PRĄDY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI. Prądy o impulsach prostokątnych. Prąd ten nazywany jest też prądem galwanicznym przerywanym. Jego cechą charakterystyczną jest bardzo krótki czas narastania i opadania. Stosowany jest do stymulacji mięśni zdrowych. Prąd o t imp. =2 ms i t p =5 ms to tzw. prąd Träberta (Ultra-Reiz, 2-5 ). Powoduje on skurcze mięśni, dające w efekcie ich rozluźnienie oraz przekrwienie i uśmierzenie bólu. Prądy eksponencjalne. Zasadniczą cechą tych prądów jest powolne narastanie natężenia. Impulsy przyjmują kształt trójkątny lub trapezoidalny. Stosowane są do stymulacji mięśni porażonych wiotko i mięśni gładkich. Prąd o impulsach trójkątnych o czasie trwania 1 ms i przerwie między impulsami 20 ms nazywa się prądem neofaradycznym. Wywołuje skurcz tężcowy mięśni i rozszerzenie naczyń krwionośnych. Zabieg przy użyciu tego prądu to faradyzacja. Prądy o impulsach sinusoidalnych. Charakteryzują się powolnym czasem narastania i opadania impulsu o kształcie sinusoidy. Przykładem tego prądu są prądy diadynamiczne (DD), zwane prądami Bernarda. Są to prądy wywodzące się z dwóch podstawowych prądów o częstotliwości 50 i 100 Hz. Rodzaje pr. DD: DF- o f=100 Hz MF- o f=50 Hz CP- prąd DF i MF płyną na zmianę przez 1 s LP- prąd MF jest nałożony na zmodulowany w amplitudzie prąd MF RS- przerywany prąd MF MM- modulowany prąd MF Działanie prądów DD. 1.Analgetyczne- tłumaczone przez: - tłumiące działanie bodźców elektrycznych wobec bólowych, -teorię bramki, -wytwarzanie endorfin, -podniesienie progu odczuwania bólu. 2.Rozszerzające naczynia krwionośne- większe niż w przypadku pr. galwanicznego, silniej wyrażone pod katodą. 3.Na mięśnie- DF obniża ich napięcie MF wzmaga napięcie CP i LP powodują izometryczną gimnastykę mięśni RS i MM pobudzają mięśnie zdrowe do skurczu. Metodyka zabiegów. 1.Dobór elektrod- można zastosować elektrody płaskie lub specjalne (pojedyncze, bliźniacze, bliźniacze na uchwycie cyrklowym). Pod elektrody stosuje się podkład pośredni lub gąbki lateksowe dla elektrod specjalnych. W miejscu bólu umieszcza się katodę! 2.Dobór rodzajów prądów: - w celu działania przeciwbólowego- DF, CP, LP - w celu przekrwienia tkanek- MF i CP lub DF i CP - do stymulacji mięśni- MM lub RS - w zespołach bólowych- DF(2 min.), MF(30 sek.), CP lub LP 3.Parametry zabiegu: a/ natężenie prądu: stałego- do 3 ma, zmiennego- do odczucia pacjenta (wyraźne, mocne mrowienie lub wibracja), b/ czas trwania: 2-8 minut c/ seria: 6-10 zabiegów codziennie lub co drugi dzień d/ cykl leczenia: 2-3 serie z przerwą tygodniową między seriami Wskazaniem kosmetycznym jest poprawa warunków odżywczych skóry twarzy oraz stymulacja mięśni. Elektrostymulacja. Jest to zabieg, w którym wykorzystuje się prąd impulsowy w celu wywołania skurczu mięśni lub w celu uśmierzenia bólu. Dzieli się ją na stymulację: 1. układu nerwowo-mięśniowego (NMES) 2. czynnościową (FES)
3. przeskórną elektrostymulację nerwów (TENS). Ad.1. Zalicza się tu stymulację mięśni zdrowych- stosując prąd o impulsach prostokątnych, neofaradyczny lub DD w celu wzmocnienia mięśni. Częstotliwość prądu wynosi ok. 50 Hz, czas zabiegu- 20-30 minut, natężenie -wywołujące wyraźne, mocne skurcze. Zabieg wykonuje się techniką dwuelektrodową, układając elektrody na przebiegu mięśnia, w miejscach przejścia brzuśca w ścięgno. Biegun ujemny łączy się z elektrodą ułożoną obwodowo. W stymulacji na twarz stosuje się metodę jednoelektrodową (elektrodą czynną jest katoda). Umieszcza się ją w punktach motorycznych mięśnia (bezpośrednich), tzn. w miejscu, gdzie nerw wnika do mięśnia lub nerwu (pośrednich), tzn. w miejscu, gdzie nerw jest najbliżej powierzchni skóry. Zabiegi wykonuje się w przypadku: treningu u sportowców, kształtowania sylwetki, spalania tkanki tłuszczowej, zanikach mięśni po unieruchomieniu, operacji na stawach, wzmocnienia mięśni np. gorsetu mięśniowego ( bóle krzyża, skoliozy), nietrzymania moczu. Ad.2. Jest to stymulacja funkcjonalna, polegająca na pobudzaniu mięśni upośledzonych w wyniku choroby w celu wywołania użytecznych ruchów np. podczas chodu u osób z mózgowym porażeniem dziecięcym, stwardnieniem rozsianym lub po udarze mózgu. Ad.3. Jest to stymulacja przeciwbólowa tzw. TENS. Prądy średniej częstotliwości. Są to prądy o częstotliwości 1000-100 000 Hz. W lecznictwie stosuje się zakres 2000-20 000 Hz. Prądy interferencyjne (Nemeca). Są to prądy modulowane w amplitudzie z małą częstotliwością (0-150 Hz). W wyniku interferencji, czyli nakładania się prądów, może powstać statyczne lub dynamiczne pole interferencyjne. Zasadnicza różnica w działaniu tych pól polega na tym, że pole statyczne ma stałe kierunki interferencji, a w polu dynamicznym kierunki są zmienne, obejmując większy obszar tkanek. Działanie na ustrój tych prądów polega na: Efekcie przeciwbólowym, będącym wynikiem podwyższenia progu bólu; Rozszerzeniu naczyń krwionośnych, a w związku z tym usprawnieniem krążenia obwodowego; Usprawnieniu procesów odżywczych i przemiany materii tkanek; Zmniejszeniu napięcia autonomicznego układu nerwowego; Pobudzeniu do skurczu mięśni szkieletowych. Działanie to zależy od częstotliwości podstawowej: 0-10Hz - wywołuje skurcze mięśni szkieletowych, 25-50 Hz - intensywnie pobudza mięśnie do skurczu i usprawnia krążenie, 50-100 Hz - działa przeciwbólowo, przekrwienie, sprzyja wchłanianiu obrzęków i usprawnia procesy odżywcze, 90-100 Hz - działa przeciwbólowo, przekrwienie, obniża napięcie układu nerwowego. Metodyka zabiegów. Używa się dwóch par elektrod, które umieszcza się na skórze tak, aby linie łączące środki każdej z par krzyżowały się w okolicy zabiegowej. Elektrody umieszcza się w kieszonkach" z gąbki wiskozowej. Natężenie prądu ustala się do odczucia pacjenta, który powinien odczuwać wyraźną wibrację. Czas trwania zabiegu wynosi 6-10 minut, maksymalnie 15 minut. Zabiegi wykonuje się codziennie, stosując 6-20 zabiegów w serii. Cykl leczenia obejmuje dwie, trzy serie, z przerwą 6-8 dniową między nimi. Wskazania: - Podniesieniu owalu twarzy - Redukcja tkanki tłuszczowej i poprawa sylwetki. Przeciwwskazania: jak do wszystkich prądów oraz okolica serca. Prąd interferencyjny jednokanałowy - charakteryzuje się jednym obwodem zabiegowym. Interferencja
zachodzi egzogennie. Stosuje się go na małe pola zabiegowe. Prądy Kotz'a (rosyjska stymulacja) - jest to prąd średniej częstotliwości łączony w "pakiety" o impulsach prostokątnych i czasie trwania równym czasowi trwania przerwy. Stosuje się go do stymulacji mięśni hipotroficznych, treningu mięśni zdrowych i do redukcji tkanki tłuszczowej. Metodyka zabiegu jest taka sama, jak w stymulacji mięśni zdrowych. PRĄDY WIELKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI. Dział ten obejmuje zastosowanie lecznicze pól elektrycznych, magnetycznych i elektromagnetycznych wielkiej częstotliwości, tzn. od 300 khz do 300 GHz. Istotą leczniczego oddziaływania tych metod jest wytwarzanie w tkankach ciepła endogennego, powstałego na skutek absorpcji energii drgań elektromagnetycznych. Ciepło jest wynikiem zachodzącej w tkankach polaryzacji: atomowej, jonowej i dipolowej. Przesunięcia cząstek związane są z tarciem o sąsiednie cząstki, co jest źródłem ciepła. Do metod zastosowaniem p.e.m.w.cz. należy: Darsonwalizacja. Zabieg ten polega na wykorzystaniu prądów d Arsonvala, o f= 300 500 khz. Są to prądy o charakterze fali gasnącej o krótkim czasie trwania, po której następuje ok. 500 razy dłuższa przerwa. Działanie zabiegu polega na wytworzeniu minimalnej ilości ciepła, wpływie na naczynia krwionośne i podrażnieniu zakończeń nerwów czuciowych w skórze. Wytwarzający się podczas zabiegu ozon działa bakteriobójczo i dezynfekująco. Zabiegi miejscowe wykonuje się specjalnymi elektrodami kondensatorowymi (z węgla lub grafitu) lub próżniowymi (pelotami). Przesuwanie elektrod nad powierzchnią skóry powoduje wyładowania w postaci iskier lub effluvium (ciemnych wyładowań). Zabieg trwa 3 15 minut, wykonywany jest codziennie, w serii jest 15-20 zabiegów. Wskazaniem do darsonwalizacji są nerwobóle, zaburzenia czucia, świąd, odmroziny. W kosmetyce wykorzystuje się go do masażu odświeżającego twarzy, po zabiegu oczyszczania skóry i przy łojotoku. Natężenie zwiększa się wolno do odczucia szczypania lub mrowienia. Zabiegi ogólne wykonywane są w solenoidzie i stosowane w leczeniu nerwicy wegetatywnej, wyczerpaniu nerwowym, bezsenności. Przeciwwskazania do zabiegu stanowią: ciąża, nadciśnienie, stany zapalne, zakaźne i alergiczne oraz uszkodzenia skóry, gorączka, a w kosmetyce teleangiektazje i trądzik różowaty. Diatermia krótkofalowa. Jest to zabieg polegający na zastosowaniu fali radiowej. DZIAŁANIE: Podgrzanie skóry właściwej i tkanki podskórnej na głębokość 3-5 cm, wytworzenie w skórze głębokiego ciepła. Poprawa krążenia krwi i funkcjonowania komórek skóry. Stymulacja tkanek powierzchownych i głębiej położonych, poprawienie ich dotlenienia, odżywienia oraz mikrocyrkulacji. Ogrzanie kolagenu powodujące jego kurczenie się i mocne napięcie oraz odnowę struktur. Działanie na adipocyty (komórki tłuszczowe) - pod wpływem temperatury dochodzi do ich rozpuszczenia i rozbicia czyli tzw. lipolizy. Wspomaganie porostu włosów, zapobieganie ich wypadaniu poprzez stymulację i sterylizację korzeni za pomocą efektu cieplnego. Łagodzenie bólu. Polepszenie wchłaniania kosmetyków radioforeza. ZASTOSOWANIE: Redukcja zmarszczek i poprawa wyglądu skóry: o lifting czoła o spłycanie zmarszczek, bruzd, kurzych łapek o poprawa napięcia zwiotczałej skóry o poprawa napięcia policzków o poprawa owalu twarzy o redukcja tzw. chomików" o złagodzenie fałdów nosowo-wargowych o poprawa kolorytu cery o lepsze odżywienie tkanek
o odprężenie mięśni twarzy o łagodniejsze rysy twarzy Poprawa wyglądu włosów: o łysienie o łysienie plackowate o porost włosów o łojotok skóry głowy Redukcja: o cellulitu o tkanki tłuszczowej o modelowanie sylwetki. o zmniejszenie obwodów części ciała Łagodzenie bólu: o chroniczny artretyzm o ból lędźwiowy, ból mięśni o zapalenie barku o reumatyzm PRZECIWWSKAZANIA: obecność implantu, stymulatora serca lub innego sztucznego organu wewnątrz ciała; ciąża; zaburzenia krzepnięcia lub tendencja do krwawienia; nadciśnienie; poparzenie lub leczenie poparzenia; zaburzenia czucia. wiek dziecięcy. MIKROPRĄDY Terapia mikroprądami wykorzystuje pulsacyjny prąd stały o niskim natężeniu. Charakteryzuje się bardzo niską (do 1 ma) amplitudą prądu, nieodczuwalną przez pacjenta w czasie stymulacji. Jest to najbardziej zgodny biologicznie prąd z prądami wytwarzanymi przez ludzkie ciało. Impulsy są intensywne, relaksujące i nie wywołują dyskomfortu u pacjenta. Mikroprądy zwane są również przerywanym prądem stałym o niskim natężeniu, o seriach impulsów modulowanych w kształcie sinusoidalnym lub prostokątnym. Działanie. Mikroprądy posiadają zdolność penetracji komórek. Pod wpływem mikroprądów następuje lokalizacja zmienionej przewodności w tkankach i proces normalizacji funkcji zachodzących w uszkodzonych komórkach. Odnowa komórkowa, regeneracja skóry następuje 3,5 razy szybciej. Pod wpływem mikroprądów następuje: przyspieszenie krążenia krwi i limfy, a dzięki temu występuje zrównoważenie miejscowego metabolizmu, pobudzenie produkcji ATP, białek komórkowych (elastyny) i włókien kolagenowych, spalanie tłuszczu głównie wokół mięśni jak również usunięcie nadmiaru wody i toksyn, poprawa funkcjonalności błony komórkowej przez wpływ na sposób transportu i komunikację komórkową i podniesienie aktywności pompy sodowo-potasowej, lokalne wytwarzanie ciepła, zmniejszenie dolegliwości bólowych, zmniejszenia napięcia mięśniowego. Metodyka zabiegów. Zabiegi wykonuje się elektrodami do prądów impulsowych, zazwyczaj samoprzylepnymi, umieszczając je w miejscu, na które chcemy działać. Zabiegi wykonujemy w seriach, od kilku do kilkunastu, codziennie lub co kilka dni. Wskazania: wzmacnianie mięśni w przypadku ich osłabienia wyszczuplanie - redukowanie tkanki tłuszczowej, przyspieszanie przemiany materii, modelowanie sylwetki, zmniejszanie obwodów ciała
zabiegi antycellulitowe - rozbijanie tkanki tłuszczowej, zmniejszenie gęstości masy tłuszczowej, wygładzanie skóry ujędrnianie ciała, pośladków, ramion drenaż: zmniejszenie opuchlizny, detoksykacja lifting biustu lifting twarzy: opadające kontury twarzy, zmarszczki i bruzdy, worki i cienie pod oczami, opuchlizna, szary koloryt skóry, skóra atroficzna nawilżanie i odżywianie skóry ułatwione i zwiększone wnikanie aktywnych składników zawartych w kosmetykach. Przeciwwskazania: ciąża metalowe przedmioty w ciele (rozrusznik serca, metalowe płytki, szyny) zaburzenia układu nerwowego (epilepsja) nowotwory okres pooperacyjny stany gorączkowe porażenia kurczowe mięśni stany zapalne skóry FIZYKALNE METODY CHIRURGICZNE W KOSMETYCE. Elektroliza jest zjawiskiem elektrochemicznym, które zachodzi w czasie przepływu prądu stałego przez tkanki. Przemiany występujące podczas elektrolizy to: ruch jonów w przewodniku jonowym (w tkankach). Metalowe elektrody wprowadza się do tkanki, co powoduje występowanie reakcji wtórnych, zachodzących na elektrodach w czasie elektrolizy. Wynikiem tych reakcji są odczyny uzależnione od procesów elektrochemicznych charakterystycznych dla każdego z biegunów: - obecność jonów wodorotlenkowych OH- w pobliżu katody powoduje wystąpienie wokół niej zasadowego odczynu, - jony wodorowe H+ powodują wystąpienie kwaśnego odczynu wokół anody. Reakcja kwaśna w pobliżu anody powoduje ścinanie białka tkanek, a reakcja zasadowa w okolicy katody wywołuje uszkodzenie tkanek o charakterze martwicy rozpływnej (rozpuszczanie białka). Reakcje te zachodzą w tkankach w wyniku elektrolizy roztworu chlorku sodu. Kosmetyczka może wykonać zabieg elektrolizy tylko na zlecenie lekarza. Do wykonania zabiegu elektrolizy są potrzebne dwie elektrody: - elektroda płytkowa (elektroda bierna), - elektroda igłowa - stalowa (elektroda czynna). Przy elektrodzie igłowej znajduje się przycisk, umożliwiający włączanie i wyłączanie dopływu prądu. Elektrodę bierną umieszcza się na wilgotnym podkładzie w niewielkiej odległości od elektrody czynnej w celu uniknięcia przepływu prądu przez duże odcinki ciała. Wskazania do zabiegu elektrolizy: - naczyniaki gwiaździste, - rozszerzone naczynia krwionośne, - nadmierne owłosienie, - brodawki. Usuwanie brodawek. Elektrodę igłową czynną podłącza się do katody (-), a elektrodę bierną do anody (+). Natężenie prądu może wynosić 1-2 ma, przez 0,5-1 minuty. Igłę wkłuwa się u podstawy tworu kilkakrotnie, z różnych kierunków. W wyniku zabiegu brodawka bieleje, po pewnym czasie czernieje, a po kilku dniach odpada; pozostaje mała blizna. Zamknięcie rozszerzonego światła naczynia krwionośnego. Elektrodą czynną jest anoda, elektrodą bierną katoda. Igłę wkłuwa się w światło naczynia, włącza dopływ prądu o natężeniu 0,5 1 ma, na 1 lub 2 sekundy (aż naczynie zniknie). Następnie wyłącza się prąd i zmienia biegunowość, dawkując natężenie przez 1-2 sekundy. Dzięki elektrolitycznemu działaniu katody igłę łatwo można usunąć. Epilacja, czyli usuwanie nadmiernego owłosienia za pomocą elektrolizy. Elektrodę bierną podłącza się do anody w okolicy barkowej, czynną zaś do katody. Igłę wkłuwa się równolegle do wzrostu włosa na głębokość
do 3 mm (do wyczuwalnego lekkiego oporu), a następnie włącza dopływ prądu o natężeniu 0,5-1,5 ma na 3-10 sekund. Po wyłączeniu prądu włos wyjmuje się pęsetą. Jeśli cebulka włosa została zniszczona, to włos wychodzi bez żadnego oporu. Nie wolno wkłuwać igły zbyt blisko miejsc położonych obok siebie, ze względu na możliwość pozostawienia blizn. Zabieg można powtarzać co kilka dni (5-7). Czasem występują niewielkie odrosty (do 20%), ale zawsze są one cieńsze, krótsze i jaśniejsze od poprzednich. Po zabiegu skórę należy koniecznie odkazić. Odczyn zapalny może utrzymywać się do kilku dni. Uwaga! Blizny powstają tylko wtedy, gdy: - igła epilacyjna jest wykonana z nieodpowiedniego materiału lub jest zbyt gruba, - stosuje się prąd o zbyt dużym natężeniu lub nie został on wyłączony przed wyjęciem igły (w tym przypadku prąd zamiast zniszczyć brodawkę włosa niszczy trwale tkankę skórną). Galwanokaustyka polega na wykorzystaniu ciepła, wytwarzającego się w przewodniku metalowym w czasie przepływu prądu stałego, do celów chirurgicznych. Do przeprowadzenia zabiegu używa się tzw. żegadeł - kauterów, wykonanych z platyny lub stopu platyny z irydem, o różnych kształtach (nożyka, pętli, igły lub pręcika zakończonego kulką). Żegadło jest umocowane w specjalnym uchwycie zakończonym przewodem dwużyłowym. Prąd, przepływając przez elektrodę żegadła rozżarza ją; stopień jej rozgrzania reguluje się za pomocą potencjometru. Galwanokaustyka polega na ścinaniu białka tkanek. W zakładach kosmetycznych galwanokaustykę stosuje się do niszczenia zmian patologicznych skóry, takich jak: naczyniaki płaskie, kępki żółte, brodawki i małe włókniaki. Wykonując zabiegi galwanokaustyki należy pamiętać o generalnej zasadzie, że stosuje się je wyłącznie na zlecenie lekarza i pod jego kierunkiem Elektrokoagulacja (termoliza). Polega na niszczeniu tkanek przez ścinanie białka w wyniku wysokiej temperatury, powstającej wskutek przepływu przez tkanki prądu wielkiej częstotliwości. Do zabiegu stosuje się elektrodę czynną do cięcia lub koagulacji i elektrodę bierną płaską, umieszczoną w dość dużej odległości. Zabiegi stosuje się do usuwania tworów patologicznych, przyżegania drobnych naczyń (tamowanie krwawienia) oraz epilacji i zamykania rozszerzonych naczyń. Podczas epilacji wprowadza się do mieszka włosowego za pomocą igły prąd elektryczny o zmiennym natężeniu. Wytwarza on intensywne ciepło i w ten sposób niszczy tkanki odpowiedzialne za wzrost włosa. Usunięcie jednego mieszka trwa ok. 3 min. Metoda blend łączy zalety elektrolizy i termolizy (koagulacji), a przede wszystkim umożliwia definitywne usunięcie włosów. Zastosowanie prądu wysokiej częstotliwości pozwala na znaczne skrócenie czasu oddziaływania prądu galwanicznego, tym samym zredukowanie bólu, w porównaniu z tradycyjną metodą elektrolizy. Nie każdy jednak włos nadaje się do usunięcia metodą blend. Nowo wyrosłe włosy i meszek powinny być wydepilowane wyłącznie za pomocą termolizy, natomiast włosy grube, mocne, np. w linii bikini - tylko za pomocą metody blend. Przeciwwskazania: - ciąża, - wszczepiony rozrusznik serca, - uczulenie na prąd galwaniczny, - stany alergiczne skóry, - stany zapalne mieszków włosowych, - grzybice, - drożdżyce. Mikroliza Połączenie typowej elektrolizy prądami o niskim napięciu z bioaktywnym żelem z ekstraktami roślinnymi i z olejkami aromaterapeutycznymi. Jednorazowo usuwa się około 30 40% owłosienia, zabieg powtarza się 3 4 razy w odstępach około miesięcznych. Zabiegi te są prowadzone przy użyciu prądu o niskim napięciu i natężeniu. Elektrodą jest nie jak w przypadku elektrolizy igła, a specjalny żel rozprowadzany na powierzchni skóry Promieniowanie mikrofalowe jest emitowane przez niewielką ręczną lampę i wnikając w głąb skóry powoduje termiczne uszkodzenie brodawki włosa. Zaletą jest, że promieniowanie mikrofalowe niszczy wszystkie włosy, bez względu na ich kolor (także włosy siwe)