FS Tax Monthly Nr 10, październik 2011 CIT SKOK nie prowadzi działalności gospodarczej W dniu 14 października 2011 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok (sygn. akt II FSK 748/10), w którym uznał, że skoro Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa nie prowadzi działalności gospodarczej skierowanej na zewnątrz, to do opodatkowania uzyskanego przez nią przychodu zastosowanie będzie miał art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, a nie art. 12 ust. 3. Sprawa dotyczyła Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej, która gromadzi środki pieniężne wyłącznie swoich członków, udziela im pożyczek i kredytów oraz przeprowadza na ich zlecenie rozliczenia finansowe. W związku z tym, Kasa powzięła wątpliwość czy prawidłowo traktuje uzyskiwane przychody jako związane z działalnością gospodarczą. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, Kasa stwierdziła, że prowadzona przez nią działalność statutowa stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o CIT, a w konsekwencji może ona rozliczać przychody według zasad określonych w art. 12 ust. 3 tej ustawy. Organ podatkowy uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że Kasa prowadzi działalność o charakterze niezarobkowym, co nie może być uznane za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej. Po skorzystaniu przez strony z dostępnych środków prawnych, w tym skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że na gruncie prawa podatkowego kasy oszczędnościowo-kredytowe nie są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, mimo że np. sądy cywilne je tak traktują. Sąd podkreślił, że kasy prowadzą działalność niezarobkową i skierowaną wyłącznie do swoich członków, więc nie mogą rozliczać związanych z tym przychodów wg zasad określonych w art. 12 ust. 3 ustawy o CIT. Wniesienie akcji lub udziałów do funduszu inwestycyjnego zamkniętego stanowi ich odpłatne zbycie W dniu 14 października 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał wyrok (sygn. akt I SA/ /Wr 987/11), w którym uznał, że wartość certyfikatów inwestycyjnych nabywanych przez spółkę w zamian za akcje lub udziały innych spółek stanowi jej przychód, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Sprawa dotyczyła spółki akcyjnej, która zamierza zostać uczestnikiem funduszu inwestycyjnego zamkniętego. W zamian za wydanie certyfikatów inwestycyjnych, spółka wniesie do funduszu akcje lub udziały, w szczególności posiadane akcje spółki komandytowo- operacja spowoduje akcyjnej. W związku z tym, spółka powzięła wątpliwość czy powyższa powstanie u niej przychodu na gruncie ustawy o CIT. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, spółka stwierdziła, że objęcie certyfikatów w funduszu inwestycyjnym zamkniętym, w zamian za akcje lub udziały innych spółek, nie rodzi powstaniaa przychodu podatkowego dla osoby prawnej, która je obejmuje.
PwC Nr 10, październik 2011 Strona 2 Organ podatkowy uznał powyższe stanowisko za nieprawidłowe. Na skutek skargi spółki, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł, że poprzez wniesienie papierów wartościowych lub udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością do funduszu inwestycyjnego (w zamian za certyfikaty inwestycyjne) dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych - certyfikatów inwestycyjnych. W konsekwencji, wartość nabytych certyfikatów będzie przychodem spółki. Opłaty bankowe za niezrealizowany kredyt stanowią koszty pośrednie W dniu 4 października 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wydał interpretację indywidualną (sygn. IPPB5/423-724/11-2/RS), w której stwierdził, że opłaty bankowe poniesione przez spółkę w związku ze złożonym wnioskiem o kredyt, w sytuacji, gdy spółka zrezygnowała z jego zaciągnięcia, nie będą stanowiły tzw. kosztów bezpośrednich. Sprawa dotyczyła spółki zajmującej się działalnością deweloperską, która w związku z przewidywanymi problemami z płynnością finansową złożyła wniosek kredytowy, za która trzeba było uiścić sumę bezzwrotnych opłat bankowych. Kiedy po pewnym czasie okazało się, że zyski ze sprzedaży jednej z ukończonych inwestycji gwarantują płynność w wystarczającym stopniu, spółka zrezygnowała z wykorzystania środków pozostawionych do jej dyspozycji przez bank. W związku z tym, spółka powzięła wątpliwość czy przedmiotowe opłaty bankowe mogą zostać zakwalifikowane jako tzw. bezpośrednie koszty uzyskania przychodu. VAT We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, spółka stwierdziła, że zapłata opłat bankowych związanych z kredytem, który miał zostać zaciągnięty na finansowanie konkretnej inwestycji, stanowi tzw. koszt bezpośredni, który będzie można odliczyć dopiero w roku podatkowym, w którym zostaną osiągnięte odpowiadające mu przychody. Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że przedmiotowe opłaty nie przyczynią się bezpośrednio do pozyskania przychodu ze sprzedaży lokali, więc stanowią tzw. koszty pośrednie i zgodnie z art. 15 ust. 4d i ust. 4e ustawy o CIT, powinny być ujęte w kosztach podatkowych w dacie ich poniesienia. Sprzedaż trudnych wierzytelności wymagalnych po cenie niższej od ich wartości nominalnej W dniu 27 października 2011 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok (sygn. akt C 93/10), w którym uznał, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 szóstej dyrektywy i nie dokonuje czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania tej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla ich rzeczywistą ekonomiczną wartość w chwili sprzedaży. Sprawa dotyczyła niemieckiej spółki, która nabyła od jednego z banków zabezpieczone hipoteką wymagalne wierzytelności z tytułu wypowiedzianych umów kredytowych. Wobec wielkości dokonanych już spłat, wartość umowna wierzytelności została ustalona znacznie poniżej ich wartości nominalnej. Strony uznały, że nabywając wierzytelności, nabywca nie świadczy sprzedającemu usługi podlegającej opodatkowaniu. Uzgodniły jednak, że w razie gdyby organy podatkowe nie podzieliły tego poglądu, różnicę między wartością umowną wierzytelności a ostateczną ceną sprzedaży należy uznać za wynagrodzenie za usługę. Spółka we wstępnym zeznaniu z tytułu podatku obrotowego wykazała powyższą różnicę jako wynagrodzenie za objętą opodatkowaniem usługę na rzecz sprzedającego. Następnie złożyła wniosek o odwołanie swojego zeznania, który został uznany za bezzasadny. Na skutek skargi spółki, niemiecki sąd stwierdził, że w odróżnieniu od właściwego faktoringu, cesja trudnych
PwC Nr 10, październik 2011 Strona 3 wierzytelności nie stanowi świadczenia usługi na rzecz sprzedającego podlegającej opodatkowaniu podatkiem obrotowym i uwzględnił skargę spółki. Ostatecznie, po skorzystaniu przez strony z dostępnych środków prawnych, Federalny Trybunał Finansowy postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (trzecia izba) orzekł, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Obsługa doładowań telefonów komórkowych wymaga wystawienia faktury przez bank W dniu 14 października 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPP2/443-1090/11-2/MN), w której stwierdził, że dokonując potrącenia prowizji z tytułu transferu środków pieniężnych z rachunku klienta na rachunek kontrahenta w związku z płatnością za doładowanie telefonów komórkowych, bank świadczy usługę i z tego tytułu zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT na zasadach ogólnych. Sprawa dotyczyła banku, który zawarł z kontrahentem umowę o współpracy w zakresie obsługi doładowań kont telefonów komórkowych pre-paid za pośrednictwem swojego systemu transakcyjnego. Bank będzie dokonywał transferu środków pieniężnych z rachunku klienta na rachunek kontrahenta tytułem płatności za doładowanie oraz potrącał należną mu prowizję z kwot pobranych płatności wpłacanych na konto rozliczeniowe kontrahenta. W związku z tym, bank powziął wątpliwość czy z tytułu zakupu usługi doładowania telefonów komórkowych cięży na nim obowiązek wystawienia faktury VAT. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, bank stwierdził, że usługa transferu funduszy z danego konta bankowego na inne nośniki pieniądza, takie jak kredyt na rozmowy przez telefony komórkowe stanowi element usługi prowadzenia rachunków pieniężnych wskazanej w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i podlega zwolnieniu, zatem nie rodzi obowiązku wystawienia faktury. Organ podatkowy uznał to stanowisko za nieprawidłowe. Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że dokonując potrącenia prowizji z tytułu transferu środków pieniężnych, bank świadczy usługę na rzecz kontrahenta i z tego tytułu zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT na zasadach ogólnych określonych w art. 106 ust. 1 ustawy o VAT oraz w 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Obsługa zajęć egzekucyjnych podlega zwolnieniu W dniu 11 października 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPP1/443-805/10/11-S/AKr), w której stwierdził, że obsługa zajęć egzekucyjnych wykonywana na rzecz banku korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy. Sprawa dotyczyła spółki, która na podstawie umowy podpisanej z bankiem chce rozpocząć świadczenie usługi obsługi zajęć egzekucyjnych. Usługa będzie polegała na: blokowaniu środków zgromadzonych na rachunkach bankowych z tytułu zajęć komorniczych na wniosek
PwC Nr 10, październik 2011 Strona 4 upoważnionych organów, monitorowaniu i dokonywaniu wypłat środków w celu zaspokojenia organu egzekucyjnego, prowadzeniu korespondencji z organami egzekucyjnymi, realizacji wyłączeń z zajęć rachunków, realizacji zmian wysokości i uchyleń zajęć egzekucyjnych. W związku z tym, spółka powzięła wątpliwość czy przedmiotowa usługa będzie zwolniona od VAT. We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, spółka stwierdziła, że obsługa zajęć egzekucyjnych stanowi usługę pomocniczą do usług pośrednictwa finansowego i podlega zwolnieniu. Organ podatkowy początkowo uznał to stanowisko za nieprawidłowe, jednak biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku wydanym na skutek skargi spółki (sygn. akt I SA/Łd 235/11), ostatecznie przychylił się do jej argumentacji. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że przedmiotowe usługi nie są ściąganiem długów, więc nie będą wyłączone ze zwolnienia na podstawie pkt 1-9 poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT, które dotyczą m.in. ściągania długów oraz faktoringu. Pośrednictwo banku przy sprzedaży produktów spółki z tej samej grupy kapitałowej W dniu 11 października 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPP4/443-485/11-2/ISN), w której stwierdził, że tylko czynność polegająca na pośrednictwie w sprzedaży produktów bankowych spółki z grupy w oddziałach banku i poprzez kanały zdalne będzie korzystała ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Sprawa dotyczyła banku, który na podstawie umowy agencyjnej zawartej ze spółką należącą do tej samej grupy kapitałowej ma świadczyć kompleksową usługę pośrednictwa w zakresie sprzedaży produktów (pożyczek ratalnych i pożyczek gotówkowych) tej spółki. W celu poprawnej realizacji przedmiotowej usługi, bank będzie m.in.: wspierał proces sprzedaży produktów finansowych, obsługiwał aplikacje pożyczkowe oraz pośredniczył (na mocy udzielonego pełnomocnictwa) w sprzedaży produktów w oddziałach własnych i partnerskich, a także poprzez kanały zdalne. Ponadto, bank będzie podejmował i wykonywał szereg czynności dodatkowych, które w ocenie banku umożliwiają właściwe wykonywanie wymienionych czynności pośrednictwa, w tym m.in.: obsłudze kasowej pożyczek, wsparciu w zakresie monitoringu portfela pożyczek i ich spłat. Prace legislacyjne We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, bank stwierdził, że świadczona przez niego kompleksowa usługa podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, jako pośrednictwo w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych. Organ podatkowy jednakże uznał to stanowisko za prawidłowe tylko w części. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że jedynie czynności pośrednictwa w sprzedaży produktów w oddziałach banku i poprzez kanały zdalne będą korzystały ze zwolnienia. Natomiast czynności wykonywane przez bank niejako w zastępstwie jednej ze stron umów pożyczek nie powinny być traktowane jako element kompleksowej usługi pośrednictwa. Wszedł w życie protokół do polsko-szwajcarskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania W dniu 17 października wszedł w życie Protokół podpisany w Warszawie dnia 20 kwietnia 2010 r. do Konwencji między Rzeczpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r.
PwC Nr 10, październik 2011 Strona 5 Protokół rozszerza Konwencję o pełną klauzulę wymiany informacji podatkowych, opartą na artykule 26 Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Klauzula ta spełnia aktualne standardy krajów OECD w zakresie wymiany informacji podatkowych i stanowi m.in. podstawę do obustronnej wymiany informacji znajdującej się w posiadaniu banków. Ponadto Protokół wprowadza zmiany w zakresie opodatkowania dywidend, odsetek i należności licencyjnych w relacjach polsko-szwajcarskich oraz dostosowuje wiele z zapisów Konwencji do aktualnej polityki polskiej w zakresie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Kontakt* Camiel van der Meij +(022) 523 4959 camiel.van.der.meij@pl.pwc.com Tomasz Szczepanik +(022) 523 4896 tomasz.szczepanik@pl.pwc.com Maciej Wilczkiewicz +(48) 502 18 4533 maciej.wilczkiewicz@pl.pwc.com Wiktor Szczypiński +(022) 523 4969 wiktor.szczypinski@pl.pwc.com *jeśli informacje zawarte w tej publikacji są dla Państwa interesujące, lub też jeśli mają Państwo pytania lub uwagi, prosimy o kontakt: podatki@pwc.com.pl Więcej informacji o prezentowanych orzeczeniach i interpretacjach znajdą Państwo w serwisie www.taxonline.pl Niniejszy materiał nie zawiera opinii PwC i w żadnym razie nie powinien być traktowany, jako komentarz PwC w odniesieniu do podnoszonych tematów. Ponadto niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny i nie może stanowić jedynej podstawy podejmowanych działań. Pragniemy zwrócić uwagę, iż pisemne uzasadnienia orzeczeń niekiedy różnią się od uzasadnień ustnych, dlatego w celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji należy zapoznać się z treścią pisemnego uzasadnienia orzeczenia. 2011 PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. W tym dokumencie nazwa "PwC" odnosi się do PricewaterhouseCoopers Sp. z o.o., firmy wchodzącej w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.