UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)



Podobne dokumenty
Uchwała z dnia 12 kwietnia 2007 r., III CZP 26/07

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Karol Weitz. Protokolant Katarzyna Bartczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Tadeusz Żyznowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

Postanowienie z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 46/10

Uchwała z dnia 5 grudnia 2008 r., III CZP 124/08

UCHWAŁA. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon (sprawozdawca)

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Nowicka

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. Protokolant Katarzyna Bartczak

Uchwała z dnia 21 lipca 2010 r., III CZP 23/10

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 7 marca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 13 stycznia 2006 r., III CZP 122/05

Uchwała z dnia 23 września 2010 r., III CZP 54/10

UCHWAŁA. SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Katarzyna Bartczak

ZAGADNIENIE PRAWNE. W sprawie o zapłatę na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego [ ] w W.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 723/14. Dnia 25 listopada 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Marta Romańska. Protokolant Bożena Kowalska

Uchwała z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 76/11

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

UCHWAŁA. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Marta Romańska

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 17/13. Dnia 22 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego

UCHWAŁA. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) odmawia podjęcia uchwały.

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian SSN Kazimierz Zawada

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. w sprawie z wniosku Rudzkiej Agencji Rozwoju I. Spółki z o.o. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 61/14. Dnia 11 grudnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSA Katarzyna Polańska-Farion

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Małgorzata Manowska (przewodniczący) SSN Jacek Grela SSN Marcin Krajewski (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 29 października 2004 r., III CZP 58/04

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

UCHWAŁA. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Paweł Grzegorczyk SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

UCHWAŁA. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek. Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA Dnia 24 kwietnia 2014 r.

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 23/11. Dnia 7 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 116/12. Dnia 14 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 412/16. Dnia 27 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSA Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 654/13. Dnia 25 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska. po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 19 października 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : Protokolant Piotr Malczewski

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Marta Romańska

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 27/12. Dnia 18 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Antoni Górski SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) Protokolant Iwona Budzik

Wyrok z dnia 29 września 2010 r., V CSK 52/10

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 48/10. Dnia 16 września 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski. Protokolant Bożena Nowicka

UCHWAŁA. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 47/13. Dnia 23 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska. Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. w sprawie z wniosku Skarbu Państwa Ministra Pracy i Polityki Społecznej

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) Protokolant Iwona Budzik

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 96/13. Dnia 11 grudnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZP 106/09. Dnia 12 stycznia 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 6 listopada 2002 r., III CZP 67/02

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Katarzyna Bartczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Władysław Pawlak. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. skargi kasacyjnej wnioskodawców od postanowienia Sądu Okręgowego

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 433/12. Dnia 6 września 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski

UCHWAŁA. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 626/12. Dnia 26 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

UCHWAŁA. Sygn. akt III CZP 33/12. Dnia 18 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Transkrypt:

Sygn. akt III CZP 40/12 UCHWAŁA Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 18 lipca 2012 r. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) w sprawie z wniosku Gminy Miasta T. przy uczestnictwie Fundacji "Odnowa Zabytków " w T. o ustanowienie kuratora, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 18 lipca 2012 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 19 marca 2012 r., "Czy sytuacja, w której osoba prawna ma tzw. "zarząd kadłubowy" jest objęta hipotezą art. 42 1 k.c., a zatem sąd ustanawia dla niej kuratora?" podjął uchwałę: Utrata możliwości kierowania przez zarząd kadłubowy działalnością osoby prawnej lub reprezentowania jej na zewnątrz uzasadnia ustanowienie kuratora dla tej osoby (art. 42 1 k.c.). Uzasadnienie

2 Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 29 grudnia 2011 r. oddalił wniosek Gminy Miasta T. o ustanowienie na podstawie art. 42 1 k.c. kuratora dla Fundacji Odnowa Zabytków. Ustalił, że w dniu 13 lutego 1989 r. R. B., J. P. i B. P. ustanowili wspomnianą Fundację, której celem statutowym było gromadzenie środków finansowych i rzeczowych na realizację programu rewaloryzacji zabytków T. określonego przez Obywatelski Komitet Odnowy Zabytków T. i zatwierdzonego przez Radę Narodową Miasta T. Zgodnie ze statutem zatwierdzonym przez Ministra Kultury i Sztuki w porozumieniu z Ministrem Finansów, organami Fundacji są: rada składająca się z 17 członków powoływanych przez Prezydium Obywatelskiego Komitetu Odnowy Zabytków T., w tym przewodniczącego będącego jednocześnie przewodniczącym tego Komitetu, i zarząd liczący co najmniej 4 osoby, w tym prezesa powoływanego i odwoływanego przez radę. Uchwałą Miejskiej Rady Narodowej w T. z dnia 14 grudnia 1989 r. rozwiązano Obywatelski Komitet Odnowy Zabytków T. W Krajowym Rejestrze Sądowym jest ujawniony zarząd składający się z dwóch osób: K. S. i Z. J. Zdaniem Sądu Rejonowego, ustanowienie kuratora jest bezprzedmiotowe, nie ma już bowiem Obywatelskiego Komitetu Odnowy Zabytków T., który był uprawniony do wyboru rady Fundacji i jej zarządu. Sąd Okręgowy, przy rozpoznawaniu apelacji wnioskodawcy od postanowienia Sądu Rejonowego, powziął wątpliwość wyrażoną w zagadnieniu prawnym przedstawionym do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Zgodnie z art. 42 1 k.c., jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej kuratora. Wątpliwość Sądu Okręgowego sprowadza się do tego, czy przepis ten dotyczy tylko takiej sytuacji, gdy osoba prawna w ogóle nie ma zarządu, czy również takiej, gdy ma tzw. zarząd kadłubowy. Według art. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (jedn. tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.; dalej u.f. ), fundacja działa na podstawie przepisów tej ustawy i statutu. Skład i organizację zarządu, sposób powoływania oraz obowiązki i uprawnienia tego organu i jego członków powinien określać statut

3 (art. 5 u.f.). Zarząd fundacji kieruje jej działalnością oraz reprezentuje fundację na zewnątrz (art. 10 u.f.). Sąd Najwyższy przyjął w postanowieniu z dnia 8 grudnia 1992 r., I CRN 182/92 (OSNC 1993, nr 7-8, poz. 139), że zarząd fundacji powinien mieć charakter kolegialny. W uchwałach z dnia 1 lutego 2000 r., III CZP 36/99 (OSNC 2000, nr 7-8, poz. 124) i z dnia 18 kwietnia 2000 r., III CZP 9/00 (OSNC 2000, nr 9, poz. 153) Sąd Najwyższy dopuścił możliwość ustanowienia dla fundacji kuratora w trybie art. 42 k.c. Podobne rozwiązania dotyczące zarządu zawierają przepisy regulujące działalność handlowych spółek kapitałowych i spółdzielni. Ustawa wprowadza w odniesieniu do spółki akcyjnej obowiązek określenia w statucie liczby członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalnej i maksymalnej liczby członków tych organów (art. 304 1 pkt 8 k.s.h.). Zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej składa się z jednego albo większej liczby członków (art. 201 2 i art. 368 2 k.s.h.). Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę (art. 201 1 i art. 368 1 k.s.h.). Statut spółdzielni określa skład i liczbę członków zarządu, może też przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes (art. 49 1 pr. spółdz.). Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz (art. 48 1 pr. spółdz.). Cechą wspólną ustawy o fundacjach, kodeksu spółek handlowych i prawa spółdzielczego jest to, że żadna z tych ustaw nie określa minimalnej ani sztywnej liczby członków zarządu, odsyłając w tym zakresie do statutu (kodeks spółek handlowych nie zawiera tu wyraźnej regulacji w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Należy zatem przyjąć, że zarządem kadłubowym jest zarząd składający się z mniejszej liczby członków niż określona w statucie liczba minimalna albo sztywna. Odmienne regulacje prawne przyjęto w odniesieniu do rady nadzorczej (komisji rewizyjnej) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej oraz spółdzielni. Po pierwsze, ten organ musi mieć charakter kolegialny. Po drugie, w ustawie określono minimalną liczbę jego członków. Rada nadzorcza (komisja rewizyjna) musi mianowicie składać się co najmniej z trzech członków, a w spółce publicznej co najmniej z pięciu członków (art. 215 1, art. 217 i art. 385 1 k.s.h.,

4 art. 45 1 pr. spółdz.). W uchwale z dnia 17 listopada 1987 r., III PZP 30/87 (OSNCP 1988, nr 5, poz. 57) Sąd Najwyższy przyjął, że rada nadzorcza spółdzielni pracy w składzie mniejszym od przewidzianego w statucie jest uprawniona do wykluczenia członka ze spółdzielni, przy zachowaniu wymaganego quorum do podjęcia uchwały, obliczonego od faktycznie wybranej liczby członków rady zgodnie ze statutem, chyba że jej skład uległ zmniejszeniu poniżej trzech członków. W uzasadnieniu podkreślił, że rada licząca mniej niż trzech członków nie może w ogóle skutecznie działać i podejmować uchwał. Przepis art. 45 1 pr. spółdz. ustanawiający minimalną liczbę członków rady spółdzielni zawiera implicite upoważnienie dla spółdzielni do określenia większej liczby członków rady. Oznacza to przede wszystkim, że liczba członków rady powinna być zgodna ze statutem. W takiej sytuacji statut, a nie ustawa określa liczbę członków rady w spółdzielni. Nie wynika jednak z tego, że rada nadzorcza, licząca mniej członków niż przewiduje statut, traci przymioty organu spółdzielni i może być potraktowana za organ nieistniejący. Rada nadzorcza - jeżeli liczy co najmniej trzech członków - nadal istnieje, natomiast skuteczność jej działania może być ograniczona ze względu na postanowienia statutu określające warunki i sposób podejmowania uchwał przez ten organ, w tym zwłaszcza dotyczące quorum. Podobny pogląd Sąd Najwyższy wypowiedział we wcześniejszym wyroku z dnia 20 lutego 1987 r., I PR 1/87 (OSNCP 1988, nr 6, poz. 84). Sąd Najwyższy w niniejszym składzie, podzielając ten pogląd, odnosi go również do zarządu spółdzielni, a także do zarządów innych osób prawnych, w szczególności fundacji, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Znajduje on podstawę normatywną w szczególności w art. 56 1 zdanie trzecie pr. spółdz., zgodnie z którym w razie konieczności rada może wyznaczyć jednego lub kilku ze swoich członków do czasowego pełnienia funkcji członka (członków) zarządu. Przepis ten znajduje zastosowanie m.in. w odniesieniu do zarządu kadłubowego. Zarząd kadłubowy osoby prawnej jest zatem jej organem istniejącym. Z punktu widzenia art. 42 1 k.c. istotne jest jednak nie tyle nieistnienie organu, ile niemożność prowadzenia przez osobę prawną swoich spraw z braku powołanych do tego organów. W tym przepisie brak organu powołanego do prowadzenia spraw osoby prawnej oznacza zatem nie tylko nieistnienie organu, ale

5 również sytuację, gdy organ wprawdzie formalnie istnieje, ale nie może kierować działalnością osoby prawnej lub reprezentować jej na zewnątrz (w wypadku fundacji i spółdzielni) albo prowadzić spraw osoby prawnej lub jej reprezentować (w wypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej). Kierowanie działalnością fundacji albo spółdzielni (prowadzenie spraw spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej) wiąże się m.in. z podejmowaniem uchwał przez zarząd. Niemożność ich podejmowania może zatem uzasadniać ustanowienie kuratora dla osoby prawnej także wtedy, gdy osoba ta zachowała możność jej reprezentowania przez zarząd. Reprezentowanie osoby prawnej przez zarząd wiąże się przede wszystkim ze składaniem oświadczeń woli. Sąd Najwyższy stwierdził w wyroku z dnia 5 listopada 2010 r., I CSK 63/10 ( Monitor Spółdzielczy 2010, nr 6, s. 20), że członkowie nienależycie obsadzonego, w stosunku do wymagań statutu, organu osoby prawnej, określanego mianem kadłubowego, powołanego do jej reprezentacji, mogą reprezentować tę osobę, jeżeli jest możliwe spełnienie obowiązujących w tej osobie reguł jej reprezentacji. Podobnie w wyroku z dnia 21 stycznia 2005 r., I CK 528/04 (OSNC 2006, nr 1, poz. 11) Sąd Najwyższy podkreślił, że jeżeli zarząd spółki jest trzyosobowy, a reprezentować spółkę mogą tylko dwaj członkowie zarządu, to brak trzeciego członka zarządu nie ma decydującego znaczenia dla możliwości skutecznego jej reprezentowania przez pozostałych członków zarządu. Taki zarząd nie może natomiast skutecznie podejmować uchwał, gdyż wbrew art. 208 5 k.s.h. niewykonalne jest zawiadomienie wszystkich członków zarządu o jego posiedzeniu. W interesie spółki jest więc zdaniem Sądu Najwyższego jak najszybsze uzupełnienie składu zarządu, tak aby był on zgodny z wymaganiami przewidzianymi w umowie spółki. Podzielając ten pogląd, należy dodać, że jeżeli nie nastąpi szybkie uzupełnienie składu zarządu kadłubowego, wskutek czego nie będzie on mógł podejmować uchwał, nawet przy zachowaniu możności reprezentowania osoby prawnej może być uzasadnione ustanowienie dla niej kuratora na podstawie art. 42 k.c. Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienie prawne, jak w uchwale.

6