Automatyzacja pracy w AutoCAD 1
Informacje wstępne BASIC (Beginners All-Purpose Symbolic Instruction Code) Rok powstania: 1963 r. Cel realizacji: nauczanie studentów programowania umożliwienie programowania osobom nie zajmującym się programowaniem profesjonalnie 2
Informacje wstępne VB (Visual Basic) Rok powstania: 1991 r. Cel realizacji: przystosowanie języka BASIC do programowania w środowisku wizualnym umożliwienie łatwego tworzenia aplikacji dla środowiska Windows przez osoby nie zajmujące się profesjonalnym programowaniem 3
Informacje wstępne VBA (Visual Basic for Applications) interpreter języka Visual Basic dołączony pierwotnie do aplikacji Microsoft Office później również inne firmy komputerowe skorzystały z tego rozwiązania w swoich aplikacjach Cel realizacji: samodzielne rozszerzania przez użytkownika funkcji aplikacji łatwa automatyzacja pracy w danej aplikacji 4
Informacje wstępne VB.NET (VisualBasic.NET) adaptacja języka Visual Basic do platformy.net ma funkcjonalność platformy.net Cel realizacji (platformy.net): dostarczenie dla aplikacji standardowej funkcjonalności, niezależnej od wyboru języka kodu zapewnienie przenośności między różnymi procesorami oraz wykorzystanie wszystkich możliwości procesora zapewnienie przenośności między wersjami systemu 5
Ścieżki programowania Krok I Algorytm Kod źródłowy Kompilator Ścieżka kompilacji (VB.NET) Ścieżka interpretacji (VBA) Interpreter Program w kodzie maszynowym Rozkazy do procesora 6
Podstawy języka VBA / VB.NET czyli po prostu Basic 7
Uwagi co do notacji kodu Słowa Kluczowe Języka Basic słowa zastrzeżone, najczęściej oznaczają rozkaz, instrukcję lub oznaczenie typu danych pozostałe fragmenty kodu słowa niezastrzeżone, najczęściej nazwy stałych, zmiennych lub elementów strukturalnych (procedur, funkcji) [w nawiasach kwadratowych] opcjonalne fragmenty kodu jeśli występują, to bez nawiasów! {w nawiasach klamrowych} alternatywne fragmenty kodu przedzielane są znakiem alternatywy, np. Option Base {0 1} oczywiście w kodzie jedno z alternatywy, już bez {} 8
Struktura kodu Moduł oddzielny funkcjonalnie fragment kodu programu zawierający własne deklaracje stałych, zmiennych, procedur i funkcji (również często typów wartości i klas) Procedura zbiór instrukcji wykonywanych w całości poprzez jedno wywołanie Funkcja procedura zwracająca wartość (jak zmienna, rezerwuje pamięć na jej przechowanie) Instrukcja pojedyncza linia procedury lub funkcji w języku Basic możliwe jest umieszczenie w linii kilku instrukcji (zazwyczaj prostych) oddzielonych : 9
Struktura modułu Trzy rodzaje modułów: moduł klasy zawiera definicję klasy, czyli szablonu obiektu; wszystkie procedury w nim zapisane są metodami obiektów tej klasy moduł formularza zawiera kod formularza, czyli okna dialogowego; służy do projektowania własnych formularzy moduł kodu źródłowego zawiera właściwy kod programu lub inne funkcje i procedury nie będące metodami (można np. cały zbiór takich funkcji i procedur zdefiniować w osobnym module) Struktura: oprócz deklaracji procedur i funkcji moduł może na początku zawierać w pierwszych liniach deklaracje opcji Option Explicit Option Base 1 a w kolejnych deklaracje zmiennych 10
Zalety stosowania procedur: Procedury możliwość wielokrotnego użycia tego samego fragmentu kodu większa przejrzystość kodu Deklaracja procedury: [Public Private Friend] Sub nazwa_proc([lista argumentów]) deklaracje zmiennych lokalnych (jeśli są) kod procedury [Exit Sub] kod procedury End Sub W najprostszej postaci: Sub nazwa_proc() kod procedury End Sub Wywołanie procedury: lub nazwa_proc [wart_arg1, wart_arg2,...] Call nazwa_proc[(wart_arg1, wart_arg2,...)] 11
Funkcje W odróżnieniu od procedur zwracają wartość. Deklaracja funkcji: [Public Private Friend] Function nazw_fun([lista argumentów])as typ deklaracje zmiennych lokalnych (jeśli są) kod funkcji nazw_fun = wyrażenie kod funkcji [Exit Function] kod funkcji End Function W najprostszej postaci: Function nazw_fun() kod funkcji nazw_fun = wyrażenie kod funkcji End Function Wywołanie funkcji: nazwa_zmiennej = nazw_fun[(wart_arg1, wart_arg2,...)] 12
Zmienne Zmienna: miejsca w pamięci (identyfikowane nazwą), w którym przechowywana jest wartość określonego typu przechowywana wartość może się zmieniać w trakcie działania programu. Nazwa zmiennej: musi być unikatowa w obrębie swojego zakresu (wielkość liter nie ma znaczenia) może zawierać do 255 znaków nie może zawierać znaku deklarującego typ (%, &,!, #, @, $) oraz spacji, przecinka i kropki musi zaczynać się od litery nie może być słowem kluczowym 13
Deklaracje zmiennych Deklaracja zmiennej miejsce i fakt deklaracji ustala w danym zakresie nazwę i typ zmiennej wywołanie zmiennej niezadeklarowanej ustala jedynie zakres jej nazwy, a jej typem jest wtedy domyślnie Variant w języku Basic deklaracja zmiennej nie jest obowiązkowa, ale zalecana, głównie ze względu na oszczędność pamięci Deklarację zmiennych można wymusić w obrębie modułu opcją: składnia opcji: Option Explicit 14
Deklaracje zmiennych Składnia deklaracji zmiennych: Dim nazwa_zmiennej As typ Deklaracja skrócona przy użyciu znaku deklaracji typu po nazwie zmiennej: % Integer & Long! Single # Double @ Currency $ String przykład: Dim nazwa$ 15
Zmienne tablicowe Zmienne tablicowe są uporządkowanym zbiorem wartości tego samego typu Elementy tablicy są zmiennymi tego samego typu Dostęp do elementów tablicy jest możliwy poprzez indeksowanie, czyli podanie położenia elementu w tablicy Każdy element tablicy ma swój unikalny zestaw indeksów Tablice mogą mieć do 60 wymiarów Deklaracja zmiennej tablicowej rezerwuje w pamięci miejsce dla wszystkich jej elementów. 16
Deklaracja zmiennych tablicowych Deklaracja w najprostszej formie: Dim nazwa_tab(indeks_górny) As typ_zm tu indeks dolny tablicy wynosi 0 lub 1 (jeśli tak zadeklarowaliśmy w Option Base). Deklaracja z podaniem indeksu dolnego: Dim nazwa_tab(ind_dolny To ind_górny) As typ_zm Dla tablic wielowymiarowych (do 60 wymiarów), kolejne indeksowania oddzielamy przecinkami Tablice wypełniamy wartościami odwołując się do ich elementów poprzez indeksowanie. Czyszczenie zawartości tablicy: Erase(nazwa_tab) 17
Deklaracja zmiennych tablicowych dynamicznych Deklarację zmiennych tablicowych dynamicznych stosuje się aby uniknąć wstępnej rezerwacji pamięci deklaruje się je bez podania wymiarów: Dim nazwa_tab() As typ_zm rozmiar tablicy trzeba podać przed pierwszym indeksowaniem: ReDim nazwa_tab(indeksy) czynność tę można wykonać wiele razy, ale niszczy ona za każdym razem zawartość tablicy zachowanie zawartości tablicy należy zadeklarować: ReDim Preserve nazwa_tab(indeksy) w tym wypadku można zmieniać tylko górny indeks ostatniego wymiaru funkcja Erase zwalnia pamięć zajmowaną przez tablicę dynamiczną 18
Stałe Stała: tak jak zmienna, jest to miejsce w pamięci (identyfikowane nazwą), w którym przechowywana jest wartość określonego typu w odróżnieniu do zmiennej, przechowywana wartość nie może się zmieniać w trakcie działania programu reguły nadawania nazw są takie same jak dla zmiennych Deklaracje stałych: Const nazwa_stalej = wartość_stałej As typ Const As typ nazwa_stalej = wartość_stalej Const nazwa_stalej As typ = wartość_stalej 19
Widoczność zmiennych, stałych, procedur i funkcji Jest określana o za pomocą słów kluczowych: [Public Private Friend] Trzy poziomy zasięgu: poziom Public obiekt jest widoczny na wszystkich poziomach aplikacji poziom Private obiekt jest widoczny jedynie w obrębie poziomu deklaracji poziom Friend obiekt jest widoczny na wszystkich poziomach AcadDocument, ale nie w innych dokumentach aplikacji 20
Czas życia zmiennych Zmienna lokalna jest niszczona (zwalniana jest jej pamięć) automatycznie po wyjściu sterowania poza zasięg jej widoczności (wyjściu z procedury) Aby ich wartości pozostały po ustaniu wykonywania procedury, trzeba zadeklarować je jako Static Użycie słowa kluczowego Static przed nazwą procedury zachowuje wszystkie zmienne po jej opuszczeniu. 21
Typy danych Liczby całkowite: Byte - 1 bajt; wartości od 0 do 255 Integer - 2 bajty; od -32768 do 32767 Long - 4 bajty; od ok. -20 mld do ok. 20 mld Decimal - 14 bajtów; do 28 cyfr z przecinkiem Liczby rzeczywiste (właściwie zmiennoprzecinkowe): Single - 4 bajty; od ok. -3.4e38 do ok. 1.4e45 Double - 8 bajtów; rzędu +/-1.8e308 Currency - 8 bajtów; +/-9.2e14 (+4 miejsca po przecinku) Wartości logiczne: Boolean - True/False Daty: Date - od 1/1/100 do 31/12/9999 Łańcuchy znakowe: String (ustalonej długości) - od 0 do 65535 znaków String (zmiennej długości) - od 0 do ok. 2 mld znaków 22
Łańcuchy znakowe Dowolne znaki ujęte w cudzysłowach Pusty łańcuch (o długości 0): "" Deklaracja zmiennej łańcuchowej o stałej długości Dim nazwisko As String * 30 Deklaracja zmiennej łańcuchowej o zmiennej długości Dim nazwisko As String Łańcuchy znakowe łączy się operatorem & Łańcuch może zawierać znaki sterujące, takie jak: vbnewline znak nowego wiersza vbtab tabulator 23
Instrukcje Instrukcje przypisania zmiennej wartości innej zmiennej: nazwa_zm = nazwa_innej_zm funkcji: nazwa_zm = nazwa_fun(argumenty) wyrażenia: nazwa_zm = wyrażenie Zmiennej tablicowej przypisujemy wartości odwołując się do jej elementów za pomocą indeksowania nazwa_tab(indeksy) = wyrażenie 24
Instrukcje warunkowe Służą do sterowania wykonywaniem instrukcji w zależności od spełnienia warunków zapisanych w postaci wyrażeń warunkowych Wyrażenia warunkowe przyjmują wartości logiczne (boolean( boolean): prawdy (True) fałszu (False) Wyrażenia warunkowe tworzy się przy użyciu operatorów porównania i operatorów logicznych 25
Operatory porównania i logiczne Operatory porównania = równości, <> nierówności, > większości, < mniejszości, >= niemniejszości, <= niewiększości Is tożsamości Like podobieństwa Operatory logiczne AND koniunkcji OR alternatywy 26
Instrukcja warunkowa If If warunek Then instrukcja lub dla kilku krótkich instrukcji: If warunek Then instrukcja1 : instrukcja2 :... lub w postaci blokowej: If warunek Then blok instrukcji End If Instrukcje są wykonywane tylko wtedy, gdy warunek jest spełniony. 27
Instrukcja warunkowa If Else If warunek Then instrukcja1 Else instrukcja2 Można użyć kilku krótkich instrukcji w jednej linii oddzielając je dwukropkami analogicznie jak na poprzednim slajdzie. Postać blokowa: If warunek Then blok instrukcji1 Else blok instrukcji2 End If Instrukcje po Then są wykonywane, gdy warunek jest spełniony; po Else, gdy warunek nie jest spełniony. 28
Instrukcja If ElseIf Stosowana jest przy zagnieżdżeniu warunków: If warunek1 Then blok instrukcji1 ElseIf warunek2 Then blok instrukcji2 [ElseIf warunek_n Then [Else blok instrukcji_n] blok instrukcji_pozost] End If Warunki sprawdzane są po kolei i wykonywany jest tylko jeden blok instrukcji. 29
Instrukcja Select Case W tym wypadku sprawdzane jest, czy wyrażenie przyjmuje podane wartości Select Case wyrażenie Case wartość1 blok instrukcji1 [Case wartość_n blok instrukcji_n]... [Case Else blok instrukcji_else] End Select W przypadku, gdy jakiś blok_instrukcji wykonywany jest dla kilku wartości, używa się konstrukcji: Case wartość1, wartość2,... 30
Instrukcja Select Case Is W przypadku, kiedy nie chodzi o równość wyrażenie = wartość,, ale o inną relację, wtedy używana jest konstrukcja: Select Case wyrażenie Case Is relacja1 blok instrukcji1... End Select Tego typu konstrukcja może występować razem ze zwykłymi wyrażeniami typu Select Case 31
Instrukcja Select Case To W przypadku, kiedy chodzi o zakres pomiędzy dwiema wartościami, używana jest konstrukcja: Select Case wyrażenie Case wartość1 To wartość2 blok instrukcji... End Select Tego typu konstrukcja również może występować razem ze zwykłymi wyrażeniami typu Select Case 32
Pętle Są to wyrażenia strukturalne pozwalające wykonywać blok instrukcji (instrukcję) wielokrotnie. Konieczne jest podanie warunek zakończenia wykonywania instrukcji (warunku wyjścia z pętli). W przypadku błędnej definicji warunku wyjścia może dojść do sytuacji, kiedy pętla będzie wykonywana bez możliwości jej zakończenia. Pętlę taką można przerwać kombinacją klawiszy Ctrl+Break 33
Pętla Do Do Loop If warunek Then Exit Do blok_instrukcji Wykonywanie instrukcji pętli kończy się, gdy podczas sprawdzania warunek jego wartość jest równa True 34
Pętla Do Until Do Until warunek Loop blok_instrukcji Instrukcje w bloku są wykonywane, dopóki warunek nie uzyska wartości True Jeśli przed pierwszym wykonaniem pętli warunek będzie miał wartość True, instrukcje nigdy nie zostaną wykonane Warunek jest sprawdzany przed każdym wykonaniem instrukcji 35
Pętla Do While Do While warunek blok_instrukcji Loop Instrukcje w bloku są wykonywane tak długo, jak długo warunek ma wartość True Jeśli przed pierwszym wykonaniem pętli warunek ma wartość False, instrukcje nie będą wykonane Warunek jest sprawdzany przed każdym wykonaniem instrukcji 36
Pętla Do Loop Until Do blok_instrukcji Loop Until warunek Instrukcje w bloku są wykonywane, dopóki warunek nie uzyska wartości True Bez względu na wartość początkową warunku pierwszy przebieg pętli będzie wykonany Warunek jest sprawdzany po każdym wykonaniu instrukcji 37
Pętla Do Loop While Do blok_instrukcji Loop While warunek Instrukcje w bloku są wykonywane, jak długo warunek ma wartość True Bez względu na wartość początkową warunku pierwszy przebieg pętli będzie wykonany Warunek jest sprawdzany po każdym wykonaniu instrukcji 38
Pętla While Wend While warunek blok_instrukcji Wend Instrukcje są wykonywane o ile warunek ma wartość True Jeśli na początku warunek ma wartość False,, instrukcje nie są wykonywane Warunek jest sprawdzany przed każdym wykonaniem instrukcji 39
Pętla For For licznik = wart_pocz To wart_konc [Step krok] blok_instrukcji Next licznik Pętla wykonywana jest określoną liczbę razy dla licznika narastającego po każdym przebiegu pętli co krok od wart_pocz do wart_konc Człon Step krok występuje w kodzie, gdy wartość krok różni się od 1 (wartość ta może być ujemna). Pętla kończy się, kiedy licznik przekroczy wart_konc 40
Pętla For Each For Each element In kolekcja blok_instrukcji Next element Pętla wykonywana jest tyle razy, jaka jest liczność kolekcji Instrukcje są wykonywane dla każdego elementu kolekcji 41
Obsługa plików Aby na pliku wykonać jakąś operację (odczyt, zapis), należy wykonać następujące czynności: 1. Otworzyć plik z deklaracją w jakim celu. 2. Dokonać na nim operacji odczytu lub zapisu. 3. Zamknąć plik. 42
Otwarcie pliku Składnia: Open ścieżka For tryb As [#]NrPliku Parametr ścieżka,, to ścieżka dostępu do pliku w systemie. Podajemy ją w postaci łańcucha znakowego (w cudzysłowach " ") lub w postaci zmiennej łańcuchowej przechowującej wartość tego łańcucha. Parametr tryb,, to cel otwarcia pliku: Input do odczytu, Output do zapisu (niszczy zawartość pliku), Append do dopisania na końcu pliku. Te trzy tryby używane są do plików tekstowych, pozostałe to: Binary i Random. NrPliku,, to pierwszy dostępny (nie zajęty!) numer w zakresie 1 511. 43
Odczyt z pliku Składnia: Input [#]NrPliku, Lista zmiennych Kolejne wartości w pliku muszą odpowiadać sekwencyjnie typom zmiennych z podanej listy. Składnia: LineInput [#]NrPliku, Zm_łańcuchowa Do zmiennej zwracana jest wartość całej linii (do znaku powrotu karetki Chr(13) lub sekwencji znaków powrotu karetki i końca linii ichr(13)+chr(10)) w postaci łańcucha znakowego. 44
Zapis do pliku Składnia: Write [#]NrPliku[, Lista wartości] Pominięcie listy wartości powoduje zapisanie pustej linii. Wartości w pliku oddzielane są przecinkami, a łańcuchy znakowe wpisywane w cudzysłowach. Na końcu każdej listy wartości wstawiany jest znak końca linii. Lista wartości może być podana bezpośrednio, albo za pośrednictwem zmiennych. Składnia: Print [#]NrPliku[, Lista wyrażeń] W tym wypadku dostępne są większe możliwości sterowania sposobem zapisu (wstawianie spacji, tabulatorów, ustawianie miejsca wpisu w linii, itd.). 45
Zamknięcie pliku Składnia: Close [Lista NrPlików] Pominięcie listy numerów powoduje zamknięcie wszystkich wskaźników do pliku. 46