PROCEDURY POSTĘPOWANIA W RAZIE ZAISTNIENIA WYPADKU UCZNIA W SZKOLE I. Ogólne założenia proceduralne. Szkoła odpowiada za bezpieczeństwo ucznia od chwili wejścia na jej teren, aż do jego opuszczenia. Nauczyciele i administracja szkoły są zobowiązani do nadzoru nad uczniami podczas lekcji, przerw międzylekcyjnych i zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę, na czas, których dziecko zostaje im powierzone. W czasie zajęć edukacyjnych pełną odpowiedzialność za zdrowie i życie ucznia ponosi nauczyciel prowadzący zajęcia bez względu na to, czy są one zajęciami planowanymi, czy też nauczyciel zastępuje nieobecnego w tym czasie innego prowadzącego dane zajęcia. Przed rozpoczęciem zajęć prowadzący ma obowiązek sprawdzić, czy sprzęt sportowy, urządzenia techniczne, pomoce naukowe oraz inne narzędzia wykorzystywane w czasie zajęć, a także pomieszczenie lekcyjne nie stwarzają zagrożenia bezpieczeństwa dla ucznia. Jeżeli stan techniczny budzi zastrzeżenia, nauczyciel lub inna osoba prowadząca zajęcia nie ma prawa z nich korzystać w pracy z uczniem. O zaistniałym zagrożeniu prowadzący zajęcia natychmiast powiadamia dyrektora szkoły lub wicedyrektora, a w razie ich nieobecności osobę zastępującą. Cel procedury Zapewnienie profesjonalnych działań pracowników Publicznej Szkoły Podstawowej im. Stefana Żeromskiego w Wierzbicy gwarantujących poszkodowanemu uczniowi należytą opiekę i niezbędną pomoc. Zakres Procedura obejmuje i reguluje działania pracowników szkoły w sytuacji zaistnienia wypadku ucznia. Osoby odpowiedzialne Za właściwe dopełnienie procedury postępowania w przypadku zaistnienia wypadku ucznia na terenie szkoły odpowiedzialni są: 1. Dyrektor szkoły; 2. Nauczyciele; 3. Pracownicy niepedagogiczni. 1
Definicja wypadku. Wypadek ucznia - to nagłe zdarzenie powodujące uraz, wywołane czynnikiem zewnętrznym, mające związek ze szkołą. Za wypadek uznaje się wszystkie zdarzenia skutkujące urazem i mające miejsce: na terenie szkoły; poza terenem szkoły podczas organizowanych przez nauczycieli wycieczek, zawodów sportowych, wyjść, itp. Opis działań Pracownik szkoły, który powziął wiadomość o wypadku ucznia: a) niezwłocznie zapewnia poszkodowanemu opiekę, w szczególności sprowadzając fachową pomoc medyczną, a w miarę możliwości udzielając poszkodowanemu pierwszej pomocy (ogólne zasady postępowania przy udzielaniu pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach stanowią załącznik nr 1 do procedury), b) nie dopuszcza do zajęć lub przerywa je wyprowadzając uczniów z miejsca zagrożenia, jeżeli miejsce, w którym są lub będą prowadzone zajęcia może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa uczniów, c) niezwłocznie powiadamia dyrektora Szkoły. Techniki i narzędzia monitorowania 1. Obserwacja (sale, urządzenia i wyposażenia budynku i terenu szkoły- pod względem bhp). 2. Analiza dokumentacji (rejestr wypadków, protokoły powypadkowe, notatki szkolne). Sposoby gromadzenia danych: rejestr wypadków dokumentacja powypadkowa protokoły pokontrolne dyrektora szkoły i instytucji zewnętrznych uprawnionych do kontroli. Ewaluacja Sformułowanie oceny przydatności i skuteczności podejmowanych działań w odniesieniu do celów, ewentualne modyfikacja procedury. Sposób prezentacji wyników przekazywanie uogólnionych wniosków z monitorowania i ewaluacji - podczas podsumowujących zebrań rady pedagogicznej- dyrektor szkoły. 2
II. Procedura postępowania w sytuacji zaistnienia lekkiego wypadku ucznia, nie wymagającego interwencji lekarza (nagłe zachorowanie, omdlenie, powierzchowne zranienie, otarcie naskórka, stłuczenie, itp.) 1. Po stwierdzeniu zdarzenia należy ucznia odprowadzić do gabinetu pielęgniarki szkolnej celem udzielenia pierwszej pomocy. Ucznia, który uległ wypadkowi o charakterze lekkim, odprowadzić może inny uczeń lub pracownik obsługi szkolnej (pomoc nauczyciela, woźna itp.). 2. Pod nieobecność pielęgniarki pomocy uczniom udziela wychowawca klasy, nauczyciel prowadzący zajęcia lub inny pracownik w sekretariacie szkoły. 3. Pierwsza pomoc w przypadku osób nie posiadających kwalifikacji medycznych ogranicza się do wykonania opatrunku, zimnego okładu, ułożenia w bezpiecznej pozycji, itp. 4. Podanie jakiegokolwiek doustnego środka farmakologicznego jest niedopuszczalne, ale możliwe wyłącznie po konsultacji z rodzicem ( opiekunem prawnym ) dziecka. 5. W sytuacji udzielania pomocy przez nauczyciela prowadzącego w tym samym czasie zajęcia dydaktyczno - wychowawczo - opiekuńcze z większą grupą uczniów jest on zobowiązany do ustalenia opiekuna dla pozostałych uczniów. Pozostawienie reszty uczniów bez opieki jest niedopuszczalne! 6. Nauczyciel, który sprawował bezpośrednią opiekę nad uczniem w czasie jego wypadku (lekcja, dyżur międzylekcyjny) zobowiązany jest niezwłocznie - najpóźniej następnego dnia sporządzić notatkę na obowiązującym w szkole druku (załącznik nr 2) - dostępny w sekretariacie szkoły i przekazać ją dyrektorowi. 7. W przypadku małej skuteczności udzielanej pomocy lub pojawienia się niepokojących sygnałów należy bezzwłocznie poinformować dyrektora lub wicedyrektora szkoły, który natychmiast powiadamia rodziców (opiekunów prawnych ) ucznia, i w ustaleniu z nimi w razie konieczności wzywa pogotowie ratunkowe. 8. Po przybyciu do szkoły rodzice (opiekunowie prawni) lub lekarz pogotowia ratunkowego przejmują odpowiedzialność za dziecko. Szkoła udziela tym osobom wszelkiej koniecznej pomocy. 9. Zdarzenie powyższe nie wymaga wpisu do rejestru wypadków oraz spisania protokołu powypadkowego. 3
III. Procedura postępowania w sytuacji zaistnienia wypadku ucznia wymagającego interwencji lekarza: 1. Po stwierdzeniu, że wypadek, któremu uległ uczeń, wymaga specjalistycznej pomocy, należy doprowadzić go do gabinetu pielęgniarki szkolnej lub wezwać ją na miejsca zdarzenia. 2. W razie nieobecności pielęgniarki należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe oraz powiadomić o zdarzeniu dyrektora szkoły lub jego zastępcę. 3. Do czasu przybycia pielęgniarki lub pogotowia ratunkowego osoby przeszkolone w udzielaniu pomocy przedmedycznej podejmują natychmiast niezbędne czynności ratujące zdrowie i życie ucznia. 4. Dyrektor szkoły lub wicedyrektor powiadamia o wypadku rodziców (opiekunów prawnych) ucznia, organ prowadzący oraz inspektora bhp. 5. O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia, dyrektor szkoły zawiadamia niezwłocznie państwowego inspektora sanitarnego. 6. Celem ustalenia okoliczności wypadku pracę podejmuje zespół powypadkowy, powołany przez dyrektora szkoły, badający przyczyny powstania wypadku. 7. Do czasu rozpoczęcia pracy przez zespół powypadkowy, zwany dalej,,zespołem, dyrektor zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób niepowołanych. 8. Jeżeli czynności związanych z zabezpieczeniem miejsca wypadku nie może wykonać dyrektor, wykonuje je upoważniony przez dyrektora pracownik szkoły lub placówki. 9. Z prac zespołu i spisywany jest protokół powypadkowy (załącznik 3), który musi zawierać wnioski mające zapobiec powstaniu podobnych zdarzeń. 10. Wypadek jest wpisywany do rejestru wypadków (załącznik 4), a wnioski zespołu są omawiane na posiedzeniu rady pedagogicznej. IV. Procedura postępowania w sytuacji zaistnienia wypadku powodującego ciężkie uszkodzenie ciała lub ze skutkiem śmiertelnym. 1. W sytuacji, kiedy nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe, a do czasu jego przybycia osoby przeszkolone w udzielaniu pomocy przedmedycznej podejmują natychmiast niezbędne czynności ratujące zdrowie i życie ucznia. 2. Jeżeli w wyniku wypadku nastąpił zgon osoby poszkodowanej, nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne zabezpiecza miejsce zdarzenia i natychmiast wzywa na jego miejsce policję oraz dyrektora szkoły lub wicedyrektora. 3. Dyrektor szkoły lub wicedyrektor informuje o zdarzeniu policję/prokuraturę, rodziców (opiekunów prawnych), organ prowadzący oraz organ nadzoru pedagogicznego (Kuratorium). 4
4. Do czasu przybycia policji teren wypadku pozostaje zabezpieczony tak, by było możliwe pełne ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia. 5. Celem ustalenia okoliczności wypadku pracę podejmuje zespół powypadkowy, powołany przez dyrektora szkoły, badający przyczyny powstania wypadku. 6. Z prac zespołu i spisywany jest protokół powypadkowy (załącznik nr 4), który musi zawierać wnioski mające zapobiec powstaniu podobnych zdarzeń. 7. Wypadek jest wpisywany do rejestru wypadków (załącznik nr 5), a wnioski zespołu są omawiane na posiedzeniu rady pedagogicznej. 5
OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY UDZIELANIU PIERWSZEJ POMOCY POSZKODOWANYM W WYPADKACH Załącznik Nr 1 do Procedury postępowania w razie zaistnienia wypadku ucznia w szkole Udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach jest prawnym obowiązkiem każdego (art. 162 Kodeksu karnego). W sytuacji zaistnienia wypadku należy: 1. Zachować spokój, nie wpadać w panikę, rozpoznać stan poszkodowanego. 2. Usunąć poszkodowanego z rejonu zagrożenia. 3.W przypadku braku umiejętności udzielenia pomocy zorganizować ją zawiadamiając placówkę służby zdrowia lub kogoś z otoczenia, kto potrafi jej udzielić. 4.Odsunąć z otoczenia zbędne osoby, w każdej sytuacji zapewnić poszkodowanemu ciepłe okrycie. 5. Nie lekceważyć nawet drobnych skaleczeń, każde skaleczenie należy prawidłowo zaopatrzyć. 6. W przypadkach porażenia prądem, braku oddechu, braku pracy serca, krwotoku, zatrucia i innych poważnych urazów- bezwzględnie wezwać lekarza (pogotowie ratunkowe). 7. Do chwili przybycia lekarza nie przerywać reanimacji (chyba, że poszkodowany zaczął oddychać samodzielnie, wyczuwalne jest tętno). 8. Pamiętać, iż poszkodowanego z krwotokiem wolno tylko przenosić lub przewozić. W razie wypadku nie wolno: 1. Poszkodowanemu z utratą świadomości podawać leków w postaci płynnej ani stałej (tabletki). 2. W przypadku podejrzeń uszkodzenia kręgosłupa, bez koniecznej przyczyny zmieniać pozycji poszkodowanego. 3. Pozostawiać poszkodowanego bez opieki. Art. 162. 1. Kodeksu Karnego Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Art. 4. - Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. 6
Załącznik Nr 2 do Procedury postępowania w razie zaistnienia wypadku ucznia w szkole Wierzbica, dnia... pieczęć szkoły NOTATKA SZKOLNA dot. OKOLICZNOŚCI WYPADKU UCZNIA Imię i nazwisko ucznia...klasa... Data wypadku... godz.... Rodzaj zajęć... Miejsce wypadku... Świadkowie zdarzenia: Opis wypadku ucznia/przebieg zdarzeń, na skutek których uczeń doznał urazu: Rodzaj doznanego przez ucznia urazu.... Podjęte przez nauczyciela działania po zaistniałym wypadku, udzielona pomoc:.. Data i czytelny podpis osoby sporządzającej notatkę 7
Załącznik Nr 3 do Procedury postępowania w razie zaistnienia wypadku ucznia w szkole PROTOKÓŁ POWYPADKOWY 1. Zespół powypadkowy w składzie: a)... (imię i nazwisko, stanowisko) b)... (imię i nazwisko, stanowisko) dokonał w dniach... ustaleń dotyczących okoliczności przyczyn wypadku, jakiemu w dniu... o godz.... uległ(a)... (imię i nazwisko) z... 1) szkoły/placówki... (nazwa i adres szkoły/ placówki) urodzony(a)... zamieszkały(a)... (adres) 2. Rodzaj wypadku (śmiertelny, zbiorowy, ciężki)...... 3. Rodzaj urazu i jego opis... 4. Udzielona pomoc... 5. Miejsce wypadku... 6. Rodzaj zajęć... Opis wypadku - z podaniem jego przyczyn...... 8
7. Imię i nazwisko osoby sprawującej nadzór nad poszkodowanym w chwili wypadku... 8. Czy osoba sprawująca bezpośrednią pieczę nad poszkodowanym była obecna w chwili wypadku w miejscu, w którym zdarzył się wypadek (jeżeli nie - podać, z jakiej przyczyny)...... 9. Świadkowie wypadku: a)... (imię i nazwisko, miejsce zamieszkania) b)... c)... 10. Środki zapobiegawcze... 11. Poszkodowanego, jego rodziców (prawnych opiekunów) pouczono o możliwości, sposobie i terminie złożenia zastrzeżeń. Podpis pouczonych: a)... b)... 12. Wykaz załączników do protokołu, w tym ewentualnych zastrzeżeń, jeżeli złożono je na piśmie: a)... b)... 13. Data podpisania protokołu:... Podpisy członków zespołu: a)... b)... Podpis dyrektora oraz pieczęć szkoły lub placówki... 9
Potwierdzenie przez osoby uprawnione: a) zaznajomienia się z protokołem i innymi materiałami postępowania powypadkowego:......... b) złożenia zastrzeżeń na piśmie:... c) otrzymania protokołu:... 1) wskazanie klasy lub innej jednostki podziału organizacyjnego osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki 10
Załącznik Nr 4 do Procedury postępowania w razie zaistnienia wypadku ucznia w szkole lp Imię i nazwisko ( wskazanie klasy lub innej jednostki podziału organizacyjnego osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki) Data i rodzaj wypadku Miejsce i rodzaj zajęć. Rejestr wypadków uczniów Rodzaj urazu i jego opis Okoliczności wypadku Udzielona pomoc Środki zapobiegawcze, wydane zarządzenia Uwagi Podpis dyrektora szkoły lub placówki 1. 2. 3. 11