Strategia modernizacji budynków: mapa drogowa 2050 Program modernizacji budynków jednorodzinnych JAWOR w Małopolsce Anna Sokulska 28.07.2016, Kraków
Instytut Ekonomii Środowiska jest pozarządową organizacją, specjalizującą się w obszarze ochrony środowiska, efektywności energetycznej i polityki klimatycznej. Obecnie, działania Instytutu Ekonomii Środowiska koncentrują się na problemach związanych z wprowadzaniem nowych instrumentów finansowych (m.in. budowaniem rynku ESCO), planowaniem energetycznym, polskim systemem białych certyfikatów, wirtualnymi elektrowniami, zakupami grupowymi, oraz wdrażaniem koncepcji budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Efektywna Polska jest niezależną inicjatywą działającą poza instytucjami państwowymi i powstałą jako idea Instytutu Ekonomii Środowiska (IEŚ). Zajmuje się ona dwoma zidentyfikowanymi przez IEŚ problemami tj. modernizacją budynków jednorodzinnych oraz stanem powietrza w Polsce. Integruje ona organizacje i instytucje (w tym także stowarzyszenia branżowe), dla których te dwa problemy są ważne, ale nie reprezentuje interesów tych organizacji. Anna Sokulska Kierownik Projektów i Analityk, absolwentka Fizyki Technicznej w Akademii Górniczo Hutniczej. W 2011 r. zaczęła pracę dla Fundacji Bellona Polska jako Młodszy Analityk w zespole z Markiem Zaborowskim i Andrzejem Gułą, gdzie zajmowała się tematem efektywności energetycznej (głównie w sektorze przemysłowym). Od 2012 r. w Instytucie Ekonomii Środowiska, gdzie zajmuje się tematyką efektywności energetycznej m.in. planowaniem energetycznym w gminach, polityką niskoemisyjną i programami wspierającymi efektywność energetyczną. Spis treści Wstęp... 3 Kryteria i cechy programu Jawor w Małopolsce... 3 Opinia na temat programu... 6 Plusy/zalety programu... 6 Minusy/wady programu... 6 Spis tabel... 7 2
Wstęp W czerwcu 2016 r. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w Krakowie zapowiedział (na pierwszą połowę sierpnia b.r.) uruchomienie programu priorytetowego Jawor pt. Poprawa efektywności energetycznej - termomodernizacja budynków jednorodzinnych. Ze względu na cel programu, który brzmi: Zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie, pyłów PM10, PM2,5 oraz innych zanieczyszczeń powstających w wyniku niskiej emisji, zagrażających zdrowiu i życiu ludzi oraz negatywnie wpływających na stan środowiska poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze w wyniku docieplenia przegród budowlanych I zakłada łączenie tematu zanieczyszczenia powietrza ze stanem energetycznym budynków, które to tematy leżą w zakresie głównych zainteresowań Inicjatywy Efektywna Polska zdecydowaliśmy się przeanalizować ten program pod względem różnych kryteriów zdefiniowanych w dalszej części opracowania. Kryteria/ cechy programu Jawor w Małopolsce Dobór kryteriów z poniższej tabeli przeprowadzony został tak, by były one jak najbardziej uniwersalne i umożliwiały porównywanie różnych programów między sobą. Należy zaznaczyć, że informacje zamieszczone na stronie mają charakter zapowiedzi (sam nabór startuje w połowie sierpnia) i w chwili sporządzania niniejszej tabeli nie dysponowaliśmy informacjami na temat zakresu rzeczywiście przeprowadzonej akcji promocyjnej. Tabela 1. Szczegółowy opis programu Jawor w Małopolsce ze względu na wybrane kryteria/cechy L.p. Typ Kryterium Opis 1. Cel( e) programu Zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie, pyłów PM10, PM2,5 oraz innych zanieczyszczeń powstających w wyniku niskiej emisji, zagrażających zdrowiu i życiu ludzi oraz negatywnie wpływających na stan środowiska poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze w wyniku docieplenia przegród budowlanych. 2. Terminy realizacji Pierwsza połowa sierpnia - 3. Budżet 10 mln PLN 4. Beneficjent Osoby fizyczne* *W przypadku prowadzenia działalności, Wojewódzki Fundusz będzie udzielał pomocy zgodnie z przepisami o pomocy publicznej. Wnioskodawca jeden ze współwłaścicieli niezbędne przedłożenia oświadczenia o zgodzie pozostałych współwłaścicieli na realizację 3
L.p. Typ Kryterium Opis Wnioskodawca o innym tytule do nieruchomości (niż własność) dołączenie oświadczenia właściciela nieruchomości o wyrażeniu zgody na wykonanie zadania 5. Forma 6. Intensywność Budynek < 600 m2 Wkład własny minimum 10%. preferencyjna pożyczka częściowo umarzalna w wysokości do 90% kosztu kwalifikowanego. Oprocentowanie - 2% w skali roku. Pożyczka podlegać będzie umorzeniu do 20%. 7. Wysokość Minimalna kwota Maksymalna kwota Kanały Dystrybucji 8. Warunki (związane z formą ) 20 000,00 zł 100 000,00 zł. WFOŚiGW w Krakowie Zabezpieczenie przez beneficjenta spłaty pożyczki w formie podstawowej weksel in blanco lub w innej dopuszczalnej formie: Gwarancji bankowej Poręczenia Zastaw Hipoteka na nieruchomości Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym lub depozycie bankowym Kaucja pieniężna Karencja mniejsza lub równa 6 miesięcy od daty zakończenia zadania 9. Rodzaje dofinansowanyc h działań Okres pożyczki 10 lat 1. Ocieplenia ścian zewnętrznych budynków - 150 zł/ m2 (Element 41 2. Ocieplenia dachów, stropodachów, stropów nad ostatnią kondygnacją - 150 zł /300 zł/m2 (Element 2) 3. Ocieplenia stropów piwnic - 150 zł /m2 (Element 3) 4. Wymiany okien, drzwi zewnętrznych - 400 zł/m2 (Element 4) 4
L.p. Typ Kryterium Opis 10 Wymagania wobec dofinansowanyc h działań 11 Koszty kwalifikowane Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze musi wynosić min. 25%. koszty wykonania prac budowlanych wraz z niezbędnymi materiałami, (ocieplenie ścian, wymiana okien i drzwi, parapetów zewnętrznych, obróbek blacharskich, itp.), inne koszty, o ile Fundusz uzna je za niezbędne do prawidłowego wykonania termomodernizacji, koszty wykonania audytu energetycznego/opracowania zawierającego opis stanu istniejącego termomodernizowanego obiektu, możliwych do wykonania działań mających na celu dostosowanie obiektu do obowiązujących lub przyszłych warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, wraz z wyliczeniem oszczędności energii. 12 Koszty niekwalifikowane koszty przygotowania dokumentacji technicznej, zmiana konstrukcji dachu i pokrycia dachowego, wydatki na orynnowanie, instalację odgromową, nadzór inwestorski. 13 Niezbędne dokumenty oceniające budynku ( audyt ) stan Audyt lub ocena energetyczna modernizowanego budynku wykonana przez audytora zawierająca w szczególności: wyliczenie zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło grzewcze wyrażone GJ/rok przed i po realizacji inwestycji oraz przewodność cieplna, a także wyliczenie: ograniczenia emisji CO2 (Mg/rok), ograniczenia emisji pyłów PM10 (Mg/rok), ograniczenia emisji pyłów PM2,5 (Mg/rok). 14 Zamknięta lista uprawnionych do przeprowadzenia oceny energetycznej ( audytu ) budynku Tak Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej Polska Izba Inżynierów Budownictwa Zrzeszenie Audytorów Energetycznych Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA 15 Formalności Zał. nr 1 - informacja o dochodach i wydatkach Zał. nr 2 - oświadczenie do PIT 8C Zał. nr 3 - zaświadczenie o dochodach i zatrudnieniu Zał. nr 4 - oświadczenie o dochodzie 5
L.p. Typ Kryterium Opis Zał. nr 5 - dane poręczyciela 16 Forma naboru Ogłoszenie, ograniczenie czasowe 17 Możliwość łączenia z innymi programami 18 Przewidziana promocja: Strona internetowa Kampania promocyjna (telewizja, radio, plakaty, prasa itd.) Punkty informacyjne, ekodoradcy źródło: opracowanie własne Nie - zadanie nie może być dofinansowane przez WFOŚiGW w Krakowie w przypadku otrzymania dotacji z innych środków publicznych (krajowych lub zagranicznych) Podstrona na stronie WFOŚiGW http://www.wfos.krakow.pl/srodkikrajowe/konkursy-i-programy/programy/jawor# http://www.wfos.krakow.pl/jawor-program-pozyczkowy-natermomodernizacje-dla-osob-fizycznych Brak informacji w chwili obecnej. Pracownicy WFOŚiGW (4) + doradcy energetyczni (5) Opinia na temat programu Analiza powyższej szczegółowej tabeli umożliwia wysunięcie pewnych wniosków dotyczących samego programu. Plusy/zalety programu Połączenie tematu modernizacji budynków z kluczowym dla Małopolski problemem jakim jest zanieczyszczenie powietrza (niska emisja) Włączenie w proces udzielania informacji na temat programu gminnych doradców energetycznych Lista zamknięta uprawnionych do przeprowadzenia audytu/oceny energetycznej dbałość i jakość wymaganej oceny Uwzględnienie kosztu oceny/audytu jako koszty kwalifikowalnego Minusy/wady programu Zdefiniowany cel (Zmniejszenie narażenia ludności na oddziaływanie, pyłów PM10, PM2,5 oraz innych zanieczyszczeń powstających w wyniku niskiej emisji, zagrażających zdrowiu i życiu ludzi oraz negatywnie wpływających na stan środowiska poprzez zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze w wyniku docieplenia przegród budowlanych) nie jest w 6
pełni spójny z wymaganiami wobec efektów wspieranych działań (zdefiniowanych jako Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło grzewcze musi wynosić min. 25%). Brak szeroko-zakrojonej akcji promocyjnej Słabe kanały dystrybucji (tylko WFOŚiGW) Konieczność przeprowadzenia audytu/oceny energetycznej budynku Forma wsparcia pożyczka, która pociąga za sobą dodatkowe formalności zabezpieczeniowe i ogranicza udział w programie osób, które nie charakteryzują się zdolnością kredytową Brak możliwości skorzystania ze wsparcia z innego programu Spis tabel Tabela 1. Szczegółowy opis programu Jawor w Małopolsce ze względu na wybrane kryteria/cechy... 3 7