Edukator Analiza potrzeb osób doświadczających przemocy w rodzinie i korzystających z pomocy oraz wsparcia wybranych warszawskich organizacji pomocowych oraz ocena jakości usług świadczonych przez te placówki (analiza jakościowa) Warszawa, styczeń 2015 Opracowanie: Ewa Bilska (Edukator) Ewa Wyrwich-Hejduk (Edukator)
PLACÓWKI W KTÓRYCH REALIZOWANO BADANIE Ośrodek DOM dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, (prowadzony przez Stowarzyszenie Pomocy i Interwencji Społecznej) Fundacja Centrum Praw Kobiet Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia IPZ PTP Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (prowadzony przez Fundację Centrum Praw Kobiet) Fundacja Centrum Edukacji Liderskiej Ośrodek Interwencji Kryzysowej (ul. 6-ego Sierpnia 1/5) Stowarzyszenie OPTA Specjalistyczna Poradnia Rodzinna ds. Przeciwdziałania Przemocy Ośrodek Interwencji Kryzysowej (ul. Dalibora 1)
ETAPY BADANIA 1. Badanie jakościowe: 40 indywidualnych wywiadów pogłębionych, (36 wywiadów z kobietami oraz 4 wywiady z mężczyznami) termin realizacji: 24 września - 28 października 2014 r. 2. Badanie ilościowe: 217 ankiet, termin realizacji: 24 września 16 października 2014 r.
CO DOBRZE DZIAŁA W PLACÓWKACH WSPIERAJACYCH? Wysoko oceniona została: PRZYDATNOŚĆ pomocy SKUTECZNOŚĆ pomocy
PRZYDATNE FORMY POMOCY POMOC W KONTACIE INDYWIDUALNYM pomoc psychologiczna pomoc prawna pomoc psychiatryczna pomoc pracownika socjalnego pomoc psychologiczna dla dzieci POMOC GRUPOWA grupy wsparcia grupy warsztatowe grupy edukacyjne SCHRONIENIE
SKUTECZNOŚĆ POMOCY Rozumieją mechanizmy rządzące zjawiskiem przemocy WIEDZA Rozumieją mechanizmy agresywnych zachowań dzieci będących świadkami przemocy w domu
SKUTECZNOŚĆ POMOCY realne zmiany jakie zaszły w życiu osób doświadczających przemocy, pod wpływem udzielonej pomocy Odzyskuję nadzieję EMOCJE Nie czuję się winna Nie czuję się samotna Już się nie boję Cieszę się życiem Czuję się bezpiecznie Jestem spokojniejsza Jestem silniejsza
SKUTECZNOŚĆ POMOCY UMIEJĘTNO TNOŚCI Potrafią stawiać granice Są bardziej samodzielne Mają motywację do działania Lepiej radzą sobie z emocjami Odzyskują zaufanie do ludzi Nawiązują nowe znajomości Wchodzą w satysfakcjonujące związki
Realne zmiany w życiu klientek nastąpiły dopiero po skorzystaniu z pomocy instytucji specjalistycznej zajmującej się pomocą ofiarom przemocy w rodzinie
SYTUACJE, W KTÓRYCH KLIENTKI UZNAŁY POMOC ZA NIEPRZYDATNĄ Klientka korzystała z pomocy specjalistów w innych instytucjach. W placówce szukała jedynie potwierdzenia wcześniejszej diagnozy. Wszystkie mieszkanki ośrodka były zobowiązane do udziału w zajęciach, które nie zawsze były dostosowane do indywidualnych potrzeb klientek.
PLACÓWKI AMBULATORYJNE -PROPONOWANE ZMIANY W placówkach udzielających pomocy ofiarom przemocy powinny być zatrudnione osoby mające fachowe przygotowanie do pracy z tą bardzo wymagającą grupą klientów. W związku z ciągłymi zmianami w prawie i zmianami proceduralnymi wskazane byłoby opracowanie systemu weryfikacji wiedzy i kompetencji pracowników zatrudnionych w placówkach wspierających.
PLACÓWKI AMBULATORYJNE - PROPONOWANE ZMIANY Większa dostępność specjalistów w godzinach popołudniowych udniowych. Zwiększenie dostępności konsultacji z psychologami specjalizującymi się w pracy z dziećmi i młodziem odzieżą. Nawiązanie współpracy z placówkami służby zdrowia oferującymi bezpłatne konsultacje psychiatryczne. Zatrudnianie w placówkach terapeutów specjalizujących się w pracy z osobami wykorzystywanymi seksualnie. Dostosowanie do potrzeb klientów liczby i czasu trwania liczby i czasu trwania grup wsparcia.
PLACÓWKI OFERUJĄCE SCHRONIENIE - PROPONOWANE ZMIANY DOTYCZYŁY Organizacji systemu wsparcia np.: - dyżury nocne pracowników w placówce (tam gdzie ich nie ma), - zapewnienie konsultacji doradcy zawodowego. Pomocy dzieciom przebywającym w placówce np. -pomoc psychologiczna, -opieka nad małymi dziećmi w czasie gdy ich mamy uczestniczą w zajęciach lub załatwiają sprawy urzędowe. Kadry np.: -zmiana ról kadry z kontrolerów na doradców, -zaangażowanie kadry w rozwiązywanie sporów między mieszkankami. Uwzględniania indywidualnych sytuacji i potrzeb mieszkanek w procesie planowania i udzielania pomocy.
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ - CO DOBRZE DZIAŁA? Zaangażowanie pracowników ośrodka pomocy społecznej w swoją pracę. Skuteczne kierowanie klientek do ośrodków interwencji kryzysowej (przez pracowników socjalnych). Zaangażowanie pracowników OPS w uruchamianie procedury Niebieskie Karty.
OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ - PROPOZYCJE ZMIAN w zakresie realizacji procedury Niebieskie Karty Przeszkolenie pracowników OPS w zakresie realizacji procedury Niebieskie Karty. Dołożenie starań, by w ramach procedury Niebieskie Karty z należytą starannością realizowane były wszystkie etapy procedury: - spotkanie klientki z zespołem interdyscyplinarnym, - kontrola realizacji planu radzenia sobie z przemocą, - spotkanie sprawcy z zespołem interdyscyplinarnym itp. Zacieśnianie współpracy z innymi instytucjami (w związku z realizacją procedury).
PROCEDURA NIEBIESKIEJ KARTY - PROPONOWANE ZMIANY Problemy: Brak orientacji klientek w kwestii realizacji procedury. Całkowity brak spotkań z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą. Przebieg spotkań nie spełnił oczekiwań klientek. Wskazane jest: Komunikowanie się z osobami doświadczającymi przemocy. Objaśnianie działań podejmowanych na różnych etapach realizacji procedury.
WARSZAWSKI SYSTEM POMOCY OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE Ogólna ocena DOBRA szczególnie na tle systemu wsparcia funkcjonującego w mniejszych miejscowościach
WARSZAWSKI SYSTEM POMOCY OFIAROM PRZEMOCY W RODZINIE
DROGA DO PLACÓWEK WSPIERAJĄCYCH
Gdzie i w jakiej formie powinny być przekazywane informacje o działaniu placówek pomagających osobom doświadczającym przemocy?
INFORMACJE O OFERCIE PLACÓWEK BLISKO LUDZI Internet: - na stronach dedykowanych kobietom - na portalach społecznościowych typu Facebook, You Tube Gazety: - bezpłatne rozdawane pasażerom na przystankach autobusowych - kolorowe magazyny Telewizja: - programy informacyjne - programy publicystyczne - reportaże - filmy i seriale
INFORMACJE O OFERCIE PLACÓWEK BLISKO LUDZI Ogłoszenia na tablicach w: - ośrodku pomocy społecznej, - przychodni zdrowia, - urzędzie pracy, - urzędzie gminy, - aptece, - w kościele, przed kościołem. Plakaty w: - w przejściach podziemnych, - klubach sportowych, - bibliotekach miejskich.
W WARSZAWSKIM SYSTEMIE WSPARCIA POTRZEBA WIĘCEJ: konsultacji prawnych, konsultacji psychiatrycznych, konsultacji z terapeutą specjalizującym się w pomocy ofiarom przemocy seksualnej, konsultacji psychologicznych dla dzieci.
W WARSZAWSKIM SYSTEMIE WSPARCIA w opinii klientów pomoc mogłoby usprawnić uruchomienie centrum informacyjno-interwencyjnego dla mieszkańców całej Warszawy, działające 24 godziny na dobę, zajmujące się diagnozowaniem przemocy, udzielające wsparcia psychologicznego, kierujące do odpowiednich specjalistów w poszczególnych placówkach, posiadające informacje o: - wolnych terminach konsultacji w różnych placówkach, - o wolnych miejscach hostelowych. Aby o każdej porze można było tam pójść porozmawiać, poprosić o pomoc
POSZUKIWANIE POMOCY PRZEZ MĘŻCZYZN DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE Proces poszukiwania pomocy trwa dłużej niż u kobiet. Panowie nie otrzymują wsparcia od rodziny i znajomych. Są przekonani, że placówki specjalistyczne udzielają pomocy wyłącznie kobietom. Poszukują wsparcia w placówkach prywatnych, często są rozczarowani poziomem usług z uwagi na: - brak specjalistów zajmujących się przemocą, - brak efektów pracy terapeutycznej, - wysoki koszt pomocy uzyskiwanej w prywatnych gabinetach psychologicznych.
POSZUKIWANIE POMOCY PRZEZ MĘŻCZYZN DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE W ramach warszawskiego systemu wsparcia: - chętnie korzystają z indywidualnego wsparcia psychologicznego, - rzadziej uczestniczą w grupach wsparcia. Mężczyźni uczestniczący w grupach wsparcia: - szybko odnajdują w nich swoje miejsce, - są akceptowani przez kobiety uczestniczące w zajęciach, - doceniają znaczenie grup w procesie radzenia sobie z przemocą.
POSZUKIWANIE POMOCY PRZEZ MĘŻCZYZN DOZNAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE W systemie pomocy dla mężczyzn dopracowania wymaga oferta pomocy w: - odzyskiwaniu (prawnym) - odbudowywaniu (psychologicznym) kontaktów z dziećmi Wskazane byłoby popularyzowanie: - mediacji jako formy rozwiązywania sporów okołorozwodowych, - konsultacji prawnych pomocnych w procesie sądowego określania sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej - konsultacji psychologicznych i warsztatów umiejętności wychowawczych
Dziękuję za uwagę!