ZMIANY TEMPERATURY MIAZGI MARCHWIOWEJ PODCZAS PROCESU SONIFIKACJI

Podobne dokumenty
Zbigniew Kobus Katedra InŜynierii i Maszyn SpoŜywczych Akademia Rolnicza w Lublinie

ENERGETYCZNE ASPEKTY SONIFIKACJI SUSZU Z MARCHWI

WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH

WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA SIŁĘ CIĘCIA I SIŁĘ ŚCISKANIA ZIEMNIAKÓW

OPTYMALIZACJA PARAMETRÓW PRACY PNEUMATYCZNEGO SEPARATORA KASKADOWEGO

WPŁYW KSZTAŁTU POCZĄTKOWEGO CZĄSTEK NA SKURCZ SUSZARNICZY W CZASIE SUSZENIA MIKROFALOWEGO PRZY OBNIśONYM CIŚNIENIU

WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ NA ZMIANY WŁAŚCIWOŚCI MECHANICZNYCH MARCHWI

OCENA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA ZAMRAŻANIA JAKO OBRÓBKI WSTĘPNEJ PRZED TŁOCZENIEM MIAZG WARZYWNYCH

ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO

Jarosław Knaga, Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Kempkiewicz* Zakład Energetyki Rolniczej Akademia Rolnicza w Krakowie *Vatra S.A.

MASA WŁAŚCIWA NASION ZBÓś W FUNKCJI WILGOTNOŚCI. Wstęp. Materiał i metody

ANALIZA MIKROFALOWEGO SUSZENIA SELERA KORZENIOWEGO W WARUNKACH OBNIśONEGO CIŚNIENIA. KINETYKA SUSZENIA I SKURCZ SUSZARNICZY

ZALEśNOŚĆ WILGOTNOŚCI RÓWNOWAGOWEJ NASION OD TEMPERATURY

EFEKTYWNOŚĆ POZYSKIWANIA SOKU Z WARZYW KORZENIOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA ROZDROBNIENIA MIAZGI I PRĘDKOŚCI TŁOCZENIA

WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM

APLIKACJE KOMPUTEROWE DO OCENY WYBRANYCH PARAMETRÓW SENSORYCZNYCH PRODUKTÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH

WPŁYW PROCESU TARCIA NA ZMIANĘ MIKROTWARDOŚCI WARSTWY WIERZCHNIEJ MATERIAŁÓW POLIMEROWYCH

WPŁYW PARAMETRÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ SELERA NA SIŁĘ CIĘCIA

WPŁYW CZASU I WARUNKÓW PRZECHOWYWANIA WYBRANYCH ODMIAN JABŁEK NA WYDAJNOŚĆ TŁOCZENIA

WPŁYW METODY DOPROWADZENIA CIEPŁA W PROCESIE SUSZENIA MARCHWI NA KINETYKĘ PROCESU

WPŁYW NACHYLENIA TERENU NA CZYSTOŚĆ ZIARNA ZBIERANEGO KOMBAJNEM BIZON Z 058 WYPOSAśONYM W SITO DASZKOWE

WYMIANA CIEPŁA W PROCESIE TERMICZNEGO EKSPANDOWANIA NASION PROSA W STRUMIENIU GORĄCEGO POWIETRZA

POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

ANALIZA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY CECHAMI DIELEKTRYCZNYMI A WŁAŚCIWOŚCIAMI CHEMICZNYMI MĄKI

WPŁYW ZMIAN ZAWARTOŚCI WODY NA TWARDOŚĆ ZIARNA PSZENICY PODCZAS PRZECHOWYWANIA W SILOSIE W WARUNKACH MODELOWYCH

KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE DOBORU OŚWIETLENIA NA STANOWISKACH PRACY

Zastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie

DOBÓR ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH DLA GOSPODARSTWA PRZY POMOCY PROGRAMU AGREGAT - 2

WPŁYW NACHYLENIA KOSZA SITOWEGO NA PRZEPUSTOWOŚĆ SITA DASZKOWEGO I CZYSTOŚĆ ZIARNA

InŜynieria Rolnicza 14/2005. Streszczenie

WPŁYW BLANSZOWANIA NA REHYDRACJĘ PIETRUSZKI KORZENIOWEJ SUSZONEJ SUBLIMACYJNIE

MODEL MATEMATYCZNY OCENY WYTRZYMAŁOŚCI KINETYCZNEJ GRANULATU

BADANIA WSPÓŁCZYNNIKA TARCIA ZEWNĘTRZNEGO ZIARNA ZBÓś W FUNKCJI WILGOTNOŚCI

EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW PRACY W WYBRANYCH SYSTEMACH PRODUKCJI ROLNICZEJ

ZMIANY TEMPERATURY PODCZAS OBRÓBKI TERMICZNEJ WYBRANYCH WĘDZONEK OTRZYMANYCH METODĄ TRADYCYJNĄ

WPŁYW KSZTAŁTU POWIERZCHNI ROLEK WYTŁACZAJĄCYCH NA TRWAŁOŚĆ GRANULATU

WPŁYW AKTUALIZACJI NIEKTÓRYCH WSKAŹNIKÓW EKSPLOATACYJNO-EKONOMICZNYCH NA KOSZTY EKSPLOATACJI CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI

NAKŁADY ENERGII W PROCESIE GRANULOWANIA ŚRUT PSZENICY O RÓśNYM STOPNIU ROZDROBNIENIA. Ryszard Kulig, Janusz Laskowski

ZAPOTRZEBOWANIE MOCY PODCZAS ROZDRABNIANIA BIOMASY ROŚLINNEJ DO PRODUKCJI BRYKIETÓW

LEJNOŚĆ KOMPOZYTÓW NA OSNOWIE STOPU AlMg10 Z CZĄSTKAMI SiC

WPŁYW WIELKOŚCI CZĄSTEK ROZDROBNIONEJ PSZENICY NA PARAMETRY PROCESU ZAGĘSZCZANIA

OCENA TECHNOLOGII PRZEWOZU W TRANSPORCIE ROLNICZYM

Streszczenie. Słowa kluczowe: towary paczkowane, statystyczna analiza procesu SPC

OCENA WPŁYWU TEMPERATURY CHŁODZENIA NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL

Kwartal nik naukowy ISNN ; e-isnn Inżynieria Rolnicza 2014: 1(149): Inżynieria Rolnicza. Strona:

KONTROLA STALIWA GXCrNi72-32 METODĄ ATD

WPŁYW TEMPERATURY NA CECHY DIELEKTRYCZNE MIODU

WPŁYW WSTĘPNEJ OBRÓBKI MIAZGI JABŁEK NA WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNE I EKSTRAKT OTRZYMYWANYCH SOKÓW. Kamil Wilczyński, Zbigniew Kobus, Rafał Nadulski

BADANIE ZMIAN ZACHODZĄCYCH W MASACH Z BENTONITEM POD WPŁYWEM TEMPERATURY METODĄ SPEKTROSKOPII W PODCZERWIENI

WPŁYW WIELKOŚCI NASION NA NIEZBĘDNĄ DŁUGOŚĆ PRZEWODU PNEUMATYCZNEGO W PROCESIE EKSPANDOWANIA NASION

KOMPUTEROWY MODEL UKŁADU STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PRZECHOWALNI JABŁEK

Sylabus przedmiotu: Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. owoców i warzyw, surowych i przetworzonych.

OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

Marek Tukiendorf, Katarzyna Szwedziak, Joanna Sobkowicz Zakład Techniki Rolniczej i Leśnej Politechnika Opolska. Streszczenie

KRZEPNIĘCIE KOMPOZYTÓW HYBRYDOWYCH AlMg10/SiC+C gr

ZASTOSOWANIE OCHŁADZALNIKA W CELU ROZDROBNIENIA STRUKTURY W ODLEWIE BIMETALICZNYM

WPŁYW STOPNIA ROZDROBNIENIA GRANULOWANEJ MIESZANKI PASZOWEJ NA WYTRZYMAŁOŚĆ KINETYCZNĄ GRANUL I WYDAJNOŚĆ PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ

WPŁYW WARUNKÓW KONWEKCYJNEGO I SUBLIMACYJNEGO SUSZENIA KORZENI MARCHWI NA JAKOŚĆ SUSZU. Streszczenie

OCENA PRZYDATNOŚCI LABORATORYJNEJ PRASY KOSZOWEJ DO BADAŃ PROCESU TŁOCZENIA SOKU Z SUROWCÓW ROŚLINNYCH

WPŁYW DODATKU SORBITOLU NA WYBRANE CECHY PRODUKTU PO AGLOMERACJI WYSOKOCIŚNIENIOWEJ

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK132

KOMPUTEROWA SYMULACJA POLA TWARDOŚCI W ODLEWACH HARTOWANYCH

OCENA WYBRANYCH CECH JAKOŚCI MROŻONEK ZA POMOCĄ AKWIZYCJI OBRAZU

ZASTOSOWANIE MIKROPROCESOROWEGO REJESTRATORA DO POMIARU TEMPERATURY W PIECU KONWEKCYJNO-PAROWYM

FATIGUE LIFE OF ADHESION PLASTICS

OCENA SKUTKÓW ZMIAN ZASILANIA W OPTOELEKTRONICZNYM SYSTEMIE POMIARU WILGOTNOŚCI GLEBY

PROGNOZOWANIE CENY OGÓRKA SZKLARNIOWEGO ZA POMOCĄ SIECI NEURONOWYCH

ZASTOSOWANIE REGRESJI LOGISTYCZNEJ DO WYZNACZENIA CECH O NAJWIĘKSZEJ SILE DYSKRYMINACJI WIELKOŚCI WSKAŹNIKÓW POSTĘPU NAUKOWO-TECHNICZNEGO

ZAŁOŻENIA TECHNOLOGICZNE DLA MINIMALNIE PRZETWORZONEJ MARCHWI

OPTYMALIZACJA STEROWANIA MIKROKLIMATEM W PIECZARKARNI

WPŁYW TEMPERATURY W POMIESZCZENIACH POMOCNICZYCH NA BILANS CIEPŁA W BUDYNKACH DLA BYDŁA

Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008

ZMIANY WYBRANYCH WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNYCH PIETRUSZKI W WYNIKU PROCESU SMAśENIA

ZWIĄZKI MIĘDZY CECHAMI ELEKTRYCZNYMI A AKTYWNOŚCIĄ WODY ŚRUTY PSZENICZNEJ

WPŁYW BLANSZOWANIA PAPRYKI NA ENERGOCHŁONNOŚĆ PROCESU SUBLIMACYJNEGO SUSZENIA ORAZ NA REHYDRACJĘ SUSZU PODCZAS PRZECHOWYWANIA

METODA OKREŚLANIA CZASÓW OBRÓBKI CIEPLNEJ PRÓBEK ZIARNA NA PRZYKŁADZIE PROSA Zbigniew Oszczak, Marian Panasiewicz

Equipment for ultrasound disintegration of sewage sludge disseminated within the Record Biomap project (Horizon 2020)

CECHY TECHNICZNO-UŻYTKOWE A WARTOŚĆ WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W ROLNICTWIE

OBRÓBKA CIEPLNA SILUMINU AK9

WPŁYW METOD I PARAMETRÓW SUSZENIA NA ZMIANY BARWY SUSZÓW OWOCOWO-WARZYWNYCH

MECHANIZACJA PRAC ŁADUNKOWYCH A NAKŁADY W TRANSPORCIE ROLNICZYM CZ. II - ANALIZA STATYSTYCZNA

ODWZOROWANIE MATEMATYCZNE PROCESU OBRÓBKI TERMICZNEJ PROSA W PIECU KONWEKCYJNYM. Streszczenie

POZYSKIWANIE OSADU NADMIERNEGO W STANDARDOWYM UKŁADZIE STEROWANIA OCZYSZCZALNIĄ ŚCIEKÓW

WPŁYW CZASU DOCIERANIA MATRYCY PIERŚCIENIOWEJ NA OBCIĄśENIA W UKŁADZIE ROBOCZYM GRANULATORA W PROCESIE GRANULOWANIA PASZ

WPŁYW OBRÓBKI CIEPLNEJ NA WYBRANE WŁASNOŚCI STALIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE

BADANIE WŁ A Ś CIWOŚ CI PŁ YNÓW CHŁ ODZĄ CYCH DO UKŁ ADU CHŁ ODZENIA O PODWYŻ SZONEJ TEMPERATURZE

JAKOŚĆ ŚWIEŻYCH SOKÓW OWOCOWYCH W OKRESIE ICH PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA

ANALIZA ZAKRESU KRYSTALIZACJI STOPU AlSi7Mg PO OBRÓBCE MIESZANKAMI CHEMICZNYMI WEWNĄTRZ FORMY ODLEWNICZEJ

WPŁYW PARAMETRÓW PROCESU ZAGĘSZCZANIA NA JAKOŚĆ KONCENTRATU SOKU JABŁKOWEGO

OPTYMALIZACJA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO W ROLNICTWIE Z ZASTOSOWANIEM METODY GRAFÓW

ROZKŁAD TWARDOŚCI I MIKROTWARDOŚCI OSNOWY ŻELIWA CHROMOWEGO ODPORNEGO NA ŚCIERANIE NA PRZEKROJU MODELOWEGO ODLEWU

2 Chmiel Polski S.A., ul. Diamentowa 27, Lublin

OKREŚLENIE OBSZARÓW ENERGOOSZCZĘDNYCH W PRACY TRÓJFAZOWEGO SILNIKA INDUKCYJNEGO

ZASTOSOWANIE MODELU GOMPERTZ A W INŻYNIERII ROLNICZEJ

BADANIE PARAMETRÓW PROCESU SUSZENIA

OKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

BADANIE ENERGOCHŁONNOŚCI REGENERACJI ZUŻYTYCH MAS FORMIERSKICH. R. DAŃKO 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków, ul. Reymonta 23

ODPORNOŚĆ STALIWA NA ZUŻYCIE EROZYJNE CZĘŚĆ II. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ

NAKŁADY ENERGII W PROCESIE ROZLEWU PIWA DO BECZEK W BROWARZE

WPŁYW WIELKOŚCI WYDZIELEŃ GRAFITU NA WYTRZYMAŁOŚĆ ŻELIWA SFEROIDALNEGO NA ROZCIĄGANIE

Transkrypt:

InŜynieria Rolnicza 7/2006 Zbigniew Kobus Katedra InŜynierii i Maszyn SpoŜywczych Akademia Rolnicza w Lublinie ZMIANY TEMPERATURY MIAZGI MARCHWIOWEJ PODCZAS PROCESU SONIFIKACJI Streszczenie W pracy przedstawiono wyniki wstępnej obróbki ultradźwiękowej miazgi marchwiowej. Celem przeprowadzonych doświadczeń było zbadanie wpływu natęŝenia pola akustycznego na zmiany historii temperaturowej pulpy. Badaniami objęto dwie odmiany marchwi: Nanda i Nevis. Miazgę podawano obróbce ultradźwiękowej przez czas od 0 do 15 minut. W doświadczeniu uŝyto generatora ultradźwiękowego wytwarzającego falę o częstotliwości 20 khz i natęŝeniu od 6,8 W/cm -2 do 22,4 W/cm -2. Otrzymane wyniki wskazują, Ŝe obróbka ultradźwiękowa moŝe w znacznym stopniu przyczynić się do wzrostu temperatury miazgi warzywnej. Słowa kluczowe: ultradźwięki, temperatura, miazga marchwiowa Wprowadzenie Pozyskiwanie soku marchwiowego jest dość trudne ze względu na budowę morfologiczną marchwi, co skutkuje niską wydajnością tłoczenia [Zadernowski i in. 2003; Zadernowski, Oszmiański 1994]. Dlatego bezpośrednio przed procesem stosuje się róŝnego rodzaju zabiegi, których celem jest zniszczenie struktury tkankowej materiału oraz obniŝenie lepkości soku [Kobus 2002; Oszmiański 2002. W praktyce najczęściej w tym celu stosowane jest rozdrabnianie marchwi połączone z obróbką termiczną lub enzymatyczną. W skali laboratoryjnej prowadzone są badania z wykorzystaniem mikrofal, pulsującego pola elektrycznego czy pola ultradźwiękowego. Ultradźwięki o duŝym natęŝeniu (tzw. power ultrasound) poprzez indukcję wielu procesów fizycznych takich jak: dezintegracje cząstek ciała stałego, intensywne mieszanie oraz wywoływanie mikroprzepływów wpływają na zmiany właściwości %((

MU\Za\Xj >buhf fizycznych miazgi [Elpiner 1988; Kobus 2002]. Te z kolei przyczyniają się do zwiększenia wydajności tłoczenia oraz podwyŝszenia zawartości suchej masy w soku surowym [Kobus 2005]. Intensywność wpływu obróbki ultradźwiękowej na wyŝej wymienione parametry uzaleŝniona jest od całkowitej ilości energii akustycznej wprowadzonej do badanego układu (np.:miazgi marchwiowej) oraz jej transformacji w inne rodzaje energii [Floros, Liang 1994; Suslick 1988; Śliwiński 2001]. DuŜa część energii akustycznej jest zamieniana na energię cieplną, co objawia się wzrostem temperatury sonifikowanego ośrodka. Zmiany temperatury wpływają z kolei na zmianę właściwości fizycznych ośrodka [Kobus 2002] oraz skuteczność działania ultradźwięków [Loning i in. 2002; Raso i in. 1999]. Nadmierny wzrost temperatury powoduje spadek efektywności procesu sonifikacji [Loning i in. 2002] oraz niekorzystnie wpływa na jakość obrabianego produktu. Dlatego istotne jest poznanie zaleŝności wiąŝących intensywność pola akustycznego ze zmianami cieplnymi w badanym ośrodku. Cel i zakres pracy Celem pracy było zbadanie wpływu natęŝenia pola akustycznego na zmiany historii temperaturowej pulpy. Metodyka Badania przeprowadzono na marchwi odmiany: Nanda i Nevis. Do badań przeznaczono korzenie zdrowe, jędrne, całe, po uprzednim umyciu i usunięciu skórki, bez uszkodzeń mechanicznych, z całkowicie i gładko odciętą główką, bez pozostałości naci, niepopękane. Surowiec został rozdrobniony na tarce o średnicy oczek 3 mm i rozcieńczony wodą w stosunku 1:1. Obróbkę akustyczną przeprowadzono przy uŝyciu generatora ultradźwięków firmy Sonics (model VCX750), który posiada zintegrowany z nim czytnik dostarczanej do próbki energii (rys. 1). W przeprowadzonym doświadczeniu urządzenie generowało falę o częstotliwości 20 khz i natę- Ŝeniu od 6,8 W/cm -2 do 22,4 W/cm -2. Temperaturę miazgi monitorowano za pomocą termopary dokonując odczytu co 1 minutę. Otrzymane wyniki opracowano statystycznie, wyznaczając funkcje regresji i współczynniki regresji. %()

M`\Tal gx`cxetghel `\TmZ\!!! Rys. 1. Fig. 1. Generator ultradźwiękowy firmy Sonics (model VCX750) uŝyty do obróbki miazgi marchwiowej Ultrasound generator Sonics (model VCX750) used for treatment of carrot pulp Wyniki badań Wyniki wpływu obróbki ultradźwiękowej na zmiany temperatury miazgi marchwiowej przedstawiono na rysunkach 2-4. temperatura [ 0 C] 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Nanda Nevis 0 2 4 6 8 10 12 14 16 czas [min] T= 6,8lnt +11,5 R 2 = 0,78 Rys. 2. Fig. 2. Zmiany temperatury miazgi podczas obróbki polem akustycznym o natę- Ŝeniu 6,8 W/cm 2 Temperature changes of carrot pulp during treatment with acoustic field with intensity 6.8 W/cm 2 %(*

MU\Za\Xj >buhf temperatura [ 0 C] 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Nanda Nevis 0 2 4 6 8 10 12 14 16 czas [min] T = 23,6lnt + 5,76 R 2 = 0,93 Rys. 3. Fig. 3. Zmiany temperatury miazgi podczas obróbki polem akustycznym o natęŝeniu 16,2 W/cm 2 Temperature changes of carrot pulp during treatment with acoustic field with intensity 16.2 W/cm 2 temperatura [ 0 C] 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 czas [min] Nevis Nanda T = 27,2lnt +14,7 R 2 =0,97 Rys. 4. Fig. 4. Zmiany temperatury miazgi podczas obróbki polem akustycznym o natęŝeniu 22,4 W/cm 2 Temperature changes of carrot pulp during treatment with acoustic field with intensity 22.4 W/cm 2 %(+

M`\Tal gx`cxetghel `\TmZ\!!! Obróbka ultradźwiękowa wpływa na zmianę temperatury miazgi marchwiowej. Zmiana ta jest ściśle uzaleŝniona od natęŝenia pola akustycznego. Najmniejszy wzrosty temperatury (21 C dla 15-minutowego czasu sonifikacji) zanotowano przy najniŝszym badanym poziomie natęŝenia ultradźwięków, tj. 6,8 W cm -2. Wzrost natęŝenia pola ultradźwiękowego skutkował wzrostem temperatury obrabianej miazgi. Maksymalny przyrost temperatury (73 C po czasie obróbki 15 minut) uzyskano przy natęŝeniu 22,4 W cm -2. Na podstawie przeprowadzonej analizy regresji stwierdzono logarytmiczny wpływ czasu obróbki ultradźwiękowej na zmiany temperatury obrabianej miazgi dla wszystkich badanych poziomów natęŝenia pola ultradźwiękowego. Nie stwierdzono istotnego statystycznie wpływu odmiany marchwi na zmiany temperatury sonifikowanej miazgi. Przyczyną zmian temperatury obrabianego medium w trakcie obróbki ultradźwiękowej są: tarcie na powierzchniach granicznych i międzyfazowych, absorpcja energii ultradźwiękowej oraz w przypadku duŝych natęŝeń kawitacja [Śliwiński 2001]. Zwiększenie natęŝenia pola akustycznego powoduje zarówno wzrost ilości energii ultradźwiękowej wytransmitowanej do badanego ośrodka jak i zwiększoną transformację energii akustycznej na ciepło. To z kolei skutkuje większymi przyrostami temperatury sonifikowanego ośrodka. Wzrost temperatury powyŝej określonych przedziałów wpływa niekorzystnie zarówno na substancje odŝywcze zawarte w soku marchwiowym, jak i efektywność procesu sonifikacji. W pierwszym przypadku wzrost temperatury nie powinien przekraczać 55-60 C [Zadernowski, Oszmiański 1994], zaś w drugim zauwaŝa się spadek współczynników związanych z przenoszeniem mocy do obrabianego ośrodka powyŝej 50 C [Loning i in. 2002; Raso i in. 1999]. Z tego względu w przypadku natęŝeń przekraczających poziom 7 W/cm 2 powinno stosować się operacje obniŝające temperaturę obrabianego medium. Wnioski 1. NatęŜenie pola akustycznego jest ściśle skorelowane ze zmianą temperatury miazgi marchwiowej. Wzrost natęŝenia pola ultradźwiękowego skutkuje du- Ŝym wzrostem temperatury sonifikowanego surowca (nawet do 90 C w przypadku natęŝenia 22,4 W/cm 2 ). Z uwagi na niekorzystny wpływ badanego efektu na proces sonifikacji powinno stosować się powyŝej poziomu 7 W/cm 2 albo pulsacyjny tryb pracy generatorów ultradźwiękowych albo chłodzenie obrabianego ośrodka. 2. Odmiana marchwi nie ma wpływu na charakter zaleŝności pomiędzy temperaturą, a natęŝeniem pola akustycznego. %(,

MU\Za\Xj >buhf Bibliografia Elpiner J.E. 1988. Ultradźwięki: działanie fizykochemiczne i biologiczne. PWN, Warszawa. Floros J.D. Liang H. 1994. Acoustically assisted diffusion through membranes and biomaterials. Food Technology, 48, 79-84. Kobus Z. 2002. Wpływ wstępnej obróbki ultradźwiękowej na lepkość miazgi jabłkowej. InŜ. Rol. s. 119-124. Kobus Z. 2005. Wpływ wstępnej obróbki ultradźwiękowej na proces tłoczenia soku marchwiowego (w druku). Loning J-M., Horst Ch., Hoffman U. 2002. Investigation of the energy conversion in sonochemical process. Ultrasonic Sonochemistry, 9, 169-179. Oszmiański J. 2002. Technologia i analiza produktów z owoców i warzyw. Wybrane zagadnienia. Wyd. AR, Wrocław. Raso J., Mañas P., Pagán R., Sala F.J. 1999. Influence of different factors on the output power transferred into medium by ultrasound Ultrasonics Sonochemistry 5, s. 157-162. Suslick K. S. 1988: Ultrasounds: its Chemical, Physical and Biological Effects. VHC Publishers, New York Śliwiński A. 2001. Ultradźwięki i ich zastosowanie. WNT, Warszawa. Zadernowski R. i in. 2003. Sok z marchwi naturalnie mętny kryteria doboru surowca oraz optymalizacja procesu technologicznego. Przem. Ferm. i Ow.-Warz., cz. I: nr 5, s. 15-16; cz. II: nr 7-8, s. 40-41; cz. III: nr 9, s. 16-17. Zadernowski R., Oszmiański J. 1994. Wybrane zagadnienia z przetwórstwa owoców i warzyw. Wyd. ART., Olsztyn. %)#

M`\Tal gx`cxetghel `\TmZ\!!! TEMPERATURE CHANGES OF CARROT PULP DURING SONIFICATION Summary The study presents the results of preliminary ultrasound treatment of carrot pulp. The aim of the experiments was to analyse the influence of the intensity of acoustic field on temperature history of the pulp and to determine energy consumption during the sonification process. The research covered two varieties of carrot: Nanda and Nevis. Pulp underwent ultrasound treatment for 0 to 15 minutes. The obtained results indicate that ultrasound treatment may considerably increase the temperature of vegetable pulp. Key words: ultrasounds, energy, temperature, carrot pulp %)$