INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ

FEDERAL MOGUL GORZYCE SP. Z O.O. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI DYSTRYBUCYJNEJ Tekst zatwierdzony przez Zarząd Tekst obowiązujący od dnia. roku... Podpis i pieczęć osób zatwierdzających

Część I Ogólne warunki korzystania z systemu dystrybucyjnego Federal-Mogul Gorzyce Sp. z o.o.

Spis treści 1. DEFINICJE I WYKAZ SKRÓTÓW... 7 1.1 Definicje... 7 1.2 Wykaz zastosowanych skrótów w I i II cz. IRiESD... 14 1.3 Podstawy prawne i zasady obowiązywania IRiESD... 16 1.4 Dokumenty powiązane... 16 1.5 Informacje dodatkowe... 16 1.6 Procedura aktualizacji IRiESD... 17 2. SYSTEM DYSTRYBUCYJNY... 18 2.1 Opis systemu dystrybucyjnego... 18 2.2 Punkty wejścia oraz miejsca fizycznego dostarczenia paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego.... 18 2.3 Punkty wyjścia oraz miejsca fizycznego poboru paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego.... 19 2.4 Przejście ryzyka i własności... 19 2.5 Strefy dystrybucyjne... 20 2.6 Obszary rozliczeniowe ciepła spalania ORCS... 20 2.7 Parametry jakościowe... 21 2.8 Ciśnienie paliwa gazowego... 23 2.9 Wymagania techniczne dla urządzeń i sieci wraz z niezbędną infrastrukturą pomocniczą.. 23 2.10 Połączenia systemu dystrybucyjnego z instalacjami odbiorców... 23 2.11 Kryteria bezpieczeństwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego... 23 2.12 Współpraca OSD z operatorami systemów współpracujących... 24 2.13 Prawa i obowiązki odbiorców... 25 2.14 Planowanie rozwoju systemu dystrybucyjnego... 26 3. PRZYŁĄCZANIE DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ... 27 3.1 Warunki przyłączania podmiotów do sieci dystrybucyjnej... 27 3.2 Wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej... 28 3.3 Warunki przyłączenia do sieci dystrybucyjnej... 29 3.4 Umowa o przyłączenie do sieci... 32 3.5 Wymagania techniczne dla nowych punktów... 33 4. UMOWA DYSTRYBUCYJNA/ UMOWA KOMPLEKSOWA... 33 4.1 Strony umowy dystrybucyjnej/umowy kompleksowej... 33 4.2 Prawa i obowiązki Operatora Systemu Dystrybucyjnego... 33 4.3 Prawa i obowiązki ZUD... 35 4.4 Odpowiedzialność za jakość i ciśnienie paliw gazowych... 36 4.5 Siła wyższa... 36 4.6 Standardy jakościowe obsługi użytkowników systemu... 36 5. WARUNKI ŚWIADCZENIA USŁUGI DYSTRYBUCJI... 37 Data: Wersja 1.1 Strona 3 z 96

5.1 Zakres usług świadczonych przez OSD... 37 5.2 Warunki wymagane przy zawarciu umowy dystrybucyjnej... 38 5.3 Warunki techniczne... 39 5.4 Warunki finansowe... 40 5.5 Terminy składania wniosków o zawarcie umowy dystrybucyjnej... 40 5.6 Złożenie wniosku o zawarcie umowy dystrybucyjnej... 40 5.7 Rozpatrywanie wniosku... 40 5.8 Przypadki odmowy zawarcia umowy dystrybucyjnej... 41 5.9 Przypadki wypowiedzenia umowy... 42 5.10 Przypadki rozwiązania umowy... 42 6. PROCEDURA ZGŁASZANIA UMÓW DO REALIZACJI... 42 6.1 Zasady zlecania usług dystrybucji.... 42 6.2 Kwalifikacja PZD... 43 6.3 Rozpatrywanie PZD... 44 6.4 Przypadki odmowy świadczenia usługi dystrybucji... 45 6.5 Zakończenie realizacji PZD... 45 6.6 Wypowiedzenie PZD... 45 6.7 Warunki ustalania zamówionej mocy umownej... 45 6.8 Wstrzymanie oraz wznowienie dostarczania gazu ziemnego do punktu wyjścia w ramach PZD. 45 7. ZASADY SKŁADANIA ZBIORCZEGO ZGŁOSZENIA ZAPOTRZEBOWANIA... 47 8. PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY... 49 9. PRACE W SYSTEMIE DYSTRYBUCYJNYM... 52 9.1 Ocena stanu technicznego sieci dystrybucyjnej... 52 9.2 Planowanie i realizacja prac remontowych/modernizacyjnych... 53 10. FAKTUROWANIE I PŁATNOŚCI... 53 11. WYMIANA INFORMACJI POMIĘDZY STRONAMI UMOWY DYSTRYBUCYJNEJ/ UMOWY KOMPLEKSOWEJ... 53 11.1 Korespondencja pomiędzy OSD i ZUD... 53 11.2 Wymiana informacji pomiędzy OSD, OSP i ZUD... 54 11.3 Poufność... 54 11.4 Sposób i terminy przekazywania informacji... 55 11.5 Procedura udzielania informacji... 55 Część II... 56 12. WYMAGANIA DOTYCZĄCE UKŁADÓW POMIAROWYCH... 57 12.1 Układy pomiarowe wymagania ogólne.... 57 12.2 Układy pomiarowe rodzaje urządzeń pomiarowych.... 60 12.3 Układy pomiarowe wymagania techniczne.... 61 12.4 Pomiary.... 61 12.5 Sposób wykonywania odczytów układów pomiarowych przez OSD w punktach wyjścia z sieci dystrybucyjnej... 62 Data: Wersja 1.1 Strona 4 z 96

12.6 System telemetrii. Zdalny odczyt układów pomiarowo-rozliczeniowych i sposób przekazywania danych pomiarowo-rozliczeniowych.... 66 12.7 Sprawdzanie prawidłowości działania układów pomiarowych... 67 12.8 Przedpłatowe układy pomiarowe... 67 13. ROZLICZANIE USŁUGI DYSTRYBUCYJNEJ... 68 13.1 Warunki rozliczeń określa umowa dystrybucyjna i Taryfa.... 68 13.2 Zasady określania ilości paliwa gazowego w punktach typu WR... 69 13.3 Szacownie objętości i ilości paliwa gazowego w punktach wyjścia typu WS... 69 14. ALOKACJE OBJĘTOŚCI I ILOŚCI PALIWA GAZOWEGO W UMOWNYCH PUNKTACH WEJŚCIA I WYJŚCIA... 72 14.1 Zasady wykonywania Alokacji dla Punktów wejścia PWE OSP i Punktów wyjścia PWY OSP. 72 14.2 Zasady przekazywania danych w procesie Alokacji operatywnych za poprzednią Dobę gazową. 77 14.3 Zasady przekazywania danych w procesie Alokacji rozliczeniowych.... 78 15. ZGŁASZANIE PZD DO REALIZACJI... 79 15.1 Nominacje i renominacje ZUD zasady ogólne.... 79 15.2 Proces nominacji.... 81 15.3 Proces renominacji.... 81 16. BILANSOWANIE PALIWA GAZOWEGO W SYSTEMACH GAZOWYCH... 82 16.1 Ogólne warunki Bilansowania... 82 16.2 Bilansowanie fizyczne Systemu dystrybucyjnego E... 82 16.3 Bilansowanie handlowe w Systemie dystrybucyjnym E... 82 16.4 Przekazywanie informacji w ramach Alokacji i Bilansowania Systemu dystrybucyjnego. 83 17. ZARZĄDZANIE OGRANICZENIAMI W SYSTEMIE DYSTRYBUCYJNYM... 84 17.1 Przyczyny powstawania ograniczeń systemowych... 84 17.2 Działania operatora na rzecz efektywnego wykorzystania przepustowości systemu dystrybucyjnego... 85 17.3 Wstrzymanie, ograniczanie lub wznawianie dostaw do punktów wyjścia... 86 17.4 Zarządzanie ograniczeniami systemowymi w przypadku niezgodności dostaw paliwa gazowego z zatwierdzoną nominacją ZUD... 87 17.5 Zarządzanie ograniczeniami systemowymi w przypadku wprowadzania do systemu paliwa gazowego o o parametrach jakościowych niezgodnych z IRiESD... 88 17.6 Zarządzanie ograniczeniami systemowymi w przypadku wystąpienia ograniczeń kontraktowych... 89 18. ROZLICZANIE USŁUGI DYSTRYBUCJI... 90 18.1 Parametry jakościowe paliwa gazowego... 90 18.2 Opłaty za niedotrzymanie parametrów jakościowych paliwa gazowego... 90 18.3 Opłata za niedotrzymanie ciepła spalania paliwa gazowego... 91 18.4 Opłaty za niedotrzymanie ciśnienia na punktach wejścia do systemu dystrybucyjnego... 92 18.5 Cena Referencyjna Gazu... 93 Data: Wersja 1.1 Strona 5 z 96

19. SPOSOBY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH AWARYJNYCH... 93 19.1 Awarie i ich usuwanie... 93 19.2 Współdziałanie w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego... 94 19.3 Sporządzanie oraz realizacja planu wprowadzania ograniczeń... 94 20. PRZYPISY KOŃCOWE... 96 Data: Wersja 1.1 Strona 6 z 96

1. DEFINICJE I WYKAZ SKRÓTÓW 1.1 Definicje Alokacja Alokacja operatywna Alokacja rozliczeniowa Bilansowanie fizyczne Przypisanie poszczególnym ZUD ilości paliwa gazowego przekazanego do dystrybucji w punkcie wejścia lub odbieranego w punkcie wyjścia, gdy w danym punkcie paliwo gazowe jest przekazywane lub odbierane przez więcej niż jednego ZUD. Określenie szacunkowych ilości paliwa gazowego dostarczonego do punktu wejścia na połączeniu z systemem przesyłowym w poprzedniej dobie gazowej, wyrażonych w jednostkach energii (kwh). Określenie ilości paliwa gazowego dostarczonego do punktu wejścia na połączeniu z systemem przesyłowym w poszczególnych dobach gazowych zakończonego miesiąca gazowego, stanowiących podstawę bilansowania handlowego w systemie przesyłowym z OSP, wyrażonych w jednostkach energii (kwh). Działalność operatora systemu gazowego mająca na celu zrównoważenie objętości paliwa gazowego dostarczanego i odbieranego z systemu gazowego, poprzez bieżące sterowanie pracą systemu dystrybucyjnego. Bilansowanie handlowe Działalność OSD polegająca na określeniu i rozliczeniu wielkości niezbilansowania wynikającego z różnicy pomiędzy ilościami paliwa gazowego dostarczonego i pobranego z sytemu dystrybucyjnego. Bilansowanie Działalność gospodarcza wykonywana przez OSD w ramach świadczenia usługi dystrybucji polegająca na równoważeniu zapotrzebowania na paliwo gazowe z dostawami tych paliw obejmująca bilansowanie fizyczne i handlowe. Cena referencyjna gazu (CRG) Średnioważona cena zakupu paliwa gazowego przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego wyznaczona zgodnie z metodologią określoną w IRiESD. Ciepło spalania H SN Ilość energii, która została wydzielona w postaci ciepła w wyniku całkowitego i zupełnego spalenia w powietrzu 1 m3 paliwa gazowego w warunkach normalnych, gdyby reakcja zachodziła pod stałym ciśnieniem 101,325 kpa, a wszystkie oprócz wody, produkty spalania były w stanie gazowym, para Data: Wersja 1.1 Strona 7 z 96

wodna utworzona w procesie spalania uległa kondensacji i wszystkie produkty spalania (zarówno produkty w stanie gazowym jak i woda w stanie ciekłym)zostały doprowadzone do temperatury 25 C. Ciśnienie Ciśnienie paliwa gazowego mierzone w warunkach statycznych jako nadciśnienie, będące różnicą pomiędzy bezwzględnym ciśnieniem statycznym paliwa gazowego, a ciśnieniem atmosferycznym. Dni robocze Dni od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Doba gazowa Okres od godziny 06:00 dnia bieżącego do godziny 06:00 dnia następnego. Dystrybucja paliwa gazowego Transport paliw gazowych sieciami dystrybucyjnymi w celu dostarczenia odbiorcom lub transport do innego systemu gazowego. Gaz ziemny (PN-C-04750) Giełda Gazu Gaz palny, którego głównym składnikiem jest metan i który wydobywany jest ze złóż podziemnych. Podmiot prowadzący giełdę towarową w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 197 z późn.zm. ), na której zawierane są transakcje sprzedaży paliwa gazowego lub podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94 z późn.zm.) organizujący obrót towarami giełdowymi w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych, w tym paliwem gazowym. Liczba Wobbego (PN-C-04750) Stosunek wartości ciepła spalania paliwa gazowego, do pierwiastka kwadratowego jego gęstości względnej, w tych samych warunkach odniesienia. Metr sześcienny (m 3 ) Metr sześcienny suchego paliwa gazowego w warunkach odniesienia: ciśnienie 101,325 kpa i temperatura 273,15 K (warunki normalne). Miesiąc gazowy Okres od godziny 06:00 pierwszego dnia bieżącego miesiąca do godziny 06:00 pierwszego dnia miesiąca następnego. Data: Wersja 1.1 Strona 8 z 96

Moc umowna Określona w umowie o świadczenie usługi dystrybucyjnej lub w umowie kompleksowej, maksymalna godzinowa ilość paliwa gazowego wyrażona w kwh/h która może być dostarczona do dystrybucji w punkcie wejścia lub odebrana z systemu dystrybucyjnego w punkcie wyjścia. Moc przyłączeniowa Niezbilansowanie Planowana maksymalna godzinowa możliwość dostarczania lub poboru paliwa gazowego, służąca do zaprojektowania przyłącza, określona w umowie o przyłączenie do sieci, wyrażona w m 3 /h. Różnica pomiędzy ilościami paliwa gazowego dostarczonego do dystrybucji w punktach wejścia i pobranego w punktach wyjścia w ramach danego wejścia do systemu dystrybucyjnego, wyliczona w oparciu o wynik pomiaru i sposób alokacji. Nominacja Oświadczenie ZUD przekazane do OSD dotyczące ilości paliwa gazowego, które zostanie pobrane przez ZUD w określonym czasie z systemu dystrybucyjnego w punkcie wyjścia. Nominalna wartość ciepła spalania Wartość ciepła spalania wyznaczona odrębnie dla każdego rodzaju gazu i wynosząca: - 10,972 kwh/m 3 [39,5 MJ/m 3 ] w przypadku gazu wysokometanowego grupy E, Odbiorca Każdy, kto otrzymuje lub pobiera paliwa gazowe na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym. Odbiorca w gospodarstwie domowym Odbiorca końcowy dokonujący zakupu paliw gazowych wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwie domowym. Odbiorca końcowy Odbiorca dokonujący zakupu paliw gazowych na własny użytek. Okres rozliczeniowy Ustalony w Taryfie lub Umowie przedział czasowy będący podstawą rozliczania za świadczoną przez OSD usługę dystrybucji. Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) Federal- Mogul Gorzyce Sp. z o.o.- przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucja paliw gazowych na terenie objętym koncesją, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie dystrybucyjnym gazowym, którego obowiązki Data: Wersja 1.1 Strona 9 z 96

wynikają z ustawy Prawo energetyczne wyznaczone na OSD decyzją Prezesa URE. Operator Systemu Przesyłowego (OSP) Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem paliw gazowych, odpowiedzialne za ruch sieciowy w systemie przesyłowym gazowym, którego obowiązki określa ustawa Prawo energetyczne wyznaczone na OSP decyzją Prezesa URE. Funkcję OSP pełni Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. Operator Systemu Współpracującego (OSW) OSP, operator systemu magazynowania paliw gazowych i skraplania gazu ziemnego lub inny niż OSD (Federal- Mogul Gorzyce Sp. z o.o.) operator systemu dystrybucyjnego współpracujący z systemem dystrybucyjnym OSD. Paliwo gazowe Gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny oraz propan-butan lub inne rodzaje gazu palnego, dostarczane za pomocą sieci gazowej (w szczególności gaz koksowniczy), a także biogaz rolniczy, niezależnie od ich przeznaczenia Plan Ograniczeń Plan wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego w rozumieniu Ustawy o zapasach. Plan Rozwoju Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe określony w się. 16 Ustawy prawo energetyczne Pojedyncze zlecenie dystrybucji (PZD) Składane na podstawie umowy dystrybucyjnej zlecenie dystrybucji paliwa gazowego do jednego punktu wyjścia. Jedna umowa dystrybucyjna może zawierać wiele PZD. Pojedyncze zlecenie dystrybucji na okres rozruchu technologicznego Pojedyncze Zlecenie Dystrybucji typu R (PZDR) Pojedyncze Zlecenie Dystrybucji typu S (PZDS) Pojedyncze zlecenie dystrybucji paliwa gazowego charakteryzujące się szczególnymi warunkami zamówienia mocy umownej, składane na okres rozruchu technologicznego dla nowego lub modernizowanego punktu wyjścia. Pojedyncze zlecenie dystrybucji paliwa gazowego od punktu lub wielu punktów wejścia do pojedynczego punktu wyjścia WR, wchodzących w skład jednej strefy dystrybucyjnej. Pojedyncze zlecenie dystrybucji paliwa gazowego od punktu lub wielu punktów wejścia do pojedynczego punktu wyjścia WS, wchodzący w skład jednej strefy dystrybucyjnej. Data: Wersja 1.1 Strona 10 z 96

Przedpłatowy układ pomiarowy Gazomierze i inne urządzenia pomiarowe lub pomiaroworozliczeniowe, a także układy połączeń między nimi, dokonujące pomiaru z góry opłaconej ilości paliwa gazowego i automatycznie wstrzymujące dostarczanie paliwa gazowego w sytuacji gdy cały opłocony wolumen paliwa gazowego zostanie odebrany lub zostanie przekroczony okres, za który wniesiono opłatę. Przepustowość techniczna Maksymalna ciągła przepustowość systemu dystrybucyjnego, w ramach której OSD może świadczyć usługi dystrybucji paliwa gazowego. Przepustowość zarezerwowana Część przepustowości technicznej systemu dystrybucyjnego zarezerwowana w związku z zawartymi przez OSD umowami o świadczeniu usług dystrybucji oraz umowami o przyłączenie, o ile nie upłynął przewidywany w nich termin zawarcia umowy, na podstawie której miało nastąpić dostarczanie paliw gazowych. Przesyłanie paliwa gazowego Transport paliwa gazowego sieciami przesyłowymi pomiędzy punktami wejścia a punktami wyjścia sieci przesyłowych. Punkt wejścia Miejsce dostarczenia paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego. Punkt wyjścia Renominacja Miejsce odbioru paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego. Zmiana zatwierdzonej nominacji. Rok gazowy Okres od godziny 6:00 dnia 1 października roku bieżącego do godziny 6:00 dnia 1 października roku następnego. Rozliczenie miesięczne Rozliczenie usługi dystrybucji za okres pełnego miesiąca gazowego, na podstawie którego wystawiana jest przez OSD faktura za usługi dystrybucji świadczone w danym miesiącu. Rozliczenie wstępne Rozliczenie usługi dystrybucji za okres krótszy niż jeden miesiąc, które może zostać przeprowadzone na podstawie danych szacunkowych lub prognozowanych, na podstawie którego wystawiana jest przez OSD faktura wstępna za usługi dystrybucji świadczone w danym miesiącu. Sieć dystrybucyjna Sieć gazowa wysokich, średnich i niskich ciśnień z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i bezpośrednich, za Data: Wersja 1.1 Strona 11 z 96

której ruch sieciowy odpowiedzialny jest OSD. Sieć gazowa Sieć przesyłowa Instalacje połączone i współpracujące ze sobą, m.in: gazociągi wraz z stacjami gazowymi i układami pomiarowymi, służące do przesłania lub dystrybucji paliwa gazowego, należące do przedsiębiorstwa energetycznego. Sieć gazowa wysokich ciśnień z wyłączeniem gazociągów kopalnianych i bezpośrednich, za której ruch sieciowy odpowiedzialny jest OSP. Siła wyższa Niezależne od woli strony nadzwyczajne zdarzenie zewnętrzne, uniemożliwiające na stałe lub na pewien czas wykonanie umowy, którego to zdarzenia lub jego skutków strona, przy zachowaniu należytej staranności, nie mogła przewidzieć w chwili zawierania umowy, ani też uniknąć bądź przezwyciężyć. System dystrybucyjny System gazowy System przesyłowy System telemetryczny Sytuacja awaryjna Sieci dystrybucyjne oraz przyłączone do nich urządzenia i instalacje, współpracujące z siecią. Sieci gazowe oraz przyłączone do nich urządzenia i instalacje, współpracujące z siecią. Sieci przesyłowe oraz przyłączone do nich urządzenia i instalacje, współpracujące z siecią, zarządzane przez OSP zgodnie z IRiESP. Urządzenia nadawczo-odbiorcze współpracujące z układami pomiarowymi, służące do zdalnego przesyłu wyników pomiarów do centrów zbierania i przetwarzania danych pomiarowych. Sytuacja powodująca utratę technicznej sprawności sieci dystrybucyjnej, lub przyłączonej do niej sieci,instalacji lub urządzeń, lub bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia, mienia, środowiska, lub nagła konieczność przeciwdziałania powstaniu takich zagrożeń lub do ich uniknięcia oraz usunięcia skutków spowodowanych ich wystąpieniem i powodująca ograniczenia w dostarczaniu, dystrybucji lub odbiorze paliwa gazowego. Strumień paliwa gazowego Objętość paliwa gazowego przepływającego w systemie dystrybucyjnym w jednostce czasu. Strefa dystrybucyjna Wydzielony fragment systemu dystrybucyjnego, połączony hydraulicznie, zasilany z określonych punktów wejścia do określonych sieciowych punktów wyjścia paliwa gazowego. Data: Wersja 1.1 Strona 12 z 96

Sytuacja awaryjna Taryfa Tydzień gazowy Układ pomiarowy Umowa Umowa dystrybucyjna Sytuacja powodująca utratę technicznej sprawności sieci dystrybucyjnej, lub przyłączonej do niej sieci,instalacji lub urządzeń, lub bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia, mienia, środowiska, lub nagła konieczność przeciwdziałania powstaniu takich zagrożeń lub do ich uniknięcia oraz usunięcia skutków spowodowanych ich wystąpieniem i powodująca ograniczenia w dostarczaniu, dystrybucji lub odbiorze paliwa gazowego. Zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, opracowany przez OSD i wprowadzony jako obowiązujący dla ZUD w trybie określony ustawą Prawo energetyczne. Okres od godziny 6:00 pierwszego dnia bieżącego tygodnia (poniedziałku) do godziny 6:00 pierwszego dnia tygodnia następującego bezpośrednio po tygodniu bieżącym (poniedziałku). Gazomierze i inne urządzenia pomiarowe lub pomiaroworozliczeniowe, a także układy połączeń między nimi, służące do pomiaru objętości pobranego gazu pobranego lub dostarczonego do sieci gazowej i dokonywania rozliczeń. Umowa o przyłączenie lub Umowa dystrybucyjna lub Umowa kompleksowa. Umowa o świadczenie usług dystrybucji paliwa gazowego zawarta między ZUD a OSD, an podstawie której OSD świadczy usługi dystrybucji na rzecz ZUD. Umowa kompleksowa Umowa zawierająca postanowienia umowy sprzedaży i umowy dystrybucyjnej. Umowa o przyłączenie Umowa określająca prawa i obowiązki stron w procesie przyłączania do sieci dystrybucyjnej. Ustawa o zapasach Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 r., poz. 1190). Ustawa Prawo Energetyczne Użytkownik systemu dystrybucyjnego Ustawa z dnia 10.04.1997 r. Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm). Podmiot dostarczający paliwa gazowe do systemu dystrybucyjnego lub zaopatrywany z tego systemu, w tym Data: Wersja 1.1 Strona 13 z 96

ZUD lub Odbiorca. Współczynnik konwersji Współczynnik służący do określenia ilości paliwa gazowego i wyznaczony na zasadach określonych w IRiESD. Warunki normalne Zarządzanie ograniczeniami Zbiorcze Zgłoszenie Zapotrzebowania (ZZZ) Warunki odniesienia do celów rozliczeniowych: ciśnienie bezwzględne 101,325 kpa i temperatura 273,15 K. Działalność gospodarcza wykonywana przez OSD w ramach świadczonych usług dystrybucji w celu zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania systemu dystrybucyjnego oraz zapewnienia wymaganych parametrów technicznych paliw gazowych w przypadku wystąpienia ograniczeń technicznych w przepustowości tego systemu. Wcześniejsze powiadomienie OSD przez ZUD o faktycznej ilości paliwa gazowego, którą ZUD zamierza wprowadzić do systemu dystrybucyjnego lub z niego odebrać. Zleceniodawca Usługi Dystrybucji (ZUD) Osoba fizyczna lub prawna a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, lecz posiadająca zdolność prawną, która korzysta z usługi dystrybucji na podstawie umowy zawartej z OSD. Źródło Miejsce pozyskania paliwa gazowego, tj.: kopalnia, biogazownia, instalacja re gazyfikacji LNG, mieszalnia, sieci dystrybucyjne inne aniżeli system dystrybucyjny OSD, sieci przesyłowe inne aniżeli system przesyłowy OSP. 1.2 Wykaz zastosowanych skrótów w I i II cz. IRiESD CRG E HRD HRN Cena Referencyjna Gazu. Gaz ziemny wysokometanowy Handlowy raport dystrybucji Handlowy Raport niezbilansowania HSM Minimalna wartość ciepła spalania paliwa gazowego transportowanego systemem dystrybucyjnym HZW Ciepło spalania paliwa gazowego wprowadzonego przez ZUD do systemu dystrybucyjnego Data: Wersja 1.1 Strona 14 z 96

IG IN IRiESD IRiESP Ilość paliwa gazowego Odebrana w punkcie wejścia do systemu ilość paliwa gazowego o nieodpowiednich parametrach Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci dystrybucyjnej Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej m 3 Metr sześcienny normalny NZ Dobowa ilość paliwa gazowego określona w zatwierdzonej nominacji ZUD. ONC ONP OSD Opłata za niedotrzymanie ciepła spalania w punkcie wejścia Opłata za niedotrzymanie parametrów paliwa gazowego w punkcie wejścia Operator Systemu Dystrybucyjnego- tu : Federal- Mogul Gorzyce Sp. z o.o. OSP PZD PZDR PZDS Operator Systemu Przesyłowego Pojedyncze Zlecenie Dystrybucji Pojedyncze Zlecenie Dystrybucji typu R Pojedyncze Zlecenie Dystrybucji typu S ONWW WR WS ZUD opłata za niedotrzymanie ilości paliwa gazowego określonych w zatwierdzonej nominacji ZUD w punkcie wyjścia Punkty wyjścia rozliczane z zamówionej mocy i ilości dostarczonego paliwa gazowego, Punkty wyjścia rozliczane wyłącznie z ilości dostarczonego paliwa gazowego Zleceniodawca Usługi Dystrybucji 1.2.1 Użyte w IRiESD odniesienia do ilości paliwa gazowego rozumie się jako odniesienie do ilości paliwa gazowego, wyrażonej w kwh, o ile wyraźnie nie zastrzeżono inaczej. Ilość paliwa gazowego jest obliczana na podstawie objętości paliwa gazowego, która wyrażana jest w metrach sześciennych (m 3 ) w warunkach normalnych oraz współczynnika konwersji ustalanego zgodnie z przepisami prawa. Data: Wersja 1.1 Strona 15 z 96

1.3 Podstawy prawne i zasady obowiązywania IRiESD 1.3.1 IRiESD, opracowana przez OSD zgodnie z wymogami art. 9g Ustawy Prawo energetyczne, określa zasady świadczenia usług dystrybucji, warunki korzystania z sieci dystrybucyjnej, a także warunki i sposób prowadzenia ruchu i eksploatacji oraz planowania rozwoju tej sieci. IRiESD stanowi integralną część umowy dystrybucyjnej lub umowy kompleksowej. 1.3.2 Zgodnie z art. 9g ust. 5 Ustawy Prawo energetyczne opracowana IRiESD uwzględnia wymagania Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) sporządzonej przez OSP. 1.3.3 Do stosowania postanowień IRiESD zobowiązani są Użytkownicy Systemu Dystrybucyjnego, w tym Odbiorcy, których urządzenia, instalacje lub sieci są przyłączone do systemu dystrybucyjnego lub korzystający z usług świadczonych przez OSD. Przez podpisanie umowy dystrybucyjnej/umowy kompleksowej strony umowy zobowiązują się do przestrzegania wszystkich zapisów IRiESD, zgodnie z aktualną jej wersją. 1.3.4 Wszystkie zmiany IRiESD wprowadzane są z zachowaniem postanowień Art. 9g ust.2 Ustawy Prawo energetyczne zgodnie z procedurą przedstawioną w punkcie 2.4.. 1.3.5 W przypadku niezgodności regulacji IRiESD i umowy dystrybucyjnej/umowy kompleksowej decydujące są postanowienia IRiESD, chyba że Strony z uzasadnionych przyczyn wyraźnie postanowiły o określeniu wzajemnych stosunków w sposób odmienny przy jednoczesnym zachowaniu zasady niedyskryminacji pozostałych użytkowników systemu dystrybucyjnego. 1.3.6 IRiESD i dokumenty uzupełniające sporządzone są w języku polskim i opublikowane na stronie internetowej www.fmgorzyce.pl. 1.4 Dokumenty powiązane Dokumentami powiązanymi z IRiESD są: - IRiESP, - Plan Ograniczeń Operatora Systemu Dystrybucyjnego, - Obowiązująca Taryfa Operatora Systemu Dystrybucyjnego, - Akty prawne, Polskie Normy i Normy Zakładowe, a także standardy techniczne Izby Gospodarczej Gazownictwa, związane z zakresem działalności Operatora Systemu Dystrybucyjnego. 1.5 Informacje dodatkowe Oprócz aktualnej wersji IRiESD na stronie internetowej Operatora Systemu Dystrybucyjnego (www.fmgorzyce.pl ) publikuje się : Data: Wersja 1.1 Strona 16 z 96

- Komunikaty o rozpoczęciu procedury konsultacji, - Procedurę zmiany sprzedawcy, - Wzory wniosków dla podmiotów ubiegających się o przyłączenia do sieci dystrybucyjnej, - Obowiązującą taryfę OSD, - Plan ograniczeń OSD. 1.6 Procedura aktualizacji IRiESD 1.6.1 OSD ma prawo do wprowadzania zmian w IRiESD. 1.6.2 Zmiany IRiESD przeprowadzana jest poprzez wydanie nowej IRiESD lub poprzez wydanie karty aktualizacji. 1.6.3 Zgodnie z art. 9g ust. 2 ustawy- Prawo energetyczne OSD jest zobowiązany przeprowadzić konsultacje proponowanych zmian IRiESD z Użytkownikami Systemu Dystrybucyjnego. W związku z powyższym OSD udostępnia aktualizację IRiESD na stronie internetowej OSD, jak również udostępnia ją w swojej siedzibie. 1.6.4 Proces wprowadzania zmian IRiESD prowadzony jest według następującego trybu: a) OSD opracowuje projekt zmian IRiESD, wskazując treść proponowanych zmian oraz proponowany termin wejścia w życie, b) OSD publikuje na swojej stronie internetowej proponowane zmiany IRiESD, a także udostępnia do wglądu w swojej siedzibie, c) OSD publikuje na swojej stronie internetowej komunikat o rozpoczęciu procesu konsultacji zmian IRiESD, miejscu, sposobie oraz terminie składania zastrzeżeń. 1.6.5 Użytkownicy systemu dystrybucyjnego w terminie określonym przez OSD w komunikacie o którym mowa powyżej, który nie może być krótszy niż 15 dni od dnia udostępnienia projektu zaproponowanych zmian - mogą wnosić uwagi dotyczące zaproponowanych zmian. 1.6.6 OSD analizuje zgłoszone uwagi i opracowuje ostateczną treść zmian IRiESD. 1.6.7 Zmienione lub nowe postanowienia IRiESD ustalone przez OSD po przeprowadzeniu procesu konsultacji określonego powyżej - wiążą OSD, ZUD, użytkowników systemu, w tym Odbiorców, OSW, których urządzenia, instalacje lub sieci są przyłączone do systemu dystrybucyjnego lub korzystających z usług świadczonych przez OSD, od dnia umieszczenia aktualnej wersji IRiESD na stronie internetowej OSD oraz jednoczesnego udostępnienia jej do publicznego wglądu w siedzibie OSD. 1.6.8 IRiESD stanowi część umowy. Zmienione lub nowe postanowienia IRiESD staja się częścią umowy począwszy od dnia jej publikacji na stronach OSD i udostępnienia w siedzibie. Data: Wersja 1.1 Strona 17 z 96

1.6.9 W przypadku braku akceptacji zmian IRiESD, ZUD przysługuje prawo wypowiedzenia umowy dystrybucyjnej w terminie trzydziestu (30) dni licząc od dnia jej publikacji na stronach OSD w nowym brzmieniu z zachowaniem dwumiesięcznego okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy nie zwalnia ZUD z obowiązku stosowania postanowień IRiESD w nowym lub zmienionym brzmieniu, w okresie wypowiedzenia. 2. SYSTEM DYSTRYBUCYJNY 2.1 Opis systemu dystrybucyjnego 2.1.1 Zgodnie z klasyfikacją PN-C-04750:2011 system dystrybucyjny zarządzany przez OSD jest system gazu ziemnego wysokometanowego grupy E. 2.1.2 Z systemem dystrybucyjnym OSD współpracuje System przesyłowy OSP (Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM) 2.2 Punkty wejścia oraz miejsca fizycznego dostarczenia paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego. 2.2.1 W systemie dystrybucyjnym wyróżnia się jedno miejsce fizycznego dostarczania paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego, obejmujące punkt zlokalizowany na połączeniu z systemem przesyłowym OSP (MFPWE OSP ). 2.2.2 Wyróżnia się jeden punkt wejścia do systemu dystrybucyjnego którym jest: 3.3.2.1 miejsce fizycznego dostarczania paliwa gazowego z systemu przesyłowego OSP do systemu dystrybucyjnego E, nazywane międzysystemowymi fizycznymi punktami wejścia z systemu przesyłowego (MFPWEosp), które odpowiadają zdefiniowanym w IRiESP międzysystemowym fizycznym punktom wyjścia do systemu dystrybucyjnego (MFPWYosd)., 2.2.3 W przypadku punktu wejścia, na który składa się kilka miejsc fizycznego dostarczania paliwa gazowego do strefy dystrybucyjnej, przyjmuje się następujące procedury: 3.3.3.1 miejscem, w którym ZUD zapewnia odpowiednie parametry jakościowe oraz ciśnienie paliwa gazowego, w szczególności w rozumieniu postanowień pkt. 3.7 i Roz. 5 cz. II IRiESD, są miejsca fizycznego dostarczania paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego, 3.3.3.2 rozliczenia związane ze świadczonymi usługami dystrybucji prowadzone są dla punktów wejścia przy wykorzystaniu układów pomiarowo - rozliczeniowych zainstalowanych w miejscach fizycznego dostarczania paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego oraz metod alokacji określonych w IRIESD. Data: Wersja 1.1 Strona 18 z 96

2.3 Punkty wyjścia oraz miejsca fizycznego poboru paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego. 2.3.1 W systemie dystrybucyjnym wyróżnia się punkty wyjścia zasilające instalacje Odbiorców. 2.3.2 System dystrybucyjny OSD nie obejmuje gazociągów, instalacji i urządzeń, do których OSD nie przysługuje tytuł prawny lub nie będących w posiadaniu OSD. W szczególności system dystrybucyjny nie obejmuje instalacji zlokalizowanych za kurkiem głównym, chyba że Umowa stanowi inaczej. 2.3.3 W przypadku punktów wyjścia, w których układy pomiarowo-rozliczeniowe zlokalizowane są w obrębie instalacji Odbiorcy, a w szczególności w budynkach, w których instalacje rozprowadzają paliwo gazowe do wielu Odbiorców końcowych, przyjmuje się następujące procedury: a) miejscem wydania paliwa gazowego ZUD jest kurek główny zlokalizowany na wejściu do instalacji Odbiorcy (miejsce fizycznego odbioru paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego), chyba że Umowa stanowi inaczej.. b) miejscem, w którym OSD zapewnia parametry jakościowe oraz ciśnienie paliwa gazowego, jest kurek główny zlokalizowany na wejściu do instalacji Odbiorcy, chyba że Umowa stanowi inaczej c) rozliczenia związane ze świadczonymi usługami dystrybucji prowadzone są przy wykorzystaniu układów pomiarowych zainstalowanych u Odbiorcy, d) w przypadku gdy dla jednego punktu wyjścia istnieje wiele układów pomiaroworozliczeniowych zlokalizowanych w obrębie instalacji, usługi dystrybucji rozliczane są dla każdego układu pomiarowo- rozliczeniowego osobno, e) OSD nie odpowiada za żadne szkody związane z rozprowadzeniem paliwa gazowego w instalacjach i sieciach za kurkiem głównym. 2.4 Przejście ryzyka i własności 2.4.1 Ryzyko związane z dystrybucją paliwa gazowego przechodzi na OSD, z chwilą wprowadzenia paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego w miejscu fizycznego dostarczania paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego OSD. W każdym przypadku, gdy w niniejszej IRiESD jest mowa o paliwie gazowym dostarczonym w punkcie wejścia rozumie się, iż faktyczne dostarczenie następuje w miejscu fizycznego dostarczania paliwa gazowego do systemu dystrybucyjnego OSD. 2.4.2 Ryzyko związane z pobieranym paliwem gazowym przechodzi na ZUD z chwilą odbioru paliwa gazowego w punktach wyjścia oraz w oraz miejscach fizycznego poboru paliwa gazowego z systemu dystrybucyjnego, którym jest w szczególności kurek główny zlokalizowany na wejściu do instalacji Odbiorcy lub sieci OSW. W każdym przypadku, gdy w Data: Wersja 1.1 Strona 19 z 96

niniejszej IRiESD jest mowa o paliwie gazowym pobranym w punkcie wyjścia, rozumie się, iż faktyczny pobór następuje w miejscu rozgraniczenia sieci dystrybucyjnej i instalacji Odbiorcy lub sieci OSW tj. na kurku głównym zlokalizowanym na wejściu do instalacji Odbiorcy lub sieci OSW. 2.5 Strefy dystrybucyjne 2.5.1 System dystrybucyjny OSD składa się z jednej strefy dystrybucyjnej. 2.6 Obszary rozliczeniowe ciepła spalania ORCS 2.6.1 OSD wyznacza dla swojego systemu dystrybucyjnego jeden obszar rozliczeniowy ciepła spalania (ORCS). 2.6.2 Wartość ciepła spalania paliwa gazowego będąca podstawą ustalenia jakości paliwa gazowego oraz dla celów rozliczeniowych przyjmowany jest z pomiarów wykonanych przez OSP dla punktu wejścia zasilanego z gazociągu OSP. 2.6.3 W przypadku zainstalowania urządzenia pomiarowego, uzgodnionego z OSD i poddawanego regularnemu sprawdzaniu przez akredytowane laboratorium, umożliwiającego w okresie rozliczeniowym określenie ciepła spalania w tym punkcie będzie określane na podstawie wskazań tego urządzenia. 2.6.4 Wartość ciepła spalani jest wyznaczona przez OSD jednorazowo dla całego okresu rozliczeniowego. 2.6.5 Wartość ciepła spalania gazu ziemnego będąca podstawą ustalania jakości gazu ziemnego w punktach w których pomiaru dokonuje OSD a) dla punktów wejścia, w których zostały zainstalowane chromatografy- jest określana dla każdej godziny jako średnia arytmetyczna pomiarów wykonanych w tym punkcie, b) dla punktów wejścia, które nie są wyposażone w ciągły pomiar składu gazu ziemnego (nie zostały zainstalowane chromatografy) jest określana na podstawie ostatniego pomiaru przekazanego OSD przez podmiot dostarczający paliwo gazowe do dystrybucji w tym punkcie, c) dla wszystkich punktów wyjścia jest określana dla każdej godziny, jako średnia arytmetyczna wynikająca z pomiarów wykonanych w punkcie wejścia. Jeżeli w danym miejscu pomiar analizy składu gazu ziemnego jest wykonywany rzadziej niż 1 raz na godzinę, wówczas jako wartość godzinową ciepła spalania przyjmuje się wartość wynikająca z ostatniego prawidłowego pomiaru. 2.6.6 Odbiorca, po uprzednim uzyskaniu zgody OSD, posiada prawo zainstalowania chromatografu w punkcie wyjścia, w którym odbiera paliwo gazowe. W tym celu Odbiorca i OSD zawierają porozumienie, w którym zostaną określone warunki techniczne oraz zasady i terminy przekazywania OSD przez Odbiorcę ciepła spalania wyznaczonego na podstawie wskazań zainstalowanego przez Odbiorcę chromatografu. W takim przypadku rozliczenia z tytułu dostarczonego paliwa gazowego do punktu wyjścia, prowadzone będą na podstawie ciepła Data: Wersja 1.1 Strona 20 z 96

spalania wyznaczonego na podstawie wskazań zainstalowanego chromatografu, o czym OSD niezwłocznie informuje ZUD dostarczającego paliwo gazowe dla tego Odbiorcy. Zmiana sposobu wyznaczania wartości ciepła spalania w takim punkcie wyjścia może nastąpić nie częściej niż raz w roku gazowym, za wyjątkiem sytuacji opisanej w pkt. 3.7.5. 2.6.7 OSD wyrazi zgodę na zainstalowanie chromatografu, o którym mowa w pkt. 2.6.6 i prowadzenie rozliczeń na podstawie jego wskazań jedynie w przypadku gdy chromatograf oraz sposób jego montażu spełnia wymagania określone w standardzie technicznym Izby Gospodarczej Gazownictwa ST-IGG-0205-2011 Ocena jakości gazów ziemnych. Część I Chromatografy gazowe procesowe do analizy składu gazu ziemnego. 2.6.8 Chromatografy o których mowa w pkt. 2.6.6 podlegają kontroli przez akredytowane laboratorium. Czynność ta dokonywana jest na koszt Odbiorcy, co najmniej raz w roku gazowym oraz każdorazowo po usunięciu awarii zainstalowanego chromatografu oraz na wniosek OSD. 2.6.9 W sytuacji gdy nastąpi awaria lub inna nieprawidłowość związana z pracą chromatografu, o którym mowa w pkt. 2.6.6 w trakcie trwania okresu rozliczeniowego, OSD wyznacza ciepło spalania dla punktu wyjścia na zasadach określonych w punkcie 2.6.5 warunkiem koniecznym przywracania zasad wyznaczania ciepła spalania o których mowa w pkt. 2.6.6 jest przedstawienie przez Odbiorcę pozytywnego protokołu sprawdzenia chromatografu i zaakceptowanie tego protokołu przez OSD. Ponowne rozpoczęcie wyznaczania ciepła spalania na zasadach określonych w pkt. 2.6.6 przez OSD nastąpi z pierwszym dniem okresu rozliczeniowego przypadającym po okresie rozliczeniowym w którym zaakceptowany został przez OSD protokół weryfikacji chromatografu. 2.6.10 Wartość ciepła spalania jest określonego przez OSD jednorazowo dla Miesiąca gazowego na podstawie otrzymanych danych od OSW oraz od podmiotu eksploatacyjnego źródło, a następnie publikowana na stronie internetowej OSD na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. z 2013 r. poz.820). 2.6.11 Wartość ciepła spalania podawana jest w MJ/m 3 z dokładnością do trzech miejsc po przecinku, a współczynnik konwersji podawany jest w kwh/m 3 z dokładnością do trzech miejsc po przecinku. OSD wyznacza wartość ciepła spalania w kwh/m 3 poprzez podzielenie wartości ciepła spalania wyznaczonej w MJ/m 3 przez współczynnik 3,6. Otrzymana wartość ciepła spalania w kwh/m 3 jest zaokrąglona do trzech miejsc po przecinku. Wyliczona w powyższy sposób wartość ciepła spalania w kwh/m 3 jest podstawą do wyliczania ilości paliwa gazowego wyrażonego w kwh, która podawana jest z dokładnością do 1 kwh. 2.7 Parametry jakościowe 2.7.1 Wartości ciepła spalania paliwa gazowego (H SN ) dla paliwa gazowego transportowanego systemu dystrybucyjnym dla systemu gazu wysokometanowego E od 38,0 MJ/m 3 (10,556 kwh/m 3 ) do 41,6 MJ/m 3 (11,556 kwh/m 3 ), gdzie HSN min =38,0 MJ/m 3 (10,556 kwh/m 3 ). 2.7.2 OSD przysługuje prawo odmowy przyjęcia do przesłania gazu ziemnego o cieple spalania w zakresie 34,0 MJ/m 3 (9,444 kwh/m 3 ) < HSN< 38,0 MJ/m 3 (10,556 kwh/m 3 ).lub parametrach Data: Wersja 1.1 Strona 21 z 96

jakościowych niezgodnych niż określone w pkt 4.5.6, jeżeli spowoduje to niekorzystny wpływ na funkcjonowanie systemu dystrybucyjnego OSD bądź też spowoduje naruszenie interesu odbiorców. 2.7.3 Minimalna wartość ciepła spalania gazu ziemnego jakie może być wprowadzone do systemu dystrybucyjnego gazu wysokometanowego grupy E określa się jako nie niższe niż: HsNmin = 38 MJ/m 3 (10,556 kwh/m 3 ). 2.7.4 Za okres wstrzymania odbioru paliwa gazowego z powodu niedotrzymania przez ZUD parametrów jakościowych paliwa gazowego w systemie gazu wysokometanowego w umownym punkcie wejścia, OSD pobiera opłaty opisane szerzej w pkt 5.2 oraz 5.3 cz. II IRiESD Bilansowanie i zarządzanie ograniczeniami systemowymi. 2.7.5 Pozostałe parametry w systemie gazu ziemnego wysokometanowego (grupy E) zgodnie z Normą PN-C-04753:2011: System Wyszczególnienie j. m. gazu ziemnego wysokometanowego (grupy E) Zawartość siarkowodoru mg/m3 7,0 Zawartość tlenu % (mol/mol) 0,2 Zawartość di tlenku węgla % (mol/mol 3,0 Zawartość par rtęci µg/m3 30,0 Zawartość siarki merkaptanowej mg/m3 16,0 Zawartość siarki całkowitej mg/m3 40,0 Zawartość pyłu o średnicy cząstek większej niż 5 mg/m3 1,0 Zakres zmienności liczby Wobbego dla paliwa gazowego grupy E Temperatura punktu rosy wody dla 5,5 MPa od 01 kwietnia do 30 września Temperatura punktu rosy wody dla 5,5 MPa od 1 p MJ/m3 45,0-56,9 kwh/m3 12,500 15,806 C +3,7 C - 5,0 Data: Wersja 1.1 Strona 22 z 96

Intensywność zapachu gazu wyczuwalna w % (V/V) 1,0 wymagane dla gazociągów średniego i niskiego ciśnienia, warunki odniesienia 273,15 K, 101,325kPa 2.8 Ciśnienie paliwa gazowego Ciśnienie pod jakim paliwo gazowe powinno być dostarczone do dystrybucji, w punktach wejścia innych niż punkty wejścia (miejscach fizycznego dostarczania) na połączeniu z systemem gazowym OSP określa OSD. W punktach wejścia (miejsca fizycznego dostarczania) na połączeniu z systemem gazowym OSP ci śnienie paliwa gazowego publikowane jest przez OSP po konsultacjach z OSD. W punktach wejścia (miejsca fizycznego dostarczania) na połączeniu z systemem OSW ciśnienie paliwa gazowego określa OSD w porozumieniu z OSW i publikuje na stronie internetowej OSD. Ciśnienie, pod jakim paliwo gazowe winno być pobierane z systemu dystrybucyjnego w punkcie wyjścia określa OSD. 2.9 Wymagania techniczne dla urządzeń i sieci wraz z niezbędną infrastrukturą pomocniczą Gazociągi, urządzenia oraz inne elementy systemu dystrybucyjnego OSD oraz krajowych systemów i instalacji współpracujących, w zakresie gazu ziemnego - projektowane są i wykonywane zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r., poz. 640) odpowiednimi normami oraz innymi przepisami dotyczącymi dystrybucyjnej sieci gazowej. 2.10 Połączenia systemu dystrybucyjnego z instalacjami odbiorców 2.10.1 System dystrybucyjny OSD nie obejmuje gazociągów, instalacji i urządzeń, położonych poza granicą, którą stanowią punkty wejścia oraz punkty wyjścia do i z systemu dystrybucyjnego określone zgodnie z pkt. 3.3 oraz zgodnie z Umową. 2.10.2 Zgodnie z art. 6 ustawy- Prawo energetyczne OSD przysługuje w każdym czasie prawo do dokonania kontroli legalności pobierania paliw gazowych, układów pomiarowych, dotrzymania zawartych umów i prawidłowości rozliczeń. Upoważnionym przedstawicielom OSD przysługuje prawo wstępu na teren nieruchomości lub do pomieszczeń, gdzie jest przeprowadzana kontrola, a zwłaszcza do miejsc zainstalowania układów pomiarowych. 2.11 Kryteria bezpieczeństwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego 2.11.1 Zapewnienie bezpieczeństwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego zarządzanego przez Operatora Systemu Dystrybucyjnego oparte jest o następujące kryteria bezpieczeństwa: a) utrzymanie przepustowości systemu dystrybucyjnego umożliwiającą realizację zawartych umów dystrybucyjnych/umów kompleksowych, Data: Wersja 1.1 Strona 23 z 96

b) utrzymywanie określonego w IRiESD i w umowach dystrybucyjnych/umowach kompleksowych ciśnienia paliwa gazowego w poszczególnych punktach wyjścia, c) utrzymywanie określonych w IRiESD i w umowach dystrybucyjnych ciepła spalania lub wartości opałowej oraz właściwych parametrów jakościowych paliwa gazowego w systemie dystrybucyjnym. 2.11.2 Spełnienie kryteriów bezpieczeństwa funkcjonowania systemu dystrybucyjnego OSD realizuje poprzez: a) bieżące zarządzanie systemem dystrybucyjnym, b) blokowanie ZUD lub innych podmiotów chcących wprowadzić do systemu dystrybucyjnego paliwa gazowe o nieodpowiedniej jakości lub nieodpowiednim cieple spalania, chyba że umowa o świadczenie usługi dystrybucyjnej/umowa kompleksowa stanowi inaczej, c) opracowywanie planów ograniczeń, zgodnie z właściwymi przepisami prawa, d) utrzymanie stanu technicznego systemu dystrybucyjnego zgodnie z obowiązującymi przepisami, e) tworzenie oraz realizację zasad współpracy z OSW określających schemat postępowania na wypadek wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa funkcjonowania tych systemów, f) zapewnienie ciągłych dyżurów odpowiednich służb działających w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych, g) utrzymanie i rozbudowę systemów pomiarowo - kontrolnych ilości, mocy, ciśnienia, parametrów jakościowych i ciepła spalania paliwa gazowego, h) zabezpieczanie elementów systemu dystrybucyjnego przed dostępem osób niepowołanych. 2.12 Współpraca OSD z operatorami systemów współpracujących 2.12.1 Współprace pomiędzy OSP a OSD reguluje dwustronne porozumienie operatorskie. 2.12.2 Porozumienia operatorskie określają: a) punkty wejścia i punkty wyjścia zlokalizowane na połączeniach systemów, b) górną i dolna granicę ciśnienia w punktach zlokalizowanych na połączeniu systemów, c) wymagania, odnośnie układów pomiarowych w punktach wejścia w wyjścia na połączeniu systemów, Data: Wersja 1.1 Strona 24 z 96

d) procedury przekazywania wyników pomiarów ilości i jakości oraz alokacji ilości paliwa gazowego, e) zasady prowadzenia ruchu i eksploatacji stacji gazowych zlokalizowanych na połączeniu systemów współpracujących systemów, f) zasady uzgadniania harmonogramów, remontów, modernizacji i prac w systemach współpracujących mających wpływ na warunki pracy systemu współpracującego g) sposoby postępowania w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnych lub innych zdarzeń zagrażających funkcjonowaniu współpracujących systemów gazowych, h) zasady przekazywania informacji o planowanych inwestycjach mających wpływ na pracę systemu współpracującego, i) zasady współpracy w zakresie przyłączania nowych punktów na styku połączeń z systemem współpracującym. j) zasady odnośnie wymiany informacji pomiędzy służbami dyspozytorskimi, k) zasady współpracy w przypadku zakłóceń jakości paliwa gazowego mających wpływ na pracę systemu współpracującego, l) sposoby postępowania w przypadkach wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu paliw gazowych, m) zasady przekazywania informacji w trakcie obowiązywania zatwierdzonych przez Prezesa URE planów wprowadzania ograniczeń. 2.13 Prawa i obowiązki odbiorców 2.13.1 Odbiorca, którego urządzenia lub instalacje posiadają połączenie z systemem dystrybucyjnym OSD jest zobowiązany stosować zapisy IRiESD, w szczególności powinien zapewnić dostęp OSD do urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych oraz powinien umożliwić wykonywanie pomiarów. 2.13.2 Odbiorca, który zgodnie z zapisami Ustawy o zapasach oraz aktami wykonawczymi do niej podlega ograniczeniom w poborze paliwa gazowego niezależnie od obowiązków zawartych w punkcie 2.13.3 jest zobowiązany do: a) przekazywania OSD informacji umożliwiających OSD uwzględnienie zapotrzebowania Odbiorcy w prognozowanym zapotrzebowaniu na paliwo gazowe, b) informowania OSD do dnia 31 lipca każdego roku o minimalnej ilości paliwa gazowego, którego pobór nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa oraz uszkodzenia lub zniszczenia Data: Wersja 1.1 Strona 25 z 96

obiektów technologicznych i odpowiada maksymalnemu dozwolonemu poborowi paliwa gazowego w 10 stopniu zasilania, c) dostosowania się do ograniczeń poboru paliwa gazowego, polegających na ograniczeniu maksymalnej godzinowej i dobowej ilości poboru paliwa gazowego stosownie do komunikatów OSP ogłaszanych w trybie i na zasadach określonych w Ustawie o zapasach, d) zapewnienia możliwości całodobowego kontaktu z Odbiorcą na wypadek wystąpienia nagłych zdarzeń mających wpływ na realizację dostaw gazu do Odbiorcy, e) szybkiego reagowania i realizacji poleceń służb dyspozytorskich. 2.13.3 Odbiorca, który jest właścicielem układu pomiarowo-rozliczeniowego winien: a) umożliwić dostęp w celu sprawdzenia poprawności działania układu pomiarowego na każdorazowe żądanie OSD, b) umożliwić osobom wyznaczonym z ramienia OSD założenia plomb zabezpieczających na urządzeniach układu pomiarowego, c) umożliwić OSD zdalny odczyt danych pomiarowych o ile licznik wyposażony jest w układ telemetryczny, d) umożliwić OSD instalację własnych urządzeń telemetrycznych, w przypadku ich braku, e) utrzymywanie urządzeń pomiarowych w należytym stanie technicznym, f) respektowania postanowień norm zakładowych PGNiG S.A. serii ZN-G 4001:4010, lub innych norm i standardów które je zastąpią, g) dokonywać przeglądów okresowych urządzeń pomiarowych w punkcie poboru paliwa gazowego, h) informować OSD o planowanych przeglądach okresowych i umożliwić osobą wyznaczonym z ramienia OSD obecność w trakcie trwania prac. 2.14 Planowanie rozwoju systemu dystrybucyjnego 2.14.1 OSD jest odpowiedzialny za rozwój systemu dystrybucyjnego. 2.14.2 Rozwój systemu dystrybucyjnego prowadzony jest z uwzględnieniem kryteriów zdefiniowanych w założeniach polityki energetycznej kraju, strategii operatora systemu dystrybucyjnego z uwzględnieniem zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwo gazowe, gwarantując przy tym długoterminowe zdolności systemu dystrybucyjnego, przy uwzględnieniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Data: Wersja 1.1 Strona 26 z 96

2.14.3 OSD określa zapotrzebowanie na paliwo gazowe na terenie swojego działania, na podstawie informacji zebranych od ZUD, Odbiorców i dostawców przy uwzględnieniu założeń polityki energetycznej państwa. 2.14.4 OSD sporządza i aktualizuje plany rozwoju w okresie wymaganym przepisami prawa. 2.14.5 OSD uwzględnia w planie rozwoju zapotrzebowanie na nowe zdolności przesyłowe w systemie dystrybucyjnym zgłoszone przez podmioty już przyłączone do sieci lub podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej. 2.14.6 Opracowane przez OSD plany rozwoju uwzględniają długookresową maksymalizację efektywności kosztów i nakładów ponoszonych przez OSD, tak aby koszty i nakłady nie powodowały w poszczególnych latach nadmiernego wzrostu cen i stawek opłat za dostarczone paliwo gazowe, przy zapewnieniu ciągłości, niezawodności i jakości ich dostarczania. 2.14.7 W zakresie planowania rozwoju sieci gazowej OSD współpracuje w szczególności z gminami, OSP, OSW oraz przedsiębiorstwami zajmującymi się skraplaniem, regazyfikacją lub obrotem paliwami gazowymi w zakresie planowania rozwoju sieci gazowych, a szczególności w zakresie opracowywania planu rozwoju. Współpraca powinna polegać na: a) przekazywaniu podmiotom przyłączonym do sieci na ich wniosek, informacji o planowanych przedsięwzięciach mających wpływ na prace urządzeń przyłączonych do sieci albo na zmianę warunków przyłączenia lub dostawy paliw gazowych, b) zapewnieniu spójności planu rozwoju OSD z planami rozwoju OSP, OSW oraz planami przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się obrotem paliwami gazowymi, a także gminnymi planami zaopatrzenia w paliwo gazowe, c) Koordynacji rozwoju systemu dystrybucyjnego w szczególności poprzez przekazywanie, nie rzadziej niż raz w roku, informacji na temat planowanych inwestycji oraz prognoza zaopatrzenia na paliwa gazowe. 2.14.8 Sporządzony przez OSD plan rozwoju uwzględnia plan rozwoju sporządzony przez OSP. 3. PRZYŁĄCZANIE DO SIECI DYSTRYBUCYJNEJ 3.1 Warunki przyłączania podmiotów do sieci dystrybucyjnej 3.1.1. Przyłączanie podmiotów do sieci dystrybucyjnej jest realizowane przez OSD. 3.1.2. Przyłączenie do sieci dystrybucyjnej jest możliwe po spełnieniu przez podmiot ubiegający się o przyłączenie warunków określonych przez OSD w warunkach przyłączania do sieci dystrybucyjnej i po zawarciu umowy o przyłączenie. 3.1.3. Zapisy zawarte w niniejszym rozdziale są stosowane również do podmiotów zgłaszających zmiany w odbiorze paliwa gazowego powodujące konieczność wymiany elementów sieci Data: Wersja 1.1 Strona 27 z 96