Z TEORII I PRAKTYKI DYDAKTYCZNEJ JĘZYKA POLSKIEGO T. 21
NR 2952
Z TEORII I PRAKTYKI DYDAKTYCZNEJ JĘZYKA POLSKIEGO 21 pod redakcją Heleny Synowiec Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2012
Redaktor serii: dydaktyka języka i literatury polskiej Ewa jaskółowa recenzenci MARIA JĘDRYCHOWSKA, KAZIMIERZ OŻóG Rada Naukowa przewodnicząca: prof. UŚ dr hab. Helena Synowiec wiceprzewodnicząca: prof. UŚ dr hab. Bernadeta Niesporek-Szamburska członkowie: prof. dr hab. Edward Polański prof. dr hab. Marian Kisiel prof. dr hab. Urszula Żydek-Bednarczuk sekretarz i redaktor językowy: dr Danuta Krzyżyk redaktor statystyczny: dr Anna Guzy RADA PROGRAMOWA prof. dr hab. Ewa Jaskółowa (UŚ), prof. dr hab. Aldona Skudrzyk (UŚ), prof. dr hab. Bożena Witosz (UŚ), prof. dr hab. Krystyna Kleszczwa (UŚ), prof. dr hab. Krystyna Heska-Kwaśniewicz (UŚ), prof. dr hab. Jadwiga Kowalikowa (UJ), prof. dr hab. Halina Wiśniewska (UMCS), prof. dr hab. Barbara Myrdzik (UMCS), prof. dr hab. Jerzy Podracki (UW), prof. dr hab. Barbara Bogołębska (UŁ), prof. dr hab. Tadeusz Zgółka (UAM), prof. dr hab. Jan Miodek (UWr), prof. dr hab. Maria Kwiatkowska-Ratajczak (UAM), prof. dr hab. Regina Pawłowska (UG), prof. dr hab. Zenon Uryga (UP w Krakowie), prof. dr hab. Jan Ożdżyński (UP w Krakowie), prof. UP dr hab. Halina Kosętka (UP w Krakowie), prof. UP dr hab. Bogusław Skowronek (UP w Krakowie), prof. dr hab. Danuta Rytel-Schwarz (Niemcy: Uniwersytet M. Lutra w Lipsku), PhDr. Marta Pančiková (Słowacja: Uniwersytet Komeńskiego w Bratysławie) Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com
SPIS RZECZY I Edukacja literacka i kulturowa Anna PILCH: Świadomość nowoczesności w polonistycznej edukacji Anna JANUS SITARZ: Polonistyczne lekcje wrażliwości Małgorzata WÓJCIK DUDEK: Archetyp, baśń O (nie)szkolnym alfabecie baśni Ewa OGŁOZA: Motywy mitologiczne (i nie tylko) w Psyche Hansa Chrystiana Andersena i Iselin i wilkołaku Torill Thorstad Hauger Ewa JAKUBIAK: O możliwościach wprowadzania elementów edukacji regionalnej na lekcjach języka polskiego 7 17 28 36 52 II Edukacja językowa Bernadeta NIESPOREK SZAMBURSKA: O Radości i strachu w dziecięcych konceptualizacjach Maria WACŁAWEK: Wokół rekonstrukcji stereotypu młodego. Definiowanie CHŁOPCA i CHŁOPAKA przez młodzież gimnazjalną Marta RUSEK: Hipertekst i praktyka nauczania Marta KUBAREK: O tematach lekcji języka polskiego z perspektywy nauczyciela i ucznia Anna GUZY: Elementy metody Marii Montessori na lekcjach języka polskiego 62 75 93 105 115 Recenzje Małgorzata Karwatowska: Uczeń w świecie wartości (Bernadeta NIESPOREK SZAM- BURSKA) Anna Pilch: Formy wyobraźni. Poeci współcześni przed obrazami wielkich mistrzów (Ewa OGŁOZA) Maria Jędrychowska: Szkic do pejzażu aksjologicznego. Z problemów dydaktyki literatury (Ewa OGŁOZA) Indeks osobowy 128 131 134 139
Indeks osobowy Ambros Aleksandra 32 Andersen Hans Christian 36 45, 50 51 Apanel Danuta 106 Arystoteles 95 Attridge Derek 25 Bachelard Gaston 132 Baluch Alicja 29, 30 Bańko Mirosław 64, 76 Barańczak Stanisław 101 Barthes Roland 131 Bartmiński Jerzy 66, 75, 79, 90 Bartol Krystyna 96 Barzyk Karol 31 Basile Giambattista 31 32 Bauman Teresa 79 Bauman Zbigniew 78 Bazarnik Katarzyna 96 Bellini Giovanni 102 Bendyk Edwin 93 Berej Joanna 76 Berend Małgorzata 76 Berleant Arnold 9 11 Bernstein Mark 99 Bettelheim Bruno 28 31, 34 35 Beylin Paweł 14 Bielska Magdalena 131 Błoński Jan 18 Bloom Harold 44 Bluszcz Grzegorz 78 Bobiński Witold 107, 111, 113 Bobrowski Ireneusz 89 Bogalecki Piotr 97 Booth Wayne C. 19, 27 Borges Jorge Luis 97 Borowiak Xymena 97 Borowicz Ryszard 89 Borowiecka Renata 126 Bortnowski Stanisław 132 Bröderman Smeds Mari 124 Brzozowski Stanisław 7, 8, 132 Budrewicz Zofia 109 Burke Edmund 19 Burzyńska Anna 25 Byron George Gordon 102 Calvino Italo 97 Carroll Lewis 136 Carter Angela 32 Cassirer Ernst 11 Celiński Piotr 95 Cézanne Paul 131 Chagall Marc 132 Charzyńska Iwona, zob. Kaproń-Charzyńska Iwona Chrząstowska Bożena 113 Cichocka Tatiana 33 Ciechanowicz Anna 29 Cienkowski Witold Paweł 67 Claudel Paul 11 Collin Edvard 36
140 Indeks osobowy Collin Jonas 36 Cortázar Julio 97 Culler Jonathan 22 Czapski Józef 7, 8 Czermińska Małgorzata 19 Czerniawska Mirosława 19 Damrot Konstanty 60 Danek Danuta 28 Davidson Richard J. 63 Davis Mark H. 19 Degas Edgar 131 Dehnel Jacek 131 Deleuze Gilles 13, 131 Dennison Paul Ehrlich 126 Dernałowicz Maria 56 Derrida Jacques 13, 20 21, 25, 27, 44, 131 Doroszewski Witold 62, 76 Dostojewski Fiodor Michajłowicz 11 Dubisz Stanisław 62, 76, 83 Duccio di Buoninsegna 102 Duchamp Marcel 12 Dunaj Bogusław 76 Dunn Judy 63 Dybel Paweł 33 Dyduch Barbara 132 Dynak Władysław 21 Dzionek Elżbieta 126 Edgoose Julian 24, 27 Ekman Paul 63 Erhardt-Gronowska Maria 29 Erikson Eric H. 78 Evans Dylan 62 Eyck Jan, van 102, 132 Fajfer Zenon 96 97 Farjeon Eleonor 33 Fedewicz Maria Bożenna 22 Filiciak Mirosław 98 Foucault Michel 13, 131 Franczak Jerzy 35, 49 Freud Sigmund 28 Gadamer Hans-Georg 19, 21, 25, 56, 132 Gail Dennison 126 Gałczyńska Natalia 136 Gałczyński Konstanty Ildefons 136 Gertsmann Stanisław 63 Górecka-Mostowicz Barbara 71, 73 Graban-Pomirska Monika 32, 49 Graczyk Ewa 32 Grimm Jacob 31 32, 34 Grimm Wilhelm 31 32, 34 Grochowiak Stanisław 101 Grodecka Aneta 132 Gromadzka Beata 132 Gronowska Maria, zob. Erhardt-Gronowska Maria Grzegorczykowa Renata 73 Grzywniak Celestyna 126 Guattari Felix 13 Gumkowska Anna 97 Gurycka Antonina 120 Guz Sabina 115 116, 118 120 Gwóźdź Andrzej 93 Hart Sura 20 Hartwig Julia 131 Hauger Torill Thorstad 36, 45 51 Havel Vaclav 136 Heidegger Martin 133 Hejmej Przemysław 78 Herbert Zbigniew 101 103, 132 Heska-Kwaśniewicz Krystyna 34 Hierowski Zdzisław 53 54 Hoffman Nina, zob. Kancewicz-Hoffman Nina Homer 135 Hopfinger Maryla 93 Hopper Edward 131 Hornowski Bolesław 64 Hume David 19 Hurlock Elizabeth Bergner 64 Husserl Edmund 19 Inglot Mieczysław 21 Iwaszkiewicz Jarosław 50 Jankowicz Grzegorz 34, 49 Janus-Sitarz Anna 9, 97 Januszewska Hanna 33
Indeks osobowy 141 Jaroń Jan Nikodem 54, 60 Jaskółowa Ewa 53, 56, 57 Jaworski Michał 107 Jędrychowska Maria 47 48, 50, 109, 134 137 Jessel David 90 Joyce James 97 Jung Carl Gustav 28, 33 Juszczak Wiesław 11 Juszczyk Stanisław 73 Kalaga Wojciech 96 Kamieńska Anna 136 Kamińska Aneta 97, 104 Kancewicz-Hoffman Nina 90 Kaproń-Charzyńska Iwona 76 Kardela Henryk 76 Karlöf Ilona, zob. Łabędzka-Karlöf Ilona Karwatowska Małgorzata 80, 90, 128 130 Kempna Iwona, zob. Nowakowska- -Kempna Iwona Kindle Hodson Victoria 20 Kłakówna Zofia Agnieszka 109 Kochanowski Jan 57, 103, 136 137 Kolankiewicz Leszek 33 Korab Kazimierz 126 Korusiewicz Maria 10 Kot Radosław 62 Kotowska Katarzyna 33 34 Koziołek Krystyna 19, 21 Kozłowska Jolanta, zob. Szpyra-Kozłowska Jolanta Krasiński Zygmunt 54 Kratochvil Stanislav 30 Kropiwnicki Maciej 12 Krynicki Ryszard 13, 103, 132 Krzyżanowski Julian 86 Küchler Albert 36 Kurczab Henryk 109 Kwaśniewicz Krystyna, zob. Heska- -Kwaśniewicz Krystyna Langacker Ronald W. 76 Latoch-Zielińska Małgorzata 105 Lebenstein Jan 131 132 Lechoń Jan, właśc. Leszek Serafinowicz 136 Lem Stanisław 130, 135 Leppert Roman 78, 80 Lévinas Emmanuel 13, 20, 131 Lewandowska Kinga 64 Ligoń Juliusz 54 Lipps Theodor 19 Lompa Józef 60 Lüthi Max 30 Lyotard Jean-François 131 Łabędzka-Karlöf Ilona 124 Łosiak Władysław 63 Łozowski Przemysław 76 77, 80 Ługowska Jolanta 30 Łukasiewicz Małgorzata 56 Majkowski Tomasz Z. 49 Marciniakówna Anna 46 Marecki Piotr 98 Markiewka Tomasz 10 Markowski Michał Paweł 44 Matejko Jan 136 Matisse Henri 131 Mc Doughall William 19 Merleau-Ponty Marice 131 Michalski Krzysztof 56 Mickiewicz Adam 31, 54 Miczka Tadeusz 94 96 Mikoś Elżbieta 18 27 Miller Katarzyna 33 Miłosz Czesław 100, 131 132 Miracki Bartek 78 Młodożeniec Jan 136 Moir Anne 90 Monet Claude 132 Montessori Maria 115 127 Mostowicz Barbara, zob. Górecka-Mostowicz Barbara Moulthrop Stuart 98, 104 Nabokov Vladimir 97 Nagajowa Maria 106, 108, 113 Nelson Teodor 95 Niemierko Bolesław 109
142 Indeks osobowy Niesporek-Szamburska Bernadeta 34, 130 Norwid Cyprian Kamil 7, 135 Nowak Andrzej 93 Nowak Ewa 106, 108, 110 112 Nowak Katarzyna, zob. Winkowska- -Nowak Katarzyna Nowakowska-Kempna Iwona 63 Nowakowski Radosław 96 98, 104 Nycz Ryszard 22, 44 Ochab Maryna 36 Ogłoza Ewa 133, 137 Opacka Anna 53, 56, 57 Ostrowicki Michał 95 Paech Iwona, zob. Wysocka-Paech Iwona Pajdzińska Anna 73, 80 Pavić Miloard 97 98 Petrykiewicz Ewa 126 Pieniążek Paweł 13 Pilch Anna 101, 131 133 Pilch Tadeusz 79 Pilecka Anna 63 Pisarski Mariusz 96, 98 99 Ples Dominika 63 Pol Wincenty 136 Polański Edward 65 Pomirska Monika, zob. Graban-Pomirska Monika Próchniak Paweł 17 18 Prokopiuk Jerzy 29 Proust Marcel 132 Przyszczypkowski Kazimierz 89 Puzynina Jadwiga 128 Queneau Raymond 97 Radomski Andrzej 76, 91 Rafael, właśc. Raffaello Santi lub Raffaello Sanzio 37 Rancière Jacques 12, 13 Rehnman Mats 49 Riffaterre Michael 132 Rosemann Barbara 64 Rosenberg Marshall B. 20 Różewicz Tadeusz 132 Różycki Tomasz 101, 132 Rusek Marta 97 Rycielska Ludmiła 93 Sanders Karin 44 45 Sawicki Stefan 19 Schaff Adam 36 Scheller Max 19 Schleiermecher Friedrich 19 Serkowska Hanna, zob. Szymańska-Serkowska Hanna Shakespeare William 48, 135 Sienkiewicz Henryk 135 Sikora Dorota 99 Sitarz Anna, zob. Janus-Sitarz Anna Skjöld Wennerström, Cristina 124 Sławiński Janusz 21 Słowacki Juliusz 54 61, 103 Smith Alan 19 Smoczyńska Barbara 82, 91 Smółkowa Teresa 76 Sochańska Bogusława 36 Sowa Jan 12 Stein Barbara 122 Sterne Laurence 97 Sypniewski Dawid 97 Szamburska Bernadeta, zob. Niesporek- -Szamburska Bernadeta Szczęsna Ewa 94 95 Szkołut Tadeusz 82 Szostak Wit 49 Szpyra-Kozłowska Jolanta 80, 90 Szymańska-Serkowska Hanna 32 Szymborska Wisława 101, 132 Szymczak Mieczysław 62, 76 Śmieja Florian 50 Świder Augustyn 53 61 Tillmann Klaus-Jürgen 78 Tokarski Ryszard 73, 75 77 Truchlińska Bogumiła 76, 91 Tuan Yi-Fu 135 136 Twardowski Jan 24
Indeks osobowy 143 Ulicka Danuta 94 Uryga Zenon 135 Vermeer Jan 132 Wacławek Maria 79 Waksmund Ryszard 28 29 Waniek Henryk 132 Wat Aleksander, właśc. Aleksander Chwat 131 Węglińska Maria 105, 110 Widstrand Towe 20 Winiarska Aleksandra 82 Winkowska-Nowak Katarzyna 93 Wiśniewska Halina 106, 111 112 Wojciszke Bogdan 63 Woronowicz Wanda 106 Woźniakowski Mieczysław 105 106 Wsiołkowski Adam 14 15, 132 Wullschläger Jackie 36 Wysłouch Seweryna 9 Wysocka-Paech Iwona 113 Wyspiański Stanisław 136 Zagajewski Adam 25, 101, 131 132 Zandecki Aleksander 89 Zgółkowa Halina 62 Zielińska Małgorzata, zob. Latoch-Zielińska Małgorzata Żeromski Stefan 135 Żuławski Andrzej 11
Redaktor Katarzyna Więckowska Projektant okładki STANISŁAW KLUSKA Redaktor techniczny Barbara Arenhövel Korektor Mirosława Żłobińska Skład i łamanie Alicja Załęcka Copyright 2012 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40 007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Nakład: 120 + 50 egz. Ark. druk. 9,0. Ark. wyd. 11,5. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 16 zł (+ VAT) Druk i oprawa: PPHU TOTEM s.c. M. Rejnowski, J. Zamiara ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław ISSN 0208-6336 ISSN 0208-5011