BIBLIOGRAFIA REGIONALNA WIELKOPOLSKI

WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA I CENTRUM ANIMACJI KULTURY W POZNANIU BIBLIOGRAFIA REGIONALNA WIELKOPOLSKI 2010 ZESZYT 1 Poznañ 2010

Opracowanie Dział Informacji Bibliograficznej i Regionalnej Pracownia Bibliografii Regionalnej Wielkopolski Poznań, ul. Kramarska 32 e-mail: bibliografia@wbp.poznan.pl Opisy zebrały: Anna B a r t k o w i a k, Maria R y n a r z e w s k a, Maria S t u l i g r o s z, Aneta S z c z e p a n i a k G ł ę b o c k a R e d a k c j a: Beata N o w a k ISSN 0409 347 X Wydawca: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury Poznań, ul. Prusa 3 http: // www. wbp.poznan.pl. Nakład: 342 egz.

SPIS TREŚCI Wykaz ważniejszych skrótów i symboli stosowanych w bibliografii... 6 Wykaz tytułów czasopism wykorzystanych w bibliografii oraz ich skrótów...7 1. ZAGADNIENIA OGÓLNE... 21 1. Bibliografie. Katalogi... 21 2. Czasopisma... 21 3. Opracowania dotyczące całego regionu... 21 4. Poszczególne okręgi i miejscowości... 21 5. Biografie. Pamiętniki. Wspomnienia... 24 a) Zbiorowe...24 b) Indywidualne... 28 II. ŚRODOWISKO GEOGRAFICZNE... 58 1. Geodezja. Geologia. Gleboznawstwo... 58 2. Hydrologia. Meteorologia. Klimatologia... 58 3. Roślinność. Zwierzęta. Ochrona przyrody i środowiska... 58 a) Rezerwaty przyrody, ogrody, parki... 58 4. Geografia. Krajoznawstwo. Turystyka i rekreacja... 59 5. Mapy. Kartografia... 61 III. LUDNOŚĆ... 61 IV. HISTORIA... 61 1. Opracowania ogólne. Historiografia... 61 2. Nauki pomocnicze historii... 61 3. Archeologia... 62 4. Historia Wielkopolski... 62 a) Do połowy XV wieku... 62 b) Od połowy XV wieku do 1793 roku... 62 c) Od 1793 do 1918 roku... 62 d) Od 1918 do 1939 roku. Powstanie wielkopolskie... 63 e) Od 1939 do 1945 roku... 64 5. Historia poszczególnych okręgów i miejscowości... 65 6. Historia nauki, oświaty i kultury... 72 V. ETNOGRAFIA. LITERATURA I SZTUKA LUDOWA... 74 VI. ZAGADNIENIA GOSPODARCZE... 75 1. Prace ogólne. Planowanie. Technika. Informatyka... 75 a) Technika. Informatyka 2. Urbanistyka. Budownictwo... 76 3. Przemysł... 77 a) Zagadnienia ogólne... 77 b) Górnictwo... 77 c) Przemysł energetyczny... 77 d) Hutnictwo e) Przemysł elektromaszynowy... 78 f) Przemysł chemiczny... 78 g) Przemysł budowlany h) Przemysł ceramiczny i szklarski... 78 i) Przemysł drzewno papierniczy... 79 j) Przemysł lekki... 79 k) Przemysł spożywczy... 79 l) Przemysł poligraficzny. Drukarstwo... 80 ł) Inne gałęzie przemysłu 4. Drobna wytwórczość. Usługi...80 a) Przemysł drobny. Rzemiosło b) Spółdzielczość pracy...81

c) Usługi... 81 5. Gospodarstwo wiejskie... 81 a) Rolnictwo... 81 b) Uprawa i ochrona roślin... 82 c) Hodowla zwierząt. Weterynaria... 82 d) Mechanizacja rolnictwa e) Melioracje...83 f) Ogrodnictwo. Sadownictwo. Pszczelarstwo... 83 g) Leśnictwo. Łowiectwo... 83 h) Rybactwo. Wędkarstwo... 83 6. Gospodarka wodna... 83 7. Handel. Żywienie zbiorowe... 84 a) Handel... 84 b) Organizacja targów c) Imprezy targowe... 85 d) Żywienie zbiorowe... 85 8. Finanse. Budżet. Ubezpieczenia... 86 9. Komunikacja... 89 a) Transport... 89 b) Łączność... 90 10. Gospodarka komunalna. Hotelarstwo... 90 11. Gospodarka mieszkaniowa... 91 12. Pożarnictwo... 92 VII. ZAGADNIENIA SPOŁECZNE I POLITYCZNE... 93 1. Zagadnienia ogólne. Życie społeczne i polityczne regionu od 1945 r... 93 2. Partie polityczne... 95 3. Organizacje społeczne... 95 4. Organizacje młodzieżowe... 97 5. Zagadnienia społeczne... 97 a) Praca. Samorząd pracowniczy. Zagadnienia socjalne... 97 b) Związki zawodowe... 98 c) Zagadnienia socjologiczne d) Pomoc społeczna... 99 e) Patologia społeczna... 102 6. Uroczystości i obchody... 102 VIII. ZAGADNIENIA PRAWNO ADMINISTRACYJNE... 104 1. Administracja. Samorząd terytorialny... 104 a) Administracja... 104 b) Samorząd terytorialny... 104 2. Zagadnienia prawne. Sądownictwo... 107 3. Bezpieczeństwo publiczne... 108 IX. WOJSKO. OBRONA CYWILNA... 109 X. OCHRONA ZDROWIA... 110 1. Zagadnienia ogólne. Stan sanitarny 2. Lecznictwo... 110 3. Apteki... 112 XI. NAUKA. OŚWIATA. KULTURA... 112 1. Nauka. Organizacje i placówki naukowe... 112 2. Szkolnictwo wyższe... 113 3. Oświata... 114 a) Zagadnienia ogólne... 114 b) Opieka nad dzieckiem i młodzieżą. Wychowanie przedszkolne... 116 c) Szkolnictwo podstawowe... 117 d) Szkolnictwo specjalne... 118 e) Szkolnictwo średnie ogólnokształcące... 119 f) Szkolnictwo artystyczne... 121 g) Szkolnictwo zawodowe. Oświata dorosłych... 122 4. Kultura... 124 4

5 a) Zagadnienia ogólne... 124 b) Imprezy kulturalne... 124 c) Towarzystwa kulturalne. Ruch regionalny... 124 d) Domy kultury. Kluby. Świetlice... 125 e) Amatorski ruch artystyczny... 126 f) Muzea. Wystawy... 130 g) Radio i telewizja... 135 h) Kultura fizyczna. Sport... 135 XII. JĘZYKOZNAWSTWO... 139 XIII. LITERATURA... 139 1. Teksty literackie... 139 2. Krytyka i życie literackie... 140 XIV. SZTUKA... 141 1. Architektura. Ochrona i konserwacja zabytków... 141 2. Plastyka... 143 3. Teatr. Estrada... 144 4. Muzyka... 146 5. Fotografika... 148 6. Film. Kino... 150 XV. ZAGADNIENIA WYZNANIOWE... 151 XVI. KSIĄŻKA I CZYTELNICTWO. BIBLIOTEKI. ARCHIWA... 156 1. Ruch wydawniczy. Księgarstwo... 156 2. Biblioteki. Czytelnictwo... 156 3. Informacja naukowa i multimedialna... 157 4. Czasopiśmiennictwo... 157 5. Archiwa... 158 INDEKS AUTORSKI... 159 INDEKS PRZEDMIOTOWY... 168

WYKAZ WAŻNIEJSZYCH SKRÓTÓW I SYMBOLI STOSOWANYCH W BIBLIOGRAFII bibliogr. bibliografia dot. dotyczy dwumies. dwumiesięcznik dwutyg. dwutygodnik dzien. dziennik ed. editor fot. fotografia(a) fragm. fragment il. ilustrował(a), ilustracje im. imienia jęz. język k. karty kom. red. Komitet redakcyjny kwart. kwartalnik maszyn. maszynopis mies. miesięcznik nacz. naczelny nr numer okł. okładka oprac. opracował(a) polem. polemika popr. poprawione portr. portret półr. półrocznik przedm. przedmowa pw. pod wezwaniem R. rok red. redaktor Roczn. rocznik rozm. rozmowa / rozmawiał rys. rysował, rysunki tab. tabela tabl. tablica tłum. tłumaczył(a) tyg. tygodnik uzup. uzupełnione wkł. wkładka woj. województwo wyd. wydanie wyd. spec. wydanie specjalne wypow. wypowiedzi z. zeszyt zob. zobacz

WYKAZ TYTUŁÓW CZASOPISM WYKORZYSTANYCH W BIBLIOGRAFII ORAZ ICH SKRÓTÓW Wykaz zawiera wszystkie tytuły czasopism zarejestrowane w bazie danych ABC Absolw. AE Acta Myc. Acta Orn. Acta Parasit. Acta Scansen. Acta UL, Fol. Anthrop. Acta UL, Fol. Libr. Acta UNC, Zabytkozn. Acta Univ. Wratisl., Hist. Acta Univ. Wratisl., Prawo Akant Akt. Gm. Krzykosy Akt. Lokal. Alm. Hist. Alma Mater Analecta Analecta Crac. Animaliscience Ann. Missiol. Posn. Ann. Soc. Geol. Pol. APS Arbor. Kór. Arch. Bibl. Muz. Arch. Pol. Arch. Technol. Masz. Aut. Archeion Archaeol. Hist. Pol. Archaeol. Pol. Archeol. Pol. Archit. Mur. Arkusz Ars. Senes. Arsenał Pozn. Art & Business Art. Inq. Art. Quaest. ARTeon Asekuracja Asnykowiec Aten. Kapł. Atest Aura Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. Ser. A Absolwenci AE Acta Mycologica Acta Ornithologica Acta Parasitologica Acta Scansenologica Acta Universitatis Lodziensis. Folia Anthropologica Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo Aktualności Gminne. Miesięcznik gminy Krzykosy Aktualności Lokalne Almanach Historyczny Analecta Cracoviensia Annales Missiologicae Posnanienses Annales Societatis Geologorum Poloniae Akademicki Przegląd Sportowy Arboretum Kórnickie Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne Archiwista Polski Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji Archaeologia Historica Polona Archaeologia Polona Archeologia Polska Architektura Murator Ars Senescendi Arsenał Poznański Art Inquiry Artium Quaestiones Ateneum Kapłańskie Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią Seria A Geografia Fizyczna Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. Ser. B Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria B Botanika Bad. Fizjogr. nad Pol. Zach. Ser. C Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Seria C Zoologia Balcan. Posn. Barok Bemak Bez Dogmatu Bezpł. Tyg. Pozn. Biblia i Ekumenizm Balcanica Posnaniensia Bezpłatny Tygodnik Poznański

8 Biblioteka Biblioteka PHTN Bibliotekarz Bibl. Pozn. Bibliot. Kazn Biol. Bull. Posn. Biol. w Szk. Biotechnologia Biul. Gł. Bibl. Lek. Biul. Hist. Pogr. Biul. Hist. Szt. Biul. Hist. Wychow. Biul. Inf. AM Pozn. Biul. Inf. AWF Biul Inf. Burmistrza Kłodawy Biul. Inf. Pow. Koniń. Biul. Inf. Sądu Lek. Biul. Inf. Św. Zw. Żoł. AK Wielkop. Biul. Inf. WIL Biul. Inf. ZM Czarnkowa Biul. Inf. ZM Kłodawa Biul. IPN Biul. KPŻ Biul. Miej. Biul Mosiń. Biul. Oceny Odm. Biul. Par. Kraj. Wielkop. Biul. Pobiedzis. Biul. Pow. Pozn. Biul. PTOP Salamandra Biul. PWSZ Konin Biul. Samorz. MiG Murowana Goślina Biul. Stow. Gmin i Powiatów Wielkop. Biul Stow. Muzeów Biul. Stow. Rzecz. Biul. WOIA Blisko Siebie Bus. Pol. Cała Ty Chem. Inż. Ekol. Chem. w Szk. Chir. Narz. Ruchu Chodzieżanin Chrońmy Przyr. Coll. Theol. Adal. Coll. Theol. Adal. Biblica Coll. Theol. Adal. Practica Coll. Theol. Adal. Sistematica Czas. Kult. Czas. Ostrz. Czas Praw. Hist. Czempiń Cztery Kąty Biblioteka Poznańskiego Humanistycznego Towarzystwa Naukowego Bibliotekarz Poznański Biblioteka Kaznodziejska Biological Bulletin of Posnan Biologia w Szkole Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej Biuletyn Historii Pogranicza Biuletyn Historii Sztuki Biuletyn Historii Wychowania Biuletyn Informacyjny Akademii Medycznej w Poznaniu Biuletyn Informacyjny Akademii Wychowania Fizycznego Biuletyn Informacyjny Burmistrza Kłodawy Biuletyn Informacyjny Powiatu Konińskiego Biuletyn Informacyjny Sądu Lekarskiego i Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska Biuletyn Informacyjny. Wielkopolska Izba Lekarska Biuletyn Informacyjny. Zarząd Miasta Czarnkowa Biuletyn Informacyjny Zarządu Miejskiego w Kłodawie Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej Biuletyn / Korporacja Producentów Żywności Biuletyn Miejski Biuletyn Mosiński Biuletyn Oceny Odmian Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski Biuletyn Pobiedziski Biuletyn Powiatu Poznańskiego Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody Salamandra Biuletyn Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koninie Biuletyn Samorządowy Miasta i Gminy Murowana Goślina Biuletyn Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Wielkopolski Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce Biuletyn Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych Województwa Wielkopolskiego Biuletyn Okręgowej Izby Lekarskiej Business Polonia Chemia i Inżynieria Ekologiczna Chemia w Szkole Chirurgia Narządów Ruchu Chrońmy Przyrodę Ojczystą Colloquia Theologica Adalbertina Colloquia Theologica Adalbertina Biblica, Patristica et Historica Colloquia Theologica Adalbertina Practica et Canonica Colloquia Theologica Adalbertina Sistematica Czas Kultury Czas Ostrzeszowski Czasopismo Prawno - Historyczne

9 Debiuty Nauk. Stud. WSB Dekada Lit. Dendrobiology Dialog Diec. Kal. Doradca Dyr. Szk. Dzieje Najnow. Dzień Jeżyc Dzień Nowotom. Grodzis. Dzień Wolszt. Dziś Dzwonek Odol. Ecclesia Wielkop. Echa Opal. Echa Przeszł. Echo Echo Dopiewa Echo Koźmina Echo Lubonia Echo Turku Eduk. dla Bezp. Eduk. Doros. Eduk. Filoz. Eduk. Multimed. Eduk. Ustaw. Doros. Edukacja Eko i My Ekon. Org. Przeds. Ekonomista Ekopartner Er (r) go Erica Polon. Etnogr. Pol. Europa Exit Expr. Pozn. Fakty AM Fakty Gost. Fakty Jar. Fakty Krot. Fakty Pleszew. Fakty Wielkop. Fides Filantrop Filat. Kalis. Filat. Pol. Film Fol. For. Pol. Ser. B Fol. Hist. Artium, Ser. Nowa Fol. Praehist. Posn. Fol. Turist. Font. Archaeol. Posn. Food Science Forestry Format Fortyfikacja Foto Zeszyty Fotografia Fragm. Faun. Gaz. Bank. Gaz. Goliń. Debiuty Naukowe Studentów Wyższej Szkoły Bankowej Dekada Literacka Diecezja Kaliska Dyrektor Szkoły Dzieje Najnowsze Dzień Nowotomysko Grodziski Dzień Wolsztyński Dzwonek Odolanowski Ecclesia Wielkopolski Echa Opalenickie Echa Przeszłości Edukacja dla Bezpieczeństwa Edukacja Dorosłych Edukacja Filozoficzna Edukacja Multimedialna Edukacja Ustawiczna Dorosłych Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa Erica Polonica Etnografia Polska Europa Wschodu i Zachodu Express Poznański Fakty Akademii Medycznej w Poznaniu Fakty Gostyńskie Fakty Jarocińskie Fakty Krotoszyńskie Fakty Pleszewskie Fakty Wielkopolskie Fides. Biuletyn Bibliotek Kościelnych Filantrop Naszych Czasów Filatelista Kaliski Filatelista Polski Folia Forestalia Polonica. Seria B Drzewnictwo Folia Historiae Artium. Seria Nowa Folia Praehistorica Posnaniensia Folia Turistica Fontes Archaeologici Posnanienses Food Science and Technology Fragmenta Faunistica Gazeta Bankowa Gazeta Golińska

Gaz. Gost. Gaz. Jar. Gaz. Kleczew. Gaz. Kośc. Gaz. Mal. i Poet. Gaz. Obs. IMGW Gaz. Ostrow. Gaz. Park. Gaz. Pol. Gaz. Pozn. Gaz. Prawna Gaz. Raw. Gaz. Samorz. i Adm. Gaz. Skalmierz. Gaz. Sucholes. Gaz. Szamot. Gaz. Śrem. Gaz. Targ. Gaz. Ulicz. Gaz. Wielkop. Gaz. Witkow. Gaz. Wyb. Gaz. Zamkowa Gaz. Ziemi Rychtal. Gens Geol. Quart. Geologia (Kraków) Geologos Ginek. Prakt. Głos Koła Głos Konkur. Głos Lipna Głos Polit. Głos Szamot. Głos Szamotuł Głos Śrem. Głos Targowy Głos Wągrow. Głos Wielkop. Głos Wolszt. Głos Ziemi Szamot. Goniec Lwówecki Goniec Os. Gosp. Nar. Gościniec Grabonos. Zap. Region. Grot Guliwer Herba Pol. Heureka Highway Hod. Rośl. i Nasien. Humaniora Ibis Pozn. IKS Il. Mag. Turyst. Inf. Bibl. Gł. AM Pozn. 10 Gazeta Gostyńska Gazeta Jarocińska Gazeta Kleczewska Gazeta Kościańska Gazeta Malarzy i Poetów Gazeta Obserwatora IMGW Gazeta Ostrowska Gazeta Parkowa Gazeta Polska Gazeta Poznańska Gazeta Prawna Gazeta Rawicka Gazeta Samorządu i Administracji Gazeta Skalmierzycka Gazeta Sucholeska Gazeta Szamotulska Gazeta Śremska Gazeta Targowa Gazeta Uliczna Gazeta Wielkopolska Gazeta Witkowska Gazeta Wyborcza Gazeta Zamkowa Gazeta Ziemi Rychtalskiej Geological Quarterly Ginekologia Praktyczna Głos Konkursowy Głos Politechniki Głos Szamotulski Głos Śremski Głos Wągrowiecki Głos Wielkopolski Głos Wolsztyński Głos Ziemi Szamotulskiej Goniec Osiedlowy Gospodarka Narodowa Grabonoskie Zapiski Regionalne Herba Polonica Hodowla Roślin i Nasiennictwo Ibis Poznański Ilustrowany Magazyn Turystyczny Informator Biblioteki Głównej Akademii Medycznej w Poznaniu Inf. Klubowa Informacja Klubowa. Wielkopolski Klub Kapitału Inf. Koźminec. Informator Koźminecki Inf. Kult. i Turyst. Połud. Zach. Wielkop. Informator Kulturalny i Turystyczny Południowo Zachodniej Wielkopolski

11 Inf. Miasta Luboń Inf. Miej. Lubonia Inf. Międzych. Inf. Pow. Wrzes. Inf. Region. Krotoszyn Inf. Samorz. Gm. Bojanowo Inf. Samorz. MiG Murowana Goślina Inf. Swarzędzki Informator RSR RP Inż. Ochr. Środ. Jantar. Szlaki Jesteśmy Jęz. Obce Szk. Jęz. Pol. Jour. of Plant Protect. Kalis. Stud. Teol. Kalisia Nowa Kalisz. w Warsz. Katecheta Katedra Kino Klin. Perinat. i Ginek. KNC Kobylin Konie i Rumaki Koniń. Forum Nauk. Kos. Bukow. Kosmos Kostrzyńskie ABC Kosynier Kośc. Gaz. Samorz. Kościel. Goniec Samorz. Koziołki Pozn. Kół. Kur. Kórniczanin Krajozn. i Turyst. Kresy Kron. Katow. Kron. M. Pozn. Kron. Szczec. Kron. Śremu Kron. UAM Pozn. Kron. Wielkop. Kukurydza Kulisy Gnieźn. Kult. w Kraju Kult. Współcz. Kupiec Wielkop. Kur. Mosiń. Kur. Powiatowy Kur. Puszczyk. Kur. Reg. Kur. Rogoziń. Kur. Szamociń. Kur. Wrzes. Kurenda Kwart. Artyst. Kwart. Hist. Kwart. Hist. Kult. Informator Miasta Luboń Informator Miejski Lubonia Informator Międzychodzki Informator Powiatu Wrzesińskiego Informacje Regionalne. Krotoszyn Informator Samorządowy Gminy Bojanowo Informator Samorządowy Miasta i Gminy Murowana Goślina Informator Swarzędzki Informator / Ruch Stowarzyszeń Regionalnych Rzeczpospolitej Polskiej Inżynieria i Ochrona Środowiska Jantarowe Szlaki Języki Obce w Szkole Język Polski Journal of Plant Protection Research Kaliskie Studia Teologiczne Kaliszanie w Warszawie Kliniczna Perinatologia i Ginekologia Króluj nam Chryste Konińskie Forum Naukowe Kosynier Bukowski Kościańska Gazeta Samorządowa Kościelecki Goniec Samorządowy Koziołki Poznańskie Kółkowa Kurenda Krajoznawstwo i Turystyka Kronika Katowicka Kronika Miasta Poznania Kronika Szczecina Kronika Śremu Kronika Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu Kronika Wielkopolski Kulisy Gnieźnieńskie Kultura w Kraju i na Świecie Kultura Współczesna Kupiec Wielkopolski Kurier Mosiński Kurier Powiatowy Kurier Puszczykowski Kurier Regionalny Kurier Rogoziński Kurierek Szamociński Kurier Wrzesiński Kwartalnik Artystyczny Kwartalnik Historyczny Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

12 Kwart. Hist. Nauki Kwart. Hist. Prasy Pol. Kwart. Hist. Żyd. Kwart. Nowot. Kwart. Wrzes. LA Land. Anal. Lech Lednica Leszcz. Not. Akad. Leszcz. Zesz. Muzeal. Ling. Posn. Liskowianin List do Chorych Lit. Lud. Liturg. Sac. Lofer Logistyka Lud Ludzie. Wydarzenia Łambin. Rocz. Muz. Mag. Inf. Gm. Nowy Tomyśl Mag. Reg. Mag. Samorz. Management Mars Mater. Dziej. Kult. Bydg. Mater. Inf. Spr. Mater. Zach. Pom. Med. Sport. Megaron Megaron Kur. Merkur. Leszcz. Merkur. Mosiń. Metafora Miast. Pozn. Miasto Mies. Kośc. Archidiec. Pozn. Mies. Sucholes. Miłujcie się! Misc. Hist. Arch. Misyjne Drogi MM Mag. Przem. Monitor Wielkop. Morena Mosiniak Motywy Museion Muzyk Myśl Pol. Na Ostrow. Szlaku Na Zachód Nad Obrą Nadnot. Echa Nadwarciań. Rocz. Hist. Arch. Najwyż. Czas Napis Nasz Dzień po Dniu Nasz Grunwald Nasz Powiat Nasz Pow. Chodzies. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki Kwartalnik Historii Prasy Polskiej Kwartalnik Historii Żydów Kwartalnik Nowotomyski Kwartalnik Wrzesiński LA Landform Analysis Leszczyński Notatnik Akademicki Leszczyńskie Zeszyty Muzealne Lingua Posnaniensis Literatura Ludowa Liturgia Sacra Ludzie. Wydarzenia. Rocznice Łambinowicki Rocznik Muzealny Magazyn Informacyjny Gminy Nowy Tomyśl Magazyn Regionalny Magazyn Samorządowy Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu Materiały. Informacje, Sprawozdania Regionalnej Izby Pamiątek Oświatowych Materiały Zachodniopomorskie Medycyna Sportowa Megaron Kurier Czytelniczy Merkuriusz Leszczyński Merkuriusz Mosiński Miasteczko Poznań Miasto : Społeczność, Środowisko, Zarządzanie Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej Miesięcznik Sucholeski Miscellanea Historico Archivistica MM Magazyn Przymysłowy Monitor Wielkopolski Myśl Polska Na Ostrowskim Szlaku Na Zachód od Poznania Nadnoteckie Echa Nadwarciański Rocznik Historyczno Archiwalny Najwyższy Czas Nasz Powiat Chodzieski

13 Nasza Przeszł. Nasza Starołęka Nasza Wielkop. Nasze Hist. Nasze Jeżyce Nasze Miasto Nasze Sprawy Nasze Wiad. Śrem. Natur. Fibr. Nauka Nauka i Przyszł. Nauka Pol. Neodidagmata Neofilolog Net. Gazeta Neuroskop Nie Niedziela Normalizacja Not. Dobrzyc. Not. Orn. Not. Wyd. Nowa Gaz. Gost. Nowa Polsz. Nowa Szk. Nowa Środa Nowa Wieś Nowe Książ. Nowe Państ. Nowe Życie Gosp. Now. Komor. Now. Lek. Now. Szpital. Now. Wrzes. Nowy Wiek Obr. Plast. Obs. Kaźmier. Obs. Międzych. Obs. Wrzes. Obywatel Ochr. i Konserw. Zabyt. Ochr. Rośl. Ochr. Zabyt. Odkrywca Odnowiciel Odra Onomastica Opatowianin Opcje Operomania Opiekun Orbis Ling. Orędownik MiG Ostroróg Ostatni Dzw. Ostrzesz. Kron. Reg. Otolar. Pol. Otwarta Szk. Pacjent Wielkop. Paedag. Christ. PAL Prz. Artyst. Lit. Palestra Pam. Bibl. Kór. Nasza Przeszłość Nasza Wielkopolska Nasze Historie Nasze Wiadomości Śremskie Natural Fibres Nauka i Przyszłość Nauka Polska Notatki Dobrzyckie Notatki Ornitologiczne Notes Wydawniczy Nowa Gazeta Gostyńska Nowa Polszczyzna Nowa Szkoła Nowe Książki Nowe Państwo Nowe Życie Gospodarcze Nowiny Komornickie Nowiny Lekarskie = Medical News Nowiny Szpitalne Nowiny Wrzesińskie Obróbka Plastyczna Metali Obserwator Kaźmierski Obserwator Międzychodzki Obserwator Wrzesiński Ochrona i Konserwacja Zabytków Ochrona Roślin Ochrona Zabytków Orbis Linguarum Orędownik Miasta i Gminy Ostroróg Ostatni Dzwonek Ostrzeszowska Kronika Regionalna Otolaryngologia Polska Otwarta Szkoła Pacjent Wielkopolski Paedagogia Christiana PAL Przegląd Artystyczno Literacki Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

14 Pam. Lit. Pam. Pol. Tow. Tatrzań. Pam. Słow. Pam. Tow. Miłoś. Ziemi Kośc. Pan. Grodzis. Pan. Kazim. Pan. Leszcz. Pan. Pol. Miast Pan. Wielkop. Kult. Państ. i Prawo Parki Nar. Parowozik Partner Targ. Pediat. Prakt. Pegaz Phytopat. Pol. Pielęg. Pol. Pieśń Skrzydl. Piotrk. Stud. Pedag. Plama Podl. Kwart. Hum. Poez. Dzis. Pogranicza Pojezierze Pokolenia Pol. Ang. Stud. Pol. Drob. Pol. J. Ecol. Pol. J. Environ. Pol. Market Pol. Prz. Kartogr. Polagra Polityka Polit. Społ. Polonica Polonistyka Por. Bibl. Por. Bibliogr. Metod. Por. Gosp. Por. Handl. Por. Jęz. Por. Rest. Post. Bioch. Post. Fiz. Post. Neonat. Post. Ochr. Rośl. Pow. Chodzies. Pow. Kol. Pozn. Pegaz Pozn. Rocz. Arch. Hist. Pozn. Spotk. Język. Pozn. Stom. Pozn. Stud. Polon. Pozn. Stud. Teol. Pozn. Univ. Econ. Poznaj Swój Kraj Poznań - Panorama Pr. Hist. Arch. Pr. Inst. Tech. Bud. Pr. Inst. Technol. Drew. Pr. Językozn. (Katow.) Pamiętnik Literacki Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Pamiętnik Słowiański Pamiętnik Towarzystwa Miłośników Ziemi Kościańskiej Panorama Grodziska Panorama Kazimierska Panorama Leszczyńska Panorama Polskich Miast Panorama Wielkopolskiej Kultury Państwo i Prawo Parki Narodowe Partner Targowy Pediatria Praktyczna Phytopatologia Polonica Pielęgniarstwo Polskie Pieśń Skrzydlata Piotrkowskie Studia Pedagogiczne Podlaski Kwartalnik Humanistyczny Poezja Dzisiaj Polish Anglosaxon Studies Polskie Drobiarstwo Polish Journal of Ecology Polish Journal of Environmental Studies Polish Market Polski Przegląd Kartograficzny Polityka Społeczna Poradnik Bibliotekarza Poradnik Bibliograficzno Metodyczny Poradnik Gospodarski Poradnik Handlowca Poradnik Językowy Poradnik Restauratora Postępy Biochemii Postępy Fizyki Postępy Neonatologii Postępy w Ochronie Roślin Powiat Chodzieski Powiat Kolski Poznański Pegaz Poznański Rocznik Archiwalno - Historyczny Poznańskie Spotkania Językoznawcze Poznańska Stomatologia Poznańskie Studia Polonistyczne Poznańskie Studia Teologiczne The Poznań University Economics Review Prace Historyczno Archiwalne Prace Instytutu Techniki Budowlanej Prace Instytutu Technologii Drewna Prace Językoznawcze (Katowice)

15 Pr. Komis. Archeol. PTPN Pr. Komis. Bud. i Archit. PTPN Pr. Komis. Bud. Masz. PTPN Pr. Komis. Hist. Szt. PTPN Pr. Komis. Hist. PTPN Pr. Komis. Jęz. PTPN Pr. Komis. Muzyk. PTPN Pr. Mater. Muz. Archeol. Łódź, Ser. Archeol. Pr. Nauk. Kult. Fiz./WSP Częst. Pr. Nauk. Pedagog./WSP Częst. Pr. Przem. Inst. Maszyn Rol. Pr. Uczest. Stud. Dokt. Pr. z Zakresu Nauk Rol. PTPN Prawo i Życie Press Probl. Dydak. AR Pozn. Probl. Hum. Probl. Opiek. Wychow. Probl. Rodz. Probl. Społ. Ruchu Nauk. Probl. Turyst. Probl. Turyst. Hot. Prok. i Prawo Pro Libris Promesa Prosto z Ratusza Prosto z Ratusza. Grodzisk Wlkp. Prosto z Ratusza. Koło Protokół Kult. Prz. Antrop. Prz. Bibliot. Prz. Geod. Prz. Geogr. Prz. Geol. Prz. Gnieźn. Prz. Hand. Prz. Hist. Ośw. Prz. Hist. - Wojs. Prz. Hum. Prz. Kol. Prz. Komunal. Prz. Koniń. Prz. Leś. Prz. Nauk. Inst. Wychow. Fiz. Prz. Nekiel. Prz. Org. Prz. Politol. Prz. Pol. Prz. Pow. Prz. Powsz. Prz. Przyr. Prz. Słupec. Prz. Tyg. Prz. Wielkop. Prz. Wojsk Lot. Prace Komisji Archeologicznej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Prace Komisji Budownictwa i Architektury. PTPN Prace Komisji Budowy Maszyn. PTPN Prace Komisji Historii Sztuki. PTPN Prace Komisji Historycznej. PTPN Prace Komisji Językoznawczej. PTPN Prace Komisji Muzykologicznej. PTPN Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Archeologiczna Prace Naukowe. Kultura Fizyczna/Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie Prace Naukowe. Pedagogika/Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie Prace Przemysłowego Instytutu Maszyn Rolniczych Prace Uczestników Studium Doktoranckiego Prace z Zakresu Nauk Rolniczych. PTPN Problemy Dydaktyki i Wychowania w Akademii Rolniczej w Poznaniu Problemy Humanistyki Problemy Opiekuńczo Wychowawcze Problemy Rodziny Problemy Społecznego Ruchu Naukowego Problemy Turystyki Problemy Turystyki i Hotelarstwa Prokuratura i Prawo Prosto z Ratusza. Grodzisk Wielkopolski Protokół Kulturalny Przegląd Antropologiczny Przegląd Biblioteczny Przegląd Geodezyjny Przegląd Geograficzny Przegląd Geologiczny Przegląd Gnieźnieński Przegląd Handlowy Przegląd Historyczno Oświatowy Przegląd Historyczno Wojskowy Przegląd Humanistyczny Przegląd Kolski Przegląd Komunalny Przegląd Koniński Przegląd Leśniczy Przegląd Naukowy Instytutu Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego WSP w Rzeszowie Przegląd Nekielski Przegląd Organizacji Przegląd Politologiczny Przegląd Polonijny Przegląd Powiatowy Przegląd Powszechny Przegląd Przyrodniczy Przegląd Słupecki Przegląd Tygodniowy Przegląd Wielkopolski Przegląd Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej

16 Prz. Zach. Prz. Zach. Pom. Prz. Zool. Przeciąg Przegląd Przekrój Przem. na Szlaku Piast. Przew. Katol. Przew. Targ. Miasta Pol. Przyg. Wieści Gminne Przyj. Ludu Przyr. i Człow. Przyr. Połud. Wielkop. Quaest. Geogr. Quaest. Medii Aevi Quo Vadis Rachunkowość Rakoniew. Mag. Inf. Raptularz Pozn. Ratusz Ratusz Trzcian. Reg. Biul. WSB Rejent Reporter Gnieźn. Res Facta Nova Rocz. AR Pozn. Botanika Rocz. AR Pozn. Rozprawy Naukowe Rocz. Archidiec. Pozn. Rocz. Bibl. Rocz. Dendrol. Rocz. Diec. Kal. Rocz. Dziej. Społ. Rocz. Hist. Rocz. Hist. Prasy Pol. Rocz. Hum. Rocz. Kalis. Rocz. Koniń. Rocz. Lubus. Rocz. Łódz. Rocz. Muz. Nar. Rol. Rocz. Nadnot. Rocz. Nauk. AWF Pozn. Rocz. Nauk. Pol. Tow. Ochr. Przyr. Rocz. Nauk Polit. Rocz. Nauk Społ. Rocz. Nauk. WSHG Pozn. Rocz. Ochr. Środ. Rocz. Otwoc. Rocz. Pleszew. Rocz. Sekc. Pedagog. WSF P Krak. Rocz. Socjol. Rodz. Rocz. Świętoch. Rocz. Teol. (Lub.) Rocz. Ziemi Kłodz. Rokic. Wiad. Rol. Spółdz. Ruch Muzycz. Przegląd Zachodni Przegląd Zachodnio Pomorski Przegląd Zoologiczny Przemiany na Szlaku Piastowskim Przewodnik Katolicki Przewodnik Targowe Miasta Polski Przygodzickie Wieści Gminne Przyjaciel Ludu Przyroda i Człowiek Przyroda Południowej Wielkopolski Quaestiones Geographicae Quaestiones Medii Aevi Novae Rakoniewicki Magazyn Informacyjny Raptularz Poznański Ratusz Trzcianecki Regionalny Biuletyn Wyższej Szkoły Bankowej Reporter Gnieźnieński Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Botanika Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Rozprawy Naukowe Rocznik Archidiecezji Poznańskiej Roczniki Biblioteczne Rocznik Dendrologiczny Rocznik Diecezji Kaliskiej Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych Roczniki Historyczne Rocznik Historii Prasy Polskiej Roczniki Humanistyczne Rocznik Kaliski Rocznik Koniński Rocznik Lubuski Rocznik Łódzki Rocznik Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie Rocznik Nadnotecki Roczniki Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu Rocznik Naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody Salamandra Rocznik Nauk Politycznych Roczniki Nauk Społecznych Rocznik Naukowy / Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu Rocznik Ochrona Środowiska Rocznik Otwocki Rocznik Pleszewski Rocznik Sekcji Pedagogiki Religijnej Wyższej Szkoły Filozoficzno Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie Roczniki Socjologii Rodziny Rocznik Świętochłowicki Roczniki Teologiczne. Lublin Rocznik Ziemi Kłodzkiej Rokickie Wiadomości Rolnik Spółdzielca Ruch Muzyczny

17 Ruch Praw. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Rydzyna Rydzyna Tu i Teraz Rydzyniak Rzecz Krot. Rzecz Krotoszyńska Rzeczpospolita Saec. Christ. Saeculum Christianum Salamandra Salv. Mater Salvatoris Mater Samorz. Miej. Samorząd Miejski Samorz. Teryt. Samorząd Terytorialny Samorząd Sąsiadka-Czytaj Sąsiedzi Sąsiadom Scena Scr. Neophil. Posn. Scripta Neophilologica Posnaniensia Seminare [Siedem] 7 Dni Kalisza Siewca Wielkop. Siewca Wielkopolski Slav. Antiqua Slavia Antiqua Slav. Occid. Slavia Occidentalis Slav. Orient. Slavia Orientalis Sław. Gost. Sławni Gostynianie Słup. Stud. Hist. Słupskie Studia Historyczne Społ. Otwarte Społeczeństwo Otwarte Społem Spotk. z Zabyt. Spotkania z Zabytkami Spraw. Archeol. Sprawozdania Archeologiczne Spr. Narod. Sprawy Narodowościowe Stop Wielkop. Stop Wielkopolski Streszcz. Ref. Streszczenia Referatów Wygłoszonych w [...] Roku / Polskie Towarzystwo Geologiczne. Oddział w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Instytut Geologii Stud. Bibliol. Studia Bibliologiczne Stud. Demogr. Studia Demograficzne Stud. Dokt. AE Pozn. Studia Doktorantów Akademii Ekonomicznej w Poznaniu Stud. Etnol. Antrop. Studia Etnologiczne i Antropologiczne Stud. Filol. Pol. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej Stud. Franciszk. Studia Franciszkańskie Stud. Germ. Posn. Studia Germanica Posnaniensia Stud. Gnes. Studia Gnesnensia Stud. Hist. Studia Historyczne Stud. Hist. Oecon. Studia Historiae Oeconomicae Stud. Hist. Slavogerm. Studia Historica Slavo Germanica Stud. Koszal. Kołob. Studia Koszalińsko - Kołobrzeskie Stud. Led. Studia Lednickie Stud. Mater. Dziej. Pałuk Studia i Materiały do Dziejów Pałuk Stud. Mater. Hist. Wojs. Studia i Materiały do Historii Wojskowości Stud. Parad. Studia Paradyskie Stud. Phys. Cult. Studies in Physical Culture and Tourism Stud. Region. Lok. Studia Regionalne i Lokalne Stud. Roman. Posn. Studia Romanica Posnaniensia Stud. Ros. Posn. Studia Rossica Posnaniensia Stud. Śl. Studia Śląskie Stud. Zach. Studia Zachodnie Stud. Źródłozn. Studia Źródłoznawcze Suplement Sycyna Sygnały Wierzb. Sygnały Wierzbinka Szkice Hum. Szkice Humanistyczne Szkice Koźmiń. Szkice Koźmińskie Szkice Nadobrz. Szkice Nadobrzańskie Śląsk

18 Śl. Stud. Hist. Teol. Średz. Kwart. Kult. Świat Kolei Świat Rodz. Świat Targów Światło Św. Gabriel Teatr Ten Świat Teol Prakt. Top Agrar Topos Transp. i Komunik. Trybuna Turysta Wielkop. Twój Puls Tygod. Twórczość Tyg. Not. Tyg. Nowy Tyg. Pil. Tyg. Powsz. Tyg. Solidarność Tyg. Swarz. Tyg. Szamot. Tyg. Śrem. Tygiel Kult. Ujskie Spr. Varia Variab. and Evol. W Drodze Warta Wawrzyniec Welcome to Poznań Wędrownik Wędrujemy Wiad. Archeol. Wiad. Archidiec. Gnieźn. Wiad. Bot. Wiad. Chem. Wiad. Ekol. Wiad. Ent. Wiad. Grodzis. Wiad. Hist. Wiad. Jutrosiń. Wiad. Kościań. Wiad. Kramskie Wiad. Lokal. Wiad. Miejskogór. Wiad. Nowot. Wiad. Numiz. Wiad. Odmian. Wiad. Parazyt. Wiad. Powiat. Wiad. Skoc. Wiad. Słupec. Wiad. Somp. Wiad. Staromiej. Wiad. Ubezp. Wiad. Wrzes. Wiara i Uczynki Wiedza i Umiejętności Wielkop. Biul. Ekol. Śląskie Studia Historyczno - Teologiczne Średzki Kwartalnik Kulturalny Świat Rodzinny Światło z La Salette Święty Gabriel Teologia Praktyczna Top Agrar Polska Transport i Komunikacja Turysta Wielkopolski Twój Puls Tygodnia Tygodnik Notecki Tygodnik Nowy Tygodnik Pilski Tygodnik Powszechny Tygodnik Solidarność Tygodnik Swarzędzki Tygodnik Szamotulski Tygodnik Śremski Tygiel Kulturalny Ujskie Sprawy Variability and Evolution Welcome to Poznań and Wielkopolska Wiadomości Archeologiczne Wiadomości Archidiecezji Gnieźnieńskiej Wiadomości Botaniczne Wiadomości Chemiczne Wiadomości Ekologiczne Wiadomości Entomologiczne Wiadomości Grodziskie Wiadomości Historyczne Wiadomości Jutrosińskie Wiadomości Kościańskie Wiadomości Kramskie Wiadomości Lokalne Wiadomości Miejskogóreckie Wiadomości Nowotomyskie Wiadomości Numizmatyczne Wiadomości Odmianoznawcze Wiadomości Parazytologiczne Wiadomości Powiatowe Wiadomości Skockie Wiadomości Słupeckie Wiadomości Sompolna Wiadomości Staromiejskie Wiadomości Ubezpieczeniowe Wiadomości Wrzesińskie Wielkopolski Biuletyn Ekologiczny

Wielkop. Inf. Przyr. Wielkopolski Informator Przyrodniczy Wielkop. Kal. Rol. Wielkopolski Kalendarz Rolniczy Wielkop. Powst. Wielkopolski Powstaniec 1918/1919 Wielkop. Spraw. Archeol. Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne Wielkop. Wiad. Filat. Wielkopolskie Wiadomości Filatelistyczne Wielkop. Zagł. Wielkopolskie Zagłębie Wielkop. Zesz. Folkloru Wielkopolskie Zeszyty Folkloru Wielkopolska Wierchy Wierzeniczenia Wieści Akad. Wieści Akademickie Wieści Gm. Wieści Gminne Wieści Gm. Brudzew Wieści Gminne. Brudzew Wieści Krzywiń. Wieści Krzywińskie Wieści Luboń. Wieści Lubońskie Wieści Pępowa Wieści Stęszew. Wieści Stęszewskie Wieści z Komornik Wieści z Ratusza Wieść Gmin. Wieść Gminna Więź Winieta Wiraże Wizja Lokal. Wizja Lokalna Włóczypióro Wojs. Prz. Hist. Wojskowy Przegląd Historyczny Wojska Ląd. Wojska Lądowe WOK Wokół Ołtarza Wokół Śródki Wprost Wron. Spr. Wronieckie Sprawy Wspól. Mar. Wspólnota Maryjna Wychow. Fiz. Zdr. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne Wychow. Muzycz. Szk. Wychowanie Muzyczne w Szkole Wychow. na co Dzień Wychowanie na co Dzień Wychow. Przedszk. Wychowanie w Przedszkolu Wychow. Tech. Szk. Wychowanie Techniczne w Szkole Wydawca Z Otchł. Wieków Ziemi Gośl. Z Otchłani Wieków Ziemi Goślińskiej Z Zag. Nauk Sąd. Z Zagadnień Nauk Sądowniczych Zabytki Zap. Hist. Zapiski Historyczne Zap. Jar. Zapiski Jarocińskie Zap. Miłos. Zapiski Miłosławskie Zar. Śl. Zaranie Śląskie Zbliż. Pol. Niem. Zbliżenia Polska - Niemcy Zesłaniec Zesz. Artyst. Zeszyty Artystyczne Zesz. Filoz. Zeszyty Filozoficzne Zesz. Folkloru Wielkop. Zeszyty Folkloru Wielkopolskiego Zesz. Hist. TML Zeszyty Historyczne Towarzystwa Miłośników Lwówka Zesz. Karmel. Zeszyty Karmelitańskie Zesz. KTPN Zeszyty Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk Zesz. Muz. Ziemi Kłodz. Zeszyty Muzeum Ziemi Kłodzkiej Zesz. Nauk. AE Pozn. Zeszyty Naukowe. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. Zesz. Nauk AR Wroc., Nauki Hum. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Nauki Humanistyczne Zesz. Nauk., Bud./ PZiel.- Górs. Zeszyty Naukowe. Budownictwo/ Politechnika Zielonogórska 19

20 Zesz. Nauk. Inst. Nauk Społ./WSI Koszal. Zesz. Nauk. Inst. Zarządz. PKoszal. Zesz. Nauk. KTL Zesz. Nauk. KUL Zesz. Nauk PPozn., Archit. Zesz. Nauk PPozn., Elekt. Zesz. Nauk PPozn., Geom. Zesz. Nauk. PPozn., Masz. Rob. Zesz. Nauk. PPozn., Masz. Rob. Transp. Zesz. Nauk. PPozn., Org. Zesz. Nauk. UJ, Pr. Hist. Zesz. Nauk. WCO Zesz. Nauk. WSB Pozn. Zesz. Nauk. WSHU Pozn. Zesz. Nauk. WSMiZ Leszno Zesz. Nauk. WSO Pozn. Zesz. Nauk. WSP Bydg., Stud. Hist. Zesz. Nauk. WSZiB Pozn. Zesz. Osiec. Zesz. Słupec. Zesz. Staszic. Ziemia Ziem. Kalis. Ziem. Kór. Ziem Szamot. Ziem. Wągrow. Znad Warty Źródła Życie Życie Gm. Krzemieniewo Życie Gost. Życie i Myśl Życie i Myśl. Zesz. Probl. Życie Jar. Życie Plesz. Życie Raw. Życie Szk. Życie Uniw. Zeszyty Naukowe Instytutu Nauk Społecznych / Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie Zeszyty Naukowe Instytutu Zarządzania / Politechnika Koszalińska Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Elektryka Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Geometria Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Maszyny Robocze i Pojazdy Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Maszyny Robocze i Transport Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielońskiego. Prace Historyczne Zeszyty Naukowe Wielkopolskiego Centrum Onkologii Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu Zeszyt Naukowy. Wyższa Szkoła Handlu i Usług w Poznaniu Zeszyt Naukowy. Wyższa Szkoła Marketingu i Zarządzania w Lesznie Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. Stefana Czarnieckiego Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Historyczne Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Poznaniu Zeszyty Osieckie Zeszyty Słupeckie Zeszyty Staszicowskie Ziemia Kaliska Ziemia Kórnicka Ziemia Szamotulska Ziemia Wągrowiecka Życie Gminy Krzemieniewo Życie Gostynia Życie i Myśl. Zeszyty Problemowe Życie Jarocina Życie Pleszewa Życie Rawicza Życie Szkoły Życie Uniwersyteckie

I. ZAGADNIENIA OGÓLNE 1. Bibliografie. Katalogi 1. BIBLIOGRAFIA regionalna powiatu ostrowskiego 2008 / oprac. i red. Ewa Cegła; Biblioteka Publiczna im. Stefana Rowińskiego w Ostrowie Wielkopolskim. - Ostrów Wlkp: BP, 2010. - 169 s. 2. BIBLIOGRAFIA regionalna powiatu pleszewskiego 2005-2006 / red. Izabela Wegner, współpraca Magdalena Staśkiewicz. - Pleszew: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Pleszewie, 2010. - 164 s. Bibliografia Regionalna Wielkopolski : metodyka prac / oprac. Beata Nowak = poz. 2045 2. Czasopisma 3. ECHO Pyzdr : gazeta jednodniówka. - 2010. - Pyzdry: Towarzystwo Kulturalne "Echo Pyzdr", 2010. - [4] s. 4. FILATELISTA Polski / red. Lech Konopiński, Piotr Zubielik. - 2009/2010, R. 16, nr 1/2. - Poznań: Wielkopolska Agencja Literacka, [2010]. - 100 s. 5. IKS na Lato / red. Grażyna Soroka; tłum. Krzysztof Kotkowski. - 2010, nr 1(24). - Poznań: Wydaw. Miejskie, 2010. - 44 s. Tekst także w jęz. angielskim 6. KARMELITAŃSKIE Studia i Materiały Historyczne / pod red. P. F. Neumanna. - 2009, t. 2. - Poznań, 2009 Rec. A.S. Kolejny tom // IKS. - 2010, nr 5, s. 86 7. MIASTECZKO Poznań : pismo o małych ojczyznach i pograniczach kultur / red. M. Świątkowska-Pakuła, Z. Pakuła. - 2009, nr 1(6). - Poznań, 2009 Rec. A.S. Miasteczko Poznań // IKS. - 2010, nr 2, s. 68 8. ZESZYTY Słupeckie / red. Bogna Wojciechowska. - 2010, R. 4, nr 5. - Słupca: Słupeckie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 2010. - 77 s. : il. Rec. red. Naprzykrzają się władzy po raz piąty. - Fot. // Kur. Słup. - 2010, nr 12, s. 26 3. Opracowania dotyczące całego regionu 9. BOJARSKI Piotr. Cztery twarze Prusaka : historie wielkopolskie. - Poznań: Agora, 2010. - 184 s. : il. - (Biblioteka Gazety Wyborczej) Reportaże dot. Wielkopolski i Wielkopolan w XX wieku Tekst także w jęz. angielskim Kronika Wielkopolski : 65 lat z "Głosem" / teksty Leszek Adamczewski [i in.] = poz. 2064 10. KALIŃSKI A. Wielkopolska się przedstawia. - Fot. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 2, s. 18-19 4. Poszczególne okręgi i miejscowości Bukówiec Górny, pow. Leszno 11. MAĆKOWIAK Anna. Mieszczuchy tylko w gościnę : Bukówiec Górny to specyficzna wieś. - Fot. // Pan. Leszcz. - 2010, nr 13, s. 24-25 Przygotowania do 800-lecia miejscowości Czarnków Strugała Franciszek. "Czuję się przede wszystkim gospodarzem miasta..." : o dniu dzisiejszym i planach na najbliższe lata z burmistrzem Czarnkowa Franciszkiem Strugałą / rozm. Marek Ambicki = poz. 1320 Czarnków-Trzcianka, powiat 12. AMBICKI Marek, PK. Dziennikarze w Starostwie [Powiatowym]. - Fot. // Nadnot. Echa. - 2010, nr 1, s. 2 Podsumowanie roku 2009 w powiecie czarnkowskotrzcianeckim Dąbie, pow. Koło, gmina 13. MIELCZAREK Zbigniew. Dąbie to gmina przyjazna inwestorom i turystom / rozm. Adam Kaliński. - Portr. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 1, s. 8

22 Kalisz 14. KOŚCIELNIAK Władysław. Wędrówki po moim Kaliszu. - Kalisz: Edytor, 2010. - 243 s. : rys. Felietony o tematyce historycznej poświęcone Kaliszowi z rysunkami autora 15. KURZAJCZYK Mariusz. Jak Kalisz rozwinął się z 18 hektarów do 70 kilometrów. - Fot. // Ziem. Kalis. - 2010, nr 4, s. 12-13 16. PĘCHERZ Janusz. Miasto ludzi aktywnych / rozm. Przemysław Klimek. - Portr. // Kalisia Nowa. - 2010, nr 1/3, s. 8-9 Rozmowa z prezydentem Kalisza 17. PRZYGODZKI Sławomir. Tożsamość Kalisza. - Fot. // Kalisia Nowa. - 2010, nr 1/3, s. 4-5 M.in. układ przestrzenny miasta Kostrzyn, pow. Poznań 18. W 1945 roku pękły okowy niewoli : kronika pierwszych dni od oswobodzenia Kostrzyna / oprac. Kazimierz Matysek // Kostrzyńskie ABC. - 2010, nr 1, s. 5-7 Leszno 24. MALEPSZY Tomasz. Radni rozliczą prezydenta / rozm. Lidia Matuszewska. - Portr. // ABC. - 2010, nr 32, s. 3 25. (ram). Czas na Zaborowo // Pan. Leszcz. - 2010, nr 13, s. 15 Dzielnica Leszna Leszno, okręg Ludowicz B. Zapisane obiektywem : [album] = poz. 1956 Leszno, powiat 26. an. 90 lat powiatu. - Fot. // ABC. - 2010, nr 12, s. 9 27. MAĆKOWIAK Anna. Starosta urzędował w Osiecznej : w piątek odbędą się obchody dziewięćdziesięciolecia powiatu leszczyńskiego. - Fot. // Pan. Leszcz. - 2010, nr 6, s. 18 Kościan 19. (kar). Program rewitalizacji miasta [przyjęty przez Radę Miasta Kościana] // Gaz. Kośc. - 2010, nr 14, s. 4 Kościelna Wieś, pow. Pleszew 20. KURZAJCZYK Mariusz. Kościelna Wieś nie chce miasta. - Fot. // Ziem. Kalis. - 2010, nr 4, s. 12-13 Sprzeciw mieszkańców wobec projektu przyłączenia wsi do Kalisza Kórnik, pow. Poznań, gmina 21. KÓRNIK : siła historii i potencjał inwestycyjny. - Fot. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 2, s. 6-7 Tekst także w jęz. angielskim Krotoszyn 22. HYSZKO Romana. Alfabet do i od Rzeczy : podsumowanie roku 2009 [w Krotoszynie]. - Fot. // Rzecz Krot. - 2010, nr 1, s. 12 23. KROTOSZYN : inwestycje i informacje. - Fot. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 3, s. 14 Tekst także w jęz. angielskim Miedzichowo, pow. Nowy Tomyśl, gmina 28. ĆWIERTNIA Józef. Miedzichowo - Bieszczady Wielkopolski / rozm. Renata Ratajczak. - Portr. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 1, s. 15 Rozmowa z wójtem Nacław, pow. Kościan 29. (mn). Wielkopolska Odnowa Wsi Nacław i Stary Lubosz [pow. Kościan]. - Fot. // Gaz. Kośc. - 2010, nr 17 dod. Orędownik Samorządowy nr 36, s. 4 Nekla, pow. Września 30. KURIER 10-lecia miasta Nekla / oprac. Paweł Tokłowicz. - Fot., il., portr. // Prz. Nekiel. - 2010, nr 27-28, s. 2; nr 29, s. 7-8; nr 30, s. 9 Wydarzenia w mieście w latach 2001-2004 Nekla [pow. Września] w poczcie miast polskich [od 2000 roku] - historia zabiegów [o przywrócenie praw miejskich] / oprac. Paweł Tokłowicz = poz. 1273 Nowy Tomyśl, gmina 31. SOCHACKI Paweł Jakub. Nowy Tomyśl - gmina z pasją // Wędrujemy. - 2010, nr 1, s. 139-142

Ostrowite, pow. Słupca, gmina 32. phil. Ostrowite 2009 : podsumowanie roku w gminie. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 1, s. 11 Ostrów Wielkopolski 33. INWESTYCJE, środki zewnętrzne, wydarzenia [w Ostrowie Wlkp.]. - Fot. // Dzień Dobry Ostrów. - 2010, nr 2, s. 7-10 Ostrów Wielkopolski, powiat Bibliografia regionalna powiatu ostrowskiego 2008 / oprac. i red. Ewa Cegła = poz. 1 Piła Koszewska Dorota. Powrót do przeszłości z Romanem Zarankiem = poz. 1973 Piła widziana obiektywem Romana Zaranka = poz. 1976 Pleszew, powiat Bibliografia regionalna powiatu pleszewskiego 2005-2006 / red. Izabela Wegner, współpraca Magdalena Staśkiewicz = poz. 2 34. POWIAT pleszewski 2009 : historia - turystyka - ludzie / tekst Bogdan Kucharski; Wydział Promocji Powiatu Pleszewskiego, Urząd Gminy Gizałki. - Pleszew: Starostwo Powiatowe w Pleszewie, 2010. - 279 s. : fot., il., portr. Zawiera m.in.: Szlaki turystyczne. s. 241-259. - Znane postacie powiatu pleszewskiego. s. 261-273. - Alfabetyczny spis miejscowości powiatu pleszewskiego. s. 274-275 Pobiedziska, pow. Poznań, gmina 35. POBIEDZISKA : tradycja i nowoczesność. - Fot. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 3, s. 10-11 Tekst także w jęz. angielskim Poznań 36. KALENDARZ poznaniaka [na rok] 2010. - Poznań: Wydaw. Albus Iwona Wierzba, 2009 Rec. E.W. Kalendarz poznaniaka // IKS. - 2010, nr 1, s. 70 37. ŁĘCKI Włodzimierz. 365 zagadek o Poznaniu / fot. Zbigniew Szmidt; oprac. graf. Anna Wybierała; red. Grażyna Soroka. - Poznań: Wydaw. Miejskie, 2010. - 253 s. : fot. Rec. G.S. 365 zagadek o Poznaniu // IKS. - 2010, nr 2, s. 67 Rec. G.S. 365 zagadek o Poznaniu // Biul. Miej. - 2010, nr 3, s. 19 23 Pazder Janusz. Poznań najkrócej : przewodnik turystyczny = poz. 588 38. POZNAN* : informator miejski / fot. M. Forecki. - Poznań: Urząd Miasta Poznania, [b.r.]. - 23 s. : fot., mapa Tekst także w jęz. angielskim Poznań, okręg 39. AGLOMERACJA poznańska : profile miast, gmin i powiatu : praca zbiorowa / pod red. Tomasza Kaczmarka i Łukasza Mikuły; fot. Radosław Bul [i in.]. - Poznań: Centrum Badań Metropolitalnych, 2010. - 62 s. : fot., il., mapy, portr., wykr. Słupca 40. PYRZYK Michał. Staram się rozmawiać ze wszystkimi / rozm. Bogna Wojciechowska. - Fot., portr. // Zesz. Słupec. - 2010, nr 5, s. 3-6 Problemy Słupcy w ocenie burmistrza 41. ULICA Dworcowa. - Fot., il., portr. // Zesz. Słupec. - 2010, nr 5, s. 13-20 Historia zabudowy i sylwetki mieszkańców. M.in. wspomnienia Marka Goszczko i Mariana Paprzyckiego Słupca, gmina 42. A. Wójt dumna ze swoich osiągnieć - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 21, s. 8 43. kr. Co słychać w gminie Słupca? - Portr. // Gaz. Słup. - 2010, nr 9, s. 11 Słupca, okręg 44. MAJEWSKI Michał. Okrutne zbrodnie i zmiany szefów : podsumowanie roku 2009 [w okręgu słupeckim]. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 1, s. 6-7 Stary Lubosz, pow. Kościan (mn). Wielkopolska Odnowa Wsi Nacław i Stary Lubosz [pow. Kościan] = poz. 29 Stęszew, pow. Poznań, gmina 45. KALIŃSKI A. Stęszew : najlepsza gmina rolnicza w Polsce w roku 2009. - Fot. // Welcome to Poznań. - 2010, nr 1, s. 4-5 Tekst także w jęz. angielskim

Sulmierzyce, pow. Krotoszyn 24 Wolsztyn, powiat 46. POLAK Maria. Marszałek województwa w Sulmierzycach. - Fot. // Rzecz Krot. - 2010, nr 6, s. 12 Ślesin, pow. Konin, gmina 47. (u). Chcą uratować młyn przed ruiną : Lokalna Grupa Działania promuje gm. Ślesin. - Fot. // Prz. Śles. - 2010, nr 4, s. 2 Trzemeszno, pow. Gniezno Wędrówki kulinarne po gminie Trzemeszno [pow. Gniezno] / red. Zygmunt Nowaczyk = poz. 710 Turek 48. TURKOWSKI Informator Samorządowy. - Fot. // Echo Turku. - 2010, nr 12 dod., s. I-IV 49. CARO. Spotkanie Noworoczne Starosty Wolsztyńskiego. - Fot. // Wasz Dzień po Dniu. - 2010, nr 3, s. 5 Podsumowanie roku 2009 Września 50. TORZEWSKI Marian. Pierwsze lata Polski Ludowej (1945-1950) : warunki życia mieszkańców [Wrześni] po wojnie. - Fot. // Prz. Pow. - 2010, nr 64, s. 14 Zagórów, pow. Słupca 51. FRANKOWSKI Tomasz. Mocne strony transformacji! - Fot. // Gaz. Słup. - 2010, nr 20, s. 9 Zagórów, pow. Słupca, gmina 52. DR. Jak zmieniła się gmina przez ostatnie 20 lat? - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 20, s. 13 53. DR. Zagórów 2009 : podsumowanie roku [w gminie]. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 1, s. 12 5. Biografie. Pamiętniki. Wspomnienia a. zbiorowe 54. A. Pół wieku razem. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 19, s. 10 Małżeństwa z gminy Lądek, pow. Słupca 55. A. Razem przez pół wieku : 50-lecie pożycia małżeńskiego w gminie Słupca. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 9, s. 9 ABO. Dziennikarskie laury [dla dziennikarzy z Wielkopolski] = poz. 2061 56. (alf), BRUCZYŃSKA Kamila. Paulina Gaszyńska ze Zdun oraz Magdalena Roszczak z Krotoszyna znalazły się w finale Miss Południowej Wielkopolski. - Fot. // Gaz. Krotosz. - 2010, nr 20, s. 22 57. an. Gala hodowców [trzody chlewnej w Kłodzie, pow. Leszno]. - Portr. // ABC. - 2010, nr 14, s. 12 58. an. Pacjenci wybrali [najpopularniejszych] lekarzy [okręgu leszczyńskiego]. - Fot. // ABC. - 2010, nr 12, s. 11 Andersz-Wanat Ewa. Oni chcą rządzić [w Pleszewie] : karuzela wyborcza = poz. 1278 Bigaj M. Mroczny czas : losy mieszkańców gminy Pępowo w czasie II wojny światowej = poz. 660 bj. "Kościańska Lista Katyńska" = poz. 640 59. BODZIŃSKA Karolina. Wyrastały ponad przeciętność : na długo przed feministkami [w XVII wieku] mieszkały w Lesznie wyjątkowe kobiety. - Fot. // Pan. Leszcz. - 2010, nr 14, s. 24 Poetka, Anna Memorata i wizjonerka, Krystyna Poniatowska Bojarski Piotr. Cztery twarze Prusaka : historie wielkopolskie = poz. 9 60. CZACHAROWSKI Leopold. Katalog organmistrzów poznańskich i ich prac do 1945 roku. - Il., portr. // Kron. M. Pozn. - 2010, nr 2, s. 56-67 Dorożała-Brodniewicz Teresa. Parada muzycznych gwiazd : Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego = poz. 1945 61. DR. Jak razem przeżyć pół wieku? : złote gody małżeńskie [w Zagórowie, pow. Słupca]. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 9-10, s. 13 Bąk Ewa. Poznań stawia na sport = poz. 1758

25 [Dwadzieścia] 20 lat Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w Kaliszu / red. Małgorzata Wrotkowska = poz. 1531 Dziadek Magdalena. Poznańska opera jaskinią awangardy = poz. 1920 62. e.m. Na etapie Kamedułów? : półwiecze małżeńskiej miłości [par ze Strzałkowa, pow. Słupca]. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 6, s. 15 63. e.m. Słupeccy małżonkowie z medalami. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 7, s. 7 64. e.m. Sukcesy [Piotra Hekerta i Huberta Radnieckiego] uczniów LO [Liceum Ogólnokształcącego] w Słupcy. - Portr. // Kur. Słup. - 2010, nr 20, s. 26 65. ES. Nowi naczelnicy [w Komendzie Powiatowej Policji w Gostyniu Eugeniusz Horała i Paweł Rutkiewicz]. - Portr. // ABC. - 2010, nr 36, s. 9 66. ES, AN. Balcerowicz, [Maciej] Duda [właściciel Polskiego Koncernu Mięsnego "Duda" Zakład w Grąbkowie, pow. Rawicz], [Wojciech] Mróz [biznesmen z Borku Wlkp., pow. Gostyń] : przedsiębiorcy XX-lecia w Wielkopolsce. - Portr. // ABC. - 2010, nr 26, s. 14 67. FORMANOWICZ Mariusz. Formanowiczowie i Furmanowiczowie z Buku [pow. Poznań] : ponad 300 lat udokumentowanej historii rodziny. - Środa Wlkp.: Mariusz Formanowicz, 2010. - 219 s. : fot., il., portr. Zawiera m.in.: Buk w XVII i XVIII wieku. s. 9-10. - Formanowiczowie z rodzinnej gałęzi bukowskiej. s. 11-49. - Formanowiczowie z rodzinnej gałęzi gostyńskiej. s. 50-93. - Gałąź gnieźnieńsko-kłecka Formanowiczów. s. 94-119. - Biografie ważnych i ciekawych postaci rodu: Marcin Formanowicz (1795-1857) - powstaniec listopadowy. s. 123-136. - Stefan-Rudolf Formanowicz (1901-1989) - powstaniec wielkopolski i bohater wojny polsko-bolszewickiej. s. 137-146. - Henryk Furmanowicz (1903-1976) - nauczyciel muzyki, dyrygent i organizator chórów. s. 147-161 Frankowski Stanisław. Zmiany wśród ziemiaństwa średzkiego = poz. 677 68. GABRYELÓW Lila. Burza w sercu. - Fot. // Pan. Leszcz. - 2010, nr 1, s. 28 Kompozytor, Arkadiusz Skrzypczak (1903-1944) i jego córka, Marzanna Skrzypczak-Mizgalska, nauczycielka muzyki i dyrygentka, związani z Gostyniem i Lesznem 69. GÓRALCZYK Przemysław. Kto na wójtowski fotel [w Gizałkach, pow. Pleszew]? - Fot. // Życie Plesz. - 2010, nr 6, s. 9 Groby członków Polskiej Organizacji Wojskowej Komendy Lokalnej Słupca "A" Obwód 4, Okręg (IIIA) VIII Kalisz na cmentarzu św. Krzyża w Słupcy = poz. 1006 Grupa Andrzej. Główna - dzielnica cudów : rugby = poz. 1766 Grupa Andrzej. Medale pisane po wodzie : wioślarstwo i kajakarstwo = poz. 1767 Grupa Andrzej. W cieniu koszykówki. Piłka ręczna = poz. 1769 70. (h). Doceniono twórczych Krzywiniaków; Twórczy Krzywiniacy z nagrodami. - Fot. // Gaz. Kośc. - 2010, nr 1, s. 10; nr 21, s. 10 Uhonorowanie laureatów Nagród Twórczych Gminy Krzywiń, pow, Kościan Hamielec Janusz. Nowy pomnik w Poznaniu = poz. 1899 Hamielec Janusz. Pałac w Trzeboszu = poz. 682 Hamielec Janusz. Seminarium Nauczycielskie w Rawiczu = poz. 686 Hauser Przemysław, Sobolewski Józef, Wierszycki Marian. Od "brycza-lili" do brydża sportowego w dwudziestowiecznym Poznaniu = poz. 1772 71. J.W. Epitafium dla kościuszkowca. - Fot. // ABC. - 2010, nr 36, s. 17 Leon Karłowski, ziemianin z Grąbkowa (1845-1895) i Jan Budziszewski, pułkownik wojsk polskich. Odsłonięcie nowej płyty nagrobnej zabytkowego grobowcu na cmentarzu w Jutrosinie, pow. Rawicz 72. J.W. O dwóch takich, co dzielą się sercem. - Fot. // ABC. - 2010, nr 34, s. 19 Przemysław Waściński i Paweł Jagodziński - wolontariusze, uczniowie gimnazjum w Jutrosinie, pow. Rawicz 73. JAK. Małżeńskie jubileusze [w Przygodzicach, pow. Ostrów. Wlkp.] // Dzień Dobry Ostrów. - 2010, nr 19, s. 8 Jarek Andrzej. Talent uczniów plus pasja pedagogów = poz. 1499 74. JAZDON Andrzej. Spis muzyków poznańskich // Kron. M. Pozn. - 2010, nr 2, s. 17-44 Biogramy muzyków działających w Poznaniu od XV do XIX wieku Jazdon Artur. Wydawcy literatury muzycznej w Poznaniu w latach 1795-1914 = poz. 688 75. JEŚLI my o nich zapomnimy... / oprac. B. Jankowski. - Fot. // Gaz. Kośc. - 2010, nr 13 dod. Orędownik Samorządowy nr 35, s. 8 Zenon Brudkiewicz, Józef Jakubiec i Stefan Rysman, oficerowie z regionu kościańskiego zamordowani w Katyniu K.J. Najpopularniejsi dzielnicowi = poz. 1336 76. KACZMAREK Michał. Jeden wróg wychodzi, drugi - wchodzi : wspomnienia członków placówki AK Czermin "Cielę", Leszka Alankiewicza i Haliny Grygiel. - Portr. // Życie Plesz. - 2010, nr 2, s. 19 77. KACZMAREK Michał. Powstańcy Wielkopolscy - żołnierze 70 pułku piechoty [w Pleszewie]. - Portr. // Życie Plesz. - 2010, nr 4, s. 19