Fizjoterapia kliniczna w ginekologii i położnictwie Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora UR Nr 4/2012 z dnia 20.01.2012r. Nazwa przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w ginekologii i położnictwie Nazwa jednostki Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Fizjoterapia Studia pierwszego stopnia Stacjonarne Rodzaj przedmiotu Kierunkowy Rok i semestr studiów III rok, 5 semestr Imię i nazwisko dr n.med. Joanna Kądziołka koordynatora przedmiotu Imię i nazwisko osoby dr n.med. Joanna Kądziołka prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Cele zajęć z przedmiotu 1) Poznanie budowy i funkcjonowania układu rodnego kobiety i zmian ogólnoustrojowych związanych z cykliczną aktywnością żeńskich hormonów płciowych i zapoznanie się ze specyfiką poszczególnych okresów życia kobiety ( pokwitanie, okres pełnej dojrzałości, menopauza i seminarium ). 2). Poznanie wybranych jednostek chorobowych z zakresu ginekologii, w których leczeniu i zapobieganiu stosowane są metody fizjoterapeutyczne. 3) Poznanie podstaw prokreacji człowieka, zmian ciążowych zachodzących w ustroju kobiety, zarys fizjologii ciąży i podstawowa wiedza na temat połogu 4) Poznanie roli, ograniczeń i specyfiki aktywności ruchowej w okresie ciąży i połogu 5).Umiejętność przygotowania pacjentki do operacji i prawidłowe poprowadzenie po operacji 6). Dobranie ćwiczeń i innych metod fizjoterapii w leczeniu nietrzymania moczu, obniżenia narządu rodnego niektórych zaburzeń, np PPS czy PMS. 7). Poprowadzenie ćwu=iczeń w ciąży i niezagrożonej i indywidualne dobranie postępowania w niektórych przypadkach ciżąy podwyższonego ryzyka 8). Poprowadzenie kinezyterapii w połogu Wymagania wstępne Znajomość anatomii topograficznej i czynnościowej człowieka, znajomość, fizjologii i patofizjologii, wiedza zdobyta w ramach zajęć z PKF w ginekologii
Efekty kształcenia Wiedza: K1P_W02 K1P_W07 K1P_W25 posiada wiedzę na temat rozwoju poszczególnych narządów całego ciała posiada ogólną wiedzę dotyczącą funkcjonowania poszczególnych układów człowieka Zna podstawowe jednostki chorobowe, rozumie ich patogenezę, objawy kliniczne, przebieg w stopniu umożliwiającym racjonalne stosowanie środków fizjoterapii w procesie rehabilitacji Umiejętności: K1P_U08 K1P_U15, potrafi interpretować wiedzę z zakresu zmian patologicznych w ginekologii dla potrzeb wykonywania zabiegów fizjoterapeutycznech umie wykonać zabiegi u kobiet z dysfunkcjami ginekologicznymi K1P_U21 posiada umiejętności ruchowe z zakresu wybranych form aktywności fizycznej Kompetencje społeczne: K1P_K02 Przyjmuje i akceptuje opinie innych + K1P_K08 Samodzielnie wykonuje powierzone mu zadania i właściwie organizuje prace własne K1P_K11 potrafi brać odpowiedzialność za pracę własną Wykład 15 godzin, Ćwiczenia 15 godzin Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Treści programowe Lp. Treści merytoryczne - wykład Liczba godzin 1 Budowa i fizjologia żeńskiego układu rozrodczego, cykl miesięczny. 2 2 Okresy życia kobiety; pokwitanie zmiany ogólnoustrojowe, etapy i fazy. Rola 2 aktywności ruchowej w prawidłowym procesie dojrzewania. Menopauza definicja, przyczyny, objawy wypadowe i następstwa, Korzyści aktywności ruchowej w tym okresie życia. Ograniczenia i specyfika kinezyterapii w okresie menopauzy i senium. 3 Operacje ginekologiczne ; rodzaje, w zarysie - wskazania. Ryzyko operacji : Wyjaśnienie na czym polega ryzyko operacji i z czym jest związane. Wymienienie wszystkich czynników zwiększających ryzyko operacji. Wymienienie i wyjaśnienie etiologii i patogenezy powikłań,omówienie sposobów zmniejszenia ryzyka, czyli 2 właściwego przygotowania pacjentki do operacji. Omówienie postępowania zapobiegającego wystąpieniu powikłań. Z naciskiem na zabiegi fizykoterapeutyczne : wczesne uruchamianie, ćwiczenia przeciwzakrzepowe i oddechowe. Profilaktyka zatorowości, niedrożności przewodu pokarmowego i zrostów, i odleżyn.
4 Przypomnienie budowy i topografii miednicy mniejszej. Budowa dna miednicy. 2 Zaburzenie statyki narządów rodnych ; przyczyny, czynniki ryzyka. Objawy i rodzaje. Kinezyterapia w zapobieganiu i leczeniu. 5 Nietrzymanie moczu. Czynniki ryzyka. Czynniki sprzyjające, czynniki wywołujące. 2 Rodzaje, stopnie nasilenia. Sposoby leczenia. Kinezyterapia, biofeedbeck, elektrostymulacja i inne obecnie wprowadzane metody fizykoterapeutyczne. Profilaktyka ( styl życia, ćwiczenia w ciąży i połogu ) 6 Zapłodnienie, Zmiany ciążowe w organizmie kobiety i ich ewolucja: zmiany 2 hormonalne, w układzie krążenia i oddechowym, w układzie kostno-stawowym i pozostałych układach. Rozwój zarodka i płodu w zarysie. 7 Szkoła rodzenia ; cele i zadania. Kinezyterapia w ciąży : zalety i korzyści z aktywności 2 ruchowej w ciąży. Specyfika ćwiczeń w ciąży, zależna od okresu ciąży. Ograniczenia ruchowe w ciąży ( rodzaje aktywności przeciwwskazane w ciąży fizjologicznej prawidłowo przebiegającej). Przeciwwskazania bezwzględne i względne do ćwiczeń w różnego rodzaju ciąży zagrożonej. 8 Połóg ; fizjologiczny przebieg połogu. Kinezyterapia : w zależności od sposobu 1 rozwiązania ( drogami natury czy cięciem cesarskim ), w określonych okresach połogu i potem. Znaczenie aktywności ruchowej w procesie powrotu do stanu sprzed ciąży, jak i w profilaktyce nietrzymania moczu i obniżeniu narządów rodnych w przyszłości. Laktacja ; mechanizm, prawidłowość, zasady karmienia piersią i korzyści dla dziecka i matki. Ogółem 15 Lp. Treści merytoryczne przedmiotu - ćwiczenia Liczba godzin 1 Zakażenia i infekcje narządu rodnego. Mechanizmy chroniące narząd rodny przed 2 zakażeniem. Czynniki ryzyka infekcji ( co to jest higiena okolicy intymnej. Ryzykowne zachowania seksualne ). Rodzaje infekcji. Choroby weneryczne. Następstwa zakażeń. Zastosowanie fizykoterapii w leczeniu zakażeń i odległych następstw ( zespoły bólowe miednicy mniejszej, dyspareunia i niepłodność ) 2 Wybrane zaburzenia cyklu, Ćwiczenia poprawiające krążenie w obrębie miednicy 2 mniejszej. Kinezyterapia jako leczenie pierwszego rzutu w zespole napięcia przedmiesiączkowego i niektórych zespołach bólowych miednicy mniejszej 3 Postępowanie okołooperacyjne. Rola kinezyterapii w przygotowaniu pacjentki do 2 operacji i postępowanie pooperacyjne. Omówienie i demonstracja sposobów pionizacji i ćwiczeń, Z wyszczególnieniem na każdy kolejny dzień po operacji i z uwzględnieniem rodzaju operacji. 4 Obniżenie narządów rodnych, dokładne omówienie i demonstracja ćwiczeń 2 wzmacniających mięśnie dna miednicy. 5 Nietrzymanie moczu. Rosnące znaczenie fizjoterapii w prewencji, leczeniu wczesnego 2 stopnia inkontynencji oraz wspomaganiu leczenia operacyjnego w zaawansowanych przypadkach. Ćwiczenia Kegla, ćwiczenia ze stożkami i kulkami, biofeedback,, elektrostymulacja, ETS, zmienne pole magnetyczne, Laser, masaż leczniczy, pesary, terapia behawioralna 6 Ćwiczenia w ciąży, różne sposoby i warianty ćwiczeń, dla poszczególnych trymestrów 2 w ciąży fizjologicznej. Warunki gimnastyki ; strój, temperatura (zapobieganie przegrzaniu, odwodnieniu i zmęczeniu ciężarnej ). Dobieranie ćwiczeń w przypadku ciąży o nieprawidłowym przebiegu indywidualizacja postępowania, np ćwiczenia przeciwzakrzepowe i oddechowe u ciężarnych leżących. 7 Połóg : Higiena połogu, ćwiczenia w poszczególnych dobach połogu w zależności od 2
sposobu rozwiązania. Ćwiczenia przeciwobrzękowe, przeciwzakrzepowe i wzmacniające mięśnie dna miednicy 8 Kolokwium zaliczeniowe 1 Ogółem 15 Metody dydaktyczne Wykład: wykład z prezentacją multimedialną, Ćwiczenia : prezentacja multimedialna, krótkie filmy i demonstracja ćwiczeń. Omawianie postępowania w konkretnych przypadkach, dyskusja. Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Metody i kryteria oceny Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Język wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Literatura Wykład: zaliczenie. Weryfikowane efekty kształcenia K1P_W02, K1P_W07, K1P_W25. Ćwiczenia: zaliczenie z oceną. Weryfikowane efekty kształcenia K1P_U08, K1P_U15, K1P_U21. Przedłużona obserwacja studenta, weryfikowane efekty kształcenia: K1P_K02, K1P_K08, K1P_K11. Zaliczenie: Ocena jest średnią ocen z aktywności na zajęciach i testu wyliczoną według zasady : Średnia ocena z aktywności + 2x ocena z testu, podzielone przez 3. 1, test jednokrotnego wyboru, ocena testu ; bdb - powyżej 90% poprawnej odpowiedzi plus db 80-89% poprawnej odpowiedzi db 70-79% poprawnej odpowiedzi plus dst 60-69% poprawnej odpowiedzi dst 51-59% poprawnej odpowiedzi 2, aktywność jest oceniana po każdych ćwiczeniach Aktywność wykład ćwiczenia Przygotowanie do ćwiczeń przygotowanie do zaliczenia SUMA GODZIN 50 LICZBA PUNKTÓW ECTS 2 polski Liczba godzin/ nakład pracy studenta 15 godz. 15 godz. 10 godz. 10 godz. Literatura podstawowa: 1. D. Szulkiewicz Fizjoterapia w ginekologii i położnictwie 2. J. Kozłowska Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie 3. G.H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy. Literatura uzupełniająca: 1. A. Kwolek Rehabilitacja medyczna 2. pod redakcją Ludmiły Borodulin-Nadziei Fizjologia człowieka podręcznik dla studentów licencjatów medycznych. 3. T.Pisarski Położnictwo i ginekologia 4. Kozłowska J., Niewydolność przepony moczowo-płciowej - profilaktyka
i rehabilitacja. Magazyn Medyczny Medicus, 2002, 10: 35-38. 5. H., Kohlrausch W., Gimnastyka w ginekologii i położnictwie, Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki