1 Rozkład materiału dla ucznia klasy V z niepełnosprawnością intelektualną 1. Lekcja organizacyjna. Jak będziemy poznawać przyrodę w klasie 5? Sposoby poznawania przyrody w klasie 5; zakres przedmiotu przyroda; źródła wiedzy o przyrodzie; wyposażenie pracowni przyrodniczej; regulamin pracowni przyrodniczej 2. Co to jest plan i skala? Plan przedmiotu 3. Plan i mapa Film wyjaśniający zasady sporządzania planu obszaru; wyjaśnienie pojęcia mapa 4. Kreślenie planu boiska Pomiar długości i szerokości boiska; lekcja w terenie 5. Jak obliczyć i oszacować odległość? 6. Ćwiczenia w szacowaniu odległości 7. Poznajemy wysokość bezwzględną, względną i mapę poziomicową 8. Co można odczytać z mapy poziomicowej? 9. Szacowanie wysokości lekcja w terenie 10. Nakładanie barw na mapy poziomicowe 11. Odkrywamy tajemnice map 12. Jakie siły kształtują powierzchnię ziemi? wyjaśnienie, na czym polega szacowanie odległości, ćwiczenia w szacowaniu odległości omówienie sposobu tworzenia mapy poziomicowej Formy terenu na mapie poziomicowej; wypukłe i wklęsłe formy terenu Szacowanie wysokości budynków; szacowanie wysokości metodą cienia; szacowanie wysokości niewielkiego pagórka Barwy hipsometryczne; formy ukształtowania powierzchni: niziny, wyżyny, góry i ich oznaczenia na mapie Siły kształtujące powierzchnię ziemi; skutki działania sił wewnętrznych; działanie sił zewnętrznych: wody, temperatury, wiatru, lodowców i człowieka. Doświadczenie: piasek, konewka z wodą, taca, butelka z wodą, Pasowość ukształtowania powierzchni Polski, praca z mapą 13. Pasowe ukształtowanie powierzchni Polski 15. Pasowe ukształtowanie Pasy ukształtowania powierzchni Polski; powierzchni Polski praca z mapą 16. Wody powierzchniowe Polski 17. Poznajemy lasy Polski Rozmieszczenie lasów w Polsce Rodzaje wód powierzchniowych w Polsce: rzeki, jeziora, bagna; największe rzeki Polski: Wisła i Odra
2 18. Podział administracyjny Podział administracyjny Polski Polski 19. Polska w Europie Położenie Polski; granice państwa; miejsce Polski w Europie 20. Poznajemy kraje Kraje sąsiadujące z Polską: sąsiadujące z Polską 21. Polska w Unii Cele Unii Europejskiej; symbol Unii Europejskiej Europejskiej 22. Poznajemy wybrane Wybrane kraje Unii Europejskiej: Francja, Hiszpania, Włochy, Wielka kraje Unii Europejskiej Brytania 23. Poznajemy naszą ojczyznę 25. Jak działalność Źródła zanieczyszczeń; sposoby rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń; człowieka wpływa na stan miejsca powstawania trujących pyłów i gazów; pyły i gazy zagrożenie dla powietrza? przyrody, zdrowia ludzi 26. Jak działalność Rodzaje ścieków; skutki obecności w ściekach detergentów, nawozów człowieka wpływa na stan sztucznych i środków ochrony roślin; zagrożenia środowiska spowodowane wód i gleb? tworzeniem hałd i wysypisk 27. Jak ratować przyrodę? Przykłady samooczyszczania się przyrody; indywidualne i globalne działania człowieka służące ochronie przyrody 28/29. Badanie i opis stanu czystości środowiska lekcje w terenie 30. Poznajemy obszary i obiekty przyrody chronione w Polsce 31. Przegląd wybranych obiektów i obszarów chronionych 32. Ochrona gatunkowa roślin, grzybów i zwierząt Badanie stanu czystości powietrza, wody, Formy ochrony przyrody w Polsce. Park narodowy, układanki. pocztówki Organizmy objęte ochroną gatunkową; ochrona całkowita; ochrona częściowa; przykłady roślin i zwierząt chronionych 33/34. Obszary i obiekty Formy ochrony przyrody w najbliższej okolicy; gatunki chronione chronione w najbliższej okolicy lekcje w terenie 35. Poznajemy sposoby
3 ochrony przyrody 37. Co to jest krajobraz? Krajobraz; składniki krajobrazu; rodzaje krajobrazów; 38. Morze Bałtyckie Położenie Morza Bałtyckiego; organizmy występujące w Morzu Bałtyckim; 39. Poznajemy pas Cechy krajobrazu nadmorskiego; wybrzeże niskie, wybrzeże wysokie; pobrzeży 40. Poznajemy walory Położenie Gdańska; główne zabytki Gdańska; turystyczne Gdańska 41. Pojezierza krainy Cechy krajobrazu pojeziernego; Kraina Wielkich Jezior Mazurskich; jezior 42. Poznajemy Niziny Cechy krajobrazu nizinnego; Środkowopolskie 43. Krajobraz Cechy krajobrazu wielkomiejskiego wielkomiejski Warszawy 44. Najważniejsze atrakcje Najważniejsze atrakcje turystyczne Warszawy turystyczne Warszawy 45. Poznajemy parki Parki narodowe, gry dydaktyczne narodowe pobrzeży i pojezierzy 46. Poznajemy parki narodowe Nizin Parki narodowe Środkowopolskich 47. Poznajemy krajobrazy nizin podsumowanie działu 49 Miejsko-przemysłowy krajobraz Wyżyny Śląskiej Przekształcanie krajobrazu naturalnego Wyżyny Śląskiej w krajobraz miejsko-przemysłowy. 50. Na wapiennej Wyżynie Krakowsko- Częstochowskiej 51. Poznajemy Wyżynę Lubelską cechy krajobrazu krasowego; jaskinia jako przykład formy krasowej. cechy krajobrazu rolniczego; najważniejsze uprawy na Wyżynie Lubelskiej; 52. Kraków dawna stolica Położenie Krakowa; najważniejsze wydarzenia z historii Krakowa;
4 Polski osobliwości Wawelu 53. Poznajemy skarby Krakowa 54. Poznajemy parki narodowe wyżyn 55. Poznajemy krajobrazy wyżyn 57. Poznajemy krajobraz gór niskich 58. Poznajemy krajobraz gór średnich i wysokich Stare Miasto: Wawel, Rynek Główny z kościołem Mariackim i Sukiennicami; pozostałości budowli obronnych; Parki narodowe, gry dydaktyczne charakterystyczne cechy krajobrazu gór niskich; charakterystyczne cechy krajobrazu gór średnich; 59. Tatry Położenie Tatr; 60. Pogoda i roślinność Tatr 61. Poznajemy parki narodowe gór Cechy pogody tatrzańskiej; Parki narodowe 62. Prezentujemy parki narodowe gór 63. Poznajemy krajobrazy gór 65. Poznajemy mchy różnorodność mchów; znaczenie mchów 66. Poznajemy paprotniki przedstawiciele paprotników 67/68. Poznajemy środowiska mchów i Środowisko występowania mchów i paprotników;
5 paprotników lekcje w terenie 69. Rośliny wytwarzające kwiaty i nasiona 70. Jak odróżnić rośliny nagonasienne od okrytonasiennych? lekcja w terenie 71. Budowa roślin nasiennych i funkcje łodygi organy roślin nasiennych, rola kwiatów Cechy budowy roślin Budowa roślin nasiennych: pędy (łodyga, liście, kwiaty, owoce) i korzenie; funkcje łodygi; 72. Funkcje liści i korzeni Budowa liścia; funkcje liści; funkcje korzeni 73/74. Obserwujemy rośliny nasienne najbliższej okolicy lekcje w terenie 75. Jak rozmnażają się rośliny nasienne? 76. Jak przebiega rozwój rośliny nasiennej? 77. Obserwujemy fazy rozwoju roślin nasiennych lekcja w terenie 78. Budowa i różnorodność grzybów Drzewa, krzewy i rośliny zielne w najbliższej okolicy; budowa kwiatu; owoce; przystosowania owoców do różnych sposobów rozprzestrzeniania zawartych w nich nasion powstawanie owoców budowa grzybów wielokomórkowych; występowanie grzybów 79. O grzybach dobrze i źle Grzyby jako pożywienie ludzi i zwierząt; przykłady grzybów trujących; pierwsza pomoc w przypadku zatruć grzybami
6 80/81. Obserwacja grzybów w naturalnym środowisku lekcje w terenie grzyby jadalne i niejadalne; zasady zbierania grzybów; 82. Odkrywamy tajemnice świata roślin i grzybów podsumowanie działu 84. Z czego jest zbudowany otaczający nas świat? 85. Badamy właściwości ciał stałych 86.Właściwości magnetyczne ciał stałych; wykorzystywanie właściwości ciał stałych 87. Badamy właściwości cieczy 88. Od czego zależy szybkość parowania? 89. Zależności między masą a objętością substancji 90. Badamy właściwości gazów 91. Przekazywanie ciepła przez ciała stałe, ciecze i gazy rola narządów zmysłów w określaniu właściwości substancji; trzy stany skupienia substancji; właściwości mechaniczne ciał stałych Magnes; bieguny magnetyczne, wzajemne przyciąganie się magnesów; Właściwości cieczy parowanie cieczy porównanie masy różnych substancji o tej samej objętości Właściwości gazów (brak własnego kształtu, ściśliwość i rozprężliwość); przewodzenie ciepła przez ciała stałe; przekazywanie ciepła przez ciecze i gazy
7 92. Jak zmiany temperatury wpływają na właściwości ciał stałych? przykłady występowania zjawiska rozszerzalności cieplnej ciał stałych; 93. Jak zmiany temperatury wpływają na właściwości cieczy i gazów? wykorzystanie rozszerzalności cieplnej cieczy;