PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ W NIECHLOWIE Szkoła Podstawowa im. Armii Krajowej Rok szkolny 2017/2018 Nauczanie geografii w szkole podstawowej odbywa się według programu wydawnictwa Nowa Era sp. z o.o. pt: Program nauczania geografii w szkole podstawowej Planeta Nowa autorstwa Ewy Tuz oraz Barbary Dziedzic. Program będzie realizowany w następującym wymiarze: - klasa VII 2 godziny tygodniowo cały rok szkolny - klasa VIII- 2 godziny tygodniowo cały rok szkolny POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Ocenianie jest procesem ustalania i przekazywania informacji o wynikach kształcenia ucznia. 2. Ocenianie służy określeniu poziomu posiadanych przez ucznia wiadomości i umiejętności oraz ukierunkowaniu jego dalszego rozwoju przez obserwację i rozmowę z nim. 3. Ocenianie powinno brać pod uwagę specyfikę uczenia się i wspierać je. 4. Ocenianie powinno uwzględniać różnice pomiędzy poszczególnymi uczniami a stosowane metody oceny i narzędzia powinny zachęcać ich do zaprezentowania swej kreatywności i oryginalności. 5. Nauczyciel i uczeń muszą wiedzieć, z jakiego powodu dokonuje się oceny i znać uzasadnienie wyboru danej formy sprawdzania. 6. Ocenianie powinno być trafne. To znaczy, że wybrana metoda powinna sprawdzać dokładnie to, co podlega ocenie. 7. Ocenianie powinno być rzetelne. 8. Wszystkie formy oceniania muszą zapewnić uczniowi otrzymanie informacji zwrotnej na temat wyników jego uczenia się oraz stymulować rozwój ucznia, wskazując mu kierunek poprawy. W informacji zwrotnej uczeń powinien dowiedzieć się, co jest jego mocną stroną, a co wymaga powtórzenia lub nauczenia. 9. Ocenianie powinno skłaniać ucznia i nauczyciela do refleksji na temat ich dotychczasowej pracy, i powinno być systematycznie ewaluowane i doskonalone. 10. Ocenianie jest integralną częścią planu nauczania. Nauczanie i uczenie się powinno być zaplanowane razem z formami sprawdzania i oceniania tak, aby uczniowie mogli jak najlepiej zaprezentować wyniki swojego uczenia się. 11. Ocenianie wymaga rozsądnego wyważenia. Zbyt dużo sprawdzianów w krótkim czasie obciąża zarówno efektywne uczenie się, jak i nauczanie. 1
I. GŁÓWNE CELE PREDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA 1. Informowanie ucznia na temat poziomu osiągnięć edukacyjnych i jego postępach w tym zakresie. 2. Pomoc w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju ucznia oraz motywowanie go do dalszej pracy. 3. Dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce ucznia. 4. Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. II. OCENIE PODLEGAJĄ: 1. Wiadomości uczeń wie i rozumie 2. Umiejętności uczeń potrafi 3. Postawy W TOKU NAUCZANIA GEOGRAFII W GIMNAZJUM OCENIE PODLEGAJĄ KLUCZOWE KOMPETENCJE W EDUKACJI GEOGRAFICZNEJ, ZA KTÓRE UZNAJE SIĘ:»Czytanie map różnej treści,»wyjaśnianie prawidłowości występujących w cyklach astronomicznych, geograficznych, społecznych i gospodarczych,»umiejętność posługiwania się przyrządami oraz modelami geograficznymi,»umiejętność dokonywania planowych oraz systematycznych obserwacji,»umiejętność odczytywania i wykorzystywania oraz sporządzania dokumentacji geograficznej (dane statystyczne, wykresy, diagramy, ryciny),»umiejętność dokonywania obliczeń (odległości, różnica wysokości, średnie temperatur, amplitudy, spadek temperatury z wysokością, wysokość słońca w różnych szerokościach geograficznych, różnice czasowe),»umiejętność posługiwania się słownictwem, terminologią i symboliką geograficzną w mowie żywej i pisanej,»wartościowanie działalności człowieka w środowisku przyrodniczym. III. NARZĘDZIA I WARUNKI POMIARU OSIĄGNIĘĆ Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą takich narzędzi, jak: 1. Sprawdziany całogodzinne 2. Sprawdziany z mapy 3. Kartkówki 4. Odpowiedzi ustne 5. Praca na lekcji, aktywność, przygotowanie do lekcji 6. Zadania domowe 7. Zadania dodatkowe i referaty 8. Udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych 9. Udział w projektach 2
Częstotliwość pomiaru osiągnięć: 1. Sprawdziany 1 godzina lekcyjna co najmniej 1 w półroczu; zwykle po każdym dłuższym rozdziale, po dwóch, trzech krótszych lub po połowie obszerniejszego działu; zapowiedziane przynajmniej tydzień przed odbyciem, obejmują również badanie wiedzy uczniów np. po klasie II oraz egzaminy gimnazjalne 2. Sprawdziany z mapy do max. 20 minut sprawdzają znajomość mapy i orientacji w przestrzeni, w zależności od potrzeb 3. Kartkówki -10-15 min. z trzech ostatnich lekcji, mogą, ale nie muszą być zapowiedziane, w zależności od potrzeb 4. Odpowiedzi ustne w zależności od potrzeb z trzech ostatnich lekcji 5. Praca na lekcji, aktywność w zależności od potrzeb 6. Zadania domowe w zależności od potrzeb 7. Zadania dodatkowe, referaty w zależności od potrzeb 8. Udział w konkursach w zależności od osiąganych wyników uczniów 9. Udział w projektach - w zależności od udziału i zaangażowania ucznia w prace nad wykonywanym projektem Obserwacja ucznia uwzględnia: 1. Przygotowanie do lekcji 2. Prowadzenie zeszytu 3. Wypowiedzi na lekcji 4. Praca samodzielna i w zespole 5. Posługiwanie się sprzętem i pomocami naukowymi (mapy, atlasy, globus, tablice geograficzne) 6. Znajomość mapy IV. SPOSOBY OCENIANIA 1. Ocena bieżąca dokonywana jest w postaci a) Sprawdziany (całogodzinne) ocena od 1 do 5 - ocena niedostateczna 0-29% łącznej liczby punktów - ocena dopuszczająca 30-49% łącznej liczby punktów - ocena dostateczna 50-69% łącznej liczby punktów - ocena dobra 70-89% łącznej liczby punktów - ocena bardzo dobra 90-100% łącznej liczby punktów b) Sprawdziany sprawdzające znajomość mapy - ocena od 1 do 5 c) Kartkówki ocena od 1 do 5 d) Odpowiedź ocena od 1 do 5 e) Zadanie domowe ocena od 1 do 6 f) Praca na lekcji, przygotowanie do lekcji ocena od 1 do 5 lub plusy (3 plusy to ocena bardzo dobra) g) Zadania dodatkowe, referaty ocena od 1 do 6 h)trzecie nieprzygotowanie do lekcji ocena 1 i) Udział w projekcie ocena od 1 do 6 2. Ocena półroczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, przy jej wystawianiu bierze się pod uwagę szczególnie oceny ze sprawdzianów całogodzinnych, z mapy, kartkówek oraz zaangażowanie uczniów 3
3. Ocena roczna wystawiana jest w oparciu o dwie oceny semestralne 4. Oceny cząstkowe mogą być z + i - 5. Oceny klasyfikacyjne muszą być pełne. V. NOTOWANIE POSTĘPÓW 1. Uzyskane przez ucznia oceny zapisywane są w dzienniku lekcyjnym. VI.KOMUNIKOWANIE WYNIKÓW 1. Zdobyte oceny odnotowywane są w dzienniku lekcyjnym. 2. Wyniki ze sprawdzianów omawiane są na lekcji. 3. Prace pisemne (całogodzinne) przechowywane są w szkole przez cały rok szkolny do wglądu uczniów i rodziców 4. Informacje na temat osiągnięć uczniów są przekazywane podczas zebrań i indywidualnych spotkań. VII. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY - ogólne ocena dopuszczająca - wiadomości konieczne - uczeń zapamiętuje podstawowe wiadomości(terminy geograficzne), - odtwarza definicje, - wykonuje najprostsze zadania wymagające użycia wiedzy pamięciowej ocena dostateczna - wiadomości podstawowe - uczeń rozumie przyswajane wiadomości, - potrafi wyjaśnić zależności w geografii, - wyjaśnia, klasyfikuje, odczytuje elementy treści mapy, - rozumie terminy nauk współpracujących z geografią ocena dobra - wiadomości rozszerzające - uczeń potrafi podać przykłady praktycznego zastosowania nauk geograficznych, - interpretuje dane statystyczne, - odczytuje i analizuje informacje z map, tabeli, wykresów, - ustala czynniki wpływające i towarzyszące danemu zjawisku ocena bardzo dobra - wiadomości dopełniające - uczeń posiada wszechstronną wiedzę, która pozwala na wieloproblemową analizę tematu, - samodzielnie dobiera i biegle analizuje mapy tematyczne, - przy pomocy schematycznego rysunku wyjaśnia mechanizm powstania różnych form i zjawisk na Ziemi, lokalizuje je na mapie ocena celująca - wiadomości wykraczające - uczeń posiada wiadomości wykraczające poza podręcznik szkolny, - potrafi ocenić i przewidzieć skutki wzajemnych relacji pomiędzy elementami środowiska i wykazać ich współzależności i współistnienie, - analizuje problemy społeczno ekonomiczne, przedstawiając swój punkt widzenia, - wysuwa własne propozycje dotyczące gospodarki światowej oraz problemów ekologicznych 4
KONTRAKT NAUCZYCIEL-UCZEŃ Uczeń ma prawo zgłosić nieprzygotowanie do lekcji w każdej z klas dwa razy w półroczu, bezpośrednio po sprawdzeniu obecności. Uczeń nie może zgłosić nieprzygotowania do lekcji powtórzeniowej, sprawdzianu oraz zapowiedzianej kartkówki (wyjątkiem jest powrót do szkoły po długiej nieobecności nie krótszej niż 2 tygodnie). Nieprzygotowanie obejmuje: - brak zadania domowego - brak zeszytu i podręcznika - odpowiedź - niezapowiedzianą kartkówkę Za każde kolejne nieprzygotowanie do lekcji uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Sprawdziany Sprawdziany są zapowiadane przynajmniej tydzień przed ich odbyciem; każdy z uczniów zna zakres materiału oraz kryteria wymagań. Sprawdzian może obejmować jeden większy dział, dwa, trzy mniejsze lub połowę obszernego działu, zagadnienia związane z badaniem wyników nauczania w danej klasie Sprawdziany całogodzinne i ze znajomości mapy są obowiązkowe. Jeżeli uczeń opuścił któryś z nich musi go zaliczyć w terminie 2 tygodni od daty przyjścia do szkoły, który może uzgodnić z nauczycielem bądź w terminie wyznaczonym przez prowadzącego zajęcia. Jeżeli uczeń nie zaliczy sprawdzianu w terminie nauczyciel może na dowolnej lekcji z przedmiotu poprosić go, bez wcześniejszego uprzedzenia, o zaliczenie zaległości. Nauczyciel musi poinformować o wynikach sprawdzianu w terminie, który nie przekracza dwóch tygodni Uczeń ma możliwość poprawy sprawdzianu obowiązkowego całogodzinnego tylko wtedy, jeśli go nie zaliczył uzyskał ocenę niedostateczną (tylko jedno podejście) w terminie wyznaczonym przez nauczyciela (wyklucza się badanie wyników nauczania). Pod uwagę brane są dwie oceny. W sytuacji zagrożenia oceną niedostateczną nauczyciel może zaproponować uczniowi jeszcze jedną pracę poprawkową z materiału z całego półrocza Uczeń nie może poprawić oceny uzyskanej ze sprawdzianu z mapy Uczeń otrzymuje na lekcji do wglądu sprawdzoną pracę pisemną, zapoznaje się z jej wynikiem i ewentualne zastrzeżenia zgłasza do nauczyciela. Prace przechowywane są w dokumentacji nauczyciela do końca roku szkolnego Kartkówki Kartkówki mogą, ale nie muszą być zapowiedziane i obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji lub treści wyznaczone przez nauczyciela Każdy uczeń w przypadku nieobecności jest zobowiązany zaliczyć kartkówkę na następnej lekcji, na której jest obecny albo w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Jeżeli uczeń nie zaliczy kartkówki w terminie nauczyciel może na dowolnej lekcji poprosić go, bez wcześniejszego uprzedzenia, o zaliczenie zaległości. Ocena uzyskana z kartkówki nie ulega poprawie Odpowiedzi ustne uczeń może być wezwany do odpowiedzi na bieżąco, bez zapowiedzi z materiału obejmującego 3 ostatnie lekcje lub ze znajomości mapy ocena uzyskana z odpowiedzi nie podlega poprawie Zadanie domowe na ocenę ma wpływ zawartość merytoryczna, staranność za brak pracy domowej lub odpisanie pracy domowej z Internetu (lub innego źródła) uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną 5
nauczyciel sprawdza pracę domową na ocenę tylko kilku wybranym przez siebie uczniom, a w szczególnych przypadkach całej klasie (np. gdy zadanie domowe dotyczyło opanowania takiej terminologii, lub zdobycia takich umiejętności, bez których nie można przystąpić do dalszego zdobywania wiedzy geograficznej) w przypadku, gdy stopień trudności pracy domowej był niewielki, nauczyciel ma prawo sprawdzenia całej klasie tylko tego, czy uczeń wykonał pracę domową w zeszycie przedmiotowym (uczniowie nie otrzymują wtedy żadnej oceny, a jedynie ci, którzy jej nie wykonali) w przypadku, gdy praca domowa zadana była tylko dla uczniów chętnych, nauczyciel ma obowiązek sprawdzenia wszystkim, którzy ją wykonali jeżeli uczeń zgłosił nieprzygotowanie, ponieważ nie wykonał pracy domowej ma obowiązek odrobienia pracy domowej na najbliższą lekcję, jeśli tego nie zrobi otrzymuje ocenę niedostateczną Uczeń, który odrobił prace domową, ale jej wykonanie jest identyczne jak praca kolegi/koleżanki (tzn. są te same odpowiedzi lub te same błędne odpowiedzi, te same błędy merytoryczne) otrzymuje ocenę niedostateczną do dziennika i zeszytu przedmiotowego za niesamodzielnie wykonane zadanie domowe. Jednocześnie ma obowiązek poprawy tej pracy na najbliższe zajęcia. Jeżeli tego nie zrobi otrzymuje kolejną ocenę niedostateczną ocena z zadania domowego nie ulega poprawie Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne oraz uzasadnione obowiązkiem ucznia jest prowadzenie zeszytu przedmiotowego, w razie nieobecności jego uzupełnienie Nieobecność na lekcji nie zwalnia ucznia z przygotowania się do zajęć. Jeżeli uczeń był nieobecny na ostatniej (jednej) lekcji ma obowiązek uzupełnienia w zeszycie przedmiotowym tematu z ostatniej lekcji i wykonania zadanej pracy domowej. Brak takiej pracy domowej oznaczany jest w dzienniku zajęć jako nieprzygotowanie do lekcji. Uczeń ma obowiązek przynoszenia na zajęcia kompletu niezbędnych pomocy do nauki. Na koniec półrocza lub roku szkolnego nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych Uczeń ma prawo poprosić o wyjaśnienie swoich błędów. W terminie przewidzianym w statucie szkoły nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych. Jeżeli uczeń opuścił 50% zajęć i brak jest podstaw do wystawienia oceny nie jest klasyfikowany Przy wystawianiu oceny na koniec roku szkolnego uwzględnia się pracę i wyniki z całego roku szkolnego. Nauczyciel zobowiązany jest na podstawie pisemnej opinii poradni psychologicznopedagogicznej, w tym publiczne i niepublicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne w stosunku do ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym, wynikającym z programu nauczania geografii w gimnazjum; w przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie orzeczenia. Uczeń może na koniec roku szkolnego starać się o ocenę wyższą niż ocena proponowana z przedmiotu zgodnie z wymogami zawartymi w Statucie Szkoły Rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo wglądu do prac pisemnych uczniów w terminach umówionych wcześniej z nauczycielem. Opracowała na rok 2017/2018 Anna Majer 6