Jarosław Ziętara EGZAMIN KOMORNICZY CZĘŚĆ PISEMNA Wydawnictwo C.H. Beck
EGZAMIN KOMORNICZY CZĘŚĆ PISEMNA
W serii Aplikacje Prawnicze polecamy: A. Malinowski EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 1. TESTY Z KOMENTARZEM, wyd. 3 S. Jaworski, J. Ablewicz, T. Sadurski, A. Szoplińska EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 2. AKTA CYWILNE I KARNE, wyd. 3 D. Kupryjańczyk, M. Rojewski, E. Stawicka, G. Witczak EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 3. AKTA GOSPODARCZE I ADMINISTRACYJNE, wyd. 3 A. Matuszewska, B. Morawska, K. Prusak, A. Szymańska EGZAMINY PRAWNICZE MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI. TOM 4. WZORY PISM Z KOMENTARZAMI, wyd. 3 K. Czajkowska-Matosiuk APLIKACJE PRAWNICZE W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH. TOM 1, wyd. 7 K. Czajkowska-Matosiuk APLIKACJE PRAWNICZE W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH. TOM 2, wyd. 7 K. Czajkowska-Matosiuk APLIKACJE PRAWNICZE W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH. TOM 3, wyd. 7 www.ksiegarnia.beck.pl
Jarosław Ziętara EGZAMIN KOMORNICZY CZĘŚĆ PISEMNA Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2013
Redakcja: Katarzyna Pudłowska Wydawca: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński Poszczególne części opracowali: D. Kupryjańczyk: Część I. Kazusy Nr 17 21 M. Rojewski: Część II. Kazusy Nr 5 16; Odpowiedzi do kazusów Nr 1 4 E. Stawicka: Część II. Minikazusy G. Witczak: Część I. Kazusy Nr 5 16; Odpowiedzi do kazusów Nr 1 2, 5 6 Tomasz Sadurski : Odpowiedzi do kazusów Nr 3 4 w Części I Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Studio Mimo Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-4822-3 ISBN e-book 978-83-255-4823-0
Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów... Wykaz orzecznictwa... Wykaz literatury... XIII I. CZĘŚĆ PISEMNA EGZAMINU KOMORNICZEGO 22 MARCA 2011 R.... 1 1. Temat pierwszy... 1 2. Temat drugi... 77 II. CZĘŚĆ PISEMNA EGZAMINU KOMORNICZEGO 7 MARCA 2012 R.... 118 1. Temat pierwszy... 118 2. Temat drugi... 194 III. Wzory pism... 261 1. Wzór okładki... 262 2. Wzór karty rozliczeniowej... 263 3. Wzór protokołu... 264 4. Wzór zawiadomienia o wszczęciu egzekucji... 265 5. Wzór wezwania do zapłaty długu przy wszczęciu egzekucji z nieruchomości... 266 6. Formularz wniosku o wpis do księgi wieczystej... 267 7. Wzór zającia wynagrodzenia za pracę... 271 8. Wzór ogólny wezwania... 272 9. Wzór zawiadomienia o zajęciu rachunku bankowego i zakazie wypłat... 273 10. Wzór zawiadomienia o wszczęciu postępowania w celu wykonania zabezpieczenia... 274 11. Wzór wniosku o udostępnienie danych z CEPiK... 275 12. Wzór formularza DW-1... 276 13. Wzór formularza zapytania do ZUS... 277 14. Wzór zapytania do Urzędu Skarbowego... 279 15. Wzór wezwania do zapłaty należności... 280 16. PIT 8-C... 281 Indeks rzeczowy... 283 VII IX XI V
Wstęp Egzamin komorniczy przeprowadzany jest raz w roku w terminie wyznaczonym przez Ministra Sprawiedliwości i polega na sprawdzeniu przygotowania osoby do niego przystępującej do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu komornika sądowego. Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej. Niniejsze opracowanie dotyczy części pisemnej egzaminu komorniczego, która polega na opracowaniu przez zdającego dwóch tematów dotyczących czynności wchodzących w zakres ustawowych zadań komorników. W opracowaniu przedstawiono tematy z egzaminu komorniczego przeprowadzonego w roku 2011 i 2012 wraz z przykładowym rozwiązaniem. Rozwiązanie tematu egzaminacyjnego stanowi kompleksowe jego opracowanie pod względem merytorycznym, biurowym i rozliczeniowym poczynając od założenia akt sprawy do zakończenia postępowania i archiwizacji akt sprawy. Opracowanie merytoryczne obejmuje redakcję tzw. karty czynności oraz pism sporządzanych w toku postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego przez organ egzekucyjny. Karta czynności stanowi wykaz kolejno przepisanych prawem czynności organu egzekucyjnego. Każda czynność wskazana w karcie czynności jest opatrzona krótkim komentarzem autora opartym na dogmatyce prawa, orzecznictwie sądowym i własnym doświadczeniu zawodowym. Redakcja pisma organu egzekucyjnego stanowi własne autorskie opracowanie całości pisma albo przykładowe uzupełnienie wzoru pisma załączonego do zadania egzaminacyjnego. Opracowanie biurowe obejmuje przykładową redakcję adnotacji sądowego organu egzekucyjnego, w szczególności adnotacji o archiwizacji, o wysłanej korespondencji oraz wzmianki o prawomocności. Opracowanie rozliczeniowe stanowi redakcję karty rozliczeniowej założonej do akt sprawy wraz z omówieniem czynności księgowych. Niniejsza publikacja stanowi jedynie przykładowe rozwiązanie tematów części pisemnej egzaminu komorniczego z lat 2011 2012. Autor VII
Wykaz skrótów 1. Źródła prawa KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 64, poz. 93 ze zm.) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KomSądiEgzU... ustawa z 29.8.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1376 ze zm.) 2. Czasopisma i publikatory Biul. SN... Biuletyn Sądu Najwyższego Dz.U.... Dziennik Ustaw M.P.... Monitor Polski MoP... Monitor Prawniczy OSA... Orzecznictwo Sądu Administracyjnego OSNC... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSNP... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna i Pracy OTK... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego PPE... Przegląd Prawa Egzekucyjnego PS... Przegląd Sądowy Zb. Orz.... Zbiór Orzecznictwa 3. Organy KRS... Krajowy Rejestr Sądowy SN... Sąd Najwyższy 4. Inne skróty t.j.... tekst jednolity n.... następny IX
Wykaz skrótów niepubl.... niepublikowany por.... porównaj poz.... pozycja ze zm.... ze zmianami X
Wykaz orzecznictwa Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 29.10.2010 r., I ACz 590/10, niepubl. Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z 9.7.2010 r., I ACz 279/10, niepubl. Postanowienie SN z 13.2.1997 r., I CKN 73/96, niepubl. Postanowienie SN z 13.8.1976 r., IV PZ 32/76, OSNC 1977, Nr 3, poz. 57 Postanowienie SN z 14.11.1973 r., II CZ 183/73, OSP 1974, Nr 5, poz. 97 Postanowienie SN z 15.6.1999 r., III CZ 43/99, niepubl. Postanowienie SN z 24.11.2009 r., V CZ 54/09, niepubl. Postanowienie SN z 24.1.2005 r., III UZ 20/04, OSNP 2005, Nr 16, poz. 258 Postanowienie SN z 29.7.1998 r., II CKN 864/97, niepubl. Postanowienie SN z 3.5.1973 r., I CZ 48/73, niepubl. Postanowienie SN z 4.9.2009 r., III CZP 55/09, niepubl. Postanowienie SN z 5.9.2001 r., I CZ 110/01, niepubl. Postanowienie SN z 11.2.2000 r., III CKN 731/99, OSNC 2000, Nr 9, poz. 159 Postanowienie SN z 20.12.2000 r., V CKN 1634/00, niepubl. Uchwała SN z 18.7.2012 r., III CZP 27/12, Biul. SN 2012, Nr 7, poz. 7 Uchwała SN z 20.11.2009 r., III CZP 87/09, Biul. SN 2009, Nr 11, poz. 8 Uchwała SN z 20.5.2005 r., III CZP 24/05, Biul. SN 2005, Nr 5, poz. 7 Uchwała SN z 20.10.2010 r., III CZP 71/10, OSNC 2011, Nr 5, poz. 53 Uchwała SN z 28.4.2010 r., III CZP 8/10, OSNC 2010, Nr 10, poz. 135 Uchwała SN z 4.6.2009 r., III CZP 37/09, OSNC 2010, Nr 2, poz. 22 Uchwała Składu Siedmiu Sędziów SN Izba Cywilna z 26.1.1996 r., III CZP 111/95, OSNC 1996, Nr 5, poz. 63 Uchwała SN Izba Cywilna z 22.10.2002 r., III CZP 65/2002, Biul. SN 2002, Nr 10, poz. 11 Uchwała SN Izby Cywilna i Administracyjna oraz Pracy i Ubezpieczeń z 28.11.1987 r., III CZP 33/87, OSNC 1988, Nr 6, poz. 73 XI
Wykaz orzecznictwa Uchwała SN z 19.5.2004 r., III CZP 21/04, niepubl. Postanowienie SN Izba Cywilna z 19.11.1998 r., III CZ 133/98, OSNC 1999, Nr 4, poz. 86 Uchwała SN z 29.10.2009 r. III CZP 82/09, OSNC 2010/5/67, Biul. SN 2009, Nr 10, poz. 12 13 Uchwała SN z 30.11.2011 r., III CZP 66/11, Biul. SN 2011, Nr 11, poz. 8 9 Uchwała SN z 7.5.2009 r., III CZP 15/09, OSNC 2010, Nr 1, poz. 10 Uchwała SN z 8.11.2007 r., III CZP 92/07 OSNC 2008, Nr 11, poz. 126 Wyrok SN z 4.4.2008 r., I CSK 3/08, niepubl. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27.9.2007 r., V ACa 359/07, niepubl. Wyrok SN z 11.10.2000 r., II UKN 26/00, niepubl. Wyrok SN z 11.10.2000 r., II UKN 26/00, niepubl. Wyrok SN z 23.1.2008 r., V CSK 386/07, niepubl. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27.5.2002 r., K 20/01, Dz.U. Nr 78, poz. 716 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 20.1.2004 r., SK 26/03, Dz.U. Nr 11, poz. 101 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 3.7.2008 r., I SA/Rz 341/08, niepubl. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 2.4.2008 r., I SA/Gl 37/08, niepubl. XII
Wykaz literatury O. Dumnicka, Uproszczona egzekucja z nieruchomości (wybrane zagadnienia), PPE 2005, Nr 10 12 J. Gołaczyński (red.), Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, Warszawa 2008 I. Kunicki, Poszukiwanie przez komornika majątku dłużnika za wynagrodzeniem, PPE 2009, Nr 6 H. Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2012 H. Pietrzkowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, T. Ereciński (red.), Warszawa 2012 M. Romańska, O. Dumnicka, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2010 Z. Szczurek, Egzekucja sądowa w Polsce, Sopot 2007 J. Świeczkowski, Uproszczona egzekucja z nieruchomości, Sopot 2012 E. Wengerek, Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, M. Romańska (red.), Warszawa 2009 Z. Woźniak, Ustalenie i rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zabezpieczającego, PS 2008, Nr 7 8 XIII
Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Nadzoru nad Aplikacjami Prawniczymi I. CZĘŚĆ PISEMNA EGZAMINU KOMORNICZEGO 22 MARCA 2011 R. 1. Temat pierwszy Pouczenie: 1. Pracę pisemną oznacza się indywidualnym kodem. Zdający umieszcza numer kodu w prawym górnym rogu na pierwszej stronie pracy pisemnej. 2. Nie jest dopuszczalne w żadnym miejscu pracy pisemnej wpisanie imienia i nazwiska zdającego ani też podpisanie się własnym imieniem i nazwiskiem. 3. Czas na rozwiązanie dwóch tematów wynosi 6 godzin. 4. Temat jest przedstawiony na 4 ponumerowanych stronach. Do tematu dołączono: tytuł wykonawczy (2 karty), wniosek o przeprowadzenie egzekucji (1 karta), formularz wniosku o wpis do księgi wieczystej (2 karty), wzór okładki (1 karta), wzór karty rozliczeniowej (1 karta), wzór protokołu (1 karta), wzór zawiadomienia o wszczęciu egzekucji (1 karta), wzór wezwania do zapłaty długu przy wszczęciu egzekucji z nieruchomości (1 karta), wzór zajęcia wynagrodzenia za pracę (1 karta), wzór ogólny wezwania (1 karta). W razie braku którejkolwiek ze stron należy o tym niezwłocznie zawiadomić Komisję Egzaminacyjną. 1
I. Część pisemna egzaminu komorniczego 22 marca 2011 r. Informacja dla zdającego 1. Temat należy opracować, podejmując czynności w postępowaniu egzekucyjnym zgodnie z podanym stanem faktycznym (wynikającym z wniosku, tytułu wykonawczego i stanu faktycznego zadania) oraz stanem prawnym obowiązującym na dzień egzaminu, poczynając od założenia akt i opisania okładki do zakończenia postępowania, opracowując temat pod względem merytorycznym, biurowym i rozliczeniowym. 2. Datą wpływu wniosku jest dzień 18.1.2011 r. Zdający podpisuje dokonane czynności jako Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu Kancelaria Komornicza w Poznaniu Adam Nowak. 3. Czynności Komornika można dokonywać posługując się dołączonymi wzorami i formularzami, które można uzupełnić albo zastąpić według wyboru zdającego, z tym że wzory i formularze, które wynikają z obowiązujących przepisów prawa, muszą zostać odtworzone zgodnie z tymi przepisami. 4. Wezwania Komornika kierowane do wierzycieli bądź innych podmiotów są realizowane niezwłocznie zgodnie z wezwaniem Komornika, w tym wierzyciele uiszczają należne zaliczki na poczet wydatków według wezwania, chyba że co innego wynika ze stanu faktycznego tematu. 5. Wszystkie czynności w postępowaniu egzekucyjnym, w tym czynności egzekucyjne, należy udokumentować zgodnie z obowiązującym prawem, z tym że: datę wysłania pisma i sposób oraz termin doręczenia należy odnotować na wysyłanym bądź doręczanym piśmie, przekazanie wyegzekwowanego świadczenia wierzycielowi należy zaznaczyć wyłącznie na karcie rozliczeniowej, prezentaty, pieczęcie okrągłe, pieczęcie z oznaczeniem kancelarii oraz pieczęcie z oznaczeniem funkcji, imieniem i nazwiskiem komornika, należy opisać w nawiasie, np.: (pieczęć okrągła). 6. Tytuł wykonawczy, wniosek o przeprowadzenie egzekucji oraz pisma składane przez uczestników postępowania egzekucyjnego zawierają właściwe podpisy lub podpisy i pieczęcie. Wierzyciel Jan Kowalski złożył 18.1.2011 r. do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu Adama Nowaka, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika i położenie nieruchomości, wniosek o wszczęcie i przeprowadzenie egzekucji świadczeń pieniężnych należnych mu 2
1. Temat pierwszy od dłużnika Józefa Kaczmarka na podstawie tytułu wykonawczego wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu (wniosek i tytuł w załączeniu). Komornik 21.1.2011 r. dokonał zajęcia nieruchomości wskazanej we wniosku oraz wystąpił do Dyrektora I Oddziału ZUS w Poznaniu, Pl. Cyryla Ratajskiego Nr 7, 61-745 Poznań, w celu uzyskania informacji o miejscu pracy i rachunku bankowym dłużnika. Po trzech tygodniach od 25.1.2011 r., tj. od doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji z nieruchomości i wezwaniu do zapłaty długu, komornik Adam Nowak otrzymał: zawiadomienie z Sądu Rejonowego Poznań Stare Miasto w Poznaniu Wydziału V Ksiąg Wieczystych o wpisie wzmianki o wszczęciu egzekucji z nieruchomości, z której wynika, że nieruchomość jest objęta wspólnością majątkową małżeńską i stanowi współwłasność dłużnika Józefa Kaczmarka i jego małżonki Marii Kaczmarek, informację od Dyrektora I Oddziału ZUS w Poznaniu, że dłużnik jest zatrudniony w Przedsiębiorstwie MADMAX Sp. z o.o. w Poznaniu z siedzibą przy Pl. Cyryla Ratajskiego Nr 10, 61-745 Poznań oraz, że nie posiada informacji o rachunku bankowym dłużnika, sprzeciw Marii Kaczmarek przeciwko zajęciu nieruchomości objętej wspólnością majątkową z wnioskiem o umorzenie egzekucji z nieruchomości, wniosek wierzyciela o przystąpienie przez komornika do opisu i oszacowania zajętej nieruchomości. Dnia 16.2.2011 r. Komornik przystąpił do dokonania zajęcia wynagrodzenia za pracę. Ponadto podjął stosowne czynności w celu rozpoznania sprzeciwu i wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego zgłoszonych przez małżonkę dłużnika. W dniu 21.2.2011 r., po otrzymaniu odpowiedzi od wierzyciela, Komornik rozpoznał wniosek małżonki dłużnika. Następnego dnia Komornik otrzymał dowód doręczenia zajęcia wynagrodzenia za pracę u pracodawcy dłużnika. Po tygodniu od doręczenia pracodawcy dłużnika zawiadomienia o zajęciu wynagrodzenia za pracę, tj. 1.3.2011 r., pracodawca przekazał komornikowi przelewem egzekwowaną należność wraz z kosztami egzekucji wyliczonymi przez komornika w zajęciu, podając, że dłużnik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w charakterze prezesa zarządu spółki z wynagrodzeniem miesięcznym netto (czyli po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych) 40 000,00 zł. Zajęciem, oprócz bieżącego miesięcznego wynagrodzenia, zostały objęte: nagroda roczna w wysokości 120 000,00 zł oraz premia uznaniowa za wyniki spółki w 2010 r. w wysokości netto 400 000,00 zł. Poszukiwanie innego majątku dłużnika nie dało rezultatu. Komornik ustalił opłatę za przeprowadzone poszukiwanie majątku dłużnika, po czym dokonał stosownej czynności, która doprowadziła do jej wyegzekwowania 21.3.2011 r. Następnie Komornik dokonał stosownych czynności celem zakończenia sprawy. 3
I. Część pisemna egzaminu komorniczego 22 marca 2011 r. Poznań, 18.1.2011 r. (prezentata: Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu Adam Nowak Kancelaria Komornicza w Poznaniu wpływ: 18.1.2012 r. godz. 11:00 Liczba załączników: 1 szt.) (Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu Kancelaria Komornicza w Poznaniu Adam Nowak) Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Poznań Stare Miasto w Poznaniu Adam Nowak Kancelaria Komornicza w Poznaniu przy ul. 23 lutego 17/8 61-745 Poznań Wierzyciel: Jan Kowalski zamieszkały w Poznaniu ul. Sienkiewicza 20b/215 60-518 Poznań Dłużnik: Józef Kaczmarek zamieszkały w Poznaniu ul. Młyńska 1b/41 61-745 Poznań WNIOSEK O PRZEPROWADZENIE EGZEKUCJI Załączając tytuł wykonawczy prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 10.12.2010 r., sygn. akt I C 12/2009, opatrzony klauzulą wykonalności 5.1.2011 r. wierzyciel wnosi o wyegzekwowanie od dłużnika kwoty 250 000 zł, wraz z kosztami procesu i kosztami wydania tytułu wykonawczego: 1. przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości lokalowej dłużnika, położonej w Poznaniu przy ul. Młyńskiej 1b/ 41, dla której Sąd Rejonowy Poznań Stare Miasto w Poznaniu prowadzi księgę wieczystą nr PO1P/0000666/1 oraz księgę wieczystą dla wspólnej nieruchomości gruntowej nr PO1P/009999/1, 4
1. Temat pierwszy 2. przeprowadzenie egzekucji z innych rzeczy oraz wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego, jak też innych wierzytelności i praw majątkowych, po ich ustaleniu; oraz zleca Komornikowi przeprowadzenie dochodzenia w celu ustalenia ruchomości, miejsca pracy dłużnika, banku, w którym dłużnik posiada rachunek bankowy, albo innych wierzytelności i praw majątkowych dłużnika. Wyegzekwowaną kwotę należy przekazać na rachunek bankowy wierzyciela w Banku Spółdzielczym w Rokietnicy numer rachunku 32 9434 0000 4242 0000 2212 3456. Jan Kowalski (podpis) Załącznik: tytuł wykonawczy. 5