PROFESOR MIODEK, LUTER PARTY, CITY GAMES CZYLI DIECEZJALNY ZJAZD M ODZIE Y Ponad 6o osób wziê³o udzia³ w ZjeŸdzie M³odzie y Diecezji Wroc³awskiej, który odby³ siê we Wroc³awiu w dniach 18-20 czerwca br. Delegaci ze Szczecina, Gorzowa Wlkp., Jeleniej Góry-Cieplic, Lubania, Œwidnicy, Jawora oraz Wroc³awia brali udzia³ w programie, który trwa³ od pi¹tkowego wieczoru, przez ca³¹ sobotê, do niedzielnego nabo eñstwa. Na ró norodny w formie i przekazie program sk³ada³y siê m.in.: spotkanie z prof. Janem Miodkiem - znanym polskim jêzykoznawc¹, Luter Party, spacer pt. "Protestancki Wroc³aw", rejsy statkiem wycieczkowym po Odrze oraz fabularna gra miejska City Games. 6 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Luter Party (s.6 i 7). Zabawy w sali parafialnej i grill na parafialnym dziedziñcu LUTER PARTY - Mamy nadziejê, e czas spêdzony we Wroc³awiu, choæ nied³ugi, da mo liwoœæ zawi¹zania nowych znajomoœci i przyjaÿni, które nie zakoñcz¹ siê wraz z wyjazdem z naszego miasta - mówi³, rozpoczynaj¹c zjazd, ks. Marcin Orawski - jeden z gospodarzy i organizatorów spotkania. Wzajemne poznanie siê oraz integracja grupy by³y celami, dla których ju na pocz¹tku, bo w pi¹tkowy wieczór, zosta³o zorganizowane Luter Party. Przygotowane przez wroc³awskich studentów gry na rozpoznawanie imion i zainteresowañ, by³y nie tylko dobr¹ zabaw¹, ale pozwoli³y na szybkie poznanie wielu nowych osób. W dalszej czêœci zabawy m³odzie mia³a mo liwoœæ wyboru pomiêdzy licznymi grami planszowymi, zrêcznoœciowymi, s³uchaniem muzyki, ogl¹daniem filmu itp. Na parafialnym podwórku rozpalony zosta³ grill, z którego mo na by³o ca³y czas korzystaæ. S³owo Parafialne 7
"U LUTERAN" CZY "U LUTERANÓW" Spotkanie w wybitnym jêzykoznawc¹ jêzyka polskiego - prof. Janem Miodkiem by³o jednym z najwa niejszych wydarzeñ drugiego dnia zjazdu. Profesor Miodek poprowadzi³ prelekcjê na temat wp³ywu jêzyka biblijnego na kulturê i sposób postrzegania œwiata przez wspó³czesnych ludzi. - yjemy wszyscy pod wp³ywem metafory trzech wzgórz: Kapitolu, Akropolu i Golgoty. Pierwsze da³o prawo, drugie filozofiê i naukê demokracji, a trzecie etykê - mówi³ profesor. W wyst¹pieniu, które toczy³o siê przede wszystkim wokó³ metafory ostatniego wzgórza, profesor wymieni³ liczne przyk³ady religijnych pojêæ i metafor, które nie tylko wesz³y do œwieckiego jêzyka, ale tak e wp³ynê³y na nasze rozumienie etyki i moralnoœci. Nale ¹ do nich m.in. "wdowi grosz", "od Annasza do Kajfasza", tr¹ba jerychoñska itp. Spotkanie z prof. Janem Miodkiem 8 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Po zakoñczonym wyst¹pieniu m³odzie mia³a mo liwoœæ zadania profesorowi kilku pytañ. Pytano m.in. o to, czy jêzyk religijny mo e byæ "na czasie", tzn. jak t³umaczyæ teksty biblijne, by brzmia³y wspó³czeœnie, a jednoczeœnie nie traci³y swego przes³ania i sfery sacrum? Niestety, nierozstrzygniêty zosta³ problem prawid³owoœci u ywania sformu³owania "u luteran" czy "u luteranów". - S³owniki jêzyka polskiego zalecaj¹ formê "u luteranów" - mówi³ profesor, ale doda³ - Nale y jednak z szacunkiem odnosiæ siê do sformu³owañ zwyczajowych, które funkcjonuj¹ w obrêbie jakiejœ spo³ecznoœci, czego przyk³adem jest u ywanie zwrotu "u luteran". Nie ma w tym przypadku jasnych zasad gramatycznych, mówimy wiêc u Amerykanów, u Hiszpanów, a jednoczeœnie u Rosjan. - Wyra aj¹c wdziêcznoœæ za dzisiejszy wyk³ad i spotkanie z m³odzie ¹ ewangelick¹, chcia³bym podziêkowaæ tak e za optymizm pana profesora, wyra ony w zdaniu, e "œwiat idzie ku lepszemu" - powiedzia³ na zakoñczenie prowadz¹cy spotkanie ks. Marcin Orawski. - Dziœ gdy wokó³ s³yszymy, e œwiat siê stacza i zd¹ a ku katastrofie, taki optymizm jest niezwyk³y - doda³. REJSY STATKAMI I EDUKACYJNY SPACER Popo³udniowy program rozpocz¹³ siê od dwóch rejsów statkiem wycieczkowym po Odrze. Do obu statków wsiad³o ³¹cznie 68 uczestników. Niestety wysoki poziom wody nie pozwoli³ na pop³yniêcie wczeœniej planowan¹ tras¹ wokó³ Ostrowa Tumskiego, ale i tak 45-minutowe rejsy w kierunku wroc³awskiego ZOO by³y przyjemnymi wycieczkami i mi³y popo³udniowym odpoczynkiem. Po zakoñczeniu rejsów grupê przejê³a przewodniczka miejska - Anna Oryñska. - Zapraszam wszystkich na plenerow¹ opowieœæ o historii pierwszych ewangelików wroc³awskich, ludzi wykszta³conych i niezwyk³ych, którzy wywarli widoczny do dzisiaj wp³yw na kulturê naszego miasta - powie- Rejsy statkami wycieczkowymi i spacer Protestancki Wroc³aw prowadzony przez Annê Oryñsk¹ S³owo Parafialne 9
dzia³a przewodniczka i poprowadzi³a grupê od Ostrowa Tumskiego przez Zak³ad Narodowy im. Ossoliñskich, koœció³ Marii Magdaleny, wroc³awski rynek, po cerkiew prawos³awn¹ i otwart¹ niedawno po remoncie Synagogê pod Bia³ym Bocianem. CITY GAMES To ostatni punkt sobotniego programu. Celem gry by³o niekonwencjonalne poznawanie Wroc³awia poprzez wykonywanie zadañ. M³odzie zosta³a podzielona na szeœæ grup. Miejsca startu dla ka dej grupy zosta³y wyznaczone gdzie indziej: pod prêgierzem, przy uniwersytecie, przy kamienicach Jaœ i Ma³gosia, przy koœciele ewangelickim, na Placu Jana Paw³a II oraz przy s³ynnej wroc³awskiej Mleczarni. Zadaniem grup by³o przemieszczanie siê po mieœcie tak, aby na godz. 21.30 dotrzeæ Po dotarciu wszystkich grup na miejsce i uhonorowaniu zwyciêzców przyszed³ czas na ostatni¹ tego dnia atrakcjê - udzia³ w multimedialnym pokazie fontanny na pergoli przy Hali Stulecia. NABO EÑSTWO M ODZIE OWE I PIKNIK Diecezjalny Zjazd M³odzie y zakoñczy³ siê uroczystym nabo eñstwem w koœciele Opatrznoœci Bo ej, które prowadzone by³o wed³ug liturgii m³odzie owej. Zespó³ studentów prowadz¹cy œpiew dba³ Liturgiê nabo eñstwa oraz pieœni prowadzi³ zespó³ studentów City Games - interaktywne poznawanie Wroc³awia, gra przygotowana przez wroc³awskich studentów w okolice Hali Stulecia. Po drodze uczestnicy mieli wykonaæ punktowane zadania, takie jak: zapytanie Wroc³awian, co s¹dz¹ o niewymiarowych schodach w przejœciu œwidnickim? Gdzie na Ostrowie Tumskim znajduje siê Kluskowa Brama? Albo dowiedzieæ siê jak¹ rolê dla wspó³czesnych Wroc³awian pe³ni prêgierz? przez ca³y zjazd, aby m³odzie pozna³a pieœni, które póÿniej by³y œpiewane w czasie nabo- eñstwa. W œpiew chêtnie w³¹czyli siê wroc³awscy wierni, dla których m³odzie owe pieœni i liturgia nie s¹ ju nowoœci¹. Kazanie wyg³osi³ ks. S³awomir J. Sikora ze Szczecina. - Wyra am wielk¹ wdziêcznoœæ za zorganizowanie tego zjazdu, choæ ze strony duszpasterskiej mam pewn¹ obawê, e m³odzie tak dobrze czu³a siê w waszym mieœcie, e zaczyna wspominaæ o chêci uczenia siê, pracy i zamieszkania we Wroc³awiu - powiedzia³. W czasie nabo eñstwa odby³a siê uroczystoœæ wrêczenia œwiadectw z nauczania koœcielnego dla wroc³awskich uczniów. Œwiadec- 10 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A twa uczniom szkó³ podstawowych, gimnazjów oraz najm³odszym uczestnikom Szkó³ki Niedzielnej wrêczali: bp Ryszard Bogusz, Iwona Orawska oraz ks. Marcin Orawski. - Z nauk¹ jest jak z wios³owaniem pod pr¹d. Skoro tylko zaprzestaniesz pracy, zaraz spycha ciê do ty³u - przytoczy³ s³owa Beniamina Brittena bp Ryszard Bogusz i doda³ - W mijaj¹cym Roku Szkolnym jedni wios³owali lepiej, inni trochê gorzej, niektórych mo e zaczê³o spychaæ nieco do ty³u, ale tak czy inaczej dziœ wszyscy oczekuj¹ wakacyjnego odpoczynku. Nabo eñstwo by³o okazj¹ do z³o enia podziêkowañ wielu osobom, które Rozdanie œwiadectw z nauczania koœcielnego i kazanie ks. S³awomira J. Sikory ze Szczecina S³owo Parafialne 11
Podziêkowanie dla Olgi Knopiñskiej prowadz¹cej w parafii nieodp³atn¹ naukê jezyka angielskiego oraz Henryka Dominika pomagaj¹cego w prowadzeniu godzin biblijnych w ci¹gu Roku Szkolnego, czêsto bezinteresownie, prowadzi³y w parafii ró norodne zajêcia z dzieæmi, m³odzie ¹ i osobami doros³ymi. S³owa szczególnego podziêkowania zosta³y skierowane pod adresem zespo³u wroc³awskich studentów, którzy nie tylko w³o yli wiele pracy w przygotowanie diecezjalnego zjazdu m³odzie y, ale przez ca³y rok regularnie przygotowywali wieczorne nabo- eñstwa m³odzie owe. - Bez zaanga owania zespo³u studentów i wielu osób wspó³pracuj¹cych nie by³oby mo liwe zorganizowanie zjazdu m³odzie y, nie by³oby regularnych nabo eñstw m³odzie owych i cotygodniowych spotkañ. Bardzo wam za to dziêkujê - mówi³ ks. Marcin Orawski. Po nabo eñstwie wiêkszoœæ uczestników spoza Wroc³awia wyruszy³a w podró powrotn¹. Wroc³awianie spotkali siê jeszcze na corocznym pikniku w parku Ewangelickiego Centrum Diakonii i Edukacji im. ks. Marcina Lutra. Niestety, kropi¹cy deszcz nie napawa³ optymizmem, a niektórych zniechêci³ ju na pocz¹tku. Po kilkudziesiêciu minutach przesta³o jednak padaæ i ponad piêædziesiêcioosobowa grupa mog³a bez przeszkód grillowaæ, graæ w pi³kê no n¹, rozmawiaæ, odpoczywaæ. Piknik zakoñczy³ siê oko³o 19.30, poniewa niektórzy nie zd¹ yli wczeœniej oddaæ g³osu w wyborach prezydenckich, a lokale wyborcze zamykano o godz. 20.00. Tekst: mo. Zdjêcia: Marcin i Iwona Orawscy, Anna Pawlukanis, ks. Dawid Mendrok. Piknik parafialny na terenie Ewangelickiego Centrum Diakonii i Edukacji im. ks. Marcina Lutra 12 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A NABO EÑSTWO A OBNE ZAMIAST FESTIWALU Œroda 21 kwietnia mia³a byæ dniem uroczystej inauguracji II Festiwalu Kultury Protestanckiej we Wroc³awiu. Organizatorzy - Ewangelikalna Wy sza Szko³a Teologiczna, Koœció³ Ewangelicko-Luterañski, Koœció³ Zielonoœwi¹tkowy oraz Spo³ecznoœæ Chrzeœcijañska we Wroc³awiu - przez wiele miesiêcy przygotowywali kilkudniowe œwiêto, maj¹ce na celu przybli enie Wroc³awianom historycznego oraz wspó³czesnego oblicza protestantyzmu. Tragiczna katastrofa pod Smoleñskiem, w której zgin¹³ prezydent RP W nabo eñstwie wziê³o udzia³ ponad trzydziestu duchownych ró nych wyznañ oraz piêciu biskupów (od lewej): bp Hans Wilhelm Pietz (Ewangelicki Koœció³ Œl¹skich Górnych u yc), bp Pawe³ Anweiler (biskup diecezji cieszyñskiej), bp Ryszard Bogusz (biskup diecezji wroc³awskiej), kardyna³ Henryk Gulbinowicz (koœció³ rzymskokatolicki), bp W³odzimierz Juszczak (koœció³ greckokatolicki). S³owo Parafialne 13
Œpiewa³y dwa zespo³y: Chór Kameralny Capella Ecumenica pod dyr. Adama Rajczyby oraz zespó³ zboru Spo³ecznosæ Chrzeœcijañska we Wroc³awiu. wraz 95 innymi osobami, spowodowa³a podjêcie decyzji o zmianie terminu Festiwalu. Uroczyste nabo eñstwo w ewangelickim koœciele Opatrznoœci Bo ej, maj¹ce inaugurowaæ protestanckie œwiêto, zmieni³o siê tym samym w nabo eñstwo a³obne w intencji rodzin ofiar katastrofy oraz przysz³oœci Polski. - W programie Festiwalu mia³y znaleÿæ siê ekumeniczne nabo eñstwa, koncerty, pokazy filmowe, wycieczka po protestanckim Wroc³awiu, sesja akademicka oraz imprezy dla dzieci. Punktem kulminacyjnym Festiwalu mia³o byæ wprowadzenie popiersia wroc³awskiego teologa i mêczennika, Dietricha Bonhoeffera, do Ratusza Wroc³awia. W œwietle tragedii pod Smoleñskiem i a³oby narodowej, jako organizatorzy II Festiwalu Kultury Protestanckiej ( ) uznaliœmy, e obecny czas powinniœmy poœwiêciæ na refleksjê nad rzeczami najwa niejszymi, a celebrowanie kultury protestanckiej powinniœmy przenieœæ na bardziej dogodny termin. Prosimy o wybaczenie i zrozumienie - mówi³ we wstêpie do nabo eñstwa dr hab. Wojciech Szczerba, rektor EWST. Nabo eñstwo, wczeœniej maj¹ce na celu g³ównie integracjê œrodowisk protestanckich Wroc³awia, zyska³o szeroki wymiar ekumeniczny. Oprócz licznie zebranych wiernych i duchowieñstwa z koœcio³a luterañskiego oraz wielu pastorów z lokalnych koœcio³ów i zborów protestanckich, w nabo eñstwie wziêli Duchowni ró nych wyznañ prowadz¹ modlitwê (od lewej): ks. Bogumi³ Jamulak (ewangeliczny koœció³ reformowany), ks. Eugeniusz Cebulski (koœció³ prawos³awny), pastor Edward Paw³owski (koœció³ zielonoswi¹tkowy) 14 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A udzia³ przedstawiciele koœcio³ów: rzymskokatolickiego, greckokatolickiego oraz prawos³awnego. Grono ekumeniczne by³o reprezentowane przez hierarchów: kardyna³a Henryka Gulbinowicza (koœció³ rzymskokatolicki), bp. W³odzimierza Juszczaka (koœció³ greckokatolicki), bp. Paw³a Anweilera oraz bp. Ryszarda Bogusza (koœció³ luterañski). Obecny by³ równie bp Hans Wilhelm Pietz z Ewangelickiego Koœcio³a Berlina-Brandenburgii i Œl¹skich Górnych u yc. W modlitwie wziêli udzia³ przedstawiciele innych religii: judaizmu, w osobie przewodnicz¹cego Gminy ydowskiej Józefa Ko ucha oraz islamu, reprezentowanego przez imama Ali Abi Issê. Nie zabrak³o reprezentacji w³adz wojewódzkich i samorz¹dowych. - Jako chrzeœcijanie, którzy wraz z wiernymi innych religii prze ywaj¹ smutek i ból, chcemy dziœ w S³owie, Modlitwie i Pieœni po³¹czyæ siê z bliskimi ofiar katastrofy, aby mogli odczuæ nasz¹ ludzk¹ solidarnoœæ i serdecznoœæ. Aby odczuli, e ich ból jest dziœ i naszym bólem, a ich strata, nasz¹ strat¹ - mówi³ w kazaniu bp Ryszard Bogusz. W przygotowanej przez Andrzeja Korusa prezentacji multimedialnej zosta³y wspomniane wszystkie ofiary katastrofy. W szczególny sposób przypomniano sylwetkê tragicznie zmar³ego ks. gen. Adama Pilcha p.o. zwierzchnika Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego. - ks. Adam y³ szybko, ale nie chaotycznie. Nigdy nie d¹ y³ do zaszczytów, nie pragn¹³ najwy szych stopni. Wola³ dzia³aæ nieco w cieniu, ale zawsze solidnie, z poœwiêceniem i pokor¹. By³ wzorem d entelmena, jakich dziœ spotyka siê niewielu - wspomina³ swego kolegê ks. pp³k Andrzej Fober. Niespodziewanie nabo eñstwo zyska³o dodatkowy wymiar a³obny. W niedzielê, 18 kwietnia, wracaj¹c z pañstwowych uroczystoœci a³obnych odbywaj¹cych siê w Warszawie, w wypadku samochodowym zgin¹³ bp Mieczys³aw Cieœlar - zwierzchnik Diecezji Warszawskiej Koœcio³a Ewangelicko-Luterañskiego. Poœrednio sta³ siê kolejn¹ ofiar¹ smoleñskiej katastrofy. Sylwetkê tragicznie zmar- ³ego biskupa przybli y³ ks. prezes Waldemar Pytel ze Œwidnicy. - Kiedy po uroczystoœciach a³obnych na pl. Pi³sudskiego egna³em siê z biskupem Mieczys³awem, powiedzia³ do mnie "Waldku, jedÿ ostro nie. Taka piêkna wiosna " - mówi³ wyraÿnie wzruszony ks. Pytel. - Pogrzebiemy naszych umar³ych, skoñczy siê czas smutku i a³oby, a ycie pop³ynie dalej. Niechaj jednak umarli, których dziœ wspominamy stan¹ siê dla nas swego rodzaju "memento". Niech ich œmieræ nie bêdzie daremna dla naszej przysz³oœci, dla kraju, koœcio³a i dla nas samych. - mówi³ na zakoñczenie kazania bp Ryszard Bogusz. Nabo eñstwo by³o rejestrowane przez Program 2 Polskiego Radia. Tekst: mo, zdjêcia: Romuald M. So³dek, Marcin Petkowicz S³owo Parafialne 15
WIELKOPI TKOWE LAMENTACJE Wtym roku Wielki Pi¹tek w naszej parafii zyska³ wyj¹tkow¹ oprawê muzyczn¹. Dope³nieniem treœci nabo- eñstwa by³o wykonanie Lamentacji proroka Jeremiasza, których fragmenty mo na by³o us³yszeæ podczas wieczornego koncertu, w czasie którego wyst¹pili: Julieta Gonzales (sopran), Marek Skrukwa (viola da gamba), Dawid Œlusarczyk (organy), Rados³aw azarz (recytacje). Muzykowanie w koœcio³ach w³aœnie w wielkopi¹tkowy wieczór jest silnie za-korzenione w tradycji. Muzyka jako bardzo sugestywny œrodek przekazu od wieków towarzyszy rozwa aniom Pisma Œwiêtego, zarówno w obrz¹dku luterañskim, jak i katolickim. Pamiêtaæ nale y, e obecny zwyczaj œpiewu bez akompaniamentu organów w koœciele rzymskim praktykowany jest zaledwie od piêædziesiêciu lat (tj. Vaticanum Secundum). Przez ca³e wieki powstawa³ bogaty repertuar przeznaczony w³aœnie na ten szczególny dzieñ pami¹tki mêki i œmierci Jezusa na krzy- u. Nawet w pietystycznie zorientowanym zborze w Lipsku oprawa muzyczna tego dnia by³a wyj¹tkowo bogata. Sk³ada³o siê na ni¹ m.in. obowi¹zkowe wykonanie Pasji któregoœ z Ewangelistów i ten zwyczaj praktykowany jest do dziœ. Od lewej: Julieta Gonzales (sopran), Dawid Œlusarczyk (organy), Marek Skrukwa (viola da gamba). U góry Rados³aw azarz (recytacje). 16 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Obecnie we wszystkich wiêkszych zborach luterañskich na zachodzie Europy Wielki Pi¹tek jest muzyczn¹ kulminacj¹ liturgii paschalnej. Mo na siê o tym przekonaæ odwiedzaj¹c na przyk³ad strony internetowe parafii luterañskich w Berlinie, Lipsku, Karlsruhe czy Wittenberdze. W wymienionych zborach wykonywane jest najczêœciej jedno z opracowañ Pasji Bacha, jako wieczorny koncert. W pozosta³e dni Wielkiego Tygodnia w œwi¹tyniach owych tak e brzmi muzyka, która w teologii luterañskiej zyska³a status medium ³¹cz¹cego cz³owieka z Bogiem. Tekst: Dawid Œlusarczyk, zdjêcia: Iwona Orawska IV ZJAZD CHÓRÓW I MUZYKÓW DIECEZJI WROC AWSKIEJ Odœpiewaniem przez siedem chórów kanonu Jubilate Deo wed³ug Psalmu 100 rozpocz¹³ siê IV Zjazd Chórów i Muzyków Koœcielnych Diecezji Wroc³awskiej w Œwidnicy. W niedzielê 16 maja w œwidnickim Koœciele Pokoju wyst¹pi³o siedem chórów i zespo³ów, reprezentuj¹cych cztery parafie. Dziœ gromadzimy siê, aby prosiæ o dar Ducha Œwiêtego w sposób szczególny, poniewa nasz¹ modlitwê chcemy zawrzeæ w pieœni mówi³, witaj¹c goœci, proboszcz œwidnickiej parafii ks. prezes Waldemar Pytel. W ZjeŸdzie udzia³ wziêli: Chór Ekumeniczny pod dyr. Bernarda Stankiewicza oraz Zespó³ Wang pod dyr. Ryszarda Zaj¹ca z Karpacza, Chór Capella Ecumenica pod dyr. Adama Rajczyby oraz Chór Parafii Opatrznoœci Bo ej pod dyr. Dawida Œlusarczyka S³owo Parafialne 17
Chór Kameralny Capella Ecumenica oraz Chór Parafii Opatrznoœci Bo ej z Wroc³awia z Wroc³awia, Chór Dzieciêco-M³odzie owy pod kier. Magdaleny Królewicz z Lubania, Zespó³ Misja Pokoju pod kier. Anny Podbielskiej ze Œwidnicy, a tak e zg³oszony w ostatniej chwili duet muzyczno-wokalny z Jeleniej Góry-Cieplic. Kazanie wyg³osi³ ks. Marcin Orawski z Wroc³awia. Istniej¹ takie uczucia, które bardzo trudno ubraæ w s³owa, choæ bardzo byœmy chcieli. Istniej¹ takie emocje, których nie potrafimy nazwaæ, choæ bardzo tego potrzebujemy. Byæ mo e w tym tkwi jedna z przyczyn, dla których cz³owiek zacz¹³ tworzyæ muzykê mówi³. Wyra aj¹c wdziêcznoœæ wszystkim twórcom i wykonawcom, buduj¹cym muzyczn¹ przestrzeñ naszych koœcio³ów, ks. Orawski zwróci³ uwagê, e na tegorocznym œwiêcie muzyki koœcielnej k³adzie siê smutny cieñ katastrofy lotniczej pod Smoleñskiem. - Choæ minê³a oficjalna a³oba, szybko powracaj¹ polityczne spory, a ycie toczy siê dalej, to nasze myœli wci¹ wracaj¹ do tragicznej soboty 10 kwietnia, gdy pod Smoleñskiem zginê³o 96 osób z prezydentem naszego kraju na czele powiedzia³, wspominaj¹c jednoczeœnie zmar³ego w katastrofie ks. gen. Adama Pilcha, a tak e zmar³ego tragicznie tydzieñ póÿniej bp. Mieczys³awa Cieœlara. Wydarzy³o siê to póÿnym wieczorem 18 kwietnia, gdy biskup wraca³ samochodem z Warszawy, gdzie m.in. uczestniczy³ w uroczystoœciach a³obnych na pl. Pi³sudskiego oraz prowadzi³ nabo eñstwo w zastêpstwie ks. Adama Pilcha. W ten tragiczny sposób biskup Cieœlar sta³ siê poœrednio ofiar¹ Smoleñskiej katastrofy doda³ ks. Orawski. Chór Ekumeniczny oraz Zespó³ WANG z Karpacza 18 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Zespó³ Dzieciêco-M³odzie owy z Lubania oraz zespó³ Misja Pokoju ze Œwidnicy Oprócz pieœni, które chóry œpiewa³y wspólnie oraz ze zborem, ka dy z zespo³ów zaprezentowa³ oko³o 10-minutowy program. W repertuarze chóru Capella Ecumenica mo na by³o us³yszeæ m.in. dynamicznie wykonan¹ pieœñ z nurtu traditional spirituals, zespó³ Misja Pokoju uj¹³ wszystkich pieœni¹ By the rivers of Babilon, która przed laty by³a jednym z najwiêkszych przebojów grupy Boney M., zaœ Chór Dzieciêco-M³odzie owy z Lubania, dzielnie wspierany przez ks. Cezarego Królewicza, w piêknej aran acji zaœpiewa³ cztery pieœni pochodz¹ce z repertuaru spotkañ m³odzie owych i szkó³ek niedzielnych. Zespó³ Wang zaprezentowa³ skomponowan¹ przez Ryszarda Zaj¹ca liryczn¹ opowieœæ muzyczn¹ Raj Utracony, zaœ Harry Gerstenstein (gitara) oraz Andrzej Gniewek (skrzypce) reprezentuj¹cy parafiê w Jeleniej G. Cieplicach Zjazd prowadzi³ ks. Waldemar Pytel ze Œwidnicy Chór Ekumeniczny z Karpacza, zgodnie ze sw¹ nazw¹, zaœpiewa³ pieœni wywodz¹ce siê zarówno z tradycji protestanckiej, jak i katolickiej. Na zakoñczenie wyst¹pi³ Chór Parafii Opatrznoœci Bo ej we Wroc³awiu, który siêgn¹³ zarówno do repertuaru szesnastowiecznego, jak i wspó³czesnych nurtów muzyki koœcielnej. Mia³a to byæ ostatnia muzyczna prezentacja, jednak w ostatniej chwili do wystêpu zg³osi³ siê zespó³ z Jeleniej Góry-Cieplic. Duet muzyczno-wokalny w sk³adzie: Harry Gerstenstein (gitara) oraz S³owo Parafialne 19
Andrzej Gniewek (skrzypce) zaœpiewa³ jedn¹ pieœñ opart¹ na fragmencie starotestamentowej Ksiêgi Przypowieœci Salomona. - Dzisiejsze nabo eñstwo by³o czasem, który pozostanie w naszej pamiêci na d³ugo mówi³ na zakoñczenie ks. Pytel, a zwracaj¹c siê do chórzystów doda³: - Chcia³bym wam podziêkowaæ za wasz ca³oroczny trud, za wasz œpiew w czasie nabo eñstw, uroczystoœci, przy wielu innych okazjach, ale przede wszystkim dziêkujê za wasze serce i oddanie temu, co robicie. Tekst: mo, zdjêcia: Bo ena Pytel Kazanie wyg³osi³ ks. Marcin Orawski z Wroc³awia SPOTKANIE PARTNERSKICH PARAFII Z TRZECH KRAJÓW WOLNOŒÆ, NIEBO I KOŒCIÓ Wdniach 13-16 maja, ju po raz osiemnasty, spotka³o siê grono przyjació³ z Dieren, Berlina i Wroc³awia. Tym razem tematem spotkania by³y s³owa Jana Rybowicza Wolnoœæ to jest niebo, niebo nieuwiêzione. Reprezentanci wszystkich trzech parafii zaprezentowali w³asne rozumienie tego pojêcia. Polska prezentacja ukazywa³a nasz¹ drogê do wolnoœci politycznej, niemiecka - ró - nice miêdzy yciem z murem i bez niego, holenderska - czym jest wolnoœæ w aspekcie spo³ecznym i osobistym. A wiêc czym jest wolnoœæ? Czy to tylko brak krat elaznych, a mo e jednak ona jest w nas? Wolnoœæ wszyscy jej pragniemy, Spotkanie tematyczne w sali parafialnej 20 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Praca w grupach dyskusyjnych ale gdy ju jest, zapominamy, jak wielkim jest darem. Choæ jednoczeœnie bywa czasem przekleñstwem. Wolnoœæ s³owa, wolnoœæ wyboru wi¹ ¹ siê z ogromn¹ odpowiedzialnoœci¹, o której wielu z nas zapomina w codziennym yciu. Nastêpnie pracowaliœmy w grupach, by wspólnie odpowiedzieæ na pytanie: Czym jest niebo dla wspó³czesnego cz³owieka? Szczêœciem? Nadziej¹, e istnieje coœ wiêcej? A mo e nagrod¹? Miejscem spokoju? Nasza dyskusja by³a bardzo burzliwa, ka dy mia³ w³asn¹ wizjê, ale w jednym byliœmy zgodni: to od nas zale y, czy ycie TU na ziemi bêdzie choæby namiastk¹ nieba. Kolejne grupy zastanawia³y siê nad pytaniem Czego oczekuje od nas koœció³?. Pierwsze skojarzenia to: podatki, praca na rzecz parafii, ale ju po chwili pada³y kolejne ycie zgodnie z Ewangeli¹, mi³oœæ do drugiego cz³owieka, dawanie nadziei, wspólna modlitwa i wreszcie stwierdzenie TO MY JESTEŒMY KOŒCIO EM. Tak wiêc od nas samych zale y jaka bêdzie nasza wolnoœæ, jakie jest czy bêdzie nasze niebo i jakim Koœcio³em bêdziemy. Dumni i szczêœliwi z wyci¹gniêtych wniosków jeszcze d³ugo rozmawialiœmy przy wspólnej kolacji. W sobotni poranek spotkaliœmy siê na kawie zastanawiaj¹c siê, czy pogoda pozwoli Prezentacja wniosków z dyskusji grupowych Wieczorna modlitwa prowadzona w jêzyku niederlandzkim, niemieckim i polskim nam na zrealizowanie planów wycieczkowych. Jakie by³o nasze zaskoczenie, gdy w drodze zaœwieci³o s³oñce, niestety pierwszy i ostatni raz tego dnia. Na godzinê jedenast¹ dotarliœmy do Pracz ko³o Su³owa, w goœcinne progi Betiny Harnischfeger, która zaprosi³a nas na otwarcie wystawy o dawnych miesz- S³owo Parafialne 21
Wycieczka do Pracz k. Su³owa i udzia³ w otwarciu wystawy poœwiêconej dawnym mieszkañcom miejscowoœci kañcach Pracz. Celem szeroko zakrojonego projektu jest zbli enie dawnych i obecnych mieszkañców Doliny Baryczy, poprzez przypomnienie burzliwej historii najnowszej tych ziem. Szczególn¹ rolê odgrywa w niej protestantyzm i ruch oporu przeciwko nazistowskim Niemcom, którego aktywnym cz³onkiem i organizatorem by³ ojciec pomys³odawczyni - ostatni pastor ewangelicki na tym terenie. Posileni poczêstunkiem udaliœmy siê do Koœcio³a aski w Miliczu (obecnie nale ¹cym do koœcio³a katolickiego), którego historiê przekazali nam bp Ryszard Bogusz oraz Janusz Witt. Kolejnym punktem eskapady, dodajmy, e witanym entuzjastycznie przez uczestników, by³ tradycyjny posi³ek czyli obowi¹zkowy na tym terenie sma ony karp. Gdy pierwszy g³ód zosta³ zaspokojony, biskup Bogusz stan¹³ na stra y ognia oraz kie³basek pozwalaj¹c w pe³ni dokoñczyæ ucztê. Zadowoleni i ju troszkê zmêczeni, w drodze powrotnej obejrzeliœmy jeszcze bazylikê œw. Jadwigi w Trzebnicy. Po krótkim odpo- 22 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Zwiedzanie Koœcio³a aski w Miliczu oraz grill czynku podczas kolacji czeka³y nas kolejne atrakcje w postaci nocy muzeów. W niewielkich grupach zwiedzaliœmy wiêc zabytki Wroc³awia. Naszej grupce uda³o siê zobaczyæ wystawê w Muzeum Miejskim, zwiedziæ zakamarki Hali Stulecia i zaskoczyæ naszych goœci osza³amiaj¹cym widowiskiem ³¹cz¹cym wodê, muzykê i œwiat³o. Nasze spotkanie tradycyjnie zakoñczyliœmy niedzielnym nabo eñstwem w koœciele Opatrznoœci Bo ej we Wroc³awiu. W przysz³ym roku spotkanie planowane jest w Dieren (Holandia). Tekst: Joanna i Jacek Baranowscy, zdjêcia: Iwona i Marcin Orawscy STARY EWANGELICKI CMENTARZ I PIERWSZA NA ŒWIECIE CUKROWNIA WMoczydlnicy Dworskiej ko³o Wo³owa na Dolnym Œl¹sku zosta³ odrestaurowany ma³y cmentarz ewangelicki, który po Drugiej Wojnie Œwiatowej popad³ w ca³kowit¹ ruinê. G³ównym sponsorem by³o przedsiêbiorstwo Südzucker Polska S.A, a sta³o siê tak m.in. dlatego, e na zapomnianym przez wiele lat cmentarzu zosta³ kiedyœ pochowany Franz Karl Achard (1753-1821) - budowniczy pierwszej na S³owo Parafialne 23
Tak wygl¹da³ grób Franza Karola Acharda... Franz Karl Achard (1753-1821) - przedsiêbiorca ewangelicki, budowniczy pierwszej na œwiecie cukrowni pozyskuj¹cej cukier z buraków cukrowych...a tak jeszcze do niedawna miejsce, w którym sta³ œwiecie cukrowni pozyskuj¹cej cukier z buraków cukrowych. Ceremonia otwarcia cmentarza, której organizatorem by³ Urz¹d Miejski w Wo³owie odby³a siê pi¹tek 28 maja. - Franz Karl Achard by³ przedsiêbiorc¹ ewangelickim - przypomnia³ podczas uroczystoœci bp Ryszard Bogusz i doda³ - W duchu etyki protestanckiej dba³ nie tylko o rozwój swojej fabryki, ale wybudowa³ tak e na miejscu szko³ê. Choæ uroczystoœæ mia³a mieæ charakter ekumeniczny, to niestety, mimo zaproszenia, nie pojawi³ siê na niej aden przedstawiciel duchowieñstwa rzymskokatolickiego. Religijn¹ czêœæ prowadzili wiêc duchowni ewangeliccy: bp Ryszard Bogusz i ks. Marcin Orawski. - Cmentarz w Moczydlnicy Dworskiej podzieli³ smutny los setek cmentarzy ewangelickich na Dolnym Œl¹sku, z których wiêkszoœæ nadal pozostaje zrujnowana. Dziœ jednak mo emy wyraziæ radoœæ i nadziejê, e to miejsce mo e staæ siê jednym z symboli przywracania pamiêci, która nie powinna zagin¹æ - podkreœli³ bp Bogusz. - Przez wiele lat mieliœmy przekonanie, e coœ z tym miejscem trzeba zrobiæ - mówi³a zastêpczyni burmistrza Wo³owa Barbara Broszkiewicz - Cieszymy siê, e dziêki mecenatowi Südzucker Polska uda³o siê temu miejscu przywróciæ godnoœæ. W uroczystoœci, oprócz w³adz samorz¹dowych i kierownictwa firmy Südzucker Pol- 24 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Cmentarz w Moczydnicy Dworskiej w czasie prac konserwatorskich i po wykonaniu prac ska wziê³a udzia³ kilkudziesiêcioosobowa grupa by³ych mieszkañców Wo³owa i okolic. - Ta kraina istnia³a tylko w mojej wyobraÿni, wraz z siostrami wymyœla³yœmy scenariusze bajek, których akcja toczy³a siê w tym miejscu, gdzie mieszka³a kiedyœ moja mama - mówi³a jedna z by³ych mieszkanek, która po wojnie musia³a opuœciæ rodzinne strony i zamieszkaæ w Niemczech. Opiekê nad odrestaurowanym cmentarzem wziê³a na siebie Szko³a Podstawowa w Starym Wo³owie. - Wierzymy, e kolejne pokolenia bêd¹ mog³y zobaczyæ taki cmentarz, jak wygl¹da on dzisiaj - mówi³a wiceburmistrz Broszkiewcz, a prezes zarz¹du Südzucker Polska dr Rainer Schechter podkreœli³: - Zwykle na cmentarzu towarzyszy nam smutek i a³oba, w dzisiejszym dniu towarzysz¹ nam zupe³nie inne emocje. Tekst: mo, zdjêcia UM Wo³ów EDUKACJA NA CMENTARZU YDOWSKIM We wtorkowe popo³udnie 11 maja grupa uczniów szkó³ podstawowych z naszej parafii po raz kolejny wziê³a udzia³ w spacerze edukacyjnym po cmentarzu ydowskim przy ul. Lotniczej we Wroc³awiu. Organizatorem i przewodnikiem by³a Hilleke Hüttenmeister z Tybingi. Wraz z Erik¹ Buhr s¹ aktywnymi dzia³aczkami niemieckiej miêdzywyznaniowej organizacji Znaki Pokuty (Aktion Sühnezeichen Friedensdienste). Jednym z kierunków dzia³añ tej organizacji jest porz¹dkowanie starych, zaniedbanych cmentarzy ydowskich, co mia³o S³owo Parafialne 25
miejsce równie we Wroc³awiu. W pierwszej dekadzie maja ju po raz trzeci przebywa³a w naszej parafii grupa wolontariuszy, która ustawia³a na nowo powywracane pomniki, oczyszcza³a z zaroœli zapomniane pole urnowe, ods³ania³a stare alejki cmentarne. Aby zainteresowaæ dzieci histori¹ tego miejsca, Hilleke Hüttenmeister stworzy³a dla nich szczególny przewodnik. Postêpuj¹c zgodnie ze wskazówkami zawartymi w tym przewodniku dzieci wêdrowa³y po cmentarzu w poszukiwaniu wskazanych grobów. Czytaj¹c do³¹czone opisy poznawa³y niektóre aspekty ycia ydów wroc³awskich. By³a to te doskona³a sposobnoœæ, by zastanowiæ siê nad przemijaniem oraz swoim w³asnym pochodzeniem. Niestety, przewodnik nie jest na razie ogólnodostêpny. Osoby zainteresowane tego rodzaju form¹ edukacyjn¹ proszone s¹ o kontakt z kancelari¹ parafii, wówczas na yczenie zostanie udostêpniony wydruk z komputera. Tekst i zdjêcia: Iwona Orawska 26 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A SPOTKANIE Z PROTESTANCK SZTUK WROC AWIA OD SYJONU DO ATLANTYDY Wroc³awski historyk sztuki - dr Piotr Oszczanowski by³ goœciem kolejnego spotkania w Salonie Dzielnicy Czterech Œwi¹tyñ, które odby³o siê w œrodê 12 maja w parafii ewangelickiej. - Doktor Oszczanowski rozwi¹zuje zawik³ane zagadki, tropi¹c losy dzie³ sztuki, które w tajemniczych okolicznoœciach zniknê³y ze œl¹skich œwi¹tyñ - przedstawi³ goœcia prowadz¹cy spotkanie Janusz Witt. Temat spotkania, zaproponowany przez goœcia, brzmia³: "Luteranizm wroc³awski, czyli krajobraz wiary od Syjonu po Atlantydê". - Wroc³aw by³ miastem niezwykle otwartym na nowe idee religijne Marcina Lutra, które dotar³y do miasta bardzo szybko - mówi³ dr Oszczanowski i podkreœla³ - Fenomen wroc³awski polega³ na fakcie, e zmiany religijne nie wywo³ywa³y tu rewolucji, ale mia³y przebieg ewolucyjny. dr Piotr Oszczanowski Goœæ wielokrotnie wskazywa³ na fakt, e zwolennicy Reformacji luterskiej pozostawiali koœcio³y w nienaruszonym stanie, a nawet zachowywali tradycyjne wezwania œwiêtych, choæ nie by³o to do koñca zgodne z teologicznymi postulatami luteranizmu. - Czasem mo na us³yszeæ zarzut, e luteranie we Wro- S³owo Parafialne 27
c³awiu zabrali katolikom g³ówne koœcio³y miejskie - mówi³ prelegent, po czym doda³: - Jak mo na tak mówiæ, skoro ca³e parafie wraz z duchowieñstwem przechodzi³y na Luteranizm? Nikt wiêc nikomu niczego nie zabiera³, ma³o tego - poniewa na nowe wyznanie przechodzi³a ca³a parafia, nie zmieniano niczego w koœcio³ach, to by³y wci¹ te same i takie same koœcio³y, co dotychczas. Goœæ tak e zwróci³ uwagê, e wraz z rozwojem Reformacji we Wroc³awiu, parafie luterañskie znacznie rozbudowa³y sw¹ dzia³alnoœæ. - Dla przyk³adu koœció³ Marii Magdaleny nie pe³ni³ ju tylko funkcji religijnej, ale za spraw¹ prowadzonych szkó³, szpitali, przytu³ków, biblioteki sta³ siê wa nym centrum edukacyjnym i kulturalnym miasta - podkreœli³. - Ta niezwykle bogata spuœcizna wyznaniowa i intelektualna zatraci³a obecnie swój charakter w przestrzeni naszego miasta, sta³a siê niczym Atlantyda - doda³. Zapytany, czy w takim razie luteranizm wypracowa³ jakiœ oryginalny styl w sztuce odpowiedzia³: - Jeœli mo na mówiæ tu o jakiegoœ rodzaju stylu luterañskim, to nie widzimy go na p³aszczyÿnie formy lecz treœci. Sztuka tworzona w duchu Reformacji mia³a przede wszystkim cel dydaktyczny i edukacyjny. Spotkanie prowadzi³ Janusz Witt Prowadz¹cy Janusz Witt zwróci³ uwagê, e obecne spotkanie odbywa siê prawie dok³adnie rok od utworzenia Salonu Dzielnicy Czterech Œwi¹tyñ. - 8 maja 2009 roku, spotkaliœmy siê po raz pierwszy. W ci¹gu ostatniego roku naszymi goœæmi byli m.in.: prezydent Wroc³awia Rafa³ Dutkiewicz, dyrektor Muzeum Miejskiego Maciej agiewski, Krzysztof Czy ewski z Oœrodka "Pogranicze" w Sejnach, ks. Adam Boniecki z Tygodnika Powszechnego i wielu innych znakomitych goœci. A zatem mamy dziœ ma³y jubileusz - podkreœli³. Tekst i zdjêcia: mo 28 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A CHÓR Z JAWORZA GOŒCI WE WROC AWIU Przebywaj¹cy na dwudniowej wycieczce we Wroc³awiu chór parafii ewangelickiej w Jaworzu by³ goœciem na niedzielnym nabo eñstwie w koœciele Opatrznoœci Bo ej. Przed wroc³awskim zborem chórzyœci wyst¹pili w Œwiêto Zes³ania Ducha Œwiêtego przypadaj¹ce na niedzielê 23 maja. Chórowi, którym kierowa³a pastorowa Ruta Janik, towarzyszy³ proboszcz jaworzañskiej parafii ks. W³adys³aw Wantulok z ma³- onk¹. - Przed kilkoma dniami na Œl¹sku Cieszyñskim prze ywaliœmy dramatyczne chwile, gdy wezbrane rzeki podtapia³y ca³e miejscowoœci. Dziœ wy, tutaj we Wroc³awiu, prze ywacie to samo - mówi³ ks. Wantulok w krótkim pozdrowieniu, nawi¹zuj¹c do kulminacyjnej fali powodziowej, która w³aœnie przechodzi³a przez Wroc³aw, podtapiaj¹c m.in. osiedle Kozanów. W czasie nabo eñstwa chór zaœpiewa³ cztery pieœni, ale nie by³ to ostatni wystêp S³owo Parafialne 29
tego dnia. Na spotkaniu z Wroc³awianami w sali parafialnej chórzyœci zaprezentowali jeszcze kilka pieœni z beskidzkiego repertuaru folklorystycznego. Wielu miejscowych parafian pochodzi ze Œl¹ska Cieszyñskiego, wiêc chêtnie w³¹czali siê do wspólnego œpiewu. Tekst: mo., zdjêcia: Andrzej Korus, Magdalena Zbieg ODDAWANIE CZCI BOGU W DUCHU I PRAWDZIE CZYLI O ROLI KOTA W MEDYTACJI Wten, nieco ekstrawagancki, sposób zosta³o zatytu³owane kolejne nabo- eñstwo m³odzie owe, które odby³o siê w czwartek 20 maja. O ile pierwsza czêœæ tematu nie wywo³ywa³a wiêkszego zdziwienia, to druga - "O roli kota w medytacji" rodzi³a pewne kontrowersje. Nabo eñstwo, jak zawsze, przygotowa³ zespó³ wroc³awskich studentów, a kazanie wyg³osi³ ks. Marcin Orawski. Temat nabo eñstwa nawi¹zywa³ do dwóch tekstów. Pierwsza czêœæ by³a parafraz¹ s³ów Jezusa, który w Ewangelii Jana mówi³: Bóg jest duchem, a ci, którzy mu czeœæ oddaj¹, winni mu j¹ oddawaæ w duchu i prawdzie (J 4,24). Inspiracj¹ drugiej czêœci by³o opowiadanie brazylijskiego pisarz Paulo Coelho, który w ksi¹ ce "Byæ jak p³yn¹ca rzeka" przytoczy³ historiê buddyjskiego klasztoru Maju Kagi i kota, który swego czasu odegra³ w nim znacz¹ca rolê. Kot nale a³ do mistrza zen i towarzyszy³ mu w medytacjach. Wszyscy tak mocno siê przyzwyczaili do obecnoœci zwierzêcia, e po œmierci duchownego i jego kota, postanowiono zachowaæ zwyczaj i wprowadzono ko- Nabo eñstwo przygotowa³ i prowadzi³ zespó³ studentów 30 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Kazanie wyg³osi³ ks. Marcin Orawski ty na zajêcia medytacji. Zwyczaj przerodzi³ siê w tradycjê i bez kota nie wyobra ano sobie medytacji, a do chwili gdy w klasztorze pojawi³ siê kolejny mistrz, który mia³ alergiê na sierœæ zwierz¹t. Nie bacz¹c na protesty innych postanowi³ wyprzeæ kota z medytacji. Z czasem okaza³o siê, e jednak mo na medytowaæ równie skutecznie bez kota. Musia³o jednak min¹æ ponad dwieœcie lat, by wszystko wróci³o do normy, poniewa przez ten czas nikt nie zapyta³, do czego potrzebny jest kot? - Czy i w naszej religijnoœci równie nie tkwi¹ podobne "koty", które nie spe³niaj¹ adnej roli, ale s¹, poniewa kiedyœ powiedziano nam, e musz¹ byæ? - pyta³ w czasie kazania ks. Orawski. Nawi¹za³ w ten sposób do idei koœcio³a, który przede wszystkim jest spo³ecznoœci¹ wierz¹cych, Oddaj¹cych czeœæ Bogu w duchu i prawdzie. - W koœciele towarzyszy nam wiele tradycji i symboli, które porz¹dkuj¹ nasz duchowy œwiat i daj¹ poczucie bezpieczeñstwa, ale gdyby ktoœ postawi³ je na równi z duchow¹ relacj¹ cz³owieka i Boga, móg³by je przekszta³ciæ w przys³owiowe "koty" i nadaæ im znaczenie, jakiego nigdy mieæ nie mia³y - doda³. Wieczorne nabo eñstwa przygotowywane przez m³odzie maj¹ swój niepowtarzalny charakter. Brzmienie gitar, keyboardu, perkusji, harmonijki ustnej, skrzypiec oraz ywy œpiew, nadaj¹ g³ówny ton atmosferze, jaka panuje na nabo eñstwie. Przygotowania wymagaj¹ zaanga owania wielu osób: zespo³u, obs³ugi technicznej i multimedialnej, itd. Poczêstunek w sali parafialnej - wcale nie skromny, na który m³odzie zaprasza wszystkich uczestników nabo eñstwa, wymaga pracy kolejnych kilku osób. Efekt zaanga owania m³odzie y jest jednak fascynuj¹cy, co osobiœcie mog¹ doceniæ wszyscy, którzy przyjm¹ zaproszenie na nabo eñstwo m³odzie owe. Tekst: mo, zdjêcia: Anna Pawlukanis DIECEZJALNE ŒWIÊTO Okilku lat w Œwiêto Bratniej Pomocy im. Gustawa Adolfa, wroc³awska parafia œw. Krzysztofa organizuje uroczyste Œwiêto Diecezjalne. Jest bowiem jedyn¹ parafi¹ w Polsce, bêd¹c¹ w posiadaniu Koœcio³a Pami¹tkowego im. Króla Gustawa Adolfa, który mieœci siê w dzielnicy Sêpolno. S³owo Parafialne 31
Goœciem œwiêta by³ chór parafii ewangelickiej ze Zgierza wraz z proboszczem ks. Marcinem Undasem, który wyg³osi³ kazanie Tegoroczne œwiêto odby³o siê w czwartek 3 czerwca na wroc³awskim Sêpolnie, a goœciem honorowym by³ chór z parafii ewangelickiej w Zgierzu wraz z proboszczem ks. Marcinem Undasem, który wyg³osi³ kazanie. Nabo eñstwu przewodniczy³ zwierzchnik Diecezji Wroc³awskiej bp Ryszard Bogusz, zaœ liturgiê prowadzili: proboszcz parafii œw. Krzysztofa ks. Andrzej Fober oraz wikariusz ks. Dawid Mendrok. W czasie nabo eñstwa dzieci mog³y uczestniczyæ w szkó³ce niedzielnej przygotowanej przez Annemarie von Kap-herr. Po nabo- eñstwie w sali parafialnej przy koœciele uczestnicy Diecezjalnego Œwiêta cieszyli siê wspólnot¹ siostrzano-bratersk¹. Serdecznie dziêkujemy wszystkim, którzy pomogli przygotowaæ nabo eñstwo i spotkanie diecezjalne. Tekst: ks. Dawid Mendrok, zdjêcia: mo Liturgiê nabo eñstwa prowadzili ks. Andrzej Fober oraz ks. Dawid Medrok, a Sakrament O³tarza - bp Ryszard Bogusz oraz ks. Marcin Undas 32 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A WIELKANOCNE NIESPODZIANKI 2010 Zgodnie z tradycj¹ w Wielkanocny Poniedzia³ek zaplanowane zosta³o szukanie jajek. Ju od rana wiadomo by³o, e pogoda raczej nie dopisze, bo na przemian pada³o i na chwilê wychodzi³o s³oñce. Ponadto by³o doœæ ch³odno, choæ sama Wielkanoc by³a przepiêkna. Doroœli pewnie by siê poddali, ale jak wyt³umaczyæ maluchom, e szukanie jajek, na które tak czeka³y nie odbêdzie siê z powodu pogody? Tak wiêc uzbrojeni w koszyki wyruszyliœmy na poszukiwania do Parku Szczytnickiego. Grupa najodwa niejszych poszukiwaczy, którym planów nie pokrzy owa³y deszcz i zimno S³owo Parafialne 33
Ze wzglêdu na niesprzyjaj¹c¹ aurê by³o nas niewielu, ale nasza wytrwa³oœæ zosta³a nagrodzona du ¹ iloœci¹ czekoladowych jaj. Poszukiwania nie by³y ³atwe. Gdyby nie opór doros³ych pewnie do wtorku dzieci szuka³y, by jeszcze jednego nieodnalezionego jajka, które zosta³o ukryte wœród gêstych krzaków. Pomys³y dzieci na odnalezienie tego ostatniego jajka, w tym wyrywanie krzaków zosta³y skrytykowane i stanowczo wyperswadowane przez rodziców. Zimo wygoni³o nas do domów, ale rozstawaliœmy siê z nadziej¹, e w przysz³ym roku znów wspólnie wybierzemy siê na poszukiwania Tekst: Joanna Baranowska, zdjêcia: Miko³aj Stadtmüller INAUGURACJA EKUMENICZNEGO PROJEKTU "DZIECIAKI" Wsobotê 22 maja w sali parafialnej przy ul. Kazimierza Wielkiego odby- ³o siê pierwsze spotkanie kolejnej edycji programu edukacyjnego dla dzieci "Dzieci jednego Boga i ich s¹siedzi" zorganizowanego przez Fundacjê Dzielnicy Wzajemnego Szacunku 4 Wyznañ. Celem programu jest przybli enie korzeni wspó³czesnych Wroc³awian, zarówno pod wzglêdem religijnym, jak i narodowym oraz etnicznym. Na inauguracyjne spotkanie przysz³a, niestety, tylko czwórka dzieci, ale zajêcia bardzo im siê podoba³y. Pierwszym zadaniem by³a identyfikacja pewnych symboli zwi¹- Historiê naszego koœcio³a przedstwi³ Arkadiusz Felkle Zajêcia w sali parafialnej 34 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A Ekumeniczny rezultat prac wykonanych przez dzieci zanych œciœle z danym wyznaniem wchodz¹cym w sk³ad Dzielnicy Wzajemnego Szacunku, a tworz¹cych logo Fundacji. Dzieci mog³y je nastêpnie pokolorowaæ wed³ug w³asnego pomys³u. Kolejnym punktem programu by³o zwiedzanie koœcio³a Opatrznoœci Bo ej. Historiê koœcio³a w ciekawy i przystêpny dla dzieci sposób przedstawi³ Arkadiusz Felkle. Po powrocie do sali dzieci mia³y przyporz¹dkowaæ ró nego rodzaju okreœlenia do czterech wyznañ. Niektóre s³owa by³y im znane, inne wymaga³y objaœnieñ i podpowiedzi. Widaæ st¹d, e tego typu dzia³ania s¹ potrzebne i rozwijaj¹ce. Spotkanie zakoñczy³o siê spacerem po Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. Tekst i zdjêcia: Iwona Orawska BIEGIEM DLA CHOREJ ANGELIKI Reprezentacja naszej parafii wziê³a udzia³ w biegu charytatywnym dla chorej Angeliki W¹siewicz. Bieg odby³ siê 21 kwietnia br. w ramach III Edycji "Biegiem przez Polskê 2010" z Sergem Girardem, a nasz parafianin - Piotr Szumski (na zdjêciach w okularach), towarzyszy³ biegaczom na 20 kilometrowym etapie przez Wroc³aw. Wszystko zaczê³o siê 17 paÿdziernika 2009 na Stadionie Charlety w Pary u, z któ- S³owo Parafialne 35
Uczestnicy biegu wraz z reprezentantem naszej parafii - Piotrem Szumskim (pierwszy z lewej) biegn¹ przez Most Milenijny rego Francuz wybieg³ w trwaj¹c¹ 365 dni Tour d'europe (Biegiem przez Europê). Serge Girard cz³owiek, który przebieg³ wszystkie kontynenty od Pary a do Tokio (19 tys. km), poprzez Australiê (4 tys. km), obie Ameryki (10 tys. km) i Afrykê (8,5 tys. km) podj¹³ siê kolejnego wyzwania. Tym razem postanowi³ pobiæ rekord œwiata pokonuj¹c 25 tys. kilometrów w ci¹gu 365 dni. Aktualny rekord œwiata nale y do Tirtha Kumar Phani (Indie) i wynosi 22581,09 km. Dziennie pokonuje oko³o 70 km, niezale nie od warunków atmosferycznych. Podczas bicia rekordu nie zosta³ przewidziany ani jeden dzieñ wolny. Trasa biegu zosta³a zaplanowana przez 25 pañstw i stolic Unii Europejskiej w tym równie przez Polskê, dlatego trzecia edycja Biegiem przez Polskê 2010 odbywa siê jako je- Zdjêcia pami¹tkowe z Sergem Girardem 36 S³owo Parafialne
W Y D A R Z E N I A den z etapów bicia rekordu œwiata przez Serge Girarda. Serge dotar³ do Polski 20 kwietnia, przekraczaj¹c zachodni¹ granicê pañstwa w Jakuszycach, a ukoñczy swój bieg w Sejnach. Etap polski liczy 820 km. W 20 km etapie towarzyszy³ biegaczom Piotr Szumski, reprezentant naszej parafii. - Serge Girard jest skromnym, sympatycznym i pe³nym radoœci mê czyzn¹ w œrednim wieku. Do ca³ej ekipy towarzysz¹cych biegaczy odnosi³ siê z wielkim szacunkiem i trosk¹. Pomimo du ego zmêczenia mijanych mieszkañców Wroc³awia, zawsze pozdrawia³ uœmiechem - mówi Piotr Szumski. "Biegiem przez Polskê 2010" dla Angeliki W¹siewicz jest ju trzeci¹ tego typu akcj¹. Pierwsza z nich odby³a siê w 2008 z Gdañska do Zakopanego (720 km, 15 dni), a w jej ramach zbierano fundusze na rehabilitacjê Julki Pañczyszyn cierpi¹cej na mózgowe pora- enie dzieciêce. Akcja okaza³a siê sukcesem, fundusze zebrane podczas biegu pozwoli³y sfinansowaæ prawie 5 turnusów rehabilitacyjnych i zakupiæ laptopa, który pomaga Julce w nauce. Druga akcja, ze Wschodu na Zachód (Terespol - Zgorzelec, 800 km, 15 dni) zorganizowana by³a dla Elizki Zalewskiej chorej ma Zespó³ Larsena, powoduj¹cy wiotkoœæ wiêzade³ koñczyn dolnych. Fundusze, które sp³ynê³y na konto dziewczynki przeznaczone zostan¹ na rehabilitacjê, leczenie pooperacyjne i zagraniczne wyjazdy diagnostyczne. Teraz pomagamy ma³ej Angelice W¹siewicz, która ma wiêcej chorób ni lat ycia, wiêcej na www.biegiemprzezpolske.pl P.Sz. POD ŒLÊ JEST KLIMAT DO BIEGANIA! Czy mo na sobie wyobraziæ wspanialsze powitanie wiosny ni bieg dooko³a sk¹panej w s³oñcu Œlê y?! W³aœnie w taki sposób reprezentanci naszej parafii: Adam Rajczyba, Albert Matysiak, Piotr Szumski wraz z rodzinami i przyjació³mi postanowili przywitaæ wiosnê 20 marca br. Niejeden z nas marzy³ o radosnym biegu w przepiêknej scenerii. III Pó³maraton Sobótki jest m³od¹ imprez¹, ale ju ma swoich sta³ych S³owo Parafialne 37
bywalców. Swoj¹ popularnoœæ impreza zawdziêcza malowniczym plenerom, w jakich jest rozgrywana oraz serdecznej i przyjaznej atmosferze, budowanej przez wszystkich na ca- ³ej trasie biegu. Na dwie godziny przed startem w ca³ej Sobótce panowa³ spory ruch i z ka d¹ chwil¹ przybywa³o nowych uradowanych biegaczy z ca³ego œwiata! O godzinie 11.00 z rynku starej Sobótki. W kierunku prze³êczy T¹pad³a, najwy ej po³o onego punktu trasy (384 m n.p.m.) wystartowa³o 975 kobiet i mê czyzn. Wœród startuj¹cych byli niepe³nosprawni, rodzice pchaj¹cy wózki ze swoimi pociechami, a najstarszy uczestnik mia³ 80 lat! Po oko- ³o godzinie dotarliœmy na prze³êcz, gdzie napotkani kibice wo³ali z uœmiechem: Teraz ju tylko z górki!, co nie by³o do koñca zgodne z prawd¹, ale w koñcu jest to bieg górski! Wreszcie widaæ œwiate³ko w tunelu, docieramy do Sobótki Zachodniej Uff... Chyba siê uda³o. Na metê jako pierwszy reprezentant naszej parafii wbieg³ Adam Rajczyba ze œwietnym czasem 01:46:37, tu za nim Albert Matysiak z czasem 01:46:49, jako ostatni przekroczy³ liniê mety autor tego artyku³u z czasem 01:48:20. Potwierdza siê tutaj stara prawda, e maratony wygrywa siê si³¹ charakteru, a nie si³¹ miêœni! Reprezentanci naszej parafii na trasie biegu. Od góry: Adam Rajczyba, Albert Matysiak, Piotr Szumski W kategorii Open wygra³ oczywiœcie dwudziestoletni Kenijczyk Hesbon Ronoh (01:06:49), serdecznie gratulujemy! Na mecie organizatorzy,,wybudowali" ma³e expo z odzie ¹ i obuwiem sportowym oraz punkty,,pojenia" i ywienia uczestników biegu. Po nawodnieniu siê i z³apaniu oddechu szczêœliwi i uradowani spotykaliœmy siê z tymi, co ju dobiegli i pogratulowaliœmy sobie wzajemnie ukoñczenia tej morderczej trasy. Tegoroczna,,Sobótka", to najwspanialsze powitanie wiosny, o jakim mo na by³o marzyæ. Gor¹co zachêcamy wszystkich do biegania! Piotr Szumski 38 S³owo Parafialne