3 WYGNANIEC POWRACA Ta fantastyczna iskra inspiracji, radość tej jednej chwili, jest powodem, dla którego jestem trenerem. Pep Guardiola
Barça: Za kulisami najlepszej drużyny świata Dokument, który zapewnił Pepowi Guardioli awans na stanowisko trenera pierwszego zespołu, choć został uzgodniony o wiele wcześniej, podpisano w maju 2008 roku. Tego samego dnia urodziło mu się trzecie dziecko, Valentina. Guardiola wiedział już od kilku miesięcy, że najprawdopodobniej zastąpi Rijkaarda. Bynajmniej nie był faworytem do tej roli. Prezes Joan Laporta poprosił doradców o burzę mózgów, która miała wyłonić kandydatów na następcę Holendra. (...) Gdy stoi obok linii bocznej boiska, napięcie jest oczywiste. Jego kłótnia ze Ståle Solbakkenem w grudniu 2010 roku, w Danii, kiedy FC Kopanhaga była dla Pepa najtwardszym, najżywszym, najsilniejszym rywalem ostatnich lat mówiła sama za siebie. To był zwiastun utarczek z Mourinho. Solbakken zażądał czteromeczowego zawieszenia dla José Pinto, który w pierwszym meczu skorzystał ze umiejętności wyraźnego i głośnego gwizdania, myląc przeciwnika, pewnego, że właśnie zasygnalizowano spalonego. Zespół ze stolicy Danii przeprowadzał wtedy akcję sam na sam, ale zatrzymał grę z powodu gwizdka i stracił okazję na gola. Prośba trenera drużyny przeciwnej o długie zawieszenie jednego z piłkarzy Barçy wywołała u Guardioli furię. Pokazał kły. Jednak gdy po meczu obaj panowie szli oko w oko, odbijali się od siebie i sprawiali wrażenie, że jeśli przejdą w ten sposób kolejne 50 metrów to w ruch pójdą pięści, stało się coś innego. Sergio Busquets to drużynowy ochroniarz. Przebiegł przez boisko, by dopaść Solbakkena, ale gdy tylko to zrobił, jego trener odciągnął go za ramię; nie dlatego, że chciał utrzymać go z dala od kłopotów, ale mając raczej na myśli poradzę sobie sam. Zastanówcie się jeszcze nad tym: porażka u siebie z Herculesem w drugiej kolejce sezonu, jakkolwiek upokarzająca i denerwująca, wywołała u Guardioli o wiele mniej cierpienia niż proces przedłużenia kontraktu z klubem, który kocha, i któremu przywrócił dawny blask. Jego umowa wygasała w czerwcu 2011 roku, ale do uzgodnienia nowej doszło dopiero latem 2010. Jak zawsze nalegał na nowe, dłuższe kontrakty dla współpracowników, takich jak Domenec Torrent i Carles Planchart, którzy 76
3 Wygnaniec powraca obserwują mecze i przygotowują krótkie, zwięzłe prezentacje wideo dla niego i jego piłkarzy, czy dla Tito Vilanovy, jego prawej ręki, i całego sztabu, który każdego roku dostaje od trenera coś wyjątkowego dobry obiad, osobisty upominek ale od którego bardzo wiele wymaga. Jednak gdy wreszcie przekazał dobre wieści, w jego języku ciała i energii nie było zbyt wiele alegrii (radości). W połowie lutego 2011 roku, przed ciężko wywalczonym remisem w Gijon, brzmiał jak zmęczony, nieszczęśliwy człowiek tysiąc lat świetlnych od faceta, który został trenerem w 2008 roku: Po prostu wydawało się, że nie ma sensu dłużej tego odkładać. Dlaczego przedłużyłem kontrakt tylko o rok? Dla mnie to i tak zbyt długo. Najchętniej podpisywałbym półroczne umowy. Nie mam zamiaru zostawać tu na długo. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, to po zakończeniu mojego czwartego roku, do którego się zobowiązałem, przeanalizujemy sytuację. Kiedy odejdę, zrobię to dlatego, że takie rzeczy zdarzają się w futbolu czas wszystko obrzydza. Jeśli zobaczę, że jestem przeszkodą, tracę siłę albo pasję, to wtedy nadejdzie ten moment. Tak naprawdę są tylko dwa sposoby na opuszczenie takiego stanowiska gdy cię zwalniają, bo nie wygrywasz, albo gdy wiesz, że nadszedł dobry moment i postanawiasz to wykorzystać. Albo jesteś szczęśliwy i zostajesz, albo odchodzisz. Wiele wzlotów i upadków sezonu 2010/11 jest opisanych w innych miejscach tej książki to był wyjątkowy okres szczególnie dla Leo Messiego, Davida Villi, Érika Abidala i Andresa Iniesty. Jednak w tym samym czasie Guardiola doznał największego stresu i znalazł się w największych tarapatach. José Mourinho często działał mu na nerwy podczas pierwszych dwunastu miesięcy w roli szkoleniowca Realu, ale Portugalczyk najbardziej zalazł Guardioli za skórę tym, że stał się zagrożeniem w walce o Ligę Mistrzów i mistrzostwo Hiszpanii. Niezależnie od oceny taktyki i faktu, że ostatecznie Barça zdobyła dwa, a Real tylko jedno trofeum, Los Blancos trzymali nóż na gardle drużyny Guardioli podczas tych epickich, szaleńczych, śmiercionośnych World Series hiszpańskiego futbolu czterech Clásicos w ciągu 18 dni które decydowały o La Lidze, Pucharze Króla i miejscu w finale Ligi Mistrzów, gdzie czekał Manchester United. 77
Barça: Za kulisami najlepszej drużyny świata Pep Guardiola potrafi przegrywać, ale żyje, by zwyciężać. Chciał trzymać się klubowej filozofii tak mocno, jak to możliwe. Gdy rozmawiałem z nim w 2009 roku, po jego pierwszej serii sukcesów, mówił z pasją o znaczeniu gry ze stylem i werwą, której oczekują kibice. Wypowiadając się na rzecz programu na finał Ligi Mistrzów z tamtego roku, wyjaśniał: Żyjemy w świecie, w którym wszystko staje się coraz droższe. Wielu ludzi musi bardzo się poświęcać, by pójść na stadion i obejrzeć mecz piłkarski, więc dla mnie to wszystko poświęcenie, praca, planowanie, koncentracja i dyscyplina ma sens, jeśli robisz to dla ludzi. Sposób, w jaki graliśmy w tym sezonie, demonstruje nasz szacunek dla osób, które płacą za bilet albo abonament telewizyjny. Po zdobyciu Pucharu Króla w 2009 roku dodał: Wiesz co? Na świecie dzieje się teraz tyle rzeczy, że możemy przynajmniej zostawić serca na boisku. To absolutne minimum. Mam przyjaciół, którzy żyją z zasiłku i w strachu. Okoliczności ekonomiczne sprawiły, że wielu fanów Barçy jest całkiem udupionych, ale są dumni z tego, jak bronimy naszego stylu gry i nie zamierzamy go porzucać. Jeśli udaje nam się przy okazji wygrać, to potem najlepszą rzeczą, jaką możemy zobaczyć, jest ich radość. Gdy w 2011 roku spytałem go, czy on i sir Alex Ferguson mieli podobną filozofię dotyczącą ofensywnego i atrakcyjnego futbolu, był znacznie bardziej prozaiczny. Powiedział: Gdy prowadzisz wielki klub albo mały zespół z trzeciej ligi, kiedy wychodzisz na boisko w jakiejkolwiek sytuacji, zawsze chodzi o wygrywanie. Koniec, kropka. Jeśli Manchester United i Barcelona myślą podobnie o grze w piłkę, to po prostu dlatego, że według nas ofensywny futbol jest najlepszym sposobem na zwycięstwo. Jedyne, co nas interesuje, to pokonanie rywala. Gdyby tak nie było, gdyby motywowało mnie coś innego, nie byłoby mnie tutaj. Oba te stwierdzenia zgadzają się z jego przekonaniami i pracą. Nie są sprzeczne, pasują do siebie, lecz mają inny wydźwięk. Pierwszy sezon dał nagłą, czystą radość był jak jazda próbna na fali totalnej pewności siebie. Później wszystkie problemy, które w przeszłości dopadały innych mistrzów, odbijają się na trenerze i jednym czy dwóch zawodnikach: ścięgno Achillesa Xaviego, kłopoty z kolanem Puyola i szokująca wieść o odkryciu nowotworu wątroby Abidala. Radość ze zwycięstwa jest jeszcze słodsza, ale przychodzi ogromnym kosztem. 78
3 Wygnaniec powraca Guardiola i jego piłkarze nabierają energii dzięki ludziom, którzy mówią im jak wyjątkowy jest ich futbol, jak rozjaśnia bezbarwne, przykre życie. Są też jednak głodni sukcesu. Ten głód prowadzi cię bardzo daleko, ale później musisz uregulować rachunek. Ojciec Pepa, Valentin, powiedział lokalnej gazecie w Santpedor, że Cristina Guardiola często musi jechać po męża o jedenastej wieczorem, gdy wciąż ślęczy nad nagraniami i pracuje nad systemem gry na najbliższy mecz. Pep przychodzi do klubu o ósmej rano, choć po meczach wyjazdowych często jest w domu o czwartej czy piątej w nocy, a wychodzi o dwudziestej trzeciej. Media, stres związany z meczami, transferami, kontuzjami i stosunkami z prezesem Nic dziwnego, że matka Guardioli, Dolores, przyznała: Wygląda starzej, traci włosy i chudnie z powodu tych napięć. Sukces miał cenę, ale jest uzależniający. Nieprawdopodobny skok adrenaliny, radość i satysfakcja po wygraniu krwawego wyścigu o tytuł w La Lidze w 2011 roku, kompletna doskonałość na Wembley, która na koniec sezonu dała drużynie kolejny tryumf w Lidze Mistrzów; te dwie rzeczy naładowały Guardiolę i przekonały go do dalszej pracy, dopóki wciąż dysponuje tak niesamowitą grupą piłkarzy. Po otrzymaniu medalu za zasługi od katalońskiego parlamentu we wrześniu 2011 roku Guardiola tłumaczył: Chcę zdradzić wam mały sekret. Przed każdym meczem schodzę do mojego małego biura w podziemiach Camp Nou i zamykam się tam na kilka godzin. Moi ludzie dają mi kilka płyt DVD z grą naszych następnych rywali. Kurwa!, mówię, ich lewy skrzydłowy jest szybszy niż prawy, ich środkowi obrońcy są na innym poziomie, ciągle wykorzystują długie podania i tak dalej. Zapisuję ich atuty, a potem szukam słabości. Wtedy zawsze się zastanawiam: W porządku, jeśli dam tych piłkarzy tutaj jeśli Messi pójdzie tutaj, a ktoś tam, to może ich ogramy. To taka eureka. Ta fantastyczna iskra inspiracji, radość tej jednej chwili, są powodem, dla którego jestem trenerem. Cała reszta to szara codzienność, wszyscy musimy przez to przechodzić. To może trwać minutę, a czasami dziewięćdziesiąt sekund. Zdarza się, że muszę obejrzeć dwa DVD, ale nieważne, jak wiele czasu na to poświęcę, zawsze dochodzę do momentu, kiedy mogę powiedzieć: Mam 79
Barça: Za kulisami najlepszej drużyny świata to jutro wygrywamy!. Nie wiem, skąd to się bierze, ale mam ten obraz w głowie i to zawsze wystarczy, żeby mnie przekonać. Jutro wygrywamy. Pep Guardiola człowiek z wizją. Niezmieniony przez władzę. Wciąż walczy o ideę, że piękny futbol nie tylko cię nagradza, ale też definiuje twój klub, tożsamość kulturową i miejsce na świecie. 80
3 Wygnaniec powraca ZA KULISAMI MECZU ATHLETIC BILBAO BARCELONA 1:4 FINAŁ PUCHARU KRÓLA, 13 MAJA 2009 Gdyby piłka była przewidywalna, a teoria ważniejsza od talentu, wtedy ten wyjątkowy finał pucharu prawdopodobnie powinien rozegrać się na odwrót. Drużyna Guardioli dokuśtykuje do Walencji w dniu meczu. Ich terminarz z ostatnich kilku tygodni był niezwykle okrutny. W poprzedni weekend zmarnowali szansę na przyklepanie tytułu mistrzowskiego, mimo że prowadzili u siebie 3:1 z Villarreal. W tym samym czasie Andres Iniesta dołączył do wydłużającej się listy kontuzjowanych; Barça musiała radzić sobie również bez Henry ego, Marqueza i Milito, a Éric Abidal był zawieszony. Z kolei Bilbao złapało wiatr w żagle i spośród ostatnich pięciu spotkań wygrało cztery, a jedno zremisowało. Dla nich to nirwana... Athletic stał się silny i atrakcyjny klubem dobrze zarządza Joaquin Caparros, a w kadrze mają przyszłych zdobywców Pucharu Świata, Javi Martineza i Fernando Llorente, którzy już teraz są wybitni, a w półfinale strzelili gole Sevilli. Poza tym wygląda na to, że Athletic traktuje Puchar Króla o wiele poważniej. 25 tysięcy kibiców zjeżdża do Walencji o wiele wcześniej niż Katalończycy niektórzy piją, śpiewają i głoszą baskijską dumę od poniedziałku do czwartku. Fani Barçy mają na głowie bardziej przyziemne sprawy pracę, rodzinę, sen. Pamiętajcie, że to nie są najbardziej ochrypli i zadziorni kibice świata. Piłkarze Guardioli nie ćwiczyli rzutów karnych ponieważ trzeba mieć w sobie trochę arogancji, by być skutecznym w serii jedenastek. Nie da się tego wyćwiczyć. Trener jest tak skory do zrelaksowania zawodników, że zabiera ich do Walencji dopiero w dniu finału, samolotem o jedenastej rano. Parę ostatnich sesji treningowych Athletiku było otwartych i sprowadziło na stadion pokaźną liczbę gapiów. Finał to fiesta, finałem trzeba się 81
Barça: Za kulisami najlepszej drużyny świata cieszyć, nawet zanim się go wygra. Poza tym Rojiblancos wychodzą na prowadzenie 1:0. W tym sezonie zespół Caparrosa jest najlepszy w Hiszpanii, jeśli chodzi o gole ze stałych fragmentów gry, więc nic dziwnego, że po dośrodkowaniu Davida Lópeza z rzutu rożnego Toquero przeskakuje przy długim słupku Xaviego oraz Keitę i zdobywa bramkę, która wywołuje eksplozję na trybunach. Można by wybaczyć ogłuszonej Barcelonie chwilę zawahania, ale gdy Yaya Touré uwalnia się spod opieki środkowego obrońcy i wyrusza w długą, zawiłą podróż, która kończy się strzałem do bramki Gorki Iraizoza, Baskowie nagle się kurczą, a my oglądamy coś, co w przyszłości stanie się charakterystycznym widokiem Xavi i Messi, dla którego jest to pierwszy finał, sześć lat po debiucie w pierwszym zespole, przejmują kontrolę nad grą. Wracam jednak do tematu. Barça powinna być na kolanach, a nie nabierać siły i obdzierać Athletic ze skóry. Wszystko odbyło się na odwrót i miał na to wpływ nie tylko względny brak klasowych piłkarzy w składzie Bilbao, ale również fakt, że po dojściu do samego finału, po wycieczce do piekła i z powrotem tydzień wcześniej przeciwko Chelsea w Londynie w półfinale Ligi Mistrzów, Katalończycy byli całkowicie przekonani o wyższości nad każdym hiszpańskim zespołem i nie było mowy, by wypuścili ten puchar z rąk. Na marginesie tego meczu wydarzyło się coś zabawnego, przynajmniej według mnie. Kanał telewizyjny TVE nadawał spotkanie na żywo. Ponieważ grali Baskowie z Katalończykami, przyjazd króla i królowej Hiszpanii po którym odegrano hymn narodowy został powitany buczeniem i gwizdami. TVE udało się jakoś od tego uciec, przełączając obraz na San Mames w Bilbao. Potem zostali zasypani skargami z całej Hiszpanii. Przeprosili i pokazali hymn w przerwie meczu, ale podmontowany, na którym gwizdy były prawie niesłyszalne. Mniej zabawne było to, że biedny Julian Reyes, szef sportu TVE, następnego dnia stracił pracę za ocenzurowanie hymnu, czego stacja wściekle się wypierała. Pierwsze trofeum Pepa w tym sezonie. Jeszcze dwa... Estadio Mestalla, Walencja Bramki: Toquero 9; Touré 30, Messi 54, Bojan 57, Xavi 64. 82
3 Wygnaniec powraca Athletic (4 4 2): Iraizoz Iraola, Ocio, Amorebieta, Koikili Yeste, Martinez, Orbaiz (62 Etxeberria), López (59 Susaeta) Toquero (62 Velez), Llorente. Barcelona (4 3 3): Pinto Alves, Piqué, Touré (88 Sylvinho), Puyol Xavi, Busquets, Keita (87 Pedro) Messi, Eto o Bojan (83 Hleb). Żółte kartki: López, Koikili; Touré, Keita, Messi. Sędzia: Luis Medina Cantalejo. Widzów: 55 000. 83
Barça: Za kulisami najlepszej drużyny świata Wydawnictwo SQN przy współpracy ze stowarzyszeniem kibiców Fan Club Barça Pol ska i serwisem FCBarca.com ma przyjemność ogłosić premierę głośnej książki Grahama Huntera Barça. Za kuli sami naj lep szej dru żyny świata! Do kupienia on-line: www.fcbooks.pl www.labotiga.pl 84