R-Forecaster Makro Lipiec 2017 Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A.
PODSUMOWANIE PMI rośnie nieznacznie do 53,1 pkt znów poniżej oczekiwań. Niejednoznaczne odczyty ze sfery realnej. Niższa od prognoz dynamika produkcji budowlanej zwiastuje wyraźne przyspieszenie inwestycji dopiero w III kw. Dane z rynku pracy potwierdzają kurczącą się podaż pracy przy nadal ograniczonej presji płacowej. Bezrobocie zbliża się do granicy 7%. Inflacja pozostaje w trendzie spadkowym, determinowana przede wszystkim spadającymi cenami paliw. 2
POLSKA GOSPODARKA W LICZBACH Kluczowe wskaźniki makro i rynkowe historia i prognoza Polska 2014 2015 2016e III 17 IV 17 V 17 VI 17 Mediana Produkcja przemysłowa (% r/r) 4,1 4,9 3,0 11,1-0,6 9,1 3,8 3,9 Produkcja budowlana (%, r/r) 5,9 2,8-15,0 17,2 4,4 8,5 13,6 9,4 Sprzedaż detaliczna (%, r/r, ceny bieżące) 3,3 0,9 3,8 9,7 8,1 8,4 5,8 7,2 CPI (koniec okresu, %, r/r) -1,0-0,5 0,2 2,0 2,0 1,9 1,7 1,7 Bezrobocie rejestrowane koniec okresu,%) 11,7 9,8 8,4 8,1 7,7 7,4 7,0 7,1 Wynagrodzenia sekt. przedsiębiorstw (%, r/r) 3,7 3,5 4,3 5,2 4,1 5,4 6,1 5,0 Zatrudnienie (przeds.) (%, r/r) 0,6 1,3 2,9 4,5 4,6 4,5 4,2 4,4 Rach. obrotów bieżących (EUR mld) -8,3-1,0-2,2-738 -275 155 X 281 Eksport (%, r/r, EUR) 6,4 8,3 2,0 14,9 0,6 18,1 X 14,9 EURPLN (koniec roku/ miesięczna średnia) 4,26 4,26 4,36 4,29 4,23 4,20 4,20 X USDPLN (koniec roku/ miesięczna średnia) 3,51 3,90 4,03 4,02 3,96 3,80 3,78 X Wibor 3M (%, średnia) 2,52 1,75 1,69 1,73 1,73 1,73 1,73 X Stopa bazowa NBP (%, koniec okresu) 2,00 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 X Źródło: GUS, NBP, RBPL; Mediana na podstawie ankiety Bloomberga 3
cze 11 gru 11 cze 12 gru 12 cze 13 gru 13 cze 14 gru 14 cze 15 gru 15 cze 16 gru 16 cze 17 WSKAŹNIKI KONIUNKTURY PMI poniżej oczekiwań w czerwcu Czerwiec, zgodnie z oczekiwaniami przyniósł ponowny wzrost wskaźnika PMI. Odczyt uplasował się jednak poniżej mediany rynkowej i wyniósł 53,1 pkt. (wobec 52,7 pkt w maju oraz oczekiwań na wzrost do 53,7pkt.) Wśród komponentów wskaźnika wzrostami odznaczała się produkcja bieżąca oraz nowe zamówienia. Szybciej rosły zamówienia krajowe, podczas gdy wzrost eksportowych spowolnił, co może być konsekwencją umocnienia krajowej waluty w ostatnich miesiącach). Wyraźny spadek subindeksu zatrudnienia (w ciągu dwóch ostatnich miesięcy spadł o prawie 4pkt. i znalazł się w czerwcu na najniższym poziomie od 34 miesięcy) może być jednym z objawów kurczącej się od dłuższego czasu podaży pracy. Oceniamy, że efektem tego może w przyszłości stać się wzrost presji płacowej w niektórych branżach gospodarki, dotychczas nie obserwowany w danych o wynagrodzeniach. Kolejny raz spadały również komponenty cenowe, w tym najwolniej od siedmiu miesięcy rosły ceny wyrobów gotowych. Trend spadkowy dla indeksów cen dopełnia obraz nadal ograniczonej presji inflacyjnej, widocznej również w publikacji poszczególnych kategorii inflacji. W ujęciu kwartalnym wskaźnik PMI spadł do 53,3 pkt wobec 54,1 pkt w I kw. co jest spójne z oczekiwanym przez nas przejściowym spowolnieniem dynamiki PKB w II kw. (nasza prognoza: 3,7% r/r wobec 4% w Ikw.). 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0-3,0-4,0 PMI wskazuje na dalsze ożywienie w sektorze cze 15 sie 15 paź 15 gru 15 lut 16 kwi 16 cze 16 sie 16 paź 16 gru 16 lut 17 kwi 17 cze 17 Produkcja Nowe zamówienia Zatrudnienie Długość czasu dostaw Zapasy zakupionych materiałów PMI sa Coraz lepsze nastroje handlu i przetwórstwa wg. badań GUS 15 0 10-5 5-10 0-15 -5-20 -10-15 -25-20 -30 Przetwórstwo (sa) Handel detaliczny (sa) Budownictwo (sa, prawa oś) Źródło: GUS, Reuters, RBPL 56,0 55,0 54,0 53,0 52,0 51,0 50,0 49,0 48,0 47,0 4
SFERA REALNA Niejednoznaczny wydźwięk danych o produkcji Majowe odczyty wskaźników ze sfery realnej, choć wyższe niż przed miesiącem, miały niejednoznaczny wydźwięk. Dynamika produkcji przemysłowej, wspierana korzystnym układem kalendarza rosła o 9,1% r/r wobec oczekiwanych 8,4%, natomiast odsezonowany wskaźnik rósł o 6,5% r/r. Struktura produkcji wskazała na odbicie dynamik w 29 z 34 działów przemysłu, w tym dwucyfrowe wzrosty notowały branże nastawione na eksport (zgodnie z analogicznym subkomponentem zamówień na eksport w indeksie PMI). Realna sprzedaż detaliczna rosła w maju o 7,4% r/r wobec 6,7% w kwietniu, nie zwiastując istotnego spowolnienia konsumpcji w drugim kwartale. Należy jednak pamiętać, że kolejne miesiące mogą przynieść niewielkie spowolnienie dynamiki tej kategorii, determinowane efektem bazy związanym z wprowadzonym w ubiegłym roku programem Rodzina 500+. Jedyną rozczarowującą kategorią w opublikowanym zestawie danych była produkcja budowlano montażowa. Jej dynamika wyniosła 8,4% r/r (wobec oczekiwań na przyspieszenie do 13,0% r/r). Efekt bazy w postaci głębokich spadków w ubiegłym roku oraz oczekiwana poprawa w inwestycjach powinna oznaczać wynik tej kategorii powyżej finalnego odczytu. Dane sugerują zatem, że prognozowane wyraźne odbicie inwestycji budowlanych nastąpi dopiero w III kw. 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 75,0 maj 14 Produkcja i sprzedaż detaliczna - dynamiki r/r sie 14 lis 14 lut 15 maj 14 sie 14 lis 14 lut 15 maj 15 sie 15 lis 15 lut 16 maj 16 maj 15 sie 16 lis 16 lut 17 maj 17 Produkcja budowlana YY Górnictwo i kopalnictwo YY sie 15 Dynamika wybranych kategorii produkcji przemysłowej dynamiki r/r (3m średnia) 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 lis 15 lut 16 maj 16 sie 16 lis 16 Produkcja przemysłowa YY Przetwórstwo YY Dobra zaopatrzeniowe Dobra inwestycyjne Dobra konsumpcyjne trwałe Dobra konsump. nietrwałe Dobra zw. z energią lut 17 maj 17 Źródło: GUS 5
maj 12 wrz 12 sty 13 maj 13 wrz 13 sty 14 maj 14 wrz 14 sty 15 maj 15 wrz 15 sty 16 maj 16 wrz 16 sty 17 maj 17 RYNEK PRACY Rynek pracy nadal wspiera konsumpcję prywatną Majowe dane z rynku pracy potwierdziły utrzymującą się bardzo dobrą sytuację w tym segmencie gospodarki. Dynamika zatrudnienia w przedsiębiorstwach wyniosła 4,5% r/r, nieznacznie poniżej naszej prognozy i konsensusu na poziomie 4,6% r/r). Nieco niższy odczyt nie zmienia jednak obrazu stabilnego i wysokiego popytu na pracę. Dynamika wynagrodzeń zaskoczyła natomiast in plus, rosnąc do 5,4% r/r tj. powyżej konsensusu na poziomie 4,9% r/r i 4,1% r/r zanotowanych w kwietniu. Nie oceniamy jednak, aby przyspieszenie wynagrodzeń było już efektem wzrostu presji płacowej. Jest to bardziej wyrównanie dynamiki po słabszych wynikach w kwietniu oraz opóźniony efekt wzrostu inflacji na początku roku. Łącznie, nominalny fundusz płac w maju wzrósł o ponad 10% r/r, co jest najlepszym wynikiem od 2011 roku. Patrząc w ujęciu realnym, dynamika tej kategorii osiągnęła 8,1% r/r i tym samym była najwyższa od sierpnia 2016. Wskazuje to na wciąż solidne fundamenty dla wzrostu konsumpcji prywatnej, której dynamikę w drugim kwartale szacujemy na 4,3% r/r. Wzrostom zatrudnienia w maju towarzyszył spadek stopy bezrobocia do 7,4%. Niski poziom wskaźnika jest jednak mniej ważny niż tempo jego spadku, które pozostało na poziomie 1,7 pkt. proc. r/r, wskazując, że oczekiwane hamowanie póki co nie następuje. 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 11% 9% 7% 5% 3% 1% -1% -3% -5% maj 14 Wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia lip 14 wrz 14 lis 14 sty 15 mar 15 maj 15 lip 15 wrz 15 lis 15 sty 16 mar 16 maj 16 lip 16 wrz 16 lis 16 sty 17 mar 17 maj 17 Zatrudnienie, %, r/r Stopa bezrobocia, % Fundamenty do wzrostu konsumpcji nadal solidne Realny fundusz płac (r/r) Wynagrodzenia (%, r/r) 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 9 7 5 3 1-1 -3-5 Źródło: GUS 6
cze 12 paź 12 lut 13 cze 13 paź 13 lut 14 cze 14 paź 14 lut 15 cze 15 paź 15 lut 16 cze 16 paź 16 lut 17 cze 17 HANDEL ZAGRANICZNY Przejściowy spadek dynamiki eksportu Bilans obrotów bieżących w kwietniu wyniósł -275 mln euro wobec -529 mln w marcu. Za poprawę odpowiadało przede wszystkim saldo dochodów pierwotnych w kwocie -1,61 mld euro tj. o 268 mln więcej niż w marcu. Eksport towarów w kwietniu wyniósł 15,2 mld euro, co oznacza wzrost o 0,6% r/r. Wynik był znacznie niższy od naszych szacunków i mediany rynku, co może zaskakiwać w kontekście wysokich w kwietniu komponentów zamówień eksportowych w indeksie PMI. W tym samym czasie import wzrósł o 3,4% r/r osiągając wartość 15,1 mld euro. W chwili obecnej szacujemy, że silny spadek dynamiki eksportu w kwietniu miał charakter przejściowy, tym bardziej że w danych za maj kategoria ta otrzyma solidne wsparcie ze strony korzystnych efektów kalendarzowych oraz dynamiki produkcji, w tym w kategoriach tradycyjnie skorelowanych z eksportem. Czynnikiem jaki mógł negatywnie wpływać na popyt z zagranicy było umocnienie złotego. Co istotne jednak zgodnie z badaniami NBP z początku br. przedsiębiorstwa raportowały nieopłacalność eksportu przy kursie euro na poziomie 4 złotych, wobec 4,23 obecnie. 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% -5,0% -10,0% Roczna dynamika eksportu i importu w EUR kwi 14 lip 14 paź 14 sty 15 kwi 15 lip 15 paź 15 sty 16 kwi 16 lip 16 paź 16 sty 17 kwi 17 Eksport % Import % Zamówienia eksportowe PMI dają nadzieję na odbicie dynamiki eksportu 63,00 20,0% 15,0% 59,00 10,0% 55,00 5,0% 51,00 0,0% 47,00-5,0% 43,00-10,0% PMI-zamówienia eksportowe eksport % Źródło: GUS, NBP, RBPL 7
INFLACJA Stabilizacja inflacji Wstępny szacunek inflacji CPI w czerwcu publikowany przez GUS z końcem maja wskazał na wyraźny spadek wskaźnika do 1,5% r/r wobec 1,9% r/r poprzednio oraz oczekiwań rynkowych na spowolnienie do 1,7% r/r. Strukturę inflacji, kluczowej z punktu widzenia perspektyw inflacji w III kw., wraz z odczytem finalnym poznamy 11 lipca. Spodziewamy się, że głównym hamulcem dla czerwcowej dynamiki cen były spadające ceny paliw (ok. 4-5% m/m oraz efekt bazy z poprzedniego roku), co nie stanowi jednak zaskoczenia. Za niższy od prognoz odczyt odpowiadał najprawdopodobniej komponent cen żywności, co do których oczekiwano wyraźnego przyspieszenia. Wzrost tej kategorii powinien jednak być widoczny w III kwartale, przez co CPI może wrócić do okolic 2,0%. Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii powinna natomiast utrzymać się na poziomie sprzed miesiąca, co w ujęciu rocznym wskazuje na stabilizację wskaźnika na poziomie 0,8% r/r. Opublikowana wraz z komunikatem po posiedzeniu RPP projekcja inflacji NBP, nie różniła się istotnie od przedstawianej trzy miesiące temu. Niewielkiej rewizji w dół do 1,9% uległa prognoza inflacji w 2017r. natomiast kolejne lata powinny przynieść łagodną konwergencję do 2,5% środka celu inflacyjnego NBP. 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00-0,50-1,00-1,50-2,00 Inflacja w trendzie spadkowym paź 13 gru 13 lut 14 kwi 14 cze 14 sie 14 paź 14 gru 14 lut 15 kwi 15 cze 15 sie 15 paź 15 gru 15 lut 16 kwi 16 cze 16 sie 16 paź 16 gru 16 lut 17 kwi 17 cze 17 Inflacja bazowa Żywność Energia CPI % r/r Niewielka rewizja ścieżki inflacji NBP 2,5 2 1,5 1 0,5 0-0,5 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019-1 CPI NBP - projekcja lipcowa NBP - projekcja marcowa Źródło: GUS, RBPL, NBP 8
PROGNOZY najważniejsze odczyty Większość wskaźników z gospodarki, jakie publikowane będą w lipcu powinna potwierdzać dobry stan gospodarki. Dotyczy to szczególnie odczytów produkcji przemysłowej, która pomimo niekorzystnego w ujęciu rocznym układu kalendarza powinna zanotować wzrost o 3,8% r/r. Solidnego wzrostu oczekujemy też dla produkcji budowlanej i montażowej, w przypadku której może on przekroczyć 10% r/r. Wysoką dynamikę powinna też utrzymać sprzedaż detaliczna. W ujęciu nominalnym oczekujemy jednak jej spowolnienia do 5,9% r/r co związane jest z efektami bazy z minionego roku kiedy w danych zaczął już być widoczny efekt rządowego programu 500+. Dzięki spowolnieniu inflacji, realna dynamika sprzedaży powinna zanotować odczyt blisko 5,0% r/r wobec 6,0% r/r przed miesiącem. W przypadku inflacji CPI odczyt flash podany przez GUS na poziomie 1,5% r/r nie zostawia wiele pola do zaskoczenia. Ciekawa będzie jednak struktura wskaźnika w czerwcu, szczególnie to jaka była dynamika cen żywności. Póki co oceniamy, że czerwcowy odczyt wyznaczył lokalne minima dla wskaźnika i tym samym III kwartał przyniesie powrót CPI do okolic 2,0% r/r m.in. z uwagi na możliwy wzrost cen owoców. Ciekawie mogą w lipcu przedstawiać się również odczyty z rynku pracy. Szczególnie w przypadku zatrudnienia nasza prognoza wskazuje na spowolnienie wskaźnika do 4,2% r/r, głównie z uwagi na wysoką bazę sprzed roku. Mediana oczekiwań rynku wskazuje jednak na wyższy odczyt na poziomie blisko 4,4% r/r. Powyżej rynku wypada natomiast nasz szacunek dynamiki płac, dla których spodziewamy się przyspieszenia nawet do powyżej 6,0% r/r z uwagi na opóźniony efekt przyspieszenia PKB i inflacji na początku roku. Rynek oczekuje dynamiki płac na poziomie 5,0% r/r. 9
DANE KONTAKTOWE Dorota Strauch, CFA Kierownik Zespołu Analiz, +48-609-920-663 Dorota.Strauch@Raiffeisen.pl Paweł Radwański Główny Ekonomista, +48-22-347-75-95 Pawel.Radwanski@raiffeisen.pl Mateusz Namysł Analityk Rynków Finansowych, +48-22-347-75-97 Mateusz.Namysl@raiffeisen.pl Ekonomista.mailing@raiffeisen.pl Twitter: @RaiffeisenRynki Aleksandra Pikała Młodszy Ekonomista +48-691-333-066 Aleksandra.Pikala@raiffeisen.pl Wojciech Stępień, CFA Analityk Rynków Finansowych +48-22-347-75-96 Wojciech.Stepien@raiffeisen.pl 10
Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska S.A. Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e- maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. 11