikowi, użytkownikowi lub właścicielowi, o których mowa w pkt. 5, po upływie terminu ważności świadectwa oraz w przypadku zmiany (zmian) istotnych cech konstrukcyjnych pojazdu.
66 Andrzej Korona - Nijman/Zeetank Sp. z o.o., doradca DGSA Przykład: Świadectwo dopuszczenia cysterny do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych. Często zdarza się, że właściciel cysterny wnioskuje do TDT o wydanie świadectwa dopuszczenia tylko na wybrane produkty. Wtedy cysterną taką można przewozić jedynie te produkty, które są wymienione w punkcie 10 świadectwa.
Procedura dopuszczenia cystern do przewozu towarów niebezpiecznych 67 Przykład: Świadectwo dopuszczenia ciągnika do przewozu niektórych towarów niebezpiecznych. Świadectwo na pojazd jest ważne do daty wskazanej w punkcie 12 świadectwa.