Uchwała z dnia 7 grudnia 2006 r., III CZP 119/06

Podobne dokumenty
Uchwała z dnia 24 września 2003 r., III CZP 55/03

UCHWAŁA. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek. Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Karol Weitz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Antoni Górski

Uchwała z dnia 17 lutego 2004 r., III CZP 118/03

Postanowienie z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZP 133/08

Wyrok z dnia 29 września 2010 r., V CSK 49/10

POSTANOWIENIE. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 14 stycznia 2011 r., II CSK 343/10

Wyrok z dnia 9 lutego 2005 r., II CK 423/04. Dwuletni termin przedawnienia przewidziany w art. 554 k.c. stosuje się także do umowy dostawy.

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Pietrzykowski. Protokolant Bożena Nowicka

Wyrok z dnia 6 czerwca 2002 r., I CKN 864/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Zbigniew Strus

Uchwała z dnia 16 października 2008 r., III CZP 99/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 16 grudnia 2005 r., III CZP 116/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

Uchwała z dnia 19 maja 2006 r., III CZP 28/06

Uchwała z dnia 22 czerwca 2005 r., III CZP 32/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

Uchwała z dnia 7 kwietnia 2006 r., III CZP 21/06

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada. Protokolant Katarzyna Bartczak

Wyrok z dnia 15 listopada 2006 r., V CSK 241/06. Artykuł zdanie pierwsze k.s.h. jest przepisem szczególnym w stosunku do art k.s.h.

Wyrok z dnia 8 stycznia 2010 r., IV CSK 292/09

Uchwała z dnia 13 października 2004 r., III CZP 54/04

Postanowienie z dnia 29 czerwca 2010 r., III CZP 46/10

Uchwała z dnia 4 kwietnia 2003 r., III CZP 7/03

Uchwała z dnia 21 grudnia 2006 r., III CZP 133/06

Wyrok z dnia 10 grudnia 2009 r., III CSK 110/09

Wyrok z dnia 24 listopada 2000 r., V CKN 1124/00

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 10/14. Dnia 19 lutego 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Postanowienie z dnia 30 marca 2011 r., III CZP 3/11

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

Uchwała z dnia 16 listopada 2004 r., III CZP 64/04

Uchwała z dnia 25 listopada 2011 r., III CZP 76/11

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 5 lipca 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Wyrok z dnia 6 października 2011 r., V CSK 425/10

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Paweł Grzegorczyk SSN Marian Kocon (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Jóskowiak

Uchwała z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZP 8/12. Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska. po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym

Uchwała z dnia 5 grudnia 2008 r., III CZP 124/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Owczarek SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 23 lipca 2004 r., III CZP 34/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 52/08. Dnia 24 lipca 2008 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca) SSA Michał Kłos. Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 11 października 2001 r., III CZP 45/01

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Dariusz Zawistowski

Uchwała z dnia 12 stycznia 2010 r., III CZP 117/09

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian SSN Kazimierz Zawada

Uchwała z dnia 2 kwietnia 2004 r., III CZP 10/04

Wyrok z dnia 1 grudnia 1999 r. I PKN 401/99

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący) SSN Małgorzata Gersdorf (sprawozdawca) SSN Zbigniew Korzeniowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Uchwała z dnia 25 czerwca 2008 r., III CZP 53/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 18 kwietnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Postanowienie z dnia 18 października 2002 r., V CKN 1830/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Protokolant Katarzyna Bartczak

Uchwała z dnia 21 lipca 2010 r., III CZP 23/10

Uchwała z dnia 25 czerwca 2009 r., III CZP 35/09

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Uchwała z dnia 25 października 2006 r., III CZP 67/06

Uchwała z dnia 13 października 2006 r., III CZP 75/06

Wyrok z dnia 25 lutego 2010 r., V CSK 248/09

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

Uchwała z dnia 29 października 2009 r., III CZP 77/09

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 29 września 2011 r., IV CSK 650/10. Artykuł 322 k.p.c. ma zastosowanie do ustalenia świadczenia przewidzianego w art k.c.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 24 lutego 2004 r., III CZP 120/03

Uchwała z dnia 20 maja 2003 r., III CZP 24/03

Uchwała z dnia 16 października 2008 r., III CZP 90/08

Postanowienie z dnia 4 września 2009 r., I CZ 83/09

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Protokolant Bożena Kowalska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

Uchwała z dnia 9 grudnia 2010 r., III CZP 99/10

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 96/16. Dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. Prezes SN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 107/11. Dnia 16 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Uchwała z dnia 20 czerwca 2001 r., III CZP 34/01

UCHWAŁA. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz. Protokolant Katarzyna Bartczak

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 7 marca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Uchwała z dnia 7 czerwca 2006 r., III CZP 30/06

Transkrypt:

Uchwała z dnia 7 grudnia 2006 r., III CZP 119/06 Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Antoni Górski Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Urszuli K. przeciwko Powszechnej Spółdzielni Spożywców "S." w L. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 7 grudnia 2006 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Legnicy postanowieniem z dnia 28 września 2006 r.: "Czy waloryzacji uzupełniającej, przewidzianej w art. 4 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 83, poz. 373 ze zm.) podlegają tylko udziały wnoszone do spółdzielni w latach 1944-1990, objęte wcześniej waloryzacją tzw. podstawową na podstawie art. 2 tej ustawy, czy też w waloryzacji uzupełniającej uczestniczą również udziały z lat 1990-1991, objęte wcześniejszą waloryzacją tzw. dodatkową na mocy art. 4 ust. 3 wskazanej ustawy?" podjął uchwałę: Na podstawie art. 4 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 83, poz. 373 ze zm.) nie podlegają waloryzacji udziały wniesione do spółdzielni w latach 1990-91. Uzasadnienie Powódka w pozwie wniesionym przeciwko Powszechnej Spółdzielni Spożywców S. domagała się zapłaty kwoty 1748,93 zł jako należności z tytułu wypłaty udziałów członkowskich, waloryzowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach i zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 83, poz. 373 ze zm. dalej: ustawa z 1991 r. ).

Sąd Rejonowy zasądził na rzecz powódki kwotę 1699,68 zł i oddalił powództwo w pozostałym zakresie. W apelacji pozwana zarzuciła przyjęcie przez Sąd Rejonowy nieprawidłowej metody waloryzacji jej udziałów. Między stronami nie istniała rozbieżność stanowisk co do reguł waloryzacji udziałów na postawie art. 2 i art. 4 ust 3 ustawy z 1991 r., natomiast strony prezentowały odmienne interpretacje co możliwości objęcia waloryzowanych już wkładów powódki dalszą waloryzacją, przewidzianą w art. 4 1 tej ustawy. W uchwale nadzwyczajnego zgromadzenia przedstawicieli Powszechnej Spółdzielni Spożywców S. z dnia 29 grudnia 1992 r. nie wskazano, jakie udziały członkowskie członków tej Spółdzielni mogą być objęte waloryzacją dokonaną na podstawie art. 4 1 ustawy z 1991 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że ani ta uchwała, ani art. 4 1 ustawy z 1991 r. nie ograniczają możliwości objęcia tzw. waloryzacją uzupełniającą udziałów wniesionych do Spółdzielni także w latach 1990 i 1991 r., toteż waloryzacja taka nie może być ograniczana do udziałów wnoszonych w latach 1944-1989 r. Analizując wszystkie trzy podstawy waloryzacji udziałów członkowskich przewidziane w art. 2, art. 4 ust. 3 i art. 4 1 ustawy z 1991 r., Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że treść art. 4 1 ustawy może prowadzić do dokonywania odmiennych interpretacji; możliwa jest szersza interpretacja tego przepisu, zgodnie z którą okres wniesienia udziału członkowskiego do spółdzielni nie ma znaczenia i waloryzacją objęte są wszystkie udziały wniesione do spółdzielni w latach 1944-1999, jak też można bronić zdania, że waloryzacja na podstawie art. 4 1 ustawy (tzw. uzupełniająca) może odnosić się tylko do udziałów wniesionych do spółdzielni w latach 1990-1991. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Celem ustawy z 1991 r. było urealnienie wartości udziałów wnoszonych do wszystkich spółdzielni, z wyjątkiem spółdzielni mieszkaniowych. Stało się tak w z związku ze znaczną utratą wartości realnej wartości spowodowaną inflacją nasilającą się zwłaszcza w końcu lat osiemdziesiątych poprzedniego stulecia. Źródłem finansowego pokrycie waloryzacji miał być fundusz zasobowy spółdzielni. Zasadniczo waloryzacją objęto udziały członkowskie wnoszone do spółdzielni w latach 1944-1990. Jako przelicznik waloryzacyjny przyjęto przeciętne

wynagrodzenie w gospodarce uspołecznionej za 1990 r. w relacji do takiego wynagrodzenia w roku, do którego waloryzacja się odnosi. W art. 4 ust. 3 ustawy przewidziano waloryzację udziałów członkowskich za lata 1990-1991, tj. udziałów wniesionych od dnia 1 stycznia 1990 r. do 31 grudnia 1991 r. Waloryzacja taka uzależniona była od tego, czy kwoty wynikające z waloryzacji udziałów, dokonanej już na podstawie art. 2 ustawy, obejmowały 50 % funduszu zasobowego. W odniesieniu do tych udziałów wskaźnik waloryzacji nie mógł być wyższy niż 300%, przy czym ograniczenie to nie dotyczyło udziałów wnoszonych przez nowo przyjmowanych członków po dacie wejścia w życie ustawy, tj. po dniu 19 września 1991 r. Nominalny wzrost wartości wkładów po waloryzacji nie podlegał opodatkowaniu. Ustawa z dnia 7 października 2002 r. z zmianie ustawy o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości oraz ustawy o waloryzacji udziałów członkowskich w spółdzielniach (Dz.U. Nr 80, poz. 406 dalej: ustawa z 1992 r. ) dodała do ustawy z 1991 r. art. 4 1, przewidujący możliwość dokonania kolejnej waloryzacji udziałów członkowskich. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli waloryzacji nie dokonano lub waloryzacja dokonana na podstawie art. 2 i 4 ust. 3 objęła 50 % funduszu zasobowego, walne zgromadzenie spółdzielni może, w terminie do dnia 30 czerwca 1993 r., podjąć uchwałę o waloryzacji udziałów członkowskich z pozostałego funduszu przeznaczonego na waloryzację na podstawie samodzielnie przyjętego wskaźnika przeliczeniowego, przy zachowaniu zasady proporcjonalności do dotychczasowych, zgodnie z art. 2, wskaźników przeliczeniowych. Ta nowa podstawa prawna dokonania waloryzacji spowodowała pojawienie się zagadnienia, czy obejmuje ona wyłącznie udziały wnoszone do spółdzielni w latach 1944-1989, czy również udziały z lat 1990-1991 r. Chodzi więc o kwestię przedmiotowego zakresu takiej waloryzacji. W ocenie Sądu Najwyższego, istnieją uzasadnione racje prawne do przyjęcia ograniczonego przedmiotowo zasięgu waloryzacji udziałów członkowskich na podstawie art. 4 1 ustawy z 1991 r. Nawiązanie w treści art. 4 1 do art. 2 i 4 ust. 3 nie może być tłumaczone w ten sposób, że jeżeli nie dokonano waloryzacji albo jeżeli waloryzacja, podjęta na podstawie art. 2 i art. 4 ust. 3, nie wyczerpała 50 % funduszu zasobowego, to dopuszczalna jest dalsza waloryzacja obejmująca udziały z lat 1944-1989 i udziały z lat 1990-1991, nie taki jest bowiem prawny sens wspomnianego odesłania. W art. 4 1 ust. 1 wspomina się o art. 2 i art. 4 ust. 3

jedynie w tym sensie, że dokonana na postawie tych przepisów waloryzacja ostatecznie nie objęła 50 % funduszu zasobowego, a więc w danej spółdzielni pozostały jeszcze środki pieniężne (w ramach funduszu zasobowego), które mogłyby być przeznaczone na kolejną waloryzację. Ponadto jeżeli w omawianym przepisie nie wspomina się o czasie wniesienia udziałów członkowskich, to taki stan rzeczy nie oznacza możliwości przyjęcia takiej interpretacji, zgodnie z którą należałoby nim objąć wszystkie udziały objęte ustawą, tj. udziały wnoszone w latach 1944-1989 i w latach 1990-1991. Zastosowanie w omawianej sytuacji reguły interpretacyjnej lege non distinguente byłoby zatem wątpliwe. Dla określenia zakresu przedmiotowego przepisu art. 4 1 ust. 1 ustawy nie bez znaczenia pozostaje systematyka ustawy z 1991 r. Zgodnie z art. 1 ust. tej ustawy, waloryzacją są objęte w zasadzie udziały wnoszone do spółdzielni w latach 1944-1990, toteż właściwszy jest wniosek, że pominięcie w art. 4 1 ustawy regulacji odnoszącej się do czasu wniesienia udziału oznacza, iż waloryzacją na podstawie tego przepisu objęte są udziały, o których wspomina się w art. 1 ust. 1 ustawy. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że art. 4 1 ustawy pojawił się dopiero w 1992 r., skoro nadal art. 1 ust. 1 tej ustawy ma znaczenie wyeksponowanej przez ustawodawcę reguły, a treść art. 4 1 nie wskazuje ma to, że chodzi tu o przepis szczególny w stosunku do art. 1 ust. 1 ustawy. Dopiero w treści art. 4 ust. 3 ustawy wspomniano wyraźnie o tym, że waloryzacji dokonaną na podstawie tego przepisu mogą podlegać również wpłaty na fundusz udziałowy, wnoszone w latach 1990-1991. O zakresie zastosowania waloryzacji udziałów członkowskich, przewidzianej w art. 4 1, może świadczyć także samo nawiązanie w tym przepisie do sposobu waloryzacji. Skoro odwołano się tu wyraźnie do zasady proporcjonalności w zakresie dokonywania waloryzacji udziałów członkowskich, a zasadę tę przyjęto właśnie w art. 2 ust. 1 ustawy, to waloryzacją na podstawie art. 4 1 mogą być objęte tylko udziały przewidziane w art. 2, tj. udziały wnoszone do spółdzielni w latach 1944-1990. Nie bez znaczenia są także argumenty bardziej ogólne. Jeżeli w związku ze zmianami w ustawie z 1991 r. i wprowadzeniem do niej art. 4 1 nie dokonano zmian reguły wyrażonej w art. 1 ust. 1 ustawy (objęcie waloryzacją przede wszystkim udziałów z lat 1944-1990), to może to świadczyć o intencji nieobejmowania waloryzacją uzupełniającą udziałów wnoszonych później, tj. w latach 1990-1991. Sformułowane w ustawie przesłanki dotyczące finansowego pokrywania wszystkich

trzech typów waloryzacji udziałów członkowskich na podstawie art. 2, art. 4 ust. 3 i art. 4 1 ustawy z funduszu zasobowego mają na celu zapobieganie nadmiernemu uszczuplaniu funduszu zasobowego spółdzielni. Rozszerzanie waloryzacji na udziały członkowskie nieobjęte wyraźnie art. 4 1 niewątpliwie prowadziłoby do takiego uszczuplania. Systematyka omawianej ustawy wskazuje, że preferowana jest waloryzacja udziałów wnoszonych do spółdzielni w latach 1944-1990, co oznacza zamiar ustawodawcy urealniania tych udziałów w odniesieniu do członków z dłuższym stażem członkowskim. Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy rozstrzygnął przedstawione zagadnienia prawne, jak w uchwale.