Zespół Analiz Ekonomicznych: Marta Petka - Zagajewska. Główny Ekonomista tel. (22) 585 24 61 marta.petka-zagajewska@raiffeisen.pl Dorota Strauch, CFA Analityk Rynków Finansowych (rynek walutowy) tel. (22) 585 29 44 dorota.strauch@raiffeisen.pl Tomasz Regulski, CFA Starszy Analityk Rynków Finansowych (rynek giełdowy) tel. (22) 585 33 24 tomasz.regulski@raiffeisen.pl Michał Burek. Młodszy Ekonomista (rynek obligacji) tel. 609 921 092 michal.burek@raiffeisen.pl EUR/PLN 4,2660 0,0% USD/PLN 4,0327 0,2% EUR/USD 1,0579-0,3% WIG 20 1925,7-0,5% DJ Euro Stoxx50 3506,5 0,5% DAX 11382,2 0,8% S&P500 2080,4-0,5% BIULETYN DZIENNY, 1 grudnia 2015, GODZ 9.10 KOMENTARZ EKONOMICZNY Wstępny szacunek PKB za III kw. wskazał na przyspieszenie wzrostu do 3,5% r/r wobec 3,3% w poprzednim kwartale, co zaskakuje lekko pozytywnie biorąc pod uwagę zarówno nie najlepsze odczyty wskaźników miesięcznych, jak i szybki szacunek na poziomie 3,4%. Zgodnie z oczekiwaniami głównym motorem wzrostu polskiej gospodarki pozostał popyt wewnętrzny, który odnotował dynamikę na poziomie 3,2% r/r. Podpierał się on na dwóch nogach, tj. konsumpcji prywatnej oraz inwestycjach. Pierwszy z komponentów trzeci kwartał z rzędu utrzymał stabilny wzrost na poziomie 3,1% r/r, co jest naturalną konsekwencją systematycznej poprawy sytuacji na krajowym rynku pracy. W przypadku drugiego komponentu można natomiast mówić o rozczarowaniu z uwagi na spowolnienie z 6,1% do 4,6% r/r. Wprawdzie było ono już sygnalizowane przez przedsiębiorstwa w badaniu koniunktury przeprowadzanym przez NBP, jednak nie nastraja to optymistycznie na najbliższą przyszłość. Póki co efekt ten został jednak zniwelowany przez mniejszą niż w ubiegłym kwartale redukcję zapasów, w związku z czym dynamika akumulacji brutto pozostała na niezmienionym poziomie 4,0% r/r. O pozytywnej niespodziance można z kolei mówić w przypadku eksportu netto, który kontrybuował do wzrostu 0,4 p. proc. wobec neutralnego zachowania w poprzednim kwartale. Niestety nie wynikało to jednak z silnego eksportu, który de facto spowolnił o 0,9 p. proc., a raczej z bardziej gwałtownego spowolnienia importu (1,4 p. proc.). W omawianym okresie na eksport negatywnie wpływała zadyszka gospodarek wschodzących, która oddziaływała zarówno poprzez bezpośrednie relacje handlowe, jak też i pośrednio przez reeksport polskich towarów z krajów rozwiniętych. Silne spowolnienie importu wiązało się prawdopodobnie z niższą dynamiką inwestycji, jak i z ponowną poprawą relacji cen dóbr eksportowanych do importowanych wywołaną spadkami cen ropy. Skala wzrostu PKB w III kw. może być uznana za pewną niespodziankę na tle stonowanych oczekiwań. Choć na pierwszy rzut oka, jego zrównoważona struktura również może być oceniana pozytywnie, to już tendencje spadkowe w przypadku dynamiki inwestycji powinny budzić niepokój. Mimo niskich stóp procentowych i wysokiego wykorzystania mocy produkcyjnych, aktywność inwestycyjna okazała się najniższa od początku 2014 r. Może to wynikać z podwyższonej ostrożności przedsiębiorstw w obliczu ryzyk dla globalnej gospodarki, które dominowały w III kw. W takim wypadku powrót optymizmu, sygnalizowany przez ostatnie odbicie PMI powinien skutkować powrotem dynamiki inwestycji do wyższej trajektorii. W przeciwnym wypadku tendencja ta mogłaby oznaczać, że wzorem gospodarek zachodnich wzrost PKB będzie kulał opierając się głównie na konsumpcji prywatnej. Ta powinna póki co pozostać silna biorąc pod uwagę poprawę kondycji finansowej gospodarstw domowych, wzrost ich optymizmu oraz propozycje rządowych programów (np. 500 plus ). Kontrybucja eksportu netto powinna być z kolei w przyszłych kwartałach neutralna lub lekko ujemna. Czynnikiem wspierającym wzrost gospodarczy w kolejnych kwartałach będzie ekspansywna polityka fiskalna oraz napływ środków UE z nowej perspektywy 2014-2020. W związku z tym w przyszłym roku dynamika PKB powinna utrzymać się na podobnym poziomie, co w roku bieżącym, tj. około 3,6%. Wczoraj GUS opublikował również szybki szacunek inflacji za listopad, według którego wskaźnik CPI wzrósł w tym okresie do -0,5% r/r wobec -0,7% miesiąc wcześniej. Po raz kolejny odczyt uplasował się nieznacznie poniżej oczekiwań kształtujących się na poziomie - 0,4%. Tym samym, istnieje ryzyko, że okres deflacji może objąć jeszcze ostatni miesiąc roku grudzień, a dodatnie odczyty wskaźnika cen możemy obserwować dopiero od stycznia. Dokładna struktura inflacji będzie znana w połowie miesiąca. 1
Wskaźnik PMI dla przemysłu cofnął się w listopadzie do 52,1 pkt wobec 52,2 pkt miesiąc wcześniej, co jest rozczarowującym wynikiem biorąc pod uwagę oczekiwania plasujące się w okolicy 52,8 pkt. Tym samym, póki co koniunktura w sektorze utrzymuje się na podobnym poziomie co w III kw. Cieszyć może natomiast najszybszy od czterech miesięcy wzrost produkcji oraz nowych zamówień, co sygnalizuje, że końcówka roku może upłynąć pod znakiem poprawy nastrojów. Dane potwierdzają silny popyt wewnętrzny, bowiem przyspieszenie nowych zamówień wygenerowane zostało głównie przez zamówienia krajowe. Tempo zamówień eksportowych spadło. Dane potwierdzają również dobrą kondycję rynku pracy, gdzie 28 miesiąc z rzędu nastąpił wzrost zatrudnienia, co jest rekordowym wynikiem w historii tego badania. Wskaźniki wskazały natomiast na ostry spadek średnich kosztów produkcji, co najpewniej wiąże się z ostatnimi spadkami cen surowców. Nie napawa to optymizmem w kontekście dynamiki cen, biorąc pod uwagę lekko rozczarowujące wyniki inflacji CPI w ostatnich miesiącach. KOMENTARZ RYNKOWY W notowaniach złotego panowało wczoraj niezdecydowanie. Kurs EURPLN najpierw podjął próbę zejścia pod 4,26, następnie próbował wyjść ponad 4,28, by ostatecznie powrócić do konsolidacji przy 4,27. Takie niezdecydowanie możemy obserwować również dzisiaj, choć perspektywa złagodzenia polityki pieniężnej przez EBC w czwartek powinna ostatecznie doprowadzić do spadku tej pary walutowej o przynajmniej 2-3 grosze. Dzisiejszy lekko rozczarowujący odczyt indeksu PMI dla polskiego przemysłu raczej nie zmniejszy istotnie tego potencjału. Kurs EURUSD w oczekiwaniu na czwartkową decyzję EBC przejściowo zszedł wczoraj do 1,0560. Para najbliższych godzinach prawdopodobnie będzie kontynuowała konsolidację poniżej lub w pobliżu 1,06, a zaplanowane na dziś finalne odczyty indeksów PMI dla przemysłu strefy euro i indeks ISM dla sektora przemysłowego USA przyniosą prawdopodobnie co najwyżej chwilowy wzrost zmienności. Na rynku walutowym dominowała wczoraj również informacja o tym, że juan oficjalnie wejdzie do koszyka walut rezerwowych MFW 1 października 2016 (jego udział wyniesie 10,92%). Zmiana ta odzwierciedla rosnącą rolę chińskiej waluty w wymianie handlowej i gospodarce globalnej. Perspektywa złagodzenia polityki pieniężnej przez EBC wciąż oddziałuje pozytywnie na zachodnioeuropejskie giełdy. Wczoraj niemiecki DAX odnotował wzrost o 0,8%. Dziś ma szansę na kontynuację zwyżki, bowiem inwestorzy w Azji pozytywnie zareagowali na rewizję w górę indeksu PMI Caixin dla chińskiego przemysłu (z 48,3 pkt do 48,6 pkt) i zwyżkę jego składowej opisującej produkcję do poziomu 50 pkt, oddzielającego wzrost od spadku aktywności w sektorze. Informacja ta wspiera dziś notowania metali, w tym m.in. miedź, co z kolei powinno wywoływać wzrosty na warszawskim parkiecie. WIG20 podejmował wczoraj próby wyjścia na plus, jednak ostatecznie zakończył sesję spadkiem o 0,5%. Wzrosty z kolei obserwowaliśmy w przypadku indeksów małych i średnich spółek (o 0,5-0,6%). W przypadku WIGu20 ryzyko spadku do 1900 pkt zmniejszy się dopiero po wyjściu ponad 1960 pkt. 2
3
Godz. Kraj Wskaźnik PONIEDZIAŁEK 30 LISTOPADA Kalendarium BIULETYN DZIENNY, 1 grudnia 2015, GODZ 9.10 Ostateczna dana Prognoza Raiffeisen Średnia oczekiwań Poprzedni 08:00 DE Sprzedaż detaliczna (Październik, %, m/m) -0,40 0,30 0,00 09:00 CH Indeks KOF (Listopad, pkt) 97,90 100,20 99,80 10:00 PL Rewizja PKB (IIIkw, %, r/r) 3,50 3,40 3,40 3,30 10:00 PL CPI flash (Listopad, %, r/r) -0,50-0,40-0,40-0,70 14:00 DE CPI flash (Listopad, %, r/r) 0,40 0,30 0,40 0,30 15:45 US Chicago PMI (Listopad, pkt) 48,70 54,00 56,20 16:00 US Pending home sales (Październik, %, m/m) 0,20 1,00-2,30 WTOREK 1 GRUDNIA 02:00 CN PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 49,90 49,80 02:00 CN PMI w usługach (Listopad, pkt) 53,10 02:35 JP PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 52,80 02:45 CN Caixin PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 48,30 48,30 02:45 CN Caixin PMI w usługach (Listopad, pkt) 52,00 07:45 CH PKB (IIIkw, %, kw/kw ) 0,20 0,20 09:00 PL PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 52,90 52,80 52,20 09:15 SP PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 52,00 51,30 09:45 IT PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 54,30 54,20 54,10 09:55 DE PMI w przemyśle - rewizja (Listopad, pkt) 52,60 52,60 10:00 EZ PMI w przemyśle - rewizja (Listopad, pkt) 52,80 52,80 10:30 UK PMI w przemyśle (Listopad, pkt) 53,60 55,50 11:00 EZ Stopa bezrobocia (Październik, %) 10,80 10,80 15:45 US PMI w przemyśle - rewizja (Listopad, pkt) 52,60 52,60 16:00 US ISM dla przemysłu (Listopad, pkt) 50,80 50,50 50,10 ŚRODA 2 GRUDNIA PL Decyzja RPP (Grudzień, %) 1,50 1,50 11:00 EZ CPI flash (Listopad, %, r/r) 0,20 0,10 14:10 US Przemówienie przedstawiciela Fed (D. Lockhart) 14:15 US Zatrudnienie ADP (Listopad, tys.) 195,00 190,00 182,00 15:45 US ISM NY (Listopad, pkt) 65,80 18:25 US Przemówienie J. Yellen 20:00 US Beżowa Księga 21:40 US Przemówienie przedstawiciela Fed (J. Williams) CZWARTEK 3 GRUDNIA 02:35 JP PMI w usługach (Listopad, pkt) 52,20 09:15 SP PMI w usługach (Listopad, pkt) 56,20 55,90 09:45 IT PMI w usługach (Listopad, pkt) 54,00 53,90 53,40 09:55 DE PMI w usługach - rewizja (Listopad, pkt) 55,60 5,60 10:00 EZ PMI w usługach - rewizja (Listopad, pkt) 54,60 54,60 4
10:00 EZ PMI kompozyt - rewizja (Listopad, pkt) 54,40 54,40 10:30 UK PMI w usługach (Listopad, pkt) 55,00 54,90 11:00 EZ Sprzedaż detaliczna (Październik, %, m/m) 0,20-0,10 13:45 EZ Decyzja EBC - stopa referecyjna 0,05 0,05 13:45 EZ Decyzja EBC - stopa depozytowa -0,30-0,20 14:30 US Initial claims (tyg., tys.) 269,00 260,00 15:45 US PMI w usługach - rewizja (Listopad, pkt) 56,50 16:00 US ISM w usługach (Listopad, pkt) 58,00 59,10 16:00 US Zamówienia fabryczne (Październik, %, m/m) 1,00 1,20-1,00 19:10 US Przemówienie przedstawiciela Fed (S. Fischer) PIĄTEK 4 GRUDNIA 08:00 DE Zamówienia fabryczne (Październik, %, m/m) 2,00 1,20-1,70 09:00 HU PKB (IIIkw, %, r/r) 14:30 US Zatrudnienie w sekt. pozarolniczym (Listopad, tys.) 205,00 200,00 271,00 14:30 US Stopa bezrobocia (Październik, %) 5,0 5,0 5,0 14:30 US Dynamika płac (Listopad, %, m/m) 0,20 0,20 0,40 17:45 EZ Przemówienie szefa EBC 21:45 US Przemówienie przedstawiciela Fed (J. Bullard) 22:00 US Przemówienie przedstawiciela Fed (J. Kocherlakota) 5
Raiffeisen Polbank ul. Piękna 20. 00-549 Warszawa Departament Sprzedaży Rynków Finansowych Telefon: + 48 22 585 37 86 Faks: + 48 22 585 33 68 www.raiffeisenpolbank.com Dealing: Bydgoszcz tel.: (22) 585 37 73 Gdańsk tel.: (22) 585 37 71 Katowice tel.: (22) 585 37 69 Kielce tel.: (22) 585 37 70 Kraków tel.: (22) 585 37 70 Lublin tel.: (22) 585 37 75 Łódź tel.: (22) 585 37 75 Poznań tel.: (61) 655 47 51 Rzeszów tel.: (22) 585 37 75 Szczecin tel.: (22) 585 37 71 Toruń tel.: (22) 585 37 72 Warszawa tel.: (22) 585 37 79 Wrocław tel.: (22) 585 37 74 Zielona Góra tel.: (22) 585 37 73 Klauzula Ograniczenia Odpowiedzialności Raiffeisen Bank Polska SA: Niniejsza wiadomość została przesłana zgodnie z Pani/Pana zleceniem. Informujemy, że zgoda na otrzymywanie informacji może zostać w każdej chwili odwołana. Jeżeli nie życzy sobie Pani/ Pan dalszego otrzymywania materiałów przygotowanych przez Zespół Analiz Ekonomicznych Raiffeisen Bank Polska S.A (dalej: RBPL lub Bank) lub niniejszy materiał został wysłany na Pani/Pana adres przez pomyłkę, prosimy o przesłanie e-maila o tytule "REZYGNACJA" na skrzynkę e-mailową: ekonomistarez@raiffeisen.pl. Opracowanie to nie stanowi oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu Cywilnego i zostało przesłane na podstawie ustnej zgody, która w każdej chwili może być odwołana. Ma ono charakter wyłącznie informacyjny. Powielanie bądź publikowanie go lub jego części bez pisemnej zgody Banku jest zabronione. Decyzja inwestycyjna w odniesieniu do papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji powinna być podjęta na podstawie opublikowanego prospektu emisyjnego lub kompletnej dokumentacji dla papieru wartościowego, produktu finansowego lub inwestycji. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Bank nie występuje w roli pośrednika ani przedstawiciela Klienta. Przed zawarciem każdej transakcji Klient powinien nie opierając się na informacjach przekazanych przez Bank określić jej ryzyko, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, jak również w szczególności charakterystykę, konsekwencje prawne, podatkowe i księgowe transakcji oraz konsekwencje zmieniających się czynników rynkowych, a także w sposób niezależny ocenić czy jest w stanie sam lub po konsultacjach ze swoimi doradcami podjąć takie ryzyko. Niniejszy dokument nie stanowi rekomendacji, porady inwestycyjnej i nie jest związany ze świadczeniem usług doradztwa inwestycyjnego. Dokument, ani żadna z jego części nie stanowi podstawy do zawarcia jakiejkolwiek umowy lub powstania zobowiązania. Opracowanie to nie zastępuje niezbędnych porad odnośnie zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego, inwestycji lub innego produktu finansowego. Analiza oparta jest na informacjach publicznie dostępnych do jej sporządzenia nie wykorzystano żadnych informacji poufnych. Wyrażane opinie są niezależnymi opiniami Banku. W opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które Bank uważa za wiarygodne i dokładne, lecz nie istnieje gwarancja, że są one wyczerpujące i w pełni odzwierciedlają stan faktyczny. Wykresy i diagramy przestawione w niniejszym opracowaniu mają charakter wyłącznie ilustracyjny oraz nie są doradztwem inwestycyjnym ani prognozą. Informacje zawarte w tej publikacji są aktualne na datę utworzenia dokumentu i mogą ulec zmianie w przyszłości. Analitycy zatrudnieni przez RBPL nie są wynagradzani z tytułu konkretnych transakcji inwestycyjnych zawartych w związku z niniejszym opracowaniem. Wynagrodzenie autorów niniejszego raportu oparte jest na ogólnym zysku RBPL, który obejmuje między innymi przychody z bankowości inwestycyjnej i innych transakcji RBPL. W ogólności RBPL zabrania swoim analitykom i osobom raportującym do analityków dokonywania transakcji papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi przedsiębiorstwa, które jest przedmiotem opracowania analitycznego, o ile transakcja ta nie była wcześniej zaakceptowana przez właściwą jednostkę RBPL. RBPL wdrożył rozwiązania organizacyjne i administracyjne, włączając w to bariery informacyjne przeciwdziałające powstawaniu konfliktów interesów związanych z rekomendacjami. Jeżeli jakiekolwiek postanowienie niniejszej Klauzuli okaże się niezgodne z prawem, nieważne lub niewykonalne na mocy obowiązujących przepisów prawa, postanowienie takie, o ile da się je oddzielić od pozostałych postanowień, może być pominięte z niniejszej Klauzuli, Postanowienie takie nie będzie w żaden sposób wpływać na legalność, ważność i wykonalność pozostałych postanowień. 6