WOJEWODA SWI^TOKRZYSKI "^2015-02-09 S0.I6113.3.2015 Kielce, 30 stycznia 2015 r. Pan Jozef Rozanski Dyrektor Departamentu Wyznan Religijnych oraz Mniejszosci Narodowych i Etnicznych I W zal^czeniu przekazuj^ sprawozdanie z pracy pelnomocnika Wojewody Swi^tokrzyskiego do spraw mniejszosci narodowych i etnicznych w roku 2014. Wbi^EWODA SwipqKRZYSKI Bozentyna ^l^-koruba
Sprawozdanie z pracy petnomocnika Wojewody Swi^tokrzyskiego do spraw mniejszosci narodowych i etnicznych w roku 2014. 1. Liczba spotkah ze srodowiskami mniejszosci narodowych i etnicznych, w tym zorganizowanych z inicjatywy petnomocnika 10/4. 2. Koordynowanie na obszarze wojewodztwa dziatan organow administracji rzqdowej, realizuj^cych zadania na rzecz mniejszosci: Wspolnie z pracownikiem Wydzialu Spraw Obywatelskich i Cudzoziemcow Pelnomocnik koordynuje realizacj^ Programu rzqdowego na rzecz spotecznosci romskiej. W roku 2014 w wojewodztwie swi^tokrzyskim zrealizowano ^cznie 2 zadania w ramach Programu integracji spotecznosci romskiej w Polsce. Zadania byty realizowane w oparciu o przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o dzialalnosci pozytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz. 1118) w tryble otwartego konkursu ofert. Limit srodkow finansowych dia wojewodztwa swi^tokrzyskiego przeznaczonych na realizacj^ zadah wyniosi 13 000 ztotych. Zarz^dzeniem Wojewody Swi^tokrzyskiego z dnia 3 lipca 2014 r. ogtoszono otwarty konkurs ofert na realizacj^ zadania publicznego obejmujqcego edukacj^ dzieci i mtodziezy romskiej w roznych formach, a w szczegolnosci: pomoc materialna dia uczniow romskich - zakup podr^cznikow i wyprawek szkolnych. W wyniku rozstrzygni^cia otwartego konkursu ofert wytoniono 2 oferentow, ktorym przyznano srodki finansowe na realizacje zadan w wysokosci: 9 620 zl - Stowarzyszenle Romow Polskich DYWES w Kielcach, 3 380 zt - Oddzial Rejonowy Polskiego Czerwonego Krzyza w Sandomierzu. Zadanie realizowane przez Stowarzyszenle Romow Polskich DYWES z siedzib^ w Kielcach polegato na zakupie podr^cznikow i wyprawek szkolnych dia 22 dzieci romskich. Na zadanie realizowane przez Oddzial Rejonowy Polskiego CzenA/onego Krzyza w Sandomierzu pn. Wspieranie dziafah edukacyjnych adresowanych do dzieci i mfodziezy nalezqcej do romskiej mniejszosci etnicznej na terenie wojewodztwa
swi^tokrzyskiego" ziozyfy si^: zaj^cia edukacyjne nt. Przemoc i agresja jako zachowanie krzywdz^ce nas samych i innych" oraz zakup podr^cznikow i przyborow szkolnych. Zadanie obj^to 9 dzieci z terenu miasta Sandomierza. L^cznie zadania obj^ly 31 dzieci. Oba podmioty realizuj^ce zadania przedstawity sprawozdania kohcowe z Ich realizacji, wykorzystuj^c wszystkie przekazane srodki. 3. Podejmowanie dziatah na rzecz respektowania praw mniejszosci i przeciwdziafanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osob nalez^cych do mniejszosci: W 2014 roku przeprowadzono rozpocz^tq w pazdzierniku 2013 kampani^ spoteczn^ lnni - nie gorsi", ktorej organizatorami byli: Wojewoda Swi^tokrzyski oraz Swi^tokrzyski Komendant Wojewodzki Policji. Celem kampanii byto: ^ Uwrazllwienie opinii publicznej na przejawy dyskryminacji. >^ Przeciwdziatanie mowie nienawisci oraz zwalczanie przest^pstw z nienawisci. ^ Podniesienie swiadomosci na temat roznorodnosci spotecznej w najblizszym otoczeniu. ^ Upowszechnienie wiedzy na temat praw mniejszosci. Do udzialu w kampanii zaproszono min. przedstawicieli spotecznosci romskiej z terenu miasta Kielce. Najwazniejsze dzialania w ramach kampanii: Opracowano logo i spot kampanii Jnni - nie gorsi". Zorganizowano dwie konferencje: pierwsz^ w pazdzierniku 2013 inauguruj^c^ kampani^ nt. Administracja publiczna przeciw mowie nienawisci" z udziatem przedstawicieli administracji rz^dowej, samorz^dowej, organizacji pozarzqdowych, organow wymiaru scigania i sprawiedliwosci oraz drug^ - podsumowuj^c^ projekt z udziatem m.in. przedstawicieli Policji norweskiej oraz prof. Marii Szyszkowskiej. Ogtoszono ogolnopolski konkurs fotograficzny maj^cy przedstawic w obiektywie rozne rodzaje dyskryminacji - wptyn^to ponad 250 prac, ktore
ocenialo profesjonalne jury wywodzqce si^ ze swiata artystycznego i naukowego. Podsumowanie zbieglo si^ z otwarciem wystawy fotograficznej pn. Inni - nie gorsi. Wydano tematyczny kalendarz przedstawiaj^cy na kazdej ze stron 12 rodzajow dyskryminacji min. ze wzgl^du na ptec, wiek, orientacj^ seksualn^, niepe^nosprawnosc psychiczn^ i fizyczn^, pochodzenie etniczne i narodowe, kolor skory i religi^. Oktadk^ kalendarza stanowilo zwyci^skie zdj^cie konkursowe. W celu zwrocenia uwagi na wag^ problemu, Wojewoda Swi^tokrzyski ogtosita now^ kategori^ w corocznej nagrodzie Laur Swi^tokrzyski - dziatania na rzecz przeciwdziatania dyskryminacji i promowania praw cztowieka. W lokalnej gazecie W^drowiec Swi^tokrzyski ukazat si^ cyki artykulow prasowycli nt. rodzajow dyskryminacji i praw mniejszosci. Zorganizowano szkolenie dia policjantow komend powiatowych pionu kryminalnego i prokuratorow prokuratur rejonowych z zakresu zwalczania przest^pstw z nienawisci oraz scigania icii sprawcow. Prowadz^cymi byli: Petnomocnik Wojewody Swi^tokrzyskiego ds. mniejszosci narodowych i etnicznych, przedstawiciel Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, przedstawiciel Prokuratury Generalnej oraz przedstawiciel Stowarzyszenia "Nigdy wi^cej". Maj^c na celu dotarcie w sposob atrakcyjny do mtodych ludzi wydano komiks edukacyjny o przeciwdziataniu dyskryminacji Do pisania opracowywania komiksu zaangazowano mlodych ludzi - pasjonatow komiksow. W pazdzierniku br. zorganizowano III Forum Petnomocnikow Wojewodow ds. mniejszosci narodowych i etnicznych, Petnomocnikow Komendantow Policji ds. Ochrony Praw Cztowieka oraz koordynatorow programu na rzecz spotecznosci romskiej. W ramach Forum odbyta si^ ogolnopolska konferencja Spotecznosc romska dawniej i dzis" zorganlzowana wspolnie ze Zwl^zkiem Romow Polsklch z siedziba w Szczecinku. Celem spotkania byto okreslenie poziomu wspotpracy administracji rz^dowej oraz roll dziateh prewencyjnych i edukacyjnych w zapobieganiu i zwalczaniu mowy nienawisci w przestrzeni publicznej. W spotkaniu ponadto udzial wzi^li przedstawiciele Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Biura Pelnomocniczki Rzqdu ds. Rownego Traktowania, Departamentu Wyznah Religijnych oraz Mniejszosci Narodowych i Etnicznych Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, Pelnomocnicy, Zespolu ds. Ochrony Praw Cztowieka MSW, przedstawiciele organizacji zrzeszaj^cych mniejszosci.
W 2014 roku przeprowadzono w 16 szkotach na terenie woj. swi^tokrzyskiego program edukacyjny BRUN-0 dot. szeroko poj^tego bezpieczehstwa oraz ksztattowania postaw antydyskryminacyjnych w srodowisku lokalnym i szkolnym. W ramach programu prowadzone byty spotkania z uczniami, nauczycielami i rodzicami, gdzie poruszano m.in. problematyk^ wolnosci stowa w kontekscie mowy nienawisci, mowy nienawisci w przestrzeni publicznej oraz praw mniejszosci. Ponadto wydano Vademecum dia nauczycieli z konspektami zaj^c z zakresu praw czlowieka i przeciwdziatania dyskryminacji. Petnomocnik przeprowadzit w 2014 roku 4 warsztaty antydyskryminacyjne dia mtodziezy szkolnej oraz 3 dia nauczycieli z zakresu symboliki mowy nienawisci spotkania min. w Zespotu Szkot w Ch^cinach z zakresu odpowiedzialnosci karnej nieletnich w obszarze mowy nienawisci oraz omowil symbolik^ mowy nienawisci w przestrzeni publicznej. W listopadzie 2014 Petnomocnik wspolnie z przedstawicielami Fundacji Multiocalenie" przeprowadzit warsztaty szkoleniowe dia grupy urz^dnikow (gtownie z Wydzialu Spraw Obywatelskich i Cudzoziemcow") SUW Edukacja wielokulturowa". Lqcznie uczestniczyto w nim 19 osob. W woj. swi^tokrzyskim z inicjatywy Pelnomocnika uruchomiono adres internetowy, na ktory mozna zgteszac przypadki mowy nienawisci w przestrzeni publicznej np. napisy, grafitti itp. Pelnomocnik prowadzit 13 debat spotecznych we wszystkich miastach powiatowych woj. swi^tokrzyskiego nt. Czy mniejszosci potrzebuj^ dodatkowych praw czy rownego traktowania?". Udziat w nich wzi^li miodziez ponadgimnazjalna, dorosli, przedstawiciele mediow oraz wladz samorzqdowych i Policji. Lqcznie uczestniczyto w nich okoto 2200 osob. W ramach monitorowania zdarzeh i doniesieh medialnych o charakterze dyskryminacyjnym Petnomocnik wystosowat wyst^pienia do Policji z prosb^
0 szczegolowe wyjasnienie okolicznosci i podj^tych dziafah dot. pojawienia si^ napisow antysemickich na terenie miasta Kielce. Ponadto na biez^co prowadzona jest wspo^praca z Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach. ubr. zorganizowano tam wystaw^ fotograficznq poruszaj^ca problematyk^ dyskryminacji min. ze wzgl^du na pochodzenie, konferencje poswi^con^ roznorodnosci oraz szkolenie - warsztat antydyskryminacyjny dia mtedziezy. W biez^cym roku planowane jest m.in. przeprowadzenie spotkah w ramach tzw. zywej biblioteki (spotkania z przedstawicielami mniejszosci). Petnomocnik uczestniczyt. w charakterze prelegenta w konferencji organizowanej przez Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach w ramach projektu zapomniane obrazy - czego nie wiemy o Romach" i wygtoszenie prelekcji Romowie w krzywym zwierciadle" poruszaj^ce problem fatezywego postrzegania spotecznosci romskiej. Pelnomocnik przeprowadzit dia funkcjonariuszy Policji szkolenia z zakresu zapobiegania i zwalczania przest^pstw z nienawisci dia funkcjonariuszy publicznych. L^cznie na przestrzeni lat 2010-2014 przeszkolono 2545 osoby ( w 2014-239). Warsztaty te s^ kontynuowane. Pelnomocnik przeprowadzit szkolenie dia wszystkich specjalistow ds. prewencji kryminalnej (profilaktyki), nieletnich i patologii spotecznych oraz policjantow peini^cych stuzb^ interwencyjn^ nt. Wielokulturowosc jest wsrod nas". 4. Podejmowanie dziatah na rzecz rozwi izywania problemow mniejszosci - prosz^ przedstawic syntetyczny opis dziatah w tym zakresie: Pelnomocnik podejmowal szereg dziateh zmierzaj^cych do pozyskania lokalu na siedzib^ Stowarzyszenia Romow Polskich Dywes". Niestety na chwil^ obecn^ nie udate si^ zrealizowac ww. zadania. Zaproponowany przez Prezydenta Miasta Kielce lokal nie spelniat podstawowych warunkow pozwalaj^cych na prowadzenie w nim dziatelnosci statutowej Stowarzyszenia. Obecnie trwajq rozmowy
(zaangazowano do nich rowniez Wojewody Swi^tokrzyskiego) zmierzaj^ce do pozyskania innego lokalu. Ponadto Przewodnicz^cy Stowarzyszenia Mniejszosci Narodowej Romow RP Solidarnosc" Jan Paczkowski zwrocil si^ z prosb^ do Petnomocnika o interwencj^ w sprawie zgtoszonej do Policji a dotycz^cej oszustw dokonanych przez przedstawicieli spotecznosci romskiej. Obecnie sprawa ta jest prowadzona pod nadzorem Prokuratury Okr^gowej w Kielcach i pozostaje w Petnomocnika. zainteresowaniu Petnomocnik po wptyni^ciu skargi o dyskryminacj^ od przedstawicieiki spotecznosci romskiej w Opatowie Pani Ewy Majewskiej zorganizowat spotkanie z Wojewodcj Swi^tokrzyskim a nast^pnie w Urz^dzie Miasta i Gminy w Opatowie z udziatem Burmistrza oraz wszystkich zainteresowanych osob - przedstawicieli mniejszosci i instytucji maj^cych w swoim zakresie obowi^zkow min. pomoc socjaln^, zatrudnienie, edukacj^, bezpieczehstwo itp. w celu omowienia sytuacji spotecznosci romskiej z terenu powiatu opatowskiego. W spotkaniu uczestniczyte takze Dyrektor Wydziatu ds. Polityki Spotecznej SUW. Podczas spotkania podj^to ustalenia, ktore odnotowano w protokole. Zarzuty dot. dyskryminacji nie zostaty potwierdzone. Petnomocnik podj^t intena/encj^ - prosb^ o mozliwosc zakupu z srodkow MOPS w Opatowie biletu miesi^cznego dia dorostego przedstawiciela spotecznosci romskiej ucz^szczaj^cego do szkoty specjalnej - zrealizowano. 5. Podejmowanie dziafah na rzecz respektowania praw osob postugujsicych si^ j^zykiem regionainym. Obecnie na terenie woj. swi^tokrzyskiego prowadzona jest kampania opracowana przez MAiC dot. promowania j^zyka mniejszosci i regionalnego. Sprawozdanie zostanie przekazane do dnia 31.03.2015 roku. Innych dziatah z uwagi na specyfik^ regionu nie podejmowano.
6. Llsta organizacji mniejszosci narodowych i etnicznych, z ktorymi Petnomocnik jest w statym kontakcie: Stowarzyszenie Mniejszosci Narodowej Romow RP Solidarnosc" Stowarzyszenie Romow Polsklch Dywes". Kieleckie Stowarzyszenie Ormian 7. Llsta znanych Pelnomocnikowi organizacji 1 srodowisk mniejszosci narodowych 1 etnicznych dzlataj )cych na terenie wojewodztwa: Stowarzyszenie Mniejszosci Narodowej Romow RP Solidarnosc". Stowarzyszenie Romow Polsklch Dywes". Kieleckie Stowarzyszenie Ormian Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach 8. Wspotpraca Petnomocnika z innymi instytucjami lub organizacjami, zajmuj^cymi si^ problematyksi mniejszosciow : Pelnomocnik Wojewody Swi^tokrzyskiego ds. mniejszosci narodowych i etnicznych na biez^co uczestniczy w posiedzeniach Rady Konsultacyjnej Rady ds. przeciwdzialania ksenofobii, rasizmowi i zwi^zanej z nimi nietolerancji przy Premierze RP. Ponadto w ramach ww. Rady uczestniczy w spotkaniach i pracach zespotu ds. monitorowania rasizmu, ksenofobii i zwi^zanej z nimi nietolerancji. Petoomocnik na biez^co prowadzi wspotprac^ z Zespotem ds. ochrony Praw cztowieka MSW przekazuj^c min. informacje nt. zaistnialych zdarzeh o podtozu rasistowskim oraz ze Stowarzyszeniem Nigdy Wi^cej" w zakresie monitorowania zdarzeh dyskryminacyjnych na stadionach 1 obiektach sportowych. 9. Udzlat Petnomocnika lub innych osob zajmujcicych sl^ sprawami mniejszosci narodowych I etnicznych w organizowanych przez mniejszosci narodowe 1 etniczne Imprezach i spotkaniach, na ktore zostall zaproszeni (prosz^ wymlenic).
10. Czy w minionym roku zaszta koniecznosc podj^cia przez Petnomocnika interwencji w sytuacjach konfliktowych? tak nie 11. Jesli odpowiedz na powyzsze pytanie byla twierdz^ca, prosz^ o krotkie opisanie ponizej intena/encji podj^tych wtakich sytuacjach. Opisano w punkcie 4. 12. Opis pozostatych najwazniejszych dziatah podj^tych przez Petnomocnika w ostatnim roku: Zorganizowanie wspolnie z fundacji PRO Humanum konferencji podsumowujqcej projekt R6znorodnosc w praktyce - cudzoziemcy w relacjach urz^dowych". Pelnomocnik Wojewody b^d^c rownoczesnie Petnomocnikiem Swi^tokrzyskiego Komendanta Wojewodzkiego Policji ds. Ochrony Praw Cztowieka realizuje w garnizonie swi^tokrzyskim program System Wczesnej Interwencji. Opracowanie i udzielenie informacji o sytuacji spotecznosci romskiej na terenie woj. swi^tokrzyskiego dia Zwi^zku Romow Polskich z siedzib^ w Szczecinku. Udziat w spotkaniu z przedstawicielami Ligii Muzutmahskiej w Polsce w zwi^zku z organizacj^ XXVIII Zjazdu Muzutmanow polskich w Sielpi (woj. swi^tokrzyskie). Maj^c na wzgl^dzie przypadki naruszenia porz^dku publicznego na stadionach sportowych, gdzie niejednokrotnie dochodzi do zachowah temi^cych prawa cztowieka, maj^cych zwi^zek z dyskryminacji rasow^, Policja swi^tokrzyska oraz Swi^tokrzyski Urz^d Wojewodzki edukuje mtodziez z zakresu kulturalnego dopingu zgodnego z zasadami fair play. Specjalisci prewencji kryminalnej i nieletnich we wspolpracy z Kuratorium Oswiaty oraz Okr^gowym Zwi^zkiem Pitki Noznej realizuje w szkolach na poziomie gimnazjalnym program prewencyjny Przyjazny Kibic". Dzialaniami tymi obj^to wszystkie gimnazja na terenie wojewodztwa swi^tokrzyskiego.
Petnomocnik przeprowadzit dia catej wyzszej kadry kierowniczej Policji garnizonu swi^tokrzyskiego szkolenie z zakresu Wielokulturowosc jest wsrod nas". W szczegolnosci zakres tematyczny dotyczyt osob nalez^cych do mniejszosci muzulmahskiej. Pelnomcdonik wzi^t udziat w charakterze prelegenta w ogolnopolskiej konferencji zorganizowanej przez KWP Kielce pt. Specyfika zwalczania przest^pstw popetnionych na tie nienawisci" z udziatem m.in. przedstawicieli Prokuratury Generalnej, KGP, prokuratur rejonowych, organizacji pozarz^dowych oraz samorz^dow lokalnych. W zwi^zku z odbywaj^cym si^ na terenie woj. swi^tokrzyskiego XXVIII Letniego Zjazdu Muzulmanow Petnomocnik przeprowadzif 3 szkolenia dia policjantow SPPP zabezpieczaj^cych ww. imprez^ pt. Wielokulturowosc w dziateniach Policji - Islam". Petnomocnik wzi^t udziat w festiwalu Watch Docs organizowanego przez Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach Petnomocnik wzi^t udziat w kampanii spotecznej Bez nienawisci - kampania mtodych na rzecz praw cztowieka w internecie" organizowanej przez Stowarzyszenie Homo Politicus w Kielcach.. Petnomocnik wzi^t udziat w spotkaniu z przedstawicielami Ligii Muzutmahskiej w Polsce w zwi^zku z organizacji XXVIII Zjazdu Muzutmanow polskich w Sielpi). Petnomocnik wzi^t udziat w charakterze prelegenta w konferencji organizowanej przez MSW Jak rozbroic bomb^ nienawisci - skuteczna wspotpraca imigrantow i organow scigania", gdzie zaprezentowat zatozenia kampanii spotecznej Jnni - nie gorsi". Petnomocnik bierze udziat w III edycji kursu Wez kurs na wielokulturowosc" organizowanego przez Helsinsk^ Fundacj^ Praw Cztowieka (kurs trwa od 20.09.2014 do 21.06.2015 roku). Petnomocnik wzi^t udziat w interaktywnych warsztatach z zakresu roznic kulturowych i religijnych w Kruszynianach organizowanym przez Fundacj^ Ocalenie. Petnomocnik wzi^t udziat w warsztatach Warsztat antydyskryminacyjny. Definicje, obszary, przejawy i ochrona przed dyskryminacji" zorganizowanych w Muzeum Historii Zydow Polskich
Pelnomocnik przeprowadzit w SP nr 28 w Kielcach zaj^cia edukacyjne nt. praw dziecka oraz przeciwdziatenia przemocy rowiesniczej o podtozu dyskryminacyjnym. Petnomocnik przeprowadzit w Gimnazjum nr 1 w J^drzejowie spotkanie edukacyjno - profilaktycznego nt. konsekwencji prawnych mowy nienawisci. W ramach programu BRUN-0" Petnomocnik przeprowadzit 15 spotkah z dziecmi i mtodziezy nt wolnosci stowa oraz poszanowania praw innych ludzi. W ramach prowadzonej dziatalnosci edukacyjnej Petnomocnik przeprowadzit 8 spotkah edukacyjnych w obszarze praw cztowieka w II LO w Kielcach oraz Liceum Ekonomicznym w Kielcach. 13. Jezeli w opinii Petnomocnika zachodzi koniecznosc zmian obowi^zuj^cych przepisow prawa reguluj^cych sprawy mniejszosci narodowych i etnicznych oraz j^zyka regionalnego, prosz^ o wskazanie takich przepisow oraz propozycji ich zmian wraz z krotkim uzasadnieniem - NIE DOTYCZY