fenomedia Jan Wartalski 50-372 ul. Smoluchowskiego 56/8 tel. 603 870 653 www.fenomedia.pl NIP 898-202-16-91 INWESTOR: Zarząd Zieleni Miejskiej 50-231 ul. Trzebnicka 33 ZADANIE: KONCEPCJA OBNIŻENIA POZIOMU WODY W STAWIE PRZY ul. PRZYBYŁY WE WROCŁAWIU STADIUM: Koncepcja DATA: październik 2009 r. Stanowisko Imię i nazwisko Nr uprawnienia PODPIS dr inż. Andrzej Wartalski 384/90/UW Projektant mgr inż. Jan Wartalski
1 SPIS TREŚCI I. Część opisowa 1. Inwestor 2. Podstawa opracowania 3. Cel i zakres opracowania 4. Stan prawny nieruchomości w zasięgu opracowywanej Koncepcji 5. Charakterystyka terenu i warunków gruntowo-wodnych 6. Opis rozwiązania wariantowego 7. Metodologia opracowywanej Koncepcji 8. Technologia i kolejność robót 9. Sposób obniżania poziomu wody w stawie po zrealizowaniu Inwestycji 10. Operat wodno-prawny II. Część graficzna Rys. 1 - Orientacja 1: 10 000 Rys. 2 - Plan sytuacyjny 1: 2000 Rys. 3 - Istniejący profil podłużny rowu S-12.1 i S-12 (ul. Przybyły rzeka Ślęża) 1: 100/2000 Rys. 6 - Istniejące przekroje poprzeczne rowu 1: 50 Rys. 7 - Projektowane przekroje poprzeczne rowu 1: 50
2 I. Część ogólna 1. Inwestor Zarząd Zieleni Miejskiej we iu, ul. Trzebnicka 33, 50-231 2. Podstawa opracowania Umowa zawarta pomiędzy firmą Fenomedia Jan Wartalski, ul. Smoluchowskiego 56/8, 50-372 a Zarządem Zieleni Miejskiej we iu, ul. Trzebnicka 33, 50-231. 3. Cel i zakres opracowania Celem opracowania jest Koncepcja obniżenia poziomu zwierciadła wody w stawie przy ul. Przybyły we iu. Zakres opracowania obejmuje: - pogłębienie rowu S-12.1 i częściowo rowu S-12. - zaprojektowanie przepustu dn 400 mm pod ul. Przybyły, łączącego w/w staw z rowem S-12.1. - zaprojektowanie komory wlotowej wraz z zastawką naścienną i zasuwą odcinającą. 4. Stan prawny nieruchomości w zasięgu opracowywanej Koncepcji Tab. 1 Wykaz właścicieli i władających działek: Obiekt Nr działki i Arkusz Mapy Obręb i jednostka ewidencyjna Właściciel lub władający Staw przy ul. Przybyły i komora wlotowa z zastawką naścienną dz. nr 3/25 AM-39 Skarb Państwa właściciel Gmina Miejska użytkownik wieczysty 50-231 ul. Trzebnicka 33 Staw przy ul. Przybyły Projektowany przepust pod ul. Przybyły Projektowany przepust pod ul. Przybyły Projektowany przepust pod ul. Przybyły i rów S-12.1 Rów S-12.1 do pogłębienia Rów S-12 do pogłębienia dz. nr 2/5 AM-39 dz. nr 3/9 AM-39 dz. nr 4/2 AM-48 dz. nr 13/1 AM-47 dz. nr 13/2 AM-47 dz. nr 1/2 AM-46 Gmina Miejska właściciel 50-231 ul. Trzebnicka 33 Gmina Miejska właściciel Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta trwały zarząd 53-633 ul. Długa 49 Gmina Miejska właściciel Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta trwały zarząd 53-633 ul. Długa 49 Gmina Miejska właściciel Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta trwały zarząd 53-633 ul. Długa 49 Gmina Miejska właściciel 50-231 ul. Trzebnicka 33 Gmina Miejska właściciel 50-231 ul. Trzebnicka 33
3 5. Charakterystyka terenu i warunków gruntowo-wodnych Staw, w którym przewidziano obniżenie zwierciadła wody, zlokalizowany jest przy ul. Przybyły pomiędzy ogródkami działkowymi a zrekultywowanym terenem po wysypisku śmieci. Staw ten jest zbiornikiem bezodpływowym, do którego dopływają tylko wody opadowe i wody gruntowe. Rów S-12.1 przebiega pomiędzy tym stawem a rowem S-12 w kierunku południowowschodnim. Natomiast rów S-12 przebiega od ul. Granicznej do rzeki Ślęży w kierunku północno-wschodnim. Rowy te przebiegają przez tereny niezagospodarowane, głównie nieużytki. Ulica Przybyły zaczyna się od ul. Granicznej i przebiega na północ do ul. Żernickiej. Na warunki geologiczno inżynierskie rozpatrywanego terenu, w odniesieniu do charakteru i wymogów projektowanej inwestycji liniowej, składają się warunki gruntowe i wodne podłoża (wytrzymałość i przepuszczalność gruntów). Ogólną budowę geologiczną i kształtowanie się poziomu wód gruntowych pokazano na profilach podłużnych, zawartych w opinii dotyczącej rozpoznania warunków gruntowo-wodnych (załącznik nr 1). Na podstawie w/w opinii wodę gruntową stwierdzono we wszystkich otworach geotechnicznych na głębokości od 0, 30 1,00 m p.p.t., co odpowiada rzędnej bezwzględnej 119,04 119,33 m n.p.m. Zwierciadło wody gruntowej ma charakter swobodny. Zwierciadło wody gruntowej nawiercone zostało w obrębie nasypów niekontrolowanych. Poziom wody gruntowej jest ściśle związany z poziomem wody w przyległym stawie. Na podstawie wykonanych wierceń stwierdza się, że podłoże analizowanego terenu budują trzeciorzędowe osady akumulacji jeziorno-lagunowej wykształcone jako twardoplastyczne iły i iły pylaste. Grunty rodzime przykryte są warstwą nasypów niekontrolowanych o miąższości 0,90 1,20 m. Utwory spoiste, wydzielone w warstwach geotechnicznych D1 i D2 (twardoplastyczne iły pylaste i iły) o stopniu plastyczności I L =0,15-są gruntami nieprzepuszczalnymi o współczynniku wodoprzepuszczalności na poziomie k=10-8 10-9 cm/s. Wody nie zawierają istotnych zanieczyszczeń fizykochemicznych mogących mieć szkodliwy wpływ na odbiornik. 6. Opis rozwiązania wariantowego Realizacja opracowanej Koncepcji obniżenia poziomu zwierciadła wody w stawie przy ul. Przybyły we iu polegała na zaprojektowaniu budowy komory wlotowej z zastawką naścienną i i zasuwą odcinającą i ok. 20 m kanału grawitacyjnego o średnicy 0,40 m oraz pogłębienie istniejącego rowu S-12.1 i częściowo rowu S-12. Całkowita długość przewidzianego do pogłębienia ww. rowu wyniesie ok. 340 m (maksymalnie do głębokości 0,8 m poniżej obecnego dna tych rowów). Obniżenie to pozwoli na grawitacyjne odprowadzanie nadmiaru wody oraz ustabilizowanie poziomu zwierciadła wody w ww. stawie w stosunku do stwierdzonego poziomu zwierciadła wody z kwietnia 2009 r. Obniżenie ww. zwierciadła wody zapobiegnie mającemu obecnie miejsce, podmywaniu skarp tego stawu wzdłuż granicy z terenem ogródków działkowych, które zagraża już obecnie obsunięciem się części istniejącego ogrodzenia tych ogródków do tego stawu. Obniżenie istniejącego poziomu zwierciadła wody zapobiegnie również podtapianiu nisko położonego terenu w pobliżu tego stawu oraz terenu i budynków należących do Zarządu Zieleni Miejskiej, zlokalizowanych przy tym stawie.
4 7. Metodologia opracowywanej Koncepcji W celu należytego wykonania ww. Koncepcji, podjęto następujące działania: 1. Wykonano inwentaryzację rowów S-12 i S-12.1., ul. Przybyły (przekrój poprzeczny) oraz terenów w pobliżu stawu wraz z pomiarem zwierciadła wody w stawie. Inwentaryzację ww. rowów i brzegów stawu przeprowadzono w kwietniu 2009. Łączna długość zinwentaryzowanych rowów S-12 i S-12.1. wyniosła ok. 1700 m. Rzędna zwierciadła wody w stawie w okresie pomiarów (kwiecień 2009) wynosiła 118.80 m n.p.m. Na podstawie ww. inwentaryzacji wykonano profile podłużne i poprzeczne rowu S-12 i S-12.1 i zamieszczono je na rys. 3 i 6. 2. Wykonano wiercenia hydrogeologiczne wraz z opracowaniem wyników pomiarów dotyczących tych wierceń. Celem prac badawczych ww. wierceń hydrogeologicznych było ustalenie warunków gruntowo-wodnych podłoża. Zakres prac obejmował wykonanie: prac terenowych, robót geologicznych, badań polowych, badań laboratoryjnych i prac kameralnych. Prace terenowe obejmowały wytyczenie w terenie, zgodnie z lokalizacją zaznaczoną na planie sytuacyjnym, dostarczonym przez Zleceniodawcę, otworów geotechnicznych oraz ich zaniwelowanie. Wiercenia wykonano zestawem ręcznym. Wszystkie roboty geologiczne wykonywane były pod nadzorem uprawnionego geologa. Roboty geologiczne obejmowały wykonanie 3 otworów badawczych do głębokości 3,0 m p.p.t. Łącznie wykonano 9,0 mb wierceń. Zestawienie otworów przedstawiono w tabeli nr 1 opracowania [1]. Lokalizację wierceń badawczych przedstawiono na planie sytuacyjnym [zał. nr 1]. Badania polowe obejmowały obserwację urobku w miarę postępu robót geologicznych i obserwacji poziomu zwierciadła wód gruntowych. Badania makroskopowe prowadzono przy każdej zmianie struktury gruntu lub co 1,0 m w wypadku jednorodności. 3. Opracowano wariantowe, obniżenie poziomu wody w ww. stawie o 1, 0 m (wariant I) i o 1,5 m (wariant II) w stosunku do stwierdzonego poziomu zwierciadła wody w kwietniu 2009 r. Aby uzyskać obniżenie poziomu zwierciadła wody w ww. stawie o 1,0 m (wariant I) należy pogłębić cały rów S-12.1 i ok. 30 m rowu S-12, łącznie ok. 340 m. Natomiast, aby obniżyć poziom zwierciadła wody o 1,5 m (wariant II) należy pogłębić zarówno cały rów S-12.1 jak i znaczna część rowu S-12 a łączna długość, na której należy pogłębić te rowy wynosiłaby ok. 1200 m. W obu wariantach należy wybudować komorę wlotową (z zasuwą i zastawką, umożliwiającą w razie potrzeby regulację poziomu zwierciadła wody w tym stawie) oraz przepust Ø400 mm pod drogą (w rurze osłonowej), wykonany metodą przewiertu lub przecisku. Pogłębienie rowu, zarówno dla wariantu I jak i II przedstawiono na rys. nr 4 i 5. Po analizie obu wariantów i uzgodnieniu z Inwestorem ustalono, że korzystniejszym (głównie ze względu na koszty) będzie wariant I (obniżenie dna rowu S-12 i rowu S-12.1 na długości ok. 340 m), mający umożliwić obniżenie poziomu zwierciadła wody w ww. stawie o 1,0 m od pomierzonego w kwietniu zwierciadła wody w tym stawie. Jednocześnie stwierdzono podczas kilkunastu pobytów na tym terenie, że poziom zwierciadła wody w lipcu był o ok. 0,8 m wyższy od stwierdzonego wcześniej w kwietniu. Zatem stwierdzono, że obniżenie poziomu zwierciadła wody w tym stawie przy zastosowaniu wariantu I, może dochodzić nawet do 1,8 m poniżej maksymalnego zaobserwowanego poziomu zwierciadła wody. Przy realizacji II wariantu, oprócz zwiększonych kosztów pogłębiania rowów oraz przebudowy kilku przepustów, nastąpiłoby jednak zbyt duże obniżenie poziomu zwierciadła wody, co mogłoby z kolei wpłynąć niekorzystnie na życie biologiczne w tym stawie, a zwłaszcza w pobliżu jego brzegów.
4. Opracowano rozwiązanie projektowe (według wybranego wariantu I) pogłębienia rowu, wykonania przepustu pod ul. Przybyły i komory wlotowej wraz z zasuwą i zastawką. Pogłębienie ww. rowów wg wariantu I (o łącznej długości ok. 340 m) wymagało będzie pogłębiania maksymalnie o ok. 0,8 m (w najbardziej niekorzystnym miejscu) do kilku centymetrów na końcu pogłębionego odcinka (w rowie S-12). Średnie pogłębienie tego rowu wynosić będzie ok. 0,6 m, a objętość gruntu przewidzianego do wydobycia wynosić będzie ok. 700 m 3. 5. Opracowano analizę techniczno-ekonomiczną wybranego wariantu I. 5 8. Technologia i kolejność robót Poniżej przedstawiono zalecaną kolejność wykonania poniższych obiektów prac: 1. Komora wlotowa z zastawką naścienną i zasuwą regulacyjną przy projektowanym wlocie wg wariantu I (rys. 8). Komora wlotowa powinna być wykonana z żelbetonu. W płycie przykrywającej komorę zaprojektowano właz żeliwny Ø600 mm i skrzynkę żeliwną, do której doprowadzona będzie przedłużka trzpienia zasuwy. Wewnątrz komory będzie znajdować się drabinka złazowa, zasuwa regulacyjno-odcinająca oraz prowadnice umożliwiające zamontowanie zastawki regulującej w razie potrzeby regulacji poziom zwierciadła wody w tym stawie. W dnie komory należy wykonać odpowiednio wyprofilowaną kinetę. 2. Pogłębienie rowu S-12.1 i S-12, na odcinku ok. 340 m określonym na profilu podłużnym (rys. 4) i profilach poprzecznych (rys.7). Przy pogłębianiu rowów S-12 i S-12.1. należy odpowiednio wyprofilować skarpy (odpowiedni kąt nachylenia skarp) oraz zabezpieczyć je darniną. Należy także umocnić dolną część skarp ww. rowów palikami i faszyną. 3. Kanał dn 400 mm o łącznej długości 20 m wykonany pod jezdnią metodą przewiertu lub przycisku (na długości ok. 10 m). Przepust ten należy umieścić w stalowej rurze osłonowej Ø500 mm. W miejscu włączenia ww. przepustu do komory wlotowej należy wykonać przejście szczelne przez ścianę ww. komory. Natomiast w miejscu włączenia ww. przepustu do pogłębionego rowu S-12.1 należy odpowiednio umocnić skarpy tego rowu i dna za pomocą betonu lub kostki brukowej na długości ok. 5 m poniżej tego wylotu. 9. Sposób obniżania poziomu wody w stawie po zrealizowaniu Inwestycji Poziom wody w tym stawie należy obniżać niezbyt szybko, tak aby docelowy poziom obniżenia zwierciadła wody o 1,0 m (poniżej stwierdzonego poziomu zwierciadła wody w kwietniu 2009r.), osiągnąć dopiero po ok. 40 50 dniach, w zależności od aktualnego poziomu zwierciadła wody w momencie jego opróżniania. Aby to osiągnąć należy na początku dość mocno przydławić zaprojektowaną zasuwę i doświadczalnie pomierzyć prędkość obniżania się istniejącego poziomu zwierciadła wody tak, aby to obniżenie wynosiło ok. 20 25 mm w ciągu doby. Zbyt szybkie opróżnianie stawu spowoduje niekorzystne zjawiska na jego brzegach oraz może spowodować uszkodzenie rowu spowodowane zbyt dużą prędkością wypływającej wody.
6 10. Operat wodno-prawny Na podstawie wykonanej Koncepcji opracowano Operat wodno-prawny obniżenia poziomu zwierciadła wody w stawie przy ul. Przybyły we iu. Operat ten przedstawiono do zaopiniowania Inwestorowi, tj. Zarządowi Zieleni Miejskiej we iu i uzyskał on opinię pozytywną. Następnie złożono ww. operat do Wydziału Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta ia. W dniu 12.10.2009 r. otrzymano Zawiadomienie o wszczęciu postępowania wodnoprawnego wydane przez Wydział Środowiska i Rolnictwa Urzędu Miasta ia. Z powodu niezgłoszenia do dnia 20.10.2009 r. żadnych zastrzeżeń, przeprowadzono rozprawę wodno-prawną, na podstawie której zostanie wydana Decyzja wodno-prawna dotycząca obniżenia poziomu zwierciadła wody w stawie przy ul. Przybyły we iu oraz pogłębienia rowów S-12.1 i S-12 wraz z przebudową rowu S-12.1 i częściowo rowu S-12 oraz przepustu dn 400 mm (wraz z komorą wlotową z zastawką naścienną), łączącego ww. staw z rowem S-12.1. Pisma dotyczące opinii ww. operatu i Zawiadomienie zamieszczono w załączeniu niniejszego opracowania.