Nr 1 (53) styczeń 2016 Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Sprawy instytutowe W dniu 18 grudnia 2015 r. odbyła się uroczysta sesja naukowa dedykowana Profesorowi Alfredowi Jahnowi w stulecie urodzin, którą patronatem objęli Prezydent Miasta Wrocławia Pan Rafał Dutkiewicz oraz Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego Profesor Marek Bojarski. Miejscem spotkania było Oratorium Marianum, a w sesji wzięło udział blisko 100 osób, z Wrocławia, ale także z innych ośrodków akademickich Polski (Kraków, Lublin, Łódź, Poznań, Sosnowiec, Toruń). Honorowym gościem uroczystości była Pani Doktor Maria Jahn Małżonka Profesora, która przybyła wraz z najbliższą rodziną. Oprawę honorową stanowił poczt sztandarowy Gimnazjum nr 20 we Wrocławiu, noszącego imię Profesora Alfreda Jahna. Trzonem sesji było sześć okolicznościowych wystąpień, poświęconych kolejno: naukowej biografii Alfreda Jahna (prof. Piotr Migoń), pozycji Alfreda Jahna w polskiej i światowej geomorfologii (dr Janusz Czerwiński), problematyce geologii i paleogeografii czwartorzędu w pracach Alfreda Jahna (prof. Zdzisław Jary), wkładowi Alfreda Jahna w poznanie środowiska przyrodniczego Wyżyny Lubelskiej (prof. Marian Harasimiuk, UMCS Lublin), wątkom polarnym w życiu i dorobku Alfreda Jahna (dr Jerzy Pereyma), działalności społecznej i publicznej Alfreda Jahna, w szczególności roli podczas wydarzeń marca 1968 roku na Uniwersytecie Wrocławskim oraz udziałowi w pracach na rzecz udostępnienia społeczeństwu Panoramy Racławickiej. Ponadto głos zabrało kilkanaście dalszych osób, wspominając inne aspekty działalności naukowej i życia Profesora Alfreda Jahna, w tym goście z innych ośrodków akademickich, podkreślający związki i inspiracje. Odczytano okolicznościowe adresy od Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Geograficznego oraz listy od nestorów polskich badań polarnych i czwartorzędowych Profesorów Krzysztofa Birkenmajera i Józefa Edwarda Mojskiego. biuro.geografia@uni.wroc.pl 1
Sesji towarzyszyło odsłonięcie pamiątkowej tablicy umieszczonej przy sali nr 320 na III piętrze Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego, przypominającej, że w tej właśnie sali Profesor Alfred Jahn prowadził wykłady i seminaria (fotografie J. Krupski, J. Kida). Pamiątkowa tablica (u góry) i przemowa powitalna Dziekana WNoZiKŚ, prof. dr hab. Zdzisława Jarego. biuro.geografia@uni.wroc.pl 2
Małżonka Prof. A. Jahna, pani Maria Jahn przyjmuje kwiaty od dr Janusza Kidy. Odczyt prof. dr hab. Piotra Migonia. biuro.geografia@uni.wroc.pl 3
Goście sesji plenarnej. Odczyt dr Janusza Czerwińskiego, długoletniego współpracownika prof. A. Jahna. biuro.geografia@uni.wroc.pl 4
Odsłonięcie pamiątkowej tablicy przy Sali 320. W godzinach porannych odbyła się natomiast skromna uroczystość złożenia kwiatów na grobie Profesora na cmentarzu przy ul. Bujwida we Wrocławiu. Chwila zadumy przy mogile prof. A. Jahna. biuro.geografia@uni.wroc.pl 5
Ośrodek Pamięć i Przyszłość wspólnie z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego przygotował książkę Nauka w powojennym Wrocławiu 1945 2015. W 70. rocznicę powstania polskiego środowiska naukowego we Wrocławiu, będącą zbiorem artykułów powstałych na podstawie referatów wygłoszonych na sesji naukowej zorganizowanej w listopadzie 2014 r. Wśród kilkudziesięciu rozdziałów jest także rozdział poświęcony wrocławskiej geografii, autorstwa profesorów Piotra Migonia i Jana Łobody, a zatytułowany Powojenna geografia wrocławska od studiów lokalnych po problemy globalne. Sprawy Zakładowe Zakład Geoinformatyki i Kartografii Pod koniec listopada 2015 r. w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej we Wrocławiu została otwarta wystawa Dawne plany Wrocławia. Zaprezentowano na niej dawne plany miasta od XVII do połowy XX w. ze zbiorów Pracowni Historii Kartografii ZGK. Wystawa, będąca częścią obchodów Międzynarodowego Roku Mapy, została zorganizowana przy współudziale Wydziału Geodezji i Kartografii Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. Wystawę można obejrzeć w Galerii Przy Czytelni II piętro biblioteki do lutego 2016 r. Informacje o wystawie są dostępne na stronach internetowych Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej i UMWD: http://www.dbp.wroc.pl/biblioteki/wroclaw/pozostale-slider/1227-dawne-plany-wroclawia http://wgik.dolnyslask.pl/web/start/wystawy1 biuro.geografia@uni.wroc.pl 6
(fot. Monika Roszczewska) Mgr Małgorzata Świerczyńska w dniach 14 18 grudnia 2015 r. wzięła udział w American Geophysical Union Fall Meeting 2015 w San Francisco, gdzie zaprezentowała dwa postery: Calibrating the FloodMap Model to Improve the Integrated HydroProg-FloodMap Real-Time Multimodel Ensemble System for Forecasting Inundation (współautorzy: Dapeng Yu (Loughborough University), Bartłomiej Miziński, Tomasz Niedzielski, Agnieszka Latocha i Krzysztof Parzóch). biuro.geografia@uni.wroc.pl 7
Poster jest dostępny online https://agu.confex.com/agu/fm15/meetingapp.cgi/paper/71541 Prognocean Plus: the Science-Oriented Sea Level Prediction System as a Tool for Public Stakeholders (współautorzy: Bartłomiej Miziński i Tomasz Niedzielski) Poster jest dostępny online https://agu.confex.com/agu/fm15/meetingapp.cgi/paper/68999 biuro.geografia@uni.wroc.pl 8
Prezentacja posteru (fot. M. Strzelecki). Panorama miasta od strony zatoki San Francisco (fot. M. Świerczyńska). biuro.geografia@uni.wroc.pl 9
Widok na więzienie na wyspie Alcatraz w Zatoce San Francisco (fot. M. Świerczyńska). Wycieczka statkiem po zatoce San Francisco (fot. M. Strzelecki). biuro.geografia@uni.wroc.pl 10
Most nad cieśniną Golden Gate (fot. M. Świerczyńska). Wagon tramwaju linowego (fot. M. Świerczyńska). biuro.geografia@uni.wroc.pl 11
Słynna Lombard Street najbardziej znana na świecie kręta ulica (fot. M. Świerczyńska). Do publikacji w lutowym numerze czasopisma Ocean Engineering został zaakceptowany artykuł mgr Małgorzaty Świerczyńskiej, mgr. Bartłomieja Mizińskiego i dr. hab. Tomasza Niedzielskiego, prof. UWr. Artykuł jest dostępny na stronie internetowej czasopisma: http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/s0029801815006770 biuro.geografia@uni.wroc.pl 12
W grudniowym numerze (5/2015) Przeglądu Uniwersyteckiego ukazał się artykuł dr. Waldemara Spallka i mgr Barbary Schutty, którego celem była propagacja informacji o Pracowni Historii Kartografii ZGK, obejmującej największą kolekcję kartograficzną we Wrocławiu i jedną z największych w Polsce. W artykule przedstawiona została geneza PHK przypomnijmy, że Pracownia powstała rok temu, 1 grudnia 2014 r., ale jej początki sięgają Lwowa za czasów II Rzeczypospolitej. Zaprezentowano także największe cymelia ze zbiorów Pracowni oraz plany na przyszłość. biuro.geografia@uni.wroc.pl 13
Zakład Geomorfologii Mgr Filip Duszyński zdobył II nagrodę w XI edycji konkursu miesięcznika Forum Akademickie pt. Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach. W artykule popularyzatorskim zatytułowanym Historia zaklęta w górskim kamieniu doktorant opowiada o prowadzonych przez siebie badaniach nad ewolucją progów morfologicznych Gór Stołowych. Nagrodzony tekst ukaże się w jednym z tegorocznych numerów Forum Akademickiego. W konkursie Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach mogą brać udział młodzi badacze (pracownicy naukowi i doktoranci do 35 roku życia) reprezentujący wszystkie dyscypliny naukowe. Zadaniem uczestników jest przygotowanie artykułu popularno-naukowego, który w przystępny i ciekawy sposób prezentuje prowadzone przez siebie badania. W tegorocznej edycji wzięło udział 129 młodych uczonych z całej Polski. Konkurs objęty jest honorowym patronatem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Więcej informacji o tegorocznej edycji konkursu można przeczytać klikając w poniższe odnośniki: https://forumakademickie.pl/aktualnosci/2015/12/15/3239/siodemka-forum-akademickiegowyloniona/ http://uni.wroc.pl/wiadomo%c5%9bci/filip-duszy%c5%84ski/filip-duszy%c5%84ski-laureatemkonkursu-%e2%80%9eforum-akademickiego%e2%80%9d W połowie grudnia wydany został przewodnik geomorfologiczno-turystyczny pt. Góry Stołowe kraina zrodzona z morza autorstwa mgr. Filipa Duszyńskiego, prof. dr. hab. Piotra Migonia i dr. Marka Kasprzaka. Licząca 132 strony książka powstała pod patronatem Parku Narodowego Gór Stołowych, a jej wydanie zostało dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Przewodnik składa się z trzech bogato ilustrowanych części. Pierwsza z nich ( Rzeźba i Krajobraz ) zawiera informacje ogólne o historii geologicznej i geomorfologii Gór Stołowych. Część druga ( Warto zobaczyć ) poświęcona jest szczegółowemu opisowi najciekawszych według autorów miejsc, m.in. Białych Skał, Szczelińca Wielkiego, Amfiteatru Pośny czy Skałek Łężyckich. Z kolei w trzeciej części zobaczymy przepiękne stołowogórskie panoramy, które wzbogacone są podpisami do widocznych na zdjęciach obiektów. Nowe wydawnictwo jest bezpłatne i będzie można je otrzymać w siedzibie Parku Narodowego Gór Stołowych w Kudowie Zdroju. biuro.geografia@uni.wroc.pl 14
biuro.geografia@uni.wroc.pl 15
Drugą książką o charakterze popularnonaukowym, która ukazała się pod koniec roku jest publikacja Rudawski Park Krajobrazowy. Geologia geomorfologia geoturystyka, autorstwa Piotra Migonia i Agnieszki Łętkowskiej, wydana przez Dolnośląski Zespół Parków Krajobrazowych, oddział w Jeleniej Górze. Na 100 stronach omówiono główne cechy budowy geologicznej i rysy rzeźby terenu, stan zagospodarowania turystycznego i geoturystycznego, a w części drugiej znajdują się opisy 15 wybranych obiektów i obszarów, o największych walorach geoturystycznych. Są wśród nich Starościńskie Skały, Skalnik, wzgórza okolic Bukowca, Góry Sokole, Skalny Most i Kolorowe Jeziorka. Opracowanie: Marek Kasprzak marek.kasprzak@uwr.edu.pl Wrocław, 12 stycznia 2015 r. Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka. biuro.geografia@uni.wroc.pl 16
Współczesna sztuka naskalna Szwajcaria Lwówecka, Sudety (fot. M Kasprzak). biuro.geografia@uni.wroc.pl 17