1. Identyfikacja substancji Strona 1 z 6 Nazwa Substancji: Nadtlenek wodoru 30% Synonimy: Hydrogenii peroxidum 30% Wzór chemiczny: H 2 O 2 Masa molowa: 34.01 g/mol Zastosowanie: Surowiec farmaceutyczny przeznaczony wyłącznie do receptury. Świadectwo Dopuszczenia do Obrotu (IL-5389/ChF) 2. Identyfikacja zagrożeń Substancja w stężeniu 30% jest sklasyfikowana jako niebezpieczna dla zdrowia. Szkodliwa. Działa szkodliwie po połknięciu. Możliwe ryzyko poważnego uszkodzenia oczu. Silny utleniacz. W kontakcie z palnymi substancjami może wywołać pożar lub może tworzyć mieszaniny wybuchowe. 3. Skład i informacja o składnikach Nazwa substancji niebezpiecznej Nadtlenek wodoru, roztwór 30% 4. Pierwsza pomoc Nr CAS Nr WE Nr indeksowy Zaw. % 7722-84-1 231-765-0 008-003-00-9 30% Klasyfikacja substancji R5 O; R8 C; R35 Xn; R20/22 Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę na świeże powietrze. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół.
Strona 2 z 6 Zatrucie inhalacyjne: 1. Kontrolować oddech pacjenta. Przechylić delikatnie głowę do tyłu, do tego stopnia, by usunąć przeszkody w oddychaniu. Wsłuchiwać się w oddech, przykładając ucho nad nosem i ustami pacjenta. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Zatrucie doustne: 1. Osobie przytomnej jak najszybciej podać 500 ml mleka do wypicia lub białka jaj kurzych (albo wody, gdy brak mleka). Nie wywoływać wymiotów. Należy pamiętać, że wymiociny mogą dostać się do płuc, powodując trudności w oddychaniu. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło. Skażenie oczu: 1. Przemyć skażone oczy strumieniem letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. Skażenie skóry: 1. Jeśli stwierdza się poparzenie chemiczne, objawiające się zaczerwienieniem i bólem, bezzwłocznie przekazać poszkodowanego w ręce lekarza. 5. Postępowanie w przypadku pożaru Szczególne zagrożenia: Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: Substancja niepalna. Wspomaga palenie. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Zgodnie z charakterem i wielkością pożaru sąsiednich obiektów. Strażacy muszą być wyposażeni w kombinezony gazoszczelne, przeciwchemiczne oraz niezależne aparaty oddechowe. Chłodzić zagrożone zbiorniki i opakowania rozproszoną wodą. 6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: W przypadku wydostania się większej ilości nadtlenku wodoru 30% do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne w kierunku pod wiatr. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Unikać kontaktu z uwalniającym się nadtlenkiem wodoru 30%. Stosować ubrania ochronne, odporne na działanie czynników żrących, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego zapachu nadtlenku wodoru ochrony dróg oddechowych. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (P) i gazowych (dla gazów NO). Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i używania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć zbiorniki przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skażenia środowiska (zamknąć dopływ cieczy, uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym), miejsce gromadzenia się cieczy obwałować, zebrane duże ilości nadtlenku wodoru 30% odpompować, małe ilości rozlanej cieczy przysypać niepalnym materiałem chłonnym, zebrać, skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie. 7. Postępowanie z substancją i jej magazynowanie Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania nadtlenku wodoru 30% nie jeść, nie pić, nie zażywać lekarstw, unikać kontaktów z substancją, unikać wdychania par i aerozoli,
Strona 3 z 6 Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami: przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu, w pomieszczeniu przeznaczonym dla substancji żrących, podtrzymujących palenie. W pomieszczeniach pracy oraz magazynowych nie powinny przebywać osoby postronne, w szczególności dzieci, kobiety ciężarne, osoby chore i w podeszłym wieku. Dzieci należy chronić przed dostępem do wyrobu. Nadtlenek wodoru 30% przechowuje się w chłodnych, zaciemnionych pomieszczeniach zamkniętych, przeznaczonych dla substancji utleniających i żrących. Trwałość nadtlenku wodoru 30% i jego roztworów zależy od czystości. Rozkładowi zapobiegają dodawane stabilizatory. Nadtlenek wodoru 30% należy chronić przed działaniem światła i ciepła oraz przed zanieczyszczeniem substancjami organicznymi i proszkami metali. Przechowywać z dala od źródeł ciepła i artykułów palnych. Podczas przelewania chronić ręce przed oparzeniem. Okres przechowywania nie powinien przekraczać 90 dni. Magazyn należy zaopatrzyć w urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy. Personel musi być chroniony certyfikowanymi ochronami osobistymi. Za odpad można uznać nadtlenek wodoru 30%, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy nadtlenek wodoru 30% odstawiany jest do miejsca wskazanego przez służbę ochrony środowiska, celem zniszczenia. 8. Kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej NDS NDSCh NDSP Nazwa substancji mg/m 3 mg/m 3 mg/m 3 Nadtlenek wodoru 1,5 4 - Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania nadtlenku wodoru. Sprawna wentylacja. Ochrony osobiste: Drogi oddechowe: Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Inne informacje: 9. Właściwości fizyczne i chemiczne Maski ochronne z filtrem cząsteczkowym P oraz gazowym NO. Rękawice ochronne odporne na działanie czynników żrących. Okulary ochronne kwasoodporne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne powlekane, odporne na odporne na działanie czynników żrących. Przestrzegać ogólnych zasad higieny. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Po zakończeniu pracy umyć ręce. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z nadtlenkiem wodoru 30%. Natychmiast usuwać rozlewy. 9.1 Masa cząsteczkowa: 34,01 g/mol 9.2 Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych jest to bezbarwna ciecz o ostrym zapachu. 9.3 Temperatura topnienia: -26 o C 9.4 Temperatura wrzenia: 107 o C 9.5 Gęstość: 1,11 g/cm 3 (20 o C) 9.6 Gęstość par względem powietrza: 1,17
Strona 4 z 6 9.7 Granice tworzenia stężeń wybuchowych z powietrzem: 40-100% obj. 9.8 Współczynnik podziały oktanol/woda: 1.1 9.9 Rozpuszczalność w wodzie: Nadtlenek wodoru 30% miesza się we wszystkich proporcjach z wodą, alkoholem etylowym i eterem etylowym. 9.10 Prężność par (20 o C): 18 mbar 9.11 Wartość ph (20 o C): 2-4 9.12 Zagrożenie wód: Nie istnieje 9.13 Inne: Nadtlenek wodoru otrzymywany jest przez działanie kwasami na nadtlenki, a także przez hydrolizę otrzymywanego na drodze elektrolitycznej kwasu nadtlenodisiarkowego. W handlu są 3% roztwory wodne zwane wodą utlenioną i 30% zwane perhydrolem. 10. Stabilność i reaktywność Stabilność i reaktywność: Nadtlenek wodoru 30% jest substancja żrącą. Rozkłada się na wodę i tlen. Podczas rozkładu wydziela się ciepło. W warunkach normalnych czysty nadtlenek wodoru i jego roztwory są praktycznie trwałe. Szybkość rozkładu jest tym mniejsza, im bardziej czysty jest produkt. Wzrasta ze wzrostem temperatury. W obecności katalizatorów rozkład może przebiegać wybuchowo. Nadtlenek wodoru ma silne własności utleniające. 1% roztwór nadtlenku wodoru jest równoważny 3,3% objętościowym tlenu, tj. 1 cm 3 roztworu 3% uwalnia 10 cm 3 tlenu. Właściwości korozyjne: Silne 11. Informacje toksykologiczne Drogi narażenia człowieka: Wdychanie, spożycie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Informacja ogólna: Ostre zatrucia powodują mniej lub bardziej rozległe uszkodzenie tkanek na skutek oparzenia chemicznego i wywołują liczne skutki ogólnoustrojowe w postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki wodno-elektrolitowej, powodują zmniejszenie stężenia białka w surowicy krwi ze względu na dużą nieraz utratę krwi i mogą wywołać objawy ciężkiego wstrząsu. Dane toksykologiczne: DL 50 (doustnie, szczur) = 1200 mg/kg wagi ciała. Działanie miejscowe: Wdychanie par i aerozoli: W łagodniejszych przypadkach wystąpi skrócenie oddechu, uczucie ściskania w klatce piersiowej, pobolewanie gardła i kaszel. Przy zatruciu drogą doustną możliwość zachłyśnięcia, oparzenia krtani, tchawicy i wystąpienia ostrej niewydolności oddechowej. Spożycie: Duża część oparzeń chemicznych nadtlenkiem wodoru dotyczy tylko jamy ustnej i gardła, gdyż silne podrażnienie błony śluzowej jamy ustnej przy wypiciu pierwszego łyka powoduje wyplucie wypitego płynu i tym samym nie doprowadza do oparzenia przełyku i żołądka. Najgroźniejsze są zatrucia przy połknięciu dużej ilości nadtlenku wodoru, doprowadzające do rozległych oparzeń przełyku i żołądka. Skutkiem połknięcia nadtlenku wodoru jest bolesność jamy ustnej, nudności i wymioty, nieznaczna gorączka. Ostrymi objawami zapalnymi są: ból trwający 1-3 dni, dysfagia, nieznaczna gorączka. Objawy późne rozpoczynają się po upływie 1-2 dni i trwają 2-6 tygodni, później następuje stopniowa poprawa i ustępowanie objawów oparzenia chemicznego, z postępującym ustępowaniem dysfagii. Możliwość ostrej niewydolności nerek (hemoglobinuria, wstrząs). Możliwość uszkodzenia krwi kwasica metaboliczna, hemoliza, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego. Kontakt ze skórą: Pojawią się zaczerwienienia i podrażnienia. Mogą pojawić się pęcherze będące dowodem poparzenia chemicznego. Kontakt z oczami: Pojawia się ostre zaczerwienienie i podrażnienie. Może powstać poparzenie chemiczne spojówki i rogówki natychmiast bądź dopiero po tygodniu od narażenia. Istnieje niebezpieczeństwo trwałego uszkodzenie oczu. Zapobieganie zatruciom: Pracownicy stykający się w pracy z nadtlenkiem wodoru powinni zostać dokładnie przeszkoleni w zasadach i metodach ewakuacji oraz w użyciu sprzętu ochrony osobistej, jak okulary ochronne, maski przeciwgazowe, ubrania ochronne, natryski, zdroiki do płukania oczu, hydranty, wyjścia bezpieczeństwa oraz wyposażenie pierwszej pomocy. Wszystkie urządzenia techniczne muszą być stale kontrolowane w celu
Strona 5 z 6 zapobiegania wypadkom. Wszystkie zawory muszą być dokładnie oznakowane w celu uniknięcia przypadkowego rozszczelnienia instalacji. 12. Informacje ekologiczne Działanie na organizmy wskaźnikowe: Ryby: W stężeniach przekraczających 40 mg/dm3/h 2 O 2 jest trujący dla pstrągów. Próg krytyczny dla pstrągów tęczowych wynosi przy czasie działania 230 min 3000 mg/dm 3 H 2 O 2. Plankton zwierzęcy i niższe organizmy: Progi szkodliwości wynoszą dla: Gammarus pulex 5500 mg/dm 3, Epeorus assimilis 3000 mg/dm 3 Paramaecium caudatum 7000 mg/dm 3, Vorticella campanula 2500 mg/dm 3 Stopień zagrożenia wód: żaden. 13. Postępowanie z odpadami Usuwanie produktu Kod odpadu Usuwanie opakowania Nie usuwać do kanalizacji. Nie składować na wysypiskach komunalnych. Rozważyć możliwość wykorzystania. Odzysk lub unieszkodliwianie odpadowego produktu przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zalecany sposób unieszkodliwiania odpadu: przekształcenie termiczne. 07 05 80* odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów chemii organicznej odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania farmaceutyków odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne Nie zrzucać do środowiska opakowań z pozostałością produktu. Opakowania jednorazowego użytku przekazać do upoważnionego odbiorcy odpadów. Odzysk (recykling) lub unieszkodliwianie przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami. 14. Informacje o transporcie 14.1 Numer UN: 2014 14.2 Klasa RID/ADR/IMO: 5.1 14.3 Grupa pakowania: II 14.4 Numer rozpoznawczy zagrożenia: 58 14.5 Numer indeksowy (EC): 008-003-00-9 14.6 Symbole niebezpieczeństwa (R): R34 14.7 Symbole bezpieczeństwa (S): 1/2-3-28-36/37/39-45 14.8 Nalepki ostrzegawcze wg ADR/RID Nr 5.1 + 8: 15. Informacje dotyczące przepisów prawnych Kartę sporządzono wg Rozporządzenia nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18.12.2006 w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH)... oraz 1) ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84 ze zm.), 2) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie karty charakterystyki (Dz.U. 2007 nr 215 poz. 1588). 3) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 września 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 174, poz. 1222), 4) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679), 5) rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz. U. Nr 201, poz. 1674)
Strona 6 z 6 6) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650), 7) rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10.10.2005 zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 121, poz. 1769) 8) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206 ze zm.) 9) ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze zm.), 10) umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych ADR, 11) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., Nr 169, poz. 1650 ze zm.), 12) rozporządzenie ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2004 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 260, poz. 2595), Informacje jakie powinny się znaleźć na etykiecie: Nazwa substancji: Nadtlenek wodoru Napis: Oznakowanie WE Znaki ostrzegawcze: Brzmienie zwrotów R: Brzmienie zwrotów S: R22 działa szkodliwie po połknięciu, szkodliwy R41 ryzyko poważnego uszkodzenia oczu S1/2 przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi, S17 nie przechowywać razem z materiałami zapalnymi, S26 zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza, S28 zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody, S36/37/39 nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy, S45 w przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeżeli to możliwe pokaż opakowanie lub etykietę. 16. Inne informacje Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie charakterystyki stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji. Kartę charakterystyki zaktualizowano w związku z okresowym przeglądem produktu. Zmieniono klasyfikację. Brzmienie oznakowania literowego znaków ostrzegawczych oraz zwrotów R z pkt 3 karty charakterystyki: R5 ogrzanie grozi wybuchem, O produkt utleniający, R8 kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar, C produkt żrący, R35 powoduje poważne oparzenia, Xn produkt szkodliwy, R20/22 działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu.