I.05.00.00 INSTALACJE GAZÓW TECHNICZNYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem specyfikacji jest zbiór wymagań w zakresie sposobu realizacji instalacji gazów technicznych dla inwestycji,,budowa Budynku Produkcyjno-Laboratoryjnego, ul. Obwodowa 4, obejmujący w szczególności wymagania właściwości materiałów, wymagania dotyczące sposobu wykonania i oceny prawidłowości poszczególnych robót instalacyjnych oraz określenie zakresu prac, które powinny być ujęte w cenach poszczególnych pozycji przedmiaru. 1.2. Zakres stosowania SST SST jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1. 1.3. Zakres robót objętych SST Roboty, których dotyczy SST obejmują wszystkie czynności umożliwiające i mające na celu wykonanie instalacji gazów technicznych na podstawie Dokumentacji Projektowej zawierającej rysunki robocze ww. instalacji w zakresie: Zaprojektowanie instalacji gazów laboratoryjnych: tlenu, helu, powietrza syntetycznego, azotu i metanu. Gazy będą dostarczane z butli zlokalizowanych na zewnątrz budynku i odbierane poprzez punkty poboru zlokalizowane wewnątrz budynku produkcyjno-laboratoryjnego. W opracowaniu projektu znajduje się aranżacja stanowisk butli gazów, panele redukcyjne, trasy rurociągowe, lokalizacja punktów poboru i system detekcji gazów z zaworami odcinającymi (dla tlenu i metanu). 1.4. Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej SST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami i określeniami podanymi w B.00.00.00. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonania robót i ich zgodność z Dokumentacją Projektową, Specyfikacjami i poleceniami Inżyniera. Wykonawca zobowiązany jest do spełnienia wszystkich czynności wykonawczych i przygotowawczych składających się na kompletność robót wynikających z projektu, norm, przepisów technicznych oraz zasady sztuki budowlanej, z zachowaniem ich jakości. Każdy błąd w pracach i wynikające z niego konsekwencje będą usunięte na koszt Wykonawcy. 1
2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". Do wykonania instalacji gazów technicznych mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Wszystkie materiały użyte do wykonania instalacji muszą posiadać aktualne aprobaty techniczne lub odpowiadać Polskim Normom. Wykonawca musi uzyskać przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inżyniera. Materiały powinny być magazynowane starannie na suchym podkładzie, w pomieszczeniach krytych i zamkniętych, suchych i przewiewnych, zabezpieczonych przed opadami atmosferycznymi. Dostarczone na budowę rury powinny być proste, czyste od zewnątrz i wewnątrz, bez widocznych wżerów i ubytków spowodowanych uszkodzeniami. Na każde żądanie Zamawiającego (Inżyniera) Wykonawca obowiązany jest okazać w stosunku do wskazanych materiałów: certyfikat na znak bezpieczeństwa, deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną. 2.2. Szczegółowe wymagania dotyczące materiałów Do wykonania robót wg I.04.00.00 zastosowanie mają następujące materiały: Materiały i półwyroby stosowane do wyrobu elementów rurociągów powinny być zgodne z wymaganiami odpowiednich norm przedmiotowych i materiałowych, standardów wyszczególnionych w dokumentacji technicznej i posiadać zaświadczenia jakości - świadectwo 3.1 wg PN-EN 10204:2006. Dopuszcza się w uzasadnionych przypadkach zmianę materiału elementów rurociągów na materiał o zbliżonym składzie chemicznym, lecz o równorzędnych, lub wyższych własnościach wytrzymałościowych. Tolerancje i odchyłki średnic zewnętrznych i grubości ścianek elementów powinny odpowiadać odchyłkom dopuszczanym przez normy. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". 3.2. Szczegółowe wymagania dotyczące sprzętu Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót zarówno w miejscu tych robót, jak też przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów. Do robót montażowych powinien wykorzystany być zestaw specjalistycznych narzędzi i elektronarzędzi do obróbki rur stalowych. Sprzęt będący własnością Wykonawcy lub wynajęty do 2
wykonania robót ma być w dobrym stanie technicznym i w gotowości do pracy oraz spełniać wymogi określone w normach i przepisach ochrony środowiska. 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". 4.2. Wymagania szczegółowe Rury w wiązkach muszą być transportowane na samochodach o odpowiedniej długości. Kształtki należy przewozić w odpowiednich pojemnikach. Podczas transportu, przeładunku i magazynowania rur i kształtek należy unikać ich zanieczyszczenia. Transportowanie elementów wyposażenia zaleca się w oryginalnych opakowaniach producenta i należy je przechowywać w magazynach lub w pomieszczeniach zamkniętych. Dostarczoną na budowę armaturę należy sprawdzić na szczelność. Wykonawca zadba, aby tymczasowo składowane materiały, do czasu ich zamontowania były zabezpieczone przez zanieczyszczeniem i zachowały swoją jakość. 5. WYKONANIE 5.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące wykonania robót podano w SST.00.00.00 Założenia ogólne 5.2. Montaż rurociągów Instalacje gazów technicznych należy wykonać zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano Montażowych Część II Roboty Instalacji Sanitarnych i Przemysłowych. Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z wymogami Prawa budowlanego, normami i przepisami bhp, postanowieniami umowy i poleceniami Inspektora. Roboty należy prowadzić pod stałym nadzorem osób posiadających odpowiednie kwalifikacje zawodowe oraz duże doświadczenie przy tego rodzaju robotach. 5.3. Złącza spawane Połączenia spawane powinny być wykonane zgodnie z wybraną dla danego materiału technologią spawania i kartami technologicznymi wykonawcy WPS wg posiadanego przez niego uzgodnienia technologii spawania - WPQR. Kwalifikacje pracowników wykonujących złącza spawane powinny być potwierdzone odpowiednimi certyfikatami. Na złączach spawanych niedopuszczalne są wady zewnętrzne jak: pęknięcia i przepalenia na powierzchni spoiny ślady zajarzenia, kratery, pory i inne nieciągłości nadmierna grubość nadlewu lica nierówności wysokości lica 3
wady przetopu i podtopienia załamania osi rurociągów w miejscu złącza większe niż 1,5 mm/m przesunięcia w złączach ścianek o jednakowych grubościach większych niż 15% grubości ścianki 5.4. Połączenia rozłączne Elementy połączone za pomocą złączek ciśnieniowych powinny być montowane z zachowaniem osiowości, a powierzchnie uszczelniające musza być do siebie równoległe. 5.5. Podparcia rurociągów Podparcia rurociągów należy dobrać z katalogu producentów stosownie do przeznaczenia i warunków pracy i nie przekraczać dopuszczalnych obciążeń określonych przez producenta. Rury prowadzić wzdłuż elementów konstrukcyjnych budynku i podpierać oraz mocować uchwytami do rur do wsporników (ścian, belek, słupów itd.). Podparcia należy mocować trwale i bezpiecznie. Maksymalny rozstaw podparć na odcinkach poziomych należy przyjąć następująco: DN6 0,8 1,5 m. Powyższe odległości dotyczą rurociągów gazów nieobciążonych dodatkowymi naprężeniami, np. pochodzącymi od odgałęzień, izolacji itp. 5.6. Badania i próby Po zakończeniu montażu należy dokonać komisyjnego odbioru instalacji. W czasie odbioru należy: sprawdzić zgodność wykonawstwa instalacji z dokumentacja wykonać próbę ciśnieniową Do odbioru rurociągi instalacji powinny być oczyszczone i nie mogą być pomalowane farba z zewnątrz. Sprawdzenie zgodności z dokumentacja powinno być przeprowadzone przez oględziny zewnętrzne tj. pomiary elementów rurociągów oraz ich odcinków w różnych fazach produkcji i montażu. Następnie należy porównać spostrzeżenia z zatwierdzona dokumentacja techniczną. Sprawdzeniu podlegają również dokumenty takie jak świadectwa i atesty materiałów użytych do budowy instalacji. Badania elementów rurociągów powinny być przeprowadzone przed dopuszczeniem ich do montażu w instalacji. 5.7. Próba ciśnieniowa Po zakończeniu montażu instalacji należy wykonać próbę ciśnieniową. Próba ciśnieniowa będzie próba pneumatyczna i należy ją przeprowadzić zachowując następujące warunki: do próby zastosować azot ciśnienie próby powinno wynosić: PT=21bar prędkość podnoszenia ciśnienia nie powinna przekraczać 0,1 MPa/min. po okresie wyrównania temperatur pomiędzy gazem a rurociągiem ciśnienie w zamkniętej przestrzeni rurociągu wskazywane przez manometr nie powinno ulec zmianie próbę prowadzić przez minimum 30 minut od ustabilizowania ciśnienia sprawdzić, czy nie nastąpiły odkształcenia rurociągów sprawdzić szczelność połączeń środkiem pianotwórczym 4
Pomyślny wynik próby ciśnieniowej pozwala zrezygnować z dodatkowego sprawdzenia szczelności instalacji. 5.8. Protokół odbioru rurociągu Po pomyślnym przeprowadzeniu końcowego odbioru technicznego należy sporządzić protokół zawierający co najmniej poniższe dane: datę odbioru skład Komisji Odbioru opis odbieranych rurociągów wykaz lub opisy dokumentów przedstawionych Komisji do wykorzystania w czynnościach odbioru technicznego końcowego z zaznaczeniem czy stanowią one załączniki do protokołu, czy są przechowywane we wskazanym miejscu Przed przystąpieniem do rozruchu instalacji należy rurociągi oczyścić przez przedmuchanie. Do czyszczenia zdemontować elementy armatury, które mogą ulec uszkodzeniu. W miejsce armatury zamontować odpowiednie wstawki lub przeprowadzić próby etapami: np. do i od miejsca zabudowania elementów. Po oczyszczeniu instalacji zabudować wymontowane uprzednio elementy i przystąpić do dalszych czynności rozruchowych. 5.9. Ogólne warunki eksploatacji Eksploatujący zobowiązany jest użytkować rurociąg zgodnie z instrukcjami technicznymi eksploatacji, utrzymywać rurociąg we właściwym stanie technicznym oraz stosować odpowiednie środki bezpieczeństwa. Dla zapewnienia bezpiecznej eksploatacji rurociągu, eksploatujący zobowiązany jest zapewnić szkolenie personelu w zakresie obsługi i eksploatacji. Eksploatujący zobowiązany jest prowadzić książkę ruchu instalacji, w której powinny być odnotowywane wszystkie czynności związane z rurociągiem w szczególności protokoły z przeglądów okresowych. W przypadku wystąpienia uszkodzenia lub awarii rurociągu, eksploatujący powinien zabezpieczyć rurociąg zgodnie z instrukcja eksploatacji, powiadomić wytwórcę lub odpowiednio przeszkolony serwis. W przypadku uszkodzenia lub awarii mogącej spowodować zagrożenie zżycia lub zdrowia ludzkiego oraz środowiska i mienia, eksploatujący zobowiązany jest działać niezwłocznie w celu wyeliminowania zagrożenia, do wyłączenia rurociągu z użytkowania włącznie. 6. KONTROLA ROBÓT 6.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące kontroli robót podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". 6.2. Szczegółowe zasady kontroli jakości robót Kontrola jakości robót związanych z wykonaniem instalacji gazów technicznych powinna być przeprowadzona w czasie poszczególnych faz robót zgodnie z wymaganiami Polskich Norm i Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano Montażowych Część II Roboty Instalacji Sanitarnych i Przemysłowych. Każda dostarczona partia materiałów powinna być zaopatrzona w świadectwo kontroli jakości producenta. Sprawdzeniu podlega zgodność z dokumentacją, rodzaj zastosowanych materiałów i ich właściwości, przygotowanie podłoża, prawidłowość wykonania instalacji. 5
Badaniu podlegają wszystkie elementy instalacji. Konieczny jest rozruch wstępny i końcowy połączony z pomiarami i regulacją działania całego systemu. Kontrola powinna być wykonywana w kolejności od pojedynczych części składowych instalacji poprzez poszczególne układy do całej instalacji. Wyniki przeprowadzonych badań należy uznać za dodatnie, jeżeli wszystkie wymagania dla danej fazy robót zostały spełnione. Jeśli którekolwiek z wymagań nie zostało spełnione, należy daną fazę robót uznać za niezgodną z wymaganiami normy i po dokonaniu poprawek przeprowadzić badanie ponowne. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne zasady obmiaru robót zostały podane w specyfikacji B.00.00.00 Założenia ogólne. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w B.00.00.00 "Założenia ogólne". 8.2. Szczegółowe zasady odbioru robót Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową i wymaganiami nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary i badania dały pozytywne wyniki. Ponadto należy wykonać pomiary kontrolne w celu uzyskania pewności, że instalacja osiąga parametry i wielkości zadane zgodnie z wymogami. Do każdego odbioru częściowego lub robót ulegających zakryciu powinien być sporządzony protokół w formie pisemnej lub dokonany wpis do dziennika budowy, zawierający ocenę wykonania robót oraz ewentualne zalecenia, które winny zostać wykonane przed podjęciem dalszych prac. Przy odbiorze końcowym powinny być dostarczone następujące dokumenty: - dokumentacja projektowa z naniesionymi na niej zmianami i uzupełnieniami w trakcie wykonywania robót - dziennik budowy - pozytywne protokoły z wykonania prób szczelności - dokumenty dotyczące jakości wbudowanych materiałów (świadectwa jakości wydane przez dostawców materiałów, aprobaty lub certyfikaty techniczne czy też świadectwa zgodności) - protokoły odbiorów technicznych robót zanikających - instrukcje obsługi instalacji - protokół szkolenia z zakresu obsługi 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1 Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w B.00.00.00 Założenia ogólne. Szczegóły płatności zostały zawarte w umowie na roboty budowlane. Cena umowna zawiera wszystkie czynności związane z wykonaniem, dostarczeniem, montażem, odbiorem i uruchomieniem. 6
10. PRZEPISY ZWIĄZANE 10.1 Normy. PN-N-01270-03 14:1970 - Wytyczne znakowania rurociągów. PN-EN 1089-3:2004 - Butle do gazów. Znakowanie butli. Kod barwny. PN-H-74242:1985/Az2:1996 - Rury stalowe bez szwu ze stali odpornej na korozję i żaroodpornej. PN-EN 10088-1:2007 - Stale odporne na korozję. Część 1. Wykaz stali odpornych na korozję. PN-EN 10216-5:2006/AC:2008 - Rury stalowe bez szwu do zastosowań ciśnieniowych. Warunki dostawy. Część 5. Rury ze stali odpornych na korozję. 10.2 Inne dokumenty. Prawo zamówień publicznych. Ustawa z 29 stycznia 2004r. (Dz. U. Nr 19, poz. 177, z 2004r. + późniejsze zmiany, tekst jednolity Dz. U nr 223, poz. 1655, z 2007r.). Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z 3 lipca 2003r., w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133 z 2003r. + zm. Dz. U. Nr 201, poz. 1239, z 2008r.). Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z 2 września 2004r., w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robot budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072, z 2004r. Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z dnia 12 kwietnia 2002 roku, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z 2002 roku + późniejsze zmiany). Rozporządzenie MPiPS z dnia 26 września 1997 roku, w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 z 1997 r., tekst jednolity Dz. U. Nr 169, poz. 1650 z 2003 r.). Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robot budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401, z 2003roku). Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku, w sprawie ochrony przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. Nr 147, poz. 1229 z 2002 roku). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji i magazynowaniu gazów, napełnianiu zbiorników gazami (Dz. U. Nr 7, poz. 59, z 2004roku). Warunki techniczne wykonania i odbioru robot budowlano-montażowych. Tom II Instalacje sanitarne i przemysłowe. 7