POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGICZNY. Tom XIV W arszawa 15 III 1968 Nr 10. Jerzy P a w ł o w s k i

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGICZNY FRAGMENTA FAUNISTICA Tom XIV W arszawa 15 III 1968 Nr 10 Jerzy P a w ł o w s k i Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy ( Coleoptera). III HoBbie /Lin (jmyiibi Eaóeii Typw bham jkvkob ( Coleoptera). III Beetles new to Fauna of Babia Góra Mt. ( Coleoptera). III W poprzednich przyczynkach ( P a w ł o w s k i, 1964; P a w ł o w s k i, S z u j e c k i, 1966) podano łącznie 195 gatunków chrząszczy dotychczas nie notow anych z m asywu babiogórskiego i jego podnóży. W niniejszym zebrano dalszych 269 gatunków, głównie na podstaw ie prac terenow ych prow adzonych w latach 1961-1964. Lokalizację w ym ienionych stanow isk p rzedstaw iono na m apkach w cytow anych wyżej publikacjach. Z zebranego w czasie badań m ateriału gatunki oznaczali a także spraw dzali oznaczenia au to ra: dr R. B i e l a w s k i (Coccinellidae), dr B. B u r a k o w s k i (Elateridae), doc. dr J. D o m i n i k (Anobiidae), prof. dr K. E r m i s c h (Mordellidae, Anaspididae), dr K. G a l e w s k i (Dytiscidae), m gr A. G o l j a n (Scarabaeidcie), dr M. K a k (Cisidae, Lathridiidae), prof. dr S. K a p u ś c i ń s k i (Buprestidae, Oerambycidae), biol. dypl. I. L ó b l (PselapMdae), dr M. M r o c z k o w s k i (Byrrhidae), m gr inż. C. O k o ł ó w (Oolydiidae, Bhizopliagidae, Nitidulidae), prof. dr S. S m r e c z y ń - s k i (Attelabidae, Curculionidae), doc. dr W. S z y m c z a k o w s k i (Catopidae), d r E. T r a n d a (IIaliplidae, Gyrinidae), V. V o s y k a (Cantharidae), dr inż. A. W a r c h a ł o w s k i (Chrysomelidae oraz niektóre Carabidae, Histeridae, Ptiliidae, Dryopidae, Derodontidae). W szystkim w ym ienionym w yrażam tą drogą serdeczne podziękowanie. Pozostałe rodziny oznaczał au to r 0 ile przy poszczególnych gatunkach nie zaznaczono inaczej. Poza m ateriałem ze zbioru zasadniczego z la t 1959-1964, k tó ry w większości przechow yw any jest w Muzeum Babiogórskiego P ark u Narodowego w Zawoi (pow. Sucha Beskidzka), w publikacji niniejszej uwzględniono niektóre okazy ze zbiorów In sty tu tu Zoologicznego Polskiej A kadem ii N auk w W arszawie (w tekście IZ PAN), za k tórych udostępnienie składam serdeczne podziękowanie p p.: drowi B. B u r a k o w s k i e m u, drow i R. B i e l a w s k i e m u 1 drowi M. M r o c z k o w s k i e m u. Uwzględniono również nie opublikowane dotąd m ateriały ze zbioru S. S t o b i e c k i e g o z la t 1879-1933 oraz S. P o p k a z lat 1935-1939, które stanow ią własność Zakładu Zoologii System atycznej Polskiej A kadem ii N auk w K rakowie (w tekście ZZS PAN).

2 1 0 J. Pawłowski 2 W YKAZ GATUNKÓW C arabidae Leistus rufescens (F.). W pułapce gruntowej nad brzegiem Mułowego Stawku (1462 m npm), 8 V I I I 1963. Według H o r io n a (1941) w górach Europy środkowej rzadki i sporadyczny. Notiophilus aestuans M o t s c ii. = V. pusillus W a t e r i i. Palechówka, 16 V 1961, na drodze. Elaphrus riparins (L.). Ha dnie wyschłego Małego Stawku Orawskiego (1473 m npm), 6 V I I 1963. Dyschirius digitahis (D e j.). Kilka okazów w zbiorze W r ó b l e w s k ie g o (coll. ZZS PA N) z etykietą: Babia Góra-Galicya. D et. T. P l e w k a. Bembidion doderoi G g l b. Barańcowa, 6 V I 1948, leg. B. B i e l a w s k i, det. J. M a k ó l s k i (coli. IZ PAN). Bembidion properans S t e p h. Barańcowa, 2 1 I V 1949, leg. R. B ie l a w s k i, det. J. M a k ó l s k i (coli. IZ PAN). Trechus amplicollis F r m. Markowe Szczawiny, 4 V II 1948, leg. R. B i e l a w s k i, det. J. M a k ó l s k i (coli. IZ PAN). Trechus secalis P a y k. Gubernasówka (930 m npm), 13 VIII 1963, w pułapce gruntowej. Ghlaenius nigricornis (F.). Barańcowa, 13 V I I 1948, leg. Z. W ie r z b ic k i i 3 V I I 1948, leg. R. B i e l a w s k i; det. J. M a k ó l s k i (coli. IZ PAN). Harpalus calceatus (D u ft.). Markowe Szczawiny, 9 V I I I 1903, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAN). Harpalus rufitarsis (D u f t.). Pojedyncze okazy znajdował S t o b ie c k i w partiach szczytowych Babiej Góry 4 VII 1895, 30 V I 1898 i 31 V 1920 (coli. ZZS PAN). Bradycellus harpalinus (Se r v.). Markowe Szczawiny, 30 V I 1898, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAN). Amara complanata fusca D e j. Nad potokiem powyżej Czatoży (800 m npm), 16 VII 1880 i na Mokrym Kozubie (dawna nazwa Burdylowego Gronia), 8 V I I 1880, leg. S. S t o b i e c k i, det. J. M a k ó l s k i (coll. ZZS PAN). Amara praetermissa (O. R. S a i i l b.). Zawoja, 6 V I I 1948, leg. R. B ie l a w s k i, det. J. M a k ó l s k i (coli. IZ. PAN). Również S t o b ie c k i zbierał ten gatunek, który błędnie oznaczył i opublikował (S t o b ie c k i, 1883) jako A. sabulosa D e j. Oznaczenie to sprostował M a k ó l s k i. Amara spreta D e j. Policzne Dolne, 8 V 1 9 6 2 ; dolina Słonowego Potoku, 4 V I 1961. PtcrosticMis gracilis (D e j.). Markowe Rówienki, 5 V I I I 1959 i V I I I 1 9 6 1 ; górny regiel północnego zbocza, 25 V 1 9 6 1 ; Kwiatek, 25 V I 1 9 6 1 ; Puszcza Czatożańska, 17 V I I 1 9 6 3 ; nad Markowym Stawem, V I 1 9 6 1 ; nad Mułowym Stawkiem, 8 VIII 1963.

3 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 211 Pterostichus tatricus K u l t. W zbiorach IZ PAK znajdują się 3 okazy z etykietą: Beskid Zachodni, Babia Góra, szczyt, 19 V I I 1948, Z. W ie r z b ic k i leg. (det. J. M a k ó l s k i). Gatunek ten uwzględniony jest w kluczu K u l t a (1947) pod nazwą P. tatricus M a k., 1947, jednakże M a k ó l s k i nie opublikował opisu, a nawet wzmianki o tym gatunku. P. tatricus K u l t, sądząc po dotychczasowych stanowiskach, jest prawdopodobnie wysokogórskim endemitem zachodniokarpackim. W zbiorach IZ PAK w Warszawie, poza okazami babiogórskimi, znajduje się także kilkanaście egzemplarzy tego gatunku z wysokogórskich stanowisk tatrzańskich. Agonum impressum ( P a n z.). Kwiatek, 25 V I 1961. Dromius agilis (L.). Fickówka, 11 V 1962; Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, 3 okazy wysiane ze ścioły. W zbiorach IZ PAK znajdują się 4 okazy zebrane przez B. B u r a k o w s k ie g o na Markowych Szczawinach 11 IV 1950 i 12 X I 1951. H aliplidae Haliplus furcatus S e i d l. Barańcowa, sztuczny zbiornik wodny, 10 VI 1963; stawek na Baran co wej i stawek w alpinarium, 27 V I 1963; Wilczna, Potok Jałowiecki, 1 V I 1964. Haliplus heydeni W e h n. Markowa, 12 VIII 1879, leg. S. S t o b ie c k i (coli. ZZS PAK). Haliplus immaculatus G e r h. Wraz z poprzednim łowił w dołkach obok Potoku Markowego S. S t o b ie c k i 12 V III 1879 (coli. ZZS PAK). D ytiscidae Coelambus impressopunctatus (S c h a l l.). Zbiornik na Baraócowej, 6 V 1962 i 10 VI 1963; Mokry Staw, 7 V I 1961. Hydroporus ferrugineus S t e p h. Zbiornik i stawki Barańcowej, 25 VI 1960, 6 V 1961, 27 V I 1963; stawek i źródło na Gubernasówce, 10 IV 1961 i 14 V 1963. Według K in e l a (1949) gatunek górski, znany w Polsce dotychczas z Tatr, Śląska i okolic Przemyśla. Hydroporus palustris (L.). Łowiony licznie, szczególnie w Mokrym Stawie i w potokach przecinających górny płaj. Ponadto także u północnego podnóża w zbiorniku wodnym na Barańcowej. Kajwyżej stwierdzone stanowisko: źródło w K otle pod Kościółkami, 1480 m npm, 8 V I I I 1959. Hydroporus planus (F.). Zbiornik na Baraócowej, 10 V I 1963; stawek w alpinarium, 17 IV 1964, Mokry Staw, 24 V I I 1959; Markowy Staw, V I 1961. Hydroporus pubescens (Gyll.). Zbiornik wodny na Barańcowej, 10 V I 1963. Zbierał go także S. S t o b ie c k i na Markowej, 13 V I I 1879 (coli. ZZS PAK).

212 J. Pawłowski 4 Według K in e l a (1 9 4 9 ) znany z Pomorza i Śląska. Z polskiej części Karpat dotychczas nie wykazywany. Deronectes halensis (P.). W stawku na Barańcowej i zbiorniku sztucznym, 27 VI 1963. Deronectes septentrionalis (G y l l.). Wraz z poprzednim 18 VIII i 13 IX 1959 oraz 27 VI 1963. Agabus melanarius A tjb e. W p o to k a c h p r z e c in a ją c y c h g ó r n y p ła j, 6 VII 1959. W P o ls c e z n a n y d o ty c h c z a s ty lk o ze Ś lą s k a ( K i n e l, 1 9 4 8 ). Z p o lsk ie j c z ę ści K a r p a t d o tą d n ie w y k a z a n y. Agabus sturmi (G y l l.). Zbiornik na Barańcowej, 10 VI 1963. Według K in e l a (1948) znany z Mazowsza i Śląska. Z polskiej części Karpat nie wykazywany. Bhantus bistriatus (B e r g s t r.). Mułowy Stawek, 27 V III 1963. Colymbetes striatus (L.). Mokry Staw, 24 VIII 1962. Znany z Pomorza i Śląska ( K i n e l, 1 9 4 9 ). Z p o ls k ie j części K a r p a t d o ty c h c z a s n ie w y k a z y w a n y. Bydaticus transversalis ( P o n t o p p.). Zbiornik na Barańcowej,.10 VI 1963. G yrinidae Gyrinus minutus F. Stawek na W ilcznej, 1 V I 1964; zbiornik na Barańcowej, 10 VI 1963. Gyrinus substriatus S t e p h. Stawek na Wilcznej, 1 V I 1964; zbiornik sztuczny i stawek na Barańcowej, 18 VI i 18 V I I I 1959, 10-15 V II 1963. Prawdopodobnie również S t o b ie c k i łowił ten gatunek u podnóży Babiej Góry oznaczając go i publikując jako G. natator L. (nazwa zbiorowa). Znany według K in e l a (1949) z północnej części Polski. Z polskiej części Karpat dotychczas nie wykazany. IIydra enidae Ochthebius exculptus G e r m. Żwirowiska Potoku Markowego (Barańcowa, 9 V I I I 1964) i P. Jałowieckiego (Widełki, 14 V III 1964). Helophorus brevipalpis B e d e l. X a Widłach, u zbiegu Potoku Jałowieckiego i Jaworzyny, 18 V II 1963. H ydrop hilidae Cercyon impressus (S t u r m ). Markowa, 18 V 1959; Markowe Szczawiny, VI 1959; górna granica lasu pod Diablakiem, 2 VI 1964; Gubernasówka, 13 V III 1963. S. S t o b ie c k i łowił ten gatunek także w piętrze kosodrzewiny, 12 V I I 1880 (coll. ZZS PAK). Cercyan lugubris (O liv.). Wilczna,.1 VI 1964; Markowa, 18 V 1959. Cryptopleurum crenaturn (P a n z.). Markowe Eówienki, 8 VI 1959; górna granica lasu pod Diablakiem, 2 V I 1964.

5 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 2 1 3 Anacaena globulus (Payk.). Barańcowa, 10 VIII i 7 X1 1963; Staw Izdebczyski (1412 m npm), 25 V I I 1963; Kocioł pod Kościółkami, przy źródle, 11 VI 1961. Hydrophilus caraboides (L.). Stawek na Wilcznej, VI 1964. Berosus signaticoltis (C h a r p.). Stawek na Wilcznej, 1 V I 1964. H isteridae Hister neglectus G e r m. Markowe Rówienki, w pułapce z padliną, 15 YI 1959. Plegaderus caesus ( H e r b s t ). Czatoża, 26 V I I 1937, pod korą pniaka jodłowego, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). Plegaderus discisus E r. P o lic z n e, p o d k o r ą p n ia k ó w jo d ło w y c h, 9 Y I I 1939, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). C ałopidae Choleva spadicea (S t u r m ). Polana Zapalowicza, w pułapce gruntowej, 4 VIII 1963. Z polskiej części Karpat dotychczas nie wykazany (S z y m c z a k o w s k i, 1 961). Catops nigriclavis G e r h. Sułowa Oyrchel, 18 IY 1964, leg. M. D y l e w s k a. Galops ventricosus (W e i s e ), Powyżej górnego płaju, w locie, 2 V I I 1964; Gubernasówka, na padlinie drozda na skraju lasu, 19 V I I 1964, leg. Z. B o c h e ń s k i. Gatunek górski, znany dotychczas w Polsce wyłącznie z Tatr (S z y m - c z a k o w s k i, 1961). A n isotom idae Agathidium badium Er. Puszcza Czatożańska, 26 i 28 YI 1963, na kłodach i pniakach bukowych. Agathidium laevigatum E r. Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, w ściole. Agathidium sphaerulum R e i t t. Hala Czarnego, 23 V 1963. Am phicyllis globiformis (C. F. S a iil b.). Barańcowa, 27 Y I 1959. Liodes pollens rotundata E r. Barańcowa, 20 YI 1959. P tiliidae Ptenidium fuscicorne E r. Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, w ściole. Pteryx suturalis (H eer). Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, w ściole. Acrotrichis intermedia (G il l m.). W r a z z p o p r z e d n im i g a tu n k a m i. Acrotrichis montandoni (A l l i b.). Fickówka, pod zmurszałą korą kłody jodłowej, 19 Y II 1963.

214 J. Pawłowski 6 S cydm aen idae Neurapłies elongatulus (M u l l, et K u n z e ). Puszcza Czatożańska, 26 VI 1963, pod korą zbutwiałej kłody bukowej. Stenichnus exilis (Er.). Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, wysiany z próchna jodłowego. P selaph idae Tyrus sanguineus (L.). P o lic z n e, 9 YII 1939, p o d korą p n ia k a jo d ło w e g o, le g. S. P o p e k (co ll. ZZS PAX). Bolbobythus specialis (S a u l c y ). Barańcowa, w ściole olszynki, 7 X 1 1 9 6 3 ; w resztkach roślinnych na żwirowisku Potoku Markowego, 8 Y 1 9 6 3. D otychczas z polskiej części Karpat nie wykazany, z terenu Polski znany z kilku stanowisk na Śląsku ( H o r i o n, 1 9 4 9 ). Bibloporus bicolor (D e n n y ). Burdylów Gron, 12 III 1964, pod korą jodły; Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, w ściole. Trimium carpathicum S a u l c y. Policzne, 1 5 I Y 1963, w ściole na skraju drzewostanu jodłowo-świerkowego. S ilphidae Agyrtes bicolor L a p. Buczyna poniżej Mokrego Stawu, 800-900 m npm, 7 V I 1961; górny płaj, 9 V I I I 1966, leg. Z. W it k o w s k i. W kluczu M r o c z k o w s k ie g o (1955) gatunek ten nie jest zaliczony do fauny Polski na skutek niepewnej wartości dawnych danych ze Śląska. Dane te częściowo dotyczą czechosłowackiej części Beskidu Śląskiego ( R e i t t e r, 1896), częściowo zaś odnoszą się do okolic Kłodzka (B a c h, 1867; K o l b e, 1915). Stanowiska babiogórskie, poparte jednym okazem bez daty z Krakowa (leg. S. P o p e k, coll. ZZS PAX), oznaczonym mylnie jako Ecanus glaber (F.), pozwalają jednak zaliczyć Agyrtes bicolor L a p. do obecnej fauny Polski. Silpha quadripunctata L. Widełki, 3 1 V 1964, na krzakach wierzbowych nad Potokiem Jałowieckim. Według M r o c z k o w s k ie g o (1955) gatunek ten jest w Polsce dość rzadko spotykany. Scarabaeidae Aphodius Tiaemorrhoidalis (L.). Wilczna, 1 V I 1964. W zbiorach IZ PAX kilka okazów z etykietą: Barańcowa, 24 V I I 1949, leg. A. G o l ja n i Barańcowa, 29 V I 1948, leg. R. B i e l a w s k i ; det. A. G o l j a n. Aphodius mixtus V i l l a. Występuje na Babiej Górze licznie od początku maja do połowy sierpnia, w granicach wysokościowych od 1100 m npm (Hala Czarnego, Markowe Szczawiny) do szczytu. Gatunek raczej wysokogórski, najbliższe stanowiska w Tatrach i Xiżnych Tatrach ( T e s a S, 1957).

7 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 215 Aphodius prodromus ( B r a h m ). Wilczna, 16 V 1959; Markowa, 18 V 1959. Aphodius putridus (H e r b s t ). B a ra ń c o w a, 1 9 IV 1949, 25 o k a z ó w leg. R. B ie l a w s k i, det. A. G o l j a n (coli. IZ PAN"). Aphodius sphacelatus ( P a n z.). Wilczna, 28 II I 1960 i 21 III 1959; Barańcowa, 29 III 1960; Markowa, 18 Y 1959. W zbiorach IZ PAX znajduje się ponadto kilkanaście okazów z Babiej Góry, 1 X I 1949, leg. R. B ie l a w s k i, det. A. G o l j a n. Aphodius tessulatus P a y k. Babia Góra, 1 X I 1949, 35 okazów leg. R. B i e l a w s k i, det. A. G o l j a n (coli. IZ PAX). Pleurophorus caesus (C r e u t z.). Barańcowa i Palechówka, 2 1 I Y 1964, w locie. L yeidae Dictyopterus rubens (G y l l.). Wilczna, 16 Y 1959; Ryzowana, 2 V 1959. C antharidae Cantharis fibulata (M a r k.). Puszcza Czatożańska, 28 V I 1963. Gantharis fulvicollis F. Występuje licznie na zbożu w dolinach babiogórskich, w lipcu. Sporadycznie w położeniach wyższych (Mały Stawek Orawski, 6 YII 1963). Odnaleziony także w innych zbiorach: Markowe Szczawiny, 30 V I 1898, leg. S. S t o b ie c k i i 13 YII 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX); Barańcowa, 29 V I 1948, leg. R. B ie l a w s k i, det. V. Y o s y k a (coli. IZ PAX). Cantharis obscura L. Barańcowa, 2 0-2 1 V 1 9 6 1 ; nad Mokrym Stawem, 7 V I 1 9 6 1. Również w zbiorze S. S t o b ie c k ie g o (coll. ZZS PAX): 21 V I 1925, w kosodrzewinie. Cantharis pulicaria F. Barańcowa, 26 V 1964. Cantharis ąuadripunctata (M u l l.). Wilczna, 16 V 1 9 5 9 ; Barańcowa, 2 0-2 1 V 1 9 6 1. Can'haris tristis F. Puszcza Czatożańska, 13 V I 1961; regiel dolny poniżej Markowych Szczawin, 15 VI 1963, leg. T. P a w ł o w s k a. Cantharis violacea P a y k. Barańcowa, 3 VII 1 9 5 9 ; Markowa, 15 VI i 1 0-1 1 VII 1959. Podistra prolixa (M a r k.). Xa trasie Policzne Markowe Rówienki, 25 VII 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). Cratosilis denticouis (S c h u m m.). W kosorzewinie 30 VI 1898, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAX). Bhagonycha elongata ( F a l l.). Markowe Rówienki, 10 VII 1959; dolny płaj nad Słonowem, 1 V I I 1961; Puszcza Czatożańska, 28 V I 1963. Także w innych zbiorach: Markowe Rówienki, 20 VII 1879, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAX); Markowe Szczawiny, 30 V I 1948, leg. Z. W ie r z b i c k i, det. V. V o s y k a (coll. IZ PAX).

2 1 6 J. Pawłowski 8 Bhagonyeha limbata Thoms. Policzne Górne, 7 V I 1961; Czarna Cyrchel, 19 V I 1963. Malihodes flavoguttatus K i e s w. B a ra ń c o w a, 26 V I I 1918, leg. Z. W i e r z b i c k i, d e t. V. V o s y k a (co ll. IZ PAN). Malthodes fuscus (W altl). Markowe Szczawiny, 4 V I I 1895, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAN). MalaoMus bipustulatus (L.). Barańcowa, 20 V I 1962, 10 VI 1963. Anthocomus bipunctatus ( H a r r.). Wilczna, na krzakach głogu, 31 V-1 VI 1964. A -V ' ' Eluteridue Elater nigerrimus L a c. Kościółki, grań nad Kotłem, 10 V I 1961, leg. A. S z u j e c k i. Elater nigrinus H e r b s t. Puszcza Czatożańska, 22 VI 1 9 6 1 ; Hala Czarnego, 2 6 V 1961. Idolus picipennis (B a c h ). Kocioł pod Kościółkami, w rumoszu skalnym, 11 V I 1 9 6 1, leg. A. S z u j e c k i; Kościółki, grań, 10 V I 1961, leg. A. S z u j e c k i. Melanotus rufipes H e r b s t. Imagines i larwy znajdowano często w pniakach 1 kłodach jodłowych i świerkowych w drzewostanach dolnoreglowych północnego stoku. Ponadto w locie: Widły, 14 V I 1960; Gubernasówka, 25 VI-15 VII 1960, leg. J. R ic iit a r z. Athous vittatus (F.). Markowe Rówienki, 25 V I 1961. Corymbites ąuercus (G y ll.). Nad Mokrym Stawem, 7 V I 1961; Przełęcz Lipnicka, 7 V I 1961. T h roscidae Throscus dermestoides (L.). Barańcowa, 13 i 25 VI 1963, w olszynce i na podmokłej łące. liu p re stid a e Eurythyrea austriaca (L.). Policzne, 24 V I I 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN). Anthaxia submontana O b e n b. Markowe Rówienki, 15 V I 1959 i 13 V I 1961; Przełęcz Jałowiecka, 20 i 23 V III 1960; Hala Czarnego, 22 V I I 1961. Ponadto 2 okazy zebrał S. P o p e k powyżej Markowych Szczawin na Doronicum austriacum JACQ., 11 V III 1938 (coll. ZZS PAN). Forma ta, uznawana przez niektórych autorów za podgatunek A. quadripunctata (L.), nie była dotychczas z terenu Polski podawana. A nobiidae Ernobius abietis (F.). Na płacie firnu pod Główniakiem, 1580 m npm, 24 IV 1962 (nawiany przez wiatr z niższych położeń południowego stoku masywu).

» Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 217 Ernobius mollis (L.). W budynku mieszkalnym na Barańcowej, 31 V III 1963. Anobium emarginatum D u f t. Puszcza Czatożańska, wysiany z próchna jodłowego, 1 X I 1964. L yctidae Lyctus linearis (G o e z e ). W drzewostanie dolnoreglowym poniżej Mokrego Stawu, w leżącej kłodzie jodłowej, 7 V I 1961. H elodidae Elodes minuta (L.). Hala Czarnego, 26 V I 1961. Cyphon variabilis (T h u n b.). Widełki, 31 V -1 V I 1964, na krzakach wierzbowych; Barańcowa, 10-15 V I I 1963, na ziołach; nad Markowym Stawem, V I 1961. Ponadto: Czatoża, 13 V I I 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). Dane S t o b ie c k ie g o (1883) odnoszą się do doliny rzeki Skawicy. D ryopidae Dryops ernesti Gozis. Barańcowa, 16-22 IV 1962 i 26 V 1964; nad Markowym Stawem, 23 V 1963. Dryops nitidulus H e e r. Markowa, 21 V 1961. Lathelmis perrisi (D uf.). Hala Czarnego, nad strumykiem, 23 V 1963. B yrrh idae Simplocaria metattica (S t u r m ). Puszcza Czatożańska, 30 V 1963 i 1 X I 1964. Gatunek borealno-alpejski, znany dotychczas w Polsce tylko z Karkonoszy i Tatr (M r o c z k o w s k i, 1958). Curiums decorus (S t e f f.). Markowe Rówienki, 14 V III 1879, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAX). M r o c z k o w s k i (1958) nie zaliczył tego gatunku w skład fauny Polski, podając, iż najbliższe stanowiska znajdują się na terenie Słowacji, przypuszczał jednak możliwość odnalezienia go w Polsce. Curimus erichsoni R e i t t. Puszcza Czatożańska, 26 V I 1963, w e mchu n a stojących pniach bukowych. C leridae Necrobia ruficollis (F.). Górna granica lasu pod Kościółkami, 2 V I 1964, na padlinie jelenia. Necrobia violacea (L.). Wraz z poprzednim 3 okazy.

218 J. Pawłowski 10 D asytidae Basytes caeruleus (D e g.). Markowe Rówienki, 2 3 I V 1961 i 18 Y 1961, strząsane z koron buków. Ponadto: Markowe Szczawiny, 12 VII 1896, leg. S. S t o b ie c k i (coll. Z Z S PAN). Cucujidae AJiasverus advena (W a l t l.). Barańcowa, 8 X I 1963, w drwalce. Gatunek zawleczony do Polski, dotychczas podawany tylko z północnej części kraju ( L e s k a, 1 9 6 2 ). C olydiidae \ Cerylon bescidicum R e i t t. Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, wysiany z próchna. Gatunek dotychczas z Polski nie podawany, znany tylko z Łysej Góry w czechosłowackiej części Beskidu Śląskiego ( R e i t t e r, 1911). Cerylon impressum En. Czatoża, 26 YII 1937, pod korą pniaka bukowego, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN). D erodontidae Laricobius erichsoni R o s e n h. P o ś r e d n i B ó r, 30 IV 1 9 6 3, leg. T. P a w ł o w s k a. R h izophagidae Rhizopbagus bipustulatus (F.). Granica Parku Narodowego nad Przywarówką, 1200 m npm, 26 Y II 1961, 3 okazy pod korą kłody świerkowej. Rhizopbagus parallelocollis (G y ll.). Czatoża, 19 YII 1938, pod korą jodeł i b u k ó w, le g. S. P o p e k (co ll. ZZS PAN). Rłiizophagus puncticollis (C. F. S a h l b.). Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, wysiane z próchna. Dotychczas z Polski nie podawany. Najbliższe stanowiska: Tatry Słowackie i Łysa Góra w czechosłowackiej części Beskidu Śląskiego ( H o r io n, 1960). N itidu lidae Pityophagus ferrugineus (L.). Sułowa Cyrchel, 10 V I I 1963, leg. M. D y l e w s k a Glischroohilus quadripunetatus (L.). Barańcowa, 18-25 Y 1964, leg. M. P a w ł o w s k i. Cyllodes ater (H e r b s t ). Barańcowa, 11 Y 1 9 6 4 ; Markowe Rówienki, 18 V 1964. Pocadius striatus ( O l iv.). Pośredni Bór, 7 V III 1964, na runie, leg. H. S z c z e p a ń s k i ; Puszcza Czatożańska, 27 V I 1963.

11 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 219 Soronia grisea (L.). Olszynka na Barańcowej, 7 X I 1963, wysiane ze ścioły. Epuraea angustula S t u r m. Markowe Bówienki, 7 V I I I 1959. Epuraea unicolor (Oliv.). Barańcowa, 11 V 1964, nad potokiem Markowym. N itidula bipunctata (L.). W budynku mieszkalnym na Barańcowej, 12 V 1963. Meligethes antłiracinus B r i s. Palechówka, 17 V 1964; regiel górny zbocza północnego, 8 VII 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i. Według H o r io n a (1960) dotychczasowe stanowiska śląskie są niepewne. Poza tym z Polski nie podawany. Meligethes atratus (O l i v.) = M. rufipes G y l l. Markowe Rówienki, 8 VI 1959, masowo na kwitnących baldaszkowatych; 18 V 1964, strząsany z koron drzew. Ponadto: Czatoża, 26 V I I 1937, leg. S. P opek (coll. ZZS PAX). Meligethes coeruleovirens F ó r s t. Łąka na Pickówce, 25 V 1964; w piętrze kosodrzewiny na północnym stoku, 1400-1500 m npm, 21 V I I I 1959. Meligethes czwalinai (R e i t t.). Markowa, 2 8 V I I 1959; Polana Zapałowicza, 4 V I I I 1963; Kocioł pod Kościółkami, 8 V III 1959; grań Kościółków, 7 VII 1964. Pierwsze stanowiska tego górskiego gatunku na terenie Polski, gdyż dane o występowaniu na Śląsku są według H o r io n a (1960) niepewne. Xajbliższe stanowiska: Mała Fatra i Tatry Słowackie. Meligethes difficilis (H e e r ). Widły, 16 V 1961; Barańcowa, 3 V 1959 i 13 VI 1963; Markowe Rówienki, 8 V I 1959. Brachypterus urticae (F.). Markowe Rówienki, 5 1X 1961, 17 V I I 1963; Gubernasówka, 13 V I I I 1963, na pokrzywach. Heterchelus scutellaris (H e e r ). Barańcowa, 11 V 1964; Markowe Rówienki, 8 i 15 V I 1959, 18 V 1964. W szystkie okazy strząsane były z drzew liściastych. Cisidae Cis bidentatus (O l i v.). Puszcza Czatożańska, 27 V I 1 9 6 3. Cis lineatocribratus M e l l. Puszcza Czatożańska, 28 VI 1963, w hubach bukowych. Cis nitidus (F.). Puszcza Czatożańska, 27-28 VI, 19 i 29 X I 1963, w hubach bukowych. Rhopalodontus perforatus (G y ll.). W drwalce na Barańcowej, 28 X 1964, wysiany z trocin. Octotemnus glabriculus (G y l l.). Czatoża, 17 V I I I 1939, leg. S. P o p e k (coli. ZZS PAX). Tem nochilidae Ostoma oblonga (L.). Barańcowa, II 1960, w drewnie opałowym w drwalce; Puszcza Czatożańska, 27 V I 1963, w pułapce gruntowej.

2 2 0 J. Pawłowski 12 C ryptoph agidae Paramecosoma melanocepjialum ( H e r b s t ). Palecliówka, 2 1 I V 1964, w locie. CryptopJiagus acutangulus G y l l. W budynkach drewnianych na Barańcowej na jesieni i w zimie 1959/60, 1961/62. CryptopJiagus badius S t u r m. Puszcza Czatożańska, 1 X I 1964, wysiany ze ścioły; Przełęcz Jałowiecka, V I I 1961. CryptopJiagus croaticus R e i t t. Kocioł pod Kościółkami, 6 V I I I 1 963. W Polsce podawany dotychczas tylko przez T r e l l ę (1923) z okolicy Przemyśla. CryptopJiagus dentatus ( H e r b s t ). W drwalce na Barańcowej, zima 1962/63. CryptopJiagus fumatus (M a r s h.). Markowe Rówienki, 23 III 1959, pod korą pniaka jodłowego. Caenoscelis ferrugineus (0. F. Sahib.). Burdylów Groń, 18 X 1964, wysiany ze ścioły. Atomaria pusilla (Payk.). Burdylów Groń, 18 X 1964, wysiany ze ścioły; kępa kosodrzewiny, 1400 m npm, 5 V I I I 1963. L ath ridiidae Coninomus constrictus (G y l l.). Drwalka na Barańcowej, 9 IX 1959, wysiany z trocin. LatJiridius nodifer W e s t w. Barańcowa, 8X 1 1 9 6 3, w drwalce; Puszcza Czatożańska, 26 VI 1963, pod korą kłody bukowej oraz 27 V I 1963, w pułapce gruntowej; drzewostan pod Markowymi Szczawinami, 27 V I I I 1963; Polana Zapałowicza, 4-6 V I I I 1963. LatJiridius rugicollis (O l i v.). Puszcza Czatożańska, 1 X I 1 964, wysiany ze ścioły. Enicmus consirnilis (M a n n ie.). Wraz z poprzednim. Enicmus transversus (O l i v.). Żwirowisko Potoku Markowego na Barańcowej, 7 X I 1963, w ściole pod lepiężnikami. Corticaria serrata ( P a y k.). Drwalka na Barańcowej, 8 X I 1963. Corticaria elongata (G y l l.). Policzne, 1 5 I V 1963, w ściole przy górnej granicy uprawy roli (około 790 m npm). MelanopJitalma fusoula (G y l l.). W kosodrzewinie na Kościółkach, 8 VIII 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i. E rotylidae Triplax russica (L.). Hala Czarnego, 19-20 V I I 1948, leg. J. P o d o s k i i Z. W ie r z b i c k i, det. J. P a w ł o w s k i (coli. IZ PAX). Dane powyższe odnosić należy prawdopodobnie do drzewostanu dolnoreglowego poniżej Hali Czarnego (Puszcza Czatożańska).

13 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 2 21 E ndotnychidae Mycełaea hirta (M arsh.). Puszcza Czatożańska, 27 VI 1963. C occinellidae Scymnus abietis P a y k. Puszcza Czatożańska, 1 X I 1961, wysiane ze ścioly; Pośredni Bór, 7 VIII 1964, czerpakiem z runa, leg. H. S z c z e p a ń s k i; w kosodrzewinie na zboczu południowym, 8 V I 1963. Ponadto w kosodrzewinie, 24 VI 1905, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAX). Scymnus suturalis T h u n b g. W p ię tr z e k o s o d rz e w in y n a z b o c z u p o łu d n io w y m (1500-1600 m n p m ), 27 V III 1963, n a Pinus cembra L. Hippodamia tredecimpunctata (L.). Barańcowa, 15 VI 1963, leg. M. Dy- l e w s k a. Ponadto: powyżej Markowych Szczawin, 11 V I I I 1938, leg. S. P o p e k ; w kosodrzewinie pod szczytem, 24 V I 1905, leg. S. S t o b ie c k i (coli. ZZS PAX). Semiadalia notata (L a ic h.). Polana za Gubernasówką, 6 VI 1963, leg. M. D y l e w s k a ; Gubernasówka, V I I I -I X 1963, leg. J. R ic h t a r z. Według B i e l a w s k ie g o (1959) gatunek spotykany nadzwyczaj rzadko, w Polsce znany dotychczas tylko ze Śląska i Tatr. Galvia quatuordecimguttata (L.). Widełki, 31 V-1 VI 1964; Markowe Rówienki, 18 V 1964. Ponadto: Policzne, 24 V II 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). H alyzia sedecimguttata (L.). Xa trasie Policzne Babia Góra, 5 VII 1939, leg. S. P o p e k ; Krowiarki, 4 V I I 1 9 5 0, leg. H. F r a n c k ie w ic z (coll. ZZS PAX). M elan dryidae Tetratoma ancora F. Puszcza Czatożańska, 26 VI 1963 i 1 X I 1964. Tetratoma fungorum F. Puszcza Czatożańska, 30 V i 19 X I 1963. Orchesia micans (Panz.). Puszcza Czatożańska, 22 V I 1961. X ylita laevigata ( H e l l e n.). Markowe Szczawiny, 24 V I 1905, na pniaku świerkowym, leg. S. S t o b ie c k i (coll. Z Z S PAX). A nthicidae Anthicus axillaris Schm. Barańcowa, 2 X 1963, na łące. M ordellidae Mordella Jiólomelaena A p f e l b. Markowa, 24 VII 1959. Gatunek podawany w Polsce dotychczas tylko z okolic Cieszyna (W a ń k a, 1920). Mordellistena abdominalis (F.). Markowa, 15 V I 1959.

2 2 2 J. Pawłowski 14 A n aspididae Anaspis Mesenwetteri E m e r y. Markowe Eówienki, 3 i 7 Y I I 1959, YII 1960; poręba na Fickówce, 19 V I I 1963; Kocioł pod Kościółkami, 8 V I I I 1959. Gatunek podawany dotychczas w Polsce z Pienin (T e n e n b a u m, 1929) i okolic Przemyśla ( T r e l l a, 1930), a ponadto ogólnie z Tatr. R h ipiphoridae Mełoecus paradoxus (L.). W budynku drewnianym Muzeum Babiogórskiego Parku Narodowego, V II 1962. 4 O edem eridae Calopus serraticornis (L.). W budynku mieszkalnym na Barańcowej, 28 V 1965, złowiony wieczorem do światła, leg. J. P a w ł o w s k a. Gatunek ten jest w zbiorach z terenu Polski wielką rzadkością. Nacerda adusta (P a n z.). Babia Góra, 4 VII 1950, leg. H. F r a n c k ie w ic z (co ll. ZZS PAN). Nacerda fulvicollis (S c o p.). Markowe Eówienki, 20 VII 1879, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAN). Oedemera lurida (M a r s h.). Barańcowa, 18-19 VII 1948, leg. A. G o l ja n oraz 21 VII 1949, leg. Z. W i e r z b i c k i, det. J. P a w ł o w s k i (coli. IZ PAN). Oedemera podagrariae (L.). P o lic z n e, 15 i 2 5 V I I 1 9 3 8, leg. S. P o p e k (coli. ZZS PAN). S alpin gidae Rabocerus foveolatus ( L j u n g h.). H ala Czarnego, 23 V 1963. Ponadto: Markowe Szczawiny, 12 I I 1951, leg. B. B u r a k o w s k i (coli. IZ PAN). RMnosimus ruficollis (L.). Fickówka, 19 VII 1963; Puszcza Czatożańska, 26 V I 1963. T enebrionidae Scaphidema metauicum (F.). Babia Góra, 25 V I I I 1938, leg. S. P o p e k (coli. ZZS PAN). C eram bycidae Acmaeops collaris (L.). Markowa, 27 V I 1963. Leptura sandoeensis P a l m. Markowe Eówienki, 2 9 VII oraz 3 i 18 VIII 1 9 5 9 ; Krowiarki, 13 V I I I 1959. Gatunek niedawno opisany, z tego też

15 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 223 względu dotychczas nie podawany z Polski, gdyż nie odróżniano go od L. dubia S c o p. Phymatodes testaceus (L.). Policzne, 8 Y I I 1938, na baldaszkowatych, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN); Barańcowa, 28 YII 1949, leg. A. G o l j a n (coli. IZ PAN). Pogonocherus ovatus (G o e z e ). B a b ia G ó ra, 1 X I 1949, leg. R. B ie l a w s k i, d e t. S. K a p u ś c iń s k i (coli. IZ PAN). Agapanthia villosoviridescens (Deg.). Barańcowa, 2 1 V I I 1949, le g. A. G o l j a n, d e t. S. K a p u ś c iń s k i (coli. IZ PAN). C hrysom elidae Orsodacne cerasi (L.). Widły, 16 Y 1961. Lema cyanella (L.). Barańcowa, 11 Y 1964, na wierzbie nad Potokiem Markowym. Lema melanopa (L.). Fickówka, 25 Y 1964. Clytra laeviuscula R a t z. Przecinka leśna nad Gubernasówką, 28 VII 1962, leg. M. D y l e w s k a. Cryptocephalus bipunctatus (L.). Barańcowa, 12 VII 1948, leg. Z. W ie r z b i c k i, det. M. W ę g r z e c k i (coli. IZ PAN). Cryptocephalus fulvus G o e z e. Markowe Rówienki, 3 X 1881, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAN). Leptinotarsa decemlineata (Say). U północnego podnóża Babiej Góry pojawiły się pierwsze pojedyncze osobniki w 1961 roku (Wilczna). W następnym roku inwazja dotarła do górnej granicy piętra uprawy roli (Barańcowa, 20 V I-15 Y II 1962), a w 1963 stonka występowała już tutaj masowo. N ajwyżej notowane stanowiska tego gatunku w reglach i powyżej górnej granicy lasu: Hala Czarnego, 30 Y 1963; Cyl (zbocze zachodnie, 1430 m npm), 30 Y 1963. Na zboczach południowych stonka ziemniaczana pojawiła się w 1962, a w następnym roku występowała już masowo (Gubernasówka). Chrysomela geminata Payk. Barańcowa, 19 YII 1949, le g. A. G o l j a n, d e t. M. W ę g r z e c k i (coli. IZ PAN). Gastroidea viridula (D e g.). Hala Czarnego, 23 Y 1961 i 2 3-3 0 V 1963, masowo na Rumex alpinus L. Sternoplatys segnis W e i s e. P o d s z c z y te m k o ło ź ró d ła, 19 V I I 1 8 8 0, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAN). Eydrothassa marginella (L.). Hala Czarnego, 26 Y 1961; Puszcza Czatożańska, 13 V I 1961; nad Mokrym Stawem, 7 V I 1961; nad Markowym Stawem, 23 Y 1963. Melasoma vigintipunctata (S c o p.). W id e łk i, 17 i 31 Y 1 9 6 4, n a w ie rz b a c h. Phytodecta olivaceus ( F o r s t.). Hala Czarnego, 26 Y 1961. Phytodecta quinquepunctatus (F.). Hala Czarnego, 26 Y 1961; nad Mokrym Stawem, 10 V I 1961; górny płaj, 6 Y II 1959; nad Markowymi Szczawinami,

2 2 4 J. Pawłowski 16 25-26 V 1961; nad Markowym Stawem, 26 V I 1961, leg. A. S z u j e c k i. Ponadto: zrąb na Markowej, 27 VI 1879, leg. S. S t o b i e c k i; oraz na trasie Policzne - Babia Góra, 5 V II 1939, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN). Phyllodecta atrovirens C o r n. Babia Góra, 19 VIII 1936, leg. S. P o p e k (coli. ZZS PAN). Phyllodecta laticollis Su ffr. Żwirowisko na Wilcznej,.17 V 1964 i 24 VIII 1964, na wierzbach i olchach. Phyllodecta tibialis S u f f r. Żwirowisko na Wilcznej, 17 V oraz 31 V-1 VI 1964, na wierzbach; nad potokiem Markowym na Barańcowej, 1 1 V 1964. Galeruca tanaceti (L.). Byzowana, X 1961; Markowa, 19X 1 9 6 2. Ponadto: powyżej schroniska na Markowych Szczawinach, 11 VIII 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN). Eulupertis xanthopus ( D u f t.). W kosodrzewinie, 4 V II 1895, leg. S. S t o b i e c k i (coll. ZZS PAN). Gatunek znany w Polsce dotychczas tylko z Przemyśla, Ojcowa i Sopotu (T e n e n b a t jm, 1931). Phyllotreta atra (F.). Wilczna, 31 V -1 V I 1964. Phyllotreta exclamationis (T h u n b g.). Łąka na Fickówce, 25 V 1964. Phyllotreta vemorum (L.). Barańcowa, 7 X I 1963, w ściole; Markowa, 15 VI 1959; Puszcza Czatożańska, 30 V 1963; nad Markowymi Szczawinami, 25-26 V 1961; na płacie śniegu pod Główniakiem, 24 IV 1962; łąka wokół Mułowego Stawku, 7 V III 1963; Gubernasówka, 6 VI 1963. Phyllotreta nigripes (F.). W kosodrzewinie pod szczytem, 24 V I 1905, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAN). Phyllotreta vittata (F.). Barańcowa, 25 VI 1963; Burdylów Groń, 18 X 1964; nad Markowymi Szczawinami, 8 VII 1964, leg. II. S z c z e p a ń s k i; łąka wokół Mułowego Stawu, 7 V I I I 1963. Phyllotreta vittula ( R e d t.). Puszcza Czatożańska, 30 V 1963. Aphtona euphorbiae (S c h r a n k ). Wilczna, 31 V -1 VI 1964; Markowe Rówienki, 18 V 1964; Kościółki, 8 V I I I 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i. Longitarsus kutscherae E y e. Barańcowa, 3 0 III 1 9 6 3, w kępie kamienistej. Z Polski podawany dotychczas jako podgatunek L. melanocephalus D e g. Haltica pusilla D u f t. Na sz c z y c ie, 4 VII 1 8 9 5, le g. S. S t o b i e c k i (coli. ZZS PAN). Lythraria salicariae (Payk.). Barańcowa, 25 V I 1963. Crepidodera ferruginea (S c o p.). Barańcowa, 29 V I 1961. Berocrepis rufipes (L.). Puszcza Czatożańska, 22 V I 1961. Chalcoides fulvicornis (F.). Żwirowisko na Wilcznej, 24 V III 1964, na wierzbach. M antura rustica (L.). Barańcowa, 13 VI 1963, masowo w olszynce. Cassida denticollis SuFFR. Barańcowa, 20 V I I 1961. Cassida sanguinosa S u f f r. Barańcowa, 1 1 V 1963.

17 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 225 A ttelabidae Deporaeus betulae (L.). Markowe Rówienki, 18 Y 1904. Curculio nidae Apion aeihiops H e r b s t. Babia Góra, 1 X I 1949, leg. R. B i e l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAX). A pion cer do G e r s t. Olszynka na Barańcowej, 18 V 1964. Apion cruentatum W a l t l. Łąka na Barańcowej, 2 X 1 9 6 3 ; Czarna Cyrchel, 19 V I 1963. A pion flavipes ( P a y k.). Policzne, 15 IV 1963, w kępie kamienistej. Apion frumentarium (P a y k.). Markowe Szczawiny, 2 4 V I 1905, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAX); Barańcowa, 26 V I I 1948, leg. Z. W i e r z b i c k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAX). Apion pallipes K i r b y. Dolny regiel północnego stoku, 7 V III 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i. Apion virens H e r b s t. Barańcowa, 25 VI i 2 X 1963, na łąkach. Ponadto: Barańcowa, 26 VII 1948, leg. Z. W ie r z b i c k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAX). Apion vorax H e r b s t. W ilc z n a, 31 V-1 V I 1964. Phyllobius maculicornis G e r m. W ilc z n a, 31 V-1 VI 1964. Phyllobius oblongus (L.). Widły, 3 V I 1963; Widełki, 17 V i 31 V -1 VI 1964, masowo. Phyllobius p iri (L.). Wilczna, 17 V 1964; Pickówka, 25 V 1964. Polydrosus pilosus G r e d l. Barańcowa, na żwirowisku, 8 V 1963 oraz w olszynce, I V i 20 VI 1 9 6 4 ; Markowe Rówienki, 18 V 1964. Barypithes pellucidus (Bon.). Xad Markowymi Szczawinami, 19 VII 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAX). Gatunek podawany dotychczas w Polsce tylko z terenu Dolnego Śląska (G e r h a r d t, 1910) i Krakowa (S m r e c z y ń s k i, 1959). Z polskiej części Karpat dotychczas nie podawany. Silona suturalis S t e p h. Kępa kamienista na Barańcowej, 4 IV 1963. Dorytomus occalescens (G y l l.). W ilc z n a, 17 V i 31 V -1 V I 1964. Dorytomus taeniatus (P.). Barańcowa, 13 VI 1963 oraz 4 i 11 V 1964, na wierzbach; Kościółki, 8 V III 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i; południowy stok, około 1650 m npm, 8 V I 1963. Notaris aterrimus H a m p e. W rejonie górnej granicy lasu na północnym stoku, 25-26 V 1961. Ponadto: przełęcz Izdebczyska, 22 IV 1949, leg. R. B ie l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAX). Orypus equiseti (P.). Barańcowa, 10 V I 1963. Ponadto: Babia Góra, 29 VI 1948, leg. R. B ie l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAX). Elleschus bipunctatus (L.). Markowe Rówienki, 18 V 1964. 2

226 J. Pawłowski 18 Elleschus scanicus (Payk.). Wilczna, 17 V 1964. Sibinia potentillae Germ. Babia Góra, 30 VI 1948, leg. E. B ie l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAN-). Curculio crux F. Wilczna, 17 Y i 31 V -1 VI 1964. Curculio pyrrhoceras M a r s h. Wilczna, 17 V 1964. Pissodes scabricollis M i l l. Eegiel dolny północnego zbocza, 7 V I I I 1964, leg. II. S z c z e p a ń s k i. Phytonomus nigrirostris (F.). Barańcowa, 10 V I 1963; pod Główniakiem, na płacie śniegu, 2 4 I V 1962. Ponadto: Policzne, 7 V II 1938, leg. S. P o p e k (coll. ZZS PAN). Sitophilus granarius (L.). Markowa, 25 V I 1961. Rhinoncus albicinctus G y l l. Barańcowa, 26 V I I 1948, leg. Z. W ie r z b i c k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAN). Z polskiej części Karpat dotychczas nie wykazywany. Rhinoncus pericarpius (L.). Barańcowa, 24-25 V 1964. Scleropterus serratus (G e r m.). Barańcowa, 13 VI 1963, w olszynce; Hala Czarnego, 2 5 V 1 9 6 3. Ponadto: Babia Góra, 1 V I I 1 9 4 8, leg. E. B i e l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAN). Ceutorrhynchus cochleariae (G y l l.). H ala Czarnego, 20 V I 1961. Ceutorrhynchus erysimi (F.). W kosodrzewinie, 31 V 1920, leg. S. S t o b ie c k i (coll. ZZS PAN). Ceutorrhynchus floralis ( P a y k.). Markowe Eówienki, 18 V 1964. Ceutorrhynchus pleurostigma (M a r s h.). Barańcowa, 2 5 V I 1 9 6 3 ; Burdylów Groń, 18 X 1 9 6 4 ; pod Główniakiem, 24 IV 1 9 6 2, na płacie śniegu. Ponadto: Babia Góra, 7 X I 1 9 4 9, leg. E. B ie l a w s k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAN). Ceutorrhynchidius troglodytes (F.). Puszcza Czatożańska, 30 V 1963. Gymnetron veronicae (G e r m.). Barańcowa, 19 V I I 1963, na łące. Ponadto: B a rańcowa, 26 V I I 1948, leg. Z. W i e r z b i c k i, det. S. S m r e c z y ń s k i (coli. IZ PAN). Miarus monticola P e t r i. Policzne Górne, 7 V I 1961; Markowe Eówienki, 23 IV 1961. Cionus scrophulańae (L.). Barańcowa, Ogród Eoślin Babiogórskich, 12-13 V I 1963, masowo na Scrophularia nodosa L. Anoplus roboris S u f f r. Barańcowa, w olszynce, 13 V I 1963. Rhynchaenus angustifrons W e s t. Barańcowa, 11 V 1964. Rhynchaenus populi (F.). Barańcowa, 13 V I 1963, na wierzbie. Scolytidae Eylastes ater ( P a y k.). Barańcowa, 20 V I 1959; Markowe Szczawiny, 14 VI 1961. Polygraphus poligraphus (L.). Kora świerkowa ze śladami żeru z Doliny Słonowskiej, wiosna 1964, leg. J. B ic h t a r z. Dane N u jm b erga (1929) odnoszą się nie do Babiej Góry, lecz do pobliskiego pasma Policy.

1 9 Nowe dla Babiej G óry gatunki chrząszczy 2 2 7 Phloeosinus thujae (P e r r.). Bur d y ló w Groń, 25 V I I I 1 963, ślad żerowania pod korą Juniperus communis L. Ernopocerus fagi (F.). Dolny plaj, 2 V 1964, 2 martwe osobniki w żerowisku pod korą cienkiej gałązki bukowej. Pityogenes bidentatus ( H e r b s t ). Pośredni Bór, 9 V III1964 i nad Markowymi Szczawinami, 8 VIII 1964, leg. H. S z c z e p a ń s k i. PODSUM OW ANIE W trzech kolejnych przyczynkach podano 464 gatunki chrząszczy nei wykazywane dotychczas w piśmiennictwie dotyczącym Babiej Góry. W tej liczbie wykazano ogółem 30 gatunków nowych dla polskiej części Karpat, w tym 16 nowych dla fauny Polski. Ponadto wykazano kilkanaście gatunków rzadkich, znanych dotychczas w Polsce z nielicznych stanowisk w różnych częściach kraju. Ogólnie więc lista faunistyczna chrząszczy pasma Babiej Góry w granicach podanych w pierwszym przyczynku ( P a w ł o w s k i, 1964) obejmuje obecnie ponad 1220 gatunków. Z liczby tej w czasie sześcioletnich badań autor stwierdził 891 gatunków aktualnie występujących na Babiej Górze. Meodnalezienie pozostałych 330 gatunków to tylko częściowo wynik przeoczenia form trudniejszch do odszukania z powodu drobnych rozmiarów, rzadkości w ystępowania lub nieznanej biologii czy ekologii. Co najmniej 30% tej liczby to gatunki będące obecnie w wyraźnej regresji, które kilkadziesiąt lat temu były notowane jako pospolite. Również pewien procent gatunków nowych na Babiej Górze to bardzo prawdopodobni przybysze z ostatnich kilkudziesięciu lat. Szczegółowe omówienie sygnalizowanych tu zmian w składzie fauny chrząszczy Babiej Góry, jak również analiza ekologiczna i zoogeograficzna tej fauny, zostaną przedstawione w odrębnej, obszernej publikacji. PIŚM IEN N ICTW O B a c h M. 1867. N achtrage, Zusatze und Verbesserungen zum 1. B andę der K aferfauna. Coblenz, pp. 415-523. B i e l a w s k i K. 1959. Biedronki Goccinellidae. W : K lucze do oznaczania owadów Polski, X IX, 76. W arszaw a, 92 pp., 266 ff. G e r h a r d t J. 1910. Yerzeichnis der Kiifer Schlesiens preussischen und ósterreicliisclien Anteils, geordnet nach dem Catalogus coleopterorum Europae vom Jalire 1906. Berlin, X V I+ 4 3 1 pp. I I o r i o n A. 1941. Faunistik der deutschen Kiifer. I. Adephaga-Caraboidea. Krefeld, 464 pp. H o r i o n A. 1949. F aunistik der m itteleuropaisclien Kafer. II. Palpicornia Staphylinoidea (ausser Stapliylinidae). F rankfu rt a. M., X X I I I + 388 pp

2 2 8 J. Pawłowski 20 H o r i o n A. 1960. F aunistik der m itteleuropaischen Kafer. V II. Clavicornia 1. Teil (Sphaeritidae bis PJialacridae). U berlingen-bodensee, V I I I + 3 4 6 pp. K i n e l J. 1949. Hydradephaga Polski i sąsiednich krain. Pol. Pism o ent., W rocław, 18: 337-405. K o l b e W. 1915. B eitrage zur schlesischen K aferfauna. Jh. Ver. schles. Ins. k., Breslan, 8: 16-20. K u l t K. 1947. K lić k urcovani brouku ćeledi Carabidae Ceskoslovenske republiky. II. E n t. Prir., 20, P raba, 199 pp., 244 ff. L e s k a H. 1962. Chrząszcze zawleczone ze zbożem im portow anym statkam i do portu Gdańsk w latach 1956-1958. Pol. Pism o en t., ser. B, W rocław, 27-28: 2 2 3-2 31 + 1 wkl. nlb. M r o c z k o w s k i M. 1955. O m arlicow ate Silphidae. W : K lucze do oznaczania owadów Polski, X IX, 25. W arszaw a, 29 pp., 42 ff. M r o c z k o w s k i M. 1958. O tru p k o w a te Byrrhidae; Nosodendridae. W : K lucze do oznaczania owadów Polski, X IX, 50-51. W arszaw a, 30 pp., 56 ff. N u n b e r g M. 1929. Eozsiedlenie geograficzne Scolytoidea na ziemiach Polski. Spraw. Kom. fizjogr., K raków, 63: 83-123, t. 5. 1 f. P a w ł o w s k i J. 1964. Nowe dla Biabiei Góry gatunki chrząszczy (Goleoptera). F ragm. faun., W arszaw a, 11: 103-113, 1 f. P a w ł o w s k i J., S z u j e c k i A. 1966. Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy (Goleoptera) I I, Staphylinidae. F ragm. faun., W arszaw a, 12: 373-384, 1 f. R e i t t e r E. 1896. Coleopterologische N otizen, L V II. W ien. ent. Ztg., W ien, 15: 77-78. R e i t t e r E. 1911. F auna Germ anica. Die K afer des D eutschen Reiches. III. Band. Schr. D tsch. L ehrerver. N atu rk., S tu ttg a rt, 26, 436 pp., 147 ff., tt. 81-128. S m r e c z y ń s k i S. 1959. Barypithes gabrieli P e n e c k e und B. pellucidm B o h. E nt. BI., Krefeld, 55: 24-27, 4 ff. S t o b i e c k i S. A. 1883. Do fauny Babiej góry. Sprawozdanie z wycieczek entomologicznych n a B abią górę w la tac h 1879 i 1880. Spraw. Kom. fizjogr., K raków, 17, cz. I I : (1) (84). S z y m c z a k o w s k i W. 1961. Gatopidae. W : K lucze do oznaczania owadów Polski, X IX, 13. W arszaw a, 69 pp., 176 ff. T e n e n b a u m S. 1929. Nowe dla Polski gatunki i odm iany chrząszczy. IV. Pol. Pismo ent., Lwów, 7: 188-192. T e n e n b a u m S. 1931. Nowe dla Polski gatunki i odm iany chrząszczy, oraz nowe stanow iska gatunków dawniej podaw anych. V. Fragm. faun. Mus. zool. poi., W arszaw a, 1: 329-359. T e SA ii Z. 1957. Brouci listorozi Lamellicornia, II. Scarabaeidae vrubounoviti: Laparosticti. W : F au n a ĆSR, 11. P raha, 327 pp., 16 tt., 143 ff. T r e l l a T. 1923. W ykaz chrząszczów okolic Przem yśla. Clavicornia. Pol. Pismo ent., Lwów, 2: 110-123. T r e l l a T. 1930. W ykaz chrząszczów okolic Przem yśla. Uzupełnienia do wykazów grupy Diversicornia, Heteromera, Staphylinoidea. Pol. Pism o ent., Lwów, 8:. 130-135, 2 ff. W a ń k a T. 1920. D ritter B eitrag zur Coleopterenfauna von Osterr.-Schlesien. E n t. BI., Berlin, 16: 202-213. PE3IOME A b t o p A a e r c iih c o k c o fle p ^ c a m n ii 269 b h u o b xcyxob h o b m x fljia (JiayHbi Ba6eii T ypti b 3anaflHbix K apnatax. C pe^u nphboflhmbix b pasote b h a o b HaxonsTca HOBbie /put ([jaynbi riojibiiih - 9 b h u o b, HOBbie fljia nojibckhx KapnaT 10, pe^ko HaxoflHMbie 11. Ha3BaHH«3 t h x BHflOB yxa3ahbi b nohbckom TeKCTe pasotbi h b ahrjmiłckom pe3k)me.

21 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy 2 2 9 SUMMARY The author gives a list of 269 species of beetles new for fauna of Babia Góra M t.in Western Carpathians. The most interesting species are: Pterostichus tatricus K u l t, Agyrtes bicolor L a p., Anthaxia submontana O b e n b., Curimus decorus (S t e e p.) Gerylon bescidicum B e i t t., RMzophagus puncticollis (C. F. S a h l b.) Meligethes anthracinus B r i s., M. czwalinai (B e i t t.) and Leptura sandoeensis P a l m, which are new for Polish fauna. New for fauna of Polish Carpathians are: Hydroporus pubescens (G y l l.), Agabus melanarius A u b e, A. sturmi (G y l l.), Golymbetes striatus (L.). Gyrinus substrialus S t e p h., Choleva spadicea (S t u r m ), Bolbobythus specialis (S a u l c y ), Ahasverus advena (W a l t l.), Barypithes pellucidus (B o h.) and Rhinoncus albicinctus G y l l. Moreover, Catops ventricosus (W e i s e ), Aphodius mixtus V il l a, Simplocaria metallica (S t u r m ), Laricobius erichsoni B o s e n h., Cryptopbagus croaticus B e i t t., Semiadalia notata (L a ic h.), Mordella holomelaena A p f e l b., Anaspis kiesenwetteri E m e r y, Galopus serraticornis (L.), Euluperus xanihopus (D u e t.) and Notaris aterrimus H a m p e are very rare in Poland.

R edaktor pracy dr B. B urakow ski P a ń stw o w e W y d aw n ictw o N aukow e W arszaw a 1968 N a k ład 1350 + 90 egz. A rk. w yd. 1,5, d ru k l» /8* P a p ie r d ru k. s a t. k l. I I I 80 g B I. C ena z ł 10 N r. zam. 1263/67 W ro cław sk a D ru k a rn ia N au k o w a R -9