II FSK 233/11 - Wyrok NSA Data orzeczenia 2012-09-17 orzeczenie prawomocne Data wpływu 2011-01-27 Sąd Naczelny Sąd Administracyjny Aleksandra Wrzesińska- Nowacka /sprawozdawca/ Sędziowie Bogusław Dauter Jerzy Rypina /przewodniczący/ Symbol z opisem 6113 Podatek dochodowy od osób prawnych 6560 Hasła tematyczne Interpretacje podatkowe Podatek dochodowy od osób prawnych Sygn. powiązane I SA/Gl 539/10 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2010-10-21 Skarżony organ Minister Finansów Uchylono zaskarżony wyrok i przekazano sprawę do ponownego Treść wyniku rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny Dz.U. 2000 nr 54 poz 654 art.15 ust.1, art. 16 ust. 1 pkt 8b Powołane przepisy Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - tekst jednolity Sentencja Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Rypina, Sędziowie NSA Bogusław Dauter, Aleksandra Wrzesińska- Nowacka (sprawozdawca), Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 4 września 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. S.A. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 października 2010 r. sygn. akt I SA/Gl 539/10 w sprawie ze skargi K. S.A. z siedzibą w S. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 18 stycznia 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz K. S.A. z siedzibą w S. kwotę 320 (słownie: trzysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. Uzasadnienie Wyrokiem z dnia 21 października 2010, sygn. akt I SA/GI 539/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Gliwicach oddalił skargę K. S.A w upadłości układowej z siedzibą w S. (dalej: "Spółka") na interpretację indywidualną udzieloną przez Dyrektora Izby Skarbowej w K., działającego z upoważnienia Ministra Finansów, z dnia 18 stycznia 2010r., nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym, przyjętym przez Sąd pierwszej instancji, stanie faktycznym: W dniu 15 października 2009 roku Spółka złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów strat wynikających
z wcześniejszego rozliczenia umów opcyjnych. Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynikało, że Spółka działa na rynku globalnym, będąc znaczącym eksporterem własnych wyrobów, głównie motoryzacyjnych. W celu zabezpieczenia źródła przychodów, tj. eksportu, korzysta ona od 2004 roku z bankowych instrumentów finansowych mających zabezpieczyć planowy poziom rentowności i osiąga z tego tytułu zyski. W oparciu o przewidywania analityków instytucji finansowych i bankowych, jak i planowany wzrost eksportu, Spółka w ramach wcześniej podpisanych umów ramowych zawarła z bankami asymetryczne struktury opcyjnie, wyrażone w EUR, będące złożeniem opcji PUT i CALL, w których Spółka zarówno nabywała jak i wystawiała opcje oraz transakcje typu Forward. Zabezpieczenia miały charakter długoterminowy, a rozliczenie opcji następowało w okresach miesięcznych w konkretnych datach wraz z dostawą instrumentu bazowego, lub bez, w zależności od umowy z bankiem. Transakcje na opcje PUT dawały Spółce prawo sprzedaży walut w określonym terminie po umówionym kursie. Równolegle zawarta transakcja CALL zobowiązywała Spółkę do odsprzedaży bankowi waluty po ustalonym kursie. W większości przypadków transakcje rozliczane były bez fizycznej dostawy instrumentu bazowego w dniu rozliczenia, jako różnica kwot wolumenu transakcji pomnożonej przez kurs waluty zawarty w transakcji. Z powodu nadzwyczajnego osłabienia się od jesieni 2008 kursu złotówki (aż do poziomu 4,5-4,7 PLN za EUR), banki zaczęły wykonywać opcję CALL, co spowodowało wysokie koszty finansowe po stronie Spółki. Do końca 2008 roku była ona w stanie terminowo realizować transakcje. Od początku 2009 Spółka nie była już jednak w stanie obsługiwać zobowiązań. Próby restrukturyzacji transakcji i negocjacje z bankami nie powiodły się. W styczniu 2009 roku, na skutek Przypadku Naruszenia Umowy (niezłożenie depozytu, brak obsługi długów opcyjnych) dwa banki jednostronnym oświadczeniem woli rozwiązały skutecznie Umowy Ramowe oraz dokonały rozliczenia ustalając Kwoty Zamknięcia. Rozliczeniu podlegały wszystkie transakcje opcyjnie uwzględniając cały okres, na jaki zostały zawarte. W pozostałych bankach, z inicjatywy Spółki (w uzgodnieniu z bankiem), nastąpiło wcześniejsze Rozwiązanie Umowy Opcji, czyli wcześniejsza, ale zgodna z regulaminem umowy realizacja prawa oraz, w jednym przypadku, odpłatne zbycie instrumentu finansowego poprzez odkup przez banki wszystkich zawartych i nierozliczonych opcji walutowych. Na skutek wcześniejszego zamknięcia transakcji przez bank, wcześniejszej realizacji prawa wynikającego z transakcji oraz odpłatnego zbycia instrumentów wszystkie transakcje stały się transakcjami nierzeczywistymi i powstało zobowiązanie wobec banków wynikające z rozliczenia zamkniętych transakcji. Nie zostało ono zapłacone. W związku z powyższym zadano pytanie, czy straty wynikające z rozliczenia (zamknięcia) umów opcyjnych w wyniku opisanych we wniosku zdarzeń stanowią koszty uzyskania przychodów w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654, z późn. zm.; dalej: "u.p.d.o.p.") niezależnie od formy wcześniejszego rozwiązania umowy opcyjnej oraz czy powstałe straty opcyjnie stanowią koszt podatkowy w momencie (dacie) zamknięcia/rozliczenia umów opcyjnych niezależnie od momentu kiedy nastąpi zapłata, czy też koszt podatkowy powstaje dopiero w momencie faktycznej zapłaty długu opcyjnego (przelewu środków). Spółka wyraziła pogląd, że straty na instrumentach pochodnych (opcjach i transakcjach typu Forward) stanowią koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust 1. u.p.d.o.p. mimo ich wcześniejszej realizacji niż terminy zapisane w dacie zawierania transakcji i to niezależnie
od tego, czy nastąpiło to w drodze jednostronnego oświadczenia banku czy też z inicjatywy spółki. Momentem, w którym należy rozpoznać koszt podatkowy jest zaś odpowiednio data zamknięcia lub data wcześniejszego rozwiązania umowy opcyjnej, w której nastąpiło rozliczenie wszystkich transakcji, bez względu na to, kiedy nastąpi zapłata długu opcyjnego. Z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. wynika, zdaniem Spółki, że strata na pochodnych instrumentach nie została objęta katalogiem zawartym w powołanej normie jako koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów. Ponadto, zdaniem Spółki, w regulacji art. 16 ust.1 pkt 8b u.p.d.o.p. poprzez określenie momentu zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków związanych z nabyciem instrumentów finansowych- znajduje się niejako dodatkowe potwierdzenie, iż strata powstała na tych transakcjach jest kosztem uzyskania przychodów. Zdaniem Spółki, art. 16 ust 1 pkt 8b u.p.d.o.p odnosi się jedynie do "wydatków na nabycie opcji", czyli w przypadku Spółki odnosić się będzie do transakcji kupna opcji typu PUT i CALL, gdzie dochodzi do wypłaty premii wystawcy opcji. Premia ta stanie się kosztem uzyskania przychodów w Spółce dopiero w momencie realizacji praw wynikających z danego instrumentu finansowego. Natomiast do transakcji sprzedaży opcji typu CALL lub PUT o charakterze nierzeczywistym przepis ten nie będzie miał zastosowania, gdyż w tego rodzaju transakcjach wystawca nie ponosi wydatków na nabycie instrumentu finansowego, a jedynie wydatki związane z jego zamknięciem, które są związane z niekorzystną wyceną instrumentu bazowego. Zatem, zdaniem Spółki, kosztu takiej transakcji nie należy rozpatrywać w kontekście art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p., lecz w oparciu o brzmienie przepisu art. 15 ust. 1 oraz 15 ust. 4d i 4e u.p.d.o.p. W wydanej w dniu 18 stycznia 2010 r. pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Minister Finansów stwierdził, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe. W uzasadnieniu interpretacji organ zwrócił uwagę, że podstawowym warunkiem zaliczenia wydatków związanych z realizacja instrumentów pochodnych do kosztów podatkowych, wynikającym z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p, jest poniesienie kosztu, jego faktyczne wydatkowanie. Następnie wskazano, iż na tle obowiązujących przepisów straty wynikające z wcześniejszego rozliczenia lub zamknięcia wyżej wymienionych transakcji nie będą mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, gdyż nie wystąpiła żadna z trzech sytuacji wymienionych w dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p oraz nie doszło do faktycznego wydatkowania środków. W ocenie organu nie można zatem mówić, że doszło do realizacji praw, albowiem realizacja praw wynikających z opcji może nastąpić dopiero w dacie zapadalności, a w sytuacji wcześniejszego zamknięcia, realizacja praw z opcji nie występuje. Uznanie stanowiska wnioskodawcy w zakresie pierwszego pytania za nieprawidłowe, w ocenie organu interpretującego czyniło bezprzedmiotowym zagadnienie zawarte w pytaniu drugim. Spółka, pismem z dnia 1 lutego 2010 r., wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa podkreślając, że organ zastosował jako podstawę rozstrzygnięcia art. 16 ust.1 pkt 8b u.p.d.o.p, który w przedstawionym stanie faktycznym, w ocenie Spółki, nie miał zastosowania. Dyrektor Izby Skarbowej, w odpowiedzi na wezwanie nie znalazł podstaw do zmiany stanowiska wyrażonego w udzielonej interpretacji.
W skardze na powyżej powołaną interpretację pełnomocnik Spółki zarzucił naruszenie art. 15 ust.1, art. 15 ust. 4d i art. 16 ust.1 pkt 8b u.p.d.o.p przez "ich błędne zrozumienie i niewłaściwe zastosowanie" oraz art. 14b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej: "O.p.") przez nieudzielanie odpowiedzi na wszystkie pytania postawione we wniosku. W uzasadnieniu skargi Spółka podniosła, iż przepis art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p nie ma zastosowania w przedmiotowym stanie faktycznym, gdyż w przypadku umów sprzedaży opcji nie ponosi się wydatków związanych z nabyciem opcji, tylko wydatki/straty związane z ich zamknięciem i wzajemnymi rozliczeniami. Wskazano również, że przepis ten wprowadza jedynie ograniczenia czasowe co do początkowego momentu, od którego podatnik uprawniony jest do rozpoznania kosztów z nabyciem papierów wartościowych. Ograniczenia te, zdaniem Spółki, wpływają tylko na datę potrącenia kosztu z tytułu np. premii opcyjnej, nie mają jednak zastosowania w przypadku nieponoszenia kosztów w momencie ich nabycia. Następnie skarżąca wskazała, iż w przedmiotowym stanie faktycznym strata została zarachowana w sensie bilansowym i w związku z tym, w przypadku straty z tytułu rozliczeń sprzedaży opcji, istotne jest jedynie wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem, co Spółka wykazała w odpowiednim wniosku. Podsumowując, pełnomocnik strony skarżącej podkreślił, że w przypadku sprzedaży opcji typu CALL i PUT przez Spółkę, nie ponosi ona wydatków na nabycie opcji tylko wydatki związane z ich zamknięciem i niekorzystną wyceną instrumentu bazowego, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że nie ma zastosowania w tej sprawie art. 16 ust.1 pkt 8b u.p.o.d.p. Koszty związane z zamknięciem i niekorzystną wyceną instrumentu bazowego są kosztami pośrednimi uzyskania przychodu. W konsekwencji, w przypadku kosztów pośrednich, nie jest przesłanką konieczną faktyczną poniesienie wydatku w znaczeniu kasowym, wystarczające jest zarachowanie straty w sensie bilansowym, co w przytoczonym stanie faktycznym miało miejsce. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę. Uznał za zasadną interpretację art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p. dokonaną przez Ministra Finansów. Przepis ten wprowadza ogólną zasadę, że wydatków związanych z nabyciem opcji nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów, poza wyjątkami wymienionymi w tym przepisie. Wyłączenie to, zdaniem Sądu pierwszej instancji, ma szeroki zakres, gdyż obejmuje wszystkie, poza wyjątkami, wydatki związane z nabyciem opcji. Ustawodawca nie posłużył się bowiem sformułowaniem "wydatków na nabycie", ale "wydatków związanych z nabyciem", a więc dotyczy ono każdego wydatku, który rodzi uprawnienia związane z nabyciem instrumentu finansowego jakim jest opcja. Sąd pierwszej instancji stwierdził, że wedle regulacji powołanego powyżej przepisu uprawnione jest uznanie, że wszystkie wydatki związane z nabyciem instrumentu finansowego nie stanowią kosztu uzyskania przychodu, poza enumeratywnie wymienionymi w art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. przypadkami, a żaden z nich nie wystąpił w przedstawionym przez skarżącą Spółkę stanie faktycznym. W ocenie składu orzekającego w sprawie, skoro Spółka nabyła opcje, to każdy (w tym związany z wcześniejszym zamknięciem opcji walutowych) wydatek związany z tym nabyciem spełniał przesłankę "wydatku związanego z nabyciem opcji". Jednocześnie jednak koszt ten nie spełniał przesłanek zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodu, gdyż Spółka nie zrealizowała praw wynikających z zawartych opcji, nie zrezygnowała z realizacji praw wynikających z opcji, nie dokonała ich odpłatnego zbycia. Za niezasadne Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał także utożsamianie skutków
prawnych związanych z nabyciem instrumentu finansowego z realizacją praw przypisanych temu instrumentowi. Zdaniem Sądu, skoro wydatki związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów tylko w chwili realizacji praw z opcji, rezygnacji z tych praw lub też ich zbycia, to nie jest możliwe zaliczenie ich w żadnym innym momencie. Koniecznym bowiem warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych, jest realizacja, rezygnacja lub zbycie praw, wynikających z tych instrumentów. Sąd pierwszej instancji za niezasadny uznał również zarzut naruszenia art.14b O.p. Treść odpowiedzi na pierwsze pytanie podatnika spowodowała, że udzielenie odpowiedzi na drugie pytanie stało się bezprzedmiotowe. Od powyżej powołanego orzeczenia strona skarżąca wniosła skargę kasacyjną, domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach oraz zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono, na podstawie określonej w art. 174 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.), naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 16 ust.1 pkt 8b u.p.d.o.p. przez błędne zastosowanie polegające na tym, że przepis ten nie miał zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ nie obejmuje on swym zakresem kosztów związanych z zamknięciem opcji walutowych oraz art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p poprzez niezastosowanie tego przepisu i przyjęcie, iż w przedmiotowej sprawie miał zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. Przepis ten stanowi bowiem podstawę zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z zamknięciem opcji walutowych. W uzasadnieniu podstaw skargi kasacyjnej Spółka, nie kwestionując prymatu językowej wykładni prawa w sprawach podatkowych wskazała, że w niniejszym przypadku Sąd nie powinien był poprzestać tylko na wykładni językowej wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów. Dokonana wykładnia mogła prowadzić do naruszenia art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, bowiem pozbawia podatnika, któremu wcześniej wypowiedziano umowę opcji zaliczenia kosztów związanych z zamknięciem umowy do kosztów uzyskania przychodu, a nie pozbawia takiego prawa podatnika, który prawa z opcji zrealizował. Zdaniem strony należałoby rozważyć celowość przedstawienia w tym aspekcie sprawy Trybunałowi Konstytucyjnemu. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Minister Finansów, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej i zasądzenie od Spółki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna zasługuje na uwzględnienie. Granice jej rozpoznania wyznaczyła strona skarżąca, przytaczając podstawy kasacyjne. Naczelny Sąd Administracyjny związany zarzutami skargi kasacyjnej, z urzędu może pod rozwagę wziąć jedynie nieważność postępowania, która w tej sprawie nie występuje (art.183
1 p.p.s.a.). Wyrok Sądu pierwszej instancji podlega zatem kontroli tylko co do zarzutu naruszenia art.16 ust.1 pkt 8b i art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie. Z uzasadnienia skargi kasacyjnej wynika, że wadliwość ta jest skutkiem błędnego utożsamienia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wydatków związanych z nabyciem opcji z wydatkami związanymi z zamknięciem transakcji opcyjnej bez jej realizacji. W ocenie Spółki art.16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. odnosi się tylko do transakcji rzeczywistych, w których płacona jest premia opcyjna, nie ma natomiast zastosowania do transakcji nierzeczywistych, o skutki podatkowe których pytała strona skarżąca i tych, w których nie są ponoszone koszty związane z nabyciem opcji. Ponadto przepis ten winien odnosić się wyłącznie do kosztów nabycia, a nie do kosztów powstałych z tytułu zamknięcia opcji. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że Spółka zarówno nabywała, jak i wystawiała opcje walutowe. Transakcje miały charakter nierzeczywisty, bez faktycznej dostawy instrumentu bazowego, jakim była waluta EURO i rozliczane były jako różnica kwot wolumenu transakcji pomnożonej przez kurs zawarty w transakcji. Miały też charakter asymetryczny- wystawca opcji ponosił w związku z tym nieograniczone ryzyko, zależne od zmiany kursu instrumentu bazowego. Opcje zostały zamknięte przez bank z uwagi na niemożność wywiązania się przez Spółkę z umów opcji, spowodowaną gwałtownym osłabieniem kursu złotego w stosunku do kursu EURO. W wyniku zamknięcia opcji po stronie skarżącej powstał dług w stosunku do banku. Zobowiązanie to (nazwane przez Spółkę stratą na opcjach) nie zostało zapłacone. Ze stanowiska Spółki, jakie przedstawiła ona w interpretacji wynika, że art.16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. nie będzie miał zastosowania do strat, skoro wystawca opcji nie ponosi wydatków na nabycie pochodnego instrumentu finansowego, a jedynie wydatki związane z jego zamknięciem i niekorzystną wyceną instrumentu bazowego. Opcje stanowią instrument finansowy, który w swojej klasycznej postaci daje osobie uprawnionej z opcji prawo do nabycia (opcja kupna) bądź sprzedaży (opcja sprzedaży) określonego w kontrakcie opcyjnym instrumentu bazowego po z góry ustalonej cenie. Cechą charakterystyczną tego kontraktu jest jego "opcyjność"- nabywca opcji może, lecz nie musi zrealizować swoje uprawnienie (P.Woźniakiewicz, G.Proksa, Podatkowe aspekty kontraktów opcyjnych, Jurysdykcja Podatkowa z 2010r., nr 6, s.5). Wystawca zobowiązany jest natomiast do realizacji transakcji na ustalonych warunkach na żądanie nabywcy. Zgodnie z art. 16 ust. ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów podatkowych nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, albo ich odpłatnego zbycia- o ile wydatki te, stosownie do art.16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych. Z przepisu tego wynika zatem, że o ile wydatki związane z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego, powiększające wartość początkową środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych wyłączone są z kosztów uzyskania w sposób definitywny, to wyłączenie pozostałych wydatków związanych z nabyciem ma charakter względny -mogą być zaliczone do tych kosztów, ale dopiero w momencie realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia. Z przepisu tego wynika w związku z tym ogólna zasada, że wydatków związanych z nabyciem opcji, poza wyjątkami wskazanymi w tym przepisie, nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów (tak też w wyroku NSA z dnia 29 maja 2012r., II FSK 2330/10,http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Jeżeli zajdzie wyjątek, wskazany w powołanym przepisie, wydatek- dla zaliczenia go do kosztów uzyskania
przychodu- musi ponadto spełniać warunki, wskazane w art.15 ust. 1 u.p.d.o.p. Za prawidłowy należy uznać pogląd wyrażony w zaskarżonym wyroku, że pod pojęciem wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów podatkowych należy rozumieć wszelkie wydatki, które rodzą uprawnienia związane z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego. Słusznie zwrócono uwagę, że ustawodawca posłużył się w tym przypadku zwrotem "wydatki związane z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych", a nie zwrotem "wydatki na nabycie". Skoro w tej samej ustawie, w odniesieniu do wyłączenia niektórych kosztów z kosztów uzyskania przychodów ustawodawca posługuje się zarówno zwrotem "wydatki na" (tak np. : w art.16 ust. 1 pkt 1 czy pkt 8b), jak i zwrotem "wydatki związane z" ( w art.16 ust. 1 pkt 8b i art. 15 ust. 1o), to zwrotom tym nie można przypisywać jednakowego znaczenia. Termin "wydatki związane z nabyciem" będzie terminem obejmującym więcej desygnatów niż termin "wydatki na nabycie" pochodnych instrumentów finansowych. W tych ramach mieścić się w związku z tym będą również wydatki związane z zamknięciem opcji, skoro nie byłoby możliwe zamknięcie opcji bez jej wcześniejszego nabycia (pogląd taki wyrażono także w powołanym wyroku z dnia 29 maja 2012r., II FSK 2330/10). Trafnie w związku tym przyjęto, że w przypadku nabycia opcji przez skarżącą Spółkę i ich wcześniejszego zamknięcia wydatki z tym związane nie będą z mocy art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Wcześniejszego zamknięcia opcji nie można bowiem utożsamiać z żadną z sytuacji, o których mowa w powołanym przepisie (tak też w wyroku NSA z dnia 16 listopada 2011r., II FSK 892/10, http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. odnosi się do wydatków na nabycie pochodnych instrumentów finansowych. Dotyczy w związku tym wydatków ponoszonych tylko przez jedną ze stron umowy opcji- nabywcę. Wystawca opcji nie może ponosić kosztów związanych z nabyciem pochodnego instrumentu finansowego, on bowiem instrument ten oferuje ("wystawia") do nabycia i ponosi ryzyko związane z jego realizacją przez nabywcę. Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację wynika, że Spółka była zarówno nabywcą, jak i wystawcą opcji. Możliwość zaliczenia kosztów poniesionych przez Spółkę z uwagi na zamknięcie opcji, których była wystawcą, winna być w związku z tym oceniona na podstawie art. 15 ust.1 u.p.d.o.p. Wyłączenie, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p., nie dotyczy bowiem wydatków wystawcy opcji. Kontrolując zaskarżoną interpretację Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął, tak jak organ interpretujący, że wszelkie wydatki związane z zamknięciem opcji są wydatkami, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 8b u.p.d.o.p. W zakresie wydatków związanych z zamknięciem opcji, których wystawcą była skarżąca, przepis ten, co trafnie podniesiono w skardze kasacyjnej, nie ma jednak zastosowania. Rozpoznając sprawę ponownie Wojewódzki Sąd Administracyjny zastosuje się do wykładni prawa, dokonanej przez Naczelny Sąd Administracyjny i oceni ponownie legalność udzielonej interpretacji, w szczególności jej prawidłowość pod kątem spełnienia - w odniesieniu do wydatków związanych z zamknięciem opcji, których wystawcą była skarżąca - przesłanek zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację.
Z tych względów na podstawie art. 185 1 p.p.s.a. zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 209, art. 203 pkt 1, art. 205 1 i 4 p.p.s.a. w zw. z 3 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2011 r. w sprawie wynagrodzenie za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz szczegółowych zasad ponoszenia kosztów pomocy prawnej udzielonej przez doradcę podatkowego z urzędu (Dz.U. Nr 31, poz. 153).