Kraina historyczna, leżąca w województwie warmińsko - mazurskim. Nazwa pochodzi od pruskiego plemienia Warmów.
Kojarzona jest zarówno z Zakonem Krzyżackim, jak i z wybitnymi przedstawicielami polskiej i światowej elity intelektualnej minionych wieków z Mikołajem Kopernikiem, Marcinem Kromerem, Stanisławem Hozjuszem, czy Ignacym Krasickim. Warmia przyciąga nie tylko pięknem lasów i jezior, ale i wiekowymi budowlami świeckimi i sakralnymi ciekawie wkomponowanymi w urozmaicony krajobraz.
Gmina położona jest w samym sercu Warmii i okala obszar miasta Lidzbark Warmiński. Jest jedną z 4 gmin wchodzących w skład powiatu lidzbarskiego. Powierzchnia 371 km² ( co daje 7 m-ce pod względem wielkości w województwie)
Użytki rolne około 22 tys. ha, Lasy około 10 tys. ha, Wody - około 943 ha. Reszta to użytki kopalne i tereny osiedlowe itp.
Gmina Lidzbark Warmiński jest częścią Zielonych Płuc Polski. Kusi malowniczymi krajobrazami, licznymi rybnymi jeziorami i rzekami, zasobnymi w grzyby i jagody kompleksami leśnymi. Aby ocenić krasę tej ziemi, trzeba na nią spojrzeć z wierzchołka pierwszego lepszego pagórka. Na nieboskłonie widzi, się wówczas zarys zielonych, dalekich wzgórz.
Gmina składa się z 40 sołectw, w których położonych jest 55 miejscowości. Do największych miejscowości należą: Rogóż 642 mieszkańców Kraszewo 572 mieszkańców Łaniewo 402 mieszkańców Runowo 376 mieszkańców Pilnik 333 mieszkańców Miłogórze 304 mieszkańców Ogólna liczba mieszkańców gminy wynosi około 6840 os
Największa wieś Najmniejsza wieś Rogóż 642 osób Kłusity Wielkie 1 osoba
Lasy w gminie stanowią 26 % obszaru. Największe ich skupiska występują w okolicach Łaniewa, Stryjkowa, Kochanówki, Miłogórza. Lasy te porastają w sosny, świerki, dęby, buki, olsze, graby i brzozy. Zamieszkuje je wiele rzadkich gatunków ptaków i ssaków, np. krzyżodziób, żuraw, czapla, łabędź, cietrzew, bocian biały i czarny. Duży odsetek zwierzyny stanowi zwierzyna łowna, np. sarna, jeleń, łoś i daniel.
Jezioro Blanki (Gajlickie) rynnowo-zaporowe o powierzchni 458 ha. Jego kształt jest zbliżony do litery L.
Jezioro Wielochowskie ma powierzchnię 85 ha. Jego brzegi otaczają pola uprawne, od wschodu przybliża się do szosy.
Jezioro Symsar (rynnowe) zajmuje powierzchnię 140 ha. Do niego uchodzi i z niego wypływa rzeka o tej samej nazwie.
Jezioro Makulin położone blisko wsi Kochanówka wraz z otaczającym je lasem Wichrowskim, należy do obszaru chronionego Natura 2000 Swajnie
Zbiornik wodny Babcia powstał w 2006 r. Powierzchnia zbiornika wynosi 5,45 ha natomiast ilość zmagazynowanej wody 68 tys. m 3. Przed powstaniem zbiornika w miejscu tym istniała śródleśna łąka przecięta rowem melioracyjnym.
Obszar Gminy poprzecinany jest wieloma rzekami i ich dopływami. Największymi rzekami są Łyna główna rzeka Warmii oraz Symsarna.
Gmina Lidzbark Warmiński jest gminą typowo rolniczą. Najważniejszą dziedziną rolnictwa, ze względu na dużą ilość użytków zielonych, jest hodowla bydła mlecznego, stąd też prężnie rozwijająca się dziedzina mleczarska i druga nazwa Warmii: Kraina mlekiem płynąca. Na obszarze gminy położonych jest około 500 gospodarstw rolnych.
Na terenie gminy wytyczono sześć szlaków rowerowych o łącznej długości ok. 168 km. Prowadzą one przez przepiękne tereny leśne, śródpolne, wzdłuż jezior i rzek, prezentując obiekty dziedzictwa fot. J. Gowkielewicz kulturowego, przyrodniczego Warmii.
Trasa o dł. 27,86 km i szer. 2 m., łączy Lidzbark Warmiński z Ornetą. Ścieżka przebiega po starym nasypie kolejowym. Rozpoczyna się w Lidzbarku Warm., od drogi woj. nr 513 i prowadzi wzdłuż rzeki Łyny, w rejonie wsi Długołęka i Bobrownik. Na całej długości ścieżki znajdziemy tabliczki informujące o przebiegu trasy oraz okolicznych miejscach wartych zobaczenia. Po przejechaniu ok. 7 km dojeżdżamy do pierwszej stacji Łaniewo. Znajduje się strefa wypoczynkowa dla rowerzystów, z wyznaczonym miejscem do grillowania, ławeczkami i stolikami. Kolejne miejsce wypoczynkowe, w okolicy 21 km, to stacja Opin (Gmina Orneta).
Szlak Green Velo to niemal 2000 km specjalnie wytyczonej trasy, która wiedzie przez pięć województw wschodniej Polski (warmińskomazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie i świętokrzyskie). Na długości 12,6 km szlak ten wiedzie przez tereny Gminy Lidzbark Warmiński. Pierwszy przebiega od miejscowości Nerwiki przez Wielochowo do drogi wojewódzkiej 511. Drugi odcinek biegnie od Lidzbarka Warmińskiego nasypem kolejowym, przez Sarnowo i dalej w kierunku miejscowości Klajdyty. Na odcinkach tych znajdują się dwa Miejsca Obsługi Rowerzystów, wyposażone w stojaki, wiaty i ławki, a także kosze na śmieci i tablice informacyjne. Jeden z nich znajduje się przy Jeziorze Wielochowskim, drugi zaś w Sarnowie.
Dla kajakarzy znakomitym szlakiem jest kręty szlak rzeki Łyny która jest główną rzeką Warmii. Aby poznać niepowtarzalną rzeźbę urokliwego krajobrazu naszej gminy należy zacząć spływ z przystani kajakowej w Łaniewie a zakończyć w przystani kajakowej w Rogóżu. Odcinek liczy 22 km, przewidziany czas pokonania całej trasy, w zależności od sprawności uczestników, to 4-5 godzin. Na trasie występuje jedna przenoska kajaków w Lidzbarku Warmińskim (około 50 metrów).
Wejście na Dolinę Symsarny znajduje się przy moście na ul. Orła Białego niedaleko Hotelu Krasicki naprzeciwko Alei im. Feliksa Kaczyńskiego. Dolina Symsarny przyciąga nie tylko bogactwem krajobrazu licznymi urwiskami, wzniesieniami i zakolami rzeki ale i bogactwem przyrody z uwagi na liczne gatunki chronionych roślin, a także będącego pod ochroną bobra i wybudowane przez niego tamy rzeczne.
Ścieżka spacerowa obejmuje jeden z najciekawszych i najlepiej zachowanych fragmentów najdłuższej i najliczniejszej linii umocnień w dawnych Prusach Wschodnich, na której w latach 1932 1937 wybudowano ponad 1 tysiąc schronów. Szlak położony jest na terenie Nadleśnictwa Orneta (Gmina Orneta) i graniczy z Gminą Lidzbark Warmiński. Długość ścieżki to około 1500 metrów, jej zwiedzanie zajmie około 1,5 godziny.
Na terenie Gminy Lidzbark Warmiński istnieje znaczna ilość gospodarstw agroturystycznych. Najwięcej z nich znajduje się we wsi Suryty i Blanki. Obcowanie z dziką przyrodą, tradycyjna kuchnia czy jazda konna to tylko nieliczne atrakcje, które w swej ofercie posiadają te gospodarstwa.
Kapliczki Warmińskie to niesamowicie urokliwe zabytki sakralne, oddające piękno Warmii. W gminie Lidzbark Warmiński występuje bardzo duża ilość tych zabytków, są one otaczane przez ludność wiejską ogromnym szacunkiem i opieką. Elementem wyróżniającym kapliczki Warmii spośród innych tego typu obiektów jest ich charakterystyczna architektura, wyrastająca z różnorodnego dziedzictwa kulturowego i zaszłości historycznych tego regionu. fot. J. Gowkielewicz
Kapliczka w Kochanówce
Kapliczka w Kraszewie
Kościół p.w. św. Michała Archanioła w Blankach
Kościół parafialny p.w. św. Barbary w Rogóżu
Kościół w Kraszewie pod wezwaniem św. Elżbiety
Kościół p.w. św. Małgorzaty w Kłębowie
Kościół parafialny. p.w. św. Wawrzyńca w Kochanówce
Cmentarz z I Wojny Światowej w miejscowości Markajmy funkcjonował w latach 1914-1918 a jego historia związana jest z istnieniem w Lidzbarku Warm. obozu jenieckiego. Pochowano tam ponad 2,5 tys. osób: Rosjan, Brytyjczyków, Serbów, Rumunów, Francuzów, Włochów, Belgów oraz Niemców.
Izba została założona w 1999 roku we wsi Rogóż, na prywatnej posesji Haliny i Józefa Zysków. Pamiątki tam zgromadzone nawiązują do życia i działalności Komendanta Pierwszej Brygady i żołnierzy legionistów.
Wieś Blanki leży 18 km od Lidzbarka Warmińskiego i słynie z produktów powstałych z miejscowych ziół, głównie pokrzywy. Do wytwarzania nalewek leczniczych i syropów używane są dziko rosnące rośliny lecznicze. Powstają np. lubczykowy eliksir miłości, nalewka jubilerska z płatkami złota, starowarmińska żenicha z dzikiej róży na miodzie, czy eliksir Kopernika wino z szafranem i figą na dobry żołądek i niestrawność. Po wcześniejszym ustaleniu istnieje możliwość prezentacji ziół polnych oraz wykonywania syropów ziołowych wraz z degustacją.
Na południowy wschód od Lidzbarka Warmińskiego znajduje się jeden z najlepszych i najciekawszych polskich torów motocrossowych. Poza lokalnymi zawodami, które przyciągają tłumy kibiców, obiekt gości także jedne z największych imprez w Polsce: KTM ENDURO RACE EXTREME - /zawody przeznaczone dla amatorów /, Mistrzostwa Polski Cross Country, Puchar Polski Cross Country.
We wsi Ignalin, 8 km od Lidzbarka Warm. 10 czerwca 1807 rozegrała się bitwa znana jako bitwa pod Heilsbergiem pomiędzy wojskami francuskimi a koalicją rosyjsko-pruską. Uczestniczył w niej głównodowodzący cesarz Francuzów Napoleon I Bonaparte. Francuzi upamiętnili tę bitwę jako jedną z największych bitew z kampanii napoleońskiej umieszczając nazwę Lidzbarka (Heilsberg) na Łuku Triumfalnym w Paryżu.
Biskup Polowy Wojska Polskiego gen. dyw. prof. dr hab. Tadeusz Płoski, który zginął w katastrofie smoleńskiej, pochodził z małej wioski na terenie gminy Lidzbark Warmiński o nazwie Medyny. Wieś leży ok. 4 km od Lidzbarka Warm. Biskup uczęszczał do szkoły podstawowej w pobliskim Kłębowie. Szkoła w roku 2011 oficjalnie przyjęła go na swojego patrona. Przed placówką postawiono rzeźbę biskupa generała broni, wykonaną z drzewa lipowego, o wysokości 190 cm.
Urząd Gminy w Lidzbarku Warmińskim ul. Krasickiego 1 11-100 Lidzbark Warmiński tel./fax (89) 767 32 74 www.gminalidzbark.com e-mail: gminalidzbark@pnet.pl