SŁUŻBA PRZYGOTOWAWCZA Służba przygotowawcza to rodzaj czynnej służby wojskowej dla ochotników posiadających uregulowany stosunek do służby wojskowej, a także innych osób nie podlegających obowiązkowi odbycia zasadniczej służby wojskowej lub przeszkolenia wojskowego. Powołanie do tej służby powstaje w drodze dobrowolnego zgłoszenia się do jej pełnienia. Do służby przygotowawczej może być powołana osoba: niekarana za przestępstwo umyślne; posiadająca obywatelstwo polskie; odpowiednią zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia czynnej służby wojskowej; wiek co najmniej osiemnastu lat i wykształcenie: 1. co najmniej wyższe w przypadku kształcenia na potrzeby korpusu oficerów; 2. co najmniej średnie w przypadku kształcenia na potrzeby korpusu podoficerów; 3. co najmniej gimnazjalne w przypadku kształcenia na potrzeby korpusu szeregowych. Czas trwania służby przygotowawczej wynosi: 1. dla żołnierza kształcącego się na oficera do sześciu miesięcy; 2. dla żołnierza kształcącego się na podoficera do pięciu miesięcy; 3. dla żołnierza kształcącego się na szeregowego do czterech miesięcy. Osoba ubiegająca się o powołanie do służby przygotowawczej składa wniosek do wojskowego komendanta uzupełnień załączając do niego: Do wniosku załącza się następujące dokumenty: 1. Odpis albo po okazaniu oryginału, kopię świadectwo ukończenia gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub dyplomu ukończenia studiów w zależności od korpusu, na którego potrzeby będzie prowadzone kształcenie; 2. Odpis albo po okazaniu oryginału, kopię innych dokumentów mogących mieć wpływ na powołanie do służby przygotowawczej, w szczególności potwierdzające posiadane kwalifikacje, w tym certyfikaty językowe, świadectwa ukończenia szkół, kursów lub uzyskania specjalizacji zawodowych, zaświadczenia o prawie wykonywania zawodu. W przypadku osoby będącej studentem szkoły wyższej i ubiegającej się o powołanie do służby przygotowawczej pełnionej w kilku okresach do wniosku załącza się również zaświadczenie szkoły wyższej o pobieraniu nauki.
ŚWIADCZENIA I UPRAWNIENIA ŻOŁNIERZY W SŁUŻBIE PRZYGOTOWAWCZEJ Żołnierzom pełniącym służbę przygotowawczą przysługuje uposażenie zasadnicze. Stawki uposażenia przewidziane dla żołnierzy pełniących służbę przygotowawczą są uzależnione od rodzaju korpusu, na potrzeby którego będą kształceni. Żołnierzowi służby przygotowawczej kształconemu na potrzeby korpusu: oficerów przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wysokości 60% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego; podoficerów przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wysokości 40% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego; szeregowych przysługuje uposażenie zasadnicze w stawce miesięcznej w wysokości 30% najniższego uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego. Żołnierze pełniący służbę przygotowawczą są objęci obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. (art. 69 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP tj. ( tj. z 2016 r. poz. 1534); W okresie między dniem doręczenia pracownikowi karty powołania do czynnej służby wojskowej, a jej zakończeniem, stosunek pracy nie może być przez pracodawcę wypowiedziany ani rozwiązany (art. 118 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1534); Na wniosek pracownika, któremu doręczono kartę powołania do czynnej służby wojskowej, pracodawca jest obowiązany udzielić mu zwolnienia od pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia (art. 119 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1534); Okres pełnienia służby przygotowawczej wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy (art. 98f ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1534); Kandydaci powoływani do służby przygotowawczej otrzymują od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego uposażenia (art. 125 ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1534); Wszyscy żołnierze zwalniani ze służby po jej zakończeniu otrzymują odprawę w wysokości najniższego uposażenia. Żołnierzom pełniącym służbę przygotowawczą kilku okresach, odprawa przysługuje po odbyciu ostatniego okresu pełnienia tej służby (art. 34a ustawy z dnia 17.12.1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych Dz.U. 2013 poz. 1211 z późn. zm); Żołnierzom służby przygotowawczej przysługuje zwrot kosztów przejazdu do i z miejsca odbywania tej służby, bezpłatne zakwaterowanie, umundurowanie, wyposażenie i wyżywienie; Żołnierze w czynnej służbie wojskowej od dnia powołania do dnia zwolnienia z tej służby podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i chorobowemu. W przypadku przedterminowego zwolnienia żołnierza ze służby przygotowawczej lub odmowy przyjęcia przez niego przydziału kryzysowego, żołnierz ten nie ponosi kosztów związanych z przebiegiem tej służby.
URLOPY urlop jednorazowy, w czasie jej pełnienia, w wymiarze 5 dni kalendarzowych, po odbyciu co najmniej 2 miesięcy służby, z tym, że w przypadku służby pełnionej w kilku okresach urlopu wypoczynkowego udziela się w pierwszym okresie służby ( 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MON z dnia 30.03.2010 r. w sprawie urlopów żołnierzy w czynnej służbie wojskowej Dz.U. z 2013.1284 z późn. zm.); urlop okolicznościowy, w wymiarze 2-5 dni udzielany żołnierzowi na jego udokumentowany wniosek, w przypadku zgonu, pogrzebu lub ciężkiej choroby członka rodziny, ślubu, urodzenia dziecka, a także ze względów osobistych i rodzinnych ( 6 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MON z dnia 30.03.2010 r. w sprawie urlopów żołnierzy w czynnej służbie wojskowej Dz.U. z 2013.1284 z późn. zm.); urlop zdrowotny, udzielany żołnierzowi w jednym nieprzerwanym okresie, w wymiarze do jednego miesiąca. Podstawą urlopu zdrowotnego jest orzeczenie w tej sprawie wojskowej komisji lekarskiej. Postępowanie rekrutacyjne do służby przygotowawczej obejmuje: 1. analizę złożonych dokumentów i zaświadczenia szkoły wyższej oraz danych zawartych w ewidencji wojskowej; 2. rozmowę kwalifikacyjną; 3. sprawdzenie karalności ochotnika. Wojskowy Komendant Uzupełnień niezwłocznie po otrzymaniu rekomendacji, osoby ubiegające się o powołanie do służby przygotowawczej, nieposiadające orzeczonej zdolności do czynnej służby wojskowej kieruje do: 1. wojskowej komisji lekarskiej, w celu wydania orzeczenia o jej zdolności do pełnienia czynnej służby wojskowej; 2. w przypadku kandydatów do służby w Żandarmerii Wojskowej, w celu określenia zdolności do służby w Żandarmerii Wojskowej; 3. wojskowej pracowni psychologicznej, w celu wydania orzeczenia psychologicznego w zakresie braku przeciwwskazań do odbycia czynnej służby wojskowej. Postępowanie kwalifikacyjne ma charakter konkursowy, a na powołanie danej osoby do służby przygotowawczej mają wpływ: 1. wyniki nauczania oraz poziom kwalifikacji, wynikające z treści świadectw i innych dokumentów złożonych wraz z wnioskiem o powołanie do służby przygotowawczej; 2. wynik rozmowy kwalifikacyjnej; 3. potrzeby Sił Zbrojnych, w tym limit powołań do służby przygotowawczej i miejsc w szkole wojskowej lub charakter szkolenia.
Powołanie do służby przygotowawczej następuje w terminach: 1. na potrzeby kształcenia w korpusie oficerów - w miesiącach: styczeń lub kwiecień; 2. na potrzeby kształcenia w korpusie podoficerów - w miesiącach: luty lub lipiec; 3. na potrzeby kształcenia w korpusie szeregowych - w miesiącach: styczeń, kwiecień, maj, lipiec, we wrześniu lub w październiku. Na potrzeby jej pełnienia w kilku okresach powołanie do służby przygotowawczej może następować w lipcu. Żołnierzy służby przygotowawczej kształcą na potrzeby korpusu: 1. oficerów uczelnie wojskowe; 2. podoficerów szkoły podoficerskie; 3. szeregowych ośrodki szkolenia. Z dniem rozpoczęcia pełnienia służby przygotowawczej żołnierze służby przygotowawczej otrzymują bez szczególnego nadania tytuł: podchorążego jeżeli kształcą się na oficera; kadeta jeżeli kształcą się na podoficera; elewa jeżeli kształcą się na szeregowego. Czas trwania służby przygotowawczej wynosi: 1. dla żołnierza kształcącego się na oficera do sześciu miesięcy; 2. dla żołnierza kształcącego się na podoficera do pięciu miesięcy; 3. dla żołnierza kształcącego się na szeregowego do czterech miesięcy.
ŻOŁNIERZ SŁUŻBY PRZYGOTOWAWCZEJ JEDYNY ŻYWICIEL RODZINY Żołnierzom służby przygotowawczej posiadającym na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny w czasie odbywania służby przysługuje zasiłek w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę; Członkami rodziny żołnierza odbywającego czynną służbę wojskową, pozostającymi na jego wyłącznym utrzymaniu, są jego małżonek, dzieci, rodzice oraz osoby, względem których żołnierza obciąża obowiązek alimentacyjny, o ile nie uzyskują oni dochodu lub uzyskiwany przez nich dochód z jakiegokolwiek tytułu jest niższy od minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w grudniu roku poprzedniego, ustalonego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę; Po otrzymaniu karty powołania albo będąc już żołnierzem w służbie przygotowawczej należy złożyć do wójta, burmistrza (prezydenta miasta) udokumentowany wniosek o uznanie za posiadającego na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny. Wniosek można złożyć osobiście albo przez członka rodziny. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta), w drodze decyzji administracyjnej, uznaje lub odmawia uznania żołnierza w czynnej służbie wojskowej albo osobę, której doręczono kartę powołania do tej służby, za posiadającego na wyłącznym utrzymaniu członków rodziny; Od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta) przysługuje osobie, która złożyła wniosek, odwołanie do wojewody w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji; Po otrzymaniu pozytywnej decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta) należy złożyć wniosek o przyznanie zasiłku do dowódcy jednostki wojskowej (komendanta ośrodka szkolenia). Do wniosku należy dołączyć decyzję; Zasiłek wypłaca dowódca jednostki wojskowej, w której żołnierz odbywa służbę. Zasiłek wypłaca się za okres pełnienia czynnej służby wojskowej. Podstawa: art. 127, 128, 128b ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (tj. Dz. U. 2016 r. poz. 1534).