SZKOLNY ZESTAW TEMATÓW NA USTNĄ MATURĘ Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 LITERATURA 1. Porównaj obrazy domu i rodziny w literaturze, analizując 2. Literackie portrety matek. Analizując celowo wybrane utwory z różnych epok, omów sposoby portretowania matek i pisania o nich. Uwzględnij kontekst historyczny i kulturowy. 3. Destrukcyjna siła miłości. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory z literatury polskiej i obcej. 4. Przedstaw różne modele par małżeńskich, analizując wybrane teksty literackie różnych epok. 5. Porównaj obrazy pracy w różnych epokach, analizując wybrane utwory literackie. 6. Omów zjawisko samotności człowieka współczesnego, analizując wybrane utwory literackie XX wieku. 7. Wyznanie, dziennik, autobiografia jako specyficzna forma rozmowy z czytelnikiem. Omów problem, analizując odpowiednie utwory literackie. 8. Idealiści i marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością. Przedstaw postawy wybranych bohaterów literackich, analizując celowo dobrane utwory. 9. Dramat polskiego emigranta w literaturze romantycznej i współczesnej. Dokonaj analizy porównawczej, odwołując się do wybranych utworów. 10. Porównaj różne realizacje motywu balu i zabawy na podstawie analizy wybranych utworów literackich z różnych epok. 11. Bohater wobec dylematów moralnych wynikających ze zderzenia jednostki z historią. Omów, analizując wybrane utwory literackie. 12. Omów i porównaj różne sposoby realizacji motywu kariery, analizując wybrane utwory literackie z trzech epok. 13. Rola poety w życiu narodu. Omów na podstawie analizowanych tekstów z literatury romantycznej, międzywojennej i współczesnej. 14. Etos rycerski w wybranych dziełach literackich. Omów różne sposoby jego realizacji, analizując celowo dobrane utwory. 1
15. Różne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice. Zanalizuj celowo dobrane dzieła literackie. 16. Przedstaw wątki autobiograficzne w twórczości Tadeusza Borowskiego i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, analizując wybrane utwory tych autorów. 17. Scharakteryzuj różne sposoby polemiki człowieka z Bogiem, analizując wybrane utwory A. Mickiewicza, J. Słowackiego, J. Kasprowicza. 18. Obłąkani i szaleni w dramatach W. Szekspira i utworach romantycznych. Dokonując analizy stosownych dzieł, scharakteryzuj i porównaj wybranych bohaterów. 19. Przedstaw sposoby i funkcje kreowania postaci rycerza w literaturze, analizując wybrane utwory. 20. Scharakteryzuj różne postawy moralne bohaterów literatury łagrowej i lagrowej, analizując 21. Przyczyny zła w świecie. Omów problem na podstwie analizy celowo dobranych dzieł. 22. Różnorodność obrazów i ocen społeczeństwa polskiego w literaturze trzech wybranych epok. Omów problem, analizując 23. Przedstaw różne sposoby wyrażania miłości do ojczyzny w twórczości wybranych pisarzy różnych epok. Dokonaj analizy wybranych dzieł literatury polskiej. 24. Przedstaw sposoby wyrażania uczuć do kobiety w twórczości wybranych poetów różnych epok. Zanalizuj celowo dobrane dzieła. 25. Literatura uczy, bawi, wychowuje. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory epoki staropolskiej. 26. Mężczyzna w literaturze. Przedstaw różne kreacje postaci męskich, analizując wybrane utwory literatury polskiej i obcej. 27. Jak hasło renesansowej pełni życia zrealizowało się w twórczości i życiu Jana Kochanowskiego? Przedstaw temat, analizując odpowiedni materiał literacki i biograficzny. 28. Skąd biorą się zbrodniarze? literatura o wpływie różnych czynników na degenerację jednostek. Omów temat, analizując wybrane utwory literackie. 29. Na czym polega popularność dzieł Tolkiena? Dokonując analizy utworów pisarza, przedstaw zagadnienie. 30. Twórczość Dana Browna fascynuje czy budzi sprzeciw? Przedstaw swój sąd, analizując jego utwory. 31. Przedstaw różne ujęcia motywu zdrady, analizując wybrane teksty literackie. 32. Różne oblicza władzy. Omów temat, analizując 2
33. Przedstaw różne koncepcje patriotyzmu, analizując wybrane utwory literatury polskiej. 34. Miasto jako przestrzeń życia człowieka. Przedstaw obrazy miasta, analizując wybrane utwory literatury polskiej i obcej. 35. Humanizm jako prąd umysłowy i postawa wobec świata. Omów problem, analizując teksty literackie wybranych epok. 36. Omów sposoby ukazania miłości tragicznej w literaturze różnych epok, analizując 37. W jaki sposób literatura staropolska ukazuje relacje zachodzące między człowiekiem a Bogiem? Omów zagadnienie, analizując 38. Konflikt rozumu i serca. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane teksty literackie. 39. Sposoby przedstawiania zjawisk fantastycznych w literaturze. Omów zagadnienie, analizując przykłady dzieł z różnych epok. 40. Różne losy Polaków na Syberii i różne sposoby ich ukazywania w twórczości polskich pisarzy XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na podstawie analizowanych tekstów. 41. Memento mori w średniowieczu i baroku. Porównaj funkcjonowanie motywu, analizując 42. Portret szlachty polskiej. Prezentując obraz szlachty, dokonaj analizy dzieł literackich różnych epok. 43.Niepogodzeni ze światem literatura o człowieku zbuntowanym i wyobcowanym. Przedstaw zagadnienie, analizując 44. Od Mickiewicza do Miłosza. Omów różne oblicza poezji emigracyjnej, analizując 45. Porównaj postawy bohaterów owładniętych namiętnością, analizując celowo dobrane utwory literackie. 46. Kaci i ich ofiary w literaturze polskiej. Zanalizuj celowo wybrane dzieła. 47. Rola wizji, snu, proroctwa w utworach literackich. Omów zagadnienie, analizując dzieła literatury XIX i XX wieku. 48. Przestrzeń realistyczna, fantastyczna, magiczna. Porównaj sposoby kreacji przestrzeni w literaturze oraz jej funkcje, analizując 49. Żart, śmiech, satyra jako wyraz dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Omów zagadnienie, analizując 3
ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i sztukach plastycznych. Omów, analizując wybrane dzieła. 2. Różne portrety kobiet w literaturze i malarstwie. Porównaj je, analizując wybrane dzieła. 3. Porównaj sposoby kreacji natury oraz jej funkcje w literaturze i malarstwie, analizując wybrane dzieła. 4. Różnorodne ujęcia motywu pożegnania w literaturze i sztuce. Omów problem, analizując 5. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych dzieł. 6. Motyw uczty w literaturze i filmie. Przedstaw go na podstawie analizy wybranych dzieł. 7. Historia źródłem natchnienia w literaturze i malarstwie. Dokonując analizy porównawczej dzieł, omów artystyczne interpretacje wybranych twórców. 8. Realizm i naturalizm w literaturze i malarstwie jako sposób przedstawiania rzeczywistości. Omów realizację tych kierunków, analizując wybrane dzieła. 9. Sposoby ukazywania powstań narodowych w utworach literackich i obrazach twórców polskich. Dokonaj analizy wybranych dzieł. 10. Różne aspekty macierzyństwa w wybranych utworach literackich, filmowych i malarskich. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła. 11. Dzieło literackie i jego adaptacja. Omów udane i chybione przykłady realizacji filmowych, analizując wybrane dzieła. 12. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce. Omów i oceń różne przedstawienia tego motywu, analizując wybrane teksty kultury. 13. Szary człowiek też jest bohaterem przedstaw literackie, malarskie i filmowe wizerunki tego bohatera na podstawie analizy wybranych dzieł. 14. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne). 15. Obrazy dzieciństwa w literaturze i sztuce. Omów, analizując wybrane dzieła. 16. Sceny batalistyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposób ich prezentacji, analizując wybrane dzieła. 17. Porównaj najciekawsze kreacje bohaterów filmowych i ich literackie pierwowzory, analizując wybrane dzieła. 4
18. Tematyka żydowska w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów, interpretując wybrane teksty kultury. 19. Literackie i malarskie fascynacje brzydotą. Określ ich funkcje estetyczne na podstawie analizy wybranych dzieł. 20. Wierzenia ludowe w literaturze i sztuce. Omów problem, analizując wybrane teksty kultury. 21. Polaków portret własny. Prezentując obraz Polaków w literaturze i malarstwie różnych epok, dokonaj analizy wybranych dzieł. 22. Jak poeci, pisarze i malarze przedstawiali Boga w różnych epokach literackich? Porównaj wybrane koncepcje, analizując wybrane dzieła. 23. Codzienność jako tło zdarzeń i świadectwo swojej epoki. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 24. Obraz XX wieku w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych tekstów kultury i dokonaj ich analizy. JĘZYK 1. Retoryka jako sztuka przekonującego mówienia. Na podstawie wybranych przykładów dokonaj analizy najciekawszych figur retorycznych. 2. Scharakteryzuj i porównaj wpływy języków obcych na polszczyznę dawną i współczesną. Zanalizuj zgromadzony materiał językowy. 3. Jak mówią o uczuciach Polacy XXI wieku? Omów zagadnienie na przykładzie analizy zgromadzonego materiału. 4. Na podstawie analizy wybranych fragmentów dzieł literatury romantyzmu określ charakterystyczne cechy języka i stylu epoki. 5. Język polityków. Scharakteryzuj sposób wypowiadania się przedstawicieli świata polityki, analizując zebrany materiał językowy. 6. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich, aforyzmów, sentencji i omów ich rolę. 7. Język sprawozdawców sportowych. Scharakteryzuj zjawisko, analizując język trzech komentatorów sportowych. 8. Scharakteryzuj wybrane gwary środowiskowe, analizując zebrany materiał językowy. 5
9. Język narzędziem manipulacji w reklamie. Omów zagadnienie, analizując zebrany materiał językowy. 10. Tak mówią bohaterowie literaccy. Zanalizuj język trzech wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 11. Na podstawie analizy narracji wybranych utworów literackich, określ funkcje języka potocznego w literaturze współczesnej. 12. Przedstaw mechanizmy powstawania błędów językowych. Zilustruj przykładami z języka, prasy, radia, telewizji. Dokonaj analizy materiału językowego. 13. Analizując wybrane teksty z różnych czasopism, omów język prasy młodzieżowej. 14. Język bloga. Dokonując analizy wybranych przykładów, omów charakterystyczne cechy dzienników internetowych. 15. Obraz świata w tekstach polskiego hip- hopu. Omów zagadnienie, poddając wnikliwej analizie wybrane teksty. 6