UKD 62520123:620179161 NORMA BRANŻOWA TABOR KOLEJOWY NieniszczQce mefody badań Badania ultradźwiękowe bezobręczowych kół wieńców wagonow BN84 351802/15 Grupa katalogowa 0309 l WSTĘP 1 1 Przedmiot normy Przedmiotem normy są badania ultradźwiękowe wieńców bezobręczowych kół eksploatowanych wagonów za pomocą defektoskopów ultradźwiękowych wyposażonych w lampę oscyloskopową oraz określenie po ' łożenia i rodzaju wykrytych wad 12 Określenia wg PN76/M 70050 PN751M70051 T 45" + PN75/ M 70054 PN77/ M 70055 BN 751351802j00 i BN76/ 351802/06 2 BADANA 21 Metoda bada ń Do badań należy stosować metod RES = AES wg BN75/3518 02/00 p 2 3 22 Skalowanie defektoskopów P V l 2 3 l'" 4 567 8 10 Rys 1 BN 84/3518 02/15 1 22 l Skalowanie na wzorcu kontrolnym przeprowadza 222 Skalowanie na wz orcach porównawczych Skasię przez ustalenie czułości odniesienia układu defektoskop lowanie przeprowadza się bezpośrednio na wzorcu porów głowica wg rys l Zakres obserwacji podstawy czasu na nawczym wykonanym wg rys 2 lub wykonuje się na nim le ży nastawić na 025 m Zaleca się stosowanie wzorca Wl tylko sprawdzenie czułości układudefektoskopglowica nasta wg PN75/ M70051 wionej uprzednio na wzorcu kontrolnym wg 221 oraz rys1 Po badaniu każdorazowo 100 sztuk wieńców należy i podwy ższ onej o taką liczbę decybeli aby układ ten spradzić na wzorcu kontrolnym głowice i apar<;lt wg BN 7 51 351802/ 01 p 221 spełniał wymagania dotyczące czułości nastawionej bezpośrednio na wzorcu porównawczym Zgłoszona przez Centralny Ośrodek Badań i Rozwoiu Techniki Kolejnictwa Ustanowiona przez Ministra Komunikacji dnia 15 lutego 1984 [ jako norma obowiqzujllca od dnia 1 stycznia 1985 r (Dz Norm: i Miot nr 14/1984 poz 28 ) WYDAWNCTWA NORMALZACYJNE "ALFA" t9u Oruk Wyd Norm Wwa Ark wyd 080 Nakł 3900ł55 Zomo 4215/$4 \ Cena zł 1800
2 BNB4/351B02/ 15 Nacięcia i otwory na wzorcu porównawczym pownny być przesunięte względem siebie na obwodzie o około 200 mm Wymiary wykonanych wad podano na rys 2 w przekro jach AA i BB Miejsca przekładania głowicy i otrzymane oscylogramy podczas skalowania lub sprawdzanta nastawionej czułości układu d e fektoskopgłowica na wieńcu wzorcowym podano w tablicy W tablicy kol 6 podano ori ntacyjnie liczby decybeli o ja kie nale ży podwyższyć czułość układu defektoskopgłowica względem czulości odniesienia wg rys 1 nastawionej 223 Korekta skalowania na wieńcach kół badanych Korektę skalowania należy przeprowadzić wg BN75/ 351B02/ 00 p 224 23 Rodzaje badań Wieńce kół naley poddawać badaniom szczegółowym lub uproszczonym 24 Przygotowanie do badań 241 Przygotowanie pówierzchni wieńca koła Powierzchnie do których przykłada się głowicę należy przygotować wg BN75/351B02/ 00 p 242 A 200 AA BB 70 Rys 2 BN 84/351802115 21 Typ Wzmoc Miejsce przyłożenia Lp Oscylogram głowi_ Echo nienie głowicy cy db 1 2 3 4 5 6 l A l :% O l P od wadyo T45 powierz l chni 2 16 mm 28 17; P 2 :;; T45 od wadyo po wierz O l 8 9 chni 2 16 mm v: 14
BN84/351802/15 J 242 Przygotowanie do badań szczegółowych o Badaniu poddaje się wieniec koła bezobręczowego zestawu wymontowanego z wózka 243 Przygotowanie do badań uproszczonych Badaniu \ poddaje się wieniec koła bezobręczowego zestawu zamontowanego w wózku pod wagonem podczas postoju wagonu na kanale rewizyjnym 25 Cel i opis badań 251 Badania szczegółowe Badania s2l:zegółoweprmprowadza się głowicą skośną Badania mają na celu wykrycie pęknięć zmęczeniowfch o powierzchni 2 20 mm rozpoczynających się od: co najmniej naroinika powierzchni tocznej i bocznej zewnętrznej powierzchni tocznej lub bocznej zewnętrznej krzywizny podtoczenia przy powierzchni bocznej zewnętrznej oraz wad materiałowych o średnicy co najmniej 3 mm Cz:vmość a Badania głowicą skośną z powierzchni Obserwację ekranu należy przeprowad z ić od punktu ze rowego do echa nacięcia wzorcowego wg tablicy lp 1 i załącznika lp 1 i 2 Jeżeli na obserwowanym odcinku podstawy czasu wystąpi ec)lo należy ustalić miejsce odbicia fal ultradźwiękowych i przeprowadzi( czynność c lub d w celu rodzaju wykrytej wady W skład badań szczegółowych wchodzą następujące czynności: ustalenia Czynność b Badania głowicą skośną z całej powierzchni tocznej wieńca koła Głowicę należy przyłożyć do powierzchni tocznej wieńca koła i przesuwać ją wg BN 76/ 351802/06 p 251d tylko w jednym kierunku Obserwację ekranu należy przeprowadzić od punktu zerowego do 02 m wg załącznika lp 3 CZynnOŚĆ c Badania głowicą skośną z części powierzchni tocznej wieńca koła Głowicę należy pr"ylo żyć do powierzchni tocznej wieńca koła wg rys 4 w odległości około 10 mm od krawędzi powierzchni tocznej i bocznej zewnętrznej i przesuwać ją ruchem ciągłym w jednym kierunku po całym okręgu tocznym wg BN76j35 1802j 06 p251b Obserwację ekranu nale ży przeprowadzić ód punktu zerowego do punktu w którym oś symetrii wią z ki fal ultrabocznej wewnętrznej wieńca koła Głowicę należy przyło dźwiękowych odbija się od krzywizny podtoczenia wi e ńca żyć do bocznej powierzchni wewnętrznej wieńca wg tablicy lp 1 tak aby oś symetrii wiązki fal padała na krawędź powierzchni bocznej zewnętrznej oraz powierzchni tocznej i przesuwać ją ruchem ciągłym w odległości R od środka koła bezobręczowego i nachyleniu jej względem o R około 90 wg rys 3 promienia Następnie należy przyłożyć głowicę do bocznej powierz / chni wewnętrznej tak aby oś symetrii wiązki fal padała nli krawędź zewnętrznej powierzchni bocznej i powierz ' chni podtoczenia i przesuwać ją ruchem ciągłym w odleglości Rl od środka kola bezobręczowego i nachyleniu względem promienia około 75 0 'ł'g rys 3 jej koła przy powierzchni bocznej zewnętrznej lp 3 wg zaląc znika BN e4/351s0{)21hl Rys 4 Rys 3 BNQ4351802/i5=31 Czynność d Badania głowicą skośną z krzywizny podtoczenia wieńca koła przy powierzchni boc znej zewn ę trznej Głowicę należy przyło żyć do krzywizny wieńca kola (stopka glowicy powinna być dopasow a ną krzywizny powierzchni wieńca kola ) i przesuwać j ą podtoczenia d o ruc hem ciągłym w jednym kierunku po całym okręgu t e j powierzchni przy odchyleniu glowicy względem powier zchni o bocznej zewnętrznej wieńca około 15 wg ry s 5 Obserwację ekranu nale ży przeprowadz ić jak w 2 5 l (czynność c) i załącznika lp 4
4 BN84/35l802/l5 254 Określenie położenia i wielkości wykrytych wad " 25"41 Określenie położenia i wielkości nieciągłości punktowych Położenie wykrytej wady należy ustalić wg BN75/35l802/00 p 259 Określenie wielkości nieciągłości punktowych wykonuje się w zależności od typu stosowanej głowicy i miejsc jej przyłożenia przez porównanie otrzymanego obrazu z zestawieniem oscylogramów ppdany<;:h w załączniku Za wadę punktową należy uznać nieciągłość w wieńcu 19N6/35180211551 koła okreś)oną wg BN75/ 351804/00 p 2510 dającą strefę odbioru fal określoną wg BN7S/ 351802/00 p 132 mniejszą lub równą średnicy lub ]:>okowi przetwornika na odcinku przesuwania głowicy w\ skrajnycn punktach gdy maksymąlna amplituda echa wady zmniejszy się do' maksymalnej wartości tzn 6 db połowy 2542 Określenie położenia i wielkości nieciągłości podłużnych Położenie wykrytej wady należy ustalić jak w 2541 Za wielkość wady podłużnej należy uznać nieciągłość określoną wg BN75/351602/ 00 p 1 3 2 i p 2541 równą lub większą od średnicy lub boku przetwornika użytego do badań Rys 5 252 Badania uproszczone Badania uproszczone prze prowadza się głowicą skośną Badania mają na celu wykrycie nieciągłości ' jak w 25 1 W 'skład badań uproszczonych wchoozą czynności a wg 251 Jeżeli na obserwowanym odcinku podstawy czasu wystąpi echo należy ustalić miejsce odbicia fal ultradźwiękowych i przeprowadzić czynność c lub d w celu ustalenia rodzaju wady 253 Liczba pomiarów W przypadku wykrycia wady podczas badania wieńca koła należy wykonać pomiar wg BN75/ 351802/ 00 p 258 2543 Określenie położenia i wielkości nieciągłości poprzecznych pęknięć zmęczeniowych (poprzecznych) O kreślenie wielkości pęknięcia wykonuje się w zależności od typu stosowanej głowicy i miejsca jej prłożenia przez porównanie otrzymanego obrazu z zestawieniem oscylogramów podanych w załącziku oraz wg BN75/ 351602/ 00 p 2510 nieciągłość określoną 26 Ocena wyników badań Ocenę wyników badań należy przeprowadzić wg BN76/ 351802/ 06 p 26 Sposób znakowania kół bezobręczowych należy wg BN75/ 351602/ 00 p 2li Sposób znakowania kół bezobręczowych należy wg BN75/ 351602/ 00 p 6: ustalić ustalić 27 Dokwnentacja badań Wyniki badań należy określić wg BN76/351602/ 06 p 27 KONEC Załącznik nformacje dodatkowe
Załącznik do BN 84/ 351802/ 15 5 ZAŁĄCZNK ZESTAWENE OSCYLOGRAMÓW Lp Miejsce przyło żenia głow icy Typ głowicy Echo pęknięcia Oriecyjna wielko ść pęknięcia Echo wady materiału 1 2 3 4 5 6 [P l / 2 rp o f 4 15 mm 2 rp O l 3 4 lp 3 f 4 4 f) 1% T45 rp f 7 J 16 mm 2
6 nforniacj dódal::kóe '<10 nn> &4'/351802/ 15 NFORMACJE DODATKOWE 1 nstytucja opracowująca normę Centralny Oś rodek Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa Warszawa 2 Normy związane Metody ultradźw ię PN 76/ M 70050 Badania nieniszc zące kowe Nazwy i określenia PN75/ M70051 Badania nieniszczące metodami ultradźwiękowymi Wzorzec kontrolny W1 PN 75/ M70054 Badania nieniszczące metodami ultra dźwiękowymi Wzorzec kontrolny W2 PN 77/ M 70055 Badania ni enisz<:zące Metody utradźwiękowe Badania spoin w złączac h doczolowy ch BN 75/ 351802/00 Nien iszczące metody badań Wytyczne przeprowadzania badań ultradźwiękowych części pojazdów szynowych i elementów stalowych kolejowej ńawier zc hni BN75/ 351802/ 01 Nieniszczące metody bada ń Badania ultrad ź więkowe osi zestawów kołowych elektrycznych zespołów trakcyjnych 3000 V dania ultradźwiękowego obręczy wagonowych zestawów kołowych 3 Dokumenty międzynarodowe [nternationaler Eiseubahnverbaud UlC Forschungs V rsuchsam1 ORE Frage E29 Neuzeitliche zerstorungfreie Werkstoffprufung der Metalle Katalog: Anwendung der Prufmethoden Schlussbericht Utrecht Juli 1962 Office de Rcherches und BN76/ 351S 02/06 Nieniszc zące metody badań Metody ba Empfehlungen et d' Essais de Uuion nternationale des Chemins de fer Question E139 Procedes d' examen non destructif Rapport No 4 Controle par ultra sons 1 la reception en usine des bandages et jantes de roues monoblocs Utrecht Septembre 1981 4 Autorzy projektu normy mgr inż Roman Bawolski dr in ż Ęugeniusz Chmiel Centralny Ośrodek Badań i RQz woju Techniki Kolejnictwa